"Pêng-bîn ê Ki-tok-toān" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
刪去的內容 新增的內容
Astroviolinthó-lūn | kòng-hiàn
Astroviolinthó-lūn | kòng-hiàn
 
Tē 57 chōa: Tē 57 chōa:


== Tē IV Koàn: Ka-Pek-Lông ==
== Tē IV Koàn: Ka-Pek-Lông ==
* [[Pêng-bîn ê Ki-tok-toān/Tē IV Koàn/-1 chiuⁿ|Te-1 chiuⁿ: IÂ-SO͘ CHÁIⁿ-IŪⁿ KÀU KA-PEK-LÔNG]]
* [[Pêng-bîn ê Ki-tok-toān/Tē IV Koàn/Te-1 chiuⁿ|-1 chiuⁿ: IÂ-SO͘ CHÁIⁿ-IŪⁿ KÀU KA-PEK-LÔNG]]
* [[Pêng-bîn ê Ki-tok-toān/Tē IV Koàn/Tē-2 chiuⁿ|Tē-2 chiuⁿ: HÁI-KÎⁿ Ê KA-PEK-LÔNG]]
* [[Pêng-bîn ê Ki-tok-toān/Tē IV Koàn/Tē-2 chiuⁿ|Tē-2 chiuⁿ: HÁI-KÎⁿ Ê KA-PEK-LÔNG]]
* [[Pêng-bîn ê Ki-tok-toān/Tē IV Koàn/Tē-3 chiuⁿ|Tē-3 chiuⁿ: SÌ Ê HA̍K-SENG SIŪ KÉNG-TIÀU]]
* [[Pêng-bîn ê Ki-tok-toān/Tē IV Koàn/Tē-3 chiuⁿ|Tē-3 chiuⁿ: SÌ Ê HA̍K-SENG SIŪ KÉNG-TIÀU]]

2020-nî 12-goe̍h 28-ji̍t (pài-it) 08:02 muōi-muōi siŏh-huôi biĕng-cĭk

Pêng-Bîn ê Ki-Tok-Toān

Eng-bûn goân-tù: J. Paterson Smyth Tâi-gí hoan-e̍k: Ko Tek-chiong

Sū-giân[siu-kái]

Chhit-cha̍p nî-chêng Má I-seng tùi Ē-mn̂g kè-lâi Tâi-ôan beh tī-chia thôan-kàu hêng-i. Hit-tia̍p ū Ē-mn̂g ê Bok-su, Tō͘ Ka-tek Sian-siⁿ kap lâi beh pang-chān i ê kang; iā ū sūn ki-hōe sì-kè pò͘-tō bōe Sèng-chheh. Ū chi̍t ji̍t i khòaⁿ-kìⁿ chi̍t lâng chē Tī i ê tiàm-thâu teh khòaⁿ Hok-im ê Sèng-chheh. I chiū mn̄g i hit pún chheh khòaⁿ-liáu cháiⁿ-iūⁿ, hó á m̄ hó? Hit ê lâng ìn kóng sī chin hó, chin chhù-bī; sī kì-chài chi̍t lâng ê lâi-le̍k, miâ kiò Iâ-so͘; i sì-pái sí, iā sì-pái koh-o̍ah. Che sī in-ūi i chiong sì pún ê Hok-im-toān liân-liân tha̍k, phah-sǹg Má-thài sī kì-chài Iâ-so͘ sí koh-o̍ah ê sū, Má-khó ū chiap-lo̍h-khì kóng, kì-chài Iâ-so͘ tē-jī pái o̍ah tī sè-kan ê tāi-chì.

Lán ū chit sì-pún ê Hok-im-toān sī chin hó, sī lán ê tōa hok-khì. Sì-pún lóng saⁿ hô, chóng-Sī bô lóng saⁿ-tâng, chi̍t pún kì chi̍t khoán; hō͘ lán tha̍k liáu khah bêng-pe̍k chai Chú Iâ-so͘ chiâu-chn̂g ê tek-hēng, chiâu-chn̂g ê jîn-ài, chû-pi, tì-hūi; khah-iâⁿ lán chí ū chi̍t pún nā-tiāⁿ. Chóng-sī lâng iā ū sî ài chiong chit sì-pún sī kì-chài lóng khioh chò chi̍t-pún, chiū-sī chiong lán ê Chú it-seng ê tāi-chì, tùi I chhut-sì kàu I chiūⁿ-thiⁿ, chiàu chhù-sū pâi-lia̍t chò chi̍t pún Iâ-so͘ ê Giân-hēng-toān. Chhin-chhiūⁿ Chú-āu 200 gōa nî, ū chi̍t lâng miâ-kiò Ta̍t-an(Tatian), i ū pī-pān chi̍t pún chhin-chhiūⁿ chit hō ê khoán, miâ hō-chòe “Tùi sì-pún ê”( Diatessaron), chiū-sī ēng lán chit chūn sī ū hit sì-pún ê Hok-im-toān, sio-pí lâi pâi-lia̍t.

Kūn-lâi tī goán hit pêng ū chōe-chōe lâng pī-pān chit hō ê chheh; ū-ê chin tōa pún, ta̍k hāng gī-lūn chin siông-sè, chhut hō͘ sian-siⁿ chòe chham-khó; ū-ê khah sòe-pún; hō͘ hiaⁿ-Tī chí-bē hoaⁿ-hí the̍h khí-lâi tha̍k lâi tit-tio̍h tōa lī-ek. Chiông-tiong ū chi̍t pún, chiū-sī Ko Tek-chiong Sian-siⁿ tio̍h-bôa kā lán hoan-e̍k, taⁿ hoat-hêng chòe Kàu-hōe ê lī-ek. Goân-tù-chiá chit-ūi Sian-siⁿ, miâ-kiò J. Paterson Smyth, tī 1921 nî thâu-chi̍t pái chhut. Liâm-piⁿ tit-tio̍h hoan-gêng, chōe-chōe lâng bóe khì khòaⁿ, nî-nî tio̍h koh ìn kúi-nā pái chiah ū kàu-gia̍h thang bōe--lâng. Che sī bo̍k-kòai, Sian-siⁿ ê pit-ki chin o̍ah-tāng, lâng ná tha̍k chiū ná ài tha̍k. Sian-siⁿ ia̍h gâu thé-thiap Chú Iâ-so͘ ê sèng, chin tōa thiàⁿ I; chit pún chheh sī kì-chài lóng sī piáu-bêng Iâ-so͘ ê chû-ài, Iâ-so͘ ê tōa un-tián, put-chí thiàⁿ kan-khó͘ nńg-chiáⁿ ê lâng. ǹg-bāng lán chōe-chōe lâng bóe khì khòaⁿ, thang siū chin hó ê kám-tōng.

Hok-im-toān sī kì-chài Iâ-so͘ sī kiâⁿ ê lâi-le̍k, só͘ kóng lóng sī chin-si̍t, lán tha̍k-liáu tio̍h hâng-ho̍k; iā tio̍h kiû Sèng Sîn chí-sī lán, hō͘ lán ōe bêng-pe̍k Kiù-chú ê ì-sù. Lán ê sian-siⁿ só͘ kóng ê tō-lí, kóe-bêng Sèng-chheh ê kà-sī, lán iā tio̍h tha̍k, tha̍k-liáu tio̍h siūⁿ, tio̍h chham-khó. ǹg-bāng lán m̄-nā chòe lâng ê ha̍k-seng, chiū-sī chò Sèng Sîn ê ha̍k-seng, chiàu lán ê Chú só͘ èng-ún lán kóng , In lóng beh hō͘ Siōng-tè kà in.

Pa Khek-lé Chiau-hô 8 nî(1933) 7 ge̍h 15 ji̍t Siōng-hái

E̍k-chiá Sū[siu-kái]

Tâi-lâm Eng-kok Soan-kàu-su-hōe, chū-lâi put-chí koan-sim tī bûn-jī ê pò͘-tō. TĪ nn̄g-nî chêng ū thê-gī ài hō͘ lán Tâi-ôan ê Kàu-hōe it-hoat bêng-pe̍k Ki-tok-kàu ê ki-chhó͘, chiū-sī lán ê Chú Iâ-so͘ Ki-tok ê jîn-keh. Tùi án-ni ū kéng chi̍t-pún tī hiān-sī ha̍k-kài it-poaⁿ chòe hoan-gêng ê “Pêng-bîn ê Ki-tok-toān” lâi kiò góa hoan-e̍k; góa iā bô hiâm ka-kī ê put-châi, sī ūi-tio̍h ài soan-thôan Chú Iâ-so͘ Ki-tok ê Sèng-miâ, chiū tī nn̄g-nî chêng, ēng kî-tó ê sim, lī-iōng kà-chheh ū êng ê sî-kan lâi chòe. Kai-chài ū tit-tio̍h Siōng-chú ê chiok hok, thang ôan-sêng chit ê kang.

Lūn hoan-e̍k su-che̍k, si̍t-chāi m̄-sī hiah khòai ê sū. Koh chit-pún sī Eng-kok Su-má-su Phok-sū ê goân-tù, kiò-chòe “A People’s Life of Christ”. I ê pit-ki chin ho̍at-phoat, bûn-kù chin bí-lĒ, giân-sû chòe ū la̍t, chhián-bêng ke̍k thàu-thiat. Ài lâi hoan-e̍k chòe lán ê Tâi-ôan ōe, si̍t-chāi sī chin-chiàⁿ khùn-lân, tùi án-ni kiám-chhái ū só͘-chāi hoan-e̍k liáu bô ôan-choân tī-teh, ǹg-bāng tho̍k-chiá goân-chêng chiū-sī. Chóng-sī góa ū chīn góa ê sī ōe lâi chòe; koh ū hùi-sîn Boán Bo̍k-su, Lâu Bo̍k-su chiong Eng-bûn kap góa sī hoan-e̍k ê, tùi thâu kàu bóe lâi tùi-chiò, iā tī Pe̍h-ōe chit hong-bīn, ū Chhòa Pôe-hé Sian-siⁿ, Tân Iân-lêng Sian-siⁿ tàu pang-chān, só͘-í ǹg-bāng tho̍k-chiá ōe thang khah an-sim lâi tha̍k.

Siat-sú nā thang tùi Su-má-su Phok-sū chit-pún chheh ê khui-khé, koh tit-tio̍h chi̍t-hoan ê jia̍t-sêng lâi káng-kiù, lâi koh khah chhim chai lán ê Chú Iâ-so͘ Ki-tok ê jîn-keh kap I ê chin-lí, che sī góa tùi sim-tóe sī tōa-tōa hoaⁿ-hí ê só͘-chāi.

Chit ê kang ê ôan-sêng, ū tit-tio̍h Boán Bo̍k-su, Lâu Bo̍k-su, Má Bo̍k-su, Sím Sian-siⁿ, Chhòa Pôe-hé Sian-siⁿ, Tân Iân-lêng Sian-siⁿ tōa-tōa ê pang-chān, tì-ì ài kā in soeh-siā. Koh iā ū chōe-chōe pêng-iú gâu kó͘-bú bián-lĒ góa, lâi chòng góa ê táⁿ, bōe bián-tit iā ài kā in soeh-siā.

Ko Tek-chiong Chiau-hô 8 nî(1933) 7 ge̍h 15 ji̍t Tâi-lâm Sîn-ha̍k-hāu


Tē I Koàn: Tī Khí-thâu[siu-kái]

Tē II Koàn: Ki-tok Lâi ê Sî[siu-kái]

Tē III Koàn: Thâu Chit-Nî[siu-kái]

Tē IV Koàn: Ka-Pek-Lông[siu-kái]

Tē V Koàn: Chiūⁿ Iâ-lō͘-sat-léng TÔ͘-tiong ê Kì-ek[siu-kái]

Tē VI Koàn: IÂ-LŌ͘-SAT-LÉNG[siu-kái]