Thiàⁿ lí iâⁿ kè thong sè-kan 04

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
 “Kā goá chhut-khı̀” 
 1
 Ū chı̍t ē-po͘ L pı̀-su khı̀ sûn-sı̄ khu-liû kaⁿ-pâng ê sı̂, chin kı̂-koài tı̄ lâm kaⁿ-pâng tē 1 hō-sek hoat-kiàn tio̍h chı̍t ê koh-iūⁿ ê hoān-lâng. Khu-liû kaⁿ-pâng ū 6 keng, 2 keng lú--ê, 4 keng lâm--ê, kaⁿ-pâng 3 bı̄n sı̄ chng-piah, 1 bı̄n sı̄ toā ki thih-ki. Hit ê hêng-chōng chhin-chhiūⁿ káu-tû. Thô͘-kha sı̄ koat âng-mn̂g-thô͘, lı̄-piān thang sé, nā chhu-pang chin gâu seⁿ ba̍k-sat. Nā beh jı̍p-khı̀ khu-liû kaⁿ-pâng, tio̍h keng-koè chı̍t ê sè-sè ê thih-mn̂g, tı̄ lāi-bı̄n ū 2 ê tong-tı̍t ê kéng-koaⁿ put-sı̂ lûn-liû mê-jı̍t bô làng, toà bú-khı̀ tı̄ hia teh khàn-siú. Beh-jı̍p khı̀ hoē-bı̄n hoān-lâng ê lâng tio̍h seng tùi goā-bı̄n Su-hoat-kho-sek khı̀ niá pâi-á. Tio̍h koè chhiau seng-khu, kàu-ūi phah-mn̂g pò-miâ, tong-tı̍t kéng-chhat chiah lâi khui thih-mn̂g, mn̂g put-sı̂ ēng toā thih-só só--teh. Jı̍p-khı̀ tio̍h teng-kı̀ lí ê miâ, mn̄g lí-iû, ài chhoē sím-mı̍h lâng? Āu-lâi chiah tùi thih-long lāi pàng hit ê hoān-lâng chhut--lâi tı̄ kéng-koaⁿ ê tong-tı̍t sek, kéng-koaⁿ ê lı̍p-hoē ē kóng-oē. Nā tiōng-iàu hoān, chiū m̄-chún hoē-bı̄n. It-chhè m̄-chún phoe-sı̀n á-sı̄ chia̍h mı̍h ê su-khia siū, siū. Lóng tio̍h keng-koè kiám-cha. (Nā-sı̄ kaⁿ-ga̍k lēng-goā ū hoē-bı̄n-sek. Iā tēng kúi hun-cheng ê biān-hoē. Khu-liû kaⁿ-pâng bô hoē-bı̄n-sek.) In-ūi kiaⁿ-liáu lâng chiong sím-mı̍h mı̍h, á-sı̄ phoe-sı̀n hō͘ hoān-lâng, á-sı̄ sûi-piān thong goā-bı̄n ê siau-sit hō͘--i, á-sı̄ kà i piàn kháu-keng. Só͘-í sū-sū chin giâm-kín. Nā pêng-siông ê the̍h saⁿ-khò͘ lâi, bô su-iàu jı̍p-khı̀. Khı̀ Su-hoat-kho-sek kat pâi-á, tu tùi chı̍t ê khang jı̍p-khı̀ chiū hó. 
 Hoān-lâng beh sak jı̍p-khı̀ long-á lāi tio̍h koè giâm-bı̍t ê sin-thé kiám-cha, in-ūi kiaⁿ-liáu tı̄ hia chū-sat, á-sı̄ seⁿ-chhut ı̀-goā ê jiáu-loān. Tio̍h thǹg ê, chhiah-kha jı̍p khı̀. Tio̍h tháu khò͘-toà, m̄-chún ū khò͘-toà, ê-toà, á-sı̄ to-á, io̍h-á, á-sı̄ it-chhè ê sím-mı̍h mı̍h. Chí ū khang-chhiú jı̍p-khı̀. Chı̍t-keng tāi-iok ū 4 niá tha-tha-mih ê toā. Ū sı̂ chheng-chheng koaiⁿ 3, 4 ê. Nā chē ê sı̂ koaiⁿ it-jı̄-cha̍p ê. Tāi-ke bô ūi thang tó, lóng chē tiàm thô͘-kha. Nā joa̍h thiⁿ tāi-ke chin-joa̍h. Kak-ah ū chı̍t khang, tāi-ke tiàm hia tāi siáu-piān, pàng liáu hit khang ēng koà khàm-leh. Hit khang thàu tùi toā-ha̍k khı̀. Chū-jiân sı̄ sè-sè khang lâng nǹg bē lo̍h khı̀. 
 Saⁿ-tǹg nā kàu, tāi-ke pun chı̍t kheh-á pn̄g. Hit ê kheh-á sı̄ ēng chhâ choè--ê, kheh-á pí tı̄ hoé-chhia-lāi ê piān-tong kheh-á khah e̍h, chha-put-to tn̂g, khah chhim tām-po̍h. Lí thiaⁿ kóng pn̄g, ū-sı̂ sı̄ o͘ han-chû-chhiam chham chin-chē ê pn̄g, siông-siông m̄-sı̄ pn̄g, sı̄ han-chû kho͘, á sı̄ han-chû-tiâu-á, phoè chhài-pó͘ á-sı̄ XXXX. Siāng hó ū-sı̂ ē hē tām-po̍h hı̂-pó͘ tı̄ hit-té. Che sı̄ chin hi-hán ê toā chhiⁿ-chhau. Chiū-sı̄ 3 tiâu han-chû-tiâu-á, phoè 2 tè chhài-pó͘ khah siông. Kàu sı̂-tǹg tāi-ke chhiú chhun tn̂g-tn̂g tùi thih-ki-á phāng chhut--lâi. Ba̍k-chiu kim lúi-lúi teh siòng hit ê káu-chô-á tı̍t-tı̍t thó, chin-chiàⁿ sı̄ kaⁿ-siû gō-kúi. Kiám-chhái lí siūⁿ sı̄ chin pháiⁿ chia̍h. Chóng-sı̄ tı̄ hit té ê lâng sı̄ chin hó-chia̍h. Ū sı̂ ē hē kiâm-mûi-á, á-sı̄ ô͘-té chhài-thâu tı̄ hit-té, in ē chin hoaⁿ-hí, chia̍h tit tin-tin iú-bı̄. Han-chû chia̍h-liáu chhiú to koh chūiⁿ-chūiⁿ leh. 
 Chóng-sı̄ ū ê m̄-chia̍h, kúi-nā tǹg to m̄-chia̍h, ū ê tı̍t-tı̍t khàu, ū ê tûi-heng àm-àm lâu ba̍k-sái. Ū ê siān-siān tiām-tiām chē. Iā bat tú-tio̍h siáu cha-bó͘ gín-ná hoān-choē, m̄-chhēng saⁿ-khò͘, thǹg kng-kng, tiàm hit té loān-jiáng, toā-siaⁿ khàu, chóng-sı̄ iû-goân ē hiáu ùi-thí, khoàⁿ tio̍h lâng khı̀ sûn ê sı̂, koáⁿ-kín bı̄n phak-tiàm piah-nih hit-pêng, m̄-káⁿ kı̀ⁿ lâng ê bı̄n. Ū ê phak tiàm thih-ki-phāng tı̍t-tı̍t kiò “Tāi-jı̂n ah! oan-óng oh.” Chı̍t-lé-pài tāi-khài khı̀ sûn nn̄g-pái. Sı̄ khı̀ chim-chiok hit lāi-bı̄n ê oē-seng, kiaⁿ-liáu ē hoat-seng phoà-pı̄ⁿ, á-sı̄ kı̂-thaⁿ sím-mı̍h put-chhek ê sū. 
 Taⁿ tı̄ hit keng tē-it-hō pâng ê Kak-ah, ū chı̍t ê chheng-liân lâng khoàⁿ sı̄ ū siū kàu-io̍k, sı̄ siong-tong ê ka-têng ê lâng. Siāng kı̂-koài--ê chiū-sı̄ phâng i ê kheh-á beh chia̍h-pn̄g ê sı̂ (Han-chû-kho͘), koh tāi-seng kūi-lo̍h ba̍k-sái nih-nih lâu, ba̍k-chiu kheh-kheh teh kı̂-tó. Chin kı̂-koài tauh-tí chit ê chheng-liân sı̄ sím-mı̍h téng-hō lâng. Án-choáⁿ chia̍h-pn̄g ē-hiáu kı̂-tó, ē kı̂-tó liōng-pit sı̄ ki-tok-tô͘. Chiàu siūⁿ káⁿ m̄-sı̄ sū-iú sū-bû ê ki-tok-tô͘. Nā-sı̄ poàⁿ-sı̀n-hiaⁿ jı̍p lâi kàu chia phah-sǹg bô kı̂-tó. Sı̍t-chāi chin kı̂-koài. 
 Chóng-sı̄ bô-lūn sím-mı̍h lâng to put-piān kap hoān-lâng kóng-oē. Só͘-í L pı̀-su tiām-tiām kā i khoàⁿ, sûn-sı̄ liáu chiū chhut-khı̀. Chiong chit ê sū khǹg tı̄ sim-nih. Tauh-tí……? 
 2
 Keh-jı̍t khı̀ Su-hoat-sek chim-chiok i ê tiau-su chiah chai, sı̍t-chāi chin khó-lı̂n, hit ê hoān-choē ê sū-sı̍t sı̄ án-ni. 
 Ū chı̍t-jı̍t chia̍h àm-pá lah, to beh bô khoàⁿ lâng-bı̄n ê sı̂, Bûn-tia̍t chiah chhiú the̍h phah pāng-kiû ê thûi-á, kap phoê-chhiú-lông (sı̂n kiû ēng ê ) tùi goā-bı̄n jı̍p--lâi. Jı̍p-mn̂g i ê lāu-bú chin siū-khı̀. (I ê lāu-pē í-keng koè-sin lah). Chit ê sı̄ soà-boé-á kiáⁿ, pêng-sı̂ khah siū-sēng. Lāu-pē sí liáu-āu, i kin-pún sı̄ m̄-thiaⁿ lāu-bú ê oē. Sū-sū chin hoâiⁿ-pà, sui-jiân ū A-hiaⁿ chin un-khûn khó͘-khǹg lâu ba̍k-sái bián-lē, nā-sı̄ chū-sè í-keng chek-chiâⁿ ê sim-sèng sı̍t-chāi chin oh ké. Lâng kóng thiàⁿ sı̄ chhin-chhiūⁿ chúi, hoe-ba̍k, koé-chí nā bô chúi ê koàn-ak sı̄ bē toā-châng, bē bō͘-sēng. Lâng nā bô ēng thiàⁿ lâi kā i poê-iúⁿ, i sı̄ bē chiâⁿ lâng. Chóng-sı̄ hoe-ba̍k m̄-thang tiāⁿ chı̀m tiàm chúi-té, chı̀m koè-thâu ē noā kun, ē n̂g-sng, ē sí-khı̀. Chhin-chhiūⁿ án-ni gín-ná m̄-thang koè-thâu ê le̍k-ài. Chiong gín-ná kā i chı̀m tiàm thiàⁿ ê chúi-té. Chı̀m kàu goá kiáⁿ, goá miā, ō͘-hio̍h phâng chin-chu, thiàⁿ-tiuh-tiuh, pó ni-ni. Phō khı̀ thâu-khak téng pàng-sái. Kai-sí, kàu-boé lí beh chia̍h tio̍h hit ê koé-chí, sio̍k-gú kóng sēng ti giâ-chàu, sēng kiáⁿ put-hàu. Chit-kù oē bô chhò. Te̍k-pia̍t lāi-bı̄n nā ū tē-saⁿ-chiá, phí-lūn a-má ài kan-sia̍p sim-pū ê kà-kiáⁿ. Goá kim-sun, m̄-bián lí chiān-pı̄ (sim-pū) kā goá kà. Goá sioh leh. Lâi a-má chia, m̄-bián kiaⁿ, a-má ūi tiâu-tiâu, chhoê-á chhiúⁿ khí--lâi, soà mē sim-pū. Lán lâi khı̀ bé piáⁿ, mài hō͘ A-lú ah (sim-pū ê miâ) chia̍h. Pháiⁿ-bó phah goá koai-sun, lán āu-pái tio̍h m̄-thang. Tio̍h khah koai leh, lán āu-pái chiah bē hō͘ lâng phah. Gām-bı̄n hō͘ⁿ, āu-pái a-má nā sí lí tio̍h chai-chhám, lí ē hō͘ lâng oàn--sí. Te̍k-pia̍t hit ê gín-ná ê lāu-bú nā-sı̄ kè-bó chiū koh khah chhám. Chit-khoán a-má ê kàu-io̍k sı̍t-chāi m̄-nā kàu-hoé, chin-chiàⁿ sı̄ tùi choē kàu tı̄ choē ê kàu-io̍k. 
 Bûn-tia̍t-ah pêng-seng siū tio̍h chit-khoán le̍k-ài ê kàu-io̍k, ba̍k-chiu chin kim. Tiong-ha̍k pı̍t-gia̍p āu, bô siūⁿ beh chhòng sím-mı̍h, hō-ló hō-sō, lāu-bú lâu ba̍k-sái ê kı̂-tó, a-hiaⁿ siū-khı̀ ê kek-lē, má-ní tong-hong, kā i thiaⁿ choè káu pàng-phùi. Lāu-bú jím-tit bô hó khó-jím. Khoàⁿ i jı̍p-mn̂g nō͘-hoat chhiong-thian, gia̍h chı̍t-ki tı̂n-tiâu khan-thian-bûn kā i siāu kúi-nā ē. Chit ê put-siàu chú tng ióng ê chheng-liân, kı̂-sı̍t hō͘ in lāu-bú lāu lah bu̍t hit kúi-ē sı̄ bô thiàⁿ. M̄-kú hiah kiau-ngō͘ ê chheng-liân ná-lí ē lún-tit lāu-bú ê koán-kà, chiū tian-tò chhiúⁿ in lāu-bú ê tı̂n-tiâu àn-sǹg beh bu̍t in lāu-bú. Tú-gū in a-hiaⁿ tı̄ sin-piⁿ, tùi tı̂n-tiâu kā i chhiúⁿ khí--lâi, soà kā i sai kúi-nā-ē chhùi-phoé. Mē i put-hàu-ke̍k, A-bú nı̂-lāu lah, kà--lí, ài lí hó lí hó toā-táⁿ. Lāu-bú khı̀ kàu khàu. Ná-khàu ná kā i chhia, soà kóng “Kā goá chhut-khı̀,” “Khoàⁿ beh tó-ūi khı̀ sí, m̄-thang tiàm chhù-nih khı̀ sí goá, m̄-bián tiàm chia teh poè-ò͘ pē-bú ê miâ.” Kā i chhia chhut-khı̀, mn̂g soà kā i koaiⁿ-khı̀, “Chhin-chhiūⁿ lí chit hō put-hàu-kiáⁿ m̄-bián tńg--lâi hó. Kin-tú goá iā bô khiàm-ēng lí.” 
 “Chhut-khı̀, kā goá chhut-khı̀.” Mn̂g chiū chhoàⁿ khı̀. Àm lah, ē-hng bô chia̍h, pak-tó͘ chin iau, phah-kiû tò--lâi chı̍t seng-khu koāⁿ, taⁿ beh tùi tó-ūi khı̀? Hó! Cha-po͘-kiáⁿ tāi-tiōng-hu lí khoàⁿ goá hiah bô, goá kiám chin-chiàⁿ tio̍h kiâⁿ bô-lō͘, ē hō͘ i gō--sí. Chhut-khı̀ tio̍h chhut-khı̀ sı̄ kiaⁿ sáⁿ-hoè? 
 In a-hiaⁿ khiā tiàm thang-á mn̂g-kha tùi lāi-bı̄n khoàⁿ chhut-khı̀, khoàⁿ sió-tı̄ tùi toā-mn̂g chhut-khı̀ oat-tùi tò-pêng kiâⁿ 2, 3 pō͘ chiū khiā tı̄ iâ-chhiū kha, thâu khak phe-phe, chı̍t chhiú the̍h ūn-tōng bō-á, chı̍t-chhiú jiàu thâu-khak, khiā tı̄ iâ-chhiū-kha hó-kú thâu-khak phe-phe chhin-chhiūⁿ teh chhim-siūⁿ sím-mı̍h. Āu-lâi chhin-chhiūⁿ iú-só͘ kám chàm chı̍t-ē kha, ēng i ê bō-á phah iáu hit-pêng chhiú, khui-siaⁿ kóng, “Hó,” chū án-ni kiâⁿ tùi tò-pêng ê ke-lō͘ khı̀, sió-tı̄ ê poè-iáⁿ chiām-chiām chham-jı̍p tı̄ lâng-kûn ê tiong-kan, tı̄ put-kak ê tiong-kan soà bô khoàⁿ-kı̀ⁿ. A-hiaⁿ chı̍t-sı̂ sim-sng soà lâu ba̍k-sái. Ah! Sió-tı̄, lí ê chiân-tô͘ tauh-tí…? Oa̍t koè-lâi khoàⁿ a-bú bē-kò͘-tit ê khoán, koáⁿ-kín kiò hū-jı̂n-lâng pang-chān chiong a-bú kā i chhah-khı̀ bı̂n-chhn̂g hō͘ i an-chēng, kā i ù-chúi, chiong tām-po̍h phô-tô-chiú hō͘ i lim. Sim-pū chin iú-hàu, tı̄ sin-piⁿ un-khûn ho̍k-sāi an-ùi. Toā-kiáⁿ iā-sı̄ chin iú-hàu. Sim-lāi siàu-liām sió-tı̄, m̄-kam i chhut-khı̀, chı̍t-bı̄n chū-chek koè-khı̀ bē-hiáu pang-chān lāu-bú tàu léng-tō, chı̍t-bı̄n m̄-kam lāu-bú nı̂-lāu lah, A-pa koè-sin liáu chiah lâi tú-tio̍h chit ê sió-tı̄ ê ngó͘-ge̍k. Kap hū-jı̂n-lâng put-kak soà kūi-lo̍h tı̄ bı̂n-chhn̂g-chêng thoè sió-tı̄ kā A-bú kiò m̄-káⁿ, ná lâu ba̍k-sái ná kı̂-tó, thoè sió-tı̄ kı̂-tó ǹg-bāng i ē hoán-hoé, ǹg-bāng i chhut-khı̀ ē sêng-kong. Tauh-tí sió-tı̄ lí beh tùi tó-ūi khı̀? 
 3
 Lāu-bó khah khoàⁿ-oa̍h, siū-khı̀ khah koè ê sı̂ chiū su-liām i ê kiáⁿ, kiò in a-hiaⁿ khı̀ chhoē. Khah chhoē to chhoē bô. Ū lâng kà-kiáⁿ sı̄ pı̂n chı̍t-sı̂ ê kám-chêng, án-ni ū sı̂ siông-siông ê chhò-chhiú á-sı̄ ē gō͘-sū, ū ê sı̂ kóng phah siau lín pē chı̍t-pak khı̀, kà-kiáⁿ m̄-sı̄ beh kéng-kài hō͘ i chai chhò hoán-hoé, sı̄ beh phah siau lí chı̍t-pa̍k-khı̀, án-ni phah-kiáⁿ lia̍h kap chia̍h siau-khı̀-sán siāng khoán, sı̍t-chāi chin khó-sioh. 
 Lí siūⁿ chı̍t ê chheng-liân ē tùi tó-ūi khı̀? Pí teh khoàⁿ hoé khah bêng. Chū-jiân bô hó-lō͘ thang khı̀. 
 “Chı̀-khı̀”. Lâng lı̍p-chı̀ kóng beh choè sím-mı̍h, kóng bı̂n-á-jı̍t beh choè sím-mı̍h, sím-mı̍h, che chin hó. Chóng-sı̄ tio̍h tāi-seng chai kin-á-jı̍t i bat choè koè sím-mı̍h. Kin-á-jı̍t to bô choè-chhut sím-mı̍h hó ê sū, bı̂n-á-jı̍t ná-lí liam-piⁿ tio̍h ē choè ū sím-mı̍h hó thang chhut--lâi. Koh toā chı̀-khı̀ ê chı̀-hó pêng-iú chiū-sı̄ toā khiam-pi. Hit ê chheng-liân chhut-khı̀ bô khiam-pi chàm-kha, thâu-khak phe-phe kóng, “Hó,” hit-kù sı̄ phāu-khí chin m̄-goān, siū-khı̀, oàn-hūn, “Lín-pē chiah choè hō͘ lí khoàⁿ, chhut-khı̀ chiū chhut-khı̀, kiaⁿ-sí lâng sáⁿ?” 
 Chit khoán ê lı̍p-chı̀ bô chhái-kang. Lı̍p-chı̀ sı̄ khòng-kám chiân-hui, lı̍p-chı̀ sı̄ koè-khı̀ ū ki-chhó͘, taⁿ beh koh hùn-tò͘ koh chı̀n-pō͘, lı̍p-chı̀ sı̄ ài khiam-pi, chûn khang-hi sim lâi kiû siōng-chı̀n. Lı̍p-chı̀ tio̍h phah-thih thàn-jia̍t, chek-sı̂ tāng-chhiú, hùn-hoat khı̀ choè. Nā chhian-iân khǹg-teh ē léng-khı̀. “Chı̀-khı̀” khı̀ ē siau-khı̀, soà pı̀ⁿ bô khı̀. Lâng kah put-cheng-khı̀ chiū-sı̄ ná-chún khı̀-chúi bô khı̀. Iā bē chhı̍h, iā-bē chhu̍h. Hit ê lâng bô chhái-kang. 
 Hit ê chheng-liân chhut-khı̀ seng-khu tn̄g it-bûn, iā bô saⁿ thang oāⁿ. Beh khı̀ chhoē pē-bó, hiaⁿ-ko só͘ bat ê lâng sı̄ pháiⁿ-sè. Beh kóng hō͘ lâng koáⁿ chhut--lâi, kóng bē chhut chhùi. Chhiú bô poàⁿ hāng kang-gē, beh choè khit-chia̍h iū kiaⁿ kiàn-siàu, chin chū-jiân chiū tùi àm-lō͘ khı̀. Khı̀ kap i ê chheng-liân pêng-iú oang-lâi, oang-khı̀. Khí-thâu chin chhin-jia̍t, in ê pêng-iú iā ūi-tio̍h i chin hùn-khài. thoè i put-pêng. Phiàn siáu--ê. Khoàⁿ lán chheng-liân siuⁿ bô. Bô iàu-kín choè hō͘ i khoàⁿ. Sè-sio̍k pêng-iú chiū chhiáⁿ i chia̍h-hun, lâi-khı̀ lim 1-poe, kái sim-būn leh, chò-lâng chheng-chhun ū kúi-sı̂. Chit-sı̂ m̄-chia̍h, m̄-khai, chheng-chhun put-chài lâi. Bûn-tia̍t sim í-keng hō͘ mô͘-kúi chiàm-niá, m̄-chai in chhù lāu-bú, hiaⁿ-ko ūi-tio̍h i teh háu, teh lâu ba̍k-sái thoè i kı̂-tó. Nā-sı̄ i tı̄ goā-bı̄n ka-tı̄ kak-tit chin chū-iû, chin sim-sek. 20 goā nı̂ kú tı̄ Ki-tok-kàu ê ka-têng seng-oa̍h, chin siū sok-pa̍k. Sím-mı̍h m̄-thang chia̍h-hun lo̍h, m̄-thang lim-chiú lo̍h, m̄-thang tōng-kiû lo̍h, m̄-thang thiàu-bú lo̍h. Lóng-sı̄ m̄-thang, m̄-thang, m̄-thang. Bē su hō͘ toā-soh pa̍k-tiâu leh. Kàu chia ta̍k-hāng to thang. Khoàⁿ kah-ba̍k, chia̍h kah-chhùi, chia̍h liáu ba̍k-chiu koh ē kim, toā-toā pí Siōng-tè ê kiáⁿ-lūi khah chhong-bêng. Put-lūn sím-mı̍h kan-khiáu, kúi-koài, gūi-siān, ké-hó lóng ē hiáu choè. Pí chá-jı̍t pài Siōng-tè ê sı̂, ke chin gâu. Chı̍t-sı̂ Bûn-tia̍t ê sim toā khui. Kı̂-sı̍t sı̄ liàn lo̍h chhàu lô͘-kô͘-moâi té, kha khiā bô tē. I lia̍h-choè sı̄ teh suh chheng-sin ê khong-khı̀. I lia̍h-chún hı̂ thiàu chhut khe-hoāⁿ, cháu lâi ta-ta ê gû-chhia-lō͘ téng sı̄ jı̍p chū-iû ê sin sè-kài. I lia̍h-chún hong-chhoe tn̄g soh bô lâng giú, bô siū khian-chè, thang poe-chiūⁿ bô hān ê khong-tiong. I lia̍h-chún hoé-chhia thoat-kúi, lı̄ hoé-chhia-lō͘ ê sok-pa̍k ē cháu khah kín. I lia̍h-chún lı̄-khui chū-sè só͘ chun-siú ê tō-lí, kap pē-bó ê kà-sı̄, chit-pái ū toā chū-iû, ē toā sêng-kong lah. Chin-chiàⁿ sı̄ toā chhò-gō͘. “Kèng-ùi Iâ-hô-hoa sı̄ tı̀-sek ê kun-pún” “Goá ê kiáⁿ, tio̍h thiaⁿ lí ê lāu-pē ê kàu-tok. M̄-thang khı̀-sak lí ê lāu-bú ê kà-sı̄. In-ūi che beh choè lí thâu-khak téng ê súi-bō. Lí ê ām-kún ê kim-liān” (Chim-giân 1:7-9). 
 Che sı̄ Siōng-tè ê oē. Siōng-tè ê kà-sı̄, pē-bó ê kà-sı̄ chhin-chhiūⁿ chhia-lō͘, lâng thoat-kúi ē-hó hàⁿ? Kai-sí. Pêng-iú hō͘ i chia̍h liáu thiàⁿ, khí-thâu tāi-ke chin chhin-bı̍t, tiāⁿ beh chia̍h--lâng, kàu-boé tāi-ke khoàⁿ-khin, pêng-iú ê pē-bó iā m̄ chiap-la̍p. So̍h-kô, so̍h-kô sı̀-kè bóng so̍h, pháiⁿ-lâng chū-jiân iā ū pháiⁿ-lâng thang kau. Ná-lâi ná-pháiⁿ. Chiū khı̀ kau-poê iú--ê. Iú--ê kóng i chin ham-bān, m̄-bat tàu-siūⁿ siáⁿ hó-khang--ê thang choán. Ta̍k-pái nā chhut-khı̀ i bô táⁿ lóng-sı̄ choè khoàⁿ-hong (khiā tiàm hn̄g-hn̄g koan-khoàⁿ ū lâng lâi á-bô?). Nā ū pun iā-sı̄ pun chió-chió. Hó, chit-pái i beh choè chú-kak lâi tián i ê sin-chhiú ê ui-hong. Chiū kéng chı̍t ê goe̍h àm-mı̂. Goe̍h hoán-o͘, hoán-o͘ chiū chio i ê pang-chhiú chhut-khı̀, khı̀ kàu tı̄ khah chhı̄-piⁿ khah siok-chēng, khah bô lâng thong-hêng ê só͘-chāi. Phah-chiáu bō-á chiū tı̀ hō͘ i khàm lo̍h--lâi, o͘-kin chiū tùi tē-á jı̂m-khí-lâi pa̍k tiàm bı̄n-nih, tùi ba̍k-chiu-ē í-hā lâng bô lóng ē jı̄n-tit. Bō-á khàm kàu ba̍k-bâi. Chiū kiò pang-chhiú tiàm chhiûⁿ-á goā khoàⁿ-hong, i pún-sin lı̄-iōng chá tı̄ tiong-ha̍k ki-khı̀ thé-chho só͘ o̍h ê hong-hoat, chhiú jı̍h tiàm chhiûⁿ-téng chiū thiàu koè chhiûⁿ. Bô phah-sǹg lāi-bı̄n ê lōng-khián khui-siaⁿ tı̍t-pūi. 
 4
 Tú-hó hit-mı̂ chit keng chhù ê thâu-ke kap thâu-ke-niû lóng chhoā chhut-khı̀ thàm pêng-iú, hù-iàn-hoē lóng bô tı̄-teh. Lāi-bı̄n chí-ū chhun chı̍t ê chú-chia̍h--ê teh kò͘ chhù. Tang-thiⁿ-sı̂ teh tı̄m-pó͘, koâⁿ-koâⁿ--lâng, chú-chia̍h--ê m̄-káⁿ khùn, nā-sı̄ bô-lām bô-lām, chiū khı̀ the tı̄ khòng-chhn̂g-á, giú chı̍t ê phoē-kak lâi am-tı̄ pak-tó͘. Thiaⁿ-kı̀ⁿ káu chheⁿ-kông-pūi sı̄-kín peh khí--lâi. Khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t ê lâng khan-káu khui toā-mn̂g chhut-khı̀. Pún siūⁿ beh kā i hoah chha̍t, án-choáⁿ káu ē jı̄n-tit i, liōng-pit m̄-sı̄ chha̍t, chiū bô hoah. Chin kı̂-koài, káu chhut-khı̀ soà bô jı̍p-lâi. Toā-mn̂g chū án-ni khui-khui bô koaiⁿ. Hit ê lâng oat tò jı̍p--lâi bı̄n am-pò͘ chhiú gia̍h la̍k-choán-á-chhèng, hit ê chú-chia̍h--ê chiah hoah chha̍t. M̄-chai hoah chha̍t khah kín á-sı̄ hō͘ lâng ián-tó khah kín. Chú-chia̍h--ê hō͘ hit ê chheng-liân ián-tó, chhùi ēng phoà-pò͘ kā i chiⁿ tiâu-leh. chhiú kā i choān iap-āu, seng-khu ēng soh-á kā i pa̍k leh. Chı̍t-sian ı̂ⁿ-ka-la̍uh-kō kā i pa̍k tiàm thiāu-á. Káu thiaⁿ lāi-bı̄n pı̀n-piàng-kiò, siūⁿ beh cháu jı̍p-khı̀, iū hō͘ hit ê lâng tāi-seng kā i khan chhut-lâi pa̍k tiàm goā-bı̄n ê chhiū-á thâu, Gán-cheng chhiú-khoài koáⁿ-kín khı̀ pâng-keng chiong saⁿ-tû siāng-hó ê saⁿ-khò͘, kim-khı̀ chiū the̍h, tùi chhiûⁿ-á lāi chiap tùi goā-bı̄n koè-khı̀. Chú-lâng tú-tò--lâi thiaⁿ lāi-bı̄n ū kı̂-ı̄ⁿ, kàu pa̍k tı̄ goā-bı̄n toā-mn̂g khui-khui, tiān-hoé àm-àm, koh phı̄ⁿ-kı̀ⁿ chhàu-hoé-hun-bı̄. Sim-giau-gı̂, tē 5 kám chai sı̄ tio̍h chha̍t-thau. Koáⁿ-kín cháu-khı̀ tùi-bı̄n kiò tiān-oē hō͘ siāng-kı̄n ê phài-chhut-só͘. Gām-chha̍t siūⁿ kóng beh the̍h tio̍h ke-the̍h-koà, chhiú gia̍h chhiú-tiān lāi-bı̄n tı̍t péng. Bô phah-sǹg sı̀-piⁿ kéng-chhat í-keng pau-ûi kàu, cháu bē-lı̄. Tha-tú-á háⁿ chú-chia̍h--ê ê té-chhèng sı̄ ké-è, chhâ--ê. Ké-tâng tú-tio̍h chin-tâng lóng thè-sı̂n. Chin-chiàⁿ ê té-chhèng ê bı̄n-chêng thâu-khak chhih-chhih, koai-koai chhun-chhiú siū pa̍k. Phah-sǹg tı̄m chı̍t-chiah ke-thng chhàu hoé-ta liáu-liáu, oe-á piak-piak phoà. Goā-bı̄n khoàⁿ-hong hit ê, thiaⁿ hong cháu-kàu 7-lí-pin lia̍h bô tio̍h. Mı̍h lóng hiat tı̄ chhiûⁿ-á-goā. Chhoē bô chú-chia̍h--ê, āu-lâi chiah chai hō͘ lâng pa̍k-iap-āu, chhùi chiⁿ phoà-pò͘, seng-khu ēng soh-á khún-khún leh kā i pa̍k tı̄ piān-só͘ piⁿ ê thiāu-á. Tiān-hoé choān hō͘ to̍h khan lâi kheh-thiaⁿ, chhiú ēng chhiú-khàu khàu-leh, hêng-sū, kéng-chhat, hit keng chhù ê chú-lâng, chú-hū lóng kā i ûi-ûi leh. Bō-á kā liù khí--lâi, bı̄n ê o͘-pò͘ kā i tháu khı̀--lâi. Chiah chai sí-ā-sí tang-sı̂-á to-sı̄ ka-tı̄ ê sun-á. Sı̄ chhin a-hiaⁿ ê kiáⁿ. A-hiaⁿ koè-sin bô loā-kú, i pún-sin iáu-sı̄ sin-niû. In hiaⁿ boē-sí ê chı̀n-chêng kā i oân-hun, chit ê tio̍h chha̍t-thau ê lâng chiū-sı̄ Bûn-tia̍t ê bān-ko͘, chha̍t-á chiū-sı̄ Bûn-tia̍t. In a-ko͘ chiah ke i bô kúi-hoè. 
 A-ko͘ kap ko͘-tiūⁿ khoàⁿ chı̍t-ē gāng-gāng, bô oē thang kóng. Āu-lâi a-ko͘ kim-kim khoàⁿ Bûn-tia̍t. Kiò chı̍t-siaⁿ “Bûn-tia̍t” chū án-ni in a-ko͘ ba̍k-sái hò͘ m̄-khui, siūⁿ kóng chit ê sun thái soà pı̀ⁿ án-ni. Chiū ǹg kéng-chhat ai-kiû tháu-pàng. Hêng-sū, kéng-chhat chū-jiân m̄-chún, che sı̄ chı̍t ê chin ok-chit ê kiông-tō. Chū án-ni thàu-mı̂ kā i sàng khı̀ chóng-kio̍k. 
 Tiau-cha-liáu chiah chai, chit ê kı̂-koài ê hoān-lâng tō-sı̄ án-ni o̍h. Keh-jı̍t mn̄g i tàu-kha-chhiú ê chha̍t-phoāⁿ sím-mı̍h lâng? M̄-kóng. Hó, m̄-kóng tio̍h chia̍h-hêng. Hêng-sū chiū chhoā i khı̀ chı̍t keng hêng-bū-sek, chhiáⁿ i sió-khoá chia̍h-chúi, chhiú kā i pa̍k iap-āu, kūi-leh, chhùi kā i chiⁿ phoà-pò͘, thâu-khak tiau hō͘ khiàn-thian, chúi ēng tê-kó͘ té-leh, Koàn-chúi m̄-sı̄ tùi chhùi koàn, sı̄ tùi phı̄ⁿ-khang koàn. M̄-bián koàn chı̍t ē-á, khàu-pē kiam khàu-bó, sím-mı̍h to jı̄n chhut--lâi. Kı̂-sı̍t lâng bô goā-chē thang hêng. Chia̍h mā-bô chı̍t-oáⁿ chúi, hit ê kan-khó͘ chiū tng bē khí. Jı̄n-liáu siá i ê kháu-keng chiū kā i pàng khí--lâi. Hit ê pang-hoān keh-jı̍t chiū lia̍h tio̍h. 
 Keh-jı̍t in lāu-bú, in a-ko͘, in a-hiaⁿ lóng chhoā lâi kéng-chhat-kio̍k kiû-chêng. Tāi-ke ba̍k-sái nih-nih lâu. Jı̄n in bē-hiáu kà-sı̄ ê chhò-gō͘. Kio̍k-tiúⁿ tài-liām-tio̍h in ê mn̂g-hong, chiū chin eng-toàn, bēng-lēng bān-chiah sàng khı̀ hoat-ı̄ⁿ. Khoàⁿ Bûn-tia̍t ēng khu-liû kó-jiân ē hoán-hoé á-bē? A-ko͘, ko͘-tiūⁿ lóng lâi tı̂n-chêng, ǹg-bāng khoan-tāi chhú-lí. 
 Hoat ê cheng-sı̂n m̄-sı̄ oa̍h-tauh, lô-bāng, m̄-sı̄ kóng beh hō͘ lâng sí. Sı̄ beh hō͘ lâng oa̍h, beh hō͘ lâng hoán-hoé. Kéng-chhat sı̄ beh pó-hō͘ hó-lâng, tû-bia̍t pháiⁿ-lâng. Koaiⁿ-kaⁿ sı̄ chı̍t khoán ê teng-kài, kà-kaoi, ǹg-bāng pháiⁿ-lâng ē chai choē, hoán-hoé, chū-sin. Só͘-í Kio̍k-tiúⁿ chiū te̍k-pia̍t phoe-sı̄ kā i chhı̀ khu-liû 40 kang ài-khoàⁿ i ê hêng-tōng. 
 Chit 40 kang tùi Bûn-tia̍t chin-hó, Sèng-keng tiong hoān-lān, siū-chhı̀ ê sò͘ lóng-sı̄ án-ni. Bēng-lēng m̄-chún Bûn-tia̍t in chhù sàng hó chia̍h mı̍h lâi, chí-ū chún i the̍h saⁿ-khò͘ lâi hō͘ i oāⁿ. The̍h sèng-keng lâi hō͘ i tha̍k. Lı̄-khui lāu-bó ê hoâi-phāu, Siōng-tè ê kà-sı̄, khı̀ hòng-tōng 2 goe̍h-goā-jı̍t kú, liam-piⁿ iā ē chia̍h-hun, iā ē lim-chiú, iā ē choè-chha̍t. Ah! o̍h-pháiⁿ 3 jı̍t, chin-chiàⁿ ū-iáⁿ. Lâng beh chiâⁿ-sèng sı̄ chin oh, beh tūi-lo̍h sı̄ chin khoài. Taⁿ 40 jı̍t tiàm thih-long-á-lāi lâi chheng-sǹg choē ê kang-chı̂ⁿ chhı̀ chı̍t-ê thih-long-á ê chu-bı̄ leh. Bûn-tia̍t kàu chit-sı̂ chiah chai-khó͘, kai-chài chai thang hoán-hoé. Koè-khı̀ hō͘ mô͘-kúi ēng phè tà tı̄ i ê sim, kàu chit-sı̂ kám-siā Chú ū tû-khı̀ i ê phè. Ta̍k-jı̍t tı̄ thih-long-á-lāi kı̂-tó tha̍k Sèng-keng. Bô loā-kú chiū choè bô͘-hoān siú kui-lu̍t ê hoān-lâng. Koaiⁿ 10 jı̍t āu chiū kā i pàng chhut--lâi, kéng-chhat ēng soh-á kā i khan-khı̀ ke-lō͘ sàu ke-lō͘, chheng chhàu-kau-á. I chin kiàn-siàu kiaⁿ hō͘ lâng jı̄n-tio̍h. Kiò in chhù the̍h phoà koe-le̍h-á, phoà-saⁿ lâi hō͘ i chhēng. Ta̍k-jı̍t chhut-khı̀ un-khûn choè kang. Káu-chô-á ê han-chû, chhài-pó͘ kak-tit chin hó chia̍h, chin-chiàⁿ toā-toā kái-kò chai i ê chhò-gō͘, jı̍t-jı̍t kiû Chú sià-bián. Siōng-tè hō͘ lâng bē bú-bān tit, lâng chèng sím-mı̍h tek-khak ē siu sím-mı̍h. Lâng hiat-ka̍k Siōng-tè, poē-ge̍k pē-bó, chū-kó͘ kı̍p-kim sı̄ bı̄-chêng-iú ū hó-boé--ê. Kàu chia Bûn-tia̍t toā-toā chai i só͘ kiâⁿ--ê sı̄ sí-bô, bô lō͘. Kai-chài i chá hoê-thâu, Lāu-bó thoè i kı̂-tó, hiaⁿ-ko, A-ko͘ tāi-ke thoè i kı̂-tó. Chū-sè ū tha̍k Chú-jı̍t-o̍h, iáu ū Chú ê oē tı̄ sim-lāi, khoài koh-chhíⁿ. Thang-tit L pı̀-su iā sı̄ jia̍t-sim ê Ki-tok-tô͘. Chí ū thoè i tùi Kio̍k-tiúⁿ khún-chhiat tı̂n-chêng. 
 Kio̍k-tiúⁿ khoàⁿ i ê hoé-kò, In a-ko͘, ko͘-tiūⁿ m̄-nā m̄ thê-chhut kò-sò͘, koh hoaⁿ-hí kā i pó-kiat. Mı̍h iā bô sit-lo̍h. Koh sı̄ chho͘-hoān. Kio̍k-tiúⁿ seⁿ-chhut lı̂n-bín ê sim, kàu 40 jı̍t chiū chin-chiàⁿ phoe-chún hoaⁿ-hí kā i tháu-pàng. siat-sú nā bô sàng khı̀ hoat-ı̄ⁿ kong-phoàⁿ chiū choè chiân-kho-hoān, it-seng sı̄ hô-téng ê chhàu-miâ. 
 Kám-siā Chú ê un-tián. Chóng-sı̄ tùi chit ê, hō͘ lán koh chı̍t-pái siūⁿ-tio̍h I-hut-só͘ 6 chiuⁿ ê kà-sı̄. “Choè kiáⁿ-jı̂ ê, lín tiàm tı̄ Chú tio̍h sūn-thàn lín ê pē-bú, in-ūi che-sı̄ èng-kai ê. Tio̍h chun-kèng lí ê pē-bú (che-sı̄ thâu chı̍t-tiâu ū kâⁿ èng-ún ê kài), beh hō͘ lí heng-thong, tn̂g hè-siū tı̄ sè-kan. 
 Choè lāu-pē ê, lín m̄-thang kek kiáⁿ-jı̂ ê siū-khı̀, to̍k-to̍k tio̍h ēng Chú ê kéng-kài kap kàu-hùn lâi poê-iúⁿ in.” 
 Bûn-tia̍t lâi kio̍k-tiúⁿ-sek. Khoàⁿ A-bú tı̄ hia, kín-kūi tı̄ A-bú ê bı̄n-chêng, thâu-khak chhih-chhih lâu ba̍k-sái. Kā A-bú kóng, “A-bú goá ū tek-choē lí, kap tek-choē Siōng-tè, kiû A-bú sià-bián, goá āu-pái m̄-káⁿ lah.” Lāu-bú ba̍k-sái sı̀-lâm-sûi kā i khan khí--lâi. A-hiaⁿ A-ko͘ L Pı̀-su lóng toè i lâu ba̍k-sài. Kio̍k-tiúⁿ ēng ui-giâm ê siaⁿ-im kā Bûn-tia̍t kóng: “Bûn-tia̍t, chhú-khı̀ tio̍h chū-sin, tio̍h iú-hàu lāu-bú, tio̍h thiaⁿ A-hiaⁿ ê léng-tō, thang choè iú-ûi ê chheng-liân lâi lı̄-ek tı̄ siā-hoē, chı̄n-tiong tı̄ kok-ka. M̄-thang koh hoān-choē, nā tē-jı̄ pái chài-hoān chiū bô sià-bián.”
 Bûn-tia̍t tàm-thâu, lâu ba̍k-sái kám-siā kio̍k-tiúⁿ ê jı̂n-chû, kap chèng-hú ê khoan-tāi. Hiàng kio̍k-tiúⁿ kiâⁿ kio̍k-kiong-lé, chiū kap lāu-bú, A-hiaⁿ, A-ko͘ chhoā tò-khı̀. L pı̀-su ēng bô-hān ê sim-chêng sàng in kàu chóng-kio̍k ê toā mn̂g-kháu, ēng ba̍k-chiu sàng in ê poè-iáⁿ kàu bu̍t-jı̍p tı̄ jı̂n-kûn ê tiong-kan, kàu bô khoàⁿ-kı̀ⁿ chiah oat-jı̍p-khı̀ kéng-chhat-kio̍k lāi àm-àm ūi chit ê chheng-liân kı̂-tó, goān Chú ín-chhoā i ê chiong-lâi, À-bēng. 
 (Oân)