Pêng-bîn ê Ki-tok-toān/Tē IV Koàn/Tē-10 chiuⁿ

Tē-10 chiuⁿ: LÔ-HÔAN Ê KHÍ-THÂU

Iâ-so͘ lâi Ka-pek-lông, í-keng keng-kè iok ū káu ge̍h-ji̍t kú. Chit káu ge̍h-ji̍t sī ū put-chí chhàn-lān kap khòai-lo̍k tī-teh. I ū i-hó chōe-chōe phòaⁿ-pīⁿ ê, bián-lĒ chōe-chōe sit-chì ê, iā tī ta̍k só͘-chāi ū hō͘ chōe-chōe lâng tit-tio̍h hēng-hok. Tī hit ê chhàn-lān ê chhun-thiⁿ, Iâ-so͘ ū ta̍k ji̍t chhut-khì, ū-sî sī chē Tī chûn-ni̍h, ū-sî sī chē tī soaⁿ-phiâⁿ ni̍h, iā put-sî to ū chin-chōe tan-sûn khòai-lo̍k ê hiong-chhoan ê lâng, chū-chi̍p chiū-kūn I. I ū tùi in kóng, lūn Siōng-tè ê Hok-im, iā tāi-ke thiaⁿ-liáu khòaⁿ-chòe sī chin kî-biāu ê sū, ū put-chí kám-tōng in ê sim. In oán-jiân chhin-chhiūⁿ sòe-hàn gín-ná, tī in ê jîn-seng, ū hoat-kiàn--tio̍h sin-īⁿ koh súi ê kéng-tì. In-ūi I sī chi̍t ê siàu-liân ê hiong-chhoan ê lâng, lâi teh kà-sī hiah ê khó-lîn ê hiong-chhoan ê lâng, iū-koh I sī chin khòai-lo̍k lâi teh kà-sī in, oán-jiân chhin-chhiūⁿ I lóng m̄-bat ū iu-būn, hôan-ló, iā bô lia̍h sòng-hiong chòe kan-khó͘, chai-iáⁿ Siōng-tè ū put-chí chhin-kūn tī i, iā gâu kiông lâng ê sim-chì, sòa hoan-hù lâng tio̍h bô ūi-tio̍h bîn-á-ji̍t ê sū lâi khòa-lū. Pi-chiān ê jîn-seng, tùi I ê lîm-kàu, ū piàn-chiâⁿ ko-siōng ê jîn-seng, chèng-lâng bô lūn tī hiān-sè á-sī lâi-sè, ū tit-tio̍h “súi ê jîn-seng” ê īⁿ-siōng. Si̍t-chāi lâng kap I saⁿ-kap khiā-khí sī chin-chiàⁿ khòai-lo̍k ê sū.

Í-siōng só͘ kóng chiah ê, sī Iâ-so͘ ê thôan-kàu ê n̂g-kim sî-tāi ê sū-si̍t, sī I tī Ka-lī-lī sī ū ê hó-thiaⁿ ê le̍k-sú. Tī hit tiong-kan, ha̍k-seng ū chun-chông I, chèng-lâng ū khim-gióng I. Iā chèng-lâng lóng thiàⁿ-thàng I, sòa chin hoaⁿ-hí ài kap I saⁿ-kap khiā-khí. I ia̍h chin hoaⁿ-hí ài kap in saⁿ-kap kau-pôe. I koat-toàn bô koh-chài ū hiah-ni̍h khòai-lo̍k ê ji̍t-chí. Hoat-lī-sài lâng m̄-ài chit hō khoán. In Sī bōe thang liáu-kái chit hō hoaⁿ-hí khòai-lo̍k ê chong-kàu. In phah-sǹg ū chong-kàu ê lâng, sī tio̍h ài iu-chhiû kìm-chia̍h. Chóng-sī I ū chhiò-chhiò lâi kā in kóng, “Goán m̄-bián kìm-chia̍h, ai-siong; goán tāi-ke chin khòai-lo̍k; sin-kiáⁿ-sài kap hō-chhōa ê lâng saⁿ-kap tī-teh, hō-chhōa ê lâng kiám ōe ai-siong mah?” Chóng-sī I ū pi-siong lâi ke-thiⁿ ū-kò in kóng, “To̍k-to̍k sî-ji̍t beh kàu, sin-kiáⁿ-sài beh tùi lín tiong-kan bô--khì.” Ah, sī lah, sî-ji̍t beh kàu. Sî-ji̍t teh-beh kàu, hit-sî bô thiàⁿ-thàng ê sim-koaⁿ, beh éng-oán bia̍t-bô I tī Ka-lī-lī sī ū keng-giām tio̍h hit ê khòai-lo̍k ê n̂g-kim ê ji̍t-chí.

Lán taⁿ kiâⁿ-kàu tī iâ-so͘ ê seng-gâi tiong ê chi̍t choán-ki, lán tī chit ê sî-chūn, kan-ta ū thiaⁿ-kìⁿ chèng-lâng chū-chi̍p teh hán-hōa, teh kóng put-pêng ê siaⁿ-im, koh ū khòaⁿ-kìⁿ teh-beh tú-tio̍h lô-hôan ê iáⁿ-jiah, iā hit-sî sin-kiáⁿ-sài beh tùi in tiong-kan bô--khì.

Chit ê hó-thiaⁿ ê khîm í-keng ū thiaⁿ-kìⁿ sió-khóa teh làu-hong. Lán chai I ū hō͘ lâng giâu-gî, siūⁿ kóng I sī ū khn̂g hit hō kek-bēng ê kheng-hiòng tī-teh, iā tāi-ke lóng sòe-jī teh tî-hông I. Só͘-í I chiah ū kóng, “Bo̍h-tit phah-sǹg góa lâi sī beh hòe-bô lu̍t-hoat á-sī sian-ti”. Tng I i-hó hit ê tùi chhù-téng lūi--lo̍h-lâi ê piàn-sūi ê ê sî, I ū kek-khí Hoat-lī-sài lâng ê siū-khì, in-ūi I ū ēng koân-ui-chiá ê thài-tō͘ lâi sià-bián i ê chōe. Koh āu-lâi I ū pí hiah ê giâm-kín ê kàu-tô͘, khah chū-iû lâi kap lâng Sī bô him-bō͘ ê ta̍k téng hō ê lâng saⁿ-kap kau-pôe. I ū kéng-soán lâng Sī biáu-sī hit hō thiu-hiòng ê, lâi chòe I ê sù-tô͘, tì-kàu put-chí hō͘ lâng tio̍h-tak. Chit-tia̍p í-keng ū khòaⁿ-kìⁿ lâng tām-po̍h piáu-sī ì-sù lâi teh òan-hūn I, léng-chhiò I; sòa kā I hō chōe-chōe miâ kóng, I sī tham-chia̍h hò͘ⁿ-chiú ê lâng, thiu-hiòng kap pháiⁿ-lâng ê pêng-iú. Iáu-kú chiàu-khòaⁿ bô-lūn sím-mi̍h chhut-miâ ê chí-tō-chiá, tī in ê sū-gia̍p tiong che sī sió-khóa sū, koh Sī bōe tô-siám-tit ê sū.

Chit-tia̍p tī tu̍t-jiân, bô àn-sǹg ê tiong-kan, lán ū khòaⁿ-tio̍h hit ê chêng-kéng put-chí piàn-ōaⁿ. Lán to lóng bô ū khòaⁿ-tio̍h sím-mi̍h hián-jiân ê lí-iû, iáu-kú Ka-pek-lông ê lâng ū chek-sî piàn-ōaⁿ in ê bīn-sek, ū hō͘ lán thiaⁿ-kìⁿ in ê bô sim-sek, chi-bú chī-chū ê siaⁿ-seh. In ū kèng-jiân piáu-sī in ê thài-tō͘ lâi tùi-te̍k I. In ū kong-jiân kong-kek I, khòaⁿ I sī chi̍t ê ûi-ke̍h An-hioh-ji̍t ê lâng, sī chi̍t ê kek-bēng ka, sī chi̍t-ê hui chong-kàu-tek ê lâng, bô khòaⁿ I chò sī chi̍t ê chèng-thóng ê lâng, iā khòaⁿ I sī bô tiong-si̍t tī kàu-hōe. I sī lóng bô kìm-chia̍h, iā lóng sī khò sat-tàn ê khùi-la̍t lâi kiâⁿ sîn-jiah. “I kóaⁿ-kúi bô m̄-sī khò kúi-ông Pia̍t-se-pok”. Ah! Hit hō òan-tò͘ ê sim si̍t-chāi chin thang khó-lîn. Ah! Si̍t-chāi sī í-keng ū o͘-hûn teh chhut-hiān lâi jia-cha̍h tī Ka-lī-lī hit ê kng-bêng ê sî-tāi, che sū-si̍t si̍t-chāi sī thang khó-siong!

Kiōng-koan Hok-im-su khiok sī Ka-pek-lông ê kò͘-sū ê kun-goân, iáu-kú nā kan-ta tha̍k hit saⁿ-pún ê Hok-im-su, sī chin oh-tit thang soat-bêng in sī ūi-tio̍h sím-mi̍h in-toaⁿ chiah hut-jiân-kan hiah-ni̍h tí-khòng I. Chóng-sī hit saⁿ pún Hok-im-su chhut-pán kè liáu chin kú, hit-sî Iok-hān chiah gia̍h pit lâi siá i ê hê-sióng-kì, lâi pó͘-móa hit saⁿ pún sī kì liáu làu-kau ê só͘-chāi; tùi án-ni kai-chài chiàu khòaⁿ lán thang tùi Iok-hān sī kan-chèng ê ōe, lâi soat-bêng Ka-pek-lông ê lâng ōe hut-jiân piáu-sī te̍k-sī Iâ-so͘ ê in-toaⁿ. Tī IOk-hān ê thâu-chhām (5 chiuⁿ) ū kì-chài chi̍t ê kò͘-sū, bêng-bêng só͘ sio̍k tī khah chá Ka-pek-lông sî-tāi ê sū-si̍t; chiū-sī ū teh kóng-khí Iâ-so͘ ū chiūⁿ Iâ-lō͘-sat-léng hù chi̍t ê Ιû-thài lâng ê choeh ê sū. Chāi lán chit ê sī sin ê siau-sit. Tī Kiōng-koan Hok-im-su, sī lóng bô ū teh àm-sī I tī Ka-pek-lông ê tiong-kan, ū bat chiūⁿ -khì hóng-būn Iâ-lō͘-sat-léng. Tōa-bīn, tī hit-sî Iok-hān ū tú-tú khí-khì tī iâ-lō͘-sat-léng, in-ūi i khah-siông sī tī hia lâi kap Ιû-thài ê hî-hòan, liāu-lí tùi ô͘-ni̍h sī lia̍h lâi ê hî; só͘-í i chiah chai-iáⁿ chit ê tāi-chì.

Iok-hān kóng, “TĪ Iâ-lō͘-sat-léng, kūn Iûⁿ-mn̂g ū tî, Hi-pek-lâi ê khiuⁿ-kháu kiò-chòe Pit-sū-tāi, ū gō͘ ê léng-lông. Hit lāi-bīn ū chhiⁿ-mî ê, pái-kha ê, huih ko͘-tâ ê, chōe-chōe phòa-pīⁿ lâng tó-teh, teh thèng-hāu chúi tín-tāng.” Iâ-so͘ ū khiā tī-hia chù-ba̍k teh khòaⁿ hiah ê pīⁿ lâng. Iā Iâ-so͘ ū te̍k-pia̍t chù-ba̍k khòaⁿ hit ê khó-lîn phòa-pīⁿ saⁿ-cha̍p poeh nî ê piàn-sūi ê. Kúi-nā ge̍h-ji̍t kú, hit ê piàn-sūi ê ū tó tī Pit-sū-tāi ê tî ê piⁿ-á, tī-hia ji̍t-ji̍t kan-ta thiaⁿ-kìⁿ chèng-lâng ê siaⁿ, teh khang-khang khó-lîn i ê pīⁿ-thiàⁿ, iā i ji̍t-ji̍t teh sit-chì. Hut-jiân kan i ū kám-kak--tio̍h chit ê chhin-chhiat ê chhiú, lâi hōaⁿ tī keng-thâu-ni̍h, kóng,

“Lí ài tit-tio̍h hó mah?”

“Chú ah, góa sī í-keng bô bāng lah. Góa lóng bô pêng-iú, chúi tín-tāng ê sî, bô lâng thang hû góa lo̍h tî, kàu góa lâi ê sî, pa̍t lâng tāi-seng góa lo̍h-khì lah.”

“Khí-lâi, giâ lí ê pho͘-á khì kiâⁿ!”

“Hit lâng chek-sî hó, chiū giâ i ê pho͘-á khì kiâⁿ. Hit ji̍t sī An-hioh-ji̍t.”

Chit kù ōe sī thang soat-bêng koh lo̍h-lâi ê sū. Ιû-thài lâng chiū tùi i kóng, “Kin-á-ji̍t sī An-hioh-ji̍t, lí giâ pho͘-á sī m̄ ha̍p-gî.” Nā-sī i ìn in kóng, “Hit ê i-hó góa ê, kā góa kóng, giâ lí ê pho͘-á lâi kiâⁿ.”

Chhiáⁿ chit-tia̍p chù-ì tī Ιû-thài lâng sī ìn-tap ê ōe. In m̄-sī ìn i kóng, Kā lí kiâⁿ chit ê thang hoaⁿ-hí kî-biāu ê sū, lâi táⁿ-tia̍p lí lóng-chóng ê chhiⁿ-chhám ê sī sím-mi̍h lâng? in hoán-tńg sī ìn i kóng, Kā lí kóng, giâ pho͘-á lâi kiâⁿ ê, sī sím-mi̍h lâng? Chhiáⁿ chù-ì tī chit kù ōe, sī piáu-bêng ê cheng-sîn. Chit kù ōe sī piáu-bêng in sī ke̍k chiàu chèng-thóng ê kà-sī, ke̍k chiàu kui-kú koh sì-chiàⁿ, jia̍t-sim lâi teh siú An-hioh-ji̍t ê lâng, iā iáu-kú sī choân-jiân hui chong-kàu-tek ê lâng. In-ūi chong-kàu ê kun-pún sī thiàⁿ-thàng, chiū-sī thiàⁿ Siōng-tè, í-ki̍p thiàⁿ chèng-lâng. Bô-lūn sī Hôe-(**)kàu tô͘, á-sī īⁿ-kàu tô͘, hōan-nā sim-lāi ū chûn thiàⁿ-thàng ê, tī Siōng-tè ê bīn-chêng, i sī khiā ê tē-ūi, sī pí hiah ê bô ū thiàⁿ-sim ê kàu-hōe lāi ê sìn-tô͘ koh-khah kôaiⁿ. Kan-ta kóng sī chèng-thóng, nā-sī bô ū thiàⁿ-thàng, sī goân-bê ê ì-sù. Goân-bê bû-kò sī òan-tò͘, ài pò-iông lâng ê pháiⁿ, tì chong-kàu ê ké-bīn, kî-si̍t sim-lāi siâ-phiah. Iâ-so͘ tek-khak tio̍h chhut-la̍t lâi tí-tng chit-hō goân-bê ê thài-tō͘. I ta̍k-sî to teh òan-hūn, pō-lō͘, bú-jio̍k, khn̂g chit hō thài-tō͘ ê lâng.

“Kā lí kóng, Giâ pho͘-á lâi kiâⁿ ê sī sím-mi̍h lâng.” Hit ê lâng m̄-chai I sī chī-chūi, in-ūi Iâ-so͘ tùi chèng-lâng ê tiong-kan kè-khì. Āu-lâi Iâ-so͘ ū tī tiān-ni̍h koh tú-tio̍h i. Iâ-so͘ tī-chia lâi tú-tio̍h i, sī chin ha̍p-gî, in-ūi sī piáu-bêng i lâi chia teh kám-siā Siōng-tè ê un-tián. In beh saⁿ-lī ê sî, Iâ-so͘ ū kā i kóng, “Lí í-keng tit-tio̍h hó; bo̍h-tit koh hōan-chōe, kiaⁿ-liáu lí tú-tio̍h koh khah chhám.”

Hit ê lâng chiū khì kā Ιû-thài lâng kóng, i-hó i ê chiū-sī Iâ-so͘. Só͘-í Ιû-thài lâng chiah ài khún-tio̍k I, in-ūi I tī An-hioh-ji̍t chòe chiah ê tāi-chì. “Nā-sī Iâ-so͘ ìn kóng, Góa ê PĒ bô lūn sī An-hioh-ji̍t, á m̄-sī An-hioh-ji̍t, put-sî to teh kiâⁿ hó-sū. Góa ê PĒ kiâⁿ tāi-chì kàu-taⁿ, góa ia̍h kiâⁿ i. Só͘-í Ιû-thài lâng it-hoat beh thâi I, in-ūi I m̄-nā hōan-tio̍h An-hioh-ji̍t, koh kóng Siōng-tè chòe I ê PĒ, chiong pún-sin sǹg chòe kap Siōng-tè pîⁿ.”

In si̍t-chāi ū “chhē beh thâi I.” Tī hit lé-pài tùi in ê béng-lia̍t ê goân-bê, in tiāⁿ-tio̍h sī ū ū-sióng Kok-kok-thaⁿ ê sū-si̍t, tī i ê sî-kî bōe kàu ê chìn-chêng chit chi̍t-nî kan, in to í-keng thâi-sí Siōng-tè ê Kiáⁿ chi̍t-pòaⁿ lah. Chit hoan té-té ê hóng-būn, sī piáu-bêng Tī i ê seng-gâi tiong ê chi̍t choán-ki, sī piáu-bêng in ê khong-khì lóng piàn-ōaⁿ lâi hoán-khòng Iâ-so͘. Siat-sú Kiōng-koan Hok-im-su tù-chiá ū kóng-khí chit hoan hóng-būn Iâ-lō͘-sat-léng ê sū-si̍t, lán ê sim chiū m̄-bián bê-lōan, lâi teh bōe-bêng àn-chóaⁿ I koh tńg-khì kìⁿ in ê bīn, hit-sî lâng ê thài-tō͘ ōe hiah-ni̍h piàn-ōaⁿ. Tùi Iâ-lō͘-sat-léng sī hoat-chhut lâi ê kò͘-sū í-ki̍p bô giâu-gî, tùi Iâ-lō͘-sat-léng sī chhut-lâi ê bi̍t-thàm, ū kun-tè I kàu tī Ka-pek-lông ê só͘-chāi.

Sū-sè koat-toàn bô thang koh ho̍k-tò, khah chá I tī Ka-pek-lông sī ū keng-giām-tio̍h hit ê khòai-lo̍k ê ji̍t-chí. I tò-tńg lâi ê sî, chiàu-khòaⁿ tùi Iâ-lō͘-sat-léng chhut-lâi ê bi̍t-thàm, ū kun-tè I kàu Ka-lī-lī ô͘-piⁿ, iā siông-sè thàm khòaⁿ I, sòa chiong sī tit-tio̍h ê siau-sit it-it pò-kò chiūⁿ-khì Iâ-lō͘-sat-léng, sòa tī ta̍k só͘-chāi lâi iā hit hō pháiⁿ ê chéng-chí. Chit-tia̍p tī i ê pún só͘-chāi, ū hián-jiân hun-chòe nn̄g pêng: It, sī hiah ê chhut-thâu chok-lōan beh lâi hām-hāi I ê Hoat-lī-sài kap Keng-ha̍k-sū ê tóng-lūi; JĪ, sī “bîn-chiòng,” in sui-jiân kàu ū thêng-Tō͘, Sī bōe bián-tit siū-tio̍h hiah ê khn̂g giâu-gî ê thài-tō͘ ê lâng sī éng-hióng, iáu-kú in sī teh kun-tè I, khim-gióng I, sòa teh pó-hō͘ I.

Chit hoan I chiūⁿ-khì hóng-būn Iâ-lō͘-sat-léng liáu-āu, ū piáu-bêng chi̍t ê tiāⁿ-tio̍h ê sū-si̍t, chiū-sī hiah ê ū koân-ui ê lâng koat-ì ài beh chhui-pek I kiâⁿ-kàu tī i ê lîm-chiong ê tōe-pō͘. In í-keng teh chhē ki-hōe ài beh thâi I. Lán í-keng tùi tī hn̄g-hn̄g ê só͘-chāi thang khòaⁿ-kìⁿ Kok-kok-thaⁿ ê chêng-kéng.

TĪ Má-khó koh lo̍h-lâi ê tô͘, sī teh piáu-bêng Iâ-so͘ tùi Iâ-lō͘-sat-léng ê tńg-lâi liáu-āu, tī Ka-pek-lông ū chi̍t ê An-hioh-ji̍t kap ha̍k-seng saⁿ-kap teh kiâⁿ tùi be̍h-hn̂g keng-kè, tōa-bīn Sī beh khì kàu-hōe, tô͘-tiong sī tú-tio̍h ê sū. Khiok m̄-chai sī ūi-tio̍h sím-mi̍h in-toaⁿ, in bô chia̍h chá-tn̂g, só͘-í “I ê ha̍k-seng iau.” Má-thài ū chhut-la̍t lâi kan-chèng chit ê tāi-chì. Ha̍k-seng iau, chiū tiah be̍h-sui tī chhiú-ni̍h ná teh jôe lâi chia̍h. Ū hoán-tùi tóng ê lâng, tī lō͘-ni̍h tú-tio̍h in, chiū chek-sî kā in ê Sian-siⁿ kóng, “Lí khòaⁿ lí ê ha̍k-seng kiâⁿ An-hioh-ji̍t sī m̄ eng-kai kiâⁿ ê sū, sī cháiⁿ-iūⁿ?” In sī chhò-gō͘ sím-mi̍h lè? Ūi-tio̍h sím-mi̍h in-toaⁿ chiah lâi kò I lè? Siáⁿ in-toaⁿ lè? In-ūi Siōng-tè ê lu̍t-hoat, ū thiàⁿ-tio̍h lô͘-châi, í-ki̍p tī sit-tiûⁿ ê lô-tōng-chiá, ū kìm-chí in tī An-hioh-ji̍t koah-tiū, í-ki̍p the̍h pòa-ki, ia̍h chiah ê kèng-khiân ê lâng chú-tiuⁿ kóng, ēng chhiú lâi jôe be̍h-sūi, sī kap koah-tiū siāng-khoán, chhùi lâi pûn be̍h-hiūⁿ cháu, iû-goân sī kap pòa-ki siāng ì-sù! Chāi lán teh siūⁿ, chit hō gû-chhún goân-bê ê thài-tō͘, put-kò sī chi̍t chéng ê chhiò-khoe ê sū nā-tiāⁿ. SĪ lah, in-ūi che to m̄-sī lán sī kò͘-chip ê būn-tôe. Chiah ê lâng khiok sī lóng bô chi̍t-sut-á lia̍h-chòe sī chi̍t chéng ê chhiò-khoe. In ê thài-tō͘ sī put-chí chin-kiàm. Ū-iáⁿ! chin-si̍t ê goân-bê-chiá, sū-sū put-sî to sī ū chin-kiàm. In ê sim Sī bōe-thang siūⁿ hit ê tāi-chì sī chhiò-khoe ê sū. Bián kóng, lán iû-goân ōe kì-tit, ū chin-chōe lâng put-chí giâm-siok, lâi kong-kek hit hō chong-kàu-siōng chì sió-khóa ê sū, khòaⁿ-chòe chin tiōng-iàu, chhin-chhiūⁿ in teh khòaⁿ chhiú-ni̍h jôe be̍h-sūi chi̍t-poaⁿ, in-ūi lán tī hiān-kim ū siông-siông thiaⁿ-kìⁿ kóng, chong-kàu sī chāi tī gûi-hiám ê tōe-pō͘ lah, lán ê sìn-tiâu ū-ê í-keng bô lâng beh sìn lah. Bô-lūn sī tī Ιû-thài lâng ê kàu-hōe, í-ki̍p Ki-tok Kàu-hōe, siat-sú nā ū chhin-chhiat ê cheng-sîn, koh ū chó͘-chí chi̍t kóa chhiò-khoe ê sū, ún-tàng ōe siám-pī chōe-chōe chai-lān.

Chhì-siūⁿ Ki-tok ê thun-lún. I sī ú-tiū ê Chú, hoaⁿ-hí khiam-pi lâi kap lán gû-gōng ê jîn-lūi saⁿ-kap gī-lūn. I put-sî ōe thang thun-lún lán ê gû-gōng. Chóng-sī in m̄-sī kan-ta gû-gōng nā-tiāⁿ, tī hit ê āu-bīn iû-goân ū chûn òan-tò͘ , ok-to̍k ê sim tī-teh. Tī āu-lâi I iû-goân tio̍h jím-siū chhin-chhiūⁿ chit téng hō ê sū. Chhiáⁿ lán tông-chêng I. Chhì siūⁿ Siōng-tè ê Kiáⁿ pún-sin lîm-kàu sè-kan ài kiù lán jîn-lūi, iáu-kú sui-sī I ū tam-tng hit ê kang, mā bô lâng beh kā I seh to-siā.

I ū ēng chhin-chhiat, thun-lún ê sim khut ka-kī, lâi kap lâng tâng khiā tī chi̍t-iūⁿ ê chúi-pîⁿ-sòaⁿ lâi saⁿ-kap gī-lūn, hit ê khoán-sit si̍t-chāi sī chhin-chhiūⁿ tōa-lâng kap sòe-hàn gín-ná saⁿ-kap teh tâm-lūn chi̍t-poaⁿ. I ū kóng, “Lia̍t-ūi, lūn An-hioh-ji̍t ê kiàn-kái, lín sī choân-jiân gō͘-kái PĒ ê chin-ì lah. In-ūi An-hioh-ji̍t sī ūi-tio̍h lâng lâi siat-li̍p, m̄-sī lâng ūi-tio̍h An-hioh-ji̍t.”

Keh An-hioh-ji̍t, Keng-ha̍k-sū í-ki̍p Hoat-lī-sài lâng, chiàu khòaⁿ ū tiuⁿ lô-bāng kong-jiân tī chèng-lâng ê bīn-chêng beh lâi hāi I. Hit chá-khí I koh ji̍p hōe-tn̂g; Tī hia ū lâng chi̍t chhiú ko͘-tâ, in tng khòaⁿ I tī An-hioh-ji̍t beh i-Tī i á-bô. Che chiàu khòaⁿ sī chhin-chhiūⁿ in í-keng ū an-pâi hó-sè ê kè-e̍k. Chhiáⁿ chù-ì in ū hut-jiân piàn-ōaⁿ in ê khoán kàu cháiⁿ-iūⁿ. I thâu-pái chhut-hiān tī Ka-pek-lông ê hōe-tn̂g, hit-sî I ū kong-jiân tī An-hioh-ji̍t i-hó chi̍t ê hōan-tio̍h kúi ê, iā chèng-lâng ēng kî-kòai hoaⁿ-hí ê sim, lâi tông-chêng I. Bô lâng teh tng khòaⁿ I, á-sī teh gî-būn I.

Iâ-so͘ chù-sîn lâi khòaⁿ hit ê chi̍t chhiú bô lō͘-ēng ê lâng ê ba̍k-chiu, iā khòaⁿ-kìⁿ i ū hián-chhut chin khó-lîn ê khoán teh khún-kiû I pang-chān. Tī hit pún “Hi-pek-lâi lâng ê Hok-im-su” (hiān-sī khiok sī bô--khì), ū liû-thôan kóng hit ê lâng ū chhui-pek I kóng, “Góa sī phah-chio̍h ê, sī ēng chit nn̄g ki chhiú teh Tō͘-o̍ah. Iâ-so͘ ah, góa khún-kiû lí, chhiáⁿ i-tī góa, bián hō͘ góa kiàn-siàu tio̍h lâi chòe khit-chia̍h.” Ia̍h in tng khòaⁿ I, sòa thiau-chiàn I, hō͘ I lâi hōan-tio̍h An-hioh-ji̍t. Chiah ê ngī-sim kap bô tông-chêng ê lâng, ū kek-khí Iâ-so͘ ê siū-khì. I chiū siū-khì, sì-kòe khòaⁿ in, chiap-la̍p in ê thiau-chiàn. I kā hit ê lâng kóng, “Khiā--khí-lâi!” Āu-lâi koh tùi in chèng-lâng kóng, “An-hioh-ji̍t kiâⁿ hó, á-sī kiâⁿ pháiⁿ, (ì-sù sī ū hó bô chòe), tá-lo̍h chi̍t hāng sī ha̍p-gî? Lín tiong-kan sím-mi̍h lâng ū chi̍t chiah iûⁿ, nā tī An-hioh-ji̍t po̍ah lo̍h khiⁿ, bô kā i lia̍h--khí-lâi mah? Hô-hòng lâng pí iûⁿ ke jōa kùi-khì ah!” In chiū chēng-chēng. Iā choân hōe-chiòng ê lâng sim tōa siū kám-tōng, kan-ta tiām-tiām lâi teh khòaⁿ in ê piān-lūn. Āu-lâi I chiū kā hit ê lâng kóng, “Chhun lí ê chhiú.” I chiū chhun, sûi-sî hó-hó, chhin-chhiūⁿ pa̍t ki chhiú chi̍t-poaⁿ.

Lán ún-tàng beh siūⁿ kóng, chit ê sîn-jiah sī kàu-gia̍h thang khòaⁿ chòe sī chi̍t ê bōe thang piān-pok--tit ê lūn-chèng. Iáu-kú chiah ê goân-bê-chiá, lóng bô khn̂g jîn-chû ê sim lâi hoaⁿ-hí I. Hit hō goân-bê ê lâng tû pún-sin í-gōa bô sìn pòaⁿ lâng sī tio̍h. Iā bô pòaⁿ hāng thang sòe-ho̍k i ê sim. Ū kng chiò i ê sî, i sòa kóng sī àm. Ū khòaⁿ-kìⁿ chèng-kù ê sî, i kā i kóe-soeh hō͘ bô--khì. Kiám sī iáu ū bat pa̍t-lâng chhin-chhiūⁿ Keng-ha̍k-sū í-ki̍p Hoat-lī-sài lâng ê sī teh hoán-tùi Iâ-so͘ ê khoán mah? Hiān to ū khòaⁿ-kìⁿ I kiâⁿ ū koân-lêng ê sîn-jiah, in mā sòa kóng he sī kap Sat-tàn thò-hia̍p lâi chòe ê. I kóaⁿ-kúi bô m̄-sī khò kúi-ông Pia̍t-se-pok. Che chiū-sī kò͘-ì lâi kong-kek kng ê chōe. Iâ-so͘ kóng, che chiū-sī kong-kek Sèng Sîn ê chōe, koat-toàn bōe sià-bián--tit ê. In-ūi hōan-nā lâng ū khòaⁿ-kìⁿ Siōng-tè ê kng, ia̍h ûi-pōe liông-sim kò͘-ì lâi kū-cho̍at i ê, kiat-kio̍k i ê lêng-gán ōe ti̍t-ti̍t sit-bêng--khì. Chiah ê lâng sī ûi-pōe liông-sim lâi kū-cho̍at chin ê kng. In sī chin thang siong-sim kàu-gia̍h goân-bê ê lâng, in lia̍h kng chòe àm, iā kàu-bé sòa éng-oán chiong hit ê kng lâi phah-hoa tī Kok-kok-thaⁿ. I ūi-tio̍h ài lîn-bín hit ê khó-lîn ê phah-chio̍h ê, ū chiap-la̍p in ê thiau-chiàn, sòa hōan-tio̍h An-hioh-ji̍t, iā tùi I ê sîn-jiah ū kong-jiân lâi that-ba̍t in ê chhùi. In móa-pak siū-khì chhin-chhiūⁿ hoat-kông, tāi-ke chhut khì saⁿ-kap kè-bô͘ kong-kek Iâ-so͘, khòaⁿ thang cháiⁿ-iūⁿ lâi bia̍t I, tú-tú sī chhin-chhiūⁿ kúi lé-pài chêng in ê pêng-iú Tī iâ-lō͘-sat-léng sī chòe ê chi̍t-poaⁿ. In ún-tàng iû-goân beh án-ni chòe, to̍k-to̍k chèng-lâng m̄ iông-ún in lâi kha̍p-tio̍h I ê sin-khu nā-tiāⁿ. Ū-sî lán tio̍h sió-khóa lâi kiàn-siàu lán it-poaⁿ ê lâng ê sī chòe.

In sī teh kong-kek ê, m̄-sī kan-ta ūi-tio̍h án-ni nā-tiāⁿ. Lūn chit ê An-hioh-ji̍t ê būn-tôe, in sī teh saⁿ piān-lūn ê, put-kò sī chi̍t sió pō͘-hūn nā-tiāⁿ. Chhiáⁿ lán lâi liáu-kái hit ê lóng-chóng ê būn-tôe.

Siōng-tè ê Sèng-kiáⁿ lîm-kàu sè-kan, sī ài beh ēng sì-chiàⁿ ê kun-kù lâi chhián-bêng I ê chong-kàu, ài Ēng koân-ui-chiá ê thài-tō͘, lâi soat-bêng chá-chêng bat siū lêng-kám ê sian-ti, sī teh kà-sī ê ōe, chiū-sī kóng, chong-kàu ê chin-ì, sī chāi tī gī, kap thiàⁿ-thàng, put-chāi tī bî-bo̍at gōa-hêng ê kui-kú, kap khu-sok; koh lán sè-kan lâng m̄-sī lô͘-châi, sī PĒ ê kiáⁿ-jî; iā I ài lán chèng kiáⁿ-jî ū thiàⁿ-thàng ê sim tī-teh.

Ιû-thài-kàu chòe tōa ê chōe-ok, sī chiong gōa-bīn hêng-sek ê kui-kú, kap khu-sok ê kèng-pài, lâi kau-ōaⁿ hit ê thiàⁿ-thàng ê sim. Chhiáⁿ lâi khòaⁿ Iâ-so͘ sî-tāi ê chong-kàu koan-liām sī siáⁿ-khoán. Tong-sî sī ko-tiāu ê chong-kàu seng-oa̍h, chiū-sī kóng, Chi̍t lé-pài ài kìm-chia̍h nn̄g pái, chiah sī ū kèng-khiân. Kong-jiân lâi si-ú, chiah sī ū jîn-chû. Pōe Sèng-chheh ê kim-kù toaⁿ, í-ki̍p tī koe-lō͘-thâu o̍at-liām, hêng-sek ê kî-tó-bûn, chiah sī ū jia̍t-sim. Òan-hūn thiu-hiòng ê, khì-sak ū chōe ê lâng, iā iàm-hūn kheng-sī gōa-pang lâng, chiah sī hián-bêng in ū tiong-si̍t tī Siōng-tè. An-hioh-ji̍t sī sìn-gióng seng-oa̍h ê tiong-sim ê chhì-giām-chio̍h. Keng-ha̍k-sū sī tì-ì ê, sī lūn An-hioh-ji̍t sī tio̍h siú ê bî-bo̍at, lô-khó͘, sòe-sòe ê kui-kú, khòaⁿ chiah ê sī chong-kàu ê tē-it iàu-kín ê tiám.

Lán thang sióng-siōng Iâ-so͘ ū put-chí òan-hūn chit khoán khó-lîn chhò-gō͘ ê hoat-tō͘, lâi teh piáu-bêng Siōng-tè. I ū khiàn-chek in, chheng in sī chhiⁿ-mî teh chhōa lō͘, iā sòa khiàn-chek in hit hō hā-chiān, sòe-sòe ê kui-kú. I ū chia̍p-chia̍p hōan-tio̍h An-hioh-ji̍t. Lán thang phah-sǹg, I ū sî sī tiâu-kang lâi hōan-tio̍h, tùi án-ni thang khiàn-chek in ê chhò-gō͘ ê su-sióng, sòa koh lâi kà-sī in, thang si̍t-chāi liáu-kái Siōng-tè ê bo̍k-tek. “An-hioh-ji̍t sī ūi-tio̍h lâng lâi siat-li̍p, m̄-sī lâng ūi-tio̍h An-hioh-ji̍t.”

An-hioh-ji̍t ê būn-tôe, thang kóng sī tāi-piáu in sī teh cheng-piān it-chhè ê būn-tôe. Iâ-so͘ kóng, An-hioh-ji̍t sī ūi-tio̍h lâng, sī ūi-tio̍h lâng ê hēng-hok, lâng ê chòe-ko ê hok-khì lâi siat-li̍p ê. Lán nā cha-khó Kū-iok Sèng-chheh chōe-chōe ūi ê chiuⁿ-chat, lán put-sî to ū thang khòaⁿ-chhut, lūn An-hioh-ji̍t sī ū nn̄g hāng ê kun-pún ê bo̍k-tek tī-teh. Lâng tio̍h ū An-hioh-ji̍t thang lī-khui in ê kang-tiâⁿ, sòa tī An-hioh-ji̍t thang Tī chú lâi hoaⁿ-hí khòai-lo̍k, ōaⁿ-ōe lâi kóng: It, sī hioh-khùn; jī, sī kèng-pài. Che chiū-sī PĒ Siōng-tè thiàⁿ-thàng ê lu̍t-hoat, sī ūi-tio̍h I ê kiáⁿ-jî ê hok-khì sī siat-li̍p ê.

(1) Chi̍t chiu-kan chi̍t pái ê An-hioh-ji̍t, lâng tio̍h hioh-khùn, hō͘ sim-sîn ho̍k-tò sóng-khòai, sim-lāi tit-tio̍h hoaⁿ-hí. Siōng-tè ū tùi tī kang-tiûⁿ ê ta-po͘, hū-jîn-lâng, tùi tī o̍h-tn̂g ê gín-ná, tùi tī siū pa̍k ê lô͘-châi, tùi tī kòa gû-taⁿ ê cheng-siⁿ téng, kóng, Tio̍h hioh-khùn, lâi hióng-siū khòai-lo̍k, tī ta̍k ê chhit ji̍t tio̍h ū chi̍t ji̍t thang tit-tio̍h hoaⁿ-hí ê sî-kan. Ū ê Ιû-thài-lâng hoán-tńg tī An-hioh-ji̍t teh chòe kang, mā sòa hō͘ in ê lô͘-châi, í-ki̍p cheng-siⁿ lâi chòe kang. “Ge̍h-thâu An-hioh-ji̍t, siáⁿ-sū m̄ kín-kín kè, chiū thang bóe bōe lâi tit-tio̍h lī-ek.” Chóng-sī PĒ Siōng-tè ún-tàng bô iông-ún I ê An-hioh-ji̍t lâi tú-tio̍h phah lâ-sâm. Tī chit ji̍t lín kap hāu-siⁿ, cha-bó͘-kiáⁿ, lô͘-po̍k, lú-pī, gû, á-sī lû lóng m̄-thang chòe kang. Lóng tio̍h siú chit ji̍t chòe an-hioh-ji̍t. An-hioh-ji̍t sī ūi-tio̍h lâng lâi siat-li̍p.

(2) Iáu-kú koh iā-sī ūi-tio̍h lâng ê sûn-choân chiah lâi siat-li̍p ê. An-hioh-ji̍t m̄-sī kan-ta ūi-tio̍h jio̍k-thé ià-siān chiah lâi siat-li̍p. Lâng ê o̍ah put-chāi tī i ê jio̍k-thé nā-tiāⁿ. Lūn “Góa,” á-sī chū-ngó͘, chiū-sī hit ê ōe thang khiā tī Siōng-tè ê bīn-chêng, kap Siōng-tè ū bi̍t-chiap ê koan-hē ê, tiāⁿ-tio̍h sī ū lâi-sè ê éng-oán ê mō͘-hiám tī-teh, só͘-í “Góa” sī chi̍t ê chám-jiân khah ko-siōng ê chûn-chāi-chiá, m̄-sī kan-ta chit ê it-sî-tek ê jio̍k-thé nā-tiāⁿ, iā jio̍k-thé put-kò sī chi̍t ê ki-koan thang chòe hit ê “Góa” ê hián-hiān ê lō͘-ēng. Só͘-í PĒ Siōng-tè ū siūⁿ-tio̍h lán jîn-lūi ê chòe-ko ê hok-khì, m̄-sī kan-ta tùi lâng kóng tio̍h pàng-sak kang-tiâⁿ lâi an-hioh. Koh ū kóng, tio̍h pàng-sak kang-tiâⁿ lâi (**tia̍p-á)-kú kap góa saⁿ-kap an-hioh. Lín tio̍h hoaⁿ-hí lín ê An-hioh-ji̍t, iáu-kú koh-khah iàu-kín ê, sī tio̍h tiàm tī chú lâi hoaⁿ-hí. Tio̍h su-sióng ko-siōng ê sū. Tio̍h hō͘ lí ê sim-sîn ū ki-hōe thang chìn-pō͘. Tio̍h ōe kì-tit Siōng-tè thiàⁿ-thàng ê kè-e̍k, ū ūi-tio̍h lán ê it-sî-tek, í-ki̍p éng-oán ê hok-khì lâi siat-li̍p chit ê An-hioh-ji̍t.

Che chiū-sī An-hioh-ji̍t ê ì-sù. An-hioh-ji̍t sī Siōng-tè ê hó ê in-sù; An-hioh-ji̍t sī ūi-tio̍h lâng. Lán nā tha̍k Chhòng-sè-kì, tī-hia ū kóng Siōng-tè ū khòaⁿ I sī chhòng-chō ê An-hioh-ji̍t, “ia̍h khòaⁿ i sī chin hó.”

Chit-tia̍p Siōng-tè ū tùi chit ê thun-lún ê Ki-tok tī be̍h-hn̂g tiong, koh chi̍t pái lâi khòaⁿ-tio̍h lâng phah lâ-sâm An-hioh-ji̍t, ia̍h khòaⁿi sī chin pháiⁿ. Ιû-thài ê kàu-tô͘ ū phah lâ-sâm Siōng-tè ê An-hioh-ji̍t, ū chhiúⁿ-to̍at i ê khòai-lo̍k, sòa Ēng chin-chōe chha-put-to pí chòe kang khah khòai siān ê bô lō͘-ēng hit hō ê kui-kú kap khu-sok, lâi jia-khàm i ê khòai-lo̍k. In chiū-sī beh kóng, tī An-hioh-ji̍t i-seng tio̍h m̄ thang chhin-chhiat lâi hêng-i, tit-tio̍h i-hó ê pái-kha ê, tio̍h m̄-thang giâ i ê pho͘-á, ta-po͘ lâng tio̍h m̄-thang kiâⁿ kè kúi lí lō͘ ê hn̄g, hū-jîn-lâng tio̍h m̄-thang chhah chiam tī i ê sin-khu; ha̍k-seng tio̍h m̄-thang ēng chhiú lâi jôe be̍h-sūi, nā-sī bô, kiaⁿ-liáu ōe tú-tio̍h hêng-ho̍at. PĒ Siōng-tè sī chi̍t ê khòai siū-khì koh gâu hiâm-hoah ê chi-phòe-chiá, ia̍h lâng sī tio̍h chòe an-hioh sèng-ji̍t ê lô͘-châi, lâi thoa-bôa ià-siān. Iâ-so͘ ū tòa Thiⁿ-ni̍h ê chū-iû ê khong-khì lîm-kàu sè-kan, lâi phah-phòa in sī siat hiah ê khek-tiâu tī iûⁿ-phê ê sòe-sòe ê kui-kú; tùi án-ni hit-sî in chiū saⁿ-kap kè-bô͘ beh thâi I, sòa Tī chú ê miâ lâi chiù-chó͘, kóng, I sī hōan-tio̍h An-hioh-ji̍t.

Lūn Iâ-so͘ tùi chiah ê Ιû-thài lâng sī hián-chhut ê thài-tō͘ ê sū, chhiáⁿ bo̍h-tit gō͘-kái. In-ūi che chiū-sī Siōng-tè ê thài-tō͘. Lán tio̍h chiàu kong-tō lâi phoe-phêng in, ia̍h khak-si̍t Iâ-so͘ ū chiàu kong-tō lâi phoe-phêng in.

Lán kiám thang siūⁿ kóng, Iâ-so͘ beh khiàn-chek hit hō sêng-si̍t ê lâng ê gî-būn kap hoán-tùi, in-ūi in to sī khòaⁿ I ê kà-sī, chhin-chhiūⁿ chi̍t chéng khn̂g kek-bēng ê su-sióng? Toàn-toàn m̄-thang. Nā-sī án-ni siūⁿ chiū choân-jiân bô kong-tō. In-ūi chāi in teh khòaⁿ, Iâ-so͘ put-kò sī chi̍t ê sin lâi ê kàu-su nā-tiāⁿ. In bô phah-sǹg I sī Siōng-tè. In nā-sī ū khn̂g thiàⁿ-thàng ê sim, koh ū jia̍t-sim him-bō͘ Siōng-tè, sui-jiân tùi An-hioh-ji̍t ê koan-liām in ū chhò-gō͘, lán kiám thang siūⁿ I beh khiàn-chek in mah? Toàn-toàn m̄-thang. I ún-tàng beh ēng thiàⁿ-thàng, tông-chêng ê sim lâi kiáu-chèng in, sòa chiok-hok in chiah tio̍h.

ǹg-bāng lán chhim-chhim ōe kì-tit, ta̍k pái Siōng-tè sī teh khiàn-chek ê, m̄-sī khiàn-chek hit hō ū sêng-si̍t sim ê giâu-gî, á-sī chhò-gō͘; put-kò sī khiàn-chek tī lâng ê sim-lāi sī ū hit hō chhim-chhim ê tō-tek siōng ê kè-sit. Iâ-so͘ ōe lâi khiàn-chek in, sī in-ūi in ê sim-lāi ū chûn pháiⁿ ê liām-thâu, bô thiàⁿ-thàng ê sim tī-teh. In-ūi in lāi-sim ū chûn chit khoán, só͘-í in sui-sī ū khòaⁿ-kìⁿ Siōng-tè, iáu-kú kò͘-ì m̄-jīn I. Si̍t-chāi lâng nā bô ū thiàⁿ-sim, sī koat-toàn m̄-bat Siōng-tè. Sù-tô͘ Iok-hān ū kóng, “Bô thiàⁿ ê m̄-bat Siōng-tè”. Ū thiàⁿ-thàng ê, sī n̂g Siōng-tè teh chìn-chêng. Bô-lūn sī chī-chūi, sī hū-jîn-lâng, á-sī gín-ná, á-sī pêng-iú, lán nā it-hoat thiàⁿ in, chiū liân hit chiah teh kun-tè i ê káu, lán mā sòa it-hoat thiàⁿ i, iā chhin-chhiūⁿ án-ni lán sī it-hoat ōe thang hoat-kiàn-tio̍h PĒ Siōng-tè ê thiàⁿ chit ê ú-tiū ê sim. Lâng nā-sī bô ū thiàⁿ ê sim, sī hōan-tio̍h chòe-tōa ê chōe-ok. Tī Ki-tok ê bīn-chêng, m̄-sī chiú-chùi, bô chheng-khì-siùⁿ ê sū, á-sī ū sím-mi̍h pa̍t-hāng ê chōe ōe pí-tit chit hāng ê lī-hāi. Chiah ê thiu-hiòng ê kap chhiong-ki, tāi-seng lín ji̍p Siōng-tè ê kok.

Bô thiàⁿ-thàng ê sim, tī ta̍k só͘-chāi ū phòa-hōai lâng ê hoaⁿ-hí khòai-lo̍k. Liân Iâ-so͘ tī Ka-lī-lī sī ū ê khòai-lo̍k, to iû-goân sī hō͘ i phah bô khì lè. Tùi chit-tia̍p khí, kàu tī i lîm-chiong, ūi-tio̍h in ê bô thiàⁿ-thàng ê sim, tì-kàu bōe-thang koh chi̍t pái lâi hióng-siū khah chá I tī Ka-pek-lông sî-tāi, sī ū keng-giām-tio̍h hit ê khòai-lo̍k ê ji̍t-chí.