Pêng-bîn ê Ki-tok-toān/Tē IV Koàn/Tē-5 chiuⁿ

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

Tē-5 chiuⁿ: TĪ PÚN-HIUⁿ Ê SIAN-TI LÂNG[siu-kái]

Tī chit chōa ê lú-hêng, lán thang pâi-lia̍t I tńg-khì Ná-sat-le̍k siū pún-hiuⁿ ê lâng pâi-thek ê sū. Chit ê sī tī hok-im-su tiong, hiah ê chōe-chōe bōe-thang tiāⁿ-tio̍h ūi-tì ê sū-kiāⁿ ê chi̍t-ê; put-kò chiàu-khòaⁿ kàu-gia̍h thang kóng só͘ sio̍k tī chit chām ê sū. Khiok ū chōe-chōe lâng teh siá lán ê Chú ê toān ê sî, ū pâi-lia̍t chit chân tī Ka-pek-lông kò͘-sū ê thâu-chêng. Chiàu-khòaⁿ LŌ͘-ka iā-sī kap in tâng ì-kiàn. Chóng-sī kî-thaⁿ ê Hok-im-su tù-chiá chiū bô án-ni. Lán thang ēng lán ê Chú tī Ná-sat-le̍k só͘ kóng ê ōe lâi koat-tēng chit ê būn-tôe. “Lín tek-khak beh tùi góa kóng, kìⁿ-nā goán thiaⁿ-kìⁿ lí kiâⁿ tī Ka-pek-lông ê, tio̍h kiâⁿ tī-chia; chiū-sī lí ê pún só͘-chāi.”

Chhin-chhiūⁿ án-ni, lán ji̍t-kè-ji̍t tè I piàn-piàn kiâⁿ Tī chōe-chōe ê hiuⁿ-siā liáu-āu, kàu tī chi̍t àm, “I ū kàu Ná-sat-le̍k; chiū-sī I tióng-sêng ê só͘-chāi.”

Tī chit ê Ná-sat-le̍k ū hiong-chhoan koe-á, chiū-sī I bat kap chōe-chōe pa̍t ê gín-ná saⁿ-kap thit-thô ê; iā ū kó͘-chá ê lia̍p-pí ê o̍h-tn̂g, chiū-sī I bat kap in saⁿ-kap tha̍k-chheh ê. Iū-koh ū chúi-chíⁿ, chiū-sī I bat thòe I ê lāu-bú lâi chhiūⁿ-chúi ê; mā-sī ū chi̍t-khám ba̍k-chhiūⁿ ê tiàm, iū-koh mā-sī ū choh-sit lâng, chiū-sī I bat ūi-tio̍h in lâi chòe lê, í-ki̍p gû-taⁿ ê; í-ki̍p I chòe gín-ná sî-tāi put-chí hó khoán-thāi I ê chōe-chōe kó͘-chá ê pêng-iú tī-teh. Koh ū chōe-chōe ê sió soaⁿ-á, chiū-sī tng I siàu-liân sî-tāi, sim-lāi ū móa-móa khn̂g sîn-pì ê su-siúⁿ lâi teh kiâⁿ-iû ê só͘-chāi. Lán bô lūn kiâⁿ kàu sím-mi̍h só͘-chāi, á-sī tú-tio̍h sím-mi̍h khoán ê keng-giām, tī tōe-bīn-chiūⁿ bô koh ū sím-mi̍h só͘-chāi ōe pí lán ê sòe-sòe ê kò͘-hiong koh khah ōe kám-tōng lán ê sim.

Tùi I lī-khui Ná-sat-le̍k khì chiū-kūn Kiâⁿ sóe-lé ê Iok-hān í-āu, kè-liáu to hiám-hiám bē chi̍t nî kú, iáu-kú khòaⁿ-liáu sī chhin-chhiūⁿ kè-liáu chin chōe nî ê khoán-sit. In-ūi I í-keng ū keng-giām hiah-ni̍h chōe hāng ê sū-chêng, iū-koh I ê seng-oa̍h chit-tia̍p ū put-chí piàn-ōaⁿ lah. Tong-sî I lī-khui pún-hiuⁿ, sī chi̍t ê bô miâ-siaⁿ ê choh-sit lâng, sim-lāi kan-ta tùi tī chiong-lâi ū chûn hit hō sîn-pì-tek ê īⁿ-siōng tī-teh. Chóng-sī chit hoan koh tńg-lâi Ná-sat-le̍k, sim-lāi ū tit-tio̍h kî-īⁿ ê keng-giām, ka-kī chai I pún-sin sī Siōng-tè ê Bí-sài-a.

Lán ài chim-chiok lâi siūⁿ chit kúi-ji̍t tiàm tī Ná-sat-le̍k ê chêng-hêng. Tī hit àm I chòe gín-ná sî-tāi ê pêng-iú, m̄-chai I tú-á beh ji̍p-siâⁿ ê sî, ū ēng chun-kèng, kap thiàⁿ-thàng ê sim chhut-lâi chhéng-an chit ê chiâⁿ-chòe put-chí chhut-miâ ê tâng-siâⁿ ê siàu-liân lâng mah? I ê lāu-bú m̄-chai ū tú-tú Tī i ê kang-tiûⁿ āu, hit keng kū chhù ê lāi-bīn mah? Tī hit hō chêng-kéng, I tńg-lâi kìⁿ-tio̍h I ê lāu-bú, ún-tàng ōe saⁿ-kap chē kàu pòaⁿ-mî lâi tâm-lūn chōe-chōe hāng ê sū; chiū-sī thiⁿ-sài Ka-pek-lia̍t lîm-kàu Má-lī-a hit-sî í-āu tī kú-kú ê tiong-kan, “sī khek-tiâu tī i ê sim ê it-chhè ê sū.” Chhì-siūⁿ hit ê chêng-kéng sī siáⁿ-khoán.

Chóng-sī Sèng-chheh lóng bô kóng-khí hit ê chêng-kéng, sī ūi-tio̍h kiaⁿ-liáu lūn Siōng-tè ê Kiáⁿ ê jîn-sèng lán khòaⁿ-liáu sòa lia̍h-chòe chho͘-sio̍k--khì.

Lán chí-ū thiaⁿ-kìⁿ kóng, I tī An-hioh-ji̍t ū khì hóng-būn in ê hōe-tn̂g lâi tú-tio̍h hit ê kiàn-siàu, koh sit-bāng ê kò͘-sū nā-tiāⁿ. Hit sî ê chêng-hêng tú-tú sī chhin-chhiūⁿ Ka-pek-lông ê hōe-tn̂g chi̍t-poaⁿ, kàu-hōe lāi ê lâng sī that-that tīⁿ, chèng-lâng ê cheng-sîn sī put-chí kín-tiuⁿ, sim lóng siū kám-tōng, iā hit sî siàu-liân lia̍p-pí, chiong sian-ti ê chheh the̍h hō͘ Iâ-so͘, chhiáⁿ I lâi tha̍k. Khiok sī khah tōa-bīn I ū ì-sù ài beh tha̍k kúi-chat ê Sèng-chheh lâi chòe hit ji̍t ê kà-sī, put-kò si̍t-chāi hō͘ lán put-chí thang chhiⁿ-kiaⁿ ê, chiū-sī I chi̍t ê hian-khui, tú-tú sī Í-sài-a 61 chiuⁿ ê ōe.

“Chú ê Sîn lîm-kàu góa, in-ūi I Ēng iû boah góa, hō͘ góa thôan Hok-im hō͘ sòng-hiong lâng. I ū chhe góa kā siū-lia̍h ê lâng kóng, in ōe-tit tháu-pàng, kā chhiⁿ-mî ê kóng, in ōe tit-tio̍h koh kng, lâi tháu-pàng siū ap-chè ê lâng. Soan-thôan Chú hoaⁿ-hí ê nî.”

Iâ-so͘ chiū ha̍p-chheh hêng chip-sū, lâi chē-teh. Hōe-chiòng chiū lóng chù-ba̍k khòaⁿ I.

Lán ōe thang sióng-siōng I tiām-tiām lóng bô kóng-khí siáⁿ-khoán ê sî, hōe-chiòng ê cheng-sîn cháiⁿ-iūⁿ kín-sīn tī-teh thèng-hāu I lâi khui-chhùi kà-sī. Āu-lâi choân chū-hōe ê lâng ū siū tōa ê kám-tōng, in-ūi I ū ēng giâm-siok ê thài-tō͘ lâi soan-pò kóng:

“chit ê Sèng-keng ê èng-giām, lín kin-á-ji̍t ū thiaⁿ-kìⁿ lah.”

Chiàu Sèng-chheh sī ū kì-chài, lūn hit ji̍t ê soat-kàu chí-ū sī án-ni nā-tiāⁿ. Khiok kan-ta án-ni iā-sī í-keng kàu-gia̍h. Sui-sī kan-ta kì chit kù, iáu-kú sī kàu-gia̍h hō͘ lán thang liáu-kái in thiaⁿ-liáu cháiⁿ-iūⁿ ōe siū tōa ê kám-tōng. In-ūi tùi chit-kù ōe I ū kong-jiân lâi piáu-sī I pún-sin sī Í-sek-lia̍t lâng tī kú-kú ê tiong-kan sī teh liâu-bāng ê Bí-sài-a, koh tùi chit-kù ōe I ū hián-jiân lâi soan-pò I chòe Bí-sài-a sī beh chòe ê sù-bēng, chiū-sī hit hō jîn-chû kap un-hūi móa-móa ê kang-chok.

Khak-si̍t chit-kù ōe, hō͘ in thiaⁿ-liáu sī put-chí chhiⁿ-kiaⁿ. Sui-jiân lán chai in sī ū chōe-chōe phian-kiàn kap gî-sim tī-teh, iáu-kú lán thang tùi chōe-chōe hong-bīn ê siau-sit lâi chhui-chhek kàu-gia̍h chai-iáⁿ, I ū ēng hit hō chin khòai-lo̍k ōe giú lâng ê hoat-tō͘, kóng-liáu ū chhim-chhim kám-tōng chèng-lâng, in-ūi lán ū tha̍k-tio̍h kóng, “Chèng-lâng lóng kî-kòai I ê chhùi sī chhut un-tián ê ōe.” Chōe-chōe pái ū àm-sī lán chai I khui-chhùi kà-sī lâng to lóng sī ū khip-ín-la̍t tī-teh. Che kiám m̄-sī tiāⁿ-tio̍h ê sū mah? In-ūi tī iâ-so͘ só͘ kóng ê ta̍k kù ōe, í-ki̍p ta̍k pái sī hián-chhut ê bīn-sek to lóng ū piáu-bêng Siōng-tè tùi sè-kan lâng sī phāu ê chhin-chhiat ê thài-tō͘ tī-teh.

Chóng-sī lán chai hōe-chiòng ê tiong-kan, éng ū chióng-chióng ê lâng tī-teh, iā sui-Sī bô lâi kóng, liân tī hiah ê sio-siāng ê lâng mā-sī iû-goân khòai-khòai piàn-ōaⁿ in ê sim-su. Khí-chho͘ I ū tit-tio̍h in hóaⁿhi thiaⁿ, iā I só͘ kóng chhut ê un-tián ê ōe ū tín-tāng in ê sim-koaⁿ. Chóng-sī I ná sòa-chiap teh kóng ê sî, I ū ná khòaⁿ-tio̍h in ê bīn-sek ū teh piàn-ōaⁿ. Tī hōe-chiòng ê tiong-kan, liâm-piⁿ ū thiaⁿ-tio̍h hit hō piān-pok, òan-hūn, àm-chīⁿ ê sòe-siaⁿ ê ōe. “Chit ê kiám m̄-sī Iok-sek ê kiáⁿ mah? chit ê kiám m̄-Sī ba̍k-kang mah? Kiám m̄-sī Má-lī-a ê kiáⁿ, I ê chí-bē kiám m̄-sī kap lán tī-chia mah? Kìⁿ-nā goán thiaⁿ-kìⁿ lí kiâⁿ tī Ka-pek-lông ê, káim m̄ iû-goân tio̍h kiâⁿ tī-chia mah?” Lán sī ōe liâm-piⁿ thang liáu-kái, in ūi-tio̍h sím-mi̍h in-toaⁿ chiah lâi siⁿ-khí phian-kiàn kap hoán-tùi ê siaⁿ. Thâu-chi̍t hāng, sī ūi-tio̍h chèng-lâng lóng kàu-gia̍h bat I. Sian-ti lâng tī pún-hiuⁿ Sī bô chun-kùi. Chiàu in sī phah-sǹg Bí-sài-a sī chi̍t ê sîn-biāu ê lâng, beh hut-jiân-kan tùi hit ê bô lâng chai-iáⁿ ê sè-kài lâi hián-hiān. Iū-koh in sī tùi sòe-hàn chiū put-chí bat I. Hit-ji̍t hōe-chiòng ê tiong-kan, ū chōe-chōe sī I ê kó͘-chá ê tông-chhong, thit-thô phōaⁿ. Iā I ê ka-cho̍k sī khiā-khí tī hit ê kūn-kūn ê só͘-chāi nā-tiāⁿ. Tī Ná-sat-le̍k iā iû-goân ū hit hō kai-kip tùi kai-kip ê saⁿ kheng-piat ê sū tī-teh. Te̍k-pia̍t tī hit hō chháu-tōe koe-á koh khah sī án-ni. Ū iáⁿ! I só͘ kóng ê, to lóng sī un-tián ê ōe. Iáu-kú hiah ê ōe, bû(**put)-kò sī chi̍t ê hiong-chhoan ê ba̍k-kang ê ōe lah. Hit ji̍t ū (**jōa)-ni̍h chōe lâng tī-hia, sim-lāi ka-kī teh siūⁿ, kóng in pún-sin sī chám-jiân khah-iâⁿ chit ê hiong-chhoan ê ba̍k-chhiūⁿ; in sī ū châi-sán koh ū tē-ūi ê lâng. Liân hiah ê kap Iâ-so͘ tâng kai-kip ê lâng, chōe-chōe to iû-goân khòai-khòai kap pa̍t-lâng saⁿ-kap lâi léng-chhiò I, lâi khòaⁿ-khin chit ê o̍at-koân ê lô-tōng-chiá, sim-lāi iā m̄-gōan I khiā--khí-lâi kà-sī hiah ê khah-iâⁿ I ê. Tùi án-ni Sèng-chheh ū kóng, “In chiū iàm-chiān I.”

Che khiok iā sī ke̍k chū-jiân ê sū. Che tú-tú sī chhin-chhiūⁿ lán kin-á-ji̍t, bô-lūn tī tá-lo̍h ê siâⁿ sī ū keng-giām-tio̍h ê sū-si̍t. “Chit ê lâng khiā--khí-lâi kan-chèng I pún-sin Sī bí-sài-a, tàu-tí I sī chī-chūi? Chit ê lâng kiám m̄-sī hit ê bat kap Iok-sek saⁿ-kap teh chòe ba̍k ê mah? Chit ê lâng lán kiám m̄-só͘ bat chhiàⁿ I lâi kā lán chòe í-toh, í-ki̍p gû-taⁿ ê lâng mah? I ê hiaⁿ-tī to lóng sī phó͘-thong lâng, chiū-sī kiò-chòe Ngá-kok, Iok-se kap Se-bûn. Ia̍h I ê chí-bē kiám m̄-sī lóng khiā-khí tī lán keh-piah tiâu koe-á mah?”

Chiàu lán sī keng-giām, che sī ke̍k chū-jiân ê lí-khì. Lán chōe-chōe lâng ún-tàng mā sī ōe án-ni.

In iû-goân ū òan-hūn in ê tùi-chhiú Ka-pek-lông, chiū-sī iáu chi̍t ê pa̍t khoán te̍k-sek ê po͘-thâu. “Siat-sú lán chit ê siâⁿ ê lâng, Iâ-so͘ ū hiah-ni̍h úi-tāi, àn-chóaⁿ I bô beh tī i ê pún só͘-chāi lâi kiâⁿ hit ê hō͘ Ka-pek-lông chhut-miâ ê koân-lêng kî-sū?

Chit ê sū-si̍t khiok sī ū tām-po̍h thang khó-lîn, in-ūi sī ū hián-chhut lán lâng ê pháiⁿ ê phín-sèng tī-teh. Chóng-sī che iā sī ke̍k chiàu lâng ê khoán-sit, sī ke̍k chū-jiân ê sū, iū-koh iā sī put-chí chhin-chhiūⁿ lán chi̍t-poaⁿ, só͘-í lán bô koân thang piáu-sī lán ū khah iâⁿ in, kòaiⁿ-sì beh lâi khiàn-chek hiah ê Ná-sat-le̍k lâng. Hoán-tńg lán sī tio̍h kóng, in sī kài chhin-chhiūⁿ lán. Lán mā lóng bô thang khah-iâⁿ in. Lán lóng sī put-chí thang iàm-chiān ê lâng. Put-kò chhin-chhiūⁿ I ū un-tián in chi̍t poaⁿ, kai-chài I iû-goân ū un-tián lán. Lán chai-iáⁿ I ū kóng, “Sian-ti lâng tī pún-hiuⁿ, chong-cho̍k, ka-kī ê ke í-gōa, bô m̄ chun-kùi.”

Hit-ji̍t Ná-sat-le̍k ê lâng ū kiâⁿ kàu tī chin thang kiaⁿ-hiâⁿ ê ke̍k pō͘. Hōe-chiòng chōe-chōe thiaⁿ-liáu móa-sim siū-khì kah ná hoat-kông ê khoán; tng I beh chhut hōe-tn̂g ê sî, chèng-lâng ū chū-chi̍p lâi kóaⁿ I chhut siâⁿ-gōa, iā hiám-hiám chiū tùi hit ê soaⁿ-khàm kā I chhia--lo̍h-khì. Bián kóng Iâ-so͘ ê sim-koaⁿ sī chhin-chhiūⁿ hō͘ to koah--tio̍h chi̍t-poaⁿ, ū put-chí iu-chhiû koh sit-bāng, oán-jiân sī chhin-chhiūⁿ ta̍k ji̍t ūi-tio̍h lán ê ngī-sim lâi iu-chhiû sit-bāng ê khoán-sit. Chóng-sī Iâ-so͘ Ki-tok sī chi̍t ê kàu-gia̍h úi-tāi koh ko-siōng ê lâng, bô ūi-tio̍h án-ni chiū lâi kóng-chhut khiàn-chek, á-sī òan-hūn ê ōe. I bô hit hō bōng-sióng ài beh lâi lūn lán chèng-lâng ê khoán-sit. Siat-sú lán nā bô beh kū-cho̍at I, iā bô beh pàng-sak lán ê hó ki-hōe, I mā-sī iû-goân ài beh chiok-hok lán.

Chhin-chhiūⁿ án-ni, Ná-sat-le̍k lâng ū sit-lo̍h, pàng-sak hit ê tōa ê ki-hōe lah. I ū tùi in tiong-kan kiâⁿ kè khì lâi chìn-chêng kiâⁿ I ê lō͘-chām. Chiàu lán sī ōe thang chai-iáⁿ, tùi chit-tia̍p liáu-āu, I koat-toàn m̄-bat koh kàu Ná-sat-le̍k.

TĪ-chia lán ài piáu-sī chi̍t hāng tiōng-iàu ê su-siúⁿ lâi chòe Ki-tok-kàu piān-chèng ê chi̍t bīn ê lō͘-ēng, che khiok sī lán kàu taⁿ sī m̄-bat kàu-gia̍h siūⁿ-tio̍h ê sū-si̍t.

Lán sòe-jī lâi khòaⁿ hiah ê Ná-sat-le̍k lâng Tī hit ji̍t ū cháiⁿ-iūⁿ tī-teh léng-chhiò chit ê hiong-chhoan ba̍k-kang ê hó-táⁿ, lán bē bián-tit chek-sî kám-kak--tio̍h Iâ-so͘ sī phāu ê kè-e̍k, chiàu khòaⁿ sī chhin-chhiūⁿ choân-jiân bô thang ǹg-bāng ê sū. Lâng nā tiàm tī i hit hō ê chêng-hêng, chiàu khòaⁿ kiám ōe thang sêng-chiū sím-mi̍h sū-gia̍p lè? Lán phah-sǹg I sī kan-ta chòe chi̍t ê būn-tôe lâi piáu-sī tī hit sî-tāi ê su-sióng-ka lâi bê-lōan in ê sim, iā kūn-lâi ê su-siúⁿ-ka, chiū-sī khòaⁿ I sī put-kò chi̍t ê phó͘-thong lâng ê, iā sī án-ni.

Chāi tong-sî ê lâng teh khòaⁿ, Iâ-so͘ bián kóng sī kan-ta chi̍t ê lâng nā-tiāⁿ. Kiám-chhái sī ū jīn I sī chi̍t ê ko-siōng chhin-chhiat, koh sī hán-tit ū ê khip-ín-la̍t ê lâng. Chóng-sī in khòaⁿ I put-kò sī chi̍t ê lâng nā-tiāⁿ. In lóng chai-iáⁿ, tī siā-hōe I sī ū ê tē-ūi sī siáⁿ-khoán. Chiū-sī chai-iáⁿ I sī chi̍t ê lô-tōng-chiá, ū tiàm tī hit hō hā-téng kai-kip ê seng-oa̍h, iā I sī kau-pôe to lóng sī hit-hō phó͘-thong ê lâng liáu-liáu. Chit ê Ná-sat-le̍k kò͘-sū, ū piáu-bêng lán chai tùi chit ê sū-si̍t, in chiah siⁿ-khí hit hō phian-kiàn ê sim lâi khòaⁿ-khin Iâ-so͘ ê tē-ūi. In chai-iáⁿ chit ê lô-tōng-chiá, lūn sè-kài ê tì-sek sī iú-hān, iū-koh iā bô kap sím-mi̍h ū siū kàu-io̍k ê lâng tī-teh kau-pôe. In chai-iáⁿ I mā lóng bô siū-tio̍h sím-mi̍h khoán ê kám-hòa, iā I ê tì-hūi mā bô ū sím-mi̍h khoán ê hùn-liān. Iū-koh bô ū sêng-siū-tio̍h sím-mi̍h hó ê su-siúⁿ, ōe Ēng-tit thang lâi chiâⁿ-chòe chèng-lâng sī tio̍h chun-kèng ê sek-tòng ê chí-tō-chiá. Chiàu in teh khòaⁿ I ê it-seng, chha-put-to lóng sī hùi-liáu tī hit hō chho͘-kang ê seng-oa̍h, Sī bô sím-mi̍h lī-ek tī sim-sîn-siōng ê hoat-ta̍t ê.

In mā-sī chai-iáⁿ chit ê bô siū kàu-io̍k ê lô-tōng-chiá, sim-lāi to kan-ta teh bōng-sióng, siūⁿ ài kiàn-siat I ê kok, m̄-kú I ê chòe lâng sī ko͘-to̍k, bô ū pòaⁿ ê pêng-iú thang kap I tông-chì. I lóng bô pòaⁿ ê hó-gia̍h lâng, á-sī ū sè-le̍k ê lâng thang pang-chān I. SĪm-chì tī siā-hōe hiah ê ū sè-thâu ê lâng to lóng bô teh koan-sim I. Iū-koh chèng-hú tùi I ê thài-tō͘ chí-ū khn̂g gî-ngái ê sim. Iā hiah ê chè-si í-ki̍p chí-tō-chiá to lóng put-chí hoán-khòng I.

Put-tān án-ni, I chhut-thâu lâi thôan-kàu sī chhut tùi pún-sin ê ì-kiàn. To lóng bô pòaⁿ lâng khì phèng-chhiáⁿ I chhut-lâi lè. Iū-koh mā lóng bô pòaⁿ lâng teh him-bō͘ I. I to m̄-sī ū keng-giām--tio̍h tī kok-bîn ê seng-oa̍h, ū sím-mi̍h tōa ê gûi-ki lâi kám-kak sù-bēng, chiah lâi chhut-thâu chiâⁿ-chòe chi̍t ê chí-tō-chiá. I sī chhut tùi pún-sin ê ì-sù lâi chhut-thâu thôan-tō. Lâng khiok sī ū liáu-kái I, khòaⁿ chòe sī chi̍t ê kok-bîn ê kek-bēng ê chí-tō-chiá, ū siūⁿ ài beh siàn-tōng hiah ê khòai iô-tāng ê peh-sìⁿ lâi hoán-pōan. Iā I ū giám-jiân kū-cho̍at hit khoán ê thài-tō͘. I ū kū-cho̍at chèng-lâng ê ì-sù, bô beh chhái-iōng hit hō ū jîn-bōng ê eng-hiông ê hoat-tō͘. Iā I ū kóng, I ê kok m̄-só͘ sio̍k tī chit sè-kan.

Chiông-lâi tī sè-kài it-chhè ê kái-kek-chiá, kiám bat ū lâng pí chit ê Iâ-so͘ tiàm tī hit hō koh khah bô bāng ê chêng-hêng mah?

Chóng-sī in sòe-jī khòaⁿ liáu sī put-chí kî-kòai, àn-chóaⁿ chit ê lâng chi̍t Ē hōaⁿ-chhiú Tī chhiⁿ-mî lâng ê ba̍k-chiu, chhiⁿ-mî ê chiū khòaⁿ-kìⁿ; chi̍t Ē chhun chńg-thâu-á Tī chhàu-hī-lâng ê hī-khang, chhàu-hī ê chiū thiaⁿ-kìⁿ; chi̍t Ē chhun chhiú bong thái-ko-ê, phòa-pīⁿ-ê; thái-ko-ê, phòa-pīⁿ-ê, chiū tit-tio̍h hó; chi̍t Ē khui-siaⁿ lâi bēng-lēng siâ-sîn, siâ-sîn chiū sūn-thàn; hé m̄-sī kan-ta án-ni, liân sí to iû-goân bē-thang tí-khòng I. Ka-pek-lông ê lâng lóng teh kóng-khí Gâi-lī ê cha-bó͘-kiáⁿ ê sū; Ná-in ê chèng hōe-chòng-chiá lóng teh kóng-khí I ū hō͘ hit ê siàu-liân gín-ná tùi sí koh o̍ah; iā choân Iâ-lō͘-sat-léng ê peh-sìⁿ mā-sī lóng chin chhiⁿ-kiaⁿ teh kóng-khí Lia̍p-sat-lō͘ ê sū. Bián giâu-gî, chèng-lâng lóng sī tōa-tōa jû-lōan in ê sim.

In koh ū thiaⁿ-tio̍h it-seng chē tī tn̂g-í teh chòe ba̍k, bô siū kàu-io̍k ê chit ê hiong-chhoan lâng, put-tān chú-tiuⁿ I ū chai-bat chòe-ko ê cheng-sîn-chiūⁿ ê chin-lí nā-tiāⁿ. SĪm-chì iā sòa chú-tiuⁿ I ê koân-ui, chiū-sī tī chá-chêng, liân tē-it ū khiân-sêng ê sian-ti lâng to bē-bat hó-táⁿ lâi bōng-sióng ê. I kó-jiân ū sêng-jīn I sī ū kôaiⁿ thang sià-bián lâng ê chōe. I kó-jiân ū kan-chèng I sī ū koân thang kóe-ōaⁿ in ê Sèng-chheh. “Lín bat thiaⁿ-kìⁿ ū tùi kó͘-chá lâng kóng, (lín ê Sèng-chheh), chóng-sī góa ài tùi lín kóng-khí pí chit ê koh khah kôaiⁿ, koh-khah chhim ê sū.” Hé, put-tān án-ni, liân lūn I pún-sin ê sū, I to iû-goân put-chí hó-táⁿ lâi kan-chèng, iū-koh sī kan-chèng ê ōe, chiū-sī bē-bat ū sím-mi̍h bêng-lí ê lâng sī káⁿ kan-chèng ê, iā hit ê ōe sī bē-bián-tit hō͘ lâng khòaⁿ-chòe sī chi̍t-chéng siat-to̍k ê ōe. Iáu-kú I sī ēng put-chí chū-chāi koh giâm-siok ê thài-tō͘ lâi kan-chèng, koh iā sī ēng (**thiām/tiām)-chēng, ū ui-giâm ê thài-tō͘, lâi hó-táⁿ kan-chèng I pún-sin, só͘-í hō͘ lán oh-tit khòaⁿ I sī chit ê hoat-kông á-sī hui chong-kàu-tek ê lâng.

Chhiáⁿ chim-chiok lâi thiaⁿ I sī kan-chèng ê ōe:

“Jîn-chú tek-khak tio̍h siū tèng tī Si̍p-jī-kè, iā tē saⁿ ji̍t beh koh-o̍ah. Góa si̍t-si̍t kā lín kóng, Kìⁿ-nā thiaⁿ góa ê ōe lâi sìn chhe góa ê, chiū beh ū éng-o̍ah. Í-keng khòaⁿ-kìⁿ góa ê, chiū-sī khòaⁿ-kìⁿ PĒ. Lín tī góa ê miâ hōan sī kiû PĒ ê, góa beh kiâⁿ i. Sèng Sîn chiū-sī PĒ tī góa ê miâ Sī beh chhe ê kàu tī lín. Jîn-chú teh-beh tī i ê êng-kng kap lóng-chóng ê thiⁿ-sài saⁿ-kap lâi, hit-sî tī i ê bīn-chêng beh chū-chi̍p ta̍k kok lâi siū sím-phòaⁿ. Góa Ēng kok hong lín, chhin-chhiūⁿ góa ê PĒ bat Ēng kok hong góa chi̍t-iūⁿ. Góa sī sè-kan ê kng; góa kap PĒ sī chi̍t-ê.”

Chhì-siūⁿ hiah ê chhim-tîm ê Ιû-thài lâng, thiaⁿ-kìⁿ chit hō hó-táⁿ ê chú-tiuⁿ, hit-sî in ún-tàng beh chhiⁿ-kiaⁿ kàu cháiⁿ-iūⁿ. In thiaⁿ-liáu khòaⁿ chit hō ōe sī chi̍t ê teh hoat-kông ê lâng só͘ kóng ê siat-to̍k ê ōe.

SĪ lah, chit ê Ná-sat-le̍k ê ba̍k-chhiūⁿ sī chòe ta̍k sî-tāi ê būn-tôe. I ū put-sî hō͘ lâng hùi-liáu chōe-chōe sim-sîn lâi teh siūⁿ I. Chhiáⁿ koh-chài lâi khòaⁿ I ū cháiⁿ-iūⁿ khn̂g hit hō chun-giâm kap to̍k-li̍p ê cheng-sîn lâi teh tùi-thāi chèng-lâng, í-ki̍p in ê chí-tō-chiá. Lán kiám-chhái beh phah-sǹg chit ê ko͘-li̍p ê hiong-chhoan lâng Iâ-so͘, chì-chió ū ài beh kap siā-hōe ê bîn-chiòng saⁿ-kap thò-hia̍p.

Hé m̄-sī, I lâi sè-kan Sī beh chòe chi̍t ê thâu-lâng, sian-siⁿ, lâi khiàn-chek in, Sī beh chòe chi̍t ê kái-kek-chiá lâi kái-kek hit ê sî-tāi. Sui-jiân tùi hiah ê hoán-hóe ê chōe-jîn, I sī ū hián-chhut hū-jîn-lâng ê jîn-chû ê sim, chóng-sī tùi it-poaⁿ ê pháiⁿ-lâng, I chiū lóng bô iông-ún in, ū ēng chhiú lâi giâm-giâm piⁿ phah in. Chèng-lâng bô m̄ lóng siū I ê khiàn-chek, kiaⁿ kàu ngia̍uh-ngia̍uh-chhoah. “Ok-to̍k ê sè-tāi ah.” “Ok-to̍k kan-îm ê sè-tāi ah.” “Tng sím-phòaⁿ ê ji̍t, SĪ-to-má ê tōe-hng pí lín khah khòai tam-tng.” Iâ-so͘ nā beh tit-tio̍h jîn-bōng, kî-si̍t che sī bô hó ê hoat-tō͘.

I tùi hiah ê bo̍k-su, í-ki̍p chí-tō-chiá, kiám ū khah sòe-jī mah? Chhiáⁿ chim-chiok lâi thiaⁿ I só͘ kóng ê ōe. Oán-jiân chhin-chhiūⁿ chi̍t ê Kun-ông, sim put-chí hùn-khài lâi teh khiàn-chek i ê bô chīn-tiong ê lô͘-po̍k chi̍t-poaⁿ, I ū chek-pī in kóng, “Lín ké-hó ê Keng-ha̍k-sū, Hoat-lī-sài lâng, ū chai-Ē ah! Lín tī lâng ê bīn-chêng koaiⁿ-ba̍t thian-kok. Lín ài iân-toh-ni̍h chē tōa-ūi, hōe-tn̂g-lāi chē kôaiⁿ ūi, koe-chhī-ni̍h hō͘ lâng chhéng-an. Lín sī ké-hó ê! Lín sī pâi-iu lah! Lín sī chhiⁿ-mî chhōa thâu ê! Lín sī to̍k-chôa. Chôa ah! To̍k-thâng ê lūi ah! Lín thài ōe tô-siám tē-ge̍k ê hêng-ho̍at!?”

Chhì-siūⁿ kin-á-ji̍t, siat-sú lán ê kam(**kàm)-tok, bo̍k-su, sin-sū, í-ki̍p chèng-lâng ê chí-tō-chiá, nā lâi thiaⁿ-tio̍h chhin-chhiūⁿ chit khoán khiàn-chek ê ōe, m̄-chai kám-sióng siáⁿ-khoán! Tùi sím-mi̍h khoán ê lâng lâi thiaⁿ chit khoán ōe lè? M̄-sī tùi hit hō ū láu-liān, siū lâng chun-kèng ê kàu-e̍k-chiá, chiū-sī chi̍t ê ū cha̍p-hun keng-giām, lâi hō͘ lâng jīn-tēng sī ū koân-ui ê. M̄-sī. Chit ê lâng kiám m̄-sī chi̍t ê ba̍k-kang, Má-lī-a ê kiáⁿ mah? Chit ê lâng sò͘-siông to m̄-bat siū-tio̍h sím-mi̍h kàu-io̍k, thài-thó ōe bat lè? Bô thang kî-kòai, in chiū lóng iàm-chiān I. Bô thang kî-kòai, in chiū âu-kiò kóng, “Tio̍h tèng I tī Si̍p-jī-kè.” Iā I chi̍t Ē thiaⁿ-kìⁿ hit hō ê iau-kiû, sim-lāi an-jiân chū-chāi, lâi hoaⁿ-hí sêng-siū. Chhin-chhiūⁿ án-ni, in ū hāi-sí I. In ū ēng chit ê hoat-tō͘ beh lâi kái-koat I ê būn-tôe. Chóng-sī chit hō ê hoat-tō͘ Sī bōe thang koat-tēng I ê būn-tôe. I ê ha̍k-seng chhut-thâu lâi soan-thôan I ū tùi sí koh-o̍ah, hit-sî í-āu I ū it-hoat chiâⁿ-chòe chi̍t ê koh-khah oh-tit kái-koat ê būn-tôe, lâi piáu-sī tī chit sè-kan.

Lūn I ê būn-tôe chiū kàu Tī Kin-á-ji̍t mā-sī iáu-bē kái-koat, put-tān sī iáu-bē kái-koat nā-tiāⁿ, sī ná kú ná hō͘ lâng oh-tit kái-koat. In-ūi lán ài ke-thiⁿ kan-chèng chi̍t hāng tōa ê sū-si̍t, chiū-sī tùi tī chèng ha̍k-seng chhut-thâu lâi kan-chèng I ê koh-o̍ah í-āu, chit ê Lâng sī ti̍t-ti̍t teh cheng-ho̍k sè-kài, iā kàu tī 2000 nî āu ê kin-á-ji̍t, chit ê Ná-sat-le̍k ê lô-tōng-chiá, lâng ū ēng kèng-ùi ê liām-thâu lâi su-siúⁿ I, sòa jīn I sī Chì-kôaiⁿ ê Siōng-tè.

Tī hiān-kim khiok sī iû-goân iáu ū chōe-chōe lâng teh siūⁿ chit ê Ná-sat-le̍k ê Iâ-so͘ put-kò sī chi̍t ê hó phín-hēng ê lâng, sī chi̍t ê kèng-khiân ê kàu-su nā-tiāⁿ, iā kan-ta ū hit hō gû-gōng, chhò-gō͘ ê ha̍k-seng lâi tè I, sìn I sī Siōng-tè, sòa sióng-siōng ta̍k téng hō bōe-thang sìn--tit ê sū, chhin-chhiūⁿ koh-o̍ah, seng-thian, Sèng Sîn kàng-lîm, chiah ê put-khó-lêng ê sū chhut-lâi.

TĪ-chia lán m̄-Sī beh chek-pī hiah ê sim sêng-si̍t ê su-siúⁿ-ka. Si̍t-chāi ū-iáⁿ, lūn sìn Iâ-so͘ Ki-tok sī Siōng-tè, sī chi̍t ê chin khùn-lân koh tōa ê būn-tôe; kìⁿ-nā ū sêng-si̍t ê su-siúⁿ-ka, sī ū koân thang kiù-khàm I ê būn-tôe. Put-kò tek-khak tio̍h kiù-khàm I ê choân-pō͘ ê būn-tôe.

Chhiáⁿ lán koh-chài ōe kì-tit, tī Ná-sat-le̍k ê hōe-tn̂g lāi, chèng-lâng sī teh léng-chhiò chit ê siàu-liân ê hiong-chhoan ba̍k-chhiūⁿ ê hó-táⁿ ê chêng-kéng. Lán nā lâi chòe in siáⁿ-khoán!

Chit-tia̍p chhiáⁿ lán lâi sióng-siōng hit ê kéng-hóng. Phí(**Phì)-lūn lâi kóng, tī lán ê āu-bīn koe-á, ū chi̍t khoán phó͘-thong ê ba̍k-kang ê tiàm, iā tī hit lāi-bīn-ni̍h ū chi̍t ê siàu-liân ê chòe kang lâng, ji̍t-siông sī chhēng ê sī chho͘-lī ê i-chiûⁿ, thong-ji̍t ū chē tī tn̂g-í-ni̍h teh chòe ba̍k. Iū-koh chit ê lâng sī put-chí chhut-la̍t chòe kàu chhiú lóng kiat-lan, iā i ê Pē-bú sī sòng-hiong lâng, iā i it-seng sī kau-pôe ê to lóng sī phó͘-thong lâng, m̄-bat ū chi̍t pái kap hit hō siū kàu-io̍k ê lâng saⁿ óng-lâi, iā m̄-bat tha̍k-tio̍h chi̍t pòaⁿ pún ê chheh, mā bô sím-mi̍h sî-kan thang tha̍k á-sī gián-kiù, iū-koh lâng lóng bô teh koan-sim i; iā i ū sím-mi̍h ko-siōng ê su-sióng, í-ki̍p i ê jîn-keh ū sím-mi̍h khó-kèng súi-súi ê só͘-chāi, lâng mā lóng m̄-chai.

Siat-sú lán bat chhiàⁿ chit ê siàu-liân lâng lâi lán tau chòe ba̍k, iā siat-sú i ū chhut-thâu lâi ián-soat, ū iô-choah lán ê siâⁿ-chhī ê liông-sim. Iū-koh siat-sú ū lâng khì phèng-chhiáⁿ i lâi lán ê kàu-hōe ián-soat. Tī hit-sî lán ū ê kiám bô beh mn̄g kóng, “Chit ê kiám m̄-Sī ba̍k-kang mah? Chhin-chhiūⁿ án-ni, lán kiám bô iû-goân ài iàm-chiān i mah?

Siat-sú lán ū thiaⁿ-kìⁿ kóng, chit ê siàu-liân ê lô-tōng-chiá, Sī beh lâi kái-kek jîn-lūi; iā 2000 nî āu, beh ū kúi-nā pah lâng jia̍t-sim lâi kūn-óa i; iā liân i só͘ kóng ê ke̍k chì-bî-sòe ê ōe, lâng to lóng ài kā i pó-chûn khí-lâi, tì-kàu nā ū tī bó͘ só͘-chāi, hoat-kiàn-tio̍h i sī sit-lo̍h khì ê ōe, it-chhè ū bûn-hòa ê sè-kài lóng beh ūi-tio̍h chit ê siau-sit lâi siū iô-choah, hit-sî m̄-chai lán beh kóng àn-chóaⁿ? Siat-sú ū lâng tùi lán chhàm-gú kóng, tī 2000 nî ê tiong-kan, choân sè-kài, liân hit hō tē-it kôaiⁿ koh ū tì-hūi ê bîn-cho̍k, to lóng beh ho̍k-sāi kèng-pài chit ê siàu-liân ê ba̍k-chhiūⁿ, jīn I chòe Siōng-tè, hit-sî m̄-chai lán beh kóng àn-chóaⁿ?

Chit ê siū tâng-siâⁿ ê lâng sī léng-chhiò ê Ná-sat-le̍k ê ba̍k-chhiūⁿ, Tī Kin-á-ji̍t hō͘ choân-sè-kài ê lâng jīn I sī Siōng-tè, lâi teh ho̍k-sāi kèng-pài, iā keng-kè 2000 nî kú lâng ná gián-kiù, ná kiù-khàm, ná sè-cha I ê seng-oa̍h, lâng ná ài kî-kiû, ho̍k-sāi I; iū-koh I só͘ kóng ê kúi-kù ōe, í-ki̍p kúi ge̍h-ji̍t ê seng-oa̍h ê kò͘-sū, ū chiâⁿ-chòe Tī chit ê sè-kài sī bē-bat thiaⁿ-tio̍h ê chòe-tōa ê goân tōng-la̍t, lâi thê-ko jîn-lūi; Tī chit ê sè-kài ê le̍k-sú-siōng, kiám iáu ū pa̍t ê sū-si̍t pí chit ê koh-khah oh-tit sìn-tit ê sū mah?

I put-kò sī kan-ta chi̍t ê lâng, koh sī chi̍t ê ko͘-to̍k ê siàu-liân ê ba̍k-chhiūⁿ, iā I o̍ah tī sè-kan mā chiah ū saⁿ-cha̍p-saⁿ nî kú nā-tiāⁿ. Nā ōe Ēng-tit kóng sī kong-chiòng, I chiah ū saⁿ-nî ê kú tiàm tī kong-chiòng ê seng-oa̍h, lâi piàn-piàn kiâⁿ tī Pa-le̍k-su-thèng tiong hiah ê bô miâ-siaⁿ ê po͘-thâu lâi teh thôan tō-lí. I chiah ū kúi ê tâng-phōaⁿ, chiū-sī kap I sio-siāng kai-kip ê, lâi chhut-hoat I sī beh kiàn-siat ê sè-kài ê ông-kok. I iā lóng bô ū sî-kan thang gia̍h-pit lâi cho͘-chit, á-sī chiàu chhù-sū lâi chhián-bêng I ê chong-kàu. I lóng bô lâu chi̍t-tiám ê lu̍t-lĒ, iā bô lâu chi̍t-tiâu ê sîn-ha̍k. I chí-ū thôan tām-po̍h ê tō-lí, iū-koh hit ê tō-lí mā-sī chiàu khòaⁿ sī chhut-tùi ngó͘-jiân bô phah-sǹg ê tiong-kan lâi kóng ê ōe, chhin-chhiūⁿ ū-ê sī tī lō͘-piⁿ, iā ū-ê Tī chúi-chíⁿ piⁿ; koh ū-ê sī kap I ê chhin-bi̍t ê pêng-iú, saⁿ tâm-lūn ê tiong-kan só͘ kóng ê ōe nā-tiāⁿ. I lóng m̄-bat gia̍h chi̍t-ki pit lâi siá chi̍t chōa, á-sī chi̍t kù ōe lâi lâu kàu Tī Kin-á-ji̍t. I sī lâu ê, chí-ū sī kúi-kù tùi I ê chhùi só͘ kóng chhut ê chin-lí ê ōe nā-tiāⁿ.

Chhin-chhiūⁿ án-ni, āu-lâi I ū sí. Koh sī in kā I hāi-sí ê. Chhì-siūⁿ I kiám sī kan-ta chi̍t ê lâng nā-tiāⁿ mah? Khak-si̍t I ê būn-tôe sī ài lán tio̍h chhut-la̍t lâi kiù-khàm ê sū lah.