Pêng-bîn ê Ki-tok-toān/Tē VI Koàn/Tē-5 chiuⁿ
Tē-5 chiuⁿ: KHEK-SE-MÁ-NÎ
[siu-kái]In tī hit ê àm-mî kiâⁿ-lō͘ sī chám-jiân tio̍h sòe-jī, nā bô, kiaⁿ-liáu lâng ōe chai thang ji̍p-khì in sī ún-ba̍t ê só͘-chāi, in-ūi in ê chiu-ûi sī ū khòaⁿ-kìⁿ--ê, lóng sī gûi-hiám kap pōe-ge̍k ê chêng-kéng. Pí-tek ōe kì-tit in teh kiâⁿ kè hit ê àm-lō͘ ê sî, sī ū tú-tio̍h chi̍t chân thang siong-sim ê sū. I eng-kai sī tio̍h ōe kì-tit chiah tio̍h, ia̍h tī āu-lâi Má-khó ū chia̍p-chia̍p thiaⁿ-kìⁿ i teh kóng-khí.
Iâ-so͘ ū kóng, "Kim-mî lín lóng beh ūi-tio̍h góa lâi siū that-gāi, in-ūi ū kì-chài kóng, "Góa beh phah bo̍k-chiá, chiū iûⁿ-kûn sì-sòaⁿ." In ê sim-koaⁿ chám-jiân iu-būn. Lán tiong-kan ū lâng beh chòe pōe-ge̍k-chiá, che kiám m̄-sī ū kàu-gia̍h bái ê siau-sit. I ê ì-sù kiám só͘ kóng lán lóng beh sì-sòaⁿ, iā pàng I tī gûi-hiám ê tiong-kan mah? Pí-tek thiaⁿ-liáu bōe jím-tit, chiū kóng,
"Chèng-lâng sui-jiân ūi-tio̍h lí siū that-gāi, iā góa éng-éng bô siū that-gāi!"
"Pí-tek ah, tú-tú kim-mî koe bē thî, lí beh saⁿ-pái m̄-jīn góa."
Bián giâu-gî, Pí-tek thiaⁿ-liáu ún-tàng chhiⁿ-kiaⁿ, chiū chhut-la̍t lâi ìn I kóng, "Góa chiū nā tio̍h kap lí sí, iā koat-toàn bô m̄ jīn lí." Iā chèng ha̍k-seng iû-goân lóng sī án-ni kóng chiah tio̍h.
Iâ-so͘ chiū tiām-tiām, chhut-chāi in kóng siáⁿ-khoán. I chit-tia̍p Sī bô sim-chiâⁿ thang kóng-ōe. I ê sim-sîn sī chin kiaⁿ-hiâⁿ, put-chí iu-būn. I sī í-keng thun-lún kàu chin kú lah. Taⁿ I sī bōe koh jím-tit lah. Tī I ê bīn-chêng ū thang chhiⁿ-kiaⁿ ê cheng-chiàn tī-teh; iā chiàu I ê pún-sèng, I sī him-bō͘ ài ka-kī chi̍t ê lâi kî-tó. Iáu-kú ū hián-chhut chū-jiân lâng ê io̍k-bōng, ài ū kúi ê pêng-iú lâi tiàm I ê sin-piⁿ, che sū-si̍t bô m̄ gâu kám-tōng lán ê sim! "Góa tio̍h chìn-chêng lâi khì kî-tó. chóng-sī lín bo̍h-tit lī góa siuⁿ hn̄g. Ia̍h lín saⁿ ê tiàm góa ê sin-piⁿ, kap góa lâi kéng-séng.”
Āu-lâi I chiū lī-khui hit saⁿ ê sim-lāi kiaⁿ-hiâⁿ ê ha̍k-seng, iok-lio̍k ū hiat chio̍h-thâu ê hn̄g, kàu tī chhiū-kha àm-àm ê só͘-chāi. Chit-tia̍p I tek-khak tio̍h kūi lo̍h-khì kî-tó. I ê ūn-miā ê gûi-ki sī í-keng kàu lah.
Lán ài ng bīn m̄-káⁿ khòaⁿ chit ê éng-oán ê Ki-tok, lâi teh keng-giām hit ê ò-biāu ê kan-khó͘. Chóng-sī I ê ì-sù sī ài lán tio̍h khòaⁿ I. I ū kūi-teh, bīn phak tī tōe-ni̍h, iā tùi I ê thâu-hia̍h ū tōa tiám kōaⁿ chhin-chhiūⁿ huih teh tih lo̍h--lâi, koh I ê sim-sîn kan-khó͘ kàu ke̍k lâi âu-kiò, iā tùi hit-tia̍p í-āu, chōe-chōe siong-sim ê lâng iā lóng ū chiàu I án-ni lâi âu-kiò: PĒ ah, lí nā khéng, tio̍h chiong chit ê poe lī-khui góa!
Chī-chūi ōe thang tùi lán soat-bêng Tī hit àm I hit ê thang chhiⁿ-kiaⁿ ê tò͘-cheng, chiū-sī phah-phòa Jîn-chú ê sim-sîn ê? I sī kî-kiû ài beh siám-pī ê khó͘-poe, tàu-té sī sím-mi̍h? Lán sī chai-iáⁿ tī keh-ji̍t sī an-pâi tī i ê bīn-chêng, hit ê thang chhiⁿ-kiaⁿ ê keng-giām. Chóng-sī nā lí-kái I ê lâng, kiám ōe thang tiap-á-kú lâi siūⁿ hit hō sū sī ū hiah-ni̍h jû-lōan I ê sim mah? Tī hit-sî ún-tàng ū sím-mi̍h lán sī siūⁿ bē kàu ê tāng-tàⁿ tī-teh, chiū-sī tī chit ê bô chōe ê Ki-tok ê sim-sîn, ún-tàng ū tam-tng lán sè-kan lâng ê chōe, iā I ún-tàng ū kap hit ê o͘-àm ê koân-sè, chiū-sī siū-chhì āu "chiām-sî kú lī-khui I' ê, lâi cheng-chiàn hit hō thang chhiⁿ-kiaⁿ ê cheng-chiàn. Ki-tok kap Mô͘-kúi ê cheng-chiàn, kiám sī chū hit-sî chiū chheng-chhó mah? Hit ê pháiⁿ--ê, kiám m̄-sī koh chi̍t pái lâi kap chit ê tiàm tī jio̍k-thé ê Siōng-tè tōa-tōa cheng-chiàn mah?
Chit-tia̍p I sī kap I pún-sin teh cheng-chiàn, teh ló͘-le̍k, beh khut I chū-jiân lâng ê sim-chì lâi chīn I ê gī-bū. Ū ê lâng beh phah-sǹg I chha-put-to sī sit-pāi, in-ūi I ū kiû-kiò kóng, "PĒ ah, nā ōe chòe-tit, tio̍h chiong chit ê poe lī-khui góa!" Hiah ê bô sìn-gióng, chhián-po̍h ê phoe-phêng-ka, sī thang chiàu in ê chū-iû lâi hiâm I, khòaⁿ I sī loán-jio̍k ê lâng. Chóng-sī chāi tī lán chit kù sī ōe hō͘ lán siⁿ-khí tông-chêng tī lán ê sin-piⁿ chit ê jîn-sèng ê hiaⁿ-tī, iā hō͘ lán kám-kak I sī kap I ê hiaⁿ-tī saⁿ-tâng. In-ūi I ū kóng chit kù ōe, sī í lán ū it-hoat ài kūn-óa I, ài kèng-ài I. siat-sú I nā bô hùi-liáu hiah-ni̍h chōe ê sim-sîn, kiat-kio̍k lán Sī bô thang hiah-ni̍h chun-tiōng I.
Hit ê poe sī bōe thang lī-khui I. I sī tek-khak tio̍h khah-iâⁿ I ê cheng-chiàn. Chóng-sī lán m̄-káⁿ siuⁿ chìn-chêng lâi kóng-khí chit ê sū.
Chòe-āu I ê sim-sîn ū chiām-chiām liâu-lēng khí-lâi, hit-sî I chiū kóng, "Góa ê PĒ ah, chit ê poe nā bōe tit lī-khui góa, tek-khak tio̍h lim i, chiū gōan lí ê chí-ì tit chiâⁿ." Kî-tó soah, I cheng-sîn-chiūⁿ ê hong-pho chiū chêⁿchêⁿ(**chēng), chiū hián-chhut tōa ê (**thiām)-chēng.
I ū saⁿ-pái lī-khui I ê kî-tó lâi khòaⁿ hiah-ê pêng-iú, chiū-sī tùi in ê chhin-kūn kap tông-chêng lâi beh thang pang-chān I ê . In ū hō͘ I ê sim sit-bāng, iā ta̍k-pái hō͘ I chin siong-sim sit-bāng. Tng Iâ-so͘ chin iu-būn chhám-chhoeh ê tiong-kan, ínlong teh hó khùn. I chiū lī-khui in koh chìn-chêng khì it-hoat pek-chhiat kî-tó, āu-lâi I chiū koh lâi, iā koh sī khòaⁿ-kìⁿ in teh khùn. I tek-khak tio̍h ka-kī tam-tng I ê kan-khó͘. Lán ê sim kiám m̄-sī tio̍h tōa-tōa kám-siā I ê gâu tông-chêng hiah ê ài-khùn ê pêng-iú? Lán chai lán nā tú-tio̍h chit-khoán ê pōe-ge̍k, hit-sî tī lán siū-siong ê sim-lāi ún-tàng beh siūⁿ kóng, "Hé, in lóng bô sím-mi̍h koan-sim góa, í-ki̍p góa ê kan-khó͘!" Chóng-sī Iâ-so͘ chiū bô chhin-chhiūⁿ án-ni. I sī kàu-gia̍h lí-kái in. I chai-iáⁿ in m̄-Sī bô teh koan-sim I, put-kò tī hit-ji̍t in ê sim-sîn sī kè-thâu kín-tiuⁿ, tì-kàu sin-khu ià-siān kàu beh sí. I ū kóng, "In ê sim-sîn kam-gōan, chóng-sī jio̍k-thé nńg-chiáⁿ." Che chiū-sī lán sī teh sìn-khò ê Iâ-so͘. Sui-jiân chèng-lâng ū gō͘-kái lán, hit-sî I mā sī ōe liáu-kái lán sī ū ê hó-chhù.
M̄-kú in ê bîn sòa siuⁿ tn̂g khì. In eng-kai ài kéng-séng lâi pó-hō͘ I, ài chai-iáⁿ Tī hit-àm beh ū gûi-hiám sū kàu tī i. Chóng-sī I sòa tāi-seng chai-iáⁿ hit ê gûi-hiám ū teh pek-óa, iā ū khòaⁿ-kìⁿ hé-iām, koh ū thiaⁿ-kìⁿ chèng-lâng hán-hōa ê siaⁿ-im, mā sī ū khòaⁿ-kìⁿ chi̍t ê chhēng pe̍h khùn-saⁿ ê chheng-liân lâng cháu óa lâi beh chù-ì I. Koh ū kui tōa-tīn kong-hōe ê chhe-ia̍h, "Kia̍h teng kap hé-pé, kap ke-si, " tùi chhiū-nâ-lāi ti̍t-ti̍t teh kūn-óa I.
Chiàu lán sò͘-siông teh siūⁿ ê, sī Lô-má-peng khì lia̍h Iâ-so͘, kî-si̍t m̄-sī! Lán tī chia sī tio̍h chù-ì ê, chiū-sī Pí-lia̍p-to kap i ê peng-tūi sī lóng bô kan-sia̍p tī lia̍h Iâ-so͘ ê sū. Iû-tāi ū niá "chi̍t-tūi peng kap chiah ê chè-si-thâu í-ki̍p Hoat-lī-sài lâng ê chhe-ia̍h," iā chiah ê lâng chiū-sī boeh lâi lia̍h Iâ-so͘ ê. siat-sú Pí-lia̍p-to ū chhe i ê peng khì lia̍h Iâ-so͘, i tiāⁿ-tio̍h sī ōe chai hit ê só͘-í-jiân. Siat-sú Lô-má peng ū khì lia̍h Iâ-so͘, in ún-tàng beh thoa I khì koaiⁿ Tī lô-má ê peng-iâⁿ, iā ún-tàng bô beh chiong I kau hō͘ Ιû-thài lâng ê chè-si, lâi sím-phòaⁿ I. Lia̍h Iâ-so͘ ê chōe it-chhè ài kui tī Ιû-thài lâng. Ιû-thài lâng iáu-bē tòa I khì tī Pí-lia̍p-to ê kong-tn̂g ê tāi-seng, Lô-má ê hoat-lu̍t Sī bē-bat kan-sia̍p-tio̍h Iâ-so͘.
"Lí khòaⁿ! bōe góa ê lâng kūn lah!" Iû-tāi ū gâu soán-te̍k tú-hó ê sî-kan. Hit àm Iû-tāi sī seng khì thàm Khek-se-má-nî lâi tit-tio̍h i sī ài ê hó ki-hōe. Hiah ê ài beh pó-hō͘ I ê kûn-chiòng sī lóng Tī chhn̂g-ni̍h teh khùn. Chèng ha̍k-seng lóng bô chù-ì in ū siū tùi-te̍k ê ûi-khùn. Iā chit-tia̍p hit ê pōe-ge̍k-chiá ū pàng-sak it-chhè ê chng-chòe, ū chìn-chêng lâi hián-chhut i ê chìnsiong. Iû-tāi sī chòe ê khó͘-ò͘ⁿ ê kò͘-sū tiong tē-it khó͘-ò͘ⁿ ê, chiū-sī i tùi hiah ê chhe-ia̍h sī chòe ê àm-hō, "Góa kā I chim ê, hit lâng chiū-sī, lín thang lia̍h I, sòe-jī thoa I khì." Tùi án-ni i chiū chìn-chêng ēng hó-ì ê khoán lâi chhéng-an kóng, "Sian-siⁿ pêng-an!" chiū ti̍t-ti̍t kā I chim. Kiám-chhái lán ūi-tio̍h ài pó-chhî lán loán-jio̍k ê jîn-sèng ê chun-giâm, lán éng-éng ài siūⁿ kóng, lán lâng ka-kī Sī bōe ōe tūi-lo̍h kàu hiah-ni̍h chhim, iā Iû-tāi sī chòe ê, choan-choan sī tùi tī "Sat-tàn ji̍p i ê sim."
Chóng-sī tī chit-tia̍p beh siūⁿ pó-chhî lán jîn-sèng ê chun-giâm, chāi lán bô lūn chī-chūi, Sī bô thò-tòng ê sū. Iâ-so͘ chiū chìn-chêng chiong I pún-sin kau-hù in kóng, "Lín chhē Ná-sat-le̍k ê Iâ-so͘ mah? Góa chiū-sī. Lín nā chhē góa, tio̍h bo̍h-tit kong-kek chiah ê, tio̍h iông-ún chiah ê lâng khì." Tùi án-ni in chiū pàng ha̍k-seng khì. Ia̍h in chiū khì! Chin-chiàⁿ lóng khì! Sui-jiân ū thiaⁿ-kìⁿ kóng, Pí-tek ū cháu-óa khì háⁿ beh siah chè-si-thâu ê lô͘-po̍k Má-le̍k-kó͘ ê hī-á, iáu-kú Tī hit-sî tōa-bīn in chèng ha̍k-seng sī lóng tōa chhiⁿ-kiaⁿ chiah tio̍h. Che sī thang siong-sim, chha-put-to bōe sìn-tit ê sū. "HIt-sî ha̍k-seng lī-khui I cháu."