Pêng-bîn ê Ki-tok-toān/Tē VI Koàn/Tē-6 chiuⁿ

Tē-6 chiuⁿ: ΙÛ-THÀI LÂNG Ê SÍM-CHA

Chhin-chhiūⁿ án-ni, I ū ka-kī chi̍t-ê, koh hián-chhut chong-giâm ê khì-khài hō͘ sèng-tiān ê chhe-ia̍h ēng chhiú lám I ê keng-thâu kā I chhah--khì. Tī hit-sî m̄-chai hit ê pōe-ge̍k-chiá ū kap in chòe-tīn lâi hoaⁿ-hí i sêng-kong mah? Á-sī ū ūi-tio̍h ka-kī ê chōe, sim-lāi siū tōa ê chhì-chha̍k, hut-jiân-kan cháu-khì bih tī "hn̂g-lāi ê chhiū-Ē" mah? Iâ-so͘ ū ti̍t-ti̍t siòng Iû-tāi ê bīn, sòa kā i kóng, "Iû-tāi ah, lí ēng chim-chhùi bōe Jîn-chú mah?" Chit-tia̍p Iû-tāi kiám-sī í-keng ji̍p tī tē-ge̍k mah?

In chiū tòa Iâ-so͘ tāi-seng khì kìⁿ A-ná, chit ê A-ná sī chêng ê Ιû-thài Kàu-hōe ê thâu, sī chi̍t ê tham-io̍k ê lāu chè-si; i ê chhin-cho̍k, chiàu Ιû-thài lâng ê keng-tián (Talmud) só͘ kóng, lóng sī tùi pāi-hōai Sèng-tiān lâi tit-tio̍h in ê châi-sán. Iâ-so͘ bat kóng Sèng-tiān sī "Chha̍t-siū." A-ná ún-tàng bô bōe kì-tit chit-kù ōe. Chit-pái ê ì-sù m̄-sī khui Kong-hōe, put-kò sī hiah ê lâng ū saⁿ-kap chū-chi̍p nā-tiāⁿ, m̄-sī chèng-sek beh chham-siông sím-mi̍h, chí-ū sī chū-chi̍p tī-hia lâi thèng-hāu thiⁿ-kng, thang chèng-sek khui Kong-hōe. Tī hit ê chhiⁿ-chhìn ê àm-mî, lóng bô pòaⁿ ê pêng-iú thang thòe I piān-hō͘ kong-tō ê lí-khì; in chiū pek I kóng-ōe, ǹg-bāng tùi I só͘ kóng ê lâi tit-tio̍h kun-kù thang kò-sò͘ I. Chè-si-thâu A-ná chiū mn̄g Iâ-so͘, lūn I ê ha̍k-seng í-ki̍p I ê kà-sī. Iâ-so͘ ìn kóng, "Mi̍h-sái mn̄g chit-khoán? Góa sī hián-jiân tùi sè-kan lâng kóng; góa siông-siông Tī hōe-tn̂g kap tiān-ni̍h kà-sī, chiū-sī tī chiah ê chèng gī-ôan sī siông-siông teh chū-chi̍p ê só͘-chāi. só͘-í thang mn̄g thiaⁿ ê lâng, khòaⁿ góa só͘ kóng ê, sī sím-mi̍h!"

Hit ê lāu chè-si thiaⁿ-liáu, chhin-chhiūⁿ bô hoaⁿ-hí ê bīn-sek. I bô kòaiⁿ-sì thiaⁿ chit chi̍t-khoán ê ōe, iā ū chi̍t ê chhe-ia̍h kám-kak-tio̍h chit ê tāi-chì, chiū siàn hit ê Hōan-lâng ê bīn, kóng, "Lí káⁿ ìn chè-si-thâu án-ni mah?" Lán ōe kì-tit Pó-lô siū-sím ê sî, iā-sī siāng chit-khoán ê chêng-kéng, hit-sî chè-si-thâu ū bēng-lēng in phah I ê chhùi, tùi án-ni Pó--lô chiū siū-khì kóng, "Hún-pe̍h ê chhiûⁿ ah, Siōng-tè beh phah lí." Chóng-sī chit-pái Iâ-so͘ ê thài-tō͘ Sī bô chhin-chhiūⁿ Pó-lô. I chiū (**thiām)-chēng, ui-giâm lâi ìn kóng, "Góa nā kóng m̄-tio̍h, thang chí-chèng hit ê m̄-tio̍h; nā tio̍h, siáⁿ-sū phah góa?"

Tī chit ê àm-chīⁿ ê sím-cha, in Sī bô thang tit-tio̍h kàu lōa-chōe ê sū-si̍t thang kò-sò͘ I. Hit-sî A-ná chiū kóng, "Tio̍h tòa I khì hō͘ Kai-a-hoat kap Kong-hōe sím-mn̄g." Lán koh chi̍t pái thang khòaⁿ-kìⁿ I ū tit-tio̍h hó ki-hōe lâi siū kong-tō ê sím-phòaⁿ. Iok-hān ū kóng, "Chêng thòe Ιû-thài lâng táⁿ-sǹg kóng, Chi̍t lâng ūi-tio̍h peh-sìⁿ sí, sī ū lī-ek ê, chiū-sī chit ê Kai-a-hoat."

Chhin-chhiūⁿ án-ni, Iâ-so͘ ū hō͘ lâng khan-lo̍h gîm-á tùi gōa-bīn tiâⁿ-ni̍h chhut-khì, hit-sî tī-hia ū chhe-ia̍h, í-ki̍p lô͘-po̍k tāi-ke ûi-teh hōe êng-ōe, iā ná teh hang-hé. Iā tī chit ê gōa-bīn tiâⁿ, I ê ha̍k-seng tiong ê chi̍t-ê, ū tú-tio̍h chi̍t-chân chhiⁿ-chhám ê sū. Pí-tek kap Iok-hān ū kiàn-siàu in ū lâi tô-cháu, chiū saⁿ-kap tò-tńg lâi tī A-ná ê chhù, chim-chiok khòaⁿ tāi-chì ê kiat-kio̍k. Tōa-bīn ūi-tio̍h Iok-hān chêng bat tī iâ-lō͘-sat-léng chòe hî ê seng-lí, só͘-í ū kap in se̍k-sāi, iā ū tit-tio̍h in ê sêng-lo̍k lâi chhōa Pí-tek ji̍p--khì. Chóng-sī hit ê kò͘-mn̂g ê lú-pī, ba̍k-chiu-lāi, chi̍t-ē khòaⁿ-kìⁿ Pí-tek beh ji̍p-mn̂g, chiū ōe jīn-tit i, kóng, "Lí chit ê gōng-hàn iā káⁿ-sī I ê ha̍k-seng hò͘ⁿ?" Pí-tek thiaⁿ-kìⁿ chiū sûi-sî kóng pe̍h-chha̍t-ōe. "M̄-sī! Góa m̄-sī lah!" Chóng-sī hit ê lú-pī m̄-sìn. Pí-tek chiū sûi-sî chhn̂g-ji̍p tī hiah ê ûi teh hang-hé ê lâng-phāng, hit-sî hit ê lú-pī sim-lāi kî-kòai teh ngia̍uh-ngia̍uh-liām. Pí-tek chiū tèⁿ hòng-sim ê khoán lâi kap pa̍t-lâng khiā-teh hang-hé. Chóng-sī hit ê lú-pī Sī bô beh pàng i soah, iā piⁿ-á teh khiā ê lâng chiū chê-siaⁿ kóng, "Lí si̍t-chāi sī in ê chi̍t-ê. Lí sī Ka-lī-lī lâng lah. In-ūi tùi lí ê khiuⁿ-kháu ū lāu-chhut."

Pí-tek thiaⁿ-liáu sim-sîn kàu-ke̍k heng-hùn, chiū ìn kóng, "Si̍t-chāi góa m̄-sī lah. Góa m̄-bat lín teh kóng sím-mi̍h."

I ū koh tú-tio̍h chi̍t chân koh khah thang chhiⁿ-kiaⁿ ê sū. Ū chi̍t ê gûi-hiám ê lâng, óa lâi i ê bīn-chêng chù-ba̍k khòaⁿ i. Chit ê lâng chiū-sī hō͘ Pí-tek siah-tio̍h hī-á hit ê Má-le̍k-kó͘ ê chhin-lâng, i ū kóng.

"Góa kiám bô khòaⁿ-kìⁿ lí kap I tī hn̂g-lāi mah?"

Chá-chêng Pí-tek teh thó-hái ê sî, tōa-bīn iā-sī kap i ê tâng-phōaⁿ siāng-khoán pîⁿ-pîⁿ ōe kóng pháiⁿ-chhùi, sī í chit pái tī chit hō thang chhiⁿ-kiaⁿ ê sî, ū koh hián-chhut i ê kū-khoán. I chiū lóe-mĒ koh chiù-chōa kóng, "Hit ê lâng góa liân bat I mā bô!"

Chóng-sī i chiù-chōa to iáu bē liáu, i ê chhùi chiū ha̍p--khì. Liân i to iáu-bē o̍at-tńg-sin, chiū í-keng chai tī bô phah-sǹg ê tiong-kan, Iâ-so͘ ū thiaⁿ-tio̍h i ê chiù-chōa. In-ūi tú-tú Tī chit sî, Iâ-so͘ ū siū lâng thoa tùi gōa-īⁿ chhut-khì, beh sàng kau Kong-hōe. Iā tī gōa-bīn thiⁿ-phú-kng ê sî, ū koe-á tú-hó teh thî. "Iâ-so͘ o̍at-thâu khòaⁿ Pí-tek. Pí-tek chiū chhut-khì gōa-bīn tōa thî-khàu."

Chit-tia̍p Iâ-so͘ ū koh siū-tio̍h chi̍t ê chám-jiân giâm-tiōng ê sím-mn̄g. Kong-hōe ū chū-chi̍p tī Tiān-lāi ê gī-sū-tn̂g. Iā chè-si-thâu Kai-a-hoat sī chòe gī-tiúⁿ.

Kè-khì í-keng ū chōe-chōe lâng tù-chheh lâi kóng-khí Kong-hōe ê chōng-hóng, chiū-sī ū chí-sī lán chai, tng Kong-hōe ū koân thang pān chōe-jîn ê sí-o̍ah, hit-sî in ê lu̍t-hoat sī chin kong-tō, ū siat-li̍p tiōng jîn-tō ê lu̍t-hoat thang chó͘-chí gō͘-sím ê sū. Hiān-kim ū chōe-chōe Ki-tok-tô͘. ū kun-kù chit ê sū-si̍t lâi pâi-thek in sī thang kiàn-siàu, bô chiàu hoat lâi pān Iâ-so͘. Iā ū chōe-chōe hôai-gî-chiá, sī giâu-gî Hok-im-toān ê khak-si̍t sèng, sòa kóng, chiàu-khòaⁿ lán sī oh-tit sìn Kong-hōe beh lām-iōng in pún-sin ê lu̍t-hoat. Chóng-sī chit ê chi̍p-hōe ê ì-sù choân-jiân m̄-sī ài beh pān I. Put-kò sī chhin-chhiūⁿ lán kin-á-ji̍t só͘ kóng ê "Pôe-símīⁿ" ê ì-sù, sī ài seng chū-chi̍p lâi sím-cha hit ê si̍t-chêng, thang pī-pān sū-kiāⁿ lâi khí-sò͘ Tī lô-má ê hoat-īⁿ. Tī chit sî pān chōe-jîn ê sí-o̍ah, chit ê koân-pèng, Sī bô kau-tāi in ê Kong-hōe. Chòe-kūn ê Lô-má hoat ê ha̍k-chiá ū gián-kiù, iā te̍k-pia̍t tùi tī hoat-kiàn-tio̍h Lô-má hoat ê chóa-phôe (Oxyrhynchus Papyri) sī chí-sī lán chai ê, chiū-sī tong-sî ê Lô-má lâng sī koat-toàn bōe-hiáu siūⁿ, tī lô-má kok-lāi tû-khí Lô-má koân-ui í-gōa, ū sím-mi̍h lâng thang sím-phòaⁿ lâng ê sí-chōe.

TĪ Kai-a-hoat ê só͘-chāi sī khui chit ê Kong-hōe, put-kò sī "Pôe-sím-īⁿ" ê ì-sù, ài tī-hia lâi pī-pān kò-sò͘ ê chhâi-liāu thang sàng kau Lô-má ê hoat-īⁿ. Iā in tek-khak tio̍h thê-chhut hit hō kò-sò͘ ōe giú Pí-lia̍p-to ê sim ê. In chai-iáⁿ nā beh kò I sī ū ûi-ke̍h kàu-hōe ê kui-kú, ū hōan-tio̍h An-hioh-ji̍t, á-sī kò I sī khò kúi-ông Piat-se-pok kóaⁿ-kúi, chiū Lô-má chèng-hú thiaⁿ-liáu ún-tàng hó-chhiò bô ài pān. In siūⁿ --liáu chin hùi-khì. In sī ōe-thang tit-tio̍h chòe hó ê pe̍h-chha̍t ê kan-chèng, chiū-sī kò I ū háng-hoah lâng kóng, I beh chhia-tó Sèng-tiān. I ū tām-po̍h kóng-chhut chhin-chhiūⁿ chit khoán ê ōe, iā lán nā-sī thang ēng án-ni lâi kò I sī beh bô͘-hoán, chiū Pí-lia̍p-to ún-tàng ōe koan-sim tī hit ê sū, in-ūi i pún-sin bat kan-hōan-tio̍h Ιû-thài lâng ê Sèng-tiān, tì-kàu tī chèng-tī ê pún-iâⁿ bat ū tāi-chì tī-teh. Chóng-sī che mā m̄-sī ū la̍t ê kò-sò͘. Lán kiám bōe-thang tùi chit ê Hōan-lâng pún-sin lâi thiaⁿ-tio̍h I kóng khí sím-mi̍h khoán ê ōe, chiū-sī ū la̍t ōe kek-tōng Chóng-tok ê sim ê mah?

Chóng-sī Iâ-so͘ chēng-chēng lóng bô beh piān-pok sím-mi̍h, mā bô beh soat-bêng siáⁿ khoán. I ê (**thiām)-chēng ū kek-khí in ê siū-khì. Hit ê Chè-si-thâu chiū tòng-bōe-tiâu tōa siū-khì peh--khí-lâi tùi I kóng, "Cháiⁿ-iūⁿ lí lóng bô ìn? Chiah ê lâng sī kan-chèng lí ê, sī sím-mi̍h?" Chóng-sī Iâ-so͘ iû-goân chēng-chēng. Hit ê teh háng-hoah I ê Kai-a-hoat chiàu khòaⁿ chha-put-to chhin-chhiūⁿ ti̍t-ti̍t bô pêng-an ê khoán. I ū kóng chit kù giâm-siok ê ōe lâi chhui-pek Iâ-so͘, iā lán tùi hit kù thang khòaⁿ-chhut i ū tām-po̍h kiaⁿ-ùi ê sim tī-teh. "Tng chit ê chin-o̍ah ê Siōng-tè, góa bēng-lēng lí chiù-chōa kā góa kóng, lí kó-jiân sī Siōng-tè ê Kiáⁿ Ki-tok, á m̄-sī?"

Iâ-so͘ kóng, "GÓa chiū-sī lah, iā ū chi̍t-ji̍t lín beh khòaⁿ-kìⁿ Jîn-chú chē tī ū koân-lêng-ê ê tōa-pêng, chē thiⁿ ê hûn lâi." Tùi án-ni Chè-si-thâu thiah-li̍h i ê saⁿ, kóng, "Lán iáu khiàm sím-mi̍h kan-chèng mah? Taⁿ lín í-keng thiaⁿ-kìⁿ I ê chhiàm-koân siat-to̍k lah. Lín phah-sǹg cháiⁿ-iūⁿ? Ìn kóng, I kai sí."

Chhin-chhiūⁿ án-ni, in ê sím-cha chiū chheng-chhó. In Sī bô thang tit-tio̍h sím-mi̍h ū la̍t ê sò͘-siōng, chóng-sī che chiū-sī in sī ōe tit-tio̍h ê chòe ū la̍t ê. Tī Lô-má ê hoat-têng siat-to̍k ê sū sǹg m̄-sī kàu lōa tāng ê chōe. Chóng-sī che sǹg sī ū tām-po̍h ê la̍t thang tit-tio̍h Lô-má chèng-hú ê koan-sim, in-ūi tong-sî hiân-bêng ê Lô-má chèng-hú ū bēng-lēng Pí-lia̍p-to tio̍h sè-jī tī Ιû-thài kàu ê khah tiōng-iàu ê būn-tê. Put-kò lâng nā kóng "Góa sī bí-sài-a," chiū ū tām-po̍h thang hō͘ chèng-hú chù-ì ê só͘-chāi. In-ūi chiông-chiân Lô-má chèng-hú tùi tī chōe-chōe ké Bí-sài-a ê sū ū tú-tio̍h tiōng-tāi ê būn-tê.

: Āu-lâi Iâ-so͘ ū tú-tio̍h chin thang chhiⁿ-kiaⁿ ê sū, sī lán sī m̄-ài kóng-khí ê.  Kong-hōe sòa pìⁿ-chòe lōan chhèng-chhèng.  In ū saⁿ-chiⁿ sak chit ê Hōan-lâng Iâ-so͘, chiū-sī tú-tú chiàu Tang-iûⁿ ê pō-tô͘ sī kiâⁿ ê.  "In chiū phùi-nōa Tī i ê bīn, ēng kûn-thâu-bú cheng I; iā ū-ê ēng chhiú siàn I, kóng, Ki-tok ah, lí sī sian-ti, tio̍h ka goán kóng, phah lí ê sī chī-chūi.  Hiah ê chhe-ia̍h tòa--khì, ēng chhiú phah I."

Kai-a-hoat í-ki̍p choân Kong-hōe ê gī-ôan mā lóng ū khòaⁿ-kìⁿ chit ê si̍t-chêng, iā iáu-kú tiām-tiām. Tōa-bīn A-lī-má-thài ê Iok-sek í-ki̍p Nî-ko-tí-bú iû-goân ū khòaⁿ-kìⁿ, chóng-sī in mā Sī bōe thang chòe siáⁿ-khoán. Lán thang sióng-siōng Ka-lio̍k-lâng Iû-tāi sī ū khòaⁿ-kìⁿ chit ê chêng-kéng, iā tùi án-ni sòa khí-siáu. Sèng-chheh ū kì-chài kóng, "Hit-sî bē I ê Iû-tāi khòaⁿ-kìⁿ Iâ-so͘ siū tēng-chōe chiū thè-hóe," só͘-í lán tī chia lâi kóng-khí chit-chân sū sī î-it ha̍p-gî ê só͘-chāi.

GĪ-ôan chhōa hit ê siū-pa̍k ê Hōan-lâng chìn-chêng khì Pí-lia̍p-to ê hoat-têng, hit-sî tī in tiong-kan lán ū khòaⁿ-kìⁿ ū chi̍t ê sán-soh, thâu-mn̂g sàm-sàm teh hoat-kông ê lâng. I ū kap Sèng-tiān ê chhe-ia̍h saⁿ ián, ài ji̍p khì kìⁿ chè-si, iā bīn n̂g chè-si ti̍t-ti̍t tōa-siaⁿ âu-kiò, koh chiong chhiú-ni̍h sī gīm ê gûn-á, hiat tī pho͘ tāi-lí-chio̍h ê thô͘-kha. Chòe-āu chit ê pōe-ge̍k-chiá ê liông-sim ū chhui-pek i lâi tú-tio̍h tiàu-ām sí ê chhi-chhám. I sī teh keng-giām tē-ge̍k ê kiaⁿ-hiâⁿ lah. Chhe-ia̍h chiū ēng biáu-sī ê thài-tō͘ lâi sak i chhut-khì gōa-bīn, hit-sî lán thang sióng-siōng i sī chhin-chhiūⁿ hōan-tio̍h kúi ti̍t-ti̍t cháu tùi chōe-chōe tiâu ê koe-lō͘ kè-khì, iā tùi hit-tiâu léng-chēng ê lō͘ ti̍t-ti̍t cháu kàu tī hit ê hong-hòe ê sio-hûi-ê ê hn̂g.

"Siōng-tè ah, góa ū ēng pōe-ge̍k-chiá ê chim-chhùi lâi chim I. Góa sī phah-sǹg in bô beh tēng I ê chōe. Góa sī phah-sǹg it-poaⁿ ê bîn-chiòng beh kiù I. Góa sī phah-sǹg I beh kiù I pún-sin. Góa sī ū chōe lah! Góa ū bōe bô chōe ê lâng ê huih! Góa ū chiong saⁿ-cha̍p ê gûn-á lâi bōe I! Góa ū hoán-hóe, sòa chiong hiah ê gûn-á hiat tī thô͘-kha hêng in, chóng-sī in lóng bô beh khòaⁿ. Chit-tia̍p bô lâng beh khòaⁿ-kò͘ góa. Ah! tû-khí Iâ-so͘ í-gōa, bô lâng beh khòaⁿ-kò͘ góa. Góa ū chhōa I kàu tī sí ê tōa-pō͘. I chai-iáⁿ góa beh bōe I, chóng-sī I ū piàⁿ I ê sìⁿ-miā, sòa hō͘ góa tiàm tī i ê sin-piⁿ. góa ū ēng pōe-ge̍k-chiá ê chim-chhùi lâi chim I!"

Chòe-āu "I ū thè-khì ka-kī tiàu-sí." Che chiū-sī tī hit ê it-chhè ê khó-ò͘ⁿ sū ê tiong-kan sī ū hián-chhut chi̍t chéng eng-kai-jiân ê sū.

I nā bô khì tiàu-sí, kiám-chhái ū khah hó. SĪlah, I kiám-chhái thang chīn i hoat-kông ê cheng-sîn, lâi chhì khòaⁿ ū sím-mi̍h hoat-tō͘ thang chín-kiù Iâ-so͘ thoat-lī Kok-kok-thaⁿ ê lō͘, sòa thòe I lâi sí tī lô-má ê chhiuⁿ-to. I kiám-chhái thang chīn i thòng-hóe ê sim, lâi kūi-lo̍h tī Si̍p-jī-kè kha, iā thang hō͘ Iâ-so͘ chiàu sī ài ê ì-sù lâi khoán-thāi i.

SĪ lah, I nā bô khì tiàu-ām sī ū khah hó. Chū-sat sǹg-sī ū chōe. Chóng-sī i nā bô chū-sat sí, kiám-chhái iā sī ōe khah m̄-hó. Kiám-chhái i beh thun-lún lâi sòa-chiap o̍ah tī sè-kan, iā bô beh kiàn-siàu i ê chōe, sòa thiám-mī(**bī) chè-si, sim-lāi chhim-sìn i ū ūi-tio̍h Kàu-hōe kap Kok-ka lâi chòe ū kong-lô ê kang. Kiám-chhái i beh siu hit saⁿ-cha̍p ê gûn-á khí-lâi, iā lâi thàn chōe-chōe ê chîⁿ-châi, chiâⁿ-chòe pù-lâng, koh chia̍h kàu pûi-khok-khok, hióng-siū khòai-lo̍k ê jîn-seng, hō͘ i ê lêng-hûn ke-thiⁿ cha̍p-Pē tîm-le̍k tī chōe-ok ê chhim-ian. Chóng-sī i m̄-ài, chì-chió i sī iáu ū súi ê só͘-chāi, iáu ōe kám-kak i ê sī-chòe sī kàu-gia̍h pháiⁿ, m̄-káⁿ koh o̍ah-teh, chiū chhut-khì gōa-bīn lâi tiàu sí. Só͘-í lán bē bián-tit tī sim-lāi chhim-chhim siūⁿ, i sī iáu ū tām-po̍h ê hó--chhù tī-teh. Iā kiám-chhái i sī iáu ū teh ǹg-bāng Siōng-tè beh iû-goân ū siūⁿ-tio̍h i sī ū ê chì sió-khóa ê hó--chhù.

Chhin-chhiūⁿ án-ni, Iû-tāi ū keng-kè "pōe-ge̍k-chiá ê mn̂g," lâi kè kàu tī pa̍t ê sè-kài. "I ū khì kàu tī i ka-kī ê só͘-chāi." Ū chōe-chōe lâng chhim-chhim teh siūⁿ i sī khì ê só͘-chāi, Lán khah hó Sī bián siūⁿ hit ê sū. siat-sú lán ê chōe sī ōe gí-tēng lâng hō͘ lâng tú-tio̍h éng-oán ê hêng-ho̍at, chiū i sī hōan ê chōe iā sī ún-tàng ōe án-ni. Iā siat-sú tùi i ê sū, lán ê sim-lāi iáu ū tām-po̍h ê hi-bōng tī-teh, che choan-choan m̄-sī in-ūi i ê phín-sèng iáu ū sím-mi̍h khoán ê hó--chhù, to̍k-to̍k sī ūi-tio̍h tī iâ-so͘ ê sèng-chit ū hit hō ài lîn-bín lâng ê sim, hō͘ lán bē bián-tit sìn-khò I, só͘-í chiah ū siⁿ-khí chit khoán ê hi-bōng.