Pêng-bîn ê Ki-tok-toān/Tē VI Koàn/Tē-9 chiuⁿ

Tē-9 chiuⁿ: KOH-O̍AH

Chāi hiah ê khó-lîn ê ha̍k-seng, hit ê pài-la̍k sǹg-sī keng-giām-tio̍h chin kan-khó͘, sin-khu kàu beh piak-li̍h ê An-hioh-ji̍t. In sī chí-ū khòaⁿ-kìⁿ hit ê sin-si hō͘ lâng tùi Si̍p-jī-kè kā i the̍h-lo̍h-lâi. I ū sím-mi̍h khoán kî-kòai ê mō͘-hiám lâi khì tá-lo̍h, in sī lóng m̄-chai. In ê sim kàu-gia̍h sit-bāng. In ê sim ū lôan-bō͘ Iâ-so͘. In ū ūi-tio̍h Iâ-so͘ lâi mō͘-hiám it-chhè ê sū. Iā Iâ-so͘ taⁿ sī í-keng sí--khì lah. Kiat-kio̍k I ê tùi-te̍k ū tek-sèng. Àn-chóaⁿ I ōe sí? Cháiⁿ-iūⁿ I ōe sit-pāi? Chóng-sī kiám iáu ū sím-mi̍h pa̍t-mi̍h ê ì-sù tī-teh mah? Chi̍t-ē siūⁿ, chiàu khòaⁿ Siōng-tè tek-khak ōe Tī chit sè-kan lâng ê bīn-chêng lâi piān-hō͘ I, chóng-sī koh chi̍t-ē siūⁿ-tio̍h I sī âu-kiò hit ê thang chhiⁿ-kiaⁿ ê ōe, chiū-sī kóng, góa ê Siōng-tè, siáⁿ-sū pàng-sak góa! hit-sî in ê sim chiū lóng léng--lo̍h-khì.

Tī hit ji̍t tī chit ê kóng-khoah ê tōe-bīn-chiūⁿ, bô koh khòaⁿ-kìⁿ ū sím-mi̍h thôan-thé ōe pí Iâ-so͘ ê ha̍k-seng koh-khah bô ǹg-bāng, sit-chì; in-ūi hit-sî Iâ-so͘ ū tú-tio̍h chiàn-pāi, lâi sí tī A-lī-má-thài Iok-sek ê bōng-lāi. Che sī tùi hiah ê toān-phiàn-tek ê kì-sū, chiū-sī pó-chûn kàu tī lán kin-á-ji̍t ê, sī tit-tio̍h ê chi̍t ê tē-it bêng-lâiu ê sū-si̍t. In ê oa̍h-miā ê goân-thâu sī í-keng phòa--khì, iā in taⁿ Sī bô sím-mi̍h thang chòe, á-sī thang ǹg-bāng, thang kî-thāi. chèng-lâng lóng chin ut-chut, sim-lāi teh siūⁿ, káⁿ tio̍h koh tńg-khì thó-hî. Iā hiah ê nâ-âu-kńg tiⁿ 7 ê hū-jîn-lâng mā-sī lóng teh pī-pān hiuⁿ-liāu beh thang boah hit ê sin-si. Iâ-so͘ sī í-keng sí lah. Bān-sū ê chiong-kio̍k sī kūn lah.

Tī chit-tia̍p lán nā lâi siūⁿ hit-sî ê chêng-kéng, Sī bōe bián-tit put-chí thòe in siong-sim. Chóng-sī lán chai-iáⁿ koh bô lōa-kú Sī beh chiâⁿ ê sū.

Chhiáⁿ lán koh lâi khòaⁿ in tī jī-cha̍p-sì tiám cheng āu ū pìⁿ-chòe siáⁿ khoán. In ê sim bê-lōan koh chhiⁿ-kiaⁿ, sim-sîn iô-choah kàu beh hoat-kông, chóng-sī iā ū hián-chhut chong-giâm ê bīn-sek tī-teh, in-ūi in ū thâu-chi̍t pái lâi thiaⁿ-tio̍h hit ê bōe hêng-iông-tit ê hoaⁿ-hí ê siaⁿ-im. In chiū saⁿ-kap chū-chi̍p tī siâⁿ-lāi, siâⁿ-gōa; iā tāi-ke chông-lâi chông-khì, sim-sîn iô-choah lâi saⁿ-kap âu-kiò. "Chú í-keng koh-o̍ah! I ū tùi sí koh-o̍ah lah! I ū chhut-hiān hō͘ Se-bûn khòaⁿ-kìⁿ! I ū tùi Má-lī-a kóng-ōe. I ū chhe i lâi thôan chōe-chōe ê siau-sit hō͘ goán! I ū tī hit ê lâu-téng chhut-hiān hō͘ goán khòaⁿ-kìⁿ! Taⁿ lán tio̍h lâi khì Ka-lī-lī tán-chih I!"

"In ūi-tio̍h hoaⁿ-hí ê iân-kò͘, sòa bô sìn." Che sī siuⁿ kè-thâu hó thiaⁿ ê siau-sit, sòa m̄-káⁿ phah-sǹg sī sū-si̍t. In sī iáu ōe kì-tit chā-ji̍t sī ū tú-tio̍h hit ê thang chhiⁿ-kiaⁿ ê keng-giām, iā lâi kap kin-á-ji̍t sī ū keng-giām ê hoaⁿ-hí saⁿ tùipí, chiū it-hoat chhim-chhim khek-tiâu tī in ê sim-lāi. Ji̍t kè ji̍t, in ná chōe-chōe pái keng-giām-tio̍h I ê lîm-chāi, tùi án-ni, chit ê sè-kài in khòaⁿ-liáu ū piàn-ōaⁿ chòe sin. Iā in ū chiâⁿ-chòe éng-oán ōaⁿ-sin ê lâng. In sī khiā-khí tī kî-īⁿ kap sim-sek ê sè-kài. In chiū bêng-pe̍k in sī kèng-ài hit ê Tâng-phōaⁿ Sian-siⁿ chiū-sī Siōng-tè ū chiâⁿ-chòe lâng ê iūⁿ-siùⁿ ê. In ū keng-giām-tio̍h bōe thang iô-choah ū khak-sìn ê khùi-la̍t, chiū ēng chit ê khak-sìn lâi chhut-hoat khì "piàn-ōaⁿ sè-kài."

Koh-o̍ah-choeh ê choân kò͘-sū sī chìn-hêng Tī chit khoán hoaⁿ-hí ê khong-khì tiong. Lán nā chim-chiok siūⁿ, chiū chai chit ê hoaⁿ-hí ê keng-giām sī tē-it ū la̍t ê sū-si̍t, thang kan-chèng Ki-tok-kàu ê chin-si̍t sèng. In ū soan-thôan kóng, Siōng-tè ê Ki-tok ū tùi sí koh-o̍ah, iā tùi I ê Hok-im ū hián-bêng éng-oán bōe bia̍t-bô ê oa̍h-miā, taⁿ nā m̄-sī chit ê tōa koh oh-tit sìn ê sū sī chin-si̍t, chiū bōe thang soat-bêng in ê hoaⁿ-hí ê só͘-í-jiân.

Chóng-sī ū ê lâng ū chú-chhiòng in ê ì-kiàn, ài beh kóe-seh chòe pa̍t khoán ê ì-sù, iā ū ê lâng ū teh giâu-gî koh-o̍ah ê sū-si̍t, in siông-siông teh siūⁿ, siat-sú in nā ōe thang thiaⁿ-tio̍h hôai-gî ha̍k-chiá só͘ kóng chòe hó ê ōe, chiū hit ê ōe tōa-bīn sī ōe hòe-bô in ê sìn-gióng. Lán sī hoaⁿ-hí hō͘ hit khoán teh giâu-gî koh-o̍ah ê lâng khì tha̍k chòe ū la̍t ê hôai-gî ha̍k-chiá ê chheh. Lán sī khéng mō͘-hiám lâi sit-lo̍h hit khoán pòaⁿ-gî ê sìn-sim. Kî-si̍t ún-tàng bô tú-tio̍h kàu lōa-tōa ê sún-sit, sī hō͘ in thang pún-sin lâi thiaⁿ-tio̍h hiah ê hôai-gî ha̍k-chiá sī ū kóng-khí chòe hó ê chí-sī.

Sui-jiân in ū sêng-si̍t, ū kong-tō, chóng-Sī bōe hián-tit bô siū-tio̍h in ê sian-ji̍p ū-sióng sī éng-hióng. In si̍t-chāi sī í-keng siūⁿ kóng, Iâ-so͘ put-kò sī chi̍t ê pêng-siông lâng, iā sîn-jiah Sī bōe-ōe ê sū; só͘-í koh-o̍ah Sī bô sū-si̍t. Chóng-sī Hok-im-su ê kò͘-sū nā m̄-sī tùi kò͘-ì sī chòe ê pe̍h-chha̍t sū m̂ iā siat-sú in iā bô siūⁿ kóng si̍t-chāi sī án-ni m̂ in chiū ōe chek-sî tú-tio̍h chi̍t ê tiōng-tāi ê bûn-tôe, chiū-sī kóng, Cháiⁿ-iūⁿ Tī Ki-tok koh-o̍ah ê sî, chek-sî lóng piàn-piàn teh hoaⁿ-hí.

In khah-siông teh kóe-seh koh-o̍ah sī khòaⁿ-chòe chi̍t-chéng ê Thôan-soat. Thôan-soat Sī bōe-thang soat-bêng i. Chōe-chōe thôan-soat sī tī hit hō cheng-sîn tōa iô-choah ê sî, kín-kín sī hoat-seng ê. Khiok ū chōe-chōe bû-kun ê thôan-soat, ū tit-tio̍h it-poaⁿ ê chiap-la̍p, óa Tī chi̍t sè-kí ê kú. Chóng-sī Iâ-so͘ ê Koh-o̍ah, chit ê sū kiat-kio̍k sī lóng bô ū iú-û ê sî-kan, thang iông-ún i lâi hoat-seng. Tī chi̍t lé-pài lāi, hiah ê sit-bāng ê ha̍k-seng ū tit tio̍h khak-sìn lâi hoaⁿ-hí khòai-lo̍k. Tī nn̄g ge̍h-ji̍t ê tiong-kan, Pí-tek ū tī hit ê Kok-kok-thaⁿ, í-ki̍p tâi Iâ-so͘ ê bōng hiān-hiān tī bīn-chêng ê Iâ-lō͘-sat-léng tùi Ιû-thài lâng tng-bīn thiau-chiàn kóng, "Lín hāi-sí oa̍h-miā ê Jîn-kun, chiū-sī Siōng-tè tùi sí-lâng tiong hō͘ I koh-o̍ah ê. Liân chi̍t pún Hok-im-su to mā iáu-bē chhut-pán ê í-chêng, hit ê kap Iâ-so͘ tâng sî-tāi ê Pó-lô, chiū í-keng hó-táⁿ chiong i sī thôan lóng-chóng ê Hok-im lâi khí-chō tī koh-o̍ah ê chin-lí. "Ki-tok nā bē-bat koh-o̍ah, chiū goán sī thôan ê sī khang-khang, lín ê sìn iā-sī khang-khang."

Lūn Koh-o̍ah ê sū, kóng sī chi̍t-chéng ê Thôan-soat Sī bô ì-gī.

TĪ-chia ū chi̍t tiâu ha̍k-soat, chiū-sī bat tām-po̍h sî-kiâⁿ Tī ha̍k-kài ê. Chiū-sī kóng, Pí-lia̍p-to ū chhiⁿ-kiaⁿ I sī í-keng sí, tùi án-ni lán bōe bián-tit tām-po̍h giâu-gî Iâ-so͘ ê koh-o̍ah. Lâng siū tèng tī Si̍p-jī-kè, hit ê sí Sī bān-bān ê sū, sī ài keng-kè chám-jiân kú chiah ōe sí. Kiám-chhái Iâ-so͘ Sī bô cha̍p-hun sí--khì. Kiám-chhái hit ê khùn-khó͘, cheng-sîn hun-lōan ê lâng, ū siū-tio̍h hit ê léng-khì ê bōng, í-ki̍p gâu chhì-kek ê phang-liāu sī chhì-kek, tùi án-ni ū koh hôe-hûn khí--lâi! Lūn Koh-o̍ah-choeh ê kò͘-sū, chhin-chhiūⁿ chit khoán ê soat-bêng sī hó thiaⁿ! Chóng-sī lán tio̍h ài siūⁿ, chèng Sù-tô͘ thài ōe hut-jiân hián-chhut hoaⁿ-hí khòai-lo̍k ê bīn, àn-chóaⁿ chêng in to Sī bô táⁿ ê lâng,iā chit-tia̍p ōepiàn-chiâⁿ eng-hiông; àn-chóaⁿ in ōe tit-tio̍h lo̍k-koan ê khak-sìn, thang lâi khah-iâⁿ sè-kan. Lán iā-só͘ bat thiaⁿ-kìⁿ kóng, Ná-sat-le̍k ê Iâ-so͘ í-ki̍p I ê ha̍k-seng, ū kò͘-ì lâi iông-ún chit khoán chhiⁿ-chhám ê chà-khi, iā hit ê khó-lîn ê Iâ-so͘ ê iau-kòai, ū sòe-sòe siaⁿ tī-chia tī-hia teh chi-bú chī-chū, teh tô-siám, teh sì-kòe bih, jiân-āu tī bô kúi-nî ê tiong-kan ū koh sí--khì! Che kiám ū kàu-gia̍h khùi-la̍t thang iô-choah sè-kài, hō͘ in siⁿ-khí jia̍t-sêng lâi jīn I chòe oa̍h-miā ê Chú mah? Ngá-kok, Pí-tek, í-ki̍p Pó-lô kam-gōan sí, kiám-sī ūi-tio̍h pe̍h-chha̍t sū mah? Lán Ki-tok-kàu tōa ê Kàu-hōe kiám-sī khí-chō tī pe̍h-chha̍t ê tōe-pôaⁿ-téng mah?

Kî-si̍t hiān-kim iáu-sī tē-it ū la̍t, iā lâng sī tē-it hóaⁿhi chiap-la̍p ê ha̍k-soat, chiū-sī kiò-chòe "Īⁿ-siōng" soat. Chit ê soat ê chú-chhiòng-chiá só͘ kóng, Koh-o̍ah ê sū sī tùi Bo̍at-tāi-lia̍p ê Má-lī-a sī hoat-seng ê. Chit ê sîn-keng hun-lōan pīⁿ ê hū-jîn-lâng sī chin thiàⁿ-thàng Iâ-so͘; só͘-í i tī hit ê cheng-sîn hun-lōan ê sî, tùi tī kè-bín ê kám-chêng kap io̍k-bōng, tì-kàu khòai-khòai chhò-gō͘--khì. Si̍t-chāi ū-iáⁿ! Liân hiah ê bêng-koat ê Sù-tô͘ to mā-sī chhin-chhiūⁿ án-ni lâi giâu-gî i, í-ki̍p i ê hū-jîn-lâng phōaⁿ sī kan-chèng ê ōe. "Sù-tô͘ khòaⁿhiah ê ōe chòe bô-iáⁿ, iā m̄-sìn." Si̍t-chāi sī tio̍h khiàm-ēng koh-khah ū khak-si̍t ê chèng-kù chiah ōe thang hō͘ in sìn I.

Chóng-sī lán ū thiaⁿ-kìⁿ kóng Sù-tô͘ pún-sin m̄-sī kàu lōa-ni̍h oh-tit sòe-ho̍k ê lâng, hit ê siau-sit chi̍t-ē piàn-thôan tī sì-hng, hit-sî in ún-tàng him-bō͘ ài kìⁿ-tio̍h I ê bīn; iā ū kóng lán chai ū chi̍t khoán iau-kòai ê kò͘-sū, á-sī sîn-sian hā-kàng ê kò͘-sū tī-teh, chit-hō kò͘-sū sī piáu-bêng hit hō kheng-sìn ê lâng ū cháiⁿ-iūⁿ teh him-bō͘ ōe thang sìn in sī teh kî-thāi ê. siat-sú nā kóng chit ê Hok-im-su ê kò͘-sū, m̄-sī kò͘-ì lâi chòe ê bô-iáⁿ sū, chiū Iâ-so͘ ê Koh-o̍ah to m̄-sī in sī teh kî-thāi ê. Hiah ê chho͘-iá, bêng-koat ê thó-hî ê, khah m̄-só͘ sio̍k tī kám-chêng-tek cheng-sîn chhò-kak ê lâng. Iā koàn-chhòan tī in ê choân seng-gâi, in ū khak-sìn lâi chú-chhiòng kóng, I ū kap in chi̍t-pái kè chi̍t-pái saⁿ-kap kóng-ōe, iā tī sì-cha̍p-ji̍t kú, ū siông-siông chhut-hiān kap in saⁿ-kap khiā-khí, sòa "Káng-lūn Siōng-tè kok ê sū." Iā hit sì-cha̍p-ji̍t sī chi̍t ê tù-hiān ê kài-hān, bōe-thang khòaⁿ-chòe sī tùi sióng-siōng sī khòaⁿ ê Īⁿ-siōng. In ū lóng it-tì lâi chú-tiuⁿ kóng, I tē-saⁿ ji̍t ū koh-o̍ah, iā sì-cha̍p-ji̍t āu ū lī-khui sè-kan. Lán thang siūⁿ, siat-sú nā-sī I ê hián-hiān ê sū, sī chi̍t-chéng khòaⁿ Īⁿ-siōng ê liû-hêng, chiū bōe-thang chè-hān tú-hó kan-ta hit kúi lé-pài ê hián-hiān nā-tiāⁿ.

Chiah ê ha̍k-soat sī lâng sī tē-it hóaⁿhi chiap-la̍p ê, lâi teh soat-bêng in ê sī sìn, kóng, "Koh-o̍ah Sī bô-iáⁿ ê sū." In lóng sī khòaⁿ Koh-o̍ah ê sū sī chi̍t chéng ê pe̍h-chha̍t ōe, sī in sī kiōng-bô͘ ê, á-sī lêng-tek ê hián-hiān, á-sī chi̍t chéng cheng-sîn chhò-kak sī tì ê, che sī in ê sìn-gióng ê ki-chhó͘.

Tùi-li̍p í-siōng só͘ kóng ê, chiū-sī ū chit ê kò͘-sū tan-sûn ê sū-si̍t tī-teh; iā chit ê sū-si̍t sī keng-kè cha̍p-káu sè-kí, tùi ta̍k hong-bīn sī giām kè ê, iā sī tùi hiah ê "bān-bān sìn" ê ha̍k-seng sī giām-kè ê, chóng-sī it-tàn in ū sìn, hit-sî in chiū ēng choân cheng-sîn, iā bô iô-choah lâi sìn i.

Siat-sú ū tú-tio̍h giâu-gî, chiū tio̍h kong-pîⁿ sêng-si̍t lâi tí-tng i. Hit-sî chhiáⁿ seng gián-kiù hiah ê tē-it chhim-tîm ê hôai-gî ha̍k-chiá sī soat-bêng ê ōe, iā āu-lâi chiah koh thiaⁿ hiah ê chho͘-iá ê thó-hî lâng sī ū tan-sûn ê khak-sìn, chiū-sī ū thôan hit ê kò͘-sū kóng, Goán cha̍p-jī lâng ū chhim chai chit ê Ná-sat-le̍k ê Iâ-so͘. Goán tiong-kan ū ê sī kap I saⁿ-kap tōa-hàn ê. Iā goán lóng sī tī saⁿ nî kú kap I saⁿ-kap tiàm. Goán ū khòaⁿ-kìⁿ I siū-tèng, koh ū khòaⁿ-kìⁿ I sí. Koh goán ū khòaⁿ-kìⁿ I tiàm tī chhàn-lān ê jio̍k-thé lâi koh-o̍ah. Goán ū chia̍p-chia̍p khòaⁿ-kìⁿ I chhut-hiān. I ū sì-cha̍p-ji̍t kú kap goán saⁿ-kap khiā-khí. I ū kap goán tâm-lūn, ū kà-sī goán. I ū chhe goán chhut-khì thôan-kàu. Tī Iâ-lō͘-sat-léng goán tiong-kan ū chōe-chōe lâng chia̍p-chia̍p khòaⁿ-kìⁿ I chhut-hiān. Tī goán ê (**pōe)-āu mā iáu ū gō͘-pah lâng tī Ka-lī-lī khòaⁿ-kìⁿ I, iā in chit-tia̍p khah chōe má-sī iáu o̍ah-teh. Goán sī cho̍at-tùi, koh chek-ke̍k ū khak-sìn I ê koh-o̍ah, iā goán ū ūi-tio̍h lín ê lī-ek lâi kan-chèng chit ê sū, hō͘ lín thang sìn hit ê kap goán saⁿ-kap khiā-khí ê, chiū-sī PĒ ê to̍k-siⁿ Kiáⁿ, ū un-tián kap chin-lí móa-móa.