Án-niá ê ba̍k-sái 01

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
 Chū-sū 
 M̄-chai ē ha̍p tāi-ke ê ba̍k-chiu, kap lı̄-ek á bē ? Chin sit-lé, goá sı̄ Bo̍k-su, m̄-sı̄ Tù-chok-ka, ia m̄-sı̄ Siáu-soat ka; chóng-sı̄ bô lūn tùi tó chı̍t hong-bı̄n, goá lóng ū chhù-bı̄. M̄-kú sı̍p-ha̍k kiú put-sêng, siông-siông oē hó͘ soà hoán-tńg pı̀ⁿ chiâⁿ káu, tı̀-kàu m̄-nā bô lı̄-ek, soà hoán-tńg hō͘ lâng chhiò. Chêng goá iā bat gia̍h-pit siá chı̍t pún “Sek-èng Jı̂-tông sim-lí ê Jı̍t-āu ha̍k-hāu kàu-siū-hoat”. Hit-sı̂ tit-tio̍h chē-chē hó pêng-iú ài tha̍k, tı̀-kàu ū bē bô kàu; m̄-kú ū lâng hiâm siuⁿ chhim, só͘-í bô koh chhut-pán. 
 Taⁿ chit-pang ūi-tio̍h kúi-nā ê in-toaⁿ chiū koh siá chit pún chheh. 
 1.Ūi ài kó͘-bú kàu-hoē ê hoē-iú khah chı̀n-pō͘ tı̄ Lô-má-jı̄. Chiong siáu-soat hō͘ in tha̍k. Tāi-ke soà o̍h bat-jı̄, khah bē ià-siān. Goá bat chhut-pò lâi lūn “Lô-má-jı̄ ê tiòng-to̍k”, iā tı̄ chia lâi kó͘-bú Lô-má-jı̄, ū chhin-chhiūⁿ chū-siong mâu-tún; sı̍t-chāi bô. In-ūi goá m̄-sı̄ hoán-tùi Lô-má-jı̄; sı̄ chàn-sêng. Chóng-sı̄ m̄-ài lâng bı̍t-thâu bı̍t-tāu tı̄ Lô-má-jı̄; Hàn-bûn iā tio̍h tùi-tiōng ê ı̀-sù. Só͘-í kiò lán tio̍h chù-ı̀. 
 2.Ūi-tio̍h ài kó͘-bú hoē-iú ê sı̀n-sim, kap phín-hēng. 
 3.Iū tio̍h ài hō͘ chò Ki-tok kàu ka-têng khah lāu-jia̍t, hō͘ hū-lú kap sè-kiáⁿ khah ū kang-gē. Chiū-sı̄ tāi-ke tha̍k iú-ek ê kò͘-sū, bián-tit kóng êng-oē, á-sı̄ thiaⁿ bô lı̄-ek kó͘, khoàⁿ bô chèng-keng ê hı̀ kap chheh. 
 4.Goān chheng-liân ê lâm-lú, só͘ thiàⁿ ê hiaⁿ-tı̄ chí-moāi, iā beh tùi chia lâi tit-tio̍h chē-chió ê bián-lē. 
 Tùi chit kúi-nā hāng, chiū goān chò hi-seng, gia̍h pit lâi siá chit pún. 
 Chit-pún siáu-soat kı̂-sı̍t sı̄ 2 pún: Chı̍t-pún kiò chò: “ Án-niâ ê Ba̍k-sái ” Chı̍t-pún kiò-chò: “ Sı̍p-jı̄-kè ê kı̀-hō ” 
 Goá pún m̄-káⁿ chhut-pán, sı̄ ū chē-chē hó pêng-iú tha̍k liáu chin chàn-sêng, kiò goá tio̍h chhut-pán. Só͘-í kin-á-jı̍t chiah ē hiàn-chhut tı̄ lín ê bı̄n-chêng. 
 Koh chı̍t-hāng, lín tha̍k chit-pún chheh, m̄-thang bē kı̀-tit--ê, chiū-sı̄ Tēⁿ Khe-phoàn Bo̍k-su. In-ūi chit-pún chheh tit-tio̍h i ê kàu-chèng ê kang chē-chē; nā m̄ sı̄ án-ni, iû-goân sı̄ tiāⁿ kûi tı̄ pak-tó͘ lāi, seⁿ bē chhut--lâi. Só͘-í chok-chiá hoaⁿ-hí siá kúi-kù tı̄ chia kā toā toā seh tō-siā. 
 Lâm-chú kàu-hoē 
 Tù-chok chiá Loā Thih-iûⁿ (Chheh-miâ Loā Jı̂n-seng). 
 A.D. 1914, 4,17, sū
 Bo̍k-lio̍k (Siōng-koàn) Án-niâ ê Ba̍k-sái 
 1.Pē-kiáⁿ ê oan-ke 
2.Phû-lōng-chiá liû-tı̀ chhut-hoat
3.Pēⁿ-chhn̂g ê Ba̍k-sái
4.Bó-kiáⁿ thı̂-khàu
5.Hui-siông ê tiāu-cha
6.Thiⁿ-kong-toâⁿ ê chhiam-si
7.Hok-khı̀ kàu mn̂g
8.Peh goe̍h 15 mê
9.Chheⁿ-kông tân ê hoé-chhia-té
10.Koè-kè ia̍h ê chı̂ⁿ-siuⁿ-á
11.Pài-2 ē-pō͘ ê kı̂-tó-hoē
12.Tô-kaⁿ
13.Thô͘-hām tiong ê koài-lâng
14.Lāu-peh-á lâi khoàⁿ pēⁿ
15.Hūn tó tı̄ hô-piⁿ
16.Sí-hêng soan-kò
17.Kok-bó ê seⁿ-jı̍t
18.Thoân-oân (Hā-koàn) Sı̍p-jı̄-kè ê kı̀-hō 1.Kiù-chú-tàn hit mê
2.Chheⁿ-hoan pió-á
3.Hóng-būn
4.Chho͘-loân
5.Sı̍p-jı̄-kè
6.Thau khoàⁿ sin-niû
7.Kiông-toa̍t
8.Tô-thoat
9.Jı̍p Lô-bāng
10.Khó͘-poe
11.Chhám-siōng ka-chhám
12.Liân-hoe tı̂ ê sū-kiāⁿ
13.Siōng-hái ê û-sím
14.Ûi-giân-su
15.Kong-phoàⁿ (tē-it)
16.Kong-phoàⁿ(tē-2)
17.Kiù-chheⁿ
18.Hoaⁿ-hí ê ba̍k-sái Án-niâ ê ba̍k-sái 1.Pē-kiáⁿ ê oan-ke Ah ! Chá-khí chin-chiàⁿ sı̄ hó ê chá-khí. Phang-hoe ê bı̄ tùi hoe-hn̂g hō͘ hong chı̍t chūn chı̍t chūn ah--lâi. Chhek-chiáu-á ki-bú ki-kia̍uh, thiàu-bú tı̄ tiâⁿ-chêng koé-chí chhiū ê tiong-kan. Jı̍t-thâu tú chhut, kng-soàⁿ chiò kàu thiaⁿ-tiong. Hok-goân peh thàu-chá khí-lâi teh sé-bı̄n, gia̍h-thâu khoàⁿ-kı̀ⁿ i ê hāu-seⁿ Thian-sù ah tùi toā mn̂g jı̍p lâi, bı̄n âng kı̀-kı̀ khōng-khōng tian, sin-khu chhàu chiú-hiàn. Hok-goân peh chin siū-khı̀ tı̍t-tı̍t mē--i. Thian-sù ah tèⁿ bô thiaⁿ-kı̀ⁿ, chiū phı̂n tùi pâng-nih jı̍p khı̀. I ê hū-jı̂n lâng m̄ kap i sio-chioh mn̄g, chò in tāi-ke khı̀ chia̍h pn̄g. Chit ê hū-jı̂n lâng sı̄ sim-pū-á io-ê, seⁿ chò koè-tit khı̀; khó-sioh bô tha̍k-chheh, koh pa̍k sè-kha; só͘-í ta̍k hāng khah nńg-chiáⁿ. Sió-thêng Pó-bí lâu, khui chhài-toaⁿ kap phiâu-chhiong-hùi kiōng 15 kho͘ beh lâi the̍h chı̂ⁿ. Ah ! Lūn Thian-sù ah, sı̍t-chāi chin khó-ò͘ⁿ: chia̍h sı̄ san-tin hái-bı̄; chhēng sı̄ chhoân lêng-lô pháng-si. In lāu-pē chá-sı̂ ū koá ke-hoé lóng hō͘ i khai-liáu khı̀. Koh pau-chhı̄ chı̍t ê cha-bó͘ tı̄ Thài-lo̍k hn̂g; bô siūⁿ beh chò chèng-gia̍p. Hiaⁿ-tı̄ chē-chē lóng phah-sńg khı̀; chí ū chhun chı̍t ê sió-moāi kin-nı̂ 8 hoè, kap hit ê sim-pū-á bó͘ chı̍t ke kiōng 5 lâng. Pē-bó iū lāu, sió-moāi lı̄ sè-hàn, pún-sin m̄ chò kang, koh phah-phún khai; só͘-í ke-lāi chin siap, lāu-pē sui bóng 60 liân hoè lah, iā tio̍h siông-siông chhut-khı̀ chò sió khoá seng-lí-á lâi thiⁿ-thâu thiap-boé. Chá-chêng Hok-goân peh sı̄ hó-koè ê lâng, in Lāu-pē bat chò Ti-koān, i siàu-liân tông-seng-nâ iā koāⁿ-phoà kúi-nā kha. Siàu-liân ê sı̂ ke̍k hù-jū, beh chia̍h-pn̄g tio̍h khau-cheng lûi-kó͘; kàu kin-á jı̍t chia̍h lāu lah chiah lâi siū-khó͘ kàu án-ni, put-chí oàn-sin chheh-miā. Koh chá-khí chiap-tio̍h chhài-tiàm khui toaⁿ lâi thó-chı̂ⁿ. Ah ! lāu-hoè-á khı̀ kàu chhùi-chhiu phùn-phùn-phùn, kha-chhiú la̍k-la̍k-chhoah. (chit chūn teh khı̀ siūⁿ bān lah ! chū-sè bô tiau-tok sı̄ pē-bó ê chhò-gō͘) Hok-goân peh kóng i m̄ chai, i m̄ hêng; chóng-sı̄ Hok-goân-ḿ kiaⁿ liáu nāu-sū, iā hō͘ lâng tiàm mn̂g-kháu jiáng thó chı̂ⁿ pháiⁿ-sè, chiū kín jı̍p khı̀ lāi-bı̄n, chiong i ê o͘-kin the̍h lâi gia̍h chı̍t lúi o͘-kin hoe, oá 3 chı̂ⁿ tāng, ta̍t oá 16 kho͘, thau iap hō͘ hit ê lâng. ( khah siông lāu-bó khah gâu sēng kiáⁿ.) Tāi-khài Hok-goân-ḿ ê kim-khı̀ iā piàn beh liáu lah; chhun 2,3 hāng, taⁿ o͘-kin hoe koh hō͘ lâng tí-siàu, chiū chhun 2 hāng sió-khoá--ê nā-tiāⁿ; m̄-kú ūi thiàⁿ kiáⁿ chiū bô sioh (Bô tek-khak án-ni chiū hō-chò thiàⁿ). Hok-goân peh chai Hok-goân ḿ chiong kim-á hō͘ lâng tí-siàu, chiū koh khah bô hoaⁿ-hí khı̀, gia̍h chı̍t ki kùn-á tùi in sim-pū ê pâng-nih chiū jı̍p-khı̀, chhut toā la̍t tùi Thian-sù ah chiū kòng lo̍h-khı̀. Siàu-liân hó kha-chhiú, siám-pı̄ kòng bô tio̍h, Thian-sù ah tùi in tia ê thûi-á chhiúⁿ khí lâi, kā i bō hō͘ tó. Lāu-hoè-á siak tùi hō͘-tēng lo̍h khı̀, ai chı̍t-ē soà tiām-tiām. Hok-goân ḿ ah tı̄ chàu-kha thiaⁿ-kı̀ⁿ sim-pū ê pâng phı̂n-phòng kiò, lāu--ê tı̍t-tı̍t chhoh, chiū cháu lâi khoàⁿ. Kàu tiong-thiaⁿ, thiaⁿ tio̍h lâng siak tó ê siaⁿ, chı̍t-ē soà tiām-tiām. Cháu kàu pâng-mn̂g khoàⁿ lāu-ê tó tı̄ pâng lāi ê hō͘-tēng kha tiām-tiām, koh sim-pū teh khàu A-pa o-oè ! Chiū chhiⁿ-kiaⁿ hoah kiù-lâng, ( sēng-ti giâ chàu, sēng-kiáⁿ put-hàu). Chhù-piⁿ kōng-kōng kún, kín cháu lâi khoàⁿ, ū-ê kín koeh, ū-ê kín ká kiuⁿ-bó-chiap. Hok-goân ḿ-ah chı̍t-sı̂ sim-loān, kha̍uh-kha̍uh chông. Taⁿ ài chai Hok-goân-peh cháiⁿ-iūⁿ chhiáⁿ khoàⁿ ē hoê. 2.Phû-lōng chiá liû-tı̀ chhut-hoat Kiù oá poàⁿ tiám-cheng, Hok-goân-peh ah chiah hoê-hûn, lâng teh kiù in lāu-pē ê sı̂, Thian-sù ah chò i chhut-khı̀ ( put-hàu kàu ke̍k). Āu-lâi chhiáⁿ kûn-thâu sai-hū lâi khoàⁿ, chia̍h siong-io̍h, tó chiâⁿ lé-pài chiah khí-chhn̂g. Chhù-piⁿ khoàⁿ-kı̀ⁿ i chit hō kiáⁿ, chiū kap Hok-goân-peh chham-siông kóng, siá pín tùi koaⁿ-thiaⁿ jı̍p, hō͘ i khı̀ koaiⁿ tı̄ phû-lōng chiá ê siu-iông só͘. Hok-goân-peh khí-thâu chin m̄ kam, āu-lâi khoàⁿ-phoà kà bô hoat, chiū kā i jı̍p pín. Koh 3,4 jı̍t, kéng-chhat-thiaⁿ chiū lâi tiāu-cha, tāi-seng kiò khı̀ liû-tı̀ kúi-nā jı̍t, mn̄g pē-bó ê ı̀-kiàn, lóng tâng-ı̀ chiū sàng lo̍h Hoat-ı̄ⁿ. Chhit goe̍h chhe 8 téng po͘ 8 tiám kong-phoàⁿ, i ê kū-àn chò chha̍t poa̍h-kiáu 8 pái, tiong-kan kan-ı̂m chē-chē hāng; koh chit pái ê ngó͘-ge̍k, toā-toā put-hàu. Chiū tēng choē beh kā i koaiⁿ tı̄ Phû-lōng só͘ 6 nı̂. Koat-tēng 7 goe̍h chhe 10 beh chhut-hoat. 7 goe̍h chhe 10 thàu-chá 6 tiám goā, só͘ ū ê hoān-lâng lóng khan beh khı̀ chē hoé-chhia. In só͘ tiàm ê siâⁿ sı̄ tı̄ Pó-tēng, tùi Hoat-ı̄ⁿ liû-tı̀-tiûⁿ kàu chhia-thâu oá 3 lí lō͘. Hit jı̍t 70 goā-ê beh siū kè-sàng kàu Phû-lōng chiá ê siu-iông-só͘; tiong-kan ū chı̍t ê hū-jı̂n lâng, ēng a-phiàn hun kiáu moâi lâi thāu sí in ang; iā chı̍t-ê sı̄ sió-tı̄ ūi châi-sán saⁿ-chiⁿ ê sū, thâi sí hiaⁿ-ko, kā hiat hō͘ chúi lâu. Ah ! kóng bē liáu, lóng sı̄ siā-hoē ê chiù-thâng. 70 goā-ê pâi chı̍t lia̍t; ū-ê saⁿ phoà-phoà, ū-ê kha seⁿ-thiàⁿ noā hap-hap; ū-ê toā tó͘-tháng, bı̄n n̂g phi-phi; ū-ê gia̍h koáiⁿ-á, ū-ê thâu-mn̂g sàm-sàm. 7 tiám sı̂-cheng tân, ta̍k-ê tùi kaⁿ-ga̍k chhut-lâi; nn̄g-ê pa̍k chò-hoé, chı̍t-tùi chı̍t-tùi, lóng chhēng âng-saⁿ koà thih-liān, iā ū-ê phō kiáⁿ teh chia̍h ni. Ah ! chin khó-lı̂n; ū-ê gín-ná gō kàu sán pi-pa, iā bô sím-mı̍h ni thang hō͘ in chia̍h. Hoé-chhia 7 tiám 45 hun beh chhut-hoat, só͘-í chin koáⁿ-kín, khàn-siú chin hêng-ge̍k, chin ok, tı̍t-tı̍t kā in thoa, kiâⁿ khah bān-ê, ēng kha kā in chàm (choē ê pò-èng, èng-kai) lóng bô lı̂n-bín ê sim. Ah ! Hiah ê hoān-lâng ê pē-bó, bó͘-kiáⁿ chē-chē lâi tı̄ kaⁿ-ga̍k ê mn̂g-kháu teh tán beh khoàⁿ i ê kiáⁿ. Hok-goân ḿ-ah chhoā i ê sim-pū kap i ê cha-bó͘ kiáⁿ Bí-hoâi-ah khiā tı̄ kaⁿ-ga̍k chêng lō͘-piⁿ ê chhêng kha teh khoàⁿ. Chı̍t-tùi chı̍t-tùi tı̍t-tı̍t koè, khoàⁿ kàu boé-á tē 3 tùi, chiū-sı̄ i ê kiáⁿ kap iáu chı̍t ê thâi lâng hoān liân chò-hoé, Khàn-siú khan leh. Bô tiuⁿ-tı̂ Hok-goân ḿ-ah soà sim sng háu chhut lâi, teh kiò i ê kiáⁿ; sim-pū, cha-bó͘ kiáⁿ iā lâu ba̍k-sái (khah pháiⁿ iā sı̄ kiáⁿ). Thian-sù ah thêng kha oa̍t koè lâi khoàⁿ, hō͘ Khàn-siú kā I sai lo̍h kóng m̄-chún i lō͘-tiong kap lâng kóng oē. Tia̍p-á-kú thô͘-hún phōng-phōng eng, chiū kàu chhia-thâu. Phû-lōng chiá siu-iông só͘ tı̄ Bông-kó͘, kı̄n Se-pí-lı̄-a chit ê siâⁿ hō-chò Māi-mái siâⁿ. Hoé-chhia tio̍h tùi Pak-kiaⁿ, Tiuⁿ-ka-kháu, Lûn-khó͘ keng-koè. Lō͘-thâu tio̍h chē oá chiâⁿ cha̍p jı̍t ê hoé-chhia. Hok-goân ḿ khoàⁿ kiáⁿ hō͘ khàn-siú koat, chiū ná m̄ kam sim, toè hoān-lâng ê āu-bı̄n tı̍t-tı̍t kiâⁿ kàu chhia-thâu. Kàu ūi í-keng 7 tiám 30 hun, koh 15 hun cheng chiū beh chhut-hoat. Só͘-í bô hioh-khùn, liam-piⁿ chı̍t tùi, chı̍t tùi, khan chiūⁿ hoé-chhia, sı̄ hō͘ in chē tı̄ hoè-bu̍t chhia, chhu tiū-kó hō͘ in chē, khoán-thāi in chò chhin-chhiūⁿ ti. Kàu tiám hoé-chhia pi-á tân, chiū khui chhia. Hok-goân ḿ kap sim-pū, cha-bó͘ kiáⁿ Bí-hoâi ah khui siaⁿ khàu kàu òⁿ-òⁿ kiò. Thian-sù ah bı̄n lóng bô oa̍t chhut lâi khoàⁿ in, káⁿ-sı̄ teh m̄ goān in kā i jı̍p-pín á-sı̄ teh iu-būn. Bô chêng ê hoé-chhia tı̍t-tı̍t kiâⁿ khı̀. Hok-goân ḿ chı̍t sı̂ soà hūn tó tı̄ thô͘-kha. 3. Pēⁿ-chhn̂g ê ba̍k-sái Tı̄ thêng-chhia-tiûⁿ ê Kéng-chhat kín cháu-oá--lâi. Ia̍h-tiúⁿ tāi-ke chiū chhah jı̍p it, 2-téng ê tāi-ha̍p-sek, hō͘ i tó tı̄ nńg-nńg ê í, kín iúⁿ léng chúi lâi kā i ù thâu-khak, kap heng-khám, thêng tia̍p-á-kú chiū chai lâng. Ia̍h-tiúⁿ ū chiong tām-po̍h phô-tô chiú hō͘ i lim, chiū cheng-eng. Che sı̄ lāu-lâng hiat-khı̀ soe-lám koh chı̍t-sı̂ koè-thâu hoân-ló, hoeh soà phō-sim. I cheng-sı̂n khí-lâi, kap sim-pū cha-bó͘ kiáⁿ iân-lō͘ háu. Siūⁿ-kı̀ⁿ ka-tı̄ ê pháiⁿ-miā; chêng hó-gia̍h, taⁿ sàn-hiong; kiáⁿ liân-liân sí, chhun chit ê iū put-hàu, sui-bóng oa̍h, iáu-kú chhin-chhiūⁿ sí. 3-ê oán-jiân chhin-chhiūⁿ sàng-chòng tò-lâi chı̍t-iūⁿ. Chhù-piⁿ tāi-ke chin tông-chêng lâi an-ùi, kóng Gio̍k-put-tok put-sêng-khı̀. Ah ! He tō sı̄ thè lán kà-sı̄, kin-tú nā bē ké-pı̀ⁿ, put-sı̂ tiāⁿ ló͘-khı̀, pháiⁿ miâ-siaⁿ, m̄-ta̍t-tio̍h lı̄ lán hn̄g-hn̄g, iā seⁿ-sí sı̄ thian-sò͘. Kin-tú nā beh sí, tı̄ chhù-nih tiāⁿ lām-sám chò, iáu khah gûi-hiám. Khı̀ hia chia̍h, khùn chiàu-sı̂, koh chò kang ūn-tōng. Phoà-pēⁿ ū phû-lōng-só͘ ê i-seng piān-piān, pí chhù-nih iáu khah ún o͘h ! Tāi-ke chı̍t chhùi chı̍t chı̍h teh kā i khó͘-khǹg; tiong-kan iā ū hit hō bû-ti-ê lâi kàu tè kap i háu kàu chhngh-chhngh kiò; chóng-sı̄ Hok-goân ḿ thiaⁿ tāi-ke só͘-kóng ū lí-khı̀ chiū siū an-ùi. Koh Hok-goân-peh iā teh mē án-choáⁿ hiah m̄-tam-su-iâⁿ, chiū m̄ káⁿ háu. Chia chhiáⁿ àn-hā, lâi kóng Thian-sù ah Tı̄ chhia-lāi, Khàn-siú kàu saⁿ-tǹg chiong pn̄g-oân chı̍t lâng chı̍t oân, iok-lio̍k oá 2 oáⁿ pn̄g, iā chiong chı̍t lia̍p kiâm-moâi-á, kap tām-po̍h chhài-thâu-á hō͘ in phoè. Pêng-sò͘ chı̍t mê khai tio̍h 10-kúi kho͘ : ngó͘-liú-ki, âng-sio-hı̂, siù-kiû-oân, hoah-kûn lim chiú, Chiok-hū koāⁿ-pân; kin-á-jı̍t lâi kàu chia tio̍h chia̍h pn̄g-oân. Pn̄g-oân ê bí bô sím-mı̍h pe̍h, chhò-chhò chia̍h tio̍h siap-siap; koh bô thng thang phoè, hō͘ i gō kúi-nā tǹg. Keh jı̍t, sı̄ tē jı̄ jı̍t ê àm sı̂, kàu kı̄n Tiuⁿ-ka-kháu ê ūi, tāi ke khùn tiām-chēng, tng hoé-chhia teh kiâⁿ ê tiong-kan, khoàⁿ hoé-chhia kiâⁿ chin bān chiū chhoa̍h tn̄g thih-liān. Thian-sù ah tùi hoé-chhia thang-á thiàu chhut-khı̀. In-ūi chit só͘-chāi tı̄ chiâⁿ lé pài chêng ū toā chúi, só͘-í lō͘ ū lio̍h-á pang, chit-tia̍p teh siu-lí, só͘-í ū kiâⁿ khah bān. Khàn-siú thiaⁿ ū lâng thiàu lo̍h hoé-chhia ê siaⁿ, chai ū hoān-lâng tô-cháu, kín tiāu-cha, chiū chai sı̄ Thian-sù ah. Kín thong-ti chhia-tiúⁿ thêng-chhia. Tāi-ke kín lo̍h lâi chhoē. Khàn-siú tı̍t-tı̍t pûn hui-siông kéng-kài ê pi-á, kiaⁿ-chhéⁿ tı̄ kang-liâu siu-lí hoé-chhia lō͘-ê. Kin-á-jı̍t sı̄ chhut-hoat ê tē-2 jı̍t, in-ūi sı̄ 12 mê, só͘-í ū sió-khoá goe̍h, lō͘ kng-kng. Thian-sù thiàu lo̍h lâi ê sı̂ tò-kha ê toā thâu-bú ū tak chı̍t khang chin toā khang, hoeh chim-chim lâu; m̄-kú khoàⁿ hiah chē lâng teh pau, pi-á ki-ki-kiò. Só͘-í m̄ chai thiàⁿ tı̍t-tı̍t piàⁿ. Khó-sioh àm-sı̂, lō͘ bô se̍k, chiū hō͘ tı̄ hia siu-lí thih-lō͘ ê jı̂n-hu ûi-tio̍h. Chèng-lâng iā ūi-tio̍h i lo̍h chhia, tán kàu 13 chá-khí chiah koh khí-kiâⁿ. Pún tio̍h koaiⁿ 6 nı̂, taⁿ tio̍h koaiⁿ 8 nı̂ (Thó phoê thiàⁿ). Koh 7 jı̍t goā chiū kàu Māi-mái siâⁿ. Kàu ūi ke-lō͘ ê lâng, ûi-ûi chhut lâi khoàⁿ. Siâⁿ-nih ê lâng, tı̄ chêng jı̍t khoàⁿ sin-bûn, lóng chai chı̍t ê put-hàu ê chheng-liân kàu Tiuⁿ-ka-kháu ê hū-kı̄n cháu-hoān, só͘-í tāi-ke ài kā i khoàⁿ seⁿ chò sím-mı̍h khoán. Khoàⁿ liáu ū-ê iô thâu, ū-ê phùi-noā, ū-ê kā i gı̂n, ū-ê lâu ba̍k-sái, siūⁿ tio̍h phah-sǹg hit ê chheng-liân phiau-tı̀, liú-lia̍h, án-choáⁿ ē put-hàu koh cháu-hoān. Thian-sù ah pái-ā-pái, só͘-í lâng lóng ē jı̄n-tit, koh chêng jı̍t sin-bûn iā ū i ê siōng. Só͘-í chı̍t sı̂ chin kiàn-siàu bı̄n âng-âng, thâu chhih-chhih, tı̍t-tı̍t kiâⁿ. (Iā ū liông-sim). Koh tia̍p-á-kú chiū kàu kaⁿ-ga̍k mn̂g. Chit ê kaⁿ-ga̍k kui-bô͘ chin toā, chhiûⁿ piah oá 2 tn̄g koân, chiâⁿ tn̄g khoah. Mn̂g-kháu ū 2-ê peng gia̍h chhèng teh kò͘. In-ūi tı̄ chia sı̄ koaiⁿ hui-siông ê hoān-lâng, só͘-í peng-iâⁿ ū te̍k-phài pō͘-peng tı̄ chia teh khàn-siú. Kàu mn̂g-kháu, chı̍t-ê chı̍t-ê koè tiám-miâ chiū jı̍p khı̀, tı̄ chit lāi-bı̄n chhah-sı̍t to lân-poe. Sı̂-jı̍t chin khoài koè, tùi jı̍p lâi, ba̍k chı̍t-choa̍h liâm-piⁿ oá 4 nı̂ lah. Iū chı̍t jı̍t Thian-sù ah tio̍h tn̂g-chek-hu-su ê pēⁿ, chin siong-tiōng, tùi tn̂g-á 2 pái chhut hoeh, Ga̍k-i àn-sǹg i bē hó lah. Hit-sı̂ chhin-chhiūⁿ beh sí liông-sim hoat-hiān, siūⁿ tio̍h i ê pē-bó, koh chhin-chhiūⁿ koh khoàⁿ in lāu-bó tı̄ chhia-thâu teh khàu ê khoán kàu bêng-bêng. Tùi án-ni chı̍t-sı̂ tı̄ chhn̂g-tiong lâu ba̍k-sái, siūⁿ kóng, Chit pang Thiⁿ nā hō͘ i ē hó khí--lâi, i tek-khak beh ké-pı̀ⁿ lâi iú-hàu; m̄-kú pēⁿ í-keng chiah siong-tiōng. 4.Bó-kiáⁿ thı̂-khàu Thiⁿ bô pàng-sak lâng, kı̀-jiân ū chı̍t sut-á hoán-hoé, pēⁿ chiū chiām-chiām hó. Kàu goe̍h-goā-jı̍t āu chiū iû-goân chiàu-goân. Tı̄ Kaⁿ-lāi ê kui-kí sı̄ chin giâm. Múi lé-pài ū chhiáⁿ kúi-nā ê Bo̍k-su lâi tı̄ Kaⁿ lāi kóng tō-lí hō͘ hoān-lâng thiaⁿ; chóng-sı̄ Thian-sù ah kàu-ke̍k ngē-sim, ū-sı̂ teh phoà-pēⁿ, chit hāng hit hāng m̄-goān sêng-siū tō-lí. Chia chhiáⁿ àn-hā. Kóng in lāu-bó tùi chhia-thâu tò-khı̀, kàu kin-á-jı̍t 4 nı̂ lah, ta̍k-sı̂ liām i ê kiáⁿ, koh tùi hoat-ı̄ⁿ thong-ti, kóng in kiáⁿ tı̄ poàⁿ-lō͘ cháu-hoān, ke-tēng 2 nı̂. Sim ná kan-khó͘, siūⁿ tio̍h chiū háu. Iā Thian-sù ah ê bó͘, tı̄ i boeh khı̀ ê sı̂ í-keng ū sin, khı̀ liáu chiâⁿ poàⁿ-nı̂, chiū seⁿ chı̍t ê cha-bó͘-kiáⁿ, in má kā i hō-chò Má-tán ah, ı̀-sù sı̄ a-má tı̍t-tı̍t teh tán in a-pâ tò--lâi, sim-pū nā khoàⁿ chit ê kiáⁿ, iā-sı̄ ba̍k-sái chún pn̄g thun. Kin nı̂ 4 hoè, phut-phut thiàu, chin oa̍h-tāng,tit lâng thiàⁿ; chóng-sı̄ m̄ bat khoàⁿ-kı̀ⁿ lāu-pē. Hok-goân ḿ ê ba̍k-chiu tiāⁿ-tiāⁿ háu soà pı̀ⁿ chin bū; Hok-goân peh lāu-hoè-á khı̀ bē kiâm-sng-tiⁿ; ta-ke sim-pū kā lâng sé saⁿ, gia̍h-chiam, lâi tō͘ koè jı̍t; sió-moāi Bí-hoâi ah kin nı̂ 12 hoè lah, sió ha̍k-hāu 2 liân seng, seⁿ-chò chin súi, koai, koh gâu tha̍k-chheh, thang chò thong-ke ê an-ùi. Koh kóng kàu Thian-sù ah tùi pēⁿ-āu, sim chı̍t sut-á khah hoán-hoé, só͘-í khah kut-la̍t chò kang, ta̍k hāng chiàu kui-kí ū lé-sò͘. Tùi án-ni Phû-lōng só͘-tiúⁿ chiū te̍k-sià i chhun 5 nı̂. Kàu 5 nı̂ chiok, koaiⁿ-kaⁿ tē 5 nı̂ ê 6 goe̍h boé, tùi kaⁿ-ga̍k ū chı̍t tiuⁿ phoe kià tò lâi, thiah khui chai sı̄ in kiáⁿ Thian-sù ah kià-ê, thong-ke hoaⁿ-hí kàu lâu ba̍k-sái. Phoe tāi-khài sı̄ kóng I tı̄ hia gū-pēⁿ hiám sí, iā taⁿ i ū hoán-hoé, kaⁿ-ga̍k-tiúⁿ beh hō͘ i tı̄ āu goe̍h jı̍t tò-lâi. Tha̍k-liáu tāi-ke mà-mà khàu, Hok-goân ḿ chhut khı̀ tiâⁿ tiong-ng kūi teh pài thiⁿ-tē. Kàu 7 goe̍h 15 jı̍t chá-khí thiⁿ phú kng, ū chı̍t ê lâng gia̍h koáiⁿ-á, chhēng chháu-ê, i-koan chéng-chê, poē hit ê pau-ho̍k-á tı̍t-tı̍t tùi toā-mn̂g jı̍p-lâi. Hok-goân ḿ-ah thàu-chá khí-lâi beh khui mn̂g, khoàⁿ tio̍h, chai sı̄ Thian-sù ah ! 2 ê bó á kiáⁿ lám teh tı̍t-tı̍t khàu. Thian-sù ah kūi lo̍h kiò kóng, Án-niâ! Goá ū tek-choē thiⁿ iā ū tek-choē lí, goá chin kiàn-siàu m̄ káⁿ kiò-chò lí ê kiáⁿ. Chı̍t sı̂ kiaⁿ-chhéⁿ Hok-goân peh, lāi-bı̄n ê lâng chông-chông chhut lâi. Má-tán ah 5 hoè iā kap lâng khàu kah mà-mà kiò, chhù-piⁿ tāi-ke lóng cháu lâi khoàⁿ, m̄ chai, kiò sı̄ siáⁿ lâng cha-mê sí. (Che sı̄ hoaⁿ-hí ê ke̍k-thâu). Chhù-piⁿ khoàⁿ liáu, iā hoaⁿ-hí kàu bē kò͘-tit. Thian-sù ê bó͘ iā chin hoaⁿ-hí, ūi tiōng-hu chiú seⁿ-koáⁿ 5 nı̂, iā kò͘ chit ê kiáⁿ. Thian-sù ah chiū phō kiáⁿ, chiong pau-ho̍k-á hō͘ hū-jı̂n lâng koāⁿ, tāi-ke jı̍p thiaⁿ nih, Má-tán ah kim-kim siòng in lāu-pē, m̄ bat khoàⁿ-kı̀ⁿ. Chı̍t sı̂ ke-lāi toā hoaⁿ-hí, chiū liâm-piⁿ pı̄-pān chia̍h chá-tǹg. Chia̍h pá tháu pau-ho̍k, jı̍p kaⁿ-ga̍k 5 nı̂ thàn oá 300 kho͘, iā o̍h chı̍t hāng kang-gē: ē hiáu chò tı̂n-í, tı̂n-nâ, kang-hu chin hó. Chiū chiong chı̂ⁿ the̍h kau-tāi lāu-pē. Lāu-pē iā hoaⁿ-hí kàu lâu ba̍k-sái. Chı̍t ke ê hoaⁿ-hí oh tit hêng-iông, chhin-chhiūⁿ beh sí ê ka-têng koh ho̍k-heng. Hok-goân-peh chiū khı̀ bé chhài, hit mê pān chheⁿ-chhau, chhiáⁿ chhù-piⁿ lı̂n-iū saⁿ-kap hoaⁿ-hí. Thian-sù ah iā put-chí lı̍p-chı̀, tùi chia khí, beh jı̄n-chin keng-êng ê khoán-sit, chiū chiong só͘ ū ê chı̂ⁿ, chı̍t poàⁿ khı̀ bé tı̂n, lâi khui tı̂n-í tiàm, tiàm-hō hō-chò Ho̍k-heng. Chò nı̂-goā seng-lí chin hó, khó-sioh chı̂ⁿ bô thàn, soà chhoā sè-ı̂, sè-ı̂ tek-thióng lōng-koân, lāi-bı̄n chháⁿ-chhàⁿ kiò, put-sı̂ oan-ke. Sè-ı̂ sı̄ siong-tong hó koè ê lâng ê cha-bó͘ kiáⁿ, koh ū tha̍k-chheh. Só͘-í tit Thian-sù ah thiàⁿ, khoán-thāi toā bó͘ soà pı̀ⁿ chò chhin-chhiūⁿ cha-bó͘-kán, Má-tán ah beh chı̍t chiam iā tio̍h tùi in a-niâ the̍h. In-ūi in lāu-pē kiò Má-tán ah tio̍h kiò sè-ı̂ án-niâ, iā kiò toā-bó͘ chò a-bó. Ah! khó-lı̂n, ūi i siū-khó͘, khı̂ⁿ-ke, chiú seⁿ-koáⁿ ê thâu-mn̂g kiat-hoat, kin-á-jı̍t lóng bô chı̍t sut-á siūⁿ tio̍h. Tio̍h chú-chia̍h, liân sè-ı̂ ê saⁿ iā tio̍h kā i sé. Beh chhut-khı̀ nā bô mn̄g sè-ı̂ ū siaⁿ tō m̄ káⁿ khı̀; chóng-sı̄ Ta-ke khah thiàⁿ toā-ê: in-ūi sı̄ i chū sè io-ê, ná cha-bó͘ kiáⁿ leh. Só͘-í ū chı̍t jı̍t, Thian-sù ah chhut-goā pó͘-hoè, chhù-nih 2 ê toā-bó͘ sè-ı̂ oan-ke. Ta-ke ū phah sè-ı̂. Sè-ı̂ m̄-goān, Thian-sù ah tò-lâi kā i tâu, Thian-sù ah chiū phah toā-bó͘, chı̍t ke loān chhau-chhau. Hit mê toā-bó͘ chheh-sim tùi āu-boé chhut-khı̀, beh khı̀ thiàu lo̍h chúi (Khǹg lâng m̄-thang chhoā sè-ı̂, ún-tàng bē hô). 5. Hui-siông ê tiāu-cha Thian-sù ah in toā-bó͘ tùi āu-boé mn̂g chhut-khı̀, tı̄ in āu-boé ū chı̍t tiâu khe-á, lâng goā chúi. I iā siông-siông tı̄ hia sé-saⁿ. Kàu khe-kı̂ⁿ khoàⁿ tio̍h hiah ê sé-saⁿ ê chio̍h-thâu ūi, ná m̄ goān. Thian-sù ah siū-koaiⁿ ê sı̂ i tı̄ hia sé-saⁿ lâi tō͘ koè-jı̍t, iúⁿ-chhı̄ ta-ke-koaⁿ ê kan-khó͘, chiū khui siaⁿ toā khàu, siūⁿ i kin-á-jı̍t chhut-sı̀ chin m̄-ta̍t. Siūⁿ i ê pháiⁿ-miā chò lâng ê sim-pū-á, toè ang siū-khó͘ tam-iâm ùn-chhò͘, chiú seⁿ-koáⁿ, kàu kin-á-jı̍t khah hó-koè, chiū hō͘ sè-ı̂ khé-che̍h . Ná siūⁿ ná m̄-goān; koh chā-jı̍t hō͘ Thian-sù ah phah, kòng kàu lâu phı̄ⁿ-hoeh bak tio̍h saⁿ, khan saⁿ-á khí-lâi khoàⁿ, ná m̄-goān, chiū koat-ı̀ beh thiàu lo̍h khı̀ sí; m̄-kú chı̍t sim siūⁿ tio̍h sèⁿ-miā kiáⁿ Má-tán ah, kin nı̂ 7 hoè, i chı̍t lâng nā sí, kiáⁿ chiū bô bó. Siūⁿ liáu chiū koh un lo̍h khı̀ khe-piⁿ háu. Lı̄ kúi-nā cha̍p-pō͘, ū chı̍t ê lâng àm-sı̂ teh hē kô, pàng tiò beh lia̍h hı̂, i siūⁿ kóng sı̄ cha-bó͘ lâng ê ang sí teh khàu, iā put-kái kı̂-ı̀, koh sı̄ siàu liân lâng, Só͘-í bô oá lâi kā i khoàⁿ. Hū-jı̂n lâng háu-háu leh siūⁿ kóng, Kin-tú oa̍h iā bô chhái kóng, in-ūi oa̍h-teh mā bô koân thang kà kiáⁿ, liân chı̍t chiam-chı̂ⁿ iā tio̍h tùi sè-ı̂ thó, oa̍h teh sı̄ pe̍h chò cha-bó͘-kán. Tùi án-ni chiū khiā khí-lâi, chheh-sim thiàu tùi khe-té lo̍h khı̀. Hit ê tng-hı̂ ê cha-po͘ lâng kín cháu lâi khoàⁿ, í-keng tı̂m lo̍h khı̀ ah. Tng hı̂-ê kín chhàng-chúi-bı̄ lo̍h khı̀ kā i giâ khí-lâi, chia̍h chin chē chúi. I kín kā i phō khı̀ khe-piⁿ, kā i khò toā chio̍h, hō͘ i thò͘-chúi chhut-lâi, kai-chài iáu teh chhoán-khùi. Kàu 10 tiám goā chhù-nih Má-tán ah teh chhùi-ta thó beh chia̍h tê, chhoē bô bó, teh háu, phah chhéⁿ a-má, hit-tia̍p tāi-ke chiah chai lāi-bı̄n bô lâng. Chhoē lâi chhoē khı̀ lóng bô, kín khı̀ pò kéng-chhat tàu chhoē, chiah chhoē tio̍h tı̄ āu piah lí goā lō͘ ê khe-kı̂ⁿ, tı̄ chhiū-kha naih-a, naih. Kàu ūi tng hı̂-ê iā teh hoah kiù-lâng, chin tú-hó. Án-ni tāi-ke chiū siat-hoat tò-khı̀, sin-khu tâm lo̍k-lo̍k, kín kā i oāⁿ saⁿ-khò͘, kah hō͘ i sio, choaⁿ ko-lê hō͘ i chia̍h, bı̄n lóng pe̍h sí-sat, keh chiâⁿ goe̍h jı̍t chiah ióng. Thian-sù ah chı̍t sı̂ iā chin kiaⁿ, sè-ı̂ liân kiâⁿ oá lâi khoàⁿ tō bô, chò i khùn, kéng-chhat chin siū-khı̀. Kiò Thian-sù ah khı̀ phài-chhut-só͘ soat-jū, (sè-ı̂ thang khó͘ⁿ-ò͘ⁿ). Tùi hia khí, Thian-sù ah iā chı̍t sut-á khah m̄-káⁿ koh phah i. Chı̍t jı̍t ū chı̍t lâng, lâi kā i bé 10 tè teh-í, kóng-kè ê sı̂ tāi-ke ke-oē, soà ná jiáng ná toā siaⁿ, Hok-goân-peh iā chhut-lâi hoah, bē tiām, soà sio-phah. Hit ê lâng-kheh mē i “Phû-lōng chiá hoè”, goân-sèng chài-hiān, khí-kha kā i that chı̍t ē, lâng-kheh tó lo̍h-khı̀, thêng chin kú lóng bô ngia̍uh, i chai sı̄ pháiⁿ-tāi lah, chiū khí-kha tô-cháu. Lâng khı̀ pò-kò, liâm-piⁿ Kiám-chhat-i kap Pó-tēng siâⁿ koaⁿ-lı̍p ê pēⁿ-ı̄ⁿ-tiúⁿ lâi giām, giām liáu pı̂-chōng phoà-lı̍h, in-ūi hit ê lâng-kheh pêng-sı̂ tài hā-siau, tēng-pı̂ chin toā. Só͘-í chhò-chhiú hō͘ i phah sí. Hok-goân-peh in chin kiaⁿ. Kéng-chhat beh tùi in thó Thian-sù ah; nā sı̄ m̄ chai, in-ūi í-keng tô-cháu lah. Tùi án-ni chiū chhut sin-bûn, oē hêng-siōng, in-ūi sı̄ chiân-kho 8 pái, iā bat tı̄ phû-lōng chiá siu-iông-só͘ 5 nı̂ kū-hoān. Só͘-í thong kok te̍k-pia̍t ê chù-ı̀, tek-khak beh lia̍h kàu tio̍h. Chhut siúⁿ-keh, lia̍h tio̍h ê lâng siúⁿ kim 4 pah, lâi pò ê lâng siúⁿ kim 1 pah. 6. Thiⁿ-kong-toâⁿ ê chhiam-si Thian-sù ah tùi phah sí lâng chiū tı̍t-tı̍t cháu, ké miâ oāⁿ sèⁿ, chêng sèⁿ Tân miâ Thian-sù, chit pang ké-chò Lı̂m Thian-lâi, kin nı̂ 30 hoè chó-iū, chhùi-chhiu té chin hó, só͘-í chiū lâu chhùi-chhiu, jı̍t bih, àm-sı̂ kiâⁿ, nā kiàn hioh kheh-tiàm chiū oāⁿ-miâ. Tı̍t-tı̍t cháu lo̍h-lâi kàu Lâm-kiaⁿ, chia chhiáⁿ àn-hā. Kóng kàu chhù nih, Hok-goân peh in nn̄g lāu-ê hoân-ló kàu bē kóng tit. Tiàm siu-siu khí-lâi. Sè-ı̂ khoàⁿ Thian-sù ah phah-sí lâng bô loā-kú chiū tò-khı̀ āu-thâu, chhéng lı̂-iân choán-kè (che sı̄ it-poaⁿ sè-ı̂ ê sim). Toā-bó͘ iû-goân khı̂ⁿ-ke. Kàu Má-tán ah 8 hoè chiū hō͘ i jı̍p Sió-ha̍k-hāu. Hit sı̂ Bí-hoāi ah 15 hoè, Sió-ha̍k-hāu 6 liân. A-ko͘, sun-á ta̍k jı̍t chhoā khı̀ tha̍k-chheh. Tùi khui-tiàm, seng-lí chhun oá 3,2 tàⁿ chı̂ⁿ, hō͘ sè-ı̂ tu̍t oá chiaⁿ tàⁿ chhut-khı̀. (sè-ı̂ khah-chē sı̄ án-ni) āu-chhiú chhun oá chı̍t tàⁿ, chóng-sı̄ ūi phah-sí lâng hoa̍t-kim 500 kho͘, āu-chhiú chhun m̄-chiâⁿ chı̂ⁿ. Chit ke 5 thâu chhùi, iā sı̄ chin oh koè, Thian-sù ah ê hū-jı̂n lâng iû-goân tio̍h koh kā lâng sé-saⁿ gia̍h-chiam lâi tàu khı̂ⁿ-ke. Iā kı̄n-lâi Hok-goân peh kāu hoân-ló, koh lāu lah, i tài chit ê he-ku, só͘-í bē koh chò seng-lí-á lah. Tùi án-ni só͘-hùi chin ân-peⁿ. Ta̍k-jı̍t ē-po͘ sı̂-á tha̍k chheh soah, Bí-hoâi ah kap sun-á siông-siông khı̀ khioh han-chû, khioh-chhâ, chia chhiáⁿ àn-hā. Thian-sù ah tı̍t-tı̍t cháu kàu Lâm-kiaⁿ. Beh cháu ê sı̂, tı̄ toā-kūi lāi sa 200 liân gı̂n, cháu goe̍h goā jı̍t, lâi-kàu chia chhun 100 chó-iū, ū-sı̂ iau-ki sit-tǹg, bô-bı̂n pháu-lō͘ ; koh ta̍k-sı̂ kiaⁿ sim, liông-sim chū-chek. Siông-siông àm-sı̂ khùn, bı̂n-bāng lâng tui kàu ūi, hia̍hⁿ-chhéⁿ. Só͘-í pı̀ⁿ chin sán, sin-khu só͘ chhun ê chı̂ⁿ nā khai-liáu khoàⁿ beh cháiⁿ-iūⁿ. Só͘-í chiū siūⁿ beh piàn sió seng-li-á lâi chò, iā ài chai khoàⁿ i ê ūn-tô͘ chái-iūⁿ, chiū khı̀ Lâm-kiaⁿ ê Thiⁿ-kong-toâⁿ thiu chhiam. Chin sêng-sim bé hó ê chek-á kap siū-kim. Thâu-chang-boé pàng tı̍t-tı̍t, chı̍t tiān pài koè chı̍t tiān. Jı̍p kàu siāng āu tiān chiū sio hiuⁿ, tiám chek, hiàn lé-mı̍h, chiū kūi-lo̍h lâi kiû Gio̍k-hông Siōng-tè pı̀-iū, kiû liáu chiū poa̍h poe, mn̄g khoàⁿ i tı̄-sı̂ ē chhut-ūn. Liân poa̍h kúi-nā piàn lóng sı̄ siū-khı̀ poe. Chı̍t-sı̂ sim toā kan-khó͘, i āu-lâi hē chin-chē hē, ǹg-bāng Gio̍k-hông chhoā i chhut-ūn, liân-liân poa̍h oá 30 goā ê poe, kàu-boé chiū ín poe, (he sı̄ chū-jiân; poa̍h kú, chhı̀n-chhái péng, mā ū poe). Āu-lâi chiū khı̀ thiu chhiam, chhiam-si ê kù sı̄ kóng: 暗中燭火失光輝。明顯金星藏雲裡。 舉目細尋何不得。傾心一察寧西歸。 Àm-tiong chiok-hó͘ⁿ, sit kong-hui, Bêng-hián kim-seng, chông hûn-lí; Kú-bo̍k sè-sı̂m, hô put-tek, Kheng-sim it-chhat, lêng se-kui. Ké-soeh sı̄ kóng, Àm-tiong chek-á-hoé soà hoa-khı̀, khó-sioh thiⁿ-téng kng-kng ê kim-chheⁿ, iā hō͘ hûn khàm-ba̍t teh; Kia̍h-thâu siông-sè khoàⁿ, khah chhoē to chhoē bô, chheh-sim chı̍t ē siūⁿ, lêng-khó tio̍h tńg-lâi se-thian, ı̀-sù sı̄ sí khah hó. Thian-sù ah tha̍k-liáu chit-sı̂ bı̄n sit-sek, chai só͘ kóng ê ı̀-sù sı̄ chin m̄-hó, sim-tiong àm-àm chin kiaⁿ, the̍h tām-bo̍h chı̂ⁿ hō͘ hoê-siūⁿ thiam iû-hiuⁿ chiū chhut-lâi. Tùi biō-chêng ê kı̂-koaⁿ kha koè, khoàⁿ chı̍t tiuⁿ kong-kò, oē chı̍t ê siōng, toā siá 2 jı̄ Niá-siúⁿ; iā ē-bı̄n soat-bêng: kóng-khí Lâng nā lia̍h-tio̍h Tân Thian-sù beh siúⁿ kim 500 kho͘. Khoàⁿ liáu put-ti put-kak ka-tı̄ thó͘ chı̍t ē toā-khùi kóng, Ah ! Kin-á-jı̍t goá chò lâng, kàu chia thiⁿ beh choa̍t goá ê sèⁿ-miā liauh, chàm chı̍t ē kha, ba̍k-sái lâu chhut-lâi. Tú teh kóng chiah ê oē ê sı̂, āu-piah chı̍t ê bē hēng-jı̂n-tê--ê oá-lâi thiaⁿ-tio̍h i kóng án-ni, chı̍t tàⁿ hēng-jı̂n-tê kín pàng-lo̍h-khı̀, chiū tùi āu-piah beh lâi lám--i. I ū thiaⁿ lâng tǹg mı̍h lo̍h thô͘ ê siaⁿ chiū oat koè-lâi, tú hit ê lâng beh lám--i, i chai-iáⁿ oē kóng liáu làu-kháu lah, siūⁿ beh cháu. Hit lâng chı̀n-chêng kā i lám-teh, 2 ê tiàm hia ián. Hit chūn tú thiⁿ phú-kng, khah bô lâng koè-lō͘. Ián chin kú, Thian-sù ah ū kûn-thâu chiū kún-khui, tùi Lâm-mn̂g tı̍t-tı̍t cháu. Hit ê lâng hoah chha̍t, kóng chhēng o͘-saⁿ, pe̍h phâng-pò͘-ê, hit-ê chiū-sı̄. Thian-sù ah chai sū-sè pek lah, lâng tı̍t-tı̍t piàⁿ chhut ke-lō͘, tiàm-lāi ê lâng lâi tàu ûi. Tú cháu kàu Lâm-mn̂g-kháu chı̍t ê oat-hāng-á, i ê o͘-saⁿ thǹg hiat-ka̍k; ê iā thǹg khí-lâi, piàn-oāⁿ thǹg-chhiah-kha chhēng pe̍h saⁿ tı̍t-tı̍t cháu, iā kap lâng hoah chha̍t. 7.Hok-khı̀ kàu mn̂g Kàu hia ū chē-chē hāng-á oat lâi oat khı̀, tùi án-ni lâng soà jiok bô boé choā. Tāi-ke soà tian-tò hiâm bē hēng-jı̂n-tê--ê pe̍h-chha̍t; chóng-sı̄ bē hēng-jı̂n-tê ê chin m̄-goān; m̄-kú tùi hit-tia̍p khí tāi-ke chin chù-ı̀, sı̀-kè lóng phài te̍k-bū thàm-cheng kap kéng-chhat, chhēng pêng-siông-ho̍k sı̀-kè sûn teh-tng. Chhiáⁿ àn-hā. Thian-sù ah chai sū-sè pháiⁿ, siâⁿ-lāi tiàm-bē-tiâu, chiū khı̀ kó͘-bu̍t-siong bé kúi-nā niá kū-saⁿ, ū-sı̂ chiū táⁿ-pān chò thô͘-chúi sai-hū, ū sı̂ chiū táⁿ-pān chò giâ-mı̍h ê khún-kang ku-lí. Iā siâⁿ-lāi m̄-káⁿ toà, cháu-khı̀ tiàm chháu-tē, iā àm-sı̂ chiah khı̀ chı̍t-keng ēng chúi-lâ-giâ teh cheng-bí ê bí-kang-tiûⁿ tàu chò kang, keng-koè chiâⁿ poàⁿ nı̂ lóng bô lâng chai. Tùi án-ni kéng-lô ê bēng-lēng chiām-chiām lēng. Chia chhiáⁿ àn-hā. Kóng chhù-nih 5 lâng, khı̂n-khó͘ teh koè jı̍t. Ū chı̍t jı̍t tı̄ Pó-téng-siâⁿ ê kàu-hoē, tı̄ ha̍k-hāu hioh-joa̍h tiong, ū sūn ki-hoē khui Jı̂-tông hā-kı̂ ha̍k-hāu, múi jı̍t toā-lâng gín-ná kúi nā pah lâng, káng-su chin ū gín-ná-iân, gâu kóng gín-ná kó͘, oē ang-á, koh kà sim-sek koa, iā ū lú kàu-oân ê im-ga̍k chin gâu teh pang-chān. Só͘-í gín-ná 3,5-ê chò chı̍t-kûn teh khı̀ hù, thâu boé khui 3 lé-pài. Tiong-chām, oá 8, 9 jı̍t ê sı̂ Bí-hoâi ah iā kap in sun-á chhoā jı̍p-khı̀ thiaⁿ. Hit ē-po͘ sin-seⁿ teh kóng chit-ê kò͘-sū, ı̀-sù sı̄ kóng, lâng ū sím-mı̍h kan-khó͘ nā ū chiū Iâ-so͘, chiū ē tit tháu-pàng, kiâⁿ pêⁿ-tháⁿ ê lō͘ ê ı̀-sù, thiaⁿ liáu Bí-hoâi ah toā siū kám-kek. Chiū chiong chit chân sū tò-khı̀ pò in niâ chai. In a-niâ chin hoaⁿ-hí, kóng, Kám ū-iáⁿ ū chit-chân sū, tı̄ tó-ūi teh kóng ? Bí-hoâi ah kā i kóng, Tı̄ pài-tn̂g, múi ē-po͘ 2 tiám kóng khí iā ū toā lâng khı̀ teh thiaⁿ. In lāu-bó chiū kā Bí-hoâi ah kóng, Bı̂n-á-chài lán chiah thau chhoā lâi-khı̀ thiaⁿ, in-ūi Hok-goân peh sı̄ ke̍k sı̀n pu̍t, chêng bô thâu-lō͘ iā bat khı̀ chò hoat-koaⁿ. Só͘-í chin thih-khí, nā thiaⁿ lâng tı̄ lō͘-piⁿ teh pò͘-tō, i tio̍h kā lâng chhoh-chhoh leh, chiah kam-goān koh kiâⁿ-khı̀, chin kàu-ke̍k ê oàn-hı̄n tō-lí. Só͘-í in m̄ káⁿ hō͘ i chai. Liân-liân khı̀ thiaⁿ 3, 4 jı̍t, iā tı̄ pài 6 ē-po͘, gín-ná ê chū-chı̍p í-keng soah. Sin-seⁿ khoàⁿ toā lâng chin chē chiū koh chiong Iok-hān 3:16 chat chò tê-ba̍k koh kóng oá 30 hun kú hō͘ hiah ê toā lâng thiaⁿ. Hok-goân ḿ thiaⁿ liáu toā kám-kek, bē-kı̀m-tit soà lâu ba̍k-sái. Kàu soah i chiū oá khı̀ mn̄g sin-seⁿ kóng, Sin-seⁿ ah ! Chú m̄-chai beh kiù goá á-m̄ ? Sin-seⁿ khoàⁿ i teh háu koh só͘ mn̄g ê oē sı̄ chin sı̍t-chāi, iā sim-tiong ū loā iu-būn ê khoán-sit. Chiū chhiáⁿ i jı̍p āu-thiaⁿ Bo̍k-su siok-sià lâi chē. Koh kap i tâm-lūn tō-lí, i mn̄g i ê chêng-hêng, chiū chiong chē-chē oē an-ùi bián-lē i, ū chhiáⁿ i bı̂n-á-jı̍t lâi lé-pài. I ı̀n sin-seⁿ kóng, m̄-káⁿ, in-ūi tiōng-hu sı̄ toā hoán-tùi Iâ-so͘ kàu ê lâng. Tùi án-ni, bo̍k-su chiū chhiáⁿ chı̍t ūi Eng-kok Ko͘-niû kā i kóng, Bı̂n-á-jı̍t chhiáⁿ i khı̀ chí-moāi in tau chhoā i lâi lé-pài. Hok-goân ḿ kóng hó, chiū saⁿ-sı̂ tò khı̀. Hit mê-hng Hok-goân ḿ chı̍t sim chin hoaⁿ-hí kóng, kin-á-jı̍t tit-tio̍h tō-lí. Lūn tit-kiù ê sū iáu boē bêng; m̄-kú i siūⁿ kóng ū Chú ē thè i tháu-khui tāng-tàⁿ, kiám-chhái ē hō͘ i ê kiáⁿ pêng-an tò-lâi. In-ūi tùi tô-cháu kàu taⁿ, poàⁿ-nı̂ khah-ke put-ti khı̀-hiòng, m̄ chai sí á oa̍h. Só͘-í mê jı̍t ba̍k-sái lâu bô ta. Kin-á-jı̍t thiaⁿ Chú ē kiù lâng. Oá ! Sim ke chin khui, só͘-í i ǹg-bāng lâi thiaⁿ tō-lí, chiū Iâ-so͘ ē kiù i ê kiáⁿ pêng-an tò-lâi (tú-tú sı̄ án-ni) sim chiū chin an-ùi; m̄-kú chı̍t sim chin kiaⁿ, in-ūi lāu--ê m̄-chai, iā bı̂n-á-jı̍t Ko͘-niû nā lâi káⁿ hō͘ i pháiⁿ siaⁿ-sàu chiū chin sit-lé. o͘h ! siūⁿ liáu kui-mê soà bián-khùn. Kàu bı̂n-á-jı̍t Ko͘-niû kap chı̍t ê Chú-jı̍t-o̍h ê lú kàu-oân chiū lâi chhoē i. Hit-sı̂ sı̄ 7 tiám-goā, oá 8 tiám, ı̀-sù sı̄ soà beh chio Bí-hoâi ah kap Má-tàn ah khı̀ tha̍k Chú-jı̍t-o̍h, só͘-í liōng khah chá chhoē in. Hok-goân peh chit nn̄g-jı̍t ū lio̍h-á hō͘ kám-tio̍h, só͘-í khùn chin oàⁿ. Tı̄ pâng-nih thiaⁿ kı̀ⁿ ū lâng teh kóng Iâ-so͘ ē kiù lán, m̄ bián hoân-ló chit hāng hit hāng. Hok-goân peh tùi bı̂n-chhn̂g chhia khí-lâi, khui siaⁿ chiū chhoh, sa chı̍t ki toā kóng hun-chhoe, hām-bı̂n hām-bı̂n, ba̍k-chiu hoe-hoe chiū tōng chhut-lâi, khoàⁿ-kı̀ⁿ Ko͘-niû tı̄ hia chē, chiū toā mē âng-mn̂g-hoan, hoan-pô, lí lâi chia beh chhòng sím-mı̍h? Hok-goân ḿ sim toā kan-khó͘, hiâm-thái hiah bô lé, lâng i lâi sı̄ hó-ı̀. Tú teh kóng ê sı̂, Hok-goân peh chiong hun-chhoe-thâu chiū kā i khian lo̍h-khı̀, kòng tio̍h thâu-hia̍h, hoeh chim-chim lâu, in sim-pū kín tùi Hok-goân peh ê hun-chhoe kā i la̍k-tiâu leh. Má-tán ah chin kiaⁿ, khui siaⁿ tı̍t-tı̍t khàu A-niâ. Ko͘-niû kap Chú-jı̍t-o̍h sin-seⁿ chı̍t sı̂ chin pháiⁿ-sè, soà chin bô ı̀-sı̂n. Chı̍t lāi-bı̄n chhiāng-chhiāng kún, bô phah-sǹg hó-ı̀ soà oāⁿ pháiⁿ-ı̀.