Án-niá ê ba̍k-sái 03
Guā-māu
13.Thô͘-hām tiong ê Koài-lâng Keh jı̍t ê ē-po͘, Hok-goân ḿ kap Bí-hoâi ah chiū chiâⁿ-sı̍t beh khı̀ sûn-bōng, lâu sim-pū kò͘- chhù. Má-tán ah iā toè A-má khı̀, Iāu-chong iā lâi, Hok-goân ḿ khoàⁿ 2 ê siàu-liân lâng ê saⁿ- thiàⁿ, sim chin hoaⁿ-hí, àm-àm teh siūⁿ kóng, Nā ē tit chiong cha-bó͘-kiáⁿ kè hō͘ i, sı̍t-chāi sı̄ hó kiáⁿ-sài. Koh āu-lâi sı̄ beh chò Bo̍k-su iā-sı̄ ha̍p ko͘-niû in ê ǹg-bāng. Só͘-í hō͘ in chin chū-iû, in nn̄g-lâng sui-jiân chiū hó kau-poê; iáu-kú lóng sı̄ chiàu lé-sò͘. Iāu-chong ah khoàⁿ Bí-hoâi ah ê gâu, hó phín-hēng, kap hó jı̂n-châi, sim sı̍t-chāi iā ū teh hi-bōng; chóng-sı̄ m̄ káⁿ kóng chhut. Bí-hoâi ah siong-tong iā-ū táⁿ-sǹg. Só͘-í tāi-ke kau-poê put- chí hoaⁿ-hí. Thám-bōng liáu-āu, chiū tāi-ke siông- siông hó kau-poê. Bô phah-sǹg ū chı̍t jı̍t Bí-hoâi hō͘ i kám-tio̍h; soà tńg hı̀-iām. Lāu-bú chin hoân-ló. Kai-chài Iāu-chong ah ê lāu-pē iā chai Iāu-chong ê ı̀-sù, i iā-sı̄ hō͘ kiáⁿ chū-iû ê lâng. Só͘-í àm-àm iû-goân sı̄ ū chàn-sêng in chit chân chhin-sū. Tùi án-ni chū-iû hō͘ Iāu-chong ah lâi thàm-pēⁿ, tàu chiàu-kò͘ oá 2 lé-pài chiū hó. Iāu-chong ah siông- siông the̍h gû-leng, hı̂-iû; gû-bah-chiap lâi sàng in. Só͘-í Bí-hoâi ah chiū liâm-piⁿ chin ióng. Tùi án-ni tāi-ke it-hoat saⁿ-thiàⁿ. Keh bô loā-kú tāi-ke chiū beh jı̍p o̍h lah. Iāu-chong in-ê Ko-téng ha̍k-hāu seng jı̍p o̍h. Bí-hoâi ah chiū sàng i khı̀ chhia- thâu. Beh lı̄-khui ê sı̂, tāi-ke hián-bêng put-chí saⁿ-thiàⁿ ê khoán-sit. Koh bô loā-kú, Bí-hoâi ah iā khı̀ jı̍p o̍h. Chia chhiáⁿ àn-hā. Kóng Thian-sù ah khı̀ chò soaⁿ-chha̍t, kap i liān chò-hoé hit ê iā khı̀, ba̍k chı̍t choa̍h iā 2 nı̂ moá lah, chò liáu iā koàn-sı̀ lah. Só͘-í siông-siông chhut- lâi kā lâng chhiúⁿ kiap; ū chı̍t jı̍t kap kúi-nā ê chha̍t-phoāⁿ, thàu-mê khı̀ soaⁿ kha bó͘ chng-siā ê hó-gia̍h chò-sit lâng ê chhù cheng-piàng. Sı̄ lâng ê 6 goe̍h tang, tú koah liáu bô loā-kú. Chha̍t ê iâⁿ-chē bô chhun-niû lah, só͘-í lo̍h-lâi beh kā lâng chhiúⁿ. Poàⁿ-mê lâi kong lâng ê toā-mn̂g. Hó-gia̍h lâng ê ka-teng chin-chē, só͘-í kong bē khui; hoán-tńg thâi- su. Hó-gia̍h lâng ê ka-teng, hoah chha̍t. Chiū kui chng ê lâng, tı̂n-pâi chiáu-chhèng chiū ûi chhut lâi. Só͘-í cháu bē lı̄; in-ūi in chiah chio chiâⁿ 10-ê lo̍h-soaⁿ nā-tiāⁿ. Chng nih ê lâng ba̍k-chiu thí bô khui tı̍t-tı̍t jiok. Thian-sù ah oa̍t-koè lâi khui chı̍t mn̂g chhèng chiū phah sí chı̍t ê chng-bı̂n, tùi án- ni m̄ káⁿ koh tui-lâi chiū cháu lı̄. Tùi hit mê tio̍h chha̍t thau, chng-bı̂n chiū 10 hun ū-pı̄. Chng ê sı̀- ûi khui thô͘-hām, tiûⁿ lō͘-chhèng, hē poàⁿ-bé-soh teh tng-tán, Chóng-sı̄ Thian-sù ah in lóng m̄ chai, keh chiâⁿ lé-pài chiū koh chhoā khah-chē chha̍t lo̍h soaⁿ, tāi-ke gia̍h hoé-pé, to-chhiuⁿ kiàm-kek, beh lo̍h lâi ngē-kiap chiū-sı̄; Chhiáⁿ àn-hā. Kóng Iāu-chong khı̀ ha̍k-hāu ê sı̂, put-chí siàu-liām tio̍h Bí-hoâi ah. Iā tı̄ chhia-thâu beh lı̄-khui ê sı̂, Bí-hoâi ah ū chı̍t-tiuⁿ siōng sàng i. Nā ta̍k pái khoàⁿ hit tiuⁿ siōng, chiū soà siàu-liām tio̍h hioh- joa̍h tiong ê kau-poê téng-téng. Só͘-í koat-ı̀ siá- phoe hō͘ lāu-pē, kiò in tia thè i siat-hoat Bí- hoâi ah hit-chân chhin-chiâⁿ ê sū. In tia chin hoaⁿ-hí, ū chı̍t jı̍t chiū khı̀ chhoē Hok-goân ḿ kap i chham-siông chhin-chiâⁿ ê sū. Hok-goân ḿ thiaⁿ liáu iā chin hoaⁿ-hí, chiū tāi-ke chiong chit chân sū hō͘ Ko͘-niû Bo̍k-su tàu chim-chiok. Tāi-ke lóng chin chàn-sêng, tùi án-ni chiū tāi-ke chiàu lé-sò͘ chhiàng lé-pài. Pài-tn̂g ê lâng to lóng kóng chin ha̍p, chiū tāi-ke the̍h chhiú-chí tiāⁿ. Tùi hit-tia̍p Iāu-chong kap Bí-hoâi ah ê kau-poê, ná chhin-bı̍t saⁿ-thiàⁿ; chóng-sı̄ tāi-ke lóng chı̄n pún-hūn iáu teh tha̍k chheh; só͘-í lóng saⁿ thè kı̂-tó, ǹg-bāng āu-lâi Chú ē chān in jia̍t-sim thoân-tō chò kang. Chia chhiáⁿ àn-hā. Kóng Thian-sù ah keh chiâⁿ lé-pài lo̍h lâi koh kong hit chng, kàu ūi káu tı̍t-tı̍t pūi, chng nih ê lâng í-keng ū 10-hun thê-pı̄; só͘-í chı̍t sı̂ 2 pêng put- chí tí-khòng, tí-tek chin kú, iû-goân kong bē jı̍p, chha̍t hit pêng sí kúi-nā-ê, chng-bı̂n iā sí kúi-nā-ê. Kàu tò khı̀ chha̍t-thâu tiám miâ, chiah chai sit-lo̍h chı̍t ki toā chhiú-kut: chiū-sı̄ Thian-sù ah iû-goân bô tò lâi. Chha̍t sí ê sin-si ū chhiúⁿ tò-khı̀; m̄- kú chhoē bô Thian-sù ah ê sin-si, iā tiám bô miâ, chin kı̂ koài. Taⁿ ài chai Thian-sù tàu-tí sı̄ cháiⁿ- iūⁿ, chhiáⁿ khoàⁿ āu-hoê. 14.Lāu-peh ah lâi Khoàⁿ Pēⁿ Thian-sù ah hiah ê chha̍t-tóng thè chúi ê sı̂, i cháu liáu lō͘ loān-khı̀, soà bô tio̍h choā, hām tùi hām- kheⁿ lo̍h khı̀. Hām khui chin chhim, só͘-í peh bē khí lâi, hō͘ lâng oa̍h lia̍h tio̍h. Lâng iōng soh-á kā i khún-khún leh kā i kè-sàng hō͘ kéng-chhat, kéng-chhat kā i sàng lo̍h Pak-kiaⁿ ê hoat-ı̄ⁿ, koat- tēng tı̄ 9 goe̍h chhe 2 beh kong-phoàⁿ. Chit sı̂ tú-tú sı̄ Bí-hoâi ah koh jı̍p o̍h chiâⁿ goe̍h jı̍t ê sū. Iā sı̄ chhin-chiâⁿ tú tiāⁿ-tio̍h bô loā kú. Ah! Chin khó-sioh, chit ê chhin-chiâⁿ koat-tēng liáu, hit ê hoaⁿ-hí iáu-boē koè, chiū tùi sin-bûn thiaⁿ kóng Thian-sù ah tı̄ chûn-nı̂ ū tô-kaⁿ koh chò soaⁿ-chha̍t phah sí lâng, iā tı̄ 9 goe̍h chhe 2 beh koh kong- phoàⁿ, bē bián-tit hō͘ lâng ê sim chin kan-khó͘. Chia chhiáⁿ àn-hā. Kóng Bí-hoâi ah khı̀ jı̍p-o̍h, sı̄ pēⁿ-āu sui-bóng hó; m̄-kú iáu-boē 10 hun ióng, khı̀ koh le̍k chheh, iā chin bián-kióng àm-khùn, ba̍k-chiu siap, hò͘ léng- chúi, koh 9 goe̍h thiⁿ khah koâⁿ, chiū koh kám- tio̍h, hı̀-iām koh khí chin siong-tiōng. Só͘-í Ko͘- niû siat-hoat hō͘ i tò-khı̀. Iā múi jı̍t chhiáⁿ i-seng khı̀ kā i sûn. Nā-sı̄ khó-sioh pēⁿ tı̂m-tāng, kàu oá chı̍t lé-pài ê sı̂, hit jı̍t tú sı̄ pài-3 ē-po͘, i- seng koh lâi kā i sûn, khoàⁿ liáu hàiⁿ-thâu, tùi Hok-goân ḿ kóng, chí-moāi ah, chiàu khoàⁿ chit ê kiáⁿ sı̄ bô ǹg-bāng lah. In-ūi siang pêng ê hı̀ lóng pháiⁿ khı̀ lah. Tùi án-ni Hok-goân ḿ pàng- siaⁿ toā-khàu. Chhin-ke hit pêng iā chhe lâi tàu kò͘. Thiaⁿ tio̍h án-ni bē kı̀m-tit iā lâu ba̍k-sái. Liáu-āu ēng pah-poaⁿ ê hong-hoat kā i tı̄-liâu; nā sı̄ bô chhái- kang, i-seng chiū saⁿ-sı̂ tò-khı̀. Koh chı̍t-ē-á, Hok-goân ḿ kin-nı̂ 64 hoè lah, kāu hoân-ló, lâng iā sı̄ chin lám, kò͘ chiâⁿ lé-pài bô khùn: só͘-í chē tı̄ bı̂n-chhn̂g thâu hut-jiân kan ba̍k-sah-sih- khı̀ ! Hut-jiân khoàⁿ chı̍t ê lāu-peh ah chhēng pe̍h tn̂g-saⁿ jı̍p lâi, kā i kóng, Chí-moāi ah, goá khoàⁿ lí kò͘ liáu chin-thiám, goá thè lí kò͘ tia̍p-á-kú. I chin hoaⁿ-hí, chiām-sı̂ chē tı̄ piⁿ-á lâi niū lāu peh ah kò͘. Lāu peh ah kā i kò͘ chı̍t-ē-á, Bí-hoâi ah chiū ke chin cheng-eng, ba̍k-chiu ē li-lí lut-lut, chin oa̍h-tāng ê khoán. Tùi án-ni Hok-goân ḿ chiū khı̀ chàu-kha kiò in sim-pū choaⁿ tê, pún-sin khı̀ sé tê- au chhiong koàn beh phàu tê chhiáⁿ lāu-peh ah. Koh bô-loā-kú chiū phàu hó phâng lâi beh chhiáⁿ--i. Chı̍t ē kàu pēⁿ-chhn̂g, soà khoàⁿ bô lâng. Chı̍t sı̂ toā hoân-ló chiū pàng-hē i ê tê-au kín sı̀- kè chhoē, chhoē bô, chiū khui siaⁿ háu, sim-pū chhut-lâi khoàⁿ, chai sió-ko͘ bô khı̀, Lāu-peh iā bô-khı̀ chiū toā kı̂-koài. Hok-goân ḿ kín kiò sim- pū kò͘ chhù, chiū chhin-sin jiok-tùi toā-mn̂g goā chhut-khı̀. Khoàⁿ kha-tê hō kiâⁿ tùi toā-mn̂g kháu tı̍t-tı̍t chhut-khı̀, chiū tı̍t-tı̍t chiàu kha-tê-hō tı̍t-tı̍t jiok. Jiok kàu chı̍t ê soaⁿ kha, soà m̄ chai lō͘. Hit sı̂ chiū tı̍t-tı̍t toā siaⁿ khàu kiáⁿ. Hut-jiân ū chı̍t ê chí-moāi khı̀ soaⁿ-nih khioh chhâ tùi hia lâi, i chiū kín mn̄g i, khoàⁿ ū khoàⁿ tio̍h chı̍t ê lāu peh ah chhoā chı̍t ê cha-bó͘ gín-ná tùi chia lâi á bô? Hit ê Chí-moāi chiū kā i kóng, Chí-moāi ah goá khoàⁿ lí sı̄ pài Siōng-tè ê lâng, cháiⁿ-iūⁿ hoân-ló kàu án-ni, lí nā liām lí só͘ ài liām se̍k-se̍k ê sèng- keng chat hō͘ goá thiaⁿ, goá chiah kā lí kóng. I chiū liām kóng, "Bān-hāng tāi-chı̀ ta̍uh-ta̍uh lâi, bô m̄ sı̄ beh lı̄-ek thiàⁿ Siōng-tè ê lâng ûn-ûn." Liām liáu, hit ê chí-moāi chiū kóng, án-ni tio̍h, só͘-í lí m̄- thang koè-thâu khoà-lū. Taⁿ goá kā lí kóng. Sı̄ tùi thâu-chêng ê chhiū-nâ ê sió-lō͘ tı̍t-tı̍t khı̀, chiū jiok-tio̍h; in-ūi koè chia iáu-boē loā-kú. Tùi án-ni i chiū koh kín jiok. Jiok-kàu chhiū- nâ tiong, jı̍t í-keng beh lo̍h. Ah ! Lâi kàu hia sı̄ chhiū-nâ lāi, bô lâng thang mn̄g. Koh hut-jiân kàu siang-chhe-lō͘ ê ūi, chı̍t tiâu tò-chhiú pêng, chı̍t tiâu tùi chiàⁿ-chhiú pêng. Hok-goân ḿ lâi kàu hia kūi-lo̍h toā khàu, in-ūi 2 tiâu lō͘ lóng beh pı̂ⁿ toā m̄ chai tio̍h tùi tó-ūi. Koh hut-jiân sim siūⁿ tio̍h siang-chhe-lō͘ ê tiong-ng, ū chı̍t châng chhı̀-phè-á, i chiū siūⁿ kóng, chá-sı̂ Mô͘-se bat tı̄ Hô-lia̍t soaⁿ, Iâ-hô-hoa chhut-hiān (Iâ-hô-hoa sı̄ Kū-iok sı̂-tāi Iû- thài lâng chheng-ho͘ Siōng-tè ê miâ) kap Mô͘-se kóng-oē ê sū. Tùi án-ni chiū kiâⁿ oá chhı̀-phè piⁿ, kūi-lo̍h kı̂-tó Siōng-tè kóng, Siōng-tè ah! Goān lí khó-lı̂n cha-bó͘ kiáⁿ, goá chí-ū chı̍t-ê nā-tiāⁿ. Taⁿ kiû lí tùi chhı̀-phè-á chhin-chhiūⁿ chêng chhut-siaⁿ kā Mô͘-se kóng, taⁿ iā chhut-siaⁿ tùi cha-bó͘ kiáⁿ kóng, kı̂-tó soah, kó-jiân tùi chhı̀-phè-á chhut-siaⁿ kā i kóng, cha-bó͘-kiáⁿ ah lí thang khí-lâi tùi tò-chhiú pêng khı̀. Iā lí ê sim chit tia̍p kan-khó͘ chhin- chhiūⁿ hō͘ chhı̀ chha̍k. Chóng-sı̄ lí tio̍h chai kiáⁿ hō͘ lāu-pē kéng-kài, chiàu tông-sı̂ khoàⁿ sı̄ chin kan- khó͘; chóng-sı̄ āu-lâi sı̄ beh hō͘ lín kiat gı̄ kap pêng-an ê koé-chí. Kóng liáu hit ê siaⁿ hut-jiân tiām--khı̀. Hok-goân ḿ chai sı̄ Siōng-tè te̍k-pia̍t ê chí-sı̄, chiū chin hoaⁿ-hí seh-siā, koh khí-kiâⁿ. Tùi tò-chhiú pêng tı̍t-tı̍t khı̀. 15.Hūn tó tı̄ hô-piⁿ Jı̍t í-keng beh lo̍h sai soaⁿ, só͘-í toā pō͘ kiâⁿ kàu chhut chhiū-nâ ê sı̂, jı̍t í-keng khah soàⁿ. Ah ! thâu-chêng koh chı̍t tiâu hô, kúi-nā tn̄g khoah. I lâi kàu hia sim chin hoân-ló, siūⁿ kóng thiau-kang lâi kàu chia beh chhoē kiáⁿ; nā-sı̄ kàu chia beh chı̀n, sı̄ ū khe, beh thè, iū àm lah, chhiū-nâ iá- siù ê siaⁿ thiaⁿ liáu chin chheⁿ-chhı̀n. Chı̍t-sı̂ soà chı̀n, bô pō͘, thè, bô lō͘. Tiàm hô kiⁿ, kiâⁿ lâi kiâⁿ khı̀, khoàⁿ ū kiô thang koè á-bô, á-sı̄ ū pâi-á, á-sı̄ chûn thang tō͘-koè, lóng bô. Chit tiâu hô chin chhoah-lâu, chúi koh chhim, chē-chē lâng tı̄ chit ê hô tı̂m lo̍h khı̀. Chêng Ki-tok-tô͘ kiâⁿ thiⁿ-lō͘, kap Lú-tô͘ kàu chia lóng ū lâng pang-chān, chiah káⁿ siû koè-khı̀. (chham khoàⁿ Thian-lō͘ le̍k-thêng). Só͘- í Hok-goân ḿ lâi kàu chia, sim pí chêng khah kan- khó͘, siūⁿ kàu bô hoat-tō͘; m̄-kú ūi-tio̍h thiàⁿ kiáⁿ, chiū phoe-miā liâu lo̍h khı̀, ná liâu ná chhim. Tāi-seng kha-tâng chúi, āu-lâi kàu siang-oáiⁿ chúi, āu-lâi tō͘-châi chúi. Hit sı̂ i chai ēng liâu-ê, bē- ēng-tit chiū ēng siû-ê. Siû chin kú, chiah koè hit pêng hoāⁿ. Koè khı̀ chin siān, koh ba̍k-chiu pún í-keng beh bô khoàⁿ-kı̀ⁿ lah, iā chit tia̍p koh hō͘ hô chúi ê éng phah, phah liáu soà chheⁿ-mê. Chı̍t sı̂ ià-siān, iā kek-sim, kóng, Thiau-kang koè hô lah, chiah lâi ba̍k-chiu sit-bêng, soà hūn-tó tı̄ khe- piⁿ. Hit sı̂ ū chı̍t ê thiⁿ-sài tùi hia koè, thiⁿ-sài sı̄ thiau-tı̂ teh sûn hô--ê; in-ūi chai siông-siông ū lâng siû bē koè. Iā ū-ê siû-koè, ē hūn-khı̀, iā nā bô kiù, hô-chúi nā tiòng, chiū koah tó-lo̍h khı̀ chin gûi-hiám. Só͘-í thiⁿ-sài tiāⁿ lâi sûn, sûn-tio̍h Hok-goân ḿ hūn tó tı̄ hia, i chiū kā i kiò chhéⁿ, kā i chhéng-an kóng, Chí-moāi lí tùi tó ūi lâi, beh khı̀ tó-ūi ? Hok-goân ḿ, ı̀n kóng, Goá sı̄ tùi Pó-tēng siâⁿ lâi beh khı̀ Siōng-tè só͘ chí-sı̄ ê ūi , chhoē goá ê cha-bó͘-kiáⁿ; m̄-sı̄ lâi kàu chia, goá chin loé-chı̀; in-ūi m̄-chai iáu goā hn̄g, iā ba̍k-chiu í-keng sit-bêng, goá lêng-khó͘ sí. Thiⁿ-sài chiū khan i khí-lâi kā i kóng, Chí-moı̄ ah, lí siáⁿ-sū loé-chı̀ kàu án-ni. Siōng-tè tı̄ lō͘-tiong ê chhı̀-phè chhut-siaⁿ kā lí kóng sím-mih? Lí kiám bē kı̀-tit ma̍h? Hok-goân ḿ ı̀n kóng, Ē, iā tùi án-ni kiàn- siàu, kiàn-siàu, chiū tùi thiⁿ-sài kóng, Lí sı̄ chı̄- chūi ? Goá ba̍k-chiu sit-bêng, lí ē hō͘ goá koh khoàⁿ- kı̀ⁿ á-bē ? Thiⁿ-sài ı̀n kóng, Ē. Goá sı̄ Chú ê chhe-sài, thiau-kang lâi sûn-hô, beh ūi-tio̍h ià-siān kap ba̍k-chiu sit-bêng ê lâng; chóng-sı̄ lí ê sim tio̍h khui o-ló Chú, chiah ē ēng-tit, Tùi hit-tia̍p Hok- goân ḿ chiū khui siaⁿ gı̂m-si o-ló Siōng-tè kóng “Tú-tio̍h chhı̀-liān, chai-ē, ûi lí chin kan-khó͘. Tı̀-kàu loé-chı̀, sit-bāng, sı̀-bı̄n khoàⁿ bô lō͘. Lí só͘-tit ê in-sù ta̍k-hāng siūⁿ lâi kı̀. Un2-tàng moá-sim kám-siā Siōng-tè toā chû-pi. Chú ê un-sù lí tio̍h sǹg tio̍h siàu, Chú ê un-sù lí káⁿ sǹg bē liáu; Chú ê un-sù ta̍k hāng sǹg lâi kı̀, Un2-tàng moá-sim kám-siā Siōng-tè toā chû-pi.” Hok-goân ḿ ka-tı̄ siūⁿ-tio̍h chit siú si lâi-gı̂m, thiⁿ-sài chiū chin hoaⁿ-hí. Chiū ēng-chhiú bong i ê ba̍k- chiu, iā thè i jı̄n choē kı̂-tó Chú, tùi án-ni ba̍k-chiu chiū kim, (sè-kan lâng tú-tio̍h hoān-lān chē-chē chhin-chhiūⁿ án-ni). Tùi án-ni thiⁿ-sài chiū chhoā i kiâⁿ. Kiâⁿ bô loā hn̄g chiū kàu hui-siông toā ê hoe-hn̂g kap koé-chí the̍h. Hoe ê súi kóng bē chı̄n. Hoe-âng liú-le̍k, cha̍p-hoe gō͘-sek, khui kàu súi giang-giang, phang chhèng-chhèng, iā ū koé-chí chhian-pah bān khoán; iah-á poe, chiáu-á thiàu-bú, chhiùⁿ-koa lóng teh o-ló Siōng-tè. Hok-goân ḿ lâi kàu hia toā kiaⁿ, m̄ káⁿ koh chı̀n-chêng, mn̄g thiⁿ-sài kóng, Goá ê Chú ah! Lí kā goá chhoā liáu kiám tio̍h ūi? Goá kiám ē kham-tit lâi-kàu chia? Thiⁿ-sài ı̀n kóng, Lâi, lán ê Chú chún lí jı̍p. Tùi án-ni chiū kín chı̀n-chêng. Hok-goân ḿ chiū mn̄g thiⁿ-sài kóng, Chiah ê koé-chí chhiū kap hoe sı̄ sím- mı̍h lâng chèng-ê? Thiⁿ-sài ı̀n kóng, Chiah-ê lóng sı̄ Chú chhin-chhiú chai, chiah ê hoe lóng sı̄ chí sè-kan ê Ki-tok-tô͘ kap sè-kan ê lú-tô͘. In nā kiâⁿ hó jia̍t-sim, chiū in ê hoe ná khui ná súi, ná toā lúi ná phang, Chú chiū ná thiàⁿ in. In nā koai, in ê hoe chiū chhin-chhiūⁿ beh siā. Kiâⁿ kàu koé-chí hn̂g, Hok-goân ḿ chiū mn̄g kóng, Chiah ê koé- chí ū châng thái siⁿ hiah kāu, ū châng 2,3 lia̍p, ū ê sin-châng tian-tò khah gâu seⁿ, iā lāu-châng soà seⁿ khah chió? Thiⁿ-sài chiah kā i kóng, Chiah-ê chhiū lóng sı̄ sè-kan ê sı̀n-tô͘, chı̍t lâng chı̍t châng, lâng nā thiàⁿ Chú chò chē-chē kang kui êng-kng i, koh gâu kiù lâng, chiū i ê chhiū ū kiat-chí chē-chē: só͘-í ū-ê sui-bóng iáu sè-châng;m̄-kú i kiat- chí chē-chē. Chiū-sı̄ i sui-bóng iáu sè-hàn; m̄-kú i kiù lâng khah chē. Iā ū-ê sui-bóng lāu châng, i kiù-lâng sió-khoá: só͘-í i ê chhiū kiat-chí khah chió; iā ū-ê bô kiat-chí. Hiah ê kàu sı̂ Chú lóng beh kā i san khí-lâi (Iok-hān 15 chiuⁿ). Tùi án-ni Hok- goân ḿ toā bêng-pe̍k Sèng-keng só͘ kı̀-chāi, chai tı̄ sè-kan só͘ tio̍h chı̄n ê pún-hūn. Āu-lâi koh chı̀n-chêng, chiū koè chı̍t tiâu khe-á, hit ê chúi chheng chhin-chhiūⁿ kiàⁿ, hı̂-hê chúi-cho̍k hoaⁿ-hí, sô tı̄ lāi-bı̄n. Hok-goân ḿ chiū mn̄g kóng, Chı̍t-tiâu hō-chò sím-mı̍h khe? Thiⁿ-sài chiū kā i kóng, Chit tiâu sı̄ oa̍h-miā chúi ê khe, tı̄ Siōng-tè toâⁿ-piⁿ ê tò-pêng lâu chhut-lâi, teh koàn-ak chiah ê hoe-ba̍k. Iā soà pò i khoàⁿ khe hit pêng hoāⁿ ê koé-chí chhiū. Hiah ê sı̄ oa̍h-miā chhiū, i ê hio̍h kap koé-chí lóng hó chò-io̍h. Chêng Ki-tok-tô͘ kiâⁿ thiⁿ-lō͘ kàu sí-ı̀m ê soaⁿ, kap kúi-ông Ná-phó-lûn Piat-se-pok kau-chiàn tio̍h-siong ê sı̂, Chú ū chhe goá bán khı̀ hō͘ i kô͘, chiū-sı̄ chit ê chhiū-hio̍h. Tùi án-ni chiū koè khı̀ kàu chı̍t ê siâⁿ, siâⁿ-mn̂g chin-chu, siâⁿ-chhiûⁿ pó-ge̍k, kàu mn̂g-kháu, kò͘- mn̂g ê lāu-lâng jı̍p-khı̀ hiahN chı̍t niá pe̍h tn̂g- saⁿ lâi hō͘ Hok-goân ḿ oāⁿ: in-ūi siâⁿ-lāi ê lâng m̄-chún chhēng pa̍t iūⁿ saⁿ, sı̄ tāi-ke só͘ chhēng saⁿ-siāng. Oāⁿ saⁿ liáu, chiū jı̍p-khı̀. Hok-goân ḿ gông-gông ngia̍h, m̄ káⁿ kiâⁿ-khı̀; in-ūi khoàⁿ lō͘ lóng pho͘-kim, i ê kng-liāng chhin-chhiūⁿ po-lê. Thiⁿ-sài khan i ê chhiú tı̍t-tı̍t kiâⁿ, kiâⁿ bô loā- hn̄g, chiū gū-tio̍h Iâ-so͘ kap Hok-goân peh teh-lâi, i ê sim chin hoaⁿ-hí, kūi-lo̍h pài Iâ-so͘. Iâ-so͘ bēng- lēng thiⁿ-sài kā i khan khí-lâi. Chiū kiò thiⁿ-sài chhoā in khı̀ kheh-thiaⁿ. Āu-lâi chiū lı̄-khui in khı̀. Hok-goân-ḿ kap Hok-goân peh, chiū chhoā khı̀ kheh-thiaⁿ. Hit ê kheh-thiaⁿ ê súi bē-hiáu hêng-iông, sè-kan ê ông-kiong, tng Só͘-lô-bûn ke̍k hâng-ngó͘ ê sı̂, i ê kiong-tiān iā bē pí-tit. Hok- goân ḿ chiū mn̄g Hok-goân peh kóng, Cha-bó͘- kiáⁿ leh? Hok-goân peh ı̀n kóng, Cha-bó͘-kiáⁿ kin- mê tı̄ Siōng-tè ê tiâu-têng ū im-ga̍k-hoē. I kap thiⁿ-sài khı̀ saⁿ-kap siōng-chàn lán ê Pē Siōng-tè, koh tiap-á-kú chiū ē soah. Chiū tı̄ hia tán chı̍t ē-á, khah-thêng tùi hit thâu ū kui toā-tı̄n ê cha-bó͘ gín- ná, lóng chhēng pe̍h-saⁿ, chhiú gia̍h lin-long-kó͘, ga̍k-khı̀ chē-chē khoán, tı̍t-tı̍t chok-ga̍k thiàu-bú lâi, ū-ê gı̂m "Thian-tông lóng bô khó͘-lān ûn-ûn" siaⁿ hiáng-liāng káu-ke̍k. Hit ê siaⁿ m̄-sı̄ lán sè-kan ê im-ga̍k ē-tit saⁿ pí. Chin-chiàⁿ sı̄ Siōng-tè tiâu-têng ê sı̂n-ga̍k. Hok-goân ḿ chiū chhut lâi lō͘-piⁿ hia tán, chı̍t-tūi chit7-tūi tı̍t-tı̍t koè. Ta̍k lâng lóng gia̍h kng-teng teh hêng-lia̍t, khoàⁿ kàu i ê cha-bó͘-kiáⁿ Bí-hoâi ah, chin hoaⁿ-hí chiū cháu oá khı̀ kā i lám teh, tı̍t-tı̍t kā i chim. Bí-hoâi ah iā chin hoaⁿ-hí kı̀ⁿ-tio̍h A-niâ ê bı̄n. Saⁿ-chim liáu-āu, Hok-goân ḿ chiū mn̄g kiáⁿ kóng, Kiáⁿ ah, lí ê hoé thái beh-hoa beh-hoa? Bí-hoâi ah ı̀n kóng , Goá ê sı̄ hō͘ lí ê ba̍k-sái tih hoa; in-ūi goá nā siu-lí beh hō͘ i kng, iā lí nā ūi-tio̍h goá lâi háu, goá ê teng chiū koh beh hoa-khı̀. Tùi án-ni, Hok- goân ḿ chiū kóng, Kiáⁿ ah, taⁿ goá m̄ háu lah. Chóng-sı̄ goá m̄-chai lí hō͘ Chú chhoā lâi chiah hó ê ūi; taⁿ goá ê sim pêng-an lah; in-ūi chia pí lán tau kúi chheng bān khah hó. Só͘-í goá taⁿ an-sim kàu-chia. Hok-goân ḿ hia̍hⁿ-chhéⁿ, chiah-chai sı̄ bı̂n-bāng. Ba̍k-chiu thí-khui, khoàⁿ Bí-hoâi ah iû- goân chiàu kū tó tı̄ bı̂n-chhn̂g nih, sim chin kiaⁿ. Chiū kín khui siaⁿ kiò, goá Bí-hoâi á sim-khoaⁿ-kiáⁿ ! Liân-liân kiò kúi-nā siaⁿ, Bí-hoâi tiām-tiām bô ı̀n. 16.Sí-hêng Soan-kò Hok-goân ḿ tı̍t-tı̍t kiò Bí-hoâi ah; tı̍t-tı̍t kā i iô, bong chhiú-boé lóng léng lah, chai sı̄ sí lah, tùi án-ni chiū khui siaⁿ toā khàu. Bí-hoâi ah in hiaⁿ- só tı̄ chàu-kha chhut-lâi khoàⁿ iā toā khàu. Ah! chin- chiàⁿ phah-sńg chit ê cha-bó͘ gín-ná. (Lán thiaⁿ ê lâng iā bē kı̀m-tit thè i siong-pi). Chiū-sı̄ tng Hok- goân ḿ teh bı̂n-bāng hit sı̂, cha-bó͘ kiáⁿ tn̄g-khùi khı̀; in-ūi m̄ kam Hok-goân ḿ koè-thâu iu-būn, só͘-í m̄ ài hō͘ i khoàⁿ beh tn̄g-khùi ê khoán ê kan-khó͘, chiū hō͘ i tuh ka-chē lâi bı̂n-bāng. Nn̄g ê ta-ke sin-pū háu-háu leh, Hok-goân ḿ koh siūⁿ tio̍h tú-á ê bı̂n-bāng, chiū khah siū an-ùi. Soà chiong hit ê bāng kóng hō͘ sim-pū thiaⁿ. Taⁿ chia chhiáⁿ àn-hā. Kóng Thian-sù ah tı̄ 9 goe̍h chhe-jı̄ í-keng kong- phoàⁿ, iā soan-kò sí-hêng. Chóng-sı̄ liōng chı̍t lé- pài ê iû-ū, beh hō͘ i kap lâng saⁿ-sı̂, koh siū Bo̍k- su ê bián-lē, chit-tia̍p Thian-sù ah sim bô sı̀n tō- lí; chóng-sı̄ tùi in lāu-bú ê só͘ kóng (chhia-thâu sio- jı̄n ê sı̂) chē-chió iā lio̍h-á chai Ki-tok kàu ê hó-chhù. Chóng-sı̄ koh chı̍t lé-pài beh sí-hêng, ū-tēng sı̄ beh ēng chhèng-sat. Kin-á-jı̍t í-keng kú-hêng soan-kò liáu ê tē-2-jı̍t lah. Cha-hng Bo̍k-su iā ū lâi kóng tō-lí hō͘ i thiaⁿ. Kin-á-jı̍t in lāu-bú Hok- goân ḿ iā lâi. Tùi cha-jı̍t Bí-hoâi ah sí, sàng-chòng āu chiū koh chiap-tio̍h siau-sit, kóng Thian-sù ah beh siū-hêng lah. Hit ê sim kan-khó͘ kàu cháiⁿ-iūⁿ? Sı̍t-chāi oh hêng-iông. Án-ni sı̄ chhun 4-jı̍t beh sí-hêng. Ah ! Hit ē-po͘ hut-jiân chih-tio̍h chit tiuⁿ te̍k-tiān kóng Hông-tè kin-nı̂ 40 goā hoè lah, him-bō͘ ài ū thài-chú; chóng-sı̄ Hông-hō͘ liân-seⁿ kúi-ā ê, lóng- sı̄ cha-bó͘-ê, só͘-í chin tı̀-ı̀ ài cha-po͘-ê. Ah! Thiⁿ ê khui-lō͘. Hit jı̍t ê te̍k-tiān chiū sı̄ kóng, cha-mê Hông-hō͘ seⁿ ta-po͘-kiáⁿ, chin toā hàn koh súi, só͘- í chin ài te̍k-sià thian-hā, beh hō͘ sí-hoān lóng pı̀ⁿ- chò Bû-kı̂-tô͘; iā bû-kı̂-tô͘ ē pı̀ⁿ-chò iú-kı̂-tô͘. Tùi án-ni Thian-sù ah chiū siū sià chò bû-kı̂-tô͘ ê hoān- lâng. Ah ! chin-chiàⁿ-sı̄ Siōng-chú ê jiâu-miā. Cha-bó͘-kiáⁿ sí, hāu-seⁿ beh sí-hêng. (ah ! chit ê tāi- chı̀ nā hiaⁿ-chí lí tú-tio̍h, lí ê sim cháiⁿ-iūⁿ ?) Chóng-sı̄ Hok-goân ḿ bô loé-chı̀, tı̍t-tı̍t kı̂-tó, iā ta̍k jı̍t khı̀ chhoē Thian-sù ah, àm-sı̂ chiū chhut lâi tiàm lí-koán. Án-ni liân-liân chiâⁿ lé-pài, āu- lâi Hok-goân ḿ chhù-nih bē chò tit, chiū ko͘-put- chiong tio̍h tò-khı̀. Hit sı̂ Thian-sù ah iā hoaⁿ-hí sı̀n Chú lah; só͘-í kap in a-niâ kūi lo̍h tı̄ thô͘-kha kiû Siōng-tè chhoā-lō͘ khui in-tián ê mn̂g, hō͘ i āu- lâi ū chhut-kaⁿ ê jı̍t-chí. Hit jı̍t tú sı̄ Thian-sù ah 36 hoè, 9 goe̍h chhe 9. Tùi hit sı̂ Thian-sù ah tit-tio̍h têng-thâu seⁿ. Chiū kap lāu-bó saⁿ-sı̂ pun-khui. Ah! Hok-goân ḿ kàu chia ê chêng-hêng sı̄ chhin-chhiūⁿ sí chı̍t ê kiáⁿ, iā koh-oa̍h chı̍t ê kiáⁿ ê khoán-sit. Tùi hit tia̍p liáu-āu, Thian- sù ah piàn-hoà chò sin chhòng-chō ê lâng, chêng- āu toā koh-iūⁿ. I ê phín-hēng, sim-sèng, hêng- tōng kú-chí, toā cheng-chha, chin-chiàⁿ bô kiàn-siàu chò chı̍t ê chin Ki-tok-tô͘ ê thé-thài. Chia chhiáⁿ àn-hā. Kóng Bí-hoâi ah sí, bâi-chòng liáu-āu, chit chân tāi-chı̀ lóng m̄-káⁿ hō͘ Iāu-chong chai. Keh-nı̂ ê hioh- joa̍h tò-lâi, in-ūi sui-bóng iáu-boē koè-mn̂g, chò chin-sı̍t ê ang-bó͘; iáu-kú in sim-chêng sı̄ í-keng saⁿ-thiàⁿ, kàu chhin-chhiūⁿ tâng chı̍t thé. Thiàⁿ Bí- hoâi ah, chin-chiàⁿ chò chhin-chhiūⁿ kut-tiong ê kut, bah-tiong ê bah. Tò-lâi keh-jı̍t, liâm-piⁿ chiū khı̀ chhoē in tiūⁿ-ḿ, koh Má-tán ah chhoā i khı̀ Bí- hoâi ah ê bōng. Bōng, chóng kap lāu-pē chò-hoé, sı̄ tı̄ Pó-tēng siâⁿ Ki-tok kàu-hoē ê kong-thióng. Khı̀ ê sı̂, Iāu-chong ah kiong-kèng tùi bōng chiū kiâⁿ-lé. Ba̍k-sái sı̀-lâm-sûi, sim chhin-chhiūⁿ beh piak-lı̍h, chiū chē tı̄ i ê bōng-chêng ê chio̍h-toh chhnh-chhnh háu, Má-tán ah iā tı̍t-tı̍t háu A-ko͘. Nn̄g lâng háu bô kú, jı̍t í-keng beh àm. Ah! Iāu- chong ah kūi lo̍h tı̄ thô͘-kha kı̂-tó, sim kàu-ke̍k ê kan-khó͘. Ah! Chú ah, kin-jı̍t lí siáⁿ-sū pàng-sak goá. Chiū pàng-siaⁿ toā khàu; chóng-sı̄ kı̂-tó tiong hut-jiân chhin-chhiūⁿ ū siaⁿ tı̄ hı̄ⁿ-khang piⁿ, kóng, "Iāu-chong, Iāu-chong ! Lí siáⁿ-sū koè-thâu iu-būn ! Goá bô pàng-sak lí. Lí tio̍h khí-lâi, chı̄n-la̍t chò kang, lâi êng-kng goá ê miâ, goá chiū-sı̄ chin- sı̍t thiàⁿ lí ê hū-jı̂n-lâng". Tùi án-ni Iāu-chong chai chit ê siaⁿ m̄ sı̄ pêng-siông ê siaⁿ, chiū phak lo̍h kám-siā Siōng-tè ê thiàⁿ, jiân-āu chiū khí-lâi chhit ba̍k-sái, koh kiong-kèng tùi bōng kiâⁿ-lé, chiū tò- khı̀. Chóng-sı̄ iân-lō͘ háu kàu ba̍k-chiu ham-ham. Tò-khı̀ in lāu-pē chai kiáⁿ ūi Bí-hoâi ah teh toā iu-būn, chiū iōng pah-poaⁿ ê an-ùi lâi an-ùi i; chóng- sı̄ Iāu-chong chin oh siū an-ùi. Chêng nā ū chı̍t hāng khah sin-kı̂ ê mı̍h, to siūⁿ ài the̍h-lâi hō͘ só͘ thiàⁿ--ê khoàⁿ, thang sàng--i; só͘-í tùi Pak-kiaⁿ bé chē-chē tán-lō͘ the̍h tò lâi beh sàng Bí-hoâi ah, Iā ūi-tio̍h i kā i phah chı̍t ê kim ê sı̍p-jı̄-kè jı̍p-chu chin súi, beh hō͘ Bí-hoâi ah chhah thâu-chang. Khoàⁿ hiah ê mı̍h chiū ná siong-sim, kúi-nā jı̍t bô chia̍h-pn̄g. Lı̂m tiúⁿ-ló kap tiúⁿ-ló-niû khoàⁿ kiáⁿ án-ni, sim iā chin tông-chêng. Lāu-bú chiū chiām-sı̂ kiò Iāu-chong chiong hiah ê mı̍h chhiáⁿ kià--i, iā Lı̂m tiúⁿ-ló chiū chhoā Iāu-chong khı̀ Lâm-kiaⁿ, Siōng-hái sı̀-kè thit-thô. Iā khı̀ Se-ô͘ tiàm kúi-nā lé-pài. In-ūi Iāu-chong kin-nı̂ í-keng jı̍p Pak-kiaⁿ ê Sı̂n-ha̍k Tāi-ha̍k, lāu-pē chin pó-sioh i, m̄-ài i koè-thâu ê iu-būn, koè chiâⁿ goe̍h-jı̍t kú, sı̀-kè kiâⁿ-kiâⁿ chiū chiām-chiām siū an-ùi. Koh siūⁿ-tio̍h tı̄ bōng-nih kı̂-tó hit-sı̂ ê siaⁿ, chiū toā lı̍p-chı̀ ài ūi Chú kàu sí, soà lâi pò-ta̍p Bí-hoâi ah ê thiàⁿ-sioh. Liáu-āu tò--lâi, khı̀ chhoē i ê tiūⁿ-ḿ. Tiūⁿ-ḿ ū chiong Bí-hoâi ah pêng-sı̂ teh iōng ê sèng-keng sàng Iāu-chong, iā te̍k-pia̍t tı̄ Lô-má 8:37, 39 chat kap II Ko-lı̂m-to 5:1, 15. ê ūi ū kài âng-choā. Hit ê oē chiū-sı̄ kóng: “Thiàⁿ lán ê nā ūi lán, chiū lán tit-sèng kàu ū-chhun, ----iā bô-lūn sím-mı̍h, lóng bē boē keh-tn̄g lán tı̄ Siōng-tè ê thiàⁿ, chiū-sı̄ tı̄ lán ê Chú Ki-tok Iâ-so͘ ū ê thiàⁿ.” Koh chı̍t-ūi sı̄ kóng: “In-ūi Ki-tok ê thiàⁿ chhui-pek lán, sı̄ goán siūⁿ chı̍t-lâng thè chiòng-lâng sí, sı̄ beh hō͘ chiah ê iau oa̍h teh ê lâng, í-āu bô ūi-tio̍h ka-kı̄ lâi oa̍h, sı̄ ūi-tio̍h thè in sí lâi ho̍k-oa̍h--ê.” Chit nn̄g ūi, chiū-sı̄ Bí-hoâi ah chai i boē hó lah ê sı̂, kiò in lāu-bú the̍h âng iân-pit hō͘ i oē, iā teng-lêng in lāu-bú kiò i tio̍h chiong chit pún the̍h hō͘ Iāu-chong (chin-chiàⁿ sı̄ bı̄-hun ê hiân-chhe). Iāu-chong chiap koè chhiú, in tiūⁿ-ḿ pò i hian hit nn̄g ūi lâi tha̍k. Tha̍k liáu ba̍k-sái nih-nih lâu; chóng-sı̄ Iāu-chong ê chı̀ ná kian, iā thiaⁿ in tiūⁿ-ḿ kóng Bí-hoâi ah beh sí hit-sı̂ i ê bı̂n-bāng hō͘ i thiaⁿ. Thiaⁿ liáu iā siū an-ùi; chóng-sı̄ khoàⁿ Bí-hoâi ê só͘-chò, chı̍t bı̄n sı̄ hō͘ Iāu-chong ná m̄-kam; in-ūi siūⁿ i chin-chiàⁿ sı̄ hiân-chhe. Ah! Chóng-sı̄ kàu chia kiàn- sú put-ho̍k-seng. Chiū ba̍k-sái chhit-chhit-leh, saⁿ-sı̂ tò-khı̀, chiong hit pún Sèng-chheh chin sè-jı̄ chiàu- kò͘ lâi kı̀-liām. Chia chhiáⁿ àn-hā. Kóng Thian-sù ah jı̍t-jı̍t khûn-khûn chò-kang, siông-siông hō͘ kaⁿ-ga̍k tiúⁿ toā o-ló, tı̄ chèng hoān- lâng ê bı̄n-chêng, siông-siông hó phín-hēng ê piáu- chiong hō͘ i. Ah! thang hoaⁿ-hí. Án-ni ! Khoàⁿ ū- bāng thang chhut-kaⁿ á-bē ? 17.Kok-Bó ê Seⁿ-jı̍t Sı̂-jı̍t chin khoài-koè, liâm-piⁿ keh mê-nı̂ ê 3 goe̍h. Kaⁿ-ga̍k-ê khàn-siú soà tāi-ke chin sı̀n- iōng Thian-sù ah, bô kā i liān liān-á. Thian-sù ah taⁿ iā bē thau-cháu lah, sı̂-sı̂ khoàⁿ Sèng-keng kı̂- tó, ná teh chò-kang ê sı̂, siông-siông gı̂m-si. Kaⁿ- ga̍k-tiúⁿ iā sı̄ sı̀n Chú ê lâng. Tùi án-ni chin hoaⁿ- hí, siông-siông chiong iàu-kín ê sū kau-tāi i chò. Tı̄ 3 goe̍h chhe 4 jı̍t, Kaⁿ-ga̍k koh chiap-tio̍h te̍k- tiān kóng, Kin-nı̂ sı̄ Kok-bó 70 hoè ê toā seⁿ- jı̍t. Só͘-í Kok-bó ài beh te̍k-sià thian-hā. Thian- sù tùi án-ni chiū sià chò Iú-kı̂-tô͘. Chóng-sı̄ Kaⁿ- ga̍k-tiúⁿ te̍k-pia̍t sin-chhéng, siōng chàu tı̄ tiâu-têng, kóng-bêng Thian-sù ah ê chêng-hêng hō͘ Hông-thài- hō͘ Kok-bó thiaⁿ, Kok-bó chin hoaⁿ-hí, chiū tāi te̍k-sià Thian-sù ah chò Bô choē. Tùi án-ni tı̄ 3 goe̍h 12 jı̍t chiū pàng chhut kaⁿ. Iā tı̄ kaⁿ lāi koaiⁿ 2 nı̂ liân, thàn pah-goā gı̂n. Chiū chin hoaⁿ-hí kap kaⁿ-ga̍k-tiúⁿ saⁿ-sı̂ tò-khı̀. Boē tò-khı̀ ê chiâⁿ lé-pài chêng, Thian-sù ah iā kià-phoe tò-khı̀. Só͘-í chhù-nih ê lâng, iā lóng chin hoaⁿ-hí teh tán. Taⁿ ài chai Thian-sù ah chhú khı̀ ê chêng-hêng, chhiáⁿ khoàⁿ āu-hoê. 18.Thoân-oân Thian-sù ah chhut-kaⁿ chiū khı̀ sé-e̍k thı̀-thâu, iā khı̀ chhâi-hông tiàm bé sin saⁿ-á-khò͘, bé ê, bé bō-á, oāⁿ kàu chhiⁿ-tāⁿ-tāⁿ, chin-chiàⁿ sı̄ têng-thâu-seⁿ ê lâng, sim iā chin-chiàⁿ kap goā-phoê sio-siāng, chiū tiô-tiô thiàu-thiàu tò-khı̀. Kàu 3 goe̍h 15 jı̍t chiū kàu chhù. Ah! Tāi-ke ke-lāi chin hoaⁿ-hí, chit pang ê hoaⁿ-hí sı̄ chin ê hoaⁿ-hí; chêng-pang tùi phû-lōng-só͘ tò-lâi sı̄ chiām-sı̂ ê hoán-hoé; chit pang sı̄ chin hoán-hoé. Tò-lâi choân-ke sı̀n Chú. Hok-goân ḿ kàu chia iā oá 70 hoè kha-tau lah. Ba̍k-chiu su; chóng-sı̄ iáu lāu-khong-kiān. Má-tán ah iā 11, 2 hoè lah. Sió-ha̍k-hāu 4 liân lah, chheh iā-sı̄ chin gâu tha̍k koh koai. Thian-sù ah ê hū-jı̂n-lâng iā chin gâu kà kiáⁿ, jia̍t-sim khò Chú, ūi-tio̍h tiōng-hu siú-chiat khı̂ⁿ-ke (ài sè-kan khah-chē chit hō hū-jı̂n-lâng leh) Kàu kin-á-jı̍t tāi-ke thoân-oân, hoaⁿ-hí kàu lâu ba̍k- sái, lâi kám-siā Siōng-tè. Tùi án-ni chiū koh khui tı̂n-í-tiàm, tiàm-hō hō-chò Chài-sin-heng. Tùi án-ni seng-lí iû-goân tı̍t-tı̍t chín. Bó kiáⁿ, pē-kiáⁿ, ang-bó͘ chin hô. Thian-sù kàu chit tia̍p toā-toā hoán-hoé í-chêng ê put-hàu, lām-hùi, hòng-tōng, pı̂n-toāⁿ, tham-sim, khok-to̍k bó͘-kiáⁿ, chhoā sè-ı̂ ê m̄-tio̍h. Kàu chia chai i ê bó͘ chin-chiàⁿ sı̄ pó-poè ê hiân loē- chō͘ : só͘-í chiū chin thiàⁿ--i, chiong ka-sū lóng kau- tāi i ê hū-jı̂n-lâng siat-hoat. I ê hū-jı̂n-lâng iā-sı̄ chin gâu lí-ke: só͘-í tı̍t-tı̍t chín. Sı̂-jı̍t chin khoài koè, liâm-piⁿ koè 2,3 nı̂. Hok-goân ḿ iā iáu tı̄- teh, ke-lāi chiū ná chhun chı̂ⁿ. Jı̍t-jı̍t koài-lo̍k jia̍t- sim ho̍k-sāi Chú. Chia chhiáⁿ àn-hā. Kóng Iāu-chong ah iā ba̍k chı̍t-choa̍h Sı̂n-ha̍k Tāi- ha̍k iā chut-gia̍p, tú 25,6 hoè nā-tiāⁿ. Chut-gia̍p thâu-miâ, thang kóng sı̄ chı̍t ê siàu-liân siù-châi. Chheng-hō kiò-chò Pak-kiaⁿ Sı̂n-ha̍k Tāi-ha̍k Sı̂n ha̍k-sū. Chut-gia̍p hit-jı̍t ū soà kiat-hun. Āu-lâi chiū sı̄ Pak-kiaⁿ Chı̀m-lé-hoē ê bo̍k-su khoàⁿ liáu kám-sim chiong i ê cha-bó͘-kiáⁿ kè-i, i ê cha-bó͘-kiáⁿ iû-goân sèⁿ Tân, miâ kiò Siù-hiân. Kin-nı̂ 23 hoè, sı̄ tı̄ Lú- chú ko-téng Su-hoān chhut-sin. Seⁿ chò iā sı̄ chin hó, chin jia̍t-sim, thang kóng iû-goân sı̄ chin ha̍p lō͘- ēng ê loē-chō͘. Tùi án-ni kiat-hun āu, chiū siū Thoân- tō-hoē phài khı̀ pang-chān loē-tē-hoē thoân kàu, tı̄ lāi Bông-kó͘. Khah iàu-kín sı̄ ài in khı̀ hia siat Sèng-tō-o̍h, tı̄ hia thang poê-iúⁿ pún-tó lâng lâi chò hia ê thoân-tō. Chài kóng kàu Thian-sù ah thiaⁿ i ê moāi-sài siū phài beh khı̀ thoân-tō, i iā chin hoaⁿ-hí, Iāu-chong ah iā sı̄ ū chhoā i ê hū-jı̂n-lâng Siù-hiân lâi kap chêng ê tiūⁿ-ḿ sio-jı̄n, tāi-ke chin hoaⁿ-hí. Hok- goân ḿ iā thiàⁿ i chò chhin-chhiūⁿ Bí-hoâi ah koh- oa̍h. Siù-hiân khoàⁿ Hok-goân ḿ ê jia̍t-sim kap thiàⁿ-sim, chiū iā chun-kèng i chò chhin chhiūⁿ chin- sı̍t ê lāu-bó. Thian-sù ah siū moāi-sài ê kám-tōng, chiū tiàm siu-siu khí-lâi, iā goān chān moāi-sài jı̍p soaⁿ khı̀ Bông-kó͘ thoân-tō, i sui-bóng bô tha̍k Sı̂n- ha̍k; iáu-kú tùi i ê jia̍t-sim, kap só͘ keng-koè ê toā hoán-hoé, só͘ kóng ê pò͘-tō toā ē kám-tōng lâng, só͘-í Iāu-chong Sin-seⁿ toā hoaⁿ-hí, chiū tāi- ke saⁿ chhoā, bô koh iūⁿ chı̍t ke ê lâng, saⁿ-thiàⁿ bô khah su kóng chhin-chhiūⁿ chhoā Bí-hoâi ah. Tùi án-ni chiū tāi-ke chhut-hoat, chı̍t ke kiōng 6 lâng jı̍p Bông-kó͘ khı̀ thoân-tō, hióng-siū khoài-lo̍k toā thoân-oân ê ka-têng, koh kui êng-kng Siōng-tè bô chı̄n. Ha-lé-lú-iah ! Chú ê koân-lêng ! chin chiàⁿ sı̄ tùi Lāu-bú thiàⁿ-thàng ê ba̍k-sái kap pek-chhiat ê kı̂-tó, só͘ siat ê toā hāu kó. Thang kèng-ùi ah ! Siōng- tè Bān koân-lêng ê chhiú-kut. Á-bēng. Lāu-bó ê ba̍k-sái oân