Âng Lô-pek

Tē-it Chiuⁿ I. Se-kok 1834 nı̂ cha̍p-ge̍h chhoe-gō͘, ū chı̍t lâng sı̀ⁿ Âng miâ Lô-pek, chhut-sı̀ tı̄ So͘-kek-lân Tun-ti siâⁿ. I ê pē-bú sı̄ hó tek-hēng ê lâng, hō͘ Lô-pek tha̍k-chheh, i bô sím-mı̍h ài tha̍k, ài thit-thô, m̄ chiàu o̍h-kui, ài kap gín-á sio-phah. Thiⁿ bē kng, chiū cháu-khı̀ thit-thô. Ū-sı̂ kiaⁿ-liáu khùn siuⁿ oàⁿ, chiū ēng soh-á pa̍k i ê kha, sûi tùi thang-á lo̍h-lâi, i ê oang-tóng lâi tioh, chı̍t-ē tioh, i chiū chhíⁿ, kap in sı̀-koè khı̀ pio. I sı̄ put-chí hó-táⁿ, put-lūn lo̍h-sng-seh-tàng, ia̍h káⁿ khı̀ khoe, khı̀ hái siû, só͘-í lâng kiò i choè Chúi-ah. II. Lô-pek ná toā-hàn ná hòng-chhiòng, bô lâng oē iok-sok, bô beh thiaⁿ pē-bú ê kà-sı̄, chin hiong-béng, siông-siông ok-khia̍k-khia̍k. (Sui-jiân kàu chiah pháiⁿ, chóng-sı̄ ū chı̍t hāng khó-chhú, chiū-sı̄ chin hó-liōng, nā khoàⁿ lâng sòng-hiong kan-khó͘, i chiū hoaⁿ-hí pang-chān). III. Kàu cha̍p-sı̀ hè chiū khı̀ o̍h sai-á, sai-á-kang moá, boē kham-tit siū thâu-ke khu-sok, só͘-í tò--khı̀, chiah khı̀ o̍h choè thô͘-chúi chiùⁿ. IV. Lô-pek sı̄ chùi-hàn, siông-siông khı̀ chiú-lâu chia̍h chiú, hoah-kûn, kap lâng lāu-sū, choè húi-lūi ê toā-ko, āu--lâi hō͘ koaⁿ-hú lia̍h khı̀ koaiⁿ-kaⁿ saⁿ ge̍h jı̍t. Tı̄ kaⁿ--nih ka-kı̄ siūⁿ, koat-ı̀ beh kái-ok chiông-siān. Koaiⁿ kàu tòng-boē-tiâu, chiū kiû Siōng-tè kiù i chhut, ka-kı̄ gōng-gōng siūⁿ, i koat-ı̀ beh kiâⁿ hó, sı̄ ū kong-lô tı̄ Siōng-tè ê bı̄n-chêng, ǹg-bāng Siōng-tè hoaⁿ-hí oē chhe thiⁿ-sài lâi chhoā i chhut, chhin-chhiūⁿ chhoā Pí-tek. Chóng-sı̄ thiⁿ-sài lóng bô lâi, iû-goân tio̍h koaiⁿ kàu saⁿ ge̍h jı̍t moá, chiah pàng chhut--lâi, āu--lâi siū bê-he̍k, chiū koh pı̀ⁿ-chhut pún-siòng. Chiàu lâng khoàⁿ, taⁿ sı̄ khioh-ka̍k, in lāu-pē ko͘-put-chiong kek i khı̀ Hoe-kı̂ kok, khoàⁿ i oē hoán-hoé boē, bô gı̂ che kàu hia, hoán-tńg bû ok put chok. Gûn chı̍t-ē khai liáu, saⁿ-á-khò͘ soà chhēng kàu phah-kat-kiû, bat chı̍t mı̂ siūⁿ chhoeh-sim, chiū khı̀ tó tı̄ hé-hun-chhia-lō͘, ài hō͘ hé-hun-chhia géng--sí, nā-sı̄ sí jı̍t bē kàu, iû-goân boē sí, chiū koh liu-khı̀ Ka-ná-tāi. Hia sı̄ koâⁿ toē, kàu tang-thiⁿ lo̍h sng-seh tàng. Lô-pek kàu hia, jı̂n-tē chhiⁿ-so͘, só͘-í siū iau koâⁿ, tú-gū ū chı̍t ê hó-sim ê lâng, khó-lı̂n i sı̄ chhut-goā kiáⁿ, chiah toà i tò-khı̀. Chit lâng sı̄ chhı̄-ti hoat-ke, chiū chiām-chhiáⁿ Lô-pek tàu chhı̄. Í-āu lóng bô pa̍t-mı̍h ê choán-chia̍h-lō͘, chiah khı̀ tng-peng, bô loā-kú kap hit iâⁿ khı̀ Tāi Eng-kok. Tı̄ iâⁿ-nih ê sı̂, ū sı̀n Chú ê lâng khó-lı̂n i, ēng hó oē khǹg i, thoè i chhut-la̍t kı̂-tó, ài ín-chhoā i lâi tit-tio̍h kiù. Tı̄ iâⁿ-poâⁿ kun-lēng chin giâm, koh ū Iâ-so͘ ê ha̍k-seng siông-siông khǹg i, só͘-í chiām-sı̂ koé pháiⁿ. Iâⁿ-koaⁿ khoàⁿ i bat jı̄, chiū chhiáⁿ i kà peng-ióng, hit-sı̂ Lô-pek khoàⁿ i ū hit hō ê ki-hoē, sim chiah khah chū-chāi. Ū chı̍t jı̍t koh pı̀ⁿ chhut pún-siòng, chiū thau-cháu, kiaⁿ-liáu lâng jı̄n--tio̍h, chiū khioh choh-sit lâng m̄-tı̍h ê phoà-saⁿ lâi chhēng, oê chhēng chı̍t-kha chı̍t khoán, tùi hiah-ê phian-phian phiah-phiah-ê lō͘ khı̀ Lûn-tun. Kàu tè, chiū chai khó͘, in-ūi sui-bóng bô khu bô sok, nā-sı̄ bô thang khùn, bô thang chia̍h, ia̍h m̄-chai tio̍h choè sím-mı̍h thâu-lō͘. Hut-jiân khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t chhiu ê chúi-su-peng, chiū siūⁿ beh koh khı̀ tng, in-ūi liâm-piⁿ thang niá-hiòng. Hiòng niá--lâi, sûi-sı̂ khı̀ chia̍h chiú, liân-liân nn̄g-saⁿ jı̍t, thian-thian chùi, lóng boē kı̀-tit chiông-chiân ê chhiⁿ-chhám. Chùi thè, chiah chai chiàn-chûn sı̄ beh khı̀ kūn tı̄ i chêng só͘ thau-cháu chhut-lâi hit ê iâⁿ ê só͘-chāi, chiū kiaⁿ. Āu-lâi chûn kàu hia, Lô-pek nā khoàⁿ-kı̀ⁿ iâⁿ ê peng kiâⁿ-oá chûn lâi, chiū phah-sǹg sı̄ beh lâi lia̍h i. Liông-sim ka-kı̄ chek-pı̄, chiū khı̀ chhéng choē. Iâⁿ-koaⁿ chiū kā i kéng-kài. Tùi án-ni chiū lı̍p-chı̀ beh koé-pı̀ⁿ, chiah siá phoe hō͘ in pē-bú, kóng i beh kái-ok chiông-siān. In lāu-pē chiū kià gûn lâi kā i sio̍k tò-lâi. Tē-jı̄ Chiuⁿ Lô-pek tò-lâi liáu, bô koh chia̍h chiú, khoàⁿ-hı̀, ia̍h m̄ kap hiah-ê hó͘-liông pà-piu óng-lâi, tùi án-ni chiū ka-kı̄ phah-sǹg, taⁿ goá sı̄ sèng-jı̂n-lâng--liáu. Thêng kúi-jı̍t-á, hut-jiân khoàⁿ-kı̀ⁿ i ê kū oang-tóng tı̄ chiú-lâu teh chia̍h chiú, chiū siūⁿ tio̍h khǹg i chhut-lâi. Hit lâng ı̀n i kóng, “Lán lâi chhiáⁿ lim chı̍t-poe chiah lâi-khı̀.” Lô-pek tāi-seng kap i chip chı̍t-tih-á, ná chip ná hò͘ⁿ, soà chia̍h kàu chùi-giān-giān. Kè-jı̍t chiú thè, chiū chhíⁿ-gō͘, siūⁿ i chêng ka-kı̄ koat-toàn beh choè hó-sū, taⁿ sı̄ lóng bô iáⁿ, chiū ka-kı̄ àu-e̍h, siūⁿ taⁿ m̄-chai beh cháiⁿ-iūⁿ. Kai-chài tú-gū Tun-ti siâⁿ ê kàu-hoē siū Sèng Sı̂n kám-tōng, ta̍k e-hng chū-hoē pek-chhiat kı̂-tó. Hit e-hng Lô-pek in-ūi sim ut-chut, só͘-í chiah khı̀ hù kı̂-tó-hoē, só͘ thiaⁿ ê tō-lí put-chí chhı̀-chha̍k i ê sim. Kı̂-tó-hoē bêng-pe̍k, chiū ū hiaⁿ-tı̄ khí-lâi kóng, “Nā ū lâng chai choē, ài tit mn̄g tō-lí, chhiáⁿ i jı̍p sió lé-pài-tn̂g.” Lô-pek siūⁿ beh jı̍p, chóng-sı̄ kiàn-siàu, só͘-í lun-kha lun-chhiú. Ū chı̍t ê siàu-liân hiaⁿ-tı̄ khoàⁿ i teh tiû-tû, chiū chhiat-chhiat khǹg i jı̍p--khı̀. Chit lâng beh tò--khı̀ ê sı̂, koh kā Lô-pek kóng, “Lí, goá āu--lâi tek-khak pı̂ⁿ-pı̂ⁿ tı̄ Siōng-tè ê bı̄n-chêng siū sím-phoàⁿ.” Lô-pek chı̍t-ē thiaⁿ-kı̀ⁿ chit ê oē, chiū i chá it-chı̄n só͘ thiaⁿ ê tō-lí ná chhin-chhiūⁿ chiò kiàⁿ, lóng chiâu thang-kng. Chiū koat-ı̀ beh jı̍p, nā-sı̄ mn̂g tú-tú koaiⁿ, só͘-í chit sı̂ sim toā-tı̂m iu-būn, khui-siaⁿ âu-kiò kóng, “Chı̀-toā ê Siōng-tè ah, tit-tio̍h kiù ê mn̂g sı̄ beh kā goá koaiⁿ khı̀ mah?” Chiah khı̀ chhē chı̍t ê hiaⁿ-tı̄. Hit ê hiaⁿ-tı̄ kā i kóng, “iáu ū mn̂g thang jı̍p.” Lô-pek chı̍t-ē chhē bô, koh-khah peh-pak. Kàu poàⁿ-mı̂ chiū khı̀ phah Bo̍k-su ê mn̂g, chı̍t ê hiông-kài-kài chhin-chhiūⁿ sit-sim. Bo̍k-su in-ūi chêng bat chek-pı̄ i, khoàⁿ i chit hō hêng-chōng, lia̍h-chún sı̄ beh lâi hāi i, bô gı̂, Lô-pek sı̄ beh lâi chhéng-kàu tit-tio̍h kiù ê lō͘. Bo̍k-su chiū chiong Kiù-chú ê tō-lí kóng hō͘ i thiaⁿ. I ê sim-koaⁿ loān-chhau-chhau, lóng boē bêng-pe̍k, chiū toā siaⁿ kiû Siōng-tè lı̂n-bín, chiah tò--khı̀. Saⁿ mı̂ saⁿ jı̍t bô lim bô chia̍h, ná kú ná iu-būn. Í-āu hit ê Bo̍k-su kap chı̍t ê hiaⁿ-tı̄ beh khı̀ thàm i, kàu in tau, chiū khoàⁿ-kı̀ⁿ i tı̄ àm-pâng-lāi kūi-teh, toā siaⁿ thó͘-khùi, tı̍t-tı̍t kiû Siōng-tè lı̂n-bín, kàu i kı̂-tó bêng-pe̍k, Bo̍k-su jı̍p-khı̀ khǹg i kóng, “Lí tio̍h tùi sı̀n Iâ-so͘ chiah oē tit-tio̍h Siōng-tè lı̂n-bín.” Kàu saⁿ jı̍t āu, Lô-pek siū Sèng Sı̂n kám-tōng, chiah oē-hiáu-tit sı̀n Iâ-so͘, só͘ í sim-koaⁿ pêng-an. Tùi án-ni hō͘ lán thang chai, lâng sui-jiân bû-ok put-chok, sim-koaⁿ chhin-chhiūⁿ hûi sio, thih phah, nā kàu siū Sèng Sı̂n ê kám-tōng, ia̍h oē koé-kū oāⁿ-sin, sı̀n Iâ-so͘ lâi tit-tio̍h kiù. Tē-saⁿ Chiuⁿ Lô-pek tit-tio̍h Sèng Sı̂n kám-hoà í-āu, chiū chhut-la̍t kan-chèng tō-lí. Bat chı̍t mı̂, chèng-lâng beh chū-chı̍p tı̄ kong-só͘--nih lâi húi-pòng tō-lí. Lô-pek chai chit ê tāi-chı̀, só͘-í toà chin-choē kàu-hoē ê goā-chheh, khı̀ khiā tı̄ kong-só͘ ê toā-mn̂g, kı̀ⁿ-nā beh jı̍p-khı̀ ê lâng, chı̍t lâng chı̍t pún sàng in, hō͘ in bián-tit húi-pòng. Ta̍k lâng khoàⁿ-kı̀ⁿ Lô-pek, chai pún-jiân chin húi-lūi, taⁿ liâm-piⁿ pı̀ⁿ-oāⁿ chı̍t ê lâng, chiū lóng-chóng gông-ngia̍h, phah-sǹg i tek-khak sı̄ siū Sèng Sı̂n ê kám-hoà. Tùi hit-jı̍t í-āu, Lô-pek ê só͘ kiâⁿ, sı̄ chhin-chhiūⁿ kng ê teng chhiō o͘-àm ê lâng. Chha-put-to chit sı̂, i ū siá sı̀-hāng ê tāi-chı̀ tı̄ ka-kı̄ ê phō͘-á. I. Thâu chı̍t hāng. Goá pún sı̄ tāng-choē ê lâng, tùi tit-tio̍h Siōng-tè ê un-tián, oá-khò Kiù-chú ê kong-lô, só͘-í chiah piàn-oāⁿ chı̍t ê lâng. II. Tē-jı̄ hāng. Goá só͘ sı̀n, chiū-sı̄ lâng toà choē chhut-sı̀, chiū sim-sèng sún-hoāi. Lâng tit-tio̍h sio̍k-choē sı̄ tùi Iâ-so͘. Lâng tit-tio̍h têng-thâu-siⁿ sı̄ tùi Sèng Sı̂n. III. Tē-saⁿ hāng. Goá thàn tō-lí bô joā-kú, bô sím-mı̍h bat Sèng-chheh, só͘-í goá tı̍t-tı̍t kiû Siōng-tè, siúⁿ-sù Sèng Sı̂n kà-sı̄ goá khah bat Hok-im. Goá sı̄ chı̀-bı̂-soè, boē choè poàⁿ hāng, goá him-bō͘ tō-lí, sı̄ chhin-chhiūⁿ iau chhùi-ta, chhùi khui hāⁿ-hāⁿ, in-ūi Sèng-chheh kóng, “Lín ê chhùi khui-khui lâi kiû goá, goá bô m̄ hō͘ lín.” IV. Tē-sı̀ hāng. Goá chhim-chhim chai goá beh thoân Siōng-tè ê tō-lí, tek-khak tio̍h tú-tio̍h choē-choē hoān-lān; chóng-sı̄ oá-khò Siōng-tè ê khùi-la̍t, kam-goān chhin-chhiūⁿ chāi-chá ê sèng-tô͘, pē sı̍p-jı̄-kè lâi tè Iâ-so͘; goá í-keng ū chiong chit ê tāi-chı̀ pek-chhiat kı̂-tó, Siōng-tè tek-khak thiaⁿ. Goá éng bô koh oa̍t-chı̀, chiū-sı̄ chı̍t-sim oá-khò Siōng-tè ê hû-chhı̂, ǹg-bāng choè Chú ê peng, kia̍h sı̍p-jı̄-kè ê kı̂, lâi kap tùi-te̍k kau-chiàn. Lô-pek put-lūn teh choè kang, i ia̍h sı̄ hó-táⁿ kan-chèng Kiù-chú ê tō-lí, chek-pı̄ lâng ê pháiⁿ, kóng-khí Siōng-tè ê un. Kàu e-hng-sı̂ êng lah, ū-sı̂-á chiū khı̀ sı̀-koè kóng tō-lí, ū-sı̂-á kap lâng choè lé-pài, ia̍h bat ka-kı̄ chı̍t lâng thong-mı̂ kı̂-tó. I sui-jiân chho͘-ló͘, bô sím-mı̍h bat jı̄, iáu-kú i ê lâng-khoán kap i só͘ kóng ê tō-lí, sı̄ pí phok-ha̍k ê lâng koh-khah oē kám-kek lâng ê sim. I sı̄ put-chí khûn-khiām, nā-sı̄ chhun kàu ū nn̄g lé-pài ê hé-sı̍t, chiū bô koh khı̀ thàn-chia̍h, choan-sim khı̀ thoân tō-lí. Tı̄ 1862 nı̂, Lô-pek chhoā bó͘, hit nı̂ lâng chhiáⁿ i khı̀ kūn-hái ê só͘-chāi thoân-tō. Choē-choē lâng kap i choè tùi-te̍k, ū lâng mē--i, ū lâng phah--i, Lô-pek lóng m̄ kap in kè-kàu, hoán-tńg sı̄ khó-lı̂n in m̄-bat tō-lí, pek-chhiat kiû Siōng-tè kā in chiok-hok. Lô-pek sui-bóng chhut-la̍t thoân tō-lí, iáu-kú bô lâng beh sı̀n i, só͘-í chiū kiaⁿ, phah-sǹg che sı̄ Siōng-tè bô pang-chān i, chiū khiam-sùn kı̂-tó, séng-chhat i ê sim. Koh bô joā-kú, ū chı̍t mı̂ kı̂-tó-hoē, chha-put-to beh bêng-pe̍k, chı̍t ê siàu-liân lâng ka-kı̄ jı̄n Siōng-tè ū koàn-kò͘, chín-kiù i, tùi án-ni Lô-pek chiū koh hùn-chı̀. Lô-pek hō͘ lâng chhiáⁿ khı̀ thoân-tō nn̄g nı̂ kú, í-āu chiū siūⁿ ài ka-kı̄ thàn-chia̍h soà kóng tō-lí, bián-tit siū lâng ê sok-kim. Tùi hit-tia̍p kàu sí ê jı̍t, hán-tit chı̍t poàⁿ jı̍t bô kóng tō-lí, i sui-bóng ū-sı̂-á jı̍t-sı̂ choè kang koh kóng tō-lí kàu chin siān, iáu-kú i ta̍k e-hng tiāⁿ-tio̍h poàⁿ-tiám cheng kı̂-tó, chiah chhut-khı̀ kóng tō-lí. Siông-siông kóng kàu kiⁿ-chhim chiah tò-lâi. Tò-lâi liáu, iū siūⁿ-tio̍h choē-choē lâng bē tit-tio̍h kiù, chiū thong mı̂ lâu ba̍k-sái thoè lâng kı̂-tó. Tē-sı̀ Chiuⁿ Lô-pek pún sı̄ ke̍k pháiⁿ, só͘-í put-chí thé-thiap chiah-ê kiâⁿ pháiⁿ ê lâng, nā tú-tio̍h, chiū chhut-la̍t khǹg in hoán-hoé koé-pı̀ⁿ, in-ūi i chhim-sı̀n Kiù-chú khéng kiù hit hō lâng. Lô-pek bat ēng choē-choē hoat-tō͘ lâi hō͘ lâng chhíⁿ-gō͘, bat chı̍t mı̂, siūⁿ-tio̍h choē-choē lâng bē tit-tio̍h kiù, chiū kı̂-tó lâu ba̍k-sái, the̍h chı̍t tè hún khı̀ mn̂g-kháu siá tı̄ chio̍h--nih kóng, “Nā-sı̄ lâng pù kàu tú-thiⁿ, ia̍h sit-lo̍h i ê lêng-hûn ū sím-mı̍h lı̄-ek ah?” I ê ı̀-sù, sı̄ ǹg-bāng kè-lō͘ ê lâng khoàⁿ-kı̀ⁿ oē siū kám-kek. I nā ū chhun kúi ê chı̂ⁿ, chiū boé siān-su lâi pun hō͘ lâng. Bat chı̍t pái, i ê hū-jı̂n-lâng khoàⁿ-kı̀ⁿ i ê bō láu-chau, kā i kóng, khoàⁿ i oē-tit-thang boé chı̍t téng sin--ê boē? Lô-pek khoàⁿ hit téng kū bō chhiò--cheh, kóng, “Chit téng, goá iáu-kú oē tı̀--tit, goá só͘ iàu-kín--ê, m̄-sı̄ hó ê bō, sı̄ hó ê sim, lán m̄-thang kè-bô͘ sè-kan ê tāi-chı̀, tio̍h ǹg-bāng Siōng-tè ê un, soà oē pò pa̍t lâng.” Pa̍t só͘-chāi ū chı̍t ê hó thâu-lō͘, lâng khǹg Lô-pek tio̍h khı̀ thó-thàn, i ı̀n kóng, “Siōng-tè ū ēng goá tı̄ pún só͘-chāi lı̄-ek lâng; kiù lâng ê lêng-hûn pí thàn-chı̂ⁿ khah hó.” Í-āu i só͘ thoân ê tō-lí, hō͘ choē-choē lâng chhíⁿ-gō͘ sı̀n Chú. Tē-gō͘ Chiuⁿ Lô-pek só͘ tı̀-ı̀ ê, chiū-sı̄ pún-sin chiâⁿ-sèng kap kiù lâng ê tāi-chı̀. Put-lūn khı̀ tah-lo̍h, i éng toà Sèng-chheh put-sı̂ thang khoàⁿ, ia̍h siông-siông kı̂-tó, kı̀ⁿ-nā ta̍k ê pài-la̍k mı̂ chiū kı̂-tó kàu kng. Bat chı̍t pái, i ê sim chhin-chhiūⁿ o͘-o͘ àm-àm, sui-jiân i chêng-jı̍t ê só͘ kiâⁿ sı̄ bô thang hiâm, ia̍h sı̄ kèng-ùi Chú, taⁿ Siōng-tè káⁿ sı̄ hō͘ i chai i ê choē-koà kàu boē sǹg-tit. I chiū kiaⁿ kàu tit-beh choa̍t-bāng, ka-kı̄ lia̍h choè ké-hó ê lâng. Sim-koaⁿ í-keng tú-tio̍h tē-ge̍k ê kan-khó͘, ia̍h ka-kı̄ phah-sǹg i kap Iû-tāi bô choa̍h. I bat siá kóng, “Goá sui-jiân pháiⁿ kàu án-ni, iáu-kú goá sı̄ kiû Kiù-chú ê pó-huih sio̍k-hoê goá ê choē, goá ē tit-tio̍h kiù, sı̄ tùi Kiù-chú pe̍h-pe̍h si-un hō͘ goá. Goá ū him-bō͘ chiâⁿ-sèng, iáu-kú kiaⁿ-kı̀ⁿ goá iû-goân ngı̄-sim.” I ū saⁿ lé-pài kú mı̂-jı̍t bô khùn tı̍t-tı̍t kı̀m-chia̍h kı̂-tó, sui-bóng i pún sı̄ ióng kàu chhin-chhiūⁿ thih-lâng--nih, taⁿ sı̄ lám kàu ná chhin-chhiūⁿ tāu-hū. Āu--lâi ū tit-tio̍h Siōng-tè ê toā un, sim-koaⁿ chiū pí tāi-seng khah pêng-an. Tú-tio̍h chit ê chhı̀-liān í-āu, ta̍k jı̍t ná chı̀n-pō͘. Bat chı̍t pái, i tú-tú tı̄ koe-lō͘ teh kóng tō-lí, ū chı̍t lâng ēng o͘-ian kā i chō, i chiū kóng, “Pêng-iú ah, in-ūi goá í-keng pài Siōng-tè chiah m̄ chhap lí, nā bô, goá chiū kā lí chhia hō͘ lí tò-siàng-hiàⁿ, chóng-sı̄ goá m̄, sı̄ beh thoè lí kı̂-tó.” Ū nn̄g ê siàu-liân lâng siâng hiaⁿ-tı̄, tng-tán kàu o͘-àm-mı̂, cha̍h poàⁿ-lō͘ beh hāi Lô-pek, nā-sı̄ khoàⁿ-kı̀ⁿ i ê un-jiû khiam-sùn, soà m̄-chiâⁿ hāi i, tāi-ke soà kiat-choè hó pêng-iú. Ū chı̍t ê chùi-hàn teh phah i ê hū-jı̂n-lâng, hia ê chhù-piⁿ thâu-bé kiaⁿ-liáu hō͘ i phah-sí, só͘-í kiò Lô-pek lâi kiù i. Hit ê chùi-hàn soà phah Lô-pek, chhù-piⁿ chiū hoah-hiàm kóng, “Kā i kau pó-tiúⁿ, kā i kau pó-tiúⁿ.” Lô-pek kóng, “M̄-thang, m̄-thang, goá oē siat-hoat.” Chiū ēng hó oē khǹg i. Hit ê hū-jı̂n-lâng khoàⁿ-kı̀ⁿ Lô-pek hō͘ in tiōng-hu phah kàu án-ni, hoán-tńg ēng hó-oē khǹg i, chiū kóng, “I nā m̄-sı̄ tùi pài Siōng-tè, tek-khak m̄ pàng i soah.” Bat chı̍t lâng, tng chèng-lâng ê bı̄n-chêng lâi iah Lô-pek chiông-chêng ê húi-lūi. Lô-pek kóng, “Ū iáⁿ, ū iáⁿ, chóng-sı̄ Chú Iâ-so͘ ū kiù goá chhut pháiⁿ, i ia̍h oē kiù lín.” Lô-pek siūⁿ-kı̀ⁿ hō͘ lâng iah i ê pháiⁿ; chiū jı̍p chı̍t ê sı̀n Chú ê ke, iu-būn lâu ba̍k-sái, kā i kóng, lâng só͘ kóng ê pháiⁿ lóng ū iáⁿ, chiū jı̍p pâng thoè hiah-ê tùi-te̍k kı̂-tó. Tı̄ hit ê tang-thiⁿ sı̂, ū chı̍t mı̂, Lô-pek tò-khı̀ in tau, i ê hū-jı̂n-lâng khoàⁿ-kı̀ⁿ i koâⁿ kàu khe̍h-khe̍h-tiō, kā i kóng, “Lí ê hiû chhēng kàu kū-kū po̍h-po̍h lah, tio̍h boé chı̍t niá khah sin, khah kāu--ê, chiah oē chhut-khı̀ thoân tō-lí.” Lô-pek ı̀n i kóng, “Lán tio̍h thok-tiōng Chú, kiám-chhái i beh siúⁿ-sù goá chı̍t niá sin--ê.” Hit mı̂ Lô-pek chiū chiong chit ê tāi-chı̀ kı̂-tó. Kè-jı̍t, Lô-pek ū chih-tio̍h chı̍t tiuⁿ phoe, ia̍h bô siá chı̄-chūi-á kià hō͘ i, phoe-lāi ia̍h bô siá sím-mı̍h mı̍h, chí-ū pau chı̍t tiuⁿ jı̄-cha̍p kho͘-gûn ê gûn-toaⁿ nā-tiāⁿ, i chiū kám-siā Chú ê un, chiah khı̀ boé chı̍t niá sin--ê. Tē-la̍k Chiuⁿ Tı̄ 1867 nı̂ chhit ge̍h 24 hō, Lô-pek khiā tı̄ tek-pâi, hut-jiân tit-tio̍h Siōng-tè ê êng-kng chhiong-moá i ê lêng-sèng. I bat siông-siông ēng sim-sı̂n kap Chú kau-poê, chóng-sı̄ chit pái kàu chha-put-to m̄-chai sı̂n-hûn ū tı̄ seng-khu bô. Thian-tông ná chhin-chhiūⁿ khui hō͘ i khoàⁿ-kı̀ⁿ, Chú Iâ-so͘ ná chhin-chhiūⁿ kap i tùi-bı̄n kóng-oē, i ia̍h m̄-chai án-ni ū joā-kú, kàu tek-pâi tín-tāng chiah cheng-sı̂n. Chit ê tāi-chı̀ í-āu, koh chı̍t lé-pài, Lô-pek chiū kè-óng. Téng chiuⁿ ū kóng-khí Lô-pek chin gâu siû, i choè gín-á ê sı̂, in sió-tı̄ khı̀ soé-e̍k, hiám-hiám beh tı̂m--lo̍h-khı̀, chı̍t-ē thiaⁿ-kı̀ⁿ i teh hiàm kiù-lâng, chiah siû khı̀ kiù i, āu--lâi ū koh kiù la̍k-chhit lâng. I ê hū-jı̂n-lâng bat kā i kóng, “Lí án-ni-siⁿ siông-siông lo̍h hái kiù lâng, kiaⁿ-liáu lí oē ka-kı̄ gō͘ liáu sı̀ⁿ-miā.” Lô-pek ı̀n kóng, “Goá kiám oē jím-tit khoàⁿ-kı̀ⁿ lâng tı̂m-lo̍h-khı̀ sí ia̍h bô khı̀ kiù i mah?” Chhit ge̍h saⁿ-cha̍p-it hō, chiū-sı̄ Lô-pek sí ê jı̍t, hit chá-khí i sı̀-tiám chiū khí-lâi kı̂-tó put-chí kú, chiah khı̀ thàn-chia̍h, tò-lâi chia̍h chá-khí liáu, chı̍t ke choè lé-pài, jiân-āu koh ka-kı̄ àm-chı̄ⁿ kı̂-tó poàⁿ-tiám cheng, chiū the̍h nn̄g tè siá khoàn-sè-bûn ê pâi kùi tı̄ mn̂g-kháu, hō͘ kè lō͘ ê lâng khoàⁿ-kı̀ⁿ thang siū khó͘-khǹg, iū-koh ēng hún khı̀ siá kúi jı̄ khǹg lâng ê oē tı̄ chio̍h-poâⁿ--nih. Kàu jı̍t-tàu ê sı̂, ū khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t ê gín-á poa̍h-lo̍h hái, tit-beh tı̂m--lo̍h-khı̀, Lô-pek chiū kín-kín thiàu-lo̍h-khı̀ kiù i, kah i tio̍h khı̂ⁿ i ê ām-kún. In-ūi lâu chin thàu, siû boē chı̀n, chiū ū nn̄g-chiah chûn beh khı̀ kiù in, kiù-tio̍h hit ê gín-á, i hō͘ lâu koah--khı̀. Chhù-piⁿ-tau ê lâng chı̍t-ē thiaⁿ-kı̀ⁿ Lô-pek sí, ta̍k ê lâu ba̍k-sái thoè i khó-siong, pêng-jı̍t kap i choè-kang ê pêng-iú, í-kı̍p kap i saⁿ-bat--ê, nā kóng-khí Lô-pek ê tāi-chı̀, choē-choē lâu ba̍k-sái. Kàu beh chhut-soaⁿ ê sı̂, choē-choē lâng khı̀ sàng i. Bo̍k-su tha̍k Si-phian káu-cha̍p phiⁿ, gı̂m chı̍t siú Lô-pek pêng-seng só͘ ài gı̂m ê si. I bat kā i ê pêng-iú kóng, “Goá nā sí, lín tio̍h gı̂m chit siú.” Hit-sı̂ choē-choē lâng khàu kàu bô siaⁿ thang gı̂m. Tāi-seng sı̄ gō͘, la̍k pah lâng sàng-chòng, āu-lâi ū ke-thiⁿ kàu káng chheng, kı̂-tiong ia̍h ū toā-koaⁿ lâi sàng. Án-ni sı̄ tú-tú èng-giām Si-phian só͘ kóng, “Kiâⁿ-gı̄ ê lâng i ê miâ-siaⁿ éng-éng tı̄-teh” (Si. 112:6) Ū lâng the̍h-thâu beh toê gûn lâi chhı̄ Lô-pek ê bó͘-kiáⁿ, ta̍k lâng put-chí hoaⁿ-hí toê. Kı̂-tiong ū chı̍t lâng, pún sı̄ kap Lô-pek choè tùi-thâu, taⁿ khoàⁿ-kı̀ⁿ ū lâng the̍h-thâu, chiū tē-it tāi-seng lâu ba̍k-sái lâi toê. Siōng-tè bat kóng, “Lín chiah-ê bô pē-bú ê, goá beh pó-hō͘ lín, chiú-koáⁿ lâng oá-khò goá, goá beh pó-pı̀ i.” Taⁿ chin-chiàⁿ Siōng-tè ū chiàu-kò͘ Lô-pek ê bó͘-kiáⁿ. Āu-lâi bat ū chı̍t lâng khı̀ phak tı̄ Lô-pek ê bōng háu, kóng, “Goá sı̄ ke̍k-pháiⁿ ê lâng, ǹg-bāng Siōng-tè si-un kám-hoà goá pháiⁿ ê sèng, chhin-chhiūⁿ kám-hoà Lô-pek pháiⁿ pı̀ⁿ hó,” koh kóng, “Khó-kèng ê Lô-pek ah! goá goān chhin-chhiūⁿ lí.” Lô-pek sí liáu-āu, ū lâng chiong it-seng ê sū-chêng siá-khı̀ ı̀n chiūⁿ sin-bûn, ta̍k-ê lâng choē-choē siū kám-hoà. Lán tha̍k chit pún, hō͘ lán chai Lô-pek pún sı̄ húi-lūi ê thó͘-hàn, chiàu lâng khoàⁿ bô thang ǹg-bāng oē koé-oāⁿ, iáu-kú Siōng-tè ū bān koân-lêng, oē hō͘ ke̍k pháiⁿ ê lâng pı̀ⁿ choè ke̍k hó. Tùi án-ni hō͘ lán thang chai, sui-jiân lâng ngı̄-sim, m̄-thang sit-bāng, m̄ kóng tō-lí hō͘ i thiaⁿ. Lán ia̍h tio̍h o̍h Lô-pek ê jia̍t-sim kóng tō-lí, ia̍h tio̍h o̍h i ê chhut-la̍t hoán-hoé koé-pı̀ⁿ, chiah tha̍k chit pún ū lō͘-ēng. Siōng-tè ū èng-ún lán kóng, “Goá ēng chheng-chúi hiù lín, hō͘ lín chiâⁿ chheng-khı̀; ēng sin ê sim siúⁿ-sù lín, hō͘ lín ngı̄ ê sim pı̀ⁿ choè nńg; ēng goá ê sı̂n hō͘ lín thàn goá ê bēng-lēng, siú goá ê hoat-tō͘.”