13
Sui-jiân A-eng liâm-mi bô-êng tiàm-kháu, liâm-mi bô-êng gín-á ê tāi-chı̀. Chhau-hoân bóng chhau-hoân, jı̍t-chí teh koè, iā bô toā pho-lōng. M̄-koh, hoan tńg-nı̂ soà--lo̍h-lâi kúi-hāng tāi-chı̀, hō͘ A-eng it-seng kám-chêng khí-lo̍h chin toā. It-kiú-pat-ngó͘-nı̂, A-eng oan-ná sı̀-cha̍p-hoè--a. Sin-chiaⁿ nı̂-thâu, àm-thâu-á beh koaiⁿ-mn̂g ê sı̂, A-nai hiông-hiông chông--lâi: “A-ı̂! A-ı̂!” Kiò-tio̍h hiông-kài-kài, hō͘ A-eng chhoah chı̍t-tiô. Goân-lâi Khèng-tông Ko-hiông tńg--lâi, ka-tı̄ koaiⁿ tı̄ pâng-keng-á lāi, chiú lim kah chùi-bâng-bâng. Tı̄ A-eng ı̀n-siōng tiong, iáu m̄-bat khoàⁿ Khèng-tông lim-chiú. Thiaⁿ A-nai kóng, kín toè oá khı̀ khoàⁿ-māi. Ū-iáⁿ Khèng-tông mn̂g chhoàⁿ--leh, ka-tı̄ koaiⁿ tı̄ pâng-keng-á té. “Khui-mn̂g--lah, ū siáⁿ tāi-chı̀ chhut-lâi kóng-kóng--leh, mài hō͘ lâng chhau-hoân--lah.” Sui-jiân A-eng mn̂g lòng-tio̍h chin kông chin hiông, tû-liáu chı̍t-chūn chı̍t-chūn chiú-bı̄ chhèng--chhut-lâi, iáu-sı̄ bô-siaⁿ bô-soeh.
“Sı̄ án-choáⁿ--lah, oa̍h beh hehN kiaⁿ--lâng,” A-eng chiâⁿ tan-sim Khèng-tông ūi siáⁿ tāi teh siūⁿ boē khui: “Lí koaiⁿ tı̄ lāi-té, pàng hō͘ lín cha-bó͘-kiáⁿ teh kông kám tio̍h?” A-eng chhut-chhùi siūⁿ beh kā mē, mn̂g phah nn̄g-ē, mē soah piàn-chò háⁿ: “Hó, chò lí mài chhut--lâi, goá kiò lâng lâi kiāu-khui.” Choè-āu hit-kù oē ná-chhiūⁿ hoat-seng chok-iōng, bô joā kú mn̂g phah khui. A-eng khoàⁿ Khèng-tông kui-ê-lâng a-a-cha-cha, thâu-mn̂g soàⁿ-phóng-phóng, ba̍k-kho͘ ham-ham, m̄-bat khoàⁿ cha-po͘-lâng boē chhut-siaⁿ, chhùi-kho͘ seng chhoah: “Goán.....goán A-hiong....goán A-hiong....,” Tu̍t-jiân tùi bı̄n-chêng A-nai lám--leh, òⁿ-siaⁿ òⁿ-siaⁿ: “Lín ma-ma....lín ma-ma....sí--khı̀-a-lah.” Oē soah sûi hō͘ⁿ chhut-siaⁿ, khiā tı̄ piⁿ--á ê Chhái-gio̍k oâ--chı̍t-ē, toè khàu--chhut-lâi. Siūⁿ boē kàu kui-kháu-chàu, pē-kiáⁿ saⁿ-lâng, jı̍t-sı̂ bāng, àm-sı̂ siūⁿ, su-su liām-liām A-hiong kín tńg--lâi, bô gı̄-gō͘ soah lâi tit-tio̍h koè-sin ê siau-sit. Khoàⁿ in kui-ke-hoé khàu meh-meh, A-eng mā toè sim-sng, ba̍k-kho͘ chı̍t-âng. Beh chhut-siaⁿ an-ùi, tian-tò khàu oá chham--leh. Pún-chiâⁿ beh mn̄g khah siông-sè--leh, Khèng-tông kan-taⁿ kóng i jı̄n-si liáu--a, sı̄ A-hiong bô têng-tâⁿ, kı̂-tha tō bô koh kóng--lo̍h-khı̀-a.
Hit-pái liáu-āu, Khèng-tông lóng m̄-bat koh thê-khí in A-hiong ê tāi-chı̀. Sui-jiân A-eng gı̂-būn têng-têng, kúi-lō pái siūⁿ beh mn̄g siông-chêng, Khèng-tông lóng bô koh thê-khí. Kah a̍h lâng to bô-ài khı̀ kha̍p-tio̍h siong-thiàⁿ, kho̍k-kho̍k kā lâng mn̄g, tian-tò jiá lâng hiâm, A-eng tō bô koh tui-mn̄g. Khó͘-liân chit-tùi chí-moāi-hoe, bān--a bāng, bāng in bú--á khoàⁿ ē tńg--lâi-bô, ǹg-bāng soah sêng khang! A-eng kám-hoâi sin-sè, chiong sim pí sim, tùi A-nai chí-moāi kēng-ka koan-hoâi. Kap Khèng-tông--leh, mā khan-tı̂n bán-tāu, koa-koa-kat-kat, oē-sái boē tn̄g! Siù-tin tō chhim-siū chiah-ê êng-oē khùn-jiáu. Chı̀n-chêng hong-hong ú-ú i bô khǹg tiàm sim-lāi, jı̄n-ûi A-eng boē gōng kah khı̀ kap kang-á-lâng kô-kô-tı̂ⁿ. M̄-koh chióng-chióng thiaⁿ--tio̍h-ê, ná-chhiūⁿ gín-á teh sńg--leh, hō͘ i pàng boē lo̍h-sim. “Lí bô khoàⁿ in kiâⁿ joā oá,” A-hoe tùi A-eng it-kí it-tōng siōng hò͘ⁿ-kı̂: “Goá káⁿ kóng nā bô io sio-lám--leh, it-tēng chhiú sio-khan--leh.” A-hoe bat tı̄ hn̂g-á thau khoàⁿ in teh sàn-pō͘, sûi pò hō͘ Siù-tin chai: “A-eng ê miâ-siaⁿ, kui-ke-hoé ê sèⁿ-miā! M̄-thang hō͘ chng--nih ê lâng chò oē-tê heh.” A-hoe kap Siù-tin ná chí-moāi--leh, tùi A-eng kap Khèng-tông ê chı̍t-khang chı̍t-phāng, ke chin tı̀-ı̀ kap koan-sim.
Chiàu-kò͘ Siù-tin ta-ke, sin-pū ê sim hō͘ Siù-tin kám-tōng sim niá. “Ti jı̂n ti bı̄n put ti sim, siáⁿ-lâng chai Khèng-tông pak-tó͘ lāi té siáⁿ, i iáu koh sı̄ chhit-thô-á chhut-sin.” A-hoe khǹg Siù-tin tio̍h khah sè-jı̄--leh: “Kó͘-ı̀ sı̄ lâng kek--ê, Khèng-tông sı̄ leh siàu-siūⁿ lâng, iah-sı̄ châi-sán? Hoān-sè-á lóng beh tı̍h oh!” Choè-āu hit-kù oē hō͘ Siù-tin tio̍h-kiaⁿ: “Lán iā m̄-sı̄ bô--ê lâng, chiâⁿ ē kham-tit hō͘ pheⁿ--chı̍t-koá-lah ho͘ⁿ?” Ū-iáⁿ A-eng kap Khèng-tông teh i-bú-chı̄-chhū, sı̍t-chāi bô khiáu. Kı̂-sı̍t Siù-tin tùi Khèng-tông pēng bô sêng-kiàn, tùi A-nai chí-moāi mā chin thiàⁿ-thàng. I boē liáu-kái A-eng sı̄ toh chı̍t-tiâu tn̂g-á khı̀ phoa̍h--tio̍h, ē kap Khèng-tông kat kah hiah sio-lo̍h. Chū cha̍p-hoè chhoā toā, chiong A-eng tòng-chò ka-tı̄ cha-bó͘-kiáⁿ thiàⁿ-sioh, āu--lâi siu khí-lâi chò sin-pū, put-hēng Sin-thiam lâi koè-sin...... Sui-jiân miā-té chù-tiāⁿ, m̄-koh nā beh kè, i cha̍p-nı̂ chêng tio̍h-ài kè--a, a̍h-sái tán kah chit-chūn, pe̍h-chiú cha̍p-goā-nı̂ ê koá? Ah a̍h sı̄ ná A-hoe ioh--ê, Khèng-tông bô an hó-sim, ū khı̀-tô͘--ê? A-eng gōng-gōng khı̀ hō͘ i ê chhàu-koāⁿ-sng-hiàn chhèng--tio̍h? Soah tio̍h the̍h chı̂ⁿ teh siàn iân-tâu!
A-eng ín-khí chióng-chióng hong-hong ú-ú, Siù-tin tı̍t-tı̍t lún boē tiâu, koh m̄-chai beh án-choáⁿ kā A-eng khǹg-kái, tio̍h kín tâu hō͘ Jı̍t-seng thiaⁿ! “Hong-siaⁿ pòng-iáⁿ--a, bô-iáⁿ bô jı̄-jiah ê tāi-chı̀, lí iā teh sı̀n kah hit-pêng khı̀.” Jı̍t-seng thiaⁿ Siù-tin kóng boē soah tō kā pok-tiāu: “Io lám--leh iā hó, chhiú khan-chhiú teh chhit-thô iā hó, lán A-eng chiah boē pı̀ⁿ he gín-á-chhut--leh, lí bián thiaⁿ A-hoe teh hoē.” “Ah bô, iáu ū siáⁿ toā-lâng-chhut? Lí kóng lâi thiaⁿ khoàⁿ-māi--leh.” Siù-tin kóng bô kúi kù, hō͘ pok-tiāu chiâⁿ put-ho̍k: “Goá sı̄ kiaⁿ i...kiaⁿ i...hō͘ lâng siàn-tōng--khı̀.” “A-eng beh hō͘ lâng siàn-tōng ē khı̀ oh? He chin piàⁿ--leh! Lí bô khoàⁿ chit kúi nı̂ chò seng-lí cheng kah ná siáⁿ, lí bián chhau-hoân--lah.” Jı̍t-seng ná-chhiūⁿ chiâⁿ kám-khài: “Taⁿ chū sè-hàn kā lia̍p toā, oat--leh oan-ná chiūⁿ-siap--a, nā mài Sin-thiam keò-sin--khı̀, kin-á-jı̍t A-eng mā boē koè-tit chiah kan-khó͘. Sui-jiân sı̄ miā...., lán mā bô-ài khoàⁿ i chı̍t-ê bı̄n ǹg-tǹg ǹg-tǹg. Siōng-chhiáⁿ A-eng chāi-lâi tō lâng-lâng hó, lâng-lâng o-ló, kap lâng ū kóng ū chhiò. I chin chai só͘ chò ê tāi-chı̀, lán bián kā khoà-sim--lah.” “Lí kan-taⁿ ē-hiáu kiâⁿ biō-sı̄ niâ, taⁿ lí chai chı̍t-ē siáⁿ. A-eng ke chiok gâu chng lí chai--bô? Ke hak kúi-lō niá saⁿ lí chai--bô? Bı̄n ke joā chhun--leh lí chai--bô? Sı̄ án-choáⁿ sim-hoe hiah khui....?”
Siù-tin tùi Jı̍t-seng thâu-khak kā thuh--lo̍h-khı̀: “Lí bô ba̍k-chiu, goá kap lí teh chheⁿ-mê--leh. Lāu--ê, m̄-thang koh tèⁿ tiām-tiām--a-lah.” Hō͘ Siù-tin thuh--chı̍t-ē, Jı̍t-seng sı̂m kui-po͘ chiah khui-kháu: “Bô, lí khoàⁿ Khèng-tông án-choáⁿ?” “Hı̂m iah hó͘ lí iā chai!” Siù-tin chhùi tāng chhùi kā ı̀n tò koè: “Lán ū--ê khı̀ thı̄n he bô--ê...., kám tio̍h?” “Ô͘....,” Jı̍t-seng ô͘ khan-tn̂g chı̍t-siaⁿ, ná-chhiūⁿ tùi chit chı̍t-siaⁿ tiong, lia̍h-tio̍h Siù-tin ê siūⁿ-hoat. I chhı̀-thàm-sèng mn̄g in lāu-phoāⁿ: “...Goá khoàⁿ Khèng-tông iáu sǹg phò͘-sı̍t, A-nai in mā chin koai.....” Oē to kóng boē soah, Siù-tin siaⁿ-âu í-keng tiàu koân: “Bô--a, A-eng sim-thâu teh boē chāi, lí soah toè leh lāu-hoan-tian!” Soà--lo̍h-khı̀ tùi Jı̍t-seng hia̍h-thâu ke thuh--chı̍t-ē: “Khèng-tông in pē-á-kiáⁿ, hó-bái sı̄ in pē-á-kiáⁿ ê tāi-chı̀, lí m̄-thang khan-khan tùi lán tau lâi.” Siù-tin ê siūⁿ-hoat, Jı̍t-seng thiaⁿ kah chin chheng-chhó: “Chhiàⁿ Khèng-tông chèng-chhài, Chhái-gio̍k, A-nai chí-moāi tàu-kha-chhiú, in thàn in ê kang-chı̂ⁿ, lán kap in sı̄ bô tı̄-tāi, lí m̄-thang kā goá o͘-pe̍h siūⁿ heh!”
Sui-jiân ang-bó͘ hoē kui-po͘ kú, siōng bô Jı̍t-seng chin chai lāu-bó͘ ê siūⁿ-hoat. “Hoān-sè-á bô lán siūⁿ--ê án-ne,” Jı̍t-seng an-ùi Siù-tin: “A-eng m̄-sı̄ chhóng-pōng m̄-bat sè-sū ê lâng--lah.” Siù-tin ê koan-chhat bô chin tio̍h, mā bô chha kàu toh khı̀. Kám-chêng ê tāi-chı̀, liân tong-sū-jı̂n A-eng ka-tı̄ to lia̍h boē tiāⁿ, mài kóng tē saⁿ chiá--lah. Hioh-joa̍h koè liáu, A-nai tha̍k kok-tiong, hioh-khùn sı̂ put-sı̂ oat lâi tàu-kha-chhiú. “A-nai sı̄ hok-chheⁿ, lâi tàu-kha-chhiú, lán seng-lí chò-tio̍h ke joā sūn joā chāi--leh.” A-eng kóng A-nai chí-moāi tı̀-ı̀m ta̍k-ê thàn-chı̂ⁿ, put-jû kóng kap A-nai chí-moāi chiâⁿ ū iân, put-sı̂ thiaⁿ-tio̍h “a-ı̂, a-ı̂” hō͘ i chiâⁿ tah-sim. Iû-kı̂ A-nai i-lāi ê kò-sèng, kóng-tio̍h oē sâiⁿ-nai-khùi, sâiⁿ-nai-khùi, tú hō͘ A-eng bú-sèng hoat-hui ê khong-kan. Ah nā in A-koan oh, siáⁿ tāi-chı̀ to ū ka-tı̄ ê chú-kiàn, bô thang hō͘ lâng ke kóng nn̄g-kù--a. Chı̍t, nn̄g-nı̂ lâi soè-chhù Tâi-tiong tha̍k-chheh, ū tang-sı̂-á liân hioh-khùn to bô tńg--lâi. Sui-jiân sı̄ chhin-seⁿ-kiáⁿ, chhin bóng chhin, iáu khah su A-nai ū teh chia̍p chò-hoé. A-eng tùi A-nai ê koan-hoâi, bô-hêng-tiong ha̍p oá liáu i kap Khèng-tông ê kám-chêng. It-kiú-pat-ngó͘-nı̂ ê Tâi-oân chng-kha, tı̄ ta-ke-koaⁿ ti--leh7, gín-á tha̍k kàu ko-tiong--a, tùi chiú-koá kàu sı̀-cha̍p-hoè ê A-eng lâi kóng, pēng bô thang hō͘ i joā toā ê siā-kau khong-kan. Iû-kı̂ A-eng sǹg siong-tong lí-tı̀ ê cha-bó͘-lâng, lâm-lú kám-chêng beh chhiūⁿ siàu-liân-ke khı̀ “tiān--tio̍h”, hit-khoán jia̍t-phut-phut sı̄ oh--lo͘h. Lūn-chin kóng, A-eng kap Khèng-tông ê kám-chêng, kap kha̍p-tio̍h lâm-lú chi su iáu chha hn̄g--leh. Tian-tò seng-khu-piⁿ ê lâng, koà ū-sek ba̍k-kiàⁿ, iōng bô sêng-se̍k ê lâm-lú koan-hē lâi khoàⁿ-thāi--in, chiah sı̄ hiau-hēng. Bô-ı̀-tiong A-eng chiong Khèng-tông kap Sin-thiam pí-kàu sı̂, in ê kám-chêng chiah lio̍h-lio̍h-á khí-kiâⁿ. Chhài-hn̂g-á tı̄ chhân tiong-ng, chhia sái boē oá, chı̍t-kang A-eng pûi-liāu chhia lâi piān-thâu chúi-chhiâng hia, Khèng-tông sūn kau-hoāⁿ taⁿ--jı̍p-khı̀.
Piān-thâu hō͘ A-eng chin chhim ê kám-chhiok, lâi kàu chia tō siūⁿ-tio̍h in Sin-thiam kā kiû-hun hit chı̍t-bō͘.... Siūⁿ i chhùi-tûn kho̍k-kho̍k-chhoah, chhut-chhùi kiu-kiu-lun-lun sı̍t-chāi chiâⁿ bô-táⁿ. Tō-sı̄ kiat-hun liáu, A-eng siaⁿ-âu pí i toā, oē mā khah chē..... Chóng kóng pún-sèng tiâu-tı̍t, bô chhùi bô súi, Khèng-tông tú kap i kāng-khoán!... Bô-tiuⁿ bô-tı̂ kā nn̄g-lâng ha̍p chò-hoé pí-phēng..., A-eng thâu-khak sûi phû-chhut in nn̄g-lâng ê iáⁿ. “Ū-iáⁿ in khang-khoè tiām-tiām-á chò, gōng-thuh gōng-thuh chin sio-kâng....” Koh chı̍t-ē siūⁿ, “Aih-ioh, goá ná kā in nn̄g-lâng chò pí-kàu? Bô-kâng, bô-kâng, Khèng-tông ke joā chhàu-lāu, nah ū thang chhiūⁿ goán A-thiam hiah phiau-phiat koh iân-tâu.... M̄-koh, goá thài ài kap Khèng-tông i chò-tı̄n....?”
A-eng siūⁿ chêng siūⁿ āu, soah sa bô chı̍t-ki pèⁿ, “Tàu-té goá sı̄ it-tio̍h i toh chı̍t-hāng? Iah-sı̄ goá A-eng hoān-chiān sim loān chông? ....Aih, liân lâu-chúi hoah koè kau-chháu to lóng soeh chhut goán chhi-liâng, chhi-liâng ê sim-siaⁿ..... Goán ê ai-oàn, thài bô lâng thiaⁿ-kı̀ⁿ--leh....? Ah! Kám ē goán Sin-thiam thiaⁿ--tio̍h, thé-thiap in A-eng--a chhe lâi chò-phoāⁿ? Beh lâi hun-thoaⁿ A-eng--a ê ut-būn, iu-siong...? Mài hō͘ A-eng--a chāi-seⁿ koè-tio̍h hiah hông-hiâⁿ....? Aih, aih..., goá A-eng sı̄ siūⁿ tùi toh khı̀...? Khèng-tông kám ē koan-sim goá kap goán chhù-tau? Ná-chhiūⁿ goá thiàⁿ-thàng A-nai in kāng-khoán....?” Tng teh o͘-pe̍h siūⁿ, ngiâ-thâu khoàⁿ Khèng-tông khang-lâng taⁿ oá--lâi. A-eng hoê-hûn--koè-lâi, tu̍t-jiân gín-á-sèng gia̍h--khí-lâi, thiàu lo̍h chùn-kau..... “Thài poa̍h lo̍h chúi-té....?” Khèng-tông chông--lâi, chhun-chhiú tō beh kā khiú--khí-lâi, nah ē chai kha-bé khiā boē chāi, tian-tò hō͘ A-eng bán tò--koè, kui-ê-lâng poa̍h lo̍h chúi-té. “Beh tâm ta̍k-ê tâm,” Thiaⁿ A-eng chhiò-hai-hai, tang-sı̂-á tiau-kang tng--i-ê. Sui-jiân chúi bô chhim, chiah kàu kha-thâu-u. A-eng chha̍p chúi sńg kah ná gín-á--leh, kui-niá saⁿ phùn kah tâm-lih-lok. “Ē khı̀ koâⁿ--tio̍h,” Khèng-tông kho̍k-kho̍k khǹg A-eng kín peh--khí-lâi: “Oat--leh oan-ná àm--a.” Chı̍t-ē Khèng-tông bô beh kap i sńg, koh kho̍k-kho̍k kiò peh--khí-lâi, A-eng chúi jú chha̍p jú bô-bı̄, àm lé chı̍t-siaⁿ “chhâ-thâu--ê!” Iā m̄-chhap--i, kò͘ ka-tı̄ peh khí-lâi hoāⁿ-téng.
