16
A-eng, Khèng-tông siang-siang sı̄ liàn-lo̍h ài-chêng ê tiⁿ-khut--lo͘h. Tán A-koan kā chhoā tńg-lâi kài-tn̄g, in tō beh lâi kè-chhoā. A-eng chū-jı̄n tùi Khèng-tông kap gín-á ê ài sı̄ bô pun--ê, sı̄ siang-hú siang-sêng--ê. I chhim-sı̀n Khèng-tông kāng-khoán ài i kap gín-á. Jı̍t-seng chin bêng-lí, chı̍t-ē thiaⁿ A-eng kóng khí, siūⁿ-tio̍h Jı̍t-kı̀ sı̂-tāi khoàⁿ-tio̍h hia a-phı̀ⁿ-hun-kúi, chı̍t-ē-chhiú tō kak-chhat tio̍h tāi-chı̀ ê giâm-tiōng-sèng: “Ū hit-lō chia̍h liáu kap a-phı̀ⁿ kāng-khoán ê mı̍h-kiāⁿ? He a̍h ē-tit tı̍t! Poàⁿ-mê-á mā tio̍h-ài kā chhoā tńg--lâi. ....Tō kóng a-kong, a-má siūⁿ i siūⁿ kah khí phoà-pēⁿ, m̄ sı̀n i boē tńg--lâi.” A-eng chū án-ne sái-chhia chài Khèng-tông khı̀ Tâi-tiong kā A-koan phiàn tńg-lâi chhù--nih. Siàⁿ-siàⁿ--a jiō giām chhut ū chia̍h an-hui-tha-bēng ê hoán-èng. A-eng thiaⁿ Khèng-tông ê oē, toà-ı̄ⁿ kài-tn̄g. Sui-jiân kóng chı̄n hó-oē, khoàⁿ A-koan gōng-gōng-á sái sèng-tē, ba̍k-hoé kiōng beh to̍h--khí-lâi, chai-iáⁿ iáu m̄-bat hó-bái. Khèng-tông kóng ūi-tio̍h kiù i chı̍t-sı̀-lâng, A-koan it-sı̂ ê oàn-chheh, bián khoà chāi sim....
Khó thàn, khah siūⁿ to siūⁿ boē kàu A-koan sèng-tē hiah jia̍t, poān-ge̍k-sèng hiah kiông, chò m̄-tio̍h tāi-chı̀, kiâⁿ m̄-tio̍h lō͘ lóng boē hoán-hoé: “Kā lín chó͘-má tòng hoān-lâng koaiⁿ--khí-lâi sioh? A-eng lí chin kā thiⁿ-kong chioh-táⁿ--a heh!” Khı̀ thàm-bōng sı̂ tō kā in ma-ma toā-siaⁿ chhoh chhàu-chi-bai, siáu-cha-bó͘, ài lâng kàn! I it-tēng ē hō͘ ta̍k-ê pháiⁿ khoàⁿ; nā bô kā chhoā tńg--khı̀, kui-ke-hoé-á beh hō͘ chhia-poa̍h-péng! A-eng sı̍t-chāi hō͘ A-koan ok-to̍k ê thài-tō͘ kiaⁿ--tio̍h, nā m̄-sı̄ Khèng-tông cha̍h--leh, hiám-hiám-á soah ē hō͘ A-koan phah--khı̀! Khèng-tông khǹg A-eng tio̍h jím-nāi, thiaⁿ i-seng ê oē, kín kái-tiāu khah iàu-kín. Ka-chài bô joā kú, i-seng kóng ē-ēng-tit thè-ı̄ⁿ. A-eng kui-ê-lâng, í-keng hō͘ bú kàu thiám kah, iáu-sı̄ bô thang hioh-chhoán--chı̍t-ē... “Khoàⁿ--lâi suh an-hui-tha-bēng iáu bô kú, io̍h-bu̍t i-lāi-sèng iáu bô bêng-hián. M̄-koh, sim-lí i-io̍h-sèng tio̍h-ài kè-sio̍k tı̄-liâu.” “Í-āu ē koh khı̀ chia̍h--bô?” “M̄ chiah kóng tio̍h-ài koh lâi khoàⁿ, kè-sio̍k sim-lí hú-tō.....”
I-seng thàn kháu khùi: “An-hui-tha-bēng tı̄ goā-kok liû-hêng, hāi sí joā chē siàu-liân gín-á--leh, khoàⁿ--lâi lán Tâi-oân oan-ná cháu boē koè chhiú. Che sı̄ chı̍t-ê giâm-tiōng ê siā-hoē būn-tê, chò pē-bú tio̍h-ài khah ū nāi-sim--leh, tńg--khı̀ liáu-āu m̄-thang kā mē, cheng-ka ap-le̍k.” “Ah tha̍k-chheh--leh?” “Ài koh kè-sio̍k hō͘ tha̍k--a.....Nā kiaⁿ hō͘ chı̀n-chêng suh an hit-tı̄n lâng thoa pháiⁿ--khı̀, choán-ha̍k ē-tàng khó-lū khoàⁿ-māi, ....oāⁿ sin khoân-kéng iā hó.” Chhut-ı̄ⁿ āu ài chù-ı̀ ê tāi-chı̀, tńg--lâi chhù--nih A-eng ta̍k-hāng to chhoē Khèng-tông chham-siông. Thài ē chai ūi-tio̍h án-ne, jiá seⁿ hong-pho. Siù-tin chū A-koan chhoā tńg-lâi kài-tn̄g, chhá-chhá nāu-nāu, sim-koaⁿ thiàⁿ-tiuh-tiuh. Chiong gín-á koaiⁿ jı̍p pēⁿ-ı̄ⁿ, sı̍t-chāi siuⁿ koè-hūn. Sı̄ kóng lâng chhin lāu-bú to chò ē lo̍h-sim, iā bô-ài ke oē. M̄-koh, khoàⁿ-tio̍h A-eng iā boē-hiáu phiah hiâm-gı̂, it-jı̍t kàu àm Khèng-tông, Khèng-tông chhe chhut chhe jı̍p, koh kiò-tio̍h chhin-hò͘-hò͘..., “Thiaⁿ-tio̍h ē gia̍h ke-bú-phoê.”
Siù-tin tùi A-hoe kóng: “Iā boē-hiáu lâu hō͘ lâng thàm-thiaⁿ--chı̍t-ē, kin-á-jı̍t gín-á án-ne, iáu kap cha-po͘-lâng teh tı̂ⁿ. Bô siūⁿ ko͘-lâm koá-lú, sêng siáⁿ-mih thé-thóng!” “In chiah bô leh sı̀n--lín leh,” A-hoe sūn Siù-tin ê oē-boé: “Hoān-sè-á kui-boé ē chhoā jı̍p-lâi lāi-té, sı̂ kàu ta-ke-koaⁿ ná teh ta-ke-koaⁿ--leh!” A-hoe thiam-iû ka-chhò͘: “Kin-á-jı̍t A-koan ē án-ne, oan-ná sı̄-toā chò tit lâi--ê, a̍h ū chı̍t-ê sı̀-cha̍p goā--a, iáu m̄ jı̄n-hūn, chhiūⁿ gín-á teh khiú-khiú-la̍k-la̍k, boē-hiáu chai kiàn-siàu.” “Tō-sı̄ m̄, kóng kah goán hit-kho͘ sí-lâng, kı̀-chāi in teh sái ba̍k-boé, iā boē kā thok-thâu. Aih, tú hō͘ chit-khoán lāu-bú, thoā pháiⁿ chit-khoán kiáⁿ!” Khoàⁿ Siù-tin khı̀ kah án-ne, A-hoe kín kā an-ùi: “Chhoē chı̍t-ē sı̂-kan kā kóng-kóng--leh-lah, ...mài hō͘ boē kı̀-tit iáu ū lín nn̄g-lāu tō hó--lah.” To bô nn̄g-kang, Siù-tin tàu āu khùn-chhéⁿ, thiaⁿ-tio̍h kám-á-tiàm teh toā-sè-siaⁿ.
Chū A-koan thè-ı̄ⁿ, bú-á-kiáⁿ put-sı̂ oan-ke. A-eng nā chhòng siáⁿ, A-koan lóng tiau-ı̀-kò͘ ke̍h lâng koai. “Án-ne iā m̄, án-ne iā m̄, lí kiò ma-ma sı̄ beh án-choáⁿ!” A-eng sèng-tē kiōng beh gia̍h--khí-lâi. “Lín tō siōng gâu siat-kè--a, iáu koh teh kiaⁿ siáⁿ? Ah nā kiaⁿ, lí ē-sái kho͘ lín tn̂g-kang-á lâi kàm-sı̄ ko̍h. Ah, tio̍h--lah, chò goá ê pó-pio mā hó.” Goân-lâi in koh teh hoē choán-ha̍k ê tāi-chı̀. A-koan hō͘ in phiàn tńg-lâi kái, chū-jı̄n toā sit bı̄n-chú, só͘-ū A-eng thè i siat-sióng--ê, it-khài hoán-tùi: “Bô, mài tha̍k--soah, iā bô leh joā hi-hán--a.” A-eng sı̍t-chāi hō͘ kek kah iā khı̀ iā siong-sim.
Chit-má koh keng-thé lâng Khèng-tông sı̄ tn̂g-kang-á, chin boē kham-tit khı̀: “Lín Khèng-á-chek ūi lí cháu-chông, lí iā m̄-sı̄ m̄-chai, beh pa̍t-lâng, lâng beh chhap--lí leh.” “Ūi goá teh cháu-chông? Káⁿ ūi lí teh chông--leh. Lín teh tin-tin-tang-tang, tú-hó goá chò lín ê jí-á, hō͘ lín koāⁿ khí koāⁿ tó.” Chū tńg--lâi, A-koan siáⁿ tāi to kap i tùi-ke̍h. Nā bô Khèng-tông it-chài khǹg i ài jím-nāi, i ē khı̀ kah po̍k-chà. “An-hui-tha-bēng sńg-hāi, khòng-chè lán lâng ê sim-sı̂n, kap it-poaⁿ phoà-pēⁿ bô-kâng. Chit-sı̂ sı̄ án-choáⁿ tio̍h-ài cheng-sı̂n, sı̂n-keng-kho hong-bı̄n ê i-seng khoàⁿ. It-poaⁿ the̍h io̍h-á chia̍h liáu, iah-sı̄ goā-kho khui-to liáu thè-ı̄ⁿ, hioh-khùn--chı̍t-ē pēⁿ tō hó. An-to̍k tùi lán lâng m̄-nā bah-thé, iû-kı̂ cheng-sı̂n siong-hāi chiok toā.....” Che sı̄ Khèng-tông it-chài kiò A-eng tio̍h thun-lún, iōng choè-toā ài-sim, nāi-sim kap sı̂-kan, lâi hoà-kái A-koan chhı̀-giâ-giâ ê kò-sèng.
M̄-koh, A-eng bô beh ı̀n-oē mā boē-ēng--tit, A-koan ioh sı̄ kóng su i--a, soah tek-ı̀--khí-lâi: “Seng kogn2--leh, goá bô beh choán-ha̍k oh, nā kiaⁿ goá thoā pháiⁿ, chò lí kiò tn̂g-kang-á toè khah ân--leh-lah.” “Chı̍t-kù iā tn̂g-kang-á, nn̄g-kù iā tn̂g-kang-á, lâng sui-jiân chò-kang-á-lâng, mā m̄-sı̄ pe̍h-thàn--ê.” A-eng chin nāi-sèng kóng hō͘ lí-kái: “Lâng thàn lâu-koāⁿ-chı̂ⁿ, lán mā m̄-thang khoàⁿ lâng bô....” “oh, án-ne goá chai--a, bo̍k-koài lâu-koāⁿ-chı̂ⁿ pháiⁿ thàn, oāⁿ chò káu-thâu kun-su nńg-lō͘-á-chı̂ⁿ khah hó choán.” “Lí kóng he oē m̄-kiaⁿ hō͘ lûi chim, lín Khèng-á-chek ūi lí hùi joā chē cheng-sı̂n, lí thâu-khak mā lio̍h-lio̍h-á siūⁿ--chı̍t-ē, kóng siáⁿ-mih káu-thâu kun-su, siáⁿ-mih nńg-lō͘-á-chı̂ⁿ.” A-eng kóng-oē chı̄n-liōng lo̍h nńg, bô-ài chhı̀-khek--i. A-koan soah tek-chhùn chı̀n-chhioh: “Lín Khèng-á-chek, lín Khèng-á-chek kiò-tio̍h hiah sng-kam-tiⁿ, goá khoàⁿ lín kheh-hiaⁿ khah chha-put-to--oh.” “Lí...lí...lí o͘-pe̍h kóng siáⁿ!” A-eng khı̀-tio̍h siaⁿ ē chùn. A-koan chı̍t-ē jiá in ma-ma siū-khı̀, soah koh-khah tek-ı̀--khí-lâi: “Goá kóng lín ná kheh-hiaⁿ hoé-kı̀, sio-tàu-oá....” “Pia̍k” Chı̍t-siaⁿ, A-eng chhut-chhiú tùi A-koan chhùi-phoé kā koat--lo̍h-khı̀: “Lí...lí...mā tio̍h lâu chı̍t-ē-á kháu-tek.”
A-koan bô gı̄-gō͘ in ma-ma ē kā koat--lo̍h-khı̀, chhùi-phoé am leh ngā--chı̍t-khùn. Tu̍t-jiân ná khí-siáu--leh, chhut toā-siaⁿ giáng: “Bêng-bêng sı̄ káu-lâm-lú, a̍h-sái kiaⁿ lâng kóng! Kan-hu ı̂m-hū! Siáu chiān-jı̂n!” Tang chı̍t-kù káu-lâm-lú, sai chı̍t-kù kan-hu ı̂m-hū, koh chhap chı̍t-siaⁿ siáu chiān-jı̂n. Toā-siaⁿ bé-âu, ná khí-siáu kāng-khoán. Siù-tin tiàm lāi-té thiaⁿ in chı̍t-kù lâi chı̍t-kù khı̀, khoàⁿ-khoàⁿ bô kín chhut--lâi boē-ēng--tit. A-hoe thiaⁿ-tio̍h toā-siaⁿ giáng mā cháu oá--lâi. A-koan í-keng sit-khı̀ lí-tı̀, nn̄g-lâng chin bô iông-ı̄ chiah khǹg A-koan tiām--khı̀. A-eng kui-ê-lâng í-keng hō͘ khı̀ kah la̍k-la̍k-chhoah, kui-bı̄n chheⁿ-sún-sún. “Kā lín ma-ma hoē m̄-tio̍h,” Siù-tin kà-hūn A-koan. A-hoe mā toè chhui: “Kín oh, kín hoē m̄-tio̍h.” M̄-koh, A-koan chhùi hmh-hmh, m̄ chhap--in, chò i chông jı̍p-khı̀ lāi-té. “Aih, chit-ê gín-á,” Siù-tin an-ùi in sin-pū: “Mài chhap i--lah, sı̄m--ta̍k-kú-a, i tō chai m̄-tio̍h--lah.....Sı̄ kóng sèng-tē thài piàn kah hiah bái, tùi-thāi ma-ma ná oan-siû-lâng--leh.” “Thâu-tú chiah hiám-hiám-á khı̀ hō͘ kiaⁿ--tio̍h, chit-má ê gín-á jú lâi jú m̄-sı̄ mı̍h.” A-hoe sim-koaⁿ-thâu loa̍h nn̄g-ē: “Ná-chhiūⁿ chiok chheh Khèng-tông ê khoán?” “Ài i hó, i tō boē-hiáu siūⁿ,” Siù-tin hàiⁿ-thâu: “Kiaⁿ chò sı̄ gō͘-hoē khah toā..... A-eng--a, m̄-sı̄ goá ài kóng lí, kap Khèng-tông mā lio̍h-lio̍h-á phiah hiâm-gı̂--chı̍t-ē, m̄-thang kiâⁿ hiah oá.” “Tō-sı̄ m̄, liân A-koan to án-ne kóng, ....bô-iáⁿ bô jı̄-jiah ê tāi-chı̀, ē kóng kah hiah pháiⁿ-thiaⁿ, oan-ná ka-tı̄ tio̍h kiám-tiám--chı̍t-ē.”
Siù-tin thiaⁿ A-hoe chiap-soà lo̍h-khı̀, hoat-kak tio̍h-ài thàn chit-chūn kā oē kóng chheng-chhó: “A-eng--a, kóng--khí-lâi lán iā m̄-sı̄ bô ê lâng, tı̄ chng--nih iáu sǹg ū miâ-bōng. Kap Khèng-tông chit-khoán chò-kang-á-lâng...., taⁿ lí thiaⁿ A-koan chı̍t-kù tn̂g-kang-á, nn̄g-kù iā tn̂g-kang-á, lí èng-kai chai-iáⁿ i kap lán sı̄ thâu-ke sin-lô, lán chhut tē, i chhut kang chèng-chhài hō͘ lán bē. Chheng-chheng chhó-chhó, bô koa bô kat.” Khoàⁿ A-eng tiām-tiām, Siù-tin chò kui-khı̀ tı̍t kóng tı̍t phah: “Lí chóng boē gōng kah khı̀ kè--i....?” “Aih-ioh,” Oē to boē soah, A-hoe í-keng chiap-soà--lo̍h-khı̀: “A-eng joā cheng-kong--leh, chiah boē khı̀ kap chò-kang-á-lâng kô-kô-tı̂ⁿ--lah. Lâng kóng kéng--a kéng, m̄-thang khı̀ kéng-tio̍h bē lêng-géng. A-eng sı̄ thâu-ke-niû sin-hūn, mā tio̍h-ài táng-sū-tiúⁿ, toā-láu-pán hit-pān--ê chiah ē sù-phoè, kap Khèng-tông he thó͘-hu-á oh? To bô leh chhiò sí lâng ko̍h. Tio̍h--bô, A-eng, mài chhap A-koan teh o͘-pe̍h kóng.”
Chū sè-hàn pun--lâng, Jı̍t-seng ang-bó͘ sı̄ sioh-miā-miā. Kà--ê ū, iā m̄-bat phah--chı̍t-ē. A-koan hiaⁿ-moāi, sè-hàn kàu taⁿ, kāng-khoán kà--ê ū, phah--ê bô. Tú-chiah koat hit-ē, A-eng sı̄ kip-nō͘ kong sim, koat liáu àu-náu ke siong-sim. Siù-tin kap A-hoe oá--lâi, thâu-á i chı̍t-kù oē to thiaⁿ bô jı̍p hı̄ⁿ. Kan-taⁿ ka-tı̄ tùi ka-tı̄ kóng, “Ba̍k-sái boē-sái liàn--lo̍h-lâi, chit-chūn liàn--lo̍h-lâi, goá A-eng tō m̄-sı̄ A-eng--lo͘h.” Tán hoē-hûn--koè-lâi, in ta-ke kap A-hoe, chı̍t-ê tâng-ki, chı̍t-ê khiâ-á, tng-bı̄n phêng-lūn i kap Khèng-tông khí--lâi. A-eng siūⁿ beh ı̀n-oē, hoat-kak chêng-sû boē teh, boē chhut-siaⁿ chhùi-kho͘ soah ē chùn. Kui-khı̀ thiaⁿ in nn̄g-lâng án-choáⁿ poaⁿ-noá. “Lâng sim cha̍h têng phoê, Khèng-tông chı̍t-kho͘-lâng, bô châi bô sán kâⁿ nn̄g-ê gín-á. Kám ē chai an siáⁿ sim? Ē siàu-siūⁿ lí ê chı̂ⁿ--bô? ....A-eng--a, chiú-koá siōng gām sı̄ siáⁿ? The̍h ang-sài tin--lo̍h-lâi ê chı̂ⁿ siàn iân-tâu--neh.” “Oat--leh oan-ná beh chò má--a,....” “Mài koh kóng--a-lah,” A-eng thâu-khak moh--leh: “Goá thâu-khak thiàⁿ kah, a-i--a, tiàm hō͘--lín, goá chhut--lâi chı̍t-ē.”
A-eng chhia sái--leh, kı̀-chāi hong-soa chhiâng jı̍p thang-á lâi. Chı̍t-liap thâu jı̂-kà-kà, chhia sūn-lō͘ tı̍t kiâⁿ, put-ti put-kak, sái lâi kàu piàn-thâu chúi-chhiâng hia. A-eng chhia tòng--leh, tu̍t-jiân téng-sin phak tiàm hong-hiòng-poâⁿ, chi-chi-chhngh-chhngh khàu chhut siaⁿ--lâi. “Lí khoàⁿ A-koan kā goá chau-that kah án-ne, kin-á-jı̍t iáu m̄-sı̄ ūi-tio̍h kiaⁿ i phah-sńg--khı̀, lâng Khèng-tông beh chhap i--bô?” A-eng jú siūⁿ jú siong-sim: “Lí chò lí sí-sí--khı̀, lí bô tāi-chı̀--a ho͘hN, pàng goá beh án-choáⁿ--leh? Chı̍t-ê gín-á chhùi ē hiah to̍k, sı̄ lí kà i kóng, kiò i kóng--ê sioh? Lí sı̄ ài goá sı̂n-chí moh tiâu? Iah-sı̄ chin-sim leh ài--goá? Goá tap-èng lí kā gín-á chhiâⁿ toā, chhiâⁿ chiâⁿ-mı̍h. Khoàⁿ-tio̍h A-koan án-ne, goá joā kiaⁿ--leh lí kám chai? A-i kan-taⁿ bâi-oàn goá tùi A-koan siuⁿ giâm. Goá m̄-chai án-ne chò tio̍h--bô? M̄-koh, thiaⁿ-tio̍h Khèng-tông in A-hiong án-ne goá mā kiaⁿ.....”
Khàu-khàu--leh, khı̀ tháu-tháu--leh, A-eng ta̍uh-ta̍uh-á hoe-ho̍k sı̂n-tı̀: “Lí sı̄ m̄-sı̄ leh khı̀ goá kap Khèng-tông sio ı̀-ài? A-i ê hó-ı̀, goá kı̀-kı̀ chāi sim. I sı̍t-chāi koan-sim--goá, kiaⁿ goá chia̍h-tio̍h keⁿ, khı̀ hō͘ lâng su̍t--khı̀..., Goá chò--ê tāi-chı̀, hó-bái goá ē taⁿ. A-koan chiong goá khoàⁿ chò chúi-sèng iông-hoa ê lú-sèng, sı̄ án-choáⁿ ta̍k-ê lóng boē-hiáu khiā tı̄ goá ê lı̍p-tiûⁿ khoàⁿ-thāi goá? Moh lí ê sı̂n-chí-á koè-jı̍t, chiok kan-khó͘--ê neh? Lí sí goá bô beh hō͘ lí thoa-lūi chı̍t-sı̀-lâng. Lí chin-chin chiàⁿ-chiàⁿ ài--goá, tō ài hō͘ goá khoài-khoài lo̍k-lo̍k koè-jı̍t. Khèng-tông chò-hoé kúi--lō nı̂, goá boē khoàⁿ têng-tâⁿ. Lí hòng-sim, goá tap-èng lí tán A-koan choāiⁿ chiàⁿ tńg--lâi, chiah lâi hoa̍t-lo̍h goán ê tāi-chı̀. Chiông kin khí, boē hō͘ Khèng-tông chhap A-koan. Cha-bó͘-kiáⁿ oan-ná lí ê, lí tio̍h pó-pı̀ i ê sim-sèng kín ké piàn. Goá sı̍t-chāi hō͘ bú kah thiám kah, A-koan lí mā thiàⁿ koè-thâu, chit-má i ê sim-sı̂n khı̀ hō͘ mô͘-sı̂n-á khip--leh. Lí boē-sái koh tèⁿ tiām-tiām--a, ah bô, goá ē seng tó--lo̍h-khı̀.....”
Khó͘-liân ê A-eng, i chū án-ne thoân-ta̍t sı̀n-sit hō͘ Khèng-tông. Ūi-tio̍h gín-á, in pit-su chiong kám-chêng peng--khí-lâi. Chin pháiⁿ-sè, ū-iáⁿ chin-sim ài i, mā siūⁿ kín beh kā chú-pn̄g, sé-saⁿ. M̄-koh, tio̍h-ài hō͘ in ta-ke-koaⁿ, gín-á boē pâi-thek. Khèng-tông nā ài--i, ǹg-bāng tông-sim hia̍p-le̍k, niú-choán chhin-lâng ê hoán-tùi. Chit-toāⁿ sı̂-kan, in tio̍h so͘-oán, A-nai in mā boē kiò koè-lâi tàu-saⁿ-kāng--a.....
