A-eng Ah 17

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
 17 
 It-kiú-pat-lio̍k-nı̂ sı̀-goe̍h, iā-sı̄ A-koan chhoā tńg-lâi kài-tn̄g keh tńg goe̍h, chng--lí hoat-seng thiⁿ-toā ê tāi-chı̀. Êng-chı̀n in A-gím chia̍h lông-io̍h chū-sat! “Tńg-lâi beh the̍h chı̂ⁿ bé io̍h-á, goá m̄ hō͘--i, i tiáⁿ kóng beh lim lông-io̍h, thài chai-iáⁿ chin-chiàⁿ lông-io̍h the̍h--leh, tùi nâ-âu tō koàn--lo̍h-khı̀!” A-chhun ba̍k-sái lâu ba̍k-sái tih: “A̍h ū che (chı̍t-ē) téng lé-pài chiah ni chı̍t-bān-kho͘--khı̀, to bô kúi kang tō beh koh tı̍h chı̂ⁿ, khai-chı̂ⁿ ná leh lâu-chúi--leh.” Khoàⁿ-tio̍h A-gím tó tı̄ ka-hō͘ pēⁿ-pâng, chı̍t-tiâu miā tiàm seⁿ-sí-mn̂g leh naih--leh naih--leh, ta̍k-ê lóng thè i kín-tiuⁿ, hoân-ló. Êng-chı̀n tú toè lông-hoē chhut-khı̀ koan-bô͘, thiaⁿ-tio̍h siau-sit, sı̄ kín koáⁿ tńg--lâi: “Ū iàu-kín--bô?” “Sèⁿ-miā kau-koan, a̍h ū hit-lō iàu-kín--ê?” I-seng chin kā Êng-chı̀n kà-sı̄: “A̍h ū che (chı̍t-ē) gín-á chia̍h an-hui-tha-bēng hiah kú--a, sı̄-toā-lâng tèⁿ goā-goā, chı̍t-tiâu miā ē hō͘ lín bé-siu--khı̀.” Êng-chı̀n ang-bó͘ ba̍k-sái kâm--leh khún-kiû i-seng kiù-lâng, “Tong-jiân goán ē chı̄n-liōng kiù-tı̄, m̄-koh, oan-ná iáu tio̍h ǹg i ê seng-chûn ı̀-chı̀.”
 Jı̍t-seng kui-ke-hoé khı̀ thàm-bōng, mā toè sim-chêng tı̂m-tāng. Chı̍t hong-bı̄n i-tı̄ lông-io̍h sún-siong ê ngó͘-chōng lio̍k-hú, tō chin oh i, lēng-goā ài koh i an-hui-tha-bēng ín-khí ê kok-chióng chèng-thâu. Ka-chài bô kúi kang, i-seng soan-kò thoat-lı̂ hiám-kéng, m̄-koh, oan-ná tio̍h ka-hō͘ pēⁿ-pâng kè-sio̍k koan-chhat i-tı̄. “Iáu-siū oh, làng-kang bô suh--chı̍t-ē, tō tòng boē-tiâu, phēng lán A-koan ke chiok tāng--ê-lo͘h. Ka-chài lán A-koan chá chhoā tńg-lâi kài-tn̄g. Bô, m̄-chai beh joā liân-hoê--leh.” Jı̍t-seng thó͘ chhut ta̍k-ê ê sim-siaⁿ. Siū éng-hióng siōng toā, kám-siū siōng chhim, iáu-sı̄ A-koan. Saⁿ-kang, nn̄g-kang tō cháu pēⁿ-ı̄ⁿ. A-gím choán phó͘-thong pēⁿ-pâng, iáu chū-tōng khı̀ kā khoàⁿ-kò͘. Lēng-goā iau-kiû choán-ha̍k Ou-jı̍t tha̍k iā-kan, sı̀-tiám goā hāu-chhia chài khı̀ ha̍k-hāu, cha̍p-tiám goā chài tńg-lâi chhù--nih. A-eng sim-lāi hoaⁿ-hí, Sin-thiam àm-tiong ū leh pó-pı̀. Khó-sioh bí-tiong put-chiok, sı̄ siuⁿ tiām--lah. Chit nı̂-hoè ê gín-á siuⁿ tiām, hō͘ A-eng chò ma-ma--ê soah pháiⁿ chiap-kı̄n.
 M̄-chai i sim-koaⁿ lāi teh siūⁿ siáⁿ? Siūⁿ beh kā tàu-saⁿ-kāng, mā m̄-chai án-choáⁿ chhut-chhiú. Sı̄ kóng kui-ê seng-oa̍h kui-lu̍t, tan-sûn-hoà, hō͘ A-eng ke chiok hòng-sim. Jı̍t-sı̂ khoàⁿ chheh, kò͘ kám-á-tiàm, bô tō khı̀ pēⁿ-ı̄ⁿ kò͘ A-gím-á. A-gím pēⁿ-ı̄ⁿ toà saⁿ kò goā goe̍h, kok-kho miâ-i khoàⁿ-thàu-thàu, chı̍t-tiâu miā chiah khioh tńg--lâi. Chhut-ı̄ⁿ liáu, sin-thé iáu chin hi-jio̍k, tio̍h kè-sio̍k mn̂g-chín i-tı̄, pak-lāi ê sún-siong, chiah ē ta̍uh-ta̍uh-á hoe-ho̍k. Sim-lāi koà-ı̀ ê liân-khó, tong-jiân bô hoat-tō͘ chham-ka. Thiaⁿ-tio̍h Éng-siông liân-khó khó tiâu, hun-hoat khı̀ Tâi-pak tha̍k, chin him-siān kap thè i hoaⁿ-hí. Tong-jiân, siōng hoaⁿ-hí iáu-sı̄ A-eng, chit kúi kò goe̍h lâi ê ut-būn, chò chı̍t-khùn-á tháu--khui. M̄-koh, bô joā kú Éng-siông sêng-kong-niá siū-hùn, soà--lo̍h Tâi-pak tha̍k-chheh lı̄-khui sin-piⁿ, A-eng soah jio̍k iú só͘ sit. Nā kóng chō-sêng A-eng chêng-sû ut-būn, bô cheng-sı̂n, tû-liáu Éng-siông Tâi-pak tha̍k-chheh, khióng-kiaⁿ iáu-sı̄ A-koan. A-gím toà-ı̄ⁿ āu, A-koan piàn kah tiām-chih-chih. Chit-chióng tiām, boē hō͘ lâng kám-kak bô chûn-chāi. Tian-tò in-ūi i ê chûn-chāi, hō͘ lâng ē gāi-gio̍h, boē chū-chāi, ū ap-le̍k, bô-hêng-tiong kui-ê khı̀-hun lóng ē phò-hāi--khı̀. Che sı̄ hoān chò-seng-lí-lâng ê toā-kı̀. Tı̄ kám-á-tiàm, chhài-kè-á chhut-jı̍p ê lâng, lóng kám-siū ē chhut--lâi.
 A-hoe kóng liáu siōng thoân-sı̂n: “A-nai lâi oh, ná chı̍t-chiah ia̍h-á--leh, saⁿ-khám tiàm sı̀-kè iāⁿ-iāⁿ-poe, a-peh, a-chím, a-ḿ, a-chí kiò-tio̍h joā tiⁿ--leh. Kui chhù-keng m̄-sı̄ i ê oē, tō-sı̄ chhiò-siaⁿ. Ta̍k-ê hō͘ kám-jiám lo̍h-khı̀ kàu tè, khı̀-hun ke joā oa̍h--leh. Ah A-koan--leh, lâng-kheh lâi iā boē-hiáu beh chio-ho͘, kap tiàm--nih ta̍k-ê, chı̍t-kang kóng iā bô kúi kù oē. I nā tı̄ piⁿ--á, ta̍k-ê ná lop tiàm léng-tòng-khò͘--leh, chhut-chhùi ê oē to ē kian-tàng.” A-eng siūⁿ beh kái-siān chit-chióng chōng-hóng, A-koan sı̄ i chhin-seⁿ-kiáⁿ, chū sè-hàn lia̍p toā, i ê kò-sèng m̄-sı̄ án-ne. Oan-ná ki-ki-kia̍k-kia̍k ná chhek-chiáu-á--leh, kóng-oē lāi, hoán-èng kín. Khó-sioh, A-eng chhoē bô phāng tio̍k-chhiú.
 Ka-chài, Siù-tin hoat-kak--tio̍h-a, ná-chhiūⁿ i sè-hàn sı̂ kà i kāng-khoán, chı̍t-hāng chı̍t-hāng nāi-sèng kā in a-sun-á khan-kà, A-koan ê pún-sèng chiām-chiām hoe-ho̍k--khí-lâi. Ba̍k-chiu chheng, hı̄ⁿ-khang lāi, ta̍uh-ta̍uh-á kap lâng ū oē kóng, chò-tio̍h khang-khoè, oa̍h-le̍k mā piak--chhut-lâi.... Kap A-nai hit-lō nai-sèng bô-kâng, A-nai ná a-pô-á thi-thi-thop8-thop8, bô-kı̀m bô-kı̀. Bô-sim bô-ki lâng-lâng hó, goā-iân sı̄ thian-seng--ê. A-koan sǹg ke chin cheng-kong, kò-sèng mā sǹg khai-lóng. Siōng hō͘ A-eng hoaⁿ-hí sı̄ ha̍k-sı̍p lêng-le̍k kiông, khoàⁿ i chim-chiok teh koan-chhat, ta̍uh-ta̍uh-á thé-hoē.... Tı̄ jı̂n-chè èng-tùi tiong teh sêng-tióng, ke-kiám hùn-liān, èng-kai sı̄ chhut-sek ê seng-lí-lâng. M̄-koh, m̄-chai bú-á-kiáⁿ bat pháiⁿ siaⁿ-sàu ê koan-hē, A-eng kám-kak A-koan tùi i iáu ū pó-liû, boē-tàng chhiūⁿ chı̀n-chêng án-ne hiah ū oē kóng, khoàⁿ--lâi tio̍h-ài khah chē sı̂-kan lâi hoà-kái. Oat--leh iū koh tāi-ha̍k liân-khó, A-koan, A-gím lóng khó bô tiâu. A-gím kóng he sı̄ ı̄-liāu chi tiong. A-koan mā siau-khián ka-tı̄, m̄-sı̄ tha̍k-chheh ê liāu. Lóng bô gín-á-lâng àu-náu ê oē, sı̄ A-eng ı̀-liāu chi goā--ê.
 A-koan kóng i beh khı̀ Tâi-pak chia̍h thâu-lō͘, A-eng sim-lāi m̄-kam, mā boē hòng-sim hō͘ khı̀ hiah hn̄g. M̄-koh, A-koan beh chò ê tāi-chı̀, A-eng m̄-káⁿ ngē tòng, kiaⁿ khí hoán-chok-iōng. Iáu-sı̄ má-sun-á khah ū oē kóng, “Beh Tâi-pak? Chia̍h thâu-lō͘ thài tio̍h khı̀ hiah hn̄g.” Siù-tin mn̄g-tio̍h ke chiok tı̍t-chiap: “Bô-ài kap a-má chò-phoāⁿ--a sioh (sı̄--bô)?” Khoàⁿ i tiām-tiām: “Ah bô, sı̄ beh chia̍h siáⁿ thâu-lō͘?” “Siōng-bô ē-ēng-tit chò tiàm-oân--a.” “Beh chò tiàm-oân oh?” Siù-tin soah chhiò--chhut-lâi: “Lán tau chit-keng kám-á-tiàm hō͘ lí hoāⁿ--a.” Siù-tin kā kó͘-lē: “Sǹg kang-chı̂ⁿ iā hó. Bô, kui-khı̀ lı̄-sûn lóng hō͘ lí mā hó. A̍h-sái chò tiàm-oân, chò thâu-ke kám bô khah iâⁿ? A-má kap lín ma-ma mā tio̍h-ài ū thè-chhiú--a-lah.” “Lán tau chit-keng kám-á-tiàm, kó͘-lāu so̍k-kó͘, tiàm-bı̄n e̍h, hoè-sek chió, bô kēng-cheng, beh khok-toā mā bô hit-ê chhı̄-tiûⁿ. Lâu tiàm chng-kha, kám boē toā-châi sió-iōng?”
 A-eng tı̄ piⁿ--á, sim-lāi àm-àm-á o-ló: “Che chiàⁿ-chiàⁿ sı̄ goán A-koan!” “A-má lí ài goá lâu tiàm chng-kha seⁿ-ko͘, iah-sı̄ beh hō͘ goá chhut-khı̀ kı̀ⁿ chı̍t-ē-á sè-bı̄n?” “Chāi ke jı̍t-jı̍t hó, chhut-goā tiâu-tiâu lân oh.” Siù-tin iā bô koh hoán-tùi: “Lí ka-tı̄ tio̍h-ài sè-jı̄, kap lín a-hiaⁿ khah ū liân-hê--leh, ....Ah nā boē-ha̍h, tio̍h kín tńg--lâi-lah ho͘hN.” A-eng tu̍t-jiân kám-kak A-koan ke chin toā-hàn, ke chin bat-sū. Tùi ka-tı̄ chū-sı̀n boán-boán, ná-chhiūⁿ pâi hó tı̄n-sè, beh lâi gêng-chiap siā-hoē thiau-chiàn..... Sui-jiân sim-thâu koh-iūⁿ koh-iūⁿ, iû-goân thoat boē khui chò ma-ma ê cha̍p-liām. It-chài teng-lêng ài chù-ı̀ an-choân, m̄-thang kau-tio̍h pháiⁿ pêng-iú, khah chia̍p khà tiān-oē tńg--lâi, mài hō͘ chhù--nih chhau-hoân.... Chı̍t-kang tàu āu, A-gím oat--lâi. “A-koan khı̀ Tâi-pak--a neh, kám bô kā lí kóng?” “Goá chai--a, goá choan-kang lâi chhoē A-eng-á-chí lí--a.” Jı̍t-seng kap Êng-chı̀n oāⁿ-thiap, sio̍k-gí kóng lūn poē bô lūn hoè, pún-chiâⁿ kiò A-thiam-só, āu--lâi m̄-chai án-choáⁿ kái kiò A-eng-á-chí. “Bı̄n-sek ke joā hó--a neh.” A-eng sūn-chhiú khui chı̍t-koàn kó-chiap hō͘--i: “Chit-khùi-á teh chhòng siáⁿ?” “Tán chò-peng niâ. Ū sı̂-á khı̀ soaⁿ--nih tàu chhı̄-ke, A-lo̍k-chek-á nı̂-hoè chē, ū khah bô-hoat--tit-a. Lí khoàⁿ, goá ū gō͘-cha̍p-la̍k khi-loh--a neh.”
 A-eng pún-chiâⁿ beh mn̄g chò-peng kan-khó͘, kham boē khı̀ beh án-choáⁿ? Thiaⁿ i sı̀n-sim cha̍p-chiok, oan-ná thè i hoaⁿ-hí. “A-eng-á-chí, kin-á-jı̍t lâi beh hō͘ lí chai, nā bô A-koan, hoān-sè-á goá boē hó.” “Bô hit-lō tāi-chı̀, tàu-kò͘ sı̄ èng-kai--ê-lah.” “M̄-nā án-ne,” A-gím pí chhiú-sè kā cha̍h--leh: “Hit-chūn tó tı̄ pēⁿ-chhn̂g, liâm-mi thiàⁿ chhéⁿ, liâm-mi khùn--khı̀. Hun-hun tūn-tūn, bông-bông biáu-biáu. M̄-koh, chı̍t-kù oē kan-taⁿ tı̄ hı̄ⁿ-á-kin leh hoan-lâi hoan-khı̀: “A-gím, m̄-thang piàⁿ su i. Khah kian-kiông--leh, 『安非他命』kā piàⁿ hō͘ tó!” Hit-chūn nā bô 『嗑一下』, chhı̀n-koāⁿ it-tı̍t piàⁿ, kui-kang beh thò͘ beh ō͘, mài kóng khoàⁿ chheh, liân chē to chē boē-tiâu....” A-eng siūⁿ beh chhut-siaⁿ an-ùi, iáu-sı̄ tiām-tiām-á thiaⁿ siōng hó. 
 “Tńg-lâi thó chı̂ⁿ, a-pa bô tı̄--leh. A-bú kan-taⁿ thû--leh thû--leh, beh ná m̄--leh, chhùi koh liām chı̍t-toā-thoa. Goá hit-chūn kan-taⁿ siūⁿ, “Hiah kan-khó͘ beh chhòng siáⁿ? Sí-sí--tiāu chá khùiⁿ-oa̍h!” Lông-io̍h khui--leh, toā-chhùi tō kā thun--lo̍h-khı̀! ....M̄-koh, thài thâu-khak té kant-aⁿ hoah kā『安非他命』piàⁿ hō͘ tó! Piàⁿ hō͘ tó! Tiàm hia chhia lâi chhia khı̀..., ioh sı̄ ka-tı̄ tùi ka-tı̄ teh hán-hoah--leh. Lō͘-boé chiah chai-iáⁿ sı̄ A-koan kó͘-lē goá ê oē, chǹg jı̍p-lâi goá náu--nih, piàn-chò goá ka-tı̄ teh kó͘-lē ka-tı̄.... Soá lo̍h-lâi pēⁿ-pâng, sı̂n-tı̀ ta̍uh-ta̍uh-á chheng-chhéⁿ, kui seng-khu hoán thiàⁿ, kui-ê-lâng chhiah-ia̍h. Khoàⁿ-tio̍h lâng tō tak, kı̀ⁿ-tio̍h lâng tō chhoh.... Mài kóng goán pē ma, liân goán a-má to hō͘ goá mē kah khàu.... Bô-tāi bô-chı̀ oàn-chheh oá lâi sin-piⁿ ê lâng, thài lóng kap goán chok-tùi? Chhoē goán ê mâ-hoân, cheng-ka goán ê thòng-khó͘...! M̄-koh, A-koan kā goá kóng, beh khı̀, beh oàn, beh chheh tio̍h chheh ka-tı̄. Hiah gōng beh sí! Hō͘ lâng khan--leh tō kiâⁿ. The̍h chı̂ⁿ chhiáⁿ lâng khai, iáu hō͘ lâng leh chau-that, sı̍t-chāi gōng kah boē pê-chiūⁿ--a.... A-koan kóng lūn suh an poē-hūn, goá sı̄ i su-hiaⁿ. Nn̄g-lâng tō án-ne tông-pēⁿ siong-liân, hō͘-siong siau-khián, hō͘-siong làu-khùi.... Kàu ū chı̍t-kang, “Lí beh án-choáⁿ kiâⁿ chhut chit-phı̀ⁿ mn̂g?” A-koan chí pēⁿ-pâng chhut-kháu mn̄g--goá: “Ta̍h chhut mn̂g, beh án-choáⁿ bı̄n-tùi chit-ê siā-hoē? Pa̍t-lâng ē án-choáⁿ khoàⁿ-thāi lán--leh...?” A-eng-á-chí, kàu taⁿ goán iáu chhoē bô tap-àn. Ka-chài, pēⁿ-ı̄ⁿ kā goán chin toā ê pang-chō͘. Tiâu-tiâu toā-lō͘ thong Lô-má, chí-iàu chhiong-sı̍t ka-tı̄, tō ū goán chûn-chāi kap hoat-tián ê khong-kan. A-eng-á-chí, lí khoàⁿ--leh....?” Iā bô tán A-eng hoán-èng: “A-koan kóng i khı̀ Tâi-pak, ná-chhiūⁿ a-chí pàng boē lo̍h sim. Goán beh hō͘ lí chai, phiah-á chhut--koè-a, ū bián-e̍k-le̍k--a, bián kiaⁿ ē koh khı̀ tio̍h--tio̍h-a-lah.” Sàng A-gím chhut kám-á-tiàm, A-eng it-sı̂ pah-kám kau-chı̍p. Hoaⁿ-hí gín-á ē-hiáu siūⁿ--a, m̄-koh, bı̄-bián nı̂-siàu lāu-sêng.... Khoàⁿ-tio̍h in án-ne lâi toā-hàn, chit-khoán ê tióng-tāi, sêng-se̍k koè-têng, soah tio̍h-ài keng-koè hiah-nı̄ thòng-khó͘ ê kai-toāⁿ, tāi-kè sı̍t-chāi siuⁿ koân--a-lah.