跳至內容

A-iâu pan-tiúⁿ

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

A-iâu sı̄ goá sió-ha̍k-sı̂ ê pan-tiúⁿ, mā sı̄ hit-chūn thau-thau-á him-sióng ê tùi-siòng, i seⁿ-chò chin kó͘-chui mā chin kó͘-ı̀, i bē chhòng-tı̄ cha-bó͘ mā bē khi-hū tông-o̍h, chin koai mā chin gâu tha̍k-chheh, lāu-su lóng chin sioh--i, Ū kúi-ê cha-po͘ tông-o̍h ē chia̍h-chhò, ū-sı̂-á ē kā khi-hū, m̄-koh, A-iâu pan-tiúⁿ lóng ē jím--lo̍h-lâi, bô kap in kè-kàu. Goá tha̍k ê sió-ha̍k , ta̍k-nı̂ lóng kan-taⁿ “Tiong, Hàu” nn̄g-pan niâ, la̍k-ê nı̂-kip lóng-chóng chiah 12 pan. Goán ū chı̍t-ê thoân-thóng, tō-sı̄ kāng-sèⁿ tha̍k kāng-pan, chhin-chiâⁿ ê gín-á lóng ē tha̍k kāng-pan, goán chit-pan ū kúi-ê toā-sèⁿ ---- Chhoà, Iû, Gô͘, Tēⁿ, Lı̂m, ta̍k-ê sı̄ chhin-chiâⁿ, tùi tông-o̍h ê ka-têng poē-kéng lóng chin liáu-kái. Goán pan ê Lē-khı̂m sı̄ A-iâu pan-tiúⁿ ê chhin-chiâⁿ, koh toà tı̄ kāng chı̍t-ê tek-ûi-á lāi-té, saⁿ-nı̂-á ê sı̂, ū chı̍t-pái thiaⁿ-tio̍h Lē-khı̂m kóng, A-iâu pan-tiúⁿ bô ma-ma, in a-bú tı̄ i sè-hàn ê sı̂ tō sí--khı̀-a. Hit-chūn, goá tō khai-sí tông-chêng pan-tiúⁿ ê cho-gū, ta̍k-nı̂ bú-chhin-chiat chò『康乃馨』ê sı̂, goá tō kám-kak A-iâu pan-tiúⁿ chin khó-liân. Lē-khı̂m kóng, A-iâu pan-tiúⁿ pàng-o̍h liáu-āu ài chú-pn̄g, hiâⁿ-chúi, sé-saⁿ, in a-pa teh chhı̄-ti, bô sı̂-kan chú-pn̄g hō͘ i chia̍h, A-iâu pan-tiúⁿ m̄-bat chah piān-tong lâi ha̍k-hāu, tiong-tàu hioh-khùn sı̂-kan, i lóng kiâⁿ-lō͘ tńg-khı̀ chia̍h-pn̄g, chia̍h-pá chiah koh kiâⁿ-lō͘ lâi siōng e-po͘ ê khò. Goán chiah-ê tông-o̍h bô lâng khı̀ koè pan-tiúⁿ in tau, pan-tiúⁿ mā m̄-bat khı̀ kı̂-thaⁿ tông-o̍h chhù--nih chhit-thô. A-iâu pan-tiúⁿ chin tiām, bô-ài kóng-oē, ta̍k-ê m̄-chiah lóng ē kā chhòng-tı̄, bú kah hō͘ i chhiò iah sı̄ hō͘ i siūⁿ-khı̀ chiah beh pàng i soah. Lē-khı̂m kap pan-tiúⁿ toà siōng kı̄n, tông-o̍h tō kā in nn̄g-lâng “sak-chò-tui”, Lē-khı̂m oa̍h-thiàu koh ài kóng-oē, kap A-iâu pan-tiúⁿ kò-sèng thiⁿ-chha-tē--leh, tông-o̍h nā kā chhòng-tı̄, i mā bô lâng hoat-tō͘, kan-taⁿ ē-tàng put-sı̂ khah kéng-kak--leh, kap A-khı̂m--á lı̄ khah hn̄g--leh, khah bián hō͘ tông-o̍h kóng êng-á-oē. Ìn-sióng siōng chhim--ê, sı̄ A-iâu pan-tiúⁿ bô-lūn hó-thiⁿ iah-sı̄ lo̍h-hō͘, lóng chhēng chı̍t-siang n̂g-hia-kóng, lēng-goā koh chah chı̍t-niá n̂g-hō͘-moa, thâu-khak tı̀ chı̍t-téng phoà-phoà kam-á-sek ê ha̍k-seng bō-á, hām thé-io̍k-khò phah-kiû, i mā kāng-khoán chhēng hia-kóng, sı̍t-chāi chin sim-sek. Sió-ha̍k pı̍t-gia̍p tián-lé, A-iâu pan-tiúⁿ niá-tio̍h koān-tiúⁿ-chióng, hiong-tiúⁿ-chióng kap chhoan-tiúⁿ-chióng, i niá-tio̍h chin chē chióng-phín tńg--khı̀, hit-chūn goá niá-tio̍h phín-tek-chióng, chióng-phín sı̄ chı̍t-pún siòng-phō͘. Sió-ha̍k pı̍t-gia̍p liáu-āu, goán chhù toà tı̄ chng-boé, kap kı̂-thaⁿ tông-o̍h bô tha̍k kāng chı̍t-keng kok-tiong, koh lâi tō bô ki-hoē koh kı̀ⁿ-tio̍h A-iâu pan-tiúⁿ--a. Koh kı̀ⁿ-tio̍h i, sı̄ 14 tang āu ê tông-chhong-hoē. Kı̂-sı̍t goán chit-pan ū pān-koè kúi-pái tông-chhong-hoē, m̄-koh goá lóng bô chham-ka, it-tı̍t kàu goá kā Tâi-pak ê khang-khoè sı̂-tiāu, tńg khı̀ kò͘-hiong chhoē thâu-lō͘, hit-nı̂, Lán-lâng chiaⁿ-goe̍h chhoe-saⁿ ê tông-chhong-hoē, goá khı̀ chham-ka, m̄-koh hit-pái A-iâu pan-tiúⁿ bô lâi. Chia̍h-pn̄g ê sı̂, goá hò͘ⁿ-hiân mn̄g kóng: “Pan-tiúⁿ nah ē bô lâi?” Chē keh-piah ê Lē-khı̂m kóng: “A-iâu phoà-pēⁿ, bô hoat-tō͘ lâi chham-ka.” A-khı̂m kè-sio̍k kóng: “Pan-tiúⁿ chò-peng ê sı̂, tı̄ peng-iâⁿ lāi-té hō͘ lâng khi-hū kah chin thiám, i lóng bô pò-kò hō͘ téng-si chai, āu--lâi cheng-sı̂n tō sit-siông sit-siông, peng iáu-boē chò soah, pō͘-tūi tō kā i sàng--tńg-lâi, kóng i tı̄ pō͘-tūi lāi-té khí-siáu--a, kui-kng se̍h-se̍h-liām, bô lâng chai-iáⁿ i teh kóng siáⁿ-mih.” “Nah ē án-ne?” “Pan-tiúⁿ it-tēng sı̄ siuⁿ tiām--a, lâng koh siuⁿ kó͘-ı̀, tı̄ pō͘-tūi lāi-té it-tēng hông chau-that kah m̄-sı̄ khoán!” Kı̂-thaⁿ chò-koè peng ê cha-po͘ tông-o̍h lóng thè A-iâu teh put-pêng. Ta̍k-ê sim-lāi lóng chin oàn-thàn, chı̍t-ê phah-piàⁿ, kó͘-ı̀ ê siàu-liân-lâng, jı̂n-seng ê chiân-tô͘ tō án-ne hō͘ bô jı̂n-sèng ê kun-tūi po̍k-le̍k hāi-hāi--khı̀. Chia̍h-pá-tàu, kı̂-thaⁿ tông-o̍h thê-gı̄ kóng: “Lán lâi-khı̀ khoàⁿ pan-tiúⁿ!” Tông-o̍h sái 5~6 tâi chhia tâng-chê khı̀ pan-tiúⁿ in tau, 10 goā nı̂ bô kı̀ⁿ-bı̄n--a, chit-pái sio-tú, i piàn kah jú tiām, khoàⁿ-tio̍h koè-khı̀ ê tông-o̍h, i kan-taⁿ tiām-tiām chē tı̄ í-á téng, gán-sı̂n--nih ū tām-po̍h-á kiaⁿ-hiâⁿ hām put-an. I piàn kah chin sán chin sán, hoán-èng mā chiâⁿ bān, kı̂-thaⁿ tông-o̍h hiông-hiông m̄ chai beh kóng siáⁿ, ta̍k-ê sim-thâu sng-sng, koè-khı̀ ê bô͘-hoān-seng oân-choân piàn-chò lēng-goā chı̍t-ê lâng. Kiâⁿ-chhut pan-tiúⁿ in chhù, lō͘-tô͘ tiong keng-koè hit-chūn ê hāu-hn̂g, khòng-khoah ê ūn-tōng-tiâⁿ--nih, goán chhin-chhiūⁿ koh khoàⁿ-tio̍h sè-hàn ê sı̂, A-iâu pan-tiúⁿ chhēng hia-kóng phah-kiû ê hêng-iáⁿ. Goá gia̍h-thâu khoàⁿ tùi hn̄g-hn̄g ê soaⁿ-piⁿ, khoàⁿ tùi khui-khoah ê Gı̂-lân pêng-iûⁿ, sı̀-pêng tiām-chēng-á tiām-chēng, tiām kah ná A-iâu pan-tiúⁿ--leh. (TGB Thong-sı̀n tē 51 kı̂, 2003 nı̂ 12 goe̍h)