A-lân 03

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
 Koè chı̍t lé-pài, A-lân kap Chēng-gı̂ poê A-mûi khı̀ kı̀ⁿ Siōng-tè, kàu iok-tēng ê tē-tiám, Siōng-tè í-keng chē tı̄ thang-á-mn̂g piⁿ ê toh-á teh thèng-hāu--a, A-mûi kín-tiuⁿ kín-tiuⁿ, kā A-lân hām Chēng-gı̂ ê chhiú tēⁿ--chı̍t-ē, tō kiâⁿ--jı̍p-khı̀. A-lân hām Chēng-gı̂ tńg-khı̀ sok-siā beh tán khoàⁿ ū A-mûi ê sı̀n-hō--bô? In iok-tēng kóng, nā chêng-hêng bô kài sūn-sı̄, A-mûi tō Call--in, A-lân in tō ē sûi khı̀ “kái-kiù” A-mûi. Chı̍t tiám-cheng koè--khı̀, koh tán bô A-mûi ê sı̀n-hō. 
 “Khoàⁿ--khí-lâi èng-kai sı̄ chiâⁿ sūn-lı̄.” Bûn-eng kā piān-tong chia̍h liáu teh kóng. 
 “Mh! Bô sı̀n-hō lâi èng-kai sı̄ bô siáⁿ chōng-hóng--a, goá ū-kàu ài-khùn--ê, cha-hng-mê poê A-mûi kín-tiuⁿ kah lóng bô khùn, goá beh khı̀ pó͘-bı̂n--a.” A-lân ná hà-hı̀ ná kóng, kóng soah i tō cháu khı̀ khùn--a. 
 It-tı̍t kàu kah boé-àm-á, A-mûi chiah tńg--lâi. 
 “Án-choáⁿ?” Bûn-eng seng khui-chhùi mn̄g. 
 “Lín sı̄ khı̀ toeh, nah ē khı̀ hiah kú?” Oāⁿ Chhiu-kiok mn̄g. 
 “I chhiáⁿ goá khı̀ chia̍h-pn̄g khoàⁿ tiān-iáⁿ, tiān-iáⁿ khoàⁿ soah tō tńg--lâi-a.” A-mûi kóng. 
 “I chài lí tńg--lâi-ê?” Chēng-gı̂ koh pó͘ mn̄g chı̍t kù. 
 “Goá ka-tı̄ chē-chhia tńg--lâi-ê.” 
 A-lân khoàⁿ A-mûi ê hoán-èng koài-koài, mn̄g kóng: “I lâng án-choáⁿ? Lín kám ū kóng-tio̍h sáⁿ?” 
 “I bô kóng sáⁿ, chia̍h-pn̄g kap khoàⁿ tiān-iáⁿ ê sı̂ mā bô kóng joā chē oē, goá khoàⁿ i bē koh kap goá liân-lo̍k--a......” 
 Thiaⁿ A-mûi án-ne kóng, in tāi-iok-á chai-iáⁿ hoat-seng siáⁿ-mih tāi-chı̀--a, bô koh kóng--lo̍h-khı̀, A-lân thê-gı̄ bé mı̍h-kiāⁿ khı̀ Ke-lâng-hô piⁿ chia̍h. 
 Kàu khe-piⁿ, A-mûi ê chêng-sû chiah po̍k-hoat--chhut-lâi, ka-tı̄ the̍h chı̍t koàn bı̀-luh ná lim ná háu, A-lân in tiām-tiām poê tı̄ A-mûi piⁿ--á. 
 Koè tńg kang, A-lân sûi khà tiān-oē kā Ka-khái mē, mā kā A-mûi ê chêng-hêng kóng hō͘ i chai. Bûn-eng khoàⁿ bē chò--tit, siūⁿ beh thè A-mûi chhut chı̍t kháu-khùi, tō chio A-lân in tı̄ BBS téng-koân tng Siōng-tè, in sin-chhéng sin ê ID, hō chò『聖母瑪莉亞』, àn-sǹg beh kā Siōng-tè kà-sı̄--chı̍t-ē. 
 Tng chiâⁿ kú chiah hō͘ in chhoē-tio̍h ki-hoē. Chū A-mûi kap Siōng-tè kı̀ⁿ-bı̄n liáu-āu, Siōng-tè í-keng chiok kú bô koh chiūⁿ-chām, kiám-chhái sı̄ kiaⁿ tn̄g-tio̍h A-mûi ê khoán, Bûn-eng in tng beh nn̄g lé-pài goā chiah tng-tio̍h Siōng-tè koh chiūⁿ-chām. 
 “Hello~My son......” Bûn-eng in tı̄ BBS téng-koân tàn chúi-kiû hō͘ Siōng-tè, kı̂-thāi ē-tàng tit-tio̍h hoê-èng. 
 Koè chiok kú chiah siu-tio̍h: “Who are yo͘?” 
 Bûn-eng in koh tàn--koè-khı̀: “I’m yo͘r Mother.” 
 Koè chı̍t-khùn-á chiah koh siu-tio̍h:『我認識妳嗎?』 
 Bûn-eng kè-sio̍k hoat-tōng kong-ke̍k:『應該不認識吧! 不過我們真有緣啊! 你是上帝, 我是聖母瑪莉亞, 快叫聲媽吧~』Sàng--chhut-khı̀ liáu-āu, A-lân in lóng chhiò kah beh péng--koè-a. 
 Kiat-kó tùi-hong ê hoê-èng sı̄:『無聊!』 
 Bûn-eng khoàⁿ i án-ne ı̀n, kui-pak-tó͘-hoé koh giâ--khí-lâi:『你懂不懂禮貌吧? 王八蛋!』 
 Koh lâi tō bô koh siu-tio̍h Siōng-tè ê chúi-kiû--a, i í-keng tn̄g-soàⁿ--a. Án-ne kā Siōng-tè chhòng-tı̄, A-lân in tō sóng kah lia̍h bē-tiâu--a. A-mûi tńg--lâi liáu-āu, Chēng-gı̂ kín kā A-mûi kóng thâu-tú-á hoat-seng ê tāi-chı̀, A-mûi thiaⁿ--tio̍h mā toè leh chhiò--chhut-lâi:『他應該知道是我們吧? 他只要查詢一下, 知道這是新ID, 又上站沒幾次, 應該想的到是我們, 不過, 謝謝妳們, 我的好姊妹......』 
 Koh lâi A-mûi tō m̄-bat koh kap Siōng-tè tı̄ BBS téng-koân khai-káng--koè-a, m̄-koh A-mûi iáu sı̄ ē chù-ı̀ Siōng-tè tı̄ BBS ê chōng-thāi, A-lân in khoàⁿ--tio̍h, kan-taⁿ ē-tàng khó͘-khǹg i kín sí-sim, mā bô i hoat. 
 Tian-tò sı̄ A-lân chiap-tio̍h Siōng-tè in pêng-iú QA khà lâi sok-siā ê tiān-oē, tı̄ tiān-oē tiong QA thàm kóng:『Mo͘nlight現在怎樣? 還好嗎?』Chit ki tiān-oē sı̄ chêng chı̍t-chām-á A-lân hō͘ QA--ê, A-lân siūⁿ kóng hoâiⁿ-tı̍t sı̄ sok-siā ê tiān-oē, hō͘--i èng-kai bô iàu-kín. Mo͘nlight sı̄ A-mûi tı̄ BBS ê ID. 
 『託你朋友的福, 認清人渣的真面目後, 過的好極了!』A-lân ı̀n kah chiok sí-sng--ê, i tùi Siōng-tè ê chêng-sû, oāⁿ soá khı̀ tùi QA chhut-khı̀. 
 『講話幹嘛那麼毒? 反正網友見面不就是這樣嗎? 合的來就當朋友, 合不來就bye-bye, 而且上帝又沒對Mo͘nlight怎麼樣......』 
 『沒怎麼樣? 見面前說的那麼肉麻, 見面後卻180度大轉變, 他以為他是誰啊?』 
 『好了啦! 火氣幹嘛那麼大? 妳們是不是有用聖母瑪莉亞的ID上去整上帝?』 
 『我幹嘛要告訴你? 是又怎麼樣? 不是又怎麼樣?』 
 『妳們很幼稚耶! 這樣也爽喔!』 
 『對啦! 怎樣? 就是要給他一點教訓啦!』 
 『好了啦! 上帝有跟我說妳的長相喔! 妳是那兩個陪Mo͘nlight去的其中一個吧!』 
 『不──是! 請你跟你的朋友說, 很抱歉, 他認錯人了.』 
 『妳跟Mo͘nlight那麼好, 怎麼可能沒去?』 
 『跟你說沒去就沒去啦! 我要掛電話了, 再──見!』Boé--á chit nn̄g jı̄, A-lân chhut-la̍t teh jiáng. 
 A-mûi mn̄g A-lân: “I án-choáⁿ kóng?” 
 “Tong-jiân sı̄ thè hit-kho͘ kóng-oē, m̄-koh in chai-iáⁿ『聖母瑪莉亞』 sı̄ lán neh.” 
 “I kám ū kóng-tio̍h Siōng-tè?” A-mûi m̄ sí-sim koh kè-sio̍k mn̄g--lo̍h-khı̀. 
 “I beh kóng goá mā boài kā thiaⁿ--lah! I sı̄ ū kóng Siōng-tè kā i kóng poê lí khı̀--ê kı̂-tiong chı̍t ê sı̄ goá.” 
 “Siōng-tè thài ē chai? I sı̄ ū mn̄g, m̄-koh goá bô kā kóng ā.” 
 “Èng-kai sı̄ ioh--ê-lah.” 
 “Lân......lí m̄-bián ūi-tio̍h goá kap QA pı̀ⁿ-bı̄n--lah.” 
 “Hoâiⁿ-tı̍t in hit chióng lâng lóng m̄-sı̄ siáⁿ-mih kha-siàu--lah, i nā beh pı̀ⁿ-bı̄n tō lâi ā, goá kiaⁿ--i kong...?” A-lân tùi QA ê tēng-ūi chiâⁿ kán-tan, tō-sı̄ thong-phoe, kóng tiān-oē, hō͘-siong chò gı̄-niū, chèng-keng kóng--khí-lâi liân pêng-iú mā bô sǹg, i bē chhiūⁿ A-mûi ū hit chióng kı̂-thāi, te̍k-pia̍t sı̄ hoat-seng chit kái ê tāi-chı̀ liáu-āu. 
 Sı̂-kan kú--lâi, chit pái kap Siōng-tè kı̀ⁿ-bı̄n tùi A-mûi chō-chiâⁿ ê khang-chhùi mā ta̍uh-ta̍uh-á hó lı̄--a. In iû-goân put-sám-sı̂ sı̀-kè chhit-thô, sńg BBS, siáu-siáu tian-tian, nn̄g tang ê tāi-ha̍k seng-oa̍h tō án-ne koè--khı̀-a. 
 # Chhiong-ke̍k 
 Hioh-joa̍h ê sı̂, Siù-bí in siā-thoân chio choân Tâi-oân ê siong-koan siā-thoân chò-hoé pān “Pō͘-lo̍k-iâⁿ”, chı̍t goe̍h-jı̍t chêng, Siù-bí tō khà tiān-oē hō͘ A-lân hām Ka-bûn, àn-sǹg chio in chò-hoé chham-ka. 
 “A-lân, lín tang-sı̂ hioh-khùn? Goán siā-thoân 7 goe̍h-chhe beh khı̀ goán pō͘-lo̍k hia pān iâⁿ-tūi, lí ài chò-hoé lâi--o͘!” 
 “A-bí kong-chú, khoàⁿ--lâi lí tı̄ siā-thoân chhit-thô kah bē-bái--o͘! Goá tı̄ goán ha̍k-hāu mā ū chham-ka『山服社』neh! Ka-bûn--leh? I tang-sı̂ beh tńg--khı̀ kám chai--a?” 
 “Goá ū kap i kóng--koè-a, lí kám beh khà hō͘--i? Kàu sı̂ lín ē-sái chò-hoé chē-chhia tńg--lâi, án-ne mā khah ū phoāⁿ.” 
 “Hó--a, goá chiah koh kap i iok sı̂-kan. Tio̍h--lah, A-sáu chit-má án-choáⁿ? Lín chit-má......” 
 “Siūⁿ beh chai-iáⁿ tō tńg-lâi chham-ka iâⁿ-tūi chiah kā lí kóng. Lí sı̍t-chāi chiok bô ı̀-sù--ê neh, lâng Ka-bûn siōng bô chı̍t ha̍k-kı̂ ē tńg-lâi 2~3 pái, lí kui ha̍k-kı̂ nā ū tńg-lâi chı̍t pái goá tō thau-chhiò--a.” 
 “Hó--lah, hioh-joa̍h tō beh tńg--khı̀-a meh!” 
 7 goe̍h-chhe, A-lân kap siā-thoân ê Komod, koh ū kúi ê siā-oân chò-hoé chham-ka Siù-bí in pān ê iâⁿ-tūi, Ka-bûn khā tio̍h ài siōng-pan ê koan-hē, bô hoat-tō͘ chham-ka. Lâi--ê ū gō͘ keng bô kāng ha̍k-hāu ê goân-chū-bı̂n siā-thoân, koh ū thiaⁿ Siù-bí teh kóng ê “ūn-tōng-kài ê sianpai”. Chı̍t lé-pài ê iâⁿ-tūi, jı̍t--sı̂ chò pō͘-lo̍k chu-goân tiau-cha kap hóng-būn pō͘-lo̍k lāu-lâng, àm-sı̂ loē-pō͘ chiam-tùi hiān-chhú-sı̂ goân-chū-bı̂n ūn-tōng ê hoat-tián chò thó-lūn, mā hō͘-siong hun-hióng kok siā-thoân ê keng-giām. 
 Tē it àm oa̍h-tāng lóng kiat-sok liáu-āu, A-lân kap Siù-bí sio-chio khı̀ hái-piⁿ-á khai-káng. Chū A-lân khı̀ Tâi-pak tha̍k-chheh liáu-āu, in chiâⁿ kú bô kóng sim-lāi-oē--a. 
 “Goá kám-kak lín chit pái ê iâⁿ-tūi ká-ná thiau-kang siat-kè hō͘『山服社』chham-ka--ê......” A-lân kui kang lo̍h--lâi ê koan-chhat, hō͘ i kám-kak Siù-bí in ká-ná tùi『山服社』ngāi-gio̍h ngāi-gio̍h. 
 Siù-bí bô sûi kā ı̀n, i iáu teh khó-lū kám beh kap A-lân kóng, i tiām-tiām bô kóng-oē. 
 “Án-choáⁿ--a? Sui-bóng bô thiaⁿ lí kóng koè lín siā-thoân ê chêng-hêng, m̄-koh goá khoàⁿ ē chhut-lâi lán chit nn̄g ê siā-thoân ê sèng-chit bô sáⁿ kāng-khoán.” A-lân kè-sio̍k kóng--lo̍h-khı̀. Lı̄-khui nn̄g tang, i kám-siū tio̍h Siù-bí piàn kah chiok bô kâng--ê. 
 “Lí kám koh ē-kı̀ goá bat kā lí kóng koè goán ha̍k-hāu mā ū『山服社』? M̄-koh sı̄ án-choáⁿ in chit kái bô chham-ka? M̄-sı̄ goán bô chio--in, sı̄ in boài lâi.”『我們之前有論戰過, 針對他們出隊, 還有對原住民的看法. 山服只是打著山地服務的招牌, 把漢人的價值觀強加給原住民部落以及小孩, 原住民部落已經在整個漢人社會和大中國意識的壓迫下, 快要滅族了, 山服社用救國團的方式, 表面上說要幫助部落的小孩學習, 可是實際上卻讓我們接受漢人觀點的教育方式, 電視節目, 玩的遊戲, 還有價值觀, 在他們設計給小孩子參加的活動裡面, 不是要讓小孩子知道身為原住民的驕傲, 而是要讓我們變成漢人. 所以啦, 經過那一次的論戰, 他們當然不會參加我們辦的營隊. 我們只是想嘗試看看, 其實是可以用原住民的觀點來辦營隊, 或是做點什麼來回饋部落. 現在很多學校都有原住民社團, 可是也有很多社團是像山服社這種性質的, 大家會很相信這種社團, 這樣一來, 原住民在大家的眼中看來, 就只是唱唱歌跳跳舞的族群, 很多人也以為學幾首原住民的歌, 會跳原住民的舞, 就自以為關心原住民, 和原住民站在一起, 這些, 說真的, 對我們一點幫助都沒有, 反而是一種傷害』Siù-bí chı̍t kháu-khùi kā chiah-ê kóng-kóng--chhut-lâi. 
 Chı̍t-khún-thâu thiaⁿ Siù-bí kóng chiah chē, A-lân soah m̄-chai beh án-choáⁿ hoán-èng, kan-taⁿ pok chı̍t kù kóng:『這樣我也是妳眼中山服社的一員......』 
 『我不是針對妳, 不然, 我也不會找妳來參加, 我是用朋友的身份邀請妳, 不是因為妳是山服社社員. 我們只是想找1條出路, 1條原住民可以有尊嚴繼續生存的路.』 
 “Mh, goá chai-iáⁿ lí ê ı̀-sù. Goá pún-té kioh-sı̄ chham-ka『山服』, ē-hiáu chhiùⁿ goân-chū-bı̂n ê koa, thiàu goân-chū-bı̂n ê bú, kap lí ê koan-hē tō ē-tàng giú khah kı̄n, siūⁿ bē kàu goán『一廂情願』ê siūⁿ-hoat kap chò-hoat, hoán-tò bô pang-chō͘. Ū tang-sı̂-á goá ē siūⁿ-tio̍h lán khai-káng lóng sı̄ kóng Tâi-gí, goán m̄-bat siūⁿ beh o̍h lín ê oē, siūⁿ-tio̍h che, goá tō kám-kak tùi lí chiok pháiⁿ-sè--ê, chham-ka siā-thoân liáu-āu, ta̍k pái siūⁿ-tio̍h lí, goá mā ē siūⁿ kóng sı̄ án-choáⁿ goá m̄-sı̄ goân-chū-bı̂n? Sı̄ án-choáⁿ goá sı̄ Hàn-jı̂n?” A-lân kóng soah, thó͘ chı̍t kháu-khùi. Widi ê àm-mê goân-lâi chiah-nı̄ tiām-chēng, thiⁿ-téng ê chheⁿ sih--leh sih--leh, kan-taⁿ hái-éng phah tı̄ soa-po͘ ê siaⁿ. 
 Koè tńg kang, A-lân iáu-boē khùn-pá tō hông ó͘--khí-lâi, cha-hng-mê kap Siù-bí kóng soah, A-lân koh siūⁿ chiok kú chiah khùn--khı̀. Koh lâi hit kúi kang, in thiaⁿ pō͘-lo̍k ê lāu-lâng kóng Pangcah ê thoân-soat, poaⁿ-soá ê keng-koè, in ê thoân-thóng bûn-hoà, kap hit-chūn-á in hoán hoé-le̍k hoat-tiān-chhiúⁿ ê tāi-chı̀, chiah-ê lóng ē siu tı̄ Pō͘-lo̍k-siā ê khan-bu̍t--nih, Siù-bí in àn-sǹg koh lâi beh iōng chit hūn khan-bu̍t ka-kiông kap kok siā-thoân ê liân-hê. 
 Iâⁿ-tūi kı̂-kan, A-lân mā hoat-hiān Siù-bí kap A-sáu ê koan-hē piàn kah chiok ài-māi--ê, ū chı̍t jı̍t i chhoē Siù-bí mn̄g: “Siù-bí, lí kap A-sáu chò-hoé--a?” 
 “Mh.” 
 “Ho͘h~ lóng bô kā goá kóng, koh ài goá ka-tı̄ hoat-hiān, kóng, lín chò-hoé joā kú--a?” 
 “Èng-kai sǹg sı̄......『大一結束的那一年暑假吧』! Goân-pún goá bô siūⁿ beh tap-èng, goán nn̄g ke-hoé-á chiah chhin--tio̍h, goán nā chò-hoé, hit chióng kám-kak chiok koài--ê, m̄-koh i it-tı̍t tùi goá chiok hó--ê, ū chı̍t kái goá ū tāi-chı̀ ài khı̀ Gio̍k-lí chı̍t choā, i chai-iáⁿ liáu-āu tō kóng beh poê goá khı̀, boé--á goán nn̄g ê khiâ o͘-tó͘-bái iân-lō͘ sńg--lo̍h-khı̀, kiat-kó lí kám chai-iáⁿ hoat-seng siáⁿ-mih tāi-chı̀? Beh tńg--lâi ê sı̂, khiâ kàu poàⁿ-lō͘ o͘-tó͘-bái soah tiāⁿ--khı̀, hoat bē tín-tāng, hāi goá kap i khan chiok kú chiah chhoē-tio̍h tiàm siu-lí, hit kái i hō͘ goá mē kah beh chhàu-thâu, koh lâi chū-jiân tō chò-hoé--a.” Siù-bí siūⁿ-tio̍h hit chân tāi-chı̀, ná kóng ná chhiò. 
 A-lân khoàⁿ-tio̍h Siù-bí ê piáu-chêng, chiâⁿ thè i hoaⁿ-hí, siūⁿ tńg-lâi ka-tı̄, iáu sı̄ ko͘-toaⁿ lāu-lâng chı̍t ê, tō jú him-siān Siù-bí--a. 
 Iâⁿ-tūi soah kàu khai-ha̍k chit toāⁿ sı̂-kan, A-lân tı̄ Hoa-lian koh kap Siù-bí hām A-sáu kóng chiâⁿ chē, thiaⁿ in kóng goân-chū-bı̂n ê būn-tê, kóng siā-thoân phêng-kàm, kóng hāu-hn̂g chū-chú, kóng chèng-tı̄, kóng siā-hoē ūn-tōng, chiah-ê i éng-koè lóng m̄-bat thiaⁿ--koè, mā m̄-bat siūⁿ--koè, i liân pò-choá iah-sı̄ tiān-sı̄ sin-bûn to bô teh khoàⁿ. Chit chūn i chiah chai-iáⁿ lâng teh kóng ê “tāi-ha̍k-seng lóng m̄-bat teh siu siā-hoē ha̍k-hun” chit kù oē ê ı̀-sù. Tāi-ha̍k nn̄g tang lo̍h--lâi, i kan-taⁿ chai-iáⁿ Tâi-pak toh-ūi khah hó sńg, ha̍k-hāu hū-kı̄n toh chı̍t keng tiàm ê mı̍h-kiāⁿ khah hó chia̍h, kap kı̂-thaⁿ toā-sè-hāng tāi-chı̀ oân-choân tn̄g-soàⁿ, bē-su i ka-tı̄ seng-oa̍h tı̄ to̍k-lı̍p ê khong-kan, iōng chhiûⁿ-á kap goā-kài keh-lı̂, liân ha̍k-hāu lāi-té ū lâng teh cheng-chhú ha̍k-seng sok-siā hun-phoè hām siat-pı̄ sú-iōng ê būn-tê, i mā m̄-bat siūⁿ beh khı̀ liáu-kái iah koan-sim. 
 Siù-bí hām A-sáu kóng ê oē, it-tı̍t tı̄ A-lân ê thâu-khak lāi teh ká. “Nn̄g tang ê sı̂-kan, goân-lâi Siù-bí sêng-tióng hiah chē--a, chham-ka Pō͘-lo̍k-siā, su-khó ka-tı̄ cho̍k-kûn ê būn-tê, kap A-sáu koh ū kı̂-thaⁿ goân-chū-bı̂n ê pêng-iú, beh iōng ka-tı̄ ê khùi-la̍t, phah chhut goân-chū-bı̂n beh kiâⁿ ê lō͘. Ah goá--leh? Goá chit nn̄g tang lóng teh chhòng sáⁿ? Goá tùi ka-tı̄ tàu-té ū siáⁿ-mih àn-sǹg?” A-lân tùi ka-tı̄ án-ne kóng. 
 (TGB Thong-sı̀n tē 65 kı̂, 2005 nı̂ 2 goe̍h)