Soè chiah iûⁿ-á
Bat ū chı̍t chiah chı̄n soè chiah-ê iûⁿ-á, i ê kha chùn-chùn, iáu-kú ka-kı̄ chı̄n hoaⁿ-hí thit-thô.
Ū chı̍t jı̍t i khí-sin khı̀ thàm i ê má, ná thiàu ná siūⁿ, i oē thang tùi i ê má tit-tio̍h ta̍k hāng hó ê mı̍h, chiū chı̄n hoaⁿ-hí.
I tú-tio̍h chı̍t chiah soè chiah lông. Lông khoàⁿ-kı̀ⁿ chit chiah soè chiah iù-iù iûⁿ-á, kóng, “Soè chiah iûⁿ-á ! Soè chiah iûⁿ-á ! Goá beh chia̍h lí !”
Chóng-sı̄ iûⁿ-á thiàu-thiàu cheh kóng, “Goá beh khı̀ gún má ê chhù, tı̄ hia goá chia̍h khah pûi, lí chiah lâi chia̍h goá.”
Soè chiah lông siūⁿ-siūⁿ teh, chiū pàng iûⁿ-á khı̀.
Bô joā kú i tú-tio̍h chı̍t chiah sı̂n-eng. Chit chiah sı̂n-eng khoàⁿ-kı̀ⁿ, chı̍t chiah iù-iù ê iûⁿ-á tı̄ i ê bı̄n-chêng, chiū chı̄n iau ê khoán kóng, “Soè chiah iûⁿ-á ! Soè chiah iûⁿ-á ! Goá beh chia̍h lí !”
Chóng-sı̄ soè chiah iûⁿ-á thiàu-thiàu cheh, chiū kóng, “Goá beh khı̀ gún má ê chhù, tı̄ hia goá chia̍h khah pûi, lí chiah lâi chia̍h goá.”
Chit chiah sı̂n-eng siūⁿ-siūⁿ teh, chiū pàng iûⁿ-á khı̀.
Bô joā kú i tú-tio̍h chı̍t chiah hó͘, koh chı̍t chiah chhâi-lông, chı̍t chiah káu kap chı̍t chiah toā eng. In lóng-chóng khoàⁿ-kı̀ⁿ chit chiah iù-iù ê iûⁿ-á kóng, “Soè chiah iûⁿ-á ! Soè chiah iûⁿ-á ! Goá beh chia̍h lí !”
Chóng-sı̄ iûⁿ-á tùi ta̍k chiah kā i thiàu-thiàu cheh ı̀n in, kóng, “Goá beh khı̀ gún má ê chhù, tı̄ hia goá chia̍h khah pûi ! lí chiah lâi chia̍h goá.”
Āu-lâi i kàu i ê má ê chhù, chiū koáⁿ-kín kā i kóng, “Án-má, Goá ún lâng beh chia̍h khah pûi, só͘-í eng-kai tio̍h chiàu iok, chhiáⁿ hō͘ goá chit-tia̍p tiàm tı̄ gō͘-kak pâng.”
I ê má kóng i chı̄n koai, chiū hō͘ I tiàm gō͘-kak pâng. Tı̄ hia chit chiah tham chia̍h ê soè chiah iûⁿ-á tiàm chhit jı̍t kú, chia̍h, chia̍h koh chia̍h kàu chha-put-to boē tín-tāng.
I ê má kóng i í-keng kàu-gia̍h pûi, beh choè ta̍k hāng to oē choè tit, taⁿ thang tò-khı̀. Chóng-sı̄ chit chiah káu-koài ê soè chiah iûⁿ-á kóng án-ni boē choè tit, in-ūi i sı̄ chı̄n phauh, chı̄n nng, tı̄ i tò-khı̀ ê sı̂, tek-khak ū mı̍h beh chia̍h i.
Soè chiah iûⁿ-á kóng, “Goá beh kā lí kóng, lí tio̍h cháiⁿ-iūⁿ choè. Lí tio̍h ēng goá sí ê soè hiaⁿ-tı̄ ê phê lâi choè chı̍t ê kó͘-á. Goá chiah chē tiàm lāi-bı̄n ia̍h ûn-ûn-á lı̀n-kè-khı̀, in-ūi goá sı̄ ân-ân chhin-chhiūⁿ kó͘.”
Só͘-í i ê má chiū ēng i ê hiaⁿ-tı̄ ê phê, choè chı̍t ê súi-súi soè-soè ê kó͘-á, hē iûⁿ-mn̂g tı̄ lāi-bı̄n. Iûⁿ-á kiáⁿ ûn-lûn-khûn súi koh sio, ia̍h lı̀n-kè-khı̀ hoaⁿ-hoaⁿ hí-hí.
Bô joā kú i tú-tio̍h chı̍t chiah toā eng, i chiū kiò kóng, “Kó͘-á, kó͘-á, lí ū khoàⁿ-kı̀ⁿ soè chiah iûⁿ-á bô ?”
Iûⁿ-á sian-siⁿ choè i khûn-lûn tı̄ i ê nńg-nńg sio-sio ê siū, ı̀n kóng,
“I poa̍h-lo̍h-khı̀ hé-nı̍h lah ! Lí ia̍h beh khı̀ ! Khı̀ ah, soè ê kó͘-á ! Thin-thong, thin-thong !”
Eng chiū thó͘-khùi chı̄n iu-būn, siūⁿ chit ê iù-iù ê mı̍h hō͘ i cháu khı̀ lah, kóng, “Chı̄n soe lah ! ” Tú-tú tı̄ hit sı̂ soè chiah iûⁿ-á lı̀n-kè khı̀, ná chhiò, ná gı̂m, “Lòng thı̀n thòng ! Lòng thı̀n thòng !”
Ta̍k chiah siù kap chiáu tú-tio̍h i, pı̂ⁿ-pı̂ⁿ mn̄g i kóng, “Kó͘-á, kó͘-á. Lí ū khoàⁿ-kı̀ⁿ soè chiah iûⁿ-á bô ?”
Chit chiah soè chiah káu-koài ê iûⁿ-á ı̀n in kóng,
“I poa̍h tı̄ hé-nı̍h lah ! Lí ia̍h beh khı̀ ah ! Khı̀ ah, soè ê kó͘-á ! Lòng thı̀n thòng.”
Āu-lâi in lóng-chóng thó͘-khùi, siūⁿ chit chiah iù-iù ê soè chiah iûⁿ-á, khı̀ hō͘ i cháu-khı̀ lah.
Lō͘-bé soè chiah lông ûn-á pái lâi, chı̄n iu-būn ê khoán-sit, tı̀-ı̀ teh siūⁿ ia̍h kiò, kóng,
“Kó͘-á, kó͘-á, Lí ū khoàⁿ-kı̀ⁿ iûⁿ-á bô ?”
Soè chiah iûⁿ-á ûn-lûn-khûn tı̄ i ê ba̍t-ba̍t soè-soè ê siuⁿ, hoaⁿ-hoaⁿ-hí-hí ı̀n kóng,
“I lo̍h-khı̀ hé-nı̍h lah ! Lí ia̍h beh khı̀ ! Khı̀ o͘h, soè ê kó͘-á ! Thin-thong. ”
Chóng-sı̄ i taⁿ boē koh lı̀n-khı̀, in-ūi soè chiah lông chı̍t ē chiū jı̄n-tit i ê siaⁿ kiò kóng, “Ho͘h ! Lí ka-kı̄ ū péng-lı̀n-tńg bô ? Taⁿ tio̍h tùi hia chhut-lâi.”
Tùi hit-tia̍p lông thiah phoà kó͘-á, iā kā i thun-lo̍h-khı̀.
(1)Mn̄g. iûⁿ-á ū sím-mı̍h káu-koài ? Gâu ēng phiàn-pō͘.
(2)Phiàn-pō͘ oē chhut-hiān á boē ? Oē, āu-lâi siū chhâ-chhut.
Sèng-keng kóng, “In-ūi jia-khàm ê tāi-chı̀, bē ū bô lō͘-chhut ê, khǹg-ba̍t ê tāi-chı̀, bē ū bô hō͘ lâng chai ê.”
Ou-m̂-á chhiū
Ū chı̍t ê soè-hàn ê gín-ná chē tı̄ i ê lāu-bú ê kha-thâu-u, tı̄ sai-sı̀ ê toā thang-á piⁿ khoàⁿ tùi hoe-hn̂g chhut-khı̀. Hit sı̂ sı̄ chhiu-thiⁿ, hong chı̄n thàu, chiah-ê n̂g sek jû chhiū-hio̍h lak-lak tı̄ chháu-á-nı̍h, kap tı̄ chio̍h-thâu-á lō͘. In lāu-bú teh chhiah be̍h-á, kim-kim ê chiam tı̍t nǹg-kè-khı̀, ba̍k-chiu choè i khoàⁿ tùi hông-hun-àm kng-kng ê thiⁿ khı̀.
Kàu àm lah, chit ê soè-hàn ta-po͘ gín-ná thâu-khak khoà tı̄ in lāu-bú ê seng-khu tiāⁿ-tiāⁿ-tiāⁿ, āu-lâi in lāu-bú chiū àⁿ-lo̍h-khı̀ khoàⁿ i ê kó͘-chui ı̂ⁿ-ı̂ⁿ ê bı̄n.
I bô teh khùn chí-ū chin tı̀-ı̀ teh khoàⁿ o͘-m̂-á chhiū, ū chı̍t ki tn̂g-tn̂g ê o͘-âng sek ê ki tı̄ lı̂-pa goā, hō͘ hong iô cheh, iô cheh.
I ê lāu-bú ná loa̍h i nńg-nńg n̂g sek ê thâu-mn̂g, kóng, “Goá sim-koaⁿ-á, lí teh siūⁿ sím-mı̍h ?” Gín-ná kóng, “A-bú-á, m̂-á-chhiū teh kóng sím-mı̍h ? I tùi lı̂-pa āu-bı̄n thâu tàm-cheh, tàm-cheh ; teh kóng sím-mı̍h ? a-bú-á.”
Lāu-bú ı̀n kóng, “I teh kóng, Goá khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t ê hok-khı̀ ê soè-hàn gín-ná tı̄ sio-sio khí hé-lô͘ ê pâng. Hong teh chhe chı̄n léng, iā àm-àm chēng-chiauh, chóng-sı̄ chit ê soè-hàn gín-ná sı̄ sio-lō, hoaⁿ-hí, pêng-an tı̄ i ê lāu-bú ê kha-thâu-u. Goá kap i thı̀m-thâu, i khoàⁿ goá. Goá siūⁿ i nā chai i sı̄ joā hok-khı̀.”
“Taⁿ khoàⁿ, goá lóng-chóng ê hio̍h sı̄ àm-âng sek. Ta̍k jı̍t ná ta-la-khı̀. Koh bô joā-kú chiū bô la̍t chha-put-to boē liâm tı̄ goá ê ki. Pak hong beh lóng sàu-làu-khı̀, ia̍h bô lâng oē kı̀-tit. Āu-lâi seh beh lo̍h-lâi lâi kā goá pau-teh. Ia̍h āu-lâi seh beh koh iûⁿ khı̀, iā peng-hō͘ lâi khàm goá, chı̄n lāi ê hong beh sia̍k-sia̍k kiò, sàu tı̄ goá ê kng-kng ê ki.”
Put-lūn sím-mı̍h lâng nā tùi chia kè, goá kap i tàm-thâu, jı̍t-mı̂ lóng sı̄ chhiⁿ-chhám keng-kè.
Chóng-sı̄ tı̄ chit keng hok-khı̀ ê chhù sı̄ chı̄n sio koh kng, chit ê soè-hàn gín-ná kui-jı̍t thang thit-thô i ê chheh, kap thit-thô ê mı̍h. I ê pē-bú chiàu-kò͘ i, thiàⁿ i. Tı̄ ē-hng sı̂ tiàm tı̄ in pē-bú ê kha-thâu-u, tı̄ iām-iām ê hé-lô͘ chêng, tha̍k hó thiaⁿ ê kò͘-sū, kap gı̂m kó͘-chá ê koa hō͘ i thiaⁿ, hok-khı̀ ê soè-hàn gín-ná.
Goá tı̄ goā-bı̄n chı̂n tùi seh kè-khı̀, khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t choā âng-âng ê kng tùi hāu-peh-chheh phāng chhut-lâi, goá ka-kı̄ tiàm tı̄ chia àm-àm thı̀m-thâu, siūⁿ i sı̄ joā hó.
Taⁿ goá tiàm chia thun-lún thèng-hāu. Goá tú-tio̍h seh, hō͘, koh koâⁿ, goá bô siáⁿ iu-būn chí-ū sı̄ hoaⁿ-hí. In-ūi goá ê kun-thâu sı̄ ū iáu oa̍h koh sio-lō. Goá chai hit ê chhiⁿ-chhùi kap súi, sı̄ siu chı̄n ún-tàng tı̄ goá ê soè-soè chhiah sek ê íⁿ-lāi. Jı̍t-mı̂ tı̍t-tı̍t kè ; seh chiām-chiām iûⁿ-khı̀, thó͘-toē ûn-á khah nńg, thiⁿ chheng-chheng, soè chiah chiáu-á pe-lâi, pe-khı̀, teh kiò kóng, “Chhun-thiⁿ lah ! chhun-thiⁿ lah !” Goá chai goá lóng-chóng ê ki chiap ûn-ûn-á teh lâi.
“Jı̍t-kng ná sio, thiⁿ-khı̀ ná un-hô. Iù-iù ê chháu-á hio̍h hoat chin cha̍t tı̄ goá ê kha, chı̄n hó ê hō͘ pang-chān goá kim-kim ê íⁿ phòng toā.”
Koh bô joā-kú goá chiū hoat hio̍h kàu chiâⁿ choè chı̍t niá súi-súi chhiⁿ-chhiⁿ ê saⁿ, ia̍h goá chiū chin thé-biān hoaⁿ-hí lâi thı̀m thâu. Chit ê soè hàn gín-ná cháu lâi khoàⁿ goá kiò kóng, “Ah, lāu-bú-á, Chit châng soè châng o͘-m̂-á chhiū oa̍h lah, súi koh chhiⁿ-chhùi. Lâi, lâi khoàⁿ o͘h !”
Goá thiaⁿ-kı̀ⁿ, chiū tı̄ hē-thiⁿ ê hong ê tiong-ng thı̀m goá ê thâu. In ta̍k jı̍t khoàⁿ-kı̀ⁿ goá ná khah súi, kàu lō͘-bé goá chiū khui hoe, súi koh phang.
“Koh kúi-nā jı̍t goá chiū lak goá ê pe̍h hoe ia̍p tı̄ chháu-nı̍h, ia̍h lí khoàⁿ ū chhiⁿ-chhiⁿ soè lia̍p ê ké-chí. Goá chiū soè-jı̄ hō͘ in ǹg jı̍t; tı̄ mı̂-sı̂ suh lō͘-chúi, ûn-ûn-á se̍k, ná khah toā, khah âng, khah se̍k, kàu lō͘-bé o͘-o͘, kim-kim, chin hó bı̄. Goá chiàu só͘ oē ê kia̍h koâiⁿ hō͘ soè-hàn gín-ná thang cháu lâi, cháu khı̀. I toā-siaⁿ hoaⁿ-hí kiò, bán tiàm tı̄ i kó͘-chui ê chhiú, cháu khı̀ pun hō͘ i ê lāu-bú, kóng, “Lāu-bú-á, lí khoàⁿ chit ê sı̄ oē thun-lún ê o͘-m̂-á chhiū só͘ siⁿ ê.”
Ah ! chit sı̂ goá sı̍t-chāi chı̄n hoaⁿ-hí, siat-sú goá nā oē, chiū ài kóng, “Thang the̍h in, só͘ thiàⁿ ê soè-hàn gín-ná. Goá siu teh hō͘ lí, hō͘ in kú-kú tit-tio̍h jı̍t kap hō͘. Thang khah tiⁿ kap se̍k.”
Goá thâu thı̀m koh thı̀m chı̄n chiok-ı̀, in-ūi goá ê kang ū choè bêng-pe̍k.
Chit ê gín-ná tùi thang-á khoàⁿ-kı̀ⁿ goá, siūⁿ kóng, “Chit châng soè châng o͘-m̂-á chhiū chı̄n hó sim. Goá khoàⁿ chiū thiàⁿ i. Goá chai i ka-kı̄ pêng-an tiàm hia teh thı̀m-thâu, ia̍h āu ê hē-thiⁿ beh siⁿ ké-chí thang hō͘ goá koh bán.”
Chit ê soè-hàn gín-ná chiū chhiò-chhiò ia̍h hoaⁿ-hí thiaⁿ chit ê kò͘-sū. I ê lāu-bú phō i saⁿ-kap khı̀ chia̍h ê-hn̄g pn̄g, chit châng o͘-m̂-á chhiū iáu-kú tı̄ hong-nı̍h tàm-lâi, tàm-khı̀.
(1)Mn̄g. Ou-m̂-á chhiū tú-tio̍h hong sng ū kan-khó͘ á-bô ? Ū.
(2)Sng seh ū lı̄-ek o͘-m̂-á chhiū á bô ? Ū, hō͘ thâng sí, hō͘ thó͘-toē sang kap pûi, hē-thiⁿ thang koh siⁿ ké-chí.
(3)Lâng nā bô keng-kè kan-khó͘ oē sêng-khı̀ á boē ? Boē.
Sèng-keng kóng, “Chiū-sı̄ tı̄ hoān-lān tiong iā hoaⁿ-hí, in-ūi chai hoān-lān siⁿ-khí thun-lún, thun-lún siⁿ-khí láu-liān, láu-liān siⁿ-khí ǹg-bāng, ǹg-bāng bô tı̀-kàu kiàn-siàu.”
