跳至內容

Bē Hoa ê Hoé-bú

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
 “Nā bô keng-koè su-sióng khé-bêng, Tâi-oân kang-lâng bô khó-lêng hoan-sin!” Tı̄ Toā-tiū-tiâⁿ têng-á-kha, Kiàn-kiông hiaⁿ tú kı̀ⁿ-bı̄n tio̍h án-ne kā goán kiông-tiāu. Thâu-chêng bô joā hn̄g hia, chiâⁿ-pah ê lô-tōng-chiá kap ūn-tōng kang-chok-chiá teh poaⁿ hêng-tōng-kio̍k, kin-á-jı̍t in chiūⁿ ke-thâu, beh khòng-gı̄ chu-pún-ka kap chèng-hú chò-hoé pak-siah kang-lâng. 
 Tı̄ lō͘-piⁿ khoàⁿ 1-ē-á, goán tio̍h lı̄-khui hia, Kiàn-kiông hiaⁿ chio goán kàu hù-kı̄n 1-ê pêng-iú hia chia̍h-tê khai-káng; goán kin-á-jı̍t kap i sio-iok, beh thiaⁿ i ê kò͘-sū. 
 Tı̄ chháu-tē só͘-chāi pháiⁿ thàn-chia̍h, ko-chit chhím chhut-gia̍p, Kiàn-kiông hiaⁿ tio̍h lı̄-khui Ka-gı̄, lâi Tâi-pak Tiong-hô “Kok-chè-pâi” chia̍h thâu-lō͘. Chı̍t goe̍h-jı̍t sin-súi chiah 9 pah kho͘, thàn--ê tú-tú-á thang koè-jı̍t. Thè-ngó͘ liáu-āu, pêng-iú ín i kàu Chhiū-nâ-á “Lâm-a Sok-ka” ê ní-chéng-chhiúⁿ, sin-súi ū khah koân--tām-po̍h-á, khiām-tn̂g ngeh-tō͘, chiah khai-sí ū thang khiām koá chı̂ⁿ. 
 Tı̄ ní-chéng-chhiúⁿ, i kut-la̍t chò, jı̄n-chin o̍h, koè bô kúi-tang, goā-kháu chò kāng-tô͘ ê pêng-iú chhiàⁿ i khı̀ kā hoāⁿ kang-tiûⁿ, sui-bóng kui-bô͘ bô “Lâm-a” hiah toā, m̄-kú chit-ê chhiàng-suh tú-hó hō͘ i liáu-kái án-choáⁿ keng-êng koán-lí. Boé--á, i ka-kı̄ chhut-lâi chhòng-gia̍p, soè 1-tè tē, ēng thih-phiáⁿ tah 1-keng kang-tiûⁿ, tio̍h án-ne khai-sí chò thâu-ke. 
 Hit-chūn, tóng-goā ūn-tōng tng teh khí-pōng, i tiāⁿ-tiāⁿ khang-khoè pàng--leh, chông khı̀ thiaⁿ tóng-goā chèng-kiàn-tiûⁿ. Hō͘ “Kò͘-bı̄n-tháng” chau-that ê Tâi-oân-lâng, sim-koaⁿ-té ê ut-chut bē-su tı̄ hia chhoē-tio̍h chhut-lō͘. 90 nı̂-tāi chho͘-kı̂, liân tāi-ha̍k-seng to chē bē tiâu--ah, Tâi-pak ke-thâu ta̍k-put-sı̂ lóng chhiâng-chhiâng-kún, i ē-sái kóng ta̍k-tiûⁿ to kiâⁿ kah kàu, kui sim-koaⁿ choân-sı̄ Tâi-oân-lâng chhut-thâu-thiⁿ ê ǹg-bāng. 
 Tóng-goā chèng-tı̄ ūn-tōng thiau-chiàn “Kò͘-bı̄n-tháng--ê”, kā Tâi-oân ê siā-hoē-la̍t ín-tōng--khí--lâi, kang-lâng ê ı̀-sek tit-tio̍h khé-hoat, mā m̄ kam-goān kè-sio̍k hō͘ lâng thún. Kiàn-kiông hiaⁿ ê kı̀-tı̀ chin chhim-khek: tı̄ “Lâm-a” tiāⁿ-tiāⁿ to bô mê bô jı̍t ka-pan teh thè thâu-ke thàn-chı̂ⁿ, ní-liāu koh chiâⁿ to̍k, chin chē tông-sū sin-thé lóng án-ne hāi-hāi--khı̀, nā bē kham-tit chò sûi tio̍h ē hō͘ lâng sı̂ thâu-lō͘. Ka-kı̄ chhut-lâi chò liáu-āu, mā bô khah hó-khang. Ē kı̀-tit khan-chhiú seⁿ gín-á chêng 1 kang, kāng-khoán khut tı̄ kang-tiûⁿ piàⁿ-sı̀ chò; gín-á koh sè-hàn ê sı̂, tiāⁿ mā ku tı̄ ki-khı̀ piⁿ--á siá siok-tê, ū-sı̂-á khang-khoè teh koáⁿ, bô êng tńg chhù, 1 ke-hoé-á tio̍h chiⁿ tiàm kang-tiûⁿ āu-piah ēng kam-chiah-pan tah ê pâng-keng hioh-khùn. I ê “kai-kip ı̀-sek” ta̍uh-ta̍uh-á teh hêng-sêng. 
 Koh bô joā kú, “Lâm-a Sok-ka” ê tông-sū cho͘ kang-hoē beh cheng-chhú lô-tōng-koân, i mā tńg khı̀ tàu sio-thı̄n, sim-lāi kı̂-thāi lô-kang thoân-kiat ê le̍k-liōng ē-tàng kái-piàn lô-tōng-chiá ê ūn-miā. Kı̂-thaⁿ só͘-chāi kang-lâng ê khòng-cheng-tiûⁿ, i kāng-khoán koan-sim tàu chhut-la̍t. M̄-kú chham-ú kú--lâi, i hoat-hiān kang-lâng ūn-tōng chóng--sı̄ chha 1-khùi, te̍k-pia̍t sı̄ nā tú-tio̍h soán-kí, kang-hoē lāi-té ūi-tio̍h chi-chhı̂ bô kāng lâng soà khí phùi-bı̄n, sı̄ chin sı̂-siông hoat-seng--ê, “Tâi-oân kang-lâng ūn-tōng ê sè ná ē peh bē khí--lâi?” Chit-ê būn-tê Kiàn-kiông hiaⁿ it-tı̍t khǹg tı̄ sim-lāi teh mn̄g ka-kı̄. 
 I khai-sí chhoē chheh tha̍k, mā sı̀-kè chhoē tha̍k-chheh-lâng thó-lūn chhéng-kàu, koh it-tı̍t hoán-séng ka-kı̄ 20-30 tang lô-tōng seng-oa̍h ê keng-giām. Koè-khı̀ tı̄ kang-tiûⁿ, kang-lâng hiaⁿ-tı̄ su-té-hā koh khah kàn-kiāu, tı̄ chú-koán bı̄n-thâu-chêng, ū kúi-ê thâu-khak taⁿ ē koân--ê? Ūi-tio̍h thàn tām-po̍h-á ka-pan-hùi, chiâⁿ chē tông-sū kám m̄-sı̄ lóng piàⁿ-sı̀ phô͘ chhiúⁿ-tiúⁿ kap niá-pan? It-poaⁿ kang-lâng lóng chin jı̄n-miā, koh khah kan-khó͘ koh khah bô ha̍p-lí, chhùi-khí-kin kā--teh keng--lo̍h-khı̀, bô, beh tó thó chia̍h-pn̄g-chı̂ⁿ? In kan-taⁿ ē-tàng pek gín-á piàⁿ-miā tha̍k-chheh, khoàⁿ ū châi-tiāu tha̍k khah koân--teh, thoat-lı̂ chò-kang-á kai-kip--bô, kóng beh kái-siān lô-tōng tiâu-kiāⁿ, beh oa̍h kah khah ū phín-chit--teh, in siūⁿ to m̄-káⁿ siūⁿ, tiām-tiām chiap-siū chò-kang-á-lâng ê miā. 
 Kiám m̄-sı̄ ū chin chē ūn-tōng thoân-thé teh koan-sim lô-tōng-chiá ê chhù-kéng? Thán-pe̍h kóng, Kiàn-kiông hiaⁿ jı̄n-ūi in tāi-pō͘-hūn--ê lóng ku-ku pih-pih, ū--ê sı̄ teh sǹg lı̄-ek, ū--ê chhoàn siūⁿ to-sı̄ Gro͘p sè-le̍k ê “tàu-cheng”, ū--ê sí-lâng-chheh mo͘h tiâu-tiâu, koh ū--ê ēng ka-kı̄ kò͘-chit ê chú-koan teh jı̄n-tēng chit-ê sè-kài. 
 Koh chài kóng, kang-hoē kàn-pō͘ chiah khah ū ki-hoē chih-chiap ı̀-sek kap su-sióng, tāi-to-sò͘ lô-tōng-chiá kin-pún bô hoat-tō͘ lí-kái thiu-siòng su-khó, koh khah bián kóng beh liáu-kái hiah-ê tha̍k-chheh-lâng kóng ê lí-lūn. Tian-tò sı̄ soán-kí nā kàu, soán-kí jia̍t-phut-phut. Soán-kí soah, hiah-ê kháu-hō mā ta̍k-pái lóng piàn-chò pa̍t-á-phiò, m̄-kú lô-tōng kûn-chiòng kiám ū in hoat-tō͘? 
 Kiàn-kiông hiaⁿ kóng ka-kı̄ sǹg hó-ūn, chò thâu-ke sı̂-kan khah chū-iû, thàn ū-kàu chia̍h tio̍h hó, khan-chhiú koh jı̄n-tông--i, chiah ū châi-tiāu khai chin chē sı̂-kan kā chheh ta̍uh-ta̍uh-á tha̍k kah bat, koh put-sı̂ tńg “Lâm-a” chhoā kang-hoē hiaⁿ-tı̄ thó-lūn, kā in kó͘-bú. 
Kóng kàu lō͘-boé, Kiàn-kiông hiaⁿ iáu sı̄ it-tı̍t kiông-tiāu Tâi-oân kang-lâng su-iàu su-sióng khé-bêng, lán lóng tio̍h kè-sio̍k ūi bı̄-lâi ê sin siā-hoē phah-piàⁿ, bē-tàng hòng-khı̀! 
 (Tâi-oân-jı̄ cha̍p-chı̀ tē 15 kı̂, 2003 nı̂ 3 ge̍h)