跳至內容

Bı̂n-bāng

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
Lâng mı̂-sı̂ khùn siông-siông ài bāng-kı̀ⁿ. Ū-sı̂ só͘ bāng-kı̀ⁿ-ê put-chí sim-sek, iā ū-sı̂ sı̍t-chāi hō͘ lâng thang kiaⁿ. Ū lâng phah-sǹg lâng oē bı̂n-bāng sı̄ in-ūi lêng-hûn lı̄-khui seng-khu, sı̀-koè khı̀ lú-hêng, kiám-chhái khı̀ hn̄g-hn̄g goā-kok ê só͘-chāi. Só͘-í lâng teh khùn m̄ thang hiông-hiông kā i phah-chhíⁿ, kiaⁿ-liáu lêng-hûn tò-lâi chhē bô lâng. Taⁿ lâng oē bı̂n-bāng m̄ sı̄ in-ūi án-ni. Lán ê lêng-hûn kı̂-sı̍t lóng bô lı̄-khui seng-khu; nā ū, lán tek-khak sí. Lán khùn lo̍h-bı̂n ê sı̂ khah hán-tit bāng-kı̀ⁿ. Tē-it siông bāng sı̄ bı̂-khı̀, á-sı̄ tú beh cheng-sı̂n ê sı̂. Koh-chài lán nā toā hoân-ló, á-sı̄ toā hoaⁿ-hí, á-sı̄ seng-khu khah bô khoàⁿ-oa̍h, iā oē khah chia̍p bāng-kı̀ⁿ. Che sı̄ in-ūi lán ê jio̍k-thé kap lán ê sim-sı̂n ū saⁿ liân-lo̍k ê só͘-chāi tı̄-teh. 
Phı̀-jū chı̍t ê lâng teh khùn iā i ê mı̂-phē phah ka-la̍uh, Hit-tia̍p i seng-khu khah léng, i chiū bāng-kı̀ⁿ tang-thiⁿ chin koâⁿ, á-sı̄ khı̀ kàu ū seh ê só͘-chāi. Á-sı̄ i kah phē siuⁿ sio, bô-kú i chiū teh-beh bāng-kı̀ⁿ joa̍h-thiⁿ chē tı̄ chàu-chêng teh hang-hé, á-sı̄ tı̄ sím-mı̍h joa̍h ê só͘-chāi. Taⁿ the̍h tām-po̍h léng-chúi lâi tih tı̄ i ê bı̄n i oē sûi-sı̂ bāng-kı̀ⁿ teh lo̍h hō͘, á-sı̄ poa̍h-lo̍h chúi.Koh kia̍h chı̍t ki sı̀ⁿ kā i ia̍t, taⁿ i beh bāng-kı̀ⁿ choè hong-thai. Í-keng ū lâng ēng chit khoán ê hong-hoat lâi sı̍t-giām iā kó-jiân sı̄ án-ni. Só͘-í lán siông-siông oē bāng-kı̀ⁿ sı̄ in-ūi chhù-lāi ê sio-léng teh cheng-chha, Ū-sı̂ kiám-chhái sı̄ hō͘ hong chhe tio̍h, á-sı̄ phē siuⁿ choē niá,á-sı̄ phē ka-la̍uh. Put-lūn sím-mı̍h gāi-tio̍h lán ê seng-khu lán siông-siông oē bı̂n-bāng. Iā teh bı̂n-bāng ê sı̂, sı̄ kàu-ke̍k kín. Kúi biáu-kú oē bāng-kı̀ⁿ chin choē. 
Koh chı̍t khoán ê bı̂n-bāng chiū-sı̄ kı̀-tı̂ siū-tio̍h kiò-chhíⁿ ê bı̂n-bāng. Á-sı̄ kóng bāng-kı̀ⁿ lán í-chêng só͘ keng-kè ê sū. Bāng-kı̀ⁿ soè-hàn lán cháiⁿ-iūⁿ teh thit-thô, bāng-kı̀ⁿ lán ê pē-bú, lán ê kó͘ pêng-iú. Chit khoán ê bāng lóng sı̄ tùi lán ê kı̀-tı̂ siūⁿ chhut. In-ūi sui-jiân teh khùn iáu-kú lán ê náu bô chiâu-chn̂g hioh-khùn, só͘-í bı̂-khı̀ ê sı̂, á-sı̄ tú beh cheng-sı̂n ê sı̂, lán ê kı̀-tı̂ iû-goân teh bô êng. Khùn ê sı̂ kı̀-tı̂ siū-tio̍h hoat-kiàn chiū chiâⁿ choè bāng. 
Cheng-sı̂n ê sı̂ lán siông-siông ài siūⁿ tang, siūⁿ sai. Ū-sı̂ iā bat loān siūⁿ. M̄-kú cheng-sı̂n ê sı̂ lán ū chù-ı̀ tı̄-teh,só͘-í só͘ siūⁿ khah siông ū chiap-soà, iā ū thâu ū bé. Nā-sı̄ khùn-khı̀ lán chiū bô teh chù-ı̀ lán ê siūⁿ, á-sı̄ lán só͘ oē kı̀-tit-ê, só͘-í kı̀-tı̂ nā hoat-kiàn, hit-tia̍p khiàm-kheh sim-sı̂n kā i chù-ı̀, i chiū chiâⁿ choè loān bāng. 
Koh chı̍t khoán chiū-sı̄ bāng-kı̀ⁿ lán pêng-sò͘ só͘ boē kı̀-tit-ê. Chit khoán chin kı̂-koài. Phı̀-jū chı̍t ê lâng bāng-kı̀ⁿ i poa̍h-lo̍h chúi, iā chı̍t ê lâng thiàu lo̍h-khı̀ chúi-nı̍h kiù-i. Āu-lâi chhoā i tò-khı̀ chhù-nı̍h hang-hé, koh chiong tiám-sim hō͘ i chia̍h, Taⁿ thái-thó oē án-ni bāng. Hit ê lâng beh kóng, Goá to m̄ bat poa̍h-lo̍h chúi, cháiⁿ-iūⁿ oē bāng-kı̀ⁿ án-ni. Kó-jiân i boē kı̀-tit. Taⁿ tùi i ê pē-bú, chhù-piⁿ lâi khı̀ chhâ-khoàⁿ. Lō͘-bé chiū chai i soè-hàn ê sı̂ bat chı̍t pái tú-tú án-ni poa̍h-lo̍h chúi,iā tú-tú ū hit ê lâng khı̀ kiù i , koh hō͘ i hang-hé kap chia̍h tiám-sim. Só͘-í ū-sı̂ lán bāng-kı̀ⁿ chhin-chhiūⁿ chin kı̂-koài, m̄-kú kàu bé chhâ khí-lâi sı̍t-chāi sı̄ bāng-kı̀ⁿ lán só͘ boē kı̀-tit-ê nā-tiāⁿ. Koh chı̍t khoán sı̄ bô-iáⁿ-chiah-ê bāng. Phı̀-jū bāng-kı̀ⁿ khı̀ phah-hó͘, chhut-goā khı̀ pa̍t kok, hō͘ lâng lia̍h, á-sı̄ sím-mı̍h kı̂-khá ê sū. Chit khoán ê bāng ū-sı̂ sı̄ tùi lán khoàⁿ chheh, ū-sı̂ tùi thiaⁿ lâng kóng, ū-sı̂ sı̄ tùi lán khoàⁿ tio̍h sím-mı̍h ang-á-tô͘, á-sı̄ sím-mı̍h pa̍t mı̍h. Chiah-ê lóng oē chiâⁿ-choè bāng. 
Tāi-khài nā-sı̄ chiong lán só͘ bı̂n-bāng ê chı̍t nı̂ kè chı̍t nı̂ lóng siá khí-lâi, chiū kàu-bé oē chiâⁿ-choè lán ê le̍k-sú. In-ūi lán só͘ bāng-kı̀ⁿ-ê lóng ū saⁿ kan-sia̍p tı̄ lán í-chêng só͘ bat keng-kè ê tāi-chı̀, á-sı̄ lán ê kı̀-tı̂, á-sı̄ lán só͘ bat khoàⁿ á-sı̄ thiaⁿ-kı̀ⁿ-ê. Mı̂-sı̂ seng-khu tú-tio̍h kan-gāi, he̍k-sı̄ siuⁿ léng, siuⁿ joa̍h, iā oē hō͘ lán ê sim-sı̂n siⁿ-khí bı̂n-bāng. 
Lūn bı̂n-bāng ta̍k kok ū i ê khiàn-sńg. Tı̄ Tâi-oân iû-goân bô koh-iūⁿ. Ū lâng bāng-kı̀ⁿ hó-sū chiū chin hoaⁿ-hí.pháiⁿ-sū chiū toā-kiaⁿ. Sı̍t-chāi m̄ bián kè-thâu khoà-lū lán só͘ bāng-kı̀ⁿ. In-ūi khêng-chin lâi kóng, bı̂n-bāng put-kò sı̄ lán só͘ le̍k-kè ê sū, mı̂-sı̂ lâi hoat-kiàn tı̄ lán ê sim-sı̂n nā-tiāⁿ. 
Kai Joē-liâm kı̀ 
(Tâi-lâm-kàu-hoē-pò tē 394 koàn, 1918 nı̂ 1 goe̍h)