Chèng-hoat kap hong-piān hoat

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

10 nı̂ ê sı̂-kan tú-hó sı̄ Siau Lah-jih kin-nı̂ hoè-sò͘ ê 6 hun chi 1, 1 ê lâng 1-sı̀-lâng ū kúi-ê 10 tang? ū-lâng oa̍h bô-kàu 10 hoè; ū-lâng oa̍h-kàu chhiau-koè 10 tang, 20 tang, 30 tang.... sı̄m-chí ū-lâng oa̍h-kàu pah-hoè iáu-koh chhiau-koè kúi-nā tang, cheng-chha hui-siông chē. M̄-kuh 1 tang kap 100 tang, tı̄ toā ú-tiū ê sı̂-kan, khong-kan ê chha-pia̍t, eng-kai lóng kāng-khoán, chí put-koh sı̄ bān-hun chi 0.00001, ia̍h-sı̄ ek-hun chi 0.00000002. chóng-kóng 1 kù, jı̂n-seng chāi-sè, sèⁿ-miā ê tn̂g-té, m̄-sı̄ būn-tê, seng-oa̍h ê ı̀-gı̄, kap tùi jı̂n-lūi sı̄m-chí bān-bu̍t it-chhè ê kòng-hiàn, chiah-sı̄ tiōng-tiám. 60 nı̂ ê soè-goa̍t, tú lâi-kàu sè-kan ê 10 tang, sı̄ bóng-bóng-tóng-tóng leh chhit-thô hoaⁿ-hí, kan-nā siūⁿ-beh chia̍h-pá, chia̍h sı̀-siù-á, toè-lâng tha̍k-chheh, siau-khián, sio-mē, oan-ke-lô-chè, tı̄ gû-gû-gōng-gōng ha̍k-sı̍p koè-jı̍t tiong-kan, jı̄n-bat seng-oa̍h, m̄-chai ı̀-gı̄. Koh lâi 10 nı̂, pa̍t-lâng m̄-chai, tùi Siau Lah-jih lâi kóng, iû-goân sı̄ bóng-bóng-tóng-tóng ê jı̍t-chí, chiūⁿ chho͘-tiong, tha̍k su-hoān, kan-nā ē-hiáu chhù--nih ha̍k-hāu lâi-lâi-khı̀-khı̀, lāu-su kiò tha̍k-chheh tiō tha̍k-chheh, lāu-pē kiò chia̍h-pn̄g chò khang-khoè tiō chia̍h-pn̄g chò khang-khoè, siáⁿ-mı̍h tiong-bûn, kok-gí, sò͘-ha̍k, chū-jiân, le̍k-sú, tē-lí, im-ga̍k, bí-su̍t, kap goá-ê seng-oa̍h ū koan-hē--ê, tiō chhù-bı̄ tha̍k-kah hun-sò͘ koân-hun chē-chē-chē, nā-sı̄ he lı̄ liáu seng-oa̍h siuⁿ-hn̄g siuⁿ-kú--ê, sûi-chāi Siau Lah-jih án-choáⁿ jı̄n-chin phah-piàⁿ, bē-ē tiō-sı̄ bē-ē, khó͘-liân kàu chhú-tong-kim, chiah thâu-náu chheng-chhéⁿ liáu-kái, tang-sı̂-á tha̍k he lóng-sı̄ Tiong-kok--ê. bo̍k-koài, lı̄ 1 ê Tâi-oân hái-kiap o͘-chúi-kau, kah 5000 nı̂ ê le̍k-sú, tùi Siau Lah-jih lâi kóng, kài-sêng khı̀ Bí-kok kap thian-kok kāng 1 iūⁿ. Koh lâi 10 nı̂ koh ka 10 tang, 20 tang ê seng-oa̍h tiōng-tiám, lóng mā ūi-tio̍h chhoā-bó͘ seⁿ-kiáⁿ, chhiâⁿ-kiáⁿ kiàn-lı̍p sū-gia̍p châi-sán, múi-jı̍t su-khó kè-oē--ê, m̄-sı̄ thàn-chı̂ⁿ, ka-têng, bô, tiō-sı̄ kap lâng hoē he ū-khang bô-sún ê o͘-ló͘-bo̍k-chè, chia̍h, chhēng, chhit-thô, kau-pêng-iú, khoàⁿ nāu-jia̍t.... bô-só͘-put-chı̀ ê jı̂n-seng pah-thài, sı̄ hó-ka-chài, iáu-bô chò he siong thian hāi-lí ê tāi-chı̀, ū--ê sı̄ siong-hāi ka-kı̄ ê lim-chiú, pok-hun, pō͘ pin-nn̂g jı̂-í. 40 nı̂ kàu 50 nı̂ hit 10 tang, tāi-iok sı̄ 1980~1990 nı̂-tāi, sı̄ chèng-tı̄ tiong hoán-tùi Kok-bı̂n-tóng chèng-koân siōng-kài kek-lia̍t ê nı̂-tāi, ùi hoâi-gı̂ kàu tông-kám kàu khéng-tēng chi-chhı̂, khó-sioh chha 1 sut-á bô liâu lo̍h-khı̀ kap lâng giâ-kı̂ pa̍k pe̍h-kin-á, che sı̄ Siau Lah-jih ê kò-sèng, ka-kı̄ mā bē-hiáu phêng-lūn, tiō mài koh thı̍h. 1991 nı̂ khai-sí sı̄ siōng ū thang gı̄-lūn, hiâu-pai, toā-siaⁿ kóng-oē ê oē-tê, hit nı̂ Tâi-oân-hoè 50, kap Tâi-oân bûn-ha̍k chi hū Loā-hô----Hô-á-sian pêⁿ-chē hoè, chí-sı̄ lâng Hô-á-sian í-keng chò-sı̂n kui-thian, Siau Lah-jih chiah taⁿ-á khai-sí beh jı̄n-bat “Siáⁿ-mı̍h sı̄ bûn-ha̍k?” “Siáⁿ-mı̍h sı̄ Tâi-oân bûn-ha̍k”, “Tâi-gí bûn-ha̍k”? Toā-chiah-ke bān thı̂? Kóng gû-chhi bû-ti khah bē iàn-khı̀, làu-khùi-oē mài kóng, hoê-kui chèng-tê: Sı̄ án-choáⁿ ē liâu lo̍h-khı̀ kap lâng o̍h Tâi-gí, siá Tâi-gí-bûn? kóng--lâi tām-po̍h-á sı̄ ūn-khı̀, chhut-hiān kùi-jı̂n só͘-tı̀. Tâi-oân-lâng kám-siā he hō͘-lán ū pang-chān ê pêng-iú chheng-ho͘ chò kùi-jı̂n, in-ūi i ū kàu-la̍t, ū châi-tiāu, m̄-chiah ē-tàng pang-bâng lí tit-tio̍h hó-khang ê tāi-chı̀. 1991 nı̂ 5--goe̍h, tı̄ Bı̂n-chı̀n-tóng ê Chiu koān-tiúⁿ thui-tōng pún-thó͘-bûn-hoà ê gián-sı̍p tang-tiong, gū tio̍h Tiong-heng tāi-ha̍k ê Tân-éng-pó kàu-siū, kà Gún sı̍p-ngó͘-im, jı̄m-sek Tâi-gí siaⁿ-ūn, i kó͘-lē gún jı̄n-chin o̍h, thang thè-hiu āu chò Hàn-o̍h-á-sian, sui-bóng té-té 2, 3 chiat khò, í-keng ín-khí Siau Lah-jih moá-sim ê hi-bāng, chò Hàn-o̍h-á-sian, che tı̄ chng-kha-lâng sı̄ goā nı̍h siū-lâng chun-kèng khı̀-tiōng--leh, tiō kā pâi chheh-tàⁿ-á ê Kím-hiân hiaⁿ, bé 1 pún Lūi-im-pó-kàm, lı̄-iōng hioh-joa̍h, ka-kı̄ bô-su chū-thong, ka-kı̄ gián-kiù, sı̄ án-choáⁿ ná-ē chiah-nı̍h phok-kiat, m̄ khı̀ chhéng-kàu--lâng? Sı̍t-chāi kóng, kiàn mn̄g kiàn ‘put-tóng’, m̄-sı̄ thiah jı̄-sò͘, bô--tio̍h Chhong-kiat chō-jı̄, bóng-phok-á bóng-phok, chin-chiàⁿ ê lāu-su tı̄-toeh? Put-jû ka-kı̄ khoàⁿ-chheh liáu-kái, kó-put-kı̂-jiân, keng-koè 1 tang ê ló͘-le̍k, Tâi-gí siaⁿ-ūn ê pı̀-koat khı̀ hō͘ goá sa--chhut-lâi-à. Keh-tńg-nı̂, Tēⁿ Liông-úi kàu-siū lâi-kàu Chiong-hoà chí-tō Pe̍h-oē-jı̄, chiah chin-chin chiàⁿ-chiàⁿ khai-sí siá chok-bûn, tē 1 phiⁿ “A-pa ê lo̍k-kak hun-chhoe” tiō-sı̄ kàu-siū kā goá khéng-tēng ê chok-phín. Ùi “ㄅㄆㄇㄈ” khai-sí o̍h Tâi-gí, chiah koh ùi Lūi-im-pó-kàm o̍h ho͘-im, chhoē Hàn-jı̄, chhia-poa̍h-péng 1-liàn-thàng, chóng--sı̄ 1 pō͘ 1 pō͘ ta̍h-jı̍p Tâi-gí-bûn ê lō͘-tô͘, ū chı̀n-pō͘, khó-sı̄ ná-chhiūⁿ ku leh kiâⁿ-lō͘, su-tong-sı̂, lâng chheng-ho͘ goá sı̄ sian--ê, Hàn-o̍h-á-sian, m̄-chai beh kóng chò iàn-khı̀, ia̍h-sı̄ chai-iáⁿ ka-kı̄ làu-khùi, in-ūi ka-kı̄ í-keng bān-bān-á liáu-kái, Hàn-bûn bān-té chhim-kheⁿ, m̄-sı̄ chit-má o̍h Tâi-gı̂-bûn ê chong-chí, chı̀n-chêng o̍h--ê lóng-sı̄ “Hong-piān-hoat”, liáu-kái Hàn-jı̄ siá Tâi-gí ê pún-ı̀, ū chin-chē ko͘-put-lı̄-chiong ê cheng-gı̄, chioh-im, chioh-ı̀, chō-jı̄, lóng-sı̄ put-tek-í ê tāi-chı̀, “Hong-piān-hoat” jı̂-í. O̍h “Pe̍h-oē-jı̄” í-āu, hiông-hiông hō͘-goá kak-chhéⁿ, “Hong-piān-hoat” ê hó-chhù, tiō-sı̄ ē-tàng cheng-ka phò-tāu gı̄-niū, sı̄m-chí phòng-hong ke-kui kek som-á-khùi. Chū-chiông o̍h ē-hiáu “Pe̍h-oē-jı̄ (POJ)” liáu-āu, m̄-bián siū Hàn-jı̄ sok-pa̍k, mā m̄-bián kap lâng phòng-hong ke-kui kek som-á-khùi, lô-li lô-thi. Hàn-jı̄ ē-hiáu tiō siá Hàn-jı̄, bô pit-iàu pàng-sak, nā-sı̄ ū gı̄-lūn, siá bē chhut--lâi, tiō kā siá Pe̍h-oē-jı̄, goá sim chûn Tâi-oân-oē, goá chhùi kóng Hō-ló-gí, bián hoâi-gı̂, Pe̍h-oē-jı̄ lām Hàn-jı̄, it-chhè OK. 1994 nı̂? Ia̍h-sı̄ 1995 nı̂? TW301 khai-sí chiūⁿ-chhı̄, chhiú-siá-kó tı̄ TBTS khan-chhut 1, 2 phiⁿ, í-āu ê tâu-kó, chhin-chhiūⁿ chio̍h-thâu tı̂m-lo̍h-hái-té, 1 khı̀ bô hoê-thâu, keng-koè Liông-kng hiaⁿ ê soeh-bêng, chiah chai TBTS khiàm lâng-kang, ū-sı̂-chūn i sı̄ hāu-tiúⁿ kiam kòng-cheng, chhiú-siá-kó tio̍h koh phah tiān-náu hoan-e̍k, liáu-kái goân-in, Liông-kng hiaⁿ tio̍h kà goá it-tēng tio̍h o̍h tiān-náu phah-jı̄. 1 sı̂-kan, ia̍h-beh o̍h tiān-náu, ia̍h-beh o̍h phah-jı̄, loā liân-hoê Lí kám chai, sı̄ hó-ka-chài kùi-jı̂n thài-chē--leh, Tâi-bûn pêng-iú, ha̍k-hāu tông-sū, goá-ê hāu-seⁿ.... lóng pang-chān koè chin-chē. Siōng-kài hó-ūn--ê, TW301 āu-piah ū So͘ Chi-bêng hiaⁿ ê “HOTSYS-HAKSYS Tâi-gí-bûn hē-thóng” chhut-hiān, Gô͘ Chong-sı̀n kàu-siū ê jı̄n-chin tiâu-kà, soah--lo̍h-khı̀ tiō-sı̄ Liông-kng hiaⁿ ngē kā goá ka-jı̍p Tâi-gí-bāng, hō͘ goá bông-bông biáu-biáu 1 toā chām, E-mail, bô tiāu-hō ê Pe̍h-oē-jı̄, “Hong-piān-hoat” it-tı̍t lâi, it-tı̍t ū-lâng leh thó-lūn, tiām-tiām-thiaⁿ, tiām-tiām-khoàⁿ, Tâi-gí-bûn ê “Chèng-hoat” tı̄-toeh? Kui-boé khı̀ hō͘ goá chhoē--chhut-lâi-à, tiō chhin-chhiūⁿ kó͘-chá sı̂-tāi chhiú-siá ê bûn-hiàn hit-khoán, ū piau tiāu-hû ê chiàⁿ-káng “Pe̍h-oē-jı̄”. Ta̍h-jı̍p tiān-náu sı̂-tāi, chu-sı̀n sı̂-tāi, bāng-lō͘-sı̂-tāi, “Hong-piān-hoat” moá sı̀-kè, beh kiû “Chèng-hoat” su-iàu kho-ha̍k, chit-má m̄-nā ū “HOTSYS-HAKSYS Tâi-gí-bûn hē-thóng”, mā í-keng ū Lâu-kia̍t-ga̍k hiaⁿ khai-hoat chhut-lâi ê “Taiwanese Package (TP) ”, beh kán-tan, ū Tâi-gí-bāng ê kok-chióng siá-hoat, kán-tan bêng-liâu khoài-sok; beh chiūⁿ bāng, ē-tàng siá sò͘-jı̄ chò tiāu-hō, chit-má mā ē-tàng iōng “TP” tı̍t-chiap siá ū tiāu-hû ê Pe̍h-oē-jı̄ chiūⁿ-bāng, Pe̍h-oē-jı̄ ê “Chèng-hoat” í-keng chhut-hiān, Pe̍h-oē-jı̄ hia̍p-hoē mā tih-beh chèng-sek sêng-lı̍p, chhiáⁿ Ta̍k-ê mài tiû-tû, chi-chhı̂ Pe̍h-oē-jı̄ chò Lán-ê Tâi-oân-jı̄ (TOJ). Tâi-oân bûn-hoà, í Tâi-oân ûi chú-thé ê Tâi-oân-bûn-hoà í-keng chhut-hiān kong-chhái, kng-iāⁿ-iāⁿ ê jı̍t-thâu-kng, í-keng tih-beh lâi, chhiáⁿ ta̍k-ke kı̂-thāi. Tâi-bûn-thong-sı̀n (TBTS) sêng-lı̍p 10 tang, Siau Lah-jih ê tâi-bûn-lō͘ mā kiâⁿ koè 10 tang, kin-sûi TBTS ê kha-pō͘ ū 8 tang, kám-tōng chiâⁿ-chē, kám-siā bē-liáu. ǹg-bāng khióng-kiaⁿ-á ū khah chhiau-koè, hi-bāng koh hō͘ goá 10 nı̂, hō͘ goá koh-khah sêng-tióng, khoàⁿ ē-tàng siá chhut khah ū bûn-ha̍k-sèng ê mı̍h-kiāⁿ--bô. koh khah ǹg-bāng TBTS kè-sio̍k 10x10 nı̂, éng-éng-oán-oán, oân-sêng Tâi-oân-bûn-hoà kiàn-kok ê ǹg-bāng. Chiok-hok Lán-ê hiaⁿ-tı̄, Tân-lûi hiaⁿ, Liông-kng hiaⁿ, Khı̂n-hoāⁿ hiaⁿ, Chèng-hiân hiaⁿ kap só͘-ū pian-chı̍p, tàu pang-chān koè ê hiaⁿ-ché. Hiám-hiám-á bē-kı̀-tit, tû-liáu sió-tı̄ Siau Lah-jih ū phah-piàⁿ í-goā, lín kám chai-iáⁿ kó͘-lē siōng-chē, hòng-sim pàng hō͘ sai-á-kang toè-leh thui-sak ê Sai-hū sı̄ sûi? Kā lín ta̍k-ke kóng: Lı̄ Heng-chhiong kàu-siū sı̄--ià!