跳至內容

Chéng-kah-hoe

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
 Thàn hioh chhun-ká kap ha̍k-seng Tı̂m-bı̂ khı̀ i ê kò͘-hiong Ka-tiāⁿ-á chhit-thô, hia ê lâng kóng-oē ū 2 ê tia̍t-sek, thâu 1 hāng sı̄ kap Koan-biō khiuⁿ kāng-khoán--ê, piān nā ū ‘chh’ ê siaⁿ-bó in lóng kóng chò ‘s’, ‘7” tha̍k chò ‘sit’, ‘chhia’ kóng sı̄ ‘sia’. Lēng-goā 1 ê tia̍t-sek sı̄ koàn-sı̀ tı̄ oē-boé ke 1 ê ‘tah’, chhin-chhiūⁿ kóng ‘Lâi chē--tah !’  ‘Lí beh khı̀ toh-ūi--tah?’  Goá kám-kak chin sim-sek, m̄-koh chit phiⁿ m̄-sı̄ beh kóng che, sı̄ goá tı̄ hia hit kang, A-bı̂ ūi-beh chiūⁿ tâi piáu-ián, chhiáⁿ 1 ê choan-bûn sı̀-koè leh kā lâng siu chéng-kah ê cha-bó͘ lâi in tau, goá hiông-hiông soah siūⁿ tio̍h goán kò͘-hiong ê hit lúi chéng-kah hoe.
 Chng-kha lâng ū 1 kù oē kóng ‘Chheng-khı̀ tō súi’, kóng--lâi che mā-sı̄ chng-kha choh-sit-lâng ê kan-khó͘, tı̄ chheng-chhun hó nı̂-kí ê siàu-liân sı̂-tāi bē ài súi--ê bô chē, chóng--sı̄ bē-tàng chhēng gah súi-tang-tang khı̀ phak tı̄ chhân--nih ê lo̍k-kô͘-moê-á lāi kap cha̍p-chháu, lô-chúi, báng-thâng chhia-piàⁿ, súi hō͘ Pe̍h-lēng-si khoàⁿ iáu koh kóng ē-tit-koè, súi hō͘ chiuⁿ-chı̂ thâng-thoā khoàⁿ ū siáⁿ ı̀-sù ? 1 seng-khu súi-súi khı̀ kàu chhân--nih hn̂g--nih ē-tàng súi joā kú ? Tio̍h-ài tú tio̍h bián lo̍h chhân, khı̀ biō--nih sio kim, khoàⁿ hı̀, iah-sı̄ ū tāi-chı̀ khı̀ ke--nih chiah ē siūⁿ-beh chhēng 1 su khah súi--ê. Tı̄ chit khoán sı̂-tāi kap siā-hoē, bí-iông-su chit lūi--ê tı̄ chng-kha chháu-tē só͘-chāi, eng-kai oh thàn ū chia̍h.
 Nā kóng án-ni, khah chá A-chiáng sı̄ beh án-choáⁿ koè jı̍t ? A-chiáng m̄-sı̄ goán chng ê lâng, i ê sin-sè goá mā bô chin chai, chai-iáⁿ kóng piān-nā chng--nih ū lâng beh kè cha-bó͘-kiáⁿ iah-sı̄ hō͘ lâng siòng chhin-chiâⁿ, teh-tiāⁿ tō ē lâi, i sı̄ choan-bûn leh kā lâng siu chéng-kah kiam bán bı̄n--ê, hit tang chūn iáu bô ‘bí-iông-su’ chit khoán sû, kan-taⁿ kiò i siu chéng-kah--ê iah-sı̄ bán bı̄n--ê ; bán bı̄n khah chió, chin chē lāu 1 poē ê cha-bó͘-lâng ka-tı̄ tō ē-hiáu bán bı̄n, ke-si koh kán-tan, 1 tiâu soàⁿ niâ. Siu chéng-kah tō ài khah choan-gia̍p, ka chéng-kah, siu gah piⁿ liuh chhoaⁿ ê phoê-á, kah boâ hō͘ ı̂ⁿ koh chhat chéng-kah iû, ùi chhiú kàu kha lóng tio̍h, ke-si-thâu-á li-li khok-khok kui thò chiâu-chn̂g. Chit sı̂ ê cha-bó͘-gín-á kiám-chhái lóng ka-tı̄ ū chhoân 1 thò, hit ê sàn-chia̍h ê nı̂-tāi, hán-tit ū lâng hiah chhia-hoa.

A-chiáng in tau tāi-khài m̄-sı̄ choh-sit lâng, chiah ē khı̀ o̍h chit chhiú kang-hu, i leh kā lâng bán bı̄n thiaⁿ-kóng bē siáⁿ thiàⁿ, siu chéng-kah mā chin chim-chiok, thang kóng sı̄ ‘chē lâng o-ló bô thiaⁿ koè lâng hiâm’, hit sı̂ khah pó-siú, chéng-kah iû ká-ná chiah 1 sek âng--ê, bô chhin-chhiūⁿ chit chūn hoe-pa-lih-niau, siáⁿ-mih sek-chúi to ū. Goán chò gín-á ê sı̂ tiāⁿ-tiāⁿ pān-ke-hoé-á sńg chng sin-niû, bô âng chéng-kah iû tō iōng chò âng-ku-koé ê âng-hoan-á-bí chún chéng-kah iû, ū-tang-sı̂-á âng-hoan-á-bí the̍h bô tio̍h, mā ē khı̀ khau 1 chióng chháu-á hoe ê sim, chhat tı̄ chéng-kah téng iû-goân chin âng chin iām, chit chióng hoe goán tō kóng sı̄ ‘chéng-kah hoe’. Goán tau chhù-the̍h ê 4 kho͘-liàn-tńg chèng 1 ûi Teng-nâ-á, Teng-nâ-á hoe mā âng-kı̀-kı̀, hoe-sim ū lio̍h-á n̂g, chhat tı̄ chéng-kah téng mā âng koh súi, ū-sı̂-á goán mā kā Teng-nâ-á hoe kiò chò ‘chéng-kah hoe’.

 Goá 5 hoè iah 6 hoè ê sı̂, ū 1 ê e-po͘ sı̂-thâu-á, tı̄ kau-á piⁿ chhih-tek-á kha kap 1 tı̄n gín-á leh chhit-thô, goá kā 1 ê pān chò sin-niû ê Kheh-lâng cha-bó͘-gín-á chhat chéng-kah hoe, tú hó khoàⁿ tio̍h A-chiáng tùi chia koè, i bô-tiuⁿ-bô-tı̂ soah kiâⁿ oá--lai, khoàⁿ goá chek Teng-nâ-á hoe-sim kā saⁿ tò͘ âng--khı̀, phah khui i té ke-si ê iân-phiáⁿ a̍p-á, the̍h chhut 1 koàn chin-chiàⁿ ê chéng-kah iû, kiò goá kā chhiú chhun--chhut-lâi, kóng goá ê chhiú chin iù-siù, nā chhat chéng-kah iû lo̍h--khı̀, tiāⁿ-tio̍h pí cha-bó͘-gín-á chhiú khah súi. Goá kiaⁿ lâng chhiò, m̄ hō͘ i chhat. I kóng goá ê chhiú chin-chiàⁿ sı̄ gē-su̍t-ka ê chhiú, āu-pái toā-hàn ē ū chin chē cha-bó͘-gín-á ài khan goá ê chhiú. Tong-sı̂, goá sı̍t-chāi m̄ chai ‘gē-su̍t-ka’ sı̄ siáⁿ-mih mı̍h-kiāⁿ, goá ê chı̀-goān sı̄ beh chò poaⁿ pò͘-tē-hı̀ ê thâu-chhiú sai-hū, chū gín-á sı̂, goá tō chin ài kóng kó͘ hō͘ gín-á phoāⁿ thiaⁿ, nā chò pò͘-tē-hı̀, ē-sái kóng hō͘ khah chē lâng thiaⁿ.
 Chng-thâu bô kàu 100 hō͘, toā-sè-hāng tāi-chı̀ ta̍k-ê lóng chai, ta̍k nı̂ lóng 1 poàⁿ hō͘-á ū cha-bó͘-kiáⁿ chò--lâng iah-sı̄ kè--lâng, tō ē khoàⁿ tio̍h A-chiáng lâi, hit chūn bô tiān-oē, mā m̄ chai sı̄ án-choáⁿ khı̀ thong-ti--i ê. I khiâ 1 tâi 26 chhùn ê cha-bó͘ phāⁿ chhia, chiàu chit sı̂ ê kóng-hoat eng-kai sı̄ ‘siok-lú-chhia’, chhēng e̍h-kûn ta̍h thih-bé, chu-sè chin hó-khoàⁿ, chng-lāi sahN tio̍h i ê siàu-liân-ke-á thiaⁿ kóng oan-na ū--kúi-ê-á, lâng kóng ‘súi bái oh pí chí’, che seng mài kóng, tı̄ chng-kha chhin-chhiūⁿ A-chiáng ta̍k kang chhēng súi-súi koh bián lo̍h chhân choh sit pha̍k gah o͘ koh phoê-hu chho͘--ê tō bô tè chhú--a. Chóng-sı̄, hù-kı̄n kúi ê chng-thâu bô 1 ê siàu-liân-ke hō͘ i khoàⁿ ē chiūⁿ-ba̍k--ê, m̄-sı̄ kóng i joā kho-thâu khoàⁿ chng-kha lâng bô ba̍k-tē, i sı̍t-chāi sı̄ kiaⁿ kè hō͘ choh-chhân lâng.
 Goán chhù āu ū 1 ê siàu-liân-ke, miâ kiò chò ‘Ióng--á’, i ê miâ hō liáu ū ha̍h, lâng sı̄ seⁿ chò lò-kha ū pān, seⁿ-tiuⁿ koh chiòng-châi, tı̄ siàu-liân poè--ê lāi-té, jı̂n-phín sı̄ it-lia̍p-it--ê, in a-chí Pó-chhai--á beh kè khı̀ Lô͘-tek-tn̂g ê sı̂ ū chhiàⁿ A-chiáng lâi siu chéng-kah, liáu-āu, Ióng--á tō khı̀ sahN tio̍h téng-pak-koà, iang hm̂-lâng-pô--á khı̀ kóng kúi nā choā, A-chiáng sian kóng tō m̄ khéng. I pài-thok hm̂-lâng-pô--á kià oē kā Ióng--á hoē sit-lé, kóng i khak-sı̍t bô siūⁿ beh toà chng-kha choh chhân, m̄-sı̄ hiâm Ióng--á ū siáⁿ bái--chhù. Hit ê hm̂-lâng-pô--á chin o-ló A-chiáng, kóng i chò lâng ū-iáⁿ chán ; Nā ū siáng ê hāu-seⁿ cha-bó͘-kiáⁿ siūⁿ beh chhoē tùi-siōng kè chhoā, A-chiáng kúi ê chng-thâu chhng lâi chhng khı̀, siau-sit siōng cheng-kong, i lóng ē pò hō͘ chit ê hm̂-lâng chai. Ū lâng mn̄g A-chiáng nah ē bô ài kiam chò hm̂-lâng, âng-pau thàn--ê pí kā lâng siu chéng-kah tiāⁿ-tio̍h khah ū gia̍h ; I lóng ı̀n lâng kóng ka-tı̄ iáu boē kè, kā lâng chò hm̂-lâng m̄ hó, koh-chài kóng, 1 lâng 1 tô͘, khah bē khı̀ lòng phoà pa̍t-lâng ê pn̄g-oáⁿ. Tō-sı̄ án-ni, hm̂-lâng-pô--á chiah ē kóng oē lóng ūi--i.
 Goán chhù-piⁿ A-goa̍t-á chí hēng toā-piáⁿ hit kang, chai-iáⁿ A-chiáng ē lâi siu chéng-kah, goá choan-kang tı̄ in mn̂g-kháu-tiâⁿ boé tán beh khoàⁿ--i, tán i ùi A-goa̍t-á ê pâng-keng chhut--lâi, khoàⁿ tio̍h goá, chhùi chhiò ba̍k chhiò kiò goá 1 siaⁿ ‘gē-su̍t-ka’, koh mn̄g goá ū jı̍p ha̍k--boē. Goá ı̀n i kóng ài tán mê-nı̂ 9--goe̍h, m̄-koh goá ē-hiáu siá ka-tı̄ ê miâ--a. I koh kā hit ê iân-phiáⁿ a̍p-á the̍h--chhut-lâi, goá siūⁿ-kóng koh-sı̄ beh kā goá siu chéng-kah, chhat chéng-kah iû, tō beh soan, i soah ùi a̍p-á lāi the̍h 1 ê toā-piáⁿ chhut--lâi, kóng sı̄ A-goa̍t-á ê piáⁿ, peh 1 tè hō͘--goá. Goá ài chia̍h piáⁿ, m̄-koh hit chūn ê toā-piáⁿ lóng-sı̄ bah-piáⁿ khah chē, pûi-bah pau tı̄ piáⁿ lāi-té, chia̍h chē ē ùi, goá kā i kóng khah hèng chia̍h tāu-se āⁿ--ê. I chhiò-chhiò kóng āu-kò͘-goe̍h lâng beh lâi kā i teh-tiāⁿ, i ē hoan-hù kóng ài ū kúi kin-á tāu-se--ê, mài lóng kan-taⁿ bah-piáⁿ, koh mn̄g goá kám ài chia̍h tang-koe-thn̂g ?

A-chiáng beh kè--lâng-a, goá sui-bóng iáu-sı̄ sè-hàn gín-á, sim-koaⁿ-thâu soah ū koá kóng bē chhut--lâi ê chhih-chha̍k, pí goá khah ut-chut--ê sı̄ Ióng--á, i chit pái bô sí-sim mā bē sái--tit. Kóng--sı̄ án-ni, i iáu-sı̄ m̄ jı̄n su, khı̀ A-chiáng in chng--nih thàm-thiaⁿ khoàⁿ sı̄ siáng hiah hó-ūn thang chhoā tio̍h chit ê hiah súi ê ko͘-niû-á. Hit ê cha-po͘-gín-á in tau mā-sı̄ choh-chhân lâng, m̄-koh gín-á sı̄ tha̍k ko-lông chhut-gia̍p--ê, tı̄ lông-hoē leh chia̍h thâu-lō͘, lâng chin su-bûn khoán, kap A-chiáng sǹg ū sù-phoè. Ióng--á kàu chia lâi--a, hoé sio ko͘-liâu, bô gah 1 sut-á hi-bāng ( hı̂-bāng ), bô kúi kang niâ, lò-lò ê hàn-chháu chò 1 ē khiau-ku--lo̍h-khı̀.

 Tih-beh chò sin-lông ê chit ê lông-hoē chit-oân, ūi khèng-chiok chhoā tio̍h 1 ê un-sûn ê súi bó͘, choan-kang khı̀ hak 1 tâi o͘to͘bai, tāi-thè siōng hā pan khiâ ê thih-bé, ū-sı̂-á choan-kang se̍h tùi goán chng--nih lâi, he sı̄ goá thâu-pái khoàⁿ tio̍h Vespa chit khoán sin-sū hêng ê o͘to͘bái, A-chiáng chē tı̄ āu-táu, tn̂g thâu-chang hō͘ hong chhoe tín-tāng, chin phāⁿ !  Goá chin siūⁿ-beh chē khoàⁿ māi--leh, m̄-koh sim-koaⁿ lāi tùi hit ê hó-ūn ê lâng ū koá nga̍ih-gio̍h, tian-tó leh tông-chêng Ióng--á.

A-chiáng chū chò--lâng liáu-āu, tō kā hit ê iân-phiáⁿ a̍p-á siu--khí-lâi, kóng i bô beh koh kā lâng siu chéng-kah, i siōng-ò͘-boé 1 thoaⁿ sı̄ siu i ka-tı̄ ê chéng-kah, tán kè liáu, hit thò ke-si-thâu-á beh lâu leh ka-tı̄ chò chū-ka-iōng--ê. I chò chit tô͘--ê, goân-pún tō ta̍k kang kā ka-tı̄ ê chéng-kah siu súi-súi koh chhat âng-âng, goán chng--nih ê siàu-liân-ke-á kha-chhng āu lóng tō chheng-ho͘ i ‘Chéng-kah hoe’, hán-tit kóng i ‘A-chiáng’ ê miâ. A-chiáng chiàu iok-sok koāⁿ 1 a̍p tāu-se piáⁿ lâi hō͘--goá, koh kià goá 1 a̍p piáⁿ kóng ài goá choán hō͘ Ióng--á, i pháiⁿ-sè ka-tı̄ koāⁿ khı̀ hō͘--i, nā bô, bē-su leh chau-that--lâng-leh. Goá tng i ê bı̄n peh 1 tè piáⁿ chia̍h, bô-tāi-bô-chı̀ ba̍k-sái soah lı̀n--lo̍h-lâi. I mn̄g goá nah ē leh khàu, kám piáⁿ bô ha̍h goá ê bı̄ ? Goá mā m̄-chai leh khàu toh 1 tiâu lí, kám-sı̄ thè Ióng--á sim sng ? Iáu-sı̄ thè goá ka-tı̄ leh pi-siong--ê ? Goá chiah 1 ê iáu boē tha̍k kok-bı̂n ha̍k-hāu ê gín-á niâ !

 Tı̄ oân-phı̀n liáu kò͘ goā goe̍h ê sı̂, hit ê beh chò sin-kiáⁿ-sài--ê soah khiâ o͘to͘bái tı̄ ke--nih kap 1 tâi hoè-bu̍t-á chhia sio lòng, iáu bē sàng khı̀ kàu pēⁿ-ı̄ⁿ tō tn̄g-khùi--a. Thiaⁿ kóng A-chiáng ka-tı̄ tiàm chhù-lāi háu kúi nā kang, cha-po͘--ê beh chhut-soaⁿ ê sı̂, i chhēng hit su pún-tè chò sin-niû chiah beh chhēng ê súi saⁿ, chah hit ê té ke-si-thâu-á ê iân-phiáⁿ a̍p-á khı̀ kàu sek-tiûⁿ, tng chiòng-lâng bı̄n-chêng siu chéng-kah, chhat âng chéng-kah-hoe, kā bô-iân ê ta-koaⁿ-á iau-kiû beh iōng ‘bı̄-bông-jı̂n’ ê sin-hūn sàng chiūⁿ soaⁿ-thâu, ta-ke kap ta-koaⁿ lóng m̄ khéng. Sū-āu, ū lâng hong-siaⁿ kóng sı̄ tùi-hong khan-thoa A-chiáng miā siuⁿ ngı̄ khı̀ khek tio̍h in hāu-seⁿ, chiah ē liān hāu-seⁿ sí-āu tō bô beh hō͘ jı̍p mn̂g. Mā ū lâng kóng sı̄ siang-hong-bı̄n ê sı̄-toā-lâng chham-siông hó--ê, sí--ê tō sí--a, mài khı̀ liân-lūi chit ê iáu boē jı̍p-mn̂g hó ko͘-niû-á ê chiong-sin. Goá khah siong-sı̀n boé-āu chit ê lí-iû.
 Chū hit sı̂ khí, A-chiáng tō chin-chiàⁿ bô leh kā lâng siu chéng-kah, chhut mn̂g mā lóng chhēng gah sò͘-sò͘, liān 3 nı̂ āu i kè hō͘ Ióng--á ê sı̂, chhiú-chéng-thâu-á boé tō bô khoàⁿ tio̍h chhat âng-âng ê chéng-kah-hoe.