Chín-chai-kı̀
Guā-māu
Tı̄ Chú Iâ-so͘ ê Koh-oa̍h-choeh, 4 ge̍h 21 hō ngó͘-chiân 6 tiám 2 hun, Tun-á-kha toē-hng ū tú-tio̍h bē-bat ū ê toā toē-tāng. Tùi khí-thâu chiū chin tāng,iok 2 biáu ê tiong-kan, kui chng ê chhù choân-pō͘ tó-hoāi. Tun-á-kha tú-tú sı̄ tı̄ chín-tài ê tiong-ng ; lâng siū iô tó, thô͘-kha piak-lı̍h, ū só͘-chāi tı̂m-lo̍h iok 5 chhioh chhim. Tun-á-kha chı̍t hiuⁿ-chng siū teh-sí--ê chheng goā lâng,tú-tio̍h tāng-khin-siong--ê, boē sǹg-tit. Chı̍t keng chhù teh-sí 7, 8 miâ--ê iā ū ;sı̍t-chāi chhiⁿ-chhám kàu-ke̍k. Lán kàu-hoē chit-pang iā tú-tio̍h sún-hāi chin toā. Sı̀n-chiá siū teh-sí--ê 8 miâ ; kiû-tō-chiá siū teh-sí--ê 11 miâ. Chū-jiân hoē-iú ê chhù sı̄ lóng tó kàu pı̂ⁿ-toē ; tı̄-chia ū lâng pó-chûn in ê sı̀ⁿ-miā, thang kóng sı̄ sı̂n-jiah. Lé-pài-tn̂g kap siok-sià, tùi toē-ki choân-pō͘ tó kàu pı̂ⁿ-toē. Goán kui ka-cho̍k, lóng siū teh khàm tı̄ lāi-bı̄n. Kám-siā Siōng-tè ê ài-kò͘, sûi-sı̂ hō͘ goán tit-tio̍h lâng lâi kiù-oān ku̍t-chhut, kan-ta goá ê tē-sı̀ cha-bó͘-kiáⁿ 12 hè tú-tio̍h teh-sí nā-tiāⁿ. Kı̂-û--ê ū tú-tio̍h tāng-khin siong ; sı̍t-chāi sı̄ poâⁿ-kè sí-soàⁿ, 9 sí 1 seng ê keng-giām. Āu-lâi siông-sè kiám-cha siū teh ê só͘-chāi, chiū chai sı̄ ū chhioh-goā ê khang-toē thang thong khong-khı̀,nā bô, chiū choân-ke khı̀-choa̍t tı̄ lāi-bı̄n.Só͘ ū ê mı̍h-kiāⁿ, pài-tn̂g ê pı̄-phín lóng teh tı̄ lāi-bı̄n ; kai-chài tit-tio̍h Tāi-kah Kàu-hoē Chhoà Kàu-su kap Tióng-chip te̍k-pia̍t ê tông-chêng, koáⁿ-kín chhiàⁿ lâng lâi hoat-ku̍t ; chóng-sı̄ khah choē í-keng teh pháiⁿ--lah. Án-ni lé-pài-tn̂g kap siok-sià, í-kı̍p pı̄-phín ê sún-hāi iok ū 4 chheng kho͘ chó-iū. Toē-tāng chı̍t-ē khí, kui-chng ê toā-chhù, sió-ok lóng tó kàu pı̂ⁿ-toē. Chı̍t-sı̂ hoah-kiù ê siaⁿ, pi-chhám ê siaⁿ, m̄-sı̄ hı̄ khang só͘ oē jím-tit thiaⁿ--ê. Chhiⁿ-chhám ê chōng-thài, m̄-sı̄ pit-ba̍k só͘ oē-tit-thang hêng-iông--ê. Nā m̄-sı̄ sı̍t-tē ê keng-giām-chiá, oh-tit chhim-kám hit-ê chêng-hêng. Sio̍k-gú kóng, “Kng koaⁿ-chhâ-ê ba̍uh khàu” ; chit kù oē chin-chiàⁿ ū èng-giām tı̄ Tun-á-kha lah. Kui chng-thâu ta̍k-ke lóng ū sí-siong-chiá, chhiàⁿ bô lâng thang tâi sin-si ;chı̍t sı̂ liân-koaⁿ-chhâ to bô tàng boé,kan-ta ēng po̍h ê pang lâi tèng choè lō͘-ēng. Teh bô sí ê lâng, tio̍h ka-kı̄ kng in ke-lāi ê lâng, á-sı̄ chhin-chhek khı̀ bâi-chòng. Ū lâng ēng hè-bu̍t-chhia chài kui-chhia khı̀ thióng-soaⁿ, chı̍t sı̂ thióng-soaⁿ chin lāu-jia̍t, bô kám-kak chhiⁿ-chhı̀n. Tı̄ jı̄-cha̍p-jı̄ hō, chú-siú teh-sí sı̀n-chiá ê koaⁿ-chhâ, lóng pâi tı̄ lé-pài-tn̂g chêng ê chêng-chhiū-kha, chhiūⁿ sı̂-siông kí-hêng kò-pia̍t-sek ê lé-pài. Tāi-kah ê Chhoà bo̍k-su kap Hong-goân ê Iûⁿ thoân-tō-su lâi thè lán chú-lí, iā ū Hong-hoân, Tāi-kah ê tiúⁿ-chip, hoē-iú, iok gō͘-cha̍p-goā miâ lâi hoē-chōng. Khí-thâu nn̄g jı̍t nn̄g mı̂, goán bô só͘-chāi thang hioh sin, sı̄ hioh tı̄ lé-pài-tn̂g chêng ê chhêng-chhiū-kha ; āu-lâi Tè I-seng ū lâi thoè goán siat-hoat khí pang-chhù hō͘ goán toà, i iā kap goán hioh tı̄ chhêng-chhiū-kha kè chı̍t-àm. Chiàu Tè I-seng kóng, khoàⁿ-kı̀ⁿ sin-bûn só͘ siá, khah bô kám-kak hit-ê chhiⁿ-chhám ;kàu pún-sin lâi chia khoàⁿ, lâi chia kè àm, thàu-chá khí-lâi ê sı̂, thiaⁿ-kı̀ⁿ kui chng thı̂-khàu ê siaⁿ, sı̍t-chāi hō͘ lâng oh-tit tng ê chhám-kéng. Chit pang lán chèng-hú ê si-siat,thang kóng kàu-ke̍k chiu-chı̀. Chín-chai hit chá-khí, chiū phài tı̄-liâu kiù-hō͘-pan, Chheng-liân-thoân, Chòng-teng-thoân, Kèng-chhat-tūi, kun-tūi lâi hoat-ku̍t siū teh, á-sı̄ siū teh-sí ê lâng. Hun-phoè chia̍h-mı̍h kap chúi, àm-sı̂ kun-tūi, kèng-chhat-tūi hun-phoè lâi sûn-sı̄ ; chı̍t sı̂ chhin-chhiūⁿ pò͘ giâm kài-bēng ê khoán-sit. Chhiah-sı̍p-jı̄-siā ū chhut-tiuⁿ lâi tı̄-liâu, iā ū kiàn-siat lı̂m-sı̂ pı̄ⁿ-sià, siu-iông tāng-siong ê lâng. Kok hong-bı̄n ê Ùi-būn-thoân, múi-jı̍t kúi-nā chheng lâng. Thian-hông pè-hā ū phài khim-chhe lâi ùi-būn, kui chng-bı̂n kám-kek hông-un ê toā. Chit pang Tè I-seng m̄-nā siat-hoat goán ê ké siok-sià, iā ū lēng-goā khí 8 keng ê sió-chhù, beh hō͘ sòng-hiong lâng toà. Goán chit pang ū tit-tio̍h Tāi-kah kàu-hoē ê Chhoà Kàu-su í-kı̍p Tióng-chip, thoè goán siat-hoat pài-tn̂g kok hāng ê sū, iā tit-tio̍h in ê ùi-būn sàng kim-phín. Thiaⁿ-kı̀ⁿ Chhoà Kàu-su kóng, Úi Pí-tek Bo̍k-su ū the̍h 100kho͘ hō͘ i, kah i thoè goán siat-hoat lı̂m-sı̂ lé-pài-tn̂g ê sū. Lēng-goā ū siū-tio̍h Lâm Pak Soan-kàu-su-thoân, Lâm-pō͘ Tāi-hoē, Ka-gı̄ Tiong-hoē ê Thoân-kàu-su-hoē, Pak-pō͘ Tiong-hoē Thoân-tō-kio̍k, Tióng-chip Liân-bêng-hoē, Pak-pō͘ Thoân-kàu-su-hoē, Tâi-lâm Ki-tok-kàu Chheng-liân-hoē, Tâi-lâm Sı̂n Ha̍k-hāu, Tâi-pak Sı̂n Ha̍k-hāu, Tâi-oân Ki-tok-kàu Chheng-liân-hoē, Tâi-oân Jı̍t-pún Ki-tok Kàu-hoē Tiong-hoē, Tâi-tiong Sèng-kong-hoē, Tang-sı̀ Kàu-hoē,Bâ-û Kàu-hoē, Lo̍k-káng Kàu-hoē, Khe-ô͘ Kàu-hoē, Siông-san Kàu-hoē téng ê tāi-piáu-chiá, lâi ùi-būn kap sàng kim-phín ; í-goā iáu ū kok tē ê kàu-hoē,thoân-thé, á-sı̄ kò-jı̂n ê ùi-būn kap sàng mı̍h ; á-sı̄ ùi-būn ê phoe. Tùi í-siōng chiah-ê tông-chêng-chiá, á-sı̄ goán só͘ m̄-chai, ún-ba̍t tiong ê tông-chêng-chiá, goán Tun-á-kha Kàu-hoē, kap tit-tio̍h poâⁿ-kè sí-soàⁿ ê ka-cho̍k, ài piáu-chhut kiong-kèng seh-siā ê chêng. Goán tiàm tı̄ Chú, lâi hióng-siū chit-ê un-kò͘, iā tiàm tı̄ Chú lâi kám-siā lia̍t-ūi, soà kiû lia̍t-ūi chiap-soà ê ài-kò͘ kap thoè kı̂-tó ; hō͘ goán ū ho̍k-heng kàu oân-sêng ê jı̍t-chí. Chêng 4 ge̍h 21 hō ê chín-chai, sǹg-sı̄ hán-tit ū ê toā kiông-chín. Sı̀n-chiá tiong choē-choē lâng teh phah-sǹg káⁿ-sı̄ boa̍t-jı̍t lah, ū lâng tı̄ chhân-nih teh choè kang, khoàⁿ-kı̀ⁿ thó͘-toē sı̄ phòng-koân khí-lâi, chiah koh tı̂m--lo̍h-khı̀. Goá sı̄ kám-kak chhin-chhiūⁿ teh tı̂m--lo̍h-khı̀ ê khoán-sit, chı̍t-sı̂ ū o͘-àm kap hū-hū háu ê toā-siaⁿ, chin sı̄ koài hiān-siōng. Chit-khoán ê kiông-chín, jú kian-kò͘ ê chhù-the̍h, thang kóng hit-ê phò-hoāi sı̄ jú lı̄-hāi. Goá tú-tio̍h chit khoán ê keng-giām, chhim-khek kám-kak lâng bô thang khoa-kháu i ê chhù-the̍h kian-kò͘. Tı̄ sè-kan sı̄ choa̍t-tùi bô ū an-ún kap kian-kò͘ ê só͘-chāi, oân-choân sı̄ oá-khò Siōng-tè chiah ū pêng-an ê seng-chûn (Hēng 17 : 28). Siōng-tè ê siū-khı̀ kan-ta chiah 2 biáu kú nā-tiāⁿ, lâng siōng-chhiáⁿ tam-tng boē tiâu ; hô-hòng chiong-lâi éng-oán ê sím-phoàⁿ, lâng thài-thó oē kham-tit tam-tng ah ! Só͘-í lâng tı̄ Siōng-tè ê bı̄n-chêng, choa̍t-tùi sı̄ bô thang kiau-ngō͘ ê só͘-chāi. Choē choē lâng siū chit pái ê chhı̀-khek, ū hián-chhut sı̀n-gióng ê sim. Goán chia ū kúi-nā lâng, choē-choē nı̂ ê tiong-kan bô ài lâi choè lé-pài ; taⁿ ū koh hoat-chhut sı̀n-gióng, jia̍t-sim lâi teh lé-pài. Chit-pái ūi-tio̍h chín-chai ê chhiⁿ-chhám, sı̍t-chāi sı̄ hui-siông, nā ū châi-sán ê lâng khah bô te̍k-pia̍t ê kám-thòng, nā-sı̄ tiong-sán ê lâng, taⁿ sı̄ piàn-choè phò-sán-chiá ;ia̍h nā-sı̄ bû-sán-chiá, taⁿ sı̄ chhin-chhiūⁿ khit-kài ê khoán-sit. Khoàⁿ-kı̀ⁿ chit-ê chêng-kéng, sı̍t-chāi oē hō͘ lâng kám-khài siong-sim bô chı̄n, lâi hoat-chhut tông-chêng kap chhek-ún ê sim, nā bô,sı̄ chı̍t-chéng piàn-thài ê jı̂n-lūi lah. Tı̄ 5 ge̍h 22 hō, tiàm pài-tn̂g ê ká siok-sià, ū khai-chhui Tui-tō hoē, tit-tio̍h Pak-pō͘ Ki-tok-kàu hia̍p-le̍k hōng-sū-thoân, Tāi-kah kàu-hoē, Hong-goân kàu-hoē, Lâu Bo̍k-su, Tè I-seng, Ia̍p Bo̍k-su, Tiuⁿ Bo̍k-su téng, choè hō͘-oān, ū chhiáⁿ Lâu Bo̍k-su sū-sek, kú-hêng giâm-siok ê tui-tō lé-pài. Sek-tiûⁿ ū pâi lia̍t hiah-ê sí-bông-chiá ê ûi-siōng, iā ū hoe-khoân, hoe sı̍p-jı̄-kè, kap ta̍k-ūi kià lâi tiàu-liân, tiàu-si. Hit jı̍t sui-jiân ū lo̍h toā-hō͘, chóng-sı̄ sek-tiûⁿ iā-sı̄ boán-chō, ū lâng soà kia̍h hō͘-soàⁿ khiā tı̄ sek-tiûⁿ-goā teh chham-hoē. Taⁿ tio̍h kā lia̍t-ūi hō͘-oân-chiá kap chham-hoē-chiá seh to-siā. Tâng hit-ê ē-po͘, Tè I-seng só͘ khí hit 8 keng ê BARAKU iā ū soà kú-hêng lo̍k-sêng-sek, lâi hun-phoè hō͘ 8 ke ê lâng khiā-khí, iā ū boé mı̍h-kiāⁿ pun hō͘ in, tāi-ke toā hoaⁿ-hí kám-siā Siōng-tè, kap Tè I-seng ê hó-ı̀. Koh hit-ê-hng, hōng-sū-thoân ū khai-chhui ùi-an-hoē,lâi hùn-hoat sı̀n-chiá phı̂-pāi ê cheng-sı̂n. Ū gı̂m-si, kóng kò͘-sū, thiok-im-khı̀, chiò hoàn-teng, kàu 10 tiám goā chiah pı̀-hoē, siū kám-kek--ê boē chió. Chín-chai āu, lâi choè lé-pài ê jı̂n-sò͘,pí-kàu í-chêng ū khah sēng-hóng, chêng sı̄ 50-60 goā lâng teh chū-chı̍p, taⁿ pâi-lia̍t chín-chai āu ê sūn-sū :20, 54,64, 51, 96, 102, 83, put-chí ū khah sēng-hóng. Chiah-ê siū chai-lān ê sı̀n-chiá, toā kám-kek lín lia̍t-ūi tông-chêng-chiá ê bí-tek kap phok-ài, tı̄ khiàm-kheh tiong tit-tio̍h lín ê tông-chêng, hit-ê kám-kak choè tē-it chhim-khek ; chhin-chhiūⁿ kó͘-chá lâng ū kóng, “渴時一滴如甘露,醉後添杯不如無” chiah-ê oē, sı̄ kim-giân kek-giân lah. Taⁿ kiong-kèng tùi lia̍t-ūi thoè pè-toē hoē-iú kā lín seh kám-siā, soà kı̀ hiàn ùi-būn-phín-chiá ê hong-bêng, lâi choè léng-siu : Pak-pō͘ Thoân-tō-su-hoē, Tâi-tiong chhı̄ Ki-tok-kàu Liân-bêng, Lâm-chú Jı̍t-iāu ha̍k-hāu, Ka-lí kàu-hoē, Ka-ná-tāi Bú-hoē (ū phài Koa Sian-siⁿ-niû lâi), Hong-goân Ki-tok-kàu Chheng-liân-hoē, Chiong-hoà kàu-hoē, Tâi-pak chhı̄ Jı̍t-pún Ki-tok kàu-hoē, Pak-hái-tō miâ kià Cho͘-ha̍p kàu-hoē, Jı̍t-pún Hē Ko͘-niû, Tang-kiaⁿ Kim Ko͘-niû,Chiong-hoà An Ko͘-niû, Jı̍t-pún Tâi-oân Ki-tok-kàu Chheng-liân-hoē. Í-siōng ū chiap-tio̍h in ê ùi-būn-phín kap ùi-būn-kim. Iā ū koh siu-tio̍h Tè I-seng kià lâi 3 toā kiāⁿ ê ùi-būn-phín (báng-tà, i-ho̍k,bı̄n-kun, í-goā chin-choē hāng). Chèng-hú sūn chit-ê ki-hoē, beh soà si-siat chhı̄-khu ê kái-chèng, beh khui 5 tiâu hoâiⁿ-tı̍t ê toā kau-thong lō͘, lán pài-tn̂g ê hu-toē, tio̍h 3 hūn chı̍t hūn siū thiah choè toā-lō͘ ; pài-tn̂g ūi soà piàn-choè chhı̄-koe ê tiong-ng, put-chí ū kiáu-jiáu tı̄-teh, thó͘-toē iā khah bô kàu ēng, nā ū tú-hó ê só͘-chāi, lán pài-tn̂g ài beh koh oāⁿ-ūi khah hó. Ǹg-bāng khoàⁿ Pò ê hiaⁿ-ché, tı̄ kı̂-tó tiong, chhiáⁿ tio̍h thoè goán kı̂-tó, ǹg-bāng Siōng-tè si un-tián, bô kú tiong ū sin ê pài-tn̂g kap ho̍k-heng kàu-hoē, sı̄ sim só͘ goān. (Tâi-oân-kàu-hoē-kong-pò tē 603-604 koàn, 1935 nı̂ 6-7 goe̍h)