跳至內容

Chı̍t-kho͘-gı̂n

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

Goá chêng-jı̍t khoàⁿ chı̍t-kho͘-gı̂n tı̄ bó͘ lâng ê chhiú--nı̍h chiū ū siūⁿ saⁿ-hāng , sı̄ chiàu ē-té só͘ kı̀-chài .

1. Ū siūⁿ hit-ê lâng cháiⁿ-iūⁿ tit-tio̍h hit chı̍t-kho͘-gı̂n . Hit-ê gı̂n sui-jiân tı̄ i chhiú--nı̍h bô tek-khak sı̄ i-ê. Lām-sám tit-tio̍h gı̂n ū kúi-nā khoán , chiông-tiong thang kóng , ---- sı̄ chhiúⁿ--lâng , sı̄ thau-the̍h--lâng , sı̄ le̍k-sek--lâng , sı̄ koái-phiàn--lâng , sı̄ khiâu-khò--lâng , sı̄ hoâiⁿ-chāⁿ--lâng , á-sı̄ poa̍h-iâⁿ-kiáu kap chhut-bē hāi-lâng ê mı̍h , hit-hō. Chiah ê pháiⁿ-lō͘ pêⁿ-pêⁿ thang hiâm , ia̍h lâng nā thàn chiah-ê hiau-hēng ê kè-bô͘ chiū só͘ tit-tio̍h ê gı̂n koat-toàn m̄-sı̄ i-ê . I sı̄ pháiⁿ-lâng , i sı̄ chha̍t . Hoān-nā tùi-tiōng hoâiⁿ-châi Siōng-tè m̄-tı̍h, ia̍h hit-ê lâng tek-khak bē-tit-thang pêng-an . Tit-tio̍h ha̍p-gı̂ ê chı̂ⁿ bô lâng thang hiâm , ia̍h Siōng-tè ē hoaⁿ-hí , koh chit-hō chı̂ⁿ thang chò chin-sı̍t ê lı̄-ek .

2. Ū siūⁿ hit-ê lâng cháiⁿ-iūⁿ beh ēng hit chı̍t-kho͘-gı̂n . Hit-ê gı̂n sui-jiân sı̄ chiàu kong-tō tit-tio̍h, chóng-sı̄ bē-tit-thang chhı̀n-chhái ēng . Lām-sám khai-gı̂n ū kúi-nā khoán , chiông-tiong thang kóng , -- phoà-chı̂ⁿ, ēng-gōng-chı̂ⁿ , poa̍h-kiáu , thàn su-io̍k , chhia-hoâ , pò͘-lō͘-lâng, hāi pa̍t-lâng , lı̄-ek ka-tı̄ nā-tiāⁿ . Lūn-kàu liáu-chı̂ⁿ ū iàu-kín ê pún-hūn kap toā ê koan-hē . Lâng m̄-thang phah-sǹg in-ūi i só͘ ū-ê sı̄ kong-gı̄ ê chı̂ⁿ , só͘-í thang chhut-chāi i ēng . Hit-hō chı̂ⁿ sı̄ ná-chhin-chhiūⁿ tùi Siōng-tè lâi , sı̄ Siōng-tè kau-tāi--ê . Án-ni-seⁿ , lâng eng-kai tio̍h chiàu Siōng-tè ê ı̀-sù lâi khai , in-ūi kàu pa̍t-jı̍t Siōng-tè beh chhâ-siàu. Ū chē-chē hó-gia̍h ê lâng tùi i-ê chı̂ⁿ-châi siū-tio̍h toā-hāi , ia̍h ū chē-chē sòng-hiong lâng tùi i-ê bô sím-mı̍h chı̂ⁿ siū-tio̍h toā lı̄-ek . Ū-chı̂ⁿ ê lâng tio̍h thé-thia̍p bô-chı̂ⁿ--ê, nā bô, bē bián-tit siū ok-pò, -- khoàⁿ Lō͘-ka XVI só͘ kı̀-chài, hit-ê hó-gia̍h-lâng kap La-sat-lō͘ khí-thâu kap kiat-boé ê sū-chêng.

3. Ū siūⁿ hit-ê lâng thang chûn hit-chı̍t-kho͘-gı̂n kàu loā-kú . Hit-ê gı̂n sui-jiân sı̄ bêng-bêng tı̄-teh , m̄-kú bô thang éng-oán khǹg-teh. Lâng chit-tia̍p só͘ ū-ê chı̂ⁿ kàu sí tio̍h lâu hō͘ pa̍t-lâng , chiū tı̄ sí-āu lóng bô hit-hō . Khó-kiàn nā bô lēng-goā chek-chū thiⁿ--nı̍h ê chı̂ⁿ-châi chiū-sı̄ khêng-khó͘ kàu-ke̍k. Sèng-chheh tú-tú chin-sı̍t ū kóng, “Só͘ khoàⁿ-kı̀ⁿ--ê sı̄ chiām-sı̂ , só͘ bē khoàⁿ-kı̀ⁿ--ê sı̄ kú-tn̂g .” Án-ni-seⁿ, lán tio̍h tē-it-toā tùi-tiōng bē pāi-hoāi ê mı̍h, chiū chāi-seⁿ sí-āu lóng ū thang hióng-siū hok-khı̀ .

Lūn-kàu ta̍k-hāng chı̂ⁿ-châi ê tāi-chı̀ lán eng-kai tio̍h pek-chhiat kiû Siōng-tè chān lán kéng-séng bián-tit ū chhò-gō͘ .Sim-só͘-goān. Î Jiâu-lí siá--ê.

(Tâi-lâm-hú-siâⁿ kàu-hoē-pò tē 114 koàn, 1894 nı̂ 9 goe̍h)