Cha̍p-hāng koán-kiàn 04
Guā-māu
Tē-sı̀ hāng Lūn Hàn-jı̂n te̍k-iú ê sèng-chit 1. Lán sı̄ sím-mı̍h khoán lâng Kó͘-chá chāi Se-iūⁿ ū chı̍t ê toā gâu-lâng kà-sı̄ lâng kóng , “Lâng tio̍h ài chai-iáⁿ i ka-tı̄.” Chit kù-oē sı̄ kóng , lâng chāi sè-kan beh hó-hó koè chı̍t-sı̀-lâng chiū tio̍h ài léng-chēng , ū tı̀-hūi, cheng-thong sū-lí , ia̍h tē-it tāi-seng tio̍h chai-iáⁿ ka-tı̄ . Sı̍t-chāi chai-iáⁿ ka-tı̄ sı̄ chai-iáⁿ bān-hāng ê khí-thâu. M̄-kú chek-tâi ê ē-kha hoán-tńg sı̄ khah àm; lâng ê ba̍k-chiu bē thang tı̍t-chiap khoàⁿ-tio̍h i ê bı̄n. Chhin-chhiūⁿ án-ni , lâng beh chai-iáⁿ ka-tı̄ sı̄ siáⁿ-khoán , m̄-sı̄ iông-ı̄ⁿ ê tāi-chı̀ . Sui-jiân sı̄ kan-kè, chóng-sı̄ m̄-chai sı̄ tek-khak bē iōng tit ? Khóng-chú ê toā ha̍k-seng Cheng-chú ū kóng , “Goá chı̍t-jı̍t ê tiong-kan saⁿ-pái hoán-séng ka-tı̄ ê só͘-chò.” Lán nā ài chai lán ka-tı̄ , chóng tio̍h put-sı̂ chhin-chhiūⁿ Cheng-chú hoán-séng ka-tı̄ ê só͘-chò só͘-siūⁿ . M̄-nā án-ni , iáu-kú tio̍h put-sı̂ sé-chheng lán ê hı̄ⁿ-khang, hi-sim thiaⁿ lâng phoe-phêng lán. Kóng lán hó , á-sı̄ kóng lán pháiⁿ , lán eng-kai hó-hó kā i khioh lâi chò chham-khó. Nā-sı̄ kok-lâng ū sı̍t-sim khı̀ án-ni chò , ka-tı̄ ê chò lâng sı̄ sím-mı̍h khoán, ka-tı̄ ê phín-keh sı̄ koân á-sı̄ kē, chiū chiām-chiām ē bêng-pe̍k, sè-kan ê lō͘ iā chiū chiām-chiām kiâⁿ liáu khah ē chiàⁿ. Goá tı̄-chia só͘ ài kap tāi-ke gián-kiù ê m̄-sı̄ beh kóng goá sı̄ sím-mı̍h khoán lâng , á-sı̄ lí sı̄ sím-mı̍h khoán lâng . Che sı̄ kò-jı̂n sı̄ toaⁿ-sin lâng ê tāi-chı̀. Kò-jı̂n ê tāi-chı̀ chiū tio̍h kò-jı̂n ka-tı̄ khı̀ gián-kiù, chiàu téng-bı̄n só͘ kóng ê hoat-tō͘ khı̀ hoán-séng chiah tio̍h , chiah ē khak-chhiat. Tı̄-chia só͘ ài gı̄-lūn ê sı̄ “Lán sı̄ sím-mı̍h khoán lâng ?” Sı̄ chiong lán Pún-tó-lâng saⁿ-pah la̍k-cha̍p bān hiaⁿ-tı̄ kiōng-thong só͘-ū ê sèng-chit, ài lâi saⁿ-kap gián-kiù hō͘ bêng-pe̍k. Lán saⁿ-pah la̍k-cha̍p bān hiaⁿ-tı̄ chí-moē sı̄ saⁿ-kap cho͘-chit chı̍t ê siā-hoē , saⁿ-kap siú chı̍t khoán ê hong-sio̍k sı̍p-koàn, saⁿ-kap kóng siāng khoán ê oē , saⁿ-kap sè-hē le̍k-sú , saⁿ-kap hiat-thóng , saⁿ-kap chó͘-sian. Chóng-kóng , lán sı̄ siāng chéng-cho̍k, sı̄ siāng bı̂n-cho̍k lah! Lán ê bı̂n-cho̍k chiū-sı̄ kiò-chò Hàn-bı̂n-cho̍k. Só͘-í thang chai , kóng “Lán sı̄ sím-mı̍h khoán lâng ?” chiū-sı̄ ài bêng-pe̍k lán ê bı̂n-cho̍k ê sèng-chit . Bı̂n-cho̍k ê sèng-chit kiò-chò “Bı̂n-cho̍k-sèng”. Beh bêng-pe̍k lán ê bı̂n-cho̍k-sèng , chiū tio̍h siông-sè sím-chhat lán hiaⁿ-tı̄ chí-moē hiān-chāi kap koè-khı̀ ê siā-hoē seng-hoa̍t. Lán hiān-chāi ê siā-hoē seng-hoa̍t sı̄ chí sím-mı̍h neh? Chiū-sı̄ chí lán chāi ka-têng só͘ chò sı̄ sím-mı̍h khoán , tı̄ hiuⁿ-lí chèng-lâng ê tiong-kan só͘-chò sı̄ sím-mı̍h khoán , á lán tùi kok-ka só͘ chò sı̄ sím-mı̍h khoán, koh-chài tùi sè-kài bān-pang bān-kok, tùi thong thiⁿ-kha ê só͘-chò só͘-siūⁿ sı̄ cháiⁿ-iūⁿ ? Chiah--ê sı̄ hō͘ lán thang chai lán hiān-chāi ê siā-hoē seng-hoa̍t ê sı̍t-chè hong-biān. Chóng-sı̄ iáu-kú chı̍t hong-biān lán tio̍h ài chai, chiū-sı̄ khoàⁿ lán só͘ siú ê chong-kàu , lán só͘ kèng-pài ê sı̄ sím-mı̍h , lán tùi gē-su̍t ū sím-mı̍h hèng-bı̄ : chiū-sı̄ khoàⁿ lán só͘ ài khoàⁿ ê hı̀, só͘ ài thiaⁿ ê im-ga̍k, só͘ ài sióng-goán ê su-oē tiau-khek sı̄ sím-mı̍h chéng-lūi . Koh-chài khoàⁿ lán só͘ ài tha̍k, ài chò ê si-bûn siáu-soat sı̄ sím-mı̍h iūⁿ. Koan-hē chong-kàu gē-su̍t chit khoán chiū-sı̄ su-sióng hong-biān ê tāi-chı̀. Chóng kóng , ài chai lán hiān-chāi ê siā-hoē seng-hoa̍t sı̄ siáⁿ-khoán , lán chiū tio̍h chiàu téng-bı̄n só͘-kóng tùi lán hiān-chai só͘-ū kiōng-thong sı̍t-chè hong-biān kap su-sióng hong-biān ê seng-hoa̍t chú-sè khe-khó. Nā-sı̄ iōng chiah kàu-kang gián-kiù , chiū tek-khak ē thang bêng-pe̍k lán ê bı̂n-cho̍k-sèng. Chóng-sı̄ che sı̄ kan-ta tùi lán hiān-sı̂ ê seng-hoa̍t teh-kóng nā-tiāⁿ , kiám-chhái ū tek-khak bē thàu-thiat. Só͘-í tio̍h ài koh khàm-chiok koè-khı̀ ê le̍k-sú chiah thò-tòng, lán koè-khı̀ ê le̍k-sú sı̄ kap Tn̂g-soaⁿ Tiong-kok ê lâng kiōng-thong; só͘-í lâng nā ài chai lán koè-khı̀ ê seng-hoa̍t sı̄ cháiⁿ-iūⁿ , chū-jiân tio̍h tha̍k Tiong-kok ê le̍k-sú . Í-siōng só͘ kóng ê iàu-tiám sı̄ kóng lán hiaⁿ-tı̄ chí-moē ài lán ê seng-hoa̍t khah hiòng-siōng, lán chiū tio̍h bêng-bêng chai-iáⁿ lán ka-tı̄ , chiū-sı̄ kóng lán tio̍h bêng-pe̍k lán ê bı̂n-cho̍k-sèng. Ia̍h ài chai lán ê bı̂n-cho̍k-sèng , tio̍h ài gián-kiù lán hiān-chāi siā-hoē seng-hoa̍t ê sı̍t-chè kap su-sióng , iū koh-chài tio̍h khàm-chiok koè-khı̀ ê sū-chek. Só͘-í iā tio̍h tha̍k Tiong-kok ê le̍k-sú. Goá kóng chiah-ê sı̄ kan-ta thê-bêng ài lán hiaⁿ-tı̄ chí-moē bêng-pe̍k lán ê bı̂n-cho̍k-sèng sı̄ chin iàu-kín ,ia̍h soà kóng beh chai-iáⁿ ê hoat-tō͘ . Lán tı̄ chia nā beh chiàu só͘ kóng ê hoat-tō͘ lo̍h-khı̀ gián-kiù , chit-pún chheh ê choá iā sı̄ siá bē liáu , lán chia iā bô hiah chē ê kang-hu. Só͘-í siông-sè ê tāi-chı̀ tán-hāu pa̍t ê ki-hoē. Goá tı̄-chia kan-ta chiong goá só͘ gián-kiù ê kiat-kó. khah toā iàu-kín ê , kán-kán kóng hō͘ tāi-ke chò chham-khó. 2. Ài hô-pêng Lán ê bı̂n-cho̍k-sèng ê tē-it te̍k-sek, goá káⁿ kóng sı̄ ài hô-pêng . Sím-mı̍h sı̄ hô-pêng neh? Chiū-sı̄ chiàu Khóng-chú só͘ kóng , “Lán só͘ ài khiā ê só͘-chāi tio̍h hō͘ pa̍t-lâng khiā , lán só͘ ài kàu ê só͘-chāi iā tio̍h hō͘ pa̍t-lâng kàu .” Hoān-sū kap pa̍t-lâng kong-ke , m̄-káⁿ ka-tı̄ su-khia pà-chiàm , khoàⁿ sù-hái-lāi ê lâng chò hiaⁿ-tı̄ chí-moē khoán-thāi. Lán chit khoán ê sim-sèng sı̄ chū chin-chá chiū ióng-sêng lâi--ê. Tāi-ke só͘ chai, lán ê chó͘-sian sı̄ tiàm Tiong-kok. Tiong-kok ê thó͘-tē sı̄ hui-siông ê khoah-toā , ū lán Tâi-oân ê chha-put-to 282 poē toā, iā ū Jı̍t-pún Loē-tē ê 26 poē khah ke. Tiong-kok ê jı̂n-kháu tāi-io̍k ū sı̀-ek, tú chha-put-to sı̄ lán Tâi-oân ê 110 poē, ia̍h sı̄ jı̍t-pún tè-kok ê chhit-poē chē. Lán tùi án-ni chiū thang chai Tiong-kok ê siā-hoē chū kó͘-chá chiū-sı̄ chin ho̍k-cha̍p . Chāi chit khoán siā-hoē , koaⁿ-hú ê iok-sok sı̄ oh-tit chiu-chı̀. Pháiⁿ-lâng iū chin-chē só͘-chāi thang thiu-thè, sū-sū beh kè-kàu , tek-khak sı̄ bô chı̍t-jı̍t ê pêng-chēng. Só͘-í chū-jiân lâng-lâng ka-tı̄ siú pún-hūn , chun-tiōng pa̍t-lâng ê tē-ūi , ha̍p khùi-la̍t sio chiàu-kò͘ . Khóng-chú ê kà-sı̄ ū kóng , “Hô-pêng sı̄ choè tē-it kùi-tiōng, chū kó͘-chá chiū-sı̄ khoàⁿ chit khoán tō-tek chò siōng hó , put-lūn toā sè hāng sū lóng chiàu án-ni khı̀ chò.” Lí khoàⁿ , lán ê lâng hoān tāi-chı̀ put-chí siú-kí an-hūn ; nā kóng pháiⁿ , ē iōng-tit kóng sı̄ khah bô chı̀-khı̀ , chóng-sı̄ nā khah jı̄n-chin khoàⁿ , chiū thang chai che sı̄ chhut tùi ài hô-pêng ê sèng-chit lâi. Chiông-lâi chāi Tiong-kok siông-siông ū sio-thâi jiáu-loān, chha̍t-bé iā chin-chē chhiúⁿ-kiap lâng , che sı̄ sū-sı̍t . M̄-kú tio̍h khoàⁿ-chin , só͘-ū sio-thâi lóng sı̄ chò koaⁿ-lâng ê iá-sim-ka , chió-chió bô loā-chē lâng , sı̄ kan-ta hiah ê lâng teh loān , kap choân-thé ê peh-sèⁿ sı̄ lóng bô koan-hē . Só͘-ū chhı̀-chhı̀ ê chha̍t-bé iā-sı̄ in-ūi jı̍t-sı̍t bô kàu-gia̍h só͘ pek. Che í-goā toā pō͘-hūn ê lâng lóng sı̄ khı̂n-bián chò kang , m̄-káⁿ siuⁿ koè-thâu phiⁿ-khàm lâng . Goân-lâi Hàn-cho̍k sı̄ tiōng-bûn bô tiōng-bú , kap lâng cheng-piàⁿ ê tāi-chı̀ , sı̄ pek--tio̍h ê sı̂ chiah khéng chò. Hàn-bı̂n-cho̍k tùi pa̍t chéng-cho̍k iā-sı̄ chin tiōng hô-pêng . Che khoàⁿ Hàn-cho̍k kok sı̂-tāi ê su-sióng chiū bêng-pe̍k. In choè soah-boé ê lí-sióng m̄-sı̄ siūⁿ ài koán-hat thong thiⁿ-kha-ē ê lí-sióng . In sı̄ chú-chhiòng “Tāi-tông” --hi-bōng thong thiⁿ-kha-ē kàu-boé lóng sio-siāng , tāi-ke lóng phah chò chı̍t-hoé. Bián kóng lâng kı̀-jiân tio̍h cho͘-chit kok-ka koè-jı̍t, tek-khak ài ū thâu-lâng , ài ū chú-koân-chiá. Hàn-cho̍k sı̄ ài hô-pêng ài tāi-tông , só͘-í in hoaⁿ-hí kap pa̍t-chéng ê lâng ha̍p chò kok-ka; iā ū-sı̂ in káⁿ chò-thâu, ū-sı̂ iā káⁿ hû lâng chò-thâu bô kiàn-siàu. Tiong-kok hiān-sı̂ ū hiah-chē lâng , m̄-chai ha̍p kúi-cha̍p chéng-cho̍k tı̄-teh. Koh-chài Tiong-kok chū kó͘-chá chiū ài gâu koh ū tek-hēng ê lâng chò kok-ka ê chú-koân-chiá; só͘-í lí khoàⁿ, siōng kó͘-chá Giâu-tè niū-ūi hō͘ Sùn-tè , Sùn-tè koh niū-ūi hō͘ Ú-tè ; to lóng sı̄ ūi-tio̍h chun-tiōng hó tek-hēng . Kàu Siong-tiâu Tiū-ông bû-tō, peh-sı̀ⁿ chiū lı̄-khui i, hoan-gêng Bú-ông chiáng-koân. Kàu Sòng-tiâu boé, Goân-tiâu ê hông-tè chiū téng khí-lâi chú-koân chiâⁿ-pah-nı̂ kú. Lūn Goân-tiâu ê hông-tè sı̄ Bông-kó͘ lâng , kap Hàn-jı̂n kok-iūⁿ chéng; chóng-sı̄ i ū khùi-la̍t thang hō͘ peh-sèⁿ pêng-an , moá thiⁿ-kha-ē ê lâng iā chiū lóng kam-goān hû i chò-thâu. Iū-koh Chheng-tiâu ê hông-tè iā m̄-sı̄ Hàn-bı̂n-cho̍k ê lâng , sı̄ Boán-chiu-cho̍k ; Hàn-bı̂n-cho̍k to iā kèng-jiân hû i , chheng”Hông” chheng “Tè”, kàu chha-put-to saⁿ-pah-nı̂ kú. Hō͘-lâi in-ūi Chheng-tiâu só͘ pān ê chèng-tı̄ m̄ hó , choân kok-bı̂n tùi án-ni sit-liáu ǹg-bāng, chiong hông-tè hùi-bô , oāⁿ-chò Tiong-hoâ Bı̂n-kok. Tiong-hoa Bı̂n-kok khai-kok kàu-taⁿ í-keng ū cha̍p-sı̀ nı̂.In ê kok-kı̂ sı̄ gō͘-sek ê pò͘ chò-chiâⁿ--ê.chit-ki kı̂ chiū-sı̄ piáu-bêng Tiong-hoa Bı̂n-kok sı̄ gō͘-chéng-cho̍k ê lâng,pêⁿ-pêⁿ ha̍p-la̍t cho͘-chit--ê. Goá káⁿ kóng,chit ki kı̂ chin thang piáu-bêng Hàn-cho̍k hô-pêng ê sim-sèng.Lí khoàⁿ,chāi hiān-sı̂ ê Tiong-kok,Hàn-cho̍k sı̄ chiàm choè chē lâng,choè ū sè-le̍k;chóng-sı̄ in bô ká-chià án-ni pâi-thek pa̍t-cho̍k ,iáu-kú sı̄ hoaⁿ-hí kap pa̍t-cho̍k siāng-khoán,chiàm chı̍t-tè pêⁿ-tn̂g pêⁿ-toā ê pò͘-liâu ha̍p-chò chı̍t ki ê kok-kı̂.Tùi án-ni,iā chiū chiok-gia̍h thang chai Hàn-cho̍k ài hô-pêng sı̄ kàu tó-lo̍h mah? M̄-kú tio̍h koh siūⁿ chı̍t-tiám.Hàn-cho̍k ê ài hô-pêng sı̄ chı̀n-pō͘-tek--ê á-sı̄ thè-siú-tek--ê? Chiàu-khoàⁿ sı̄ thè-siú-tek--ê hô-pêng khah toā-bı̄n.Cháiⁿ-iūⁿ kóng sı̄ thè-siú-tek--ê neh? In-ūi in só͘ chò ê lóng ū khǹg chı̍t ê “ka-tı̄” tı̄-teh.Put-kò sı̄ nā ū hó,hoaⁿ-hí kap lâng pun;ka-tı̄ hó ,iā khéng hō͘ pa̍t-lâng hó, hit khoán ê hô-pêng nā-tiāⁿ. Kiù-kèng chit khoán ê hô-pêng sı̄ in-ūi ài kò͘ ka-tı̄,hō͘ lán ē-tit-thang pêng-ún khí-kiàn,só͘-í m̄-káⁿ chò pháiⁿ hō͘ pa̍t-lâng bē kham-tit,tı̀-kàu lâi phò-hāi lán ê pêng-an,ia̍h nā ū hó iā khéng pun pa̍t-lâng;sı̄ kiaⁿ nā bô án-ni chò,hō͘ lâng seⁿ-khí oàn-tò͘ kap lán chok-koài chiū m̄-hó. Chit khoán ê hô-pêng sı̄ ka-tı̄ ū hó chiah chò ē kàu--ê,ka-tı̄ nā m̄-hó chiū bē kiâⁿ--tit.Nā-sı̄ chı̀n-pō͘-tek ê hô-pêng chiū m̄-sı̄ án-ni.Tio̍h m̄-thang the̍h ka-tı̄ chò phiau-chún,ūi-tio̍h siā-hoē kok-ka ê hô-pêng;sui-jiân sı̄ pàng-sak lán ê hó,á-sı̄ pàng-sak lán ê sèⁿ-miā,iā sı̄ khéng khı̀ chò;chit khoán chiah sı̄ chı̀n-pō͘-tek ê hô-pêng. Hàn-bı̂n-cho̍k kı̀-jiân sı̄ ài hô-pêng, cháiⁿ-iūⁿ kin-á-jı̍t Tiong-kok ē chiah loān ? Che chiū-sı̄ in-ūi Hàn-cho̍k só͘ ài ê hô-pêng sı̄ thè-siú-tek--ê ; sı̄ ūi-tio̍h ài kò͘ ka-tı̄ pêng-an khí-kiàn--ê, m̄-sı̄ chı̀n-pō͘-tek--ê, m̄-sı̄ ūi-tio̍h ài hō͘ siā-hoē chèng-lâng ū pêng-an só͘ seⁿ-chhut-lâi--ê. Che sı̄ in-ūi Tiong-kok lâng khah chē lóng bô kàu-io̍k , in ê sim-sı̂n sit-liáu kng-bêng , kan-ta ū khoàⁿ-kı̀ⁿ chhiáu-kı̄n ê tāi-chı̀, bô khoàⁿ-kı̀ⁿ khah chhim, khah hn̄g--ê ; kan-ta chai ū ka-tı̄ , m̄-chai ka-tı̄ kap chèng-lâng sı̄ saⁿ-kap chı̍t-tiâu ê sèⁿ-miā ; chí-ū chai-iáⁿ ka-tı̄ ê ka-têng tio̍h kò͘, bô siūⁿ-tio̍h siā-hoē kok-ka sı̄ iáu khah tio̍h ài kò͘. Só͘-í nā kóng chı̍t kù khah kàu-té , Tiong-kok lâng só͘ ū hô-pêng ê sim, in-ūi sı̄ hō͘ kò͘ ka-tı̄ ê sim phah u-oè--khı̀, só͘-í Tiong-kok tı̀-kàu chhin-chhiūⁿ kin-á-jı̍t hiah loān. M̄-nā án-ni, Tiong-kok lâng sı̍t-chāi ūi-tio̍h i ū hit ê lı̄-kí-tek ê hô-pêng-sim , hoán tian-tò siū Goā-kok lâng kheng-bia̍t , kóng i sı̄ nō͘-jio̍k bô hiat-sèng ê lâng. Só͘-í lán ài chai Hàn-bı̂n-cho̍k ū hô-pêng ê sim sı̄ chin hó , koh-chài che sı̄ in ê chó͘-kong kap le̍k-tāi ê sèng-hiân só͘ liû-thoân ê hó kà-sı̄ . Khó-sioh chit ê sèng-chit ūi-tio̍h in kú-nı̂ bô kàu-io̍k , tı̀-kàu sit-chin, hiān-sı̂ soà pı̀ⁿ-chò in ê nō͘-jio̍k-sèng,ia̍h lán hiaⁿ-tı̄ chí-moē sı̄ kap in siāng chı̍t-tiâu chúi-me̍h lâu chhut-lâi ê lah. 3. Chun chó͘-sian Hàn-cho̍k ê bı̂n-cho̍k-sèng tē-jı̄ ê te̍k-sek sı̄ gâu chun-kèng chó͘-sian. Kok bı̂n-cho̍k to lóng ū kèng-tiōng chó͘-sian, chóng-sı̄ bô chhin-chhiūⁿ Hàn-cho̍k hit khoán hiah kàu-kak, hiah-nı̍h thiat-té .In-ūi Hàn-cho̍k chun-tiōng chó͘-sian ê sim chin chhiat, só͘-í in ê tō-tek sı̄ iōng hàu-hēng chò kin-pún . Só͘-í ū kóng , “Tiong-gı̄ ê lâng tio̍h tùi ū hàu-hēng ê ka-têng chiah tit ē tio̍h .” Iū-koh kóng ,”Ū-hàu kap ū toā-sè , che sı̄ chò lâng ê kin-pún.” Hàn-cho̍k chun-tiōng chó͘-sian ê hêng-ûi sı̍t-chāi sı̄ sè-kài só͘ bô thang pí--ê . Chiàu Khóng-chú só͘ kóng “Oa̍h tı̄ sè-kan ê sı̂ tio̍h chiàu lé-sò͘ ho̍k-sāi--i; sí-khı̀ ê sı̂ tio̍h chiàu lé-sò͘ an-chòng--i ; an-chòng liáu-āu tio̍h kú-kú chè-hiàn--ê.” Thang kóng chı̍t ê lâng nā ū thoân hō͘-sû , i ê hō͘-sû éng-oán tio̍h ē kı̀-tit tio̍h hàu-kèng--i, só͘-í thang chai Hàn-bı̂n-cho̍k ūi-tio̍h in ê chó͘-sian í-keng ū hui-siông chē ê tāi-chı̀ thang chò. Chó͘-sian oa̍h ê sı̂ Hàn-cho̍k ê lâng án-choáⁿ-iūⁿ kèng-tiōng i? Chó͘-sian oa̍h ê sı̂ chò kiáⁿ-sun ê lâng m̄-káⁿ hun-khui, che khiok iā-sı̄ ūi-tio̍h kap lâng cheng-piàⁿ ê sı̂ , thang tit-tio̍h khah-chē kha-chhiú khah an-ún; chóng-sı̄ khah-toā ê lí-iû sı̄ ūi-tio̍h ài hōng-sêng sı̄-toā-lâng hō͘ i ū thé-biān . Lán ū chı̍t-kù sio̍k-gú kóng ,”Ióng-jı̂ thāi-ló;” sı̄ kóng chhı̄-kiáⁿ sı̄ ūi-tio̍h beh hōng-sêng nı̂-lāu. Tùi án-ni Hàn-jı̂n ê ka-cho̍k chiâⁿ-chò chin toā , sè-kài chha-put-to bô pí-phēng. Ia̍h hit ê ka-cho̍k sı̄ siāng-lāu--ê chò tiong-sim , oán-jiân chhin-chhiūⁿ chı̍t-kok ê hông-tè, it-chhè ê tāi-chı̀ lóng hit ê sı̄-toā-lâng chú-ı̀. Sı̄-toā-lâng sí-liáu kiáⁿ-sun tùi i sı̄ iōng sím-mı̍h lé-sò͘ neh? Tùi lāu-pē lāu-bú chiū tio̍h siú saⁿ-nı̂ ê sng-hàu.Chit saⁿ-nı̂ ê tiong-kan, só͘ tio̍h chò ê lé-sek sı̄ chin-chiàⁿ chē, chin-chiàⁿ ı̂ⁿ-tı̂ⁿ ; thang chai ūi-tio̍h án-ni , tio̍h ài chin-chē ê sim-sı̂n kap phoà-hùi. Koh-chài beh chò sı̄-toā-lâng ê hong-súi, iū-sı̄ toā-toā hùi-khı̀. Tâi-oân kin-á-jı̍t sui-sı̄ ū khah kái, khah-chē tùi hong-súi ê koan-liām iáu-kú sı̄ chin chhim. Ūi tio̍h chı̍t ê hong-súi khai sı̀, gō͘ bān gı̂n ê lâng ;chāi goá ê pêng-iú ê tiong-kan to iáu ū . Nā lūn kó͘-chá ūi-tio̍h hong-súi seⁿ-chhut jı̂n-bēng ê tāi-chı̀ , he sı̄ bô hi-hán. chāi Tiong-kok ê kin-á-jı̍t kiám m̄-sı̄ kóng in-ūi hong-súi ê chó͘-tòng, toā-lō͘ á-sı̄ hoé-chhia-lō͘ lóng bē thang chiàu ı̀-sù khai-siat mah? M̄-nā án-ni , Hàn-cho̍k kèng-tiōng chó͘-sian ê sim, tı̄ chó͘-sian sí-liáu chin-kú ê í-āu, iā-sı̄ bô bē kı̀-tit. Khóng-chú iā ū kóng , “Nā ē hō͘ ta̍k-lâng ē-hiáu kín-sı̄n sı̄-toā-lâng ê boé-jı̍t , koh-chài siàu-liām sı̄-toā-lâng soà kàu chin-kú chin-hn̄g, tùi án-ni peh-sèⁿ ê tek-hēng chiū ē chiâⁿ chin hō͘-tiōng.” Só͘-í kok-lâng tı̄ chhù-lāi ū siat kong-má-kham, á-sı̄ ke-sı̂n-pâi ; khah toā ê ka-cho̍k chiū khí sû-tn̂g , múi-nı̂ chiàu sı̂-chūn kui-cho̍k ê lâng pı̄-pān lé-mı̍h chè-hiàn. Ūi-tio̍h chó͘-kong ê kı̄-sı̂n, Hàn-cho̍k ê lâng kàu-taⁿ só͘ hùi ê sim-sı̂n hùi-iōng m̄-chai ū loā-chē ? Ài ē thang kú-tn̂g chè-hiàn chó͘-sian, chū-jiân tio̍h ài ū hō͘-sû sı̄ choè iàu-kín; só͘-í lán kóng put-hàu ū saⁿ-khoán , chiông-tiong bô kiáⁿ sı̄ choè-toā . Tùi án-ni soà kóng , bó͘ nā bô seⁿ théng hó lı̄-iân , á-sı̄ koh chhoā nn̄g-ê , saⁿ-ê, to sı̄ khoàⁿ chò eng-kai. Hū-jı̂n-lâng tùi án-ni siū chin toā ê pháiⁿ khoán-thāi. Chiàu-khoàⁿ Hàn-cho̍k ê lâng kah lán sı̄ choan-choan ūi-tio̍h beh ho̍k-sāi chó͘-sian tı̄ teh-oa̍h ê khoán. kèng-tiōng chó͘-sian ê sim sı̍t-chāi sı̄ jı̂n-chêng ê eng-kai, sı̄ hó ê tāi-chı̀. In-ūi kèng-tiōng chó͘-sian ê liām-thâu hoat-ta̍t kàu chit khoán. Hàn-jı̂n put-chí tı̀-tiōng jı̂n-chêng gı̄-lí, pò in liām-kiū ê sim sı̄ chin oa̍h-tāng . Só͘-í nā kóng hó , Hàn-jı̂n sı̄ put-chí tun-hō͘ phoh-sı̍t; nā kóng pháiⁿ , sı̄ put-chí khah siú-kiū kò͘-chip. sè-kài phoe-phêng Hàn-bı̂n-cho̍k sı̄ pó-siú ê bı̂n-cho̍k , che nā-sı̄ ū-iáⁿ , hit ê goân-in chiū-sı̄ tı̄-chia. Jı̂n-chêng khah tun-hō͘ khah ū chong-tiōng ê khı̀-khài . Che sı̄ Hàn-cho̍k úi-tāi ê sèng-chit, chóng-sı̄ hoān-sū siuⁿ koè-thâu to lóng sı̄ m̄-hó, lâng siuⁿ koè-thâu siú-kiū chiū pı̀ⁿ-chiâⁿ goân-kò͘ bē chı̀n-pō͘ , bē-hiáu kái-kek , kàu-boé siā-hoē lóng-chóng sí-sí bô oa̍h-khı̀, it-khài ê sı̍p-koàn hong-sio̍k to lóng chhiūⁿ-phú seⁿ-ko͘ , hō͘ āu-tāi ê kiáⁿ-sun lóng pı̀ⁿ-chiâⁿ liáu-boé-kiáⁿ . Liáu-boé-kiáⁿ sı̄ kan-ta ē-hiáu hióng-siū chó͘-kong ê gia̍p-sán, tiàm chó͘-kong ê phoà-chhù, chhēng chó͘-kong ê phoà-saⁿ, tı̀ chó͘-kong ê phoà-bō nā-tiāⁿ; kiù-kèng sı̄ lóng bô pa̍t tiâu-lō͘ thang kiâⁿ . Lí khoàⁿ , hiaⁿ-tı̄ chí-moē , lán chhiáⁿ saⁿ-kap khoàⁿ, chhiáⁿ khoàⁿ lán siā-hoē ê bān-hāng . Lán ê io̍h-tiàm só͘ pâi--ê lóng sı̄ “Chun kó͘-hoat chè--ê,” sı̄ sı̂n-lông ê sı̂-tāi só͘ hoat-kiàn ê kū hng-thâu. Pa̍t-lâng í-keng kiò lûi-kong teh kā in thoa-chhia, kiò sih-nà kā in chhoā-lō͘ ; m̄-kú lán ê hiaⁿ-tı̄ chí-moē kiám m̄-sı̄ iáu-kú chhiú-nı̍h kia̍h-hiuⁿ , chhùi teh kı̂-tó , kiû in ê khoàn-bián pó-pı̀ ! Lán só͘ ū ê chheh chiū-sı̄ kan-ta hit kúi-pún lāu-lāu-lāu ê “Sù-su , ngó͘-keng.” Lán hit kúi-tè phoà pêⁿ-pang ê téng-bı̄n , put-sı̂ to sı̄ kúi-ê bông-thâu kài-bı̄n ê phoà-pò͘-pán, teh chò Koan Hu-chú chiàn Ut-tı̄-kiong ê chhut-thâu lah! Hiaⁿ-tı̄ chí-moē , lán tio̍h jı̄n-chin. Lán ē-hiáu iōng lán ê khiân-sêng hàu-kèng lán ê chó͘-sian sı̄-toā-lâng , che sı̄ chin hó ê sèng-chit. M̄-kú nā gō͘-kái Khóng-chú hit kù oē kóng , “Saⁿ-nı̂ nā bô kái-piàn lāu-pē ê só͘ kiâⁿ só͘ chò , chiū ē thang chheng-chò sı̄ ū-hàu.” Nā-sı̄ sí-pán kò͘-chip chit kù-oē ê siaⁿ-boé , bô beh koh siūⁿ pa̍t-khoán ê piàn-khiàu, lán káⁿ m̄-chai kàu jin-á-jı̍t ê lo̍k-phek! 4. Gâu jím-nāi Hàn-cho̍k ê siā-hoē chiàu téng-bı̄n só͘ kóng ê khoán sı̄ chin ho̍k-cha̍p , in ê ka-têng iā-sı̄ chin-chē lâng chò-hoé khiā-khí ; tùi án-ni lâng kap lâng ê koan-hē sı̄ chin ı̂ⁿ-tı̂ⁿ . Tı̄ chit ê tiong-kan kok lâng to lóng ū kok lâng ê sèng-phiah, só͘-í ge̍k-ı̀ ê tāi-chı̀ tek-khak sı̄ pí sūn-ı̀ ê khah-chē, nā-sı̄ ta̍k lâng beh thàn chū-kí ê ı̀-sù, tek-khak tāi-ke tio̍h chı̍t-lâng hun chı̍t-tah. Chóng-sı̄ che sı̄ in só͘ chò bē kàu ê tāi-chı̀. Tı̄ kú-kú ê tiong-kan siū chin-chē ê chhı̀-liān , chū-jiân jı̂-jiân hoat-kiàn chit-tiâu kái-kiù ê lō͘ , chiū-sı̄ jím-nāi thun-lún ê lō͘ lah. Ū chı̍t kù sio̍k-gú kóng , “Ū chı̍t-pah pái thun-jún ê ka-lāi, tek-khak ū chin toā ê hô-hó.” Sı̍t-chāi Hàn-cho̍k ê lâng jím-nāi ê sèng-chit sı̄ chin kian-kò͘. Jím-nāi ê ı̀-sù ū nn̄g-khoán. Chı̍t-ê sı̄ chiàu téng-bı̄n só͘ kóng thun-lún ê ı̀-sù, ū chin bē kham-tit siū ê tāi-chı̀ , ēng kiông kā i siu--khí-lâi. Iáu chı̍t ê ı̀-sù sı̄ gâu tòng-kú , kú-kú bô piàn-oāⁿ khí-thâu só͘ tiāⁿ-tio̍h ê tāi-chı̀ . Hàn-cho̍k ū chit khoán sèng-chit chiah kian-kò͘; tē-it sı̄ tùi siā-hoē ê koan-hē lâi;tē-jı̄ sı̄ tùi hong-thó͘ ê kám-hoà lâi. Tiong-kok ê tē, pêⁿ-tē chiū-sı̄ pêⁿ-tē , liân-soà kúi-nā chheng-lí lóng bô piàn-oāⁿ ; soaⁿ chiū-sı̄ soaⁿ , liân-liân kui toā phiàn; khı̀-hāu koâⁿ tio̍h koâⁿ chin-kú , joa̍h iā-sı̄ joa̍h chin-kú ; lo̍h-hō͘ khí hong lóng ū it-tēng ê sı̂-kı̂; che kiò-chò tāi-lio̍k-sèng ê hong-thó͘ . Tiàm tı̄ chit tiong-kan put-ti put-kak siū i ê kám-hoà, sèng-chit khah bē kip-só, khah gâu tòng-kú ; kóng hó chiū sı̄ gâu jím-nāi ; kóng pháiⁿ chiū-sı̄ thoa-noā tı̂-tūn, bô hiat-khı̀, bô sı̂n-keng. Tùi hó ê hong-biān kóng Hàn-bı̂n-cho̍k ū chit khoán toā jím-nāi, kap téng-bı̄n só͘ kóng ū chin hô-pêng ê sim ; só͘-í lâng put-chí tāi-hong tāi phiàn-phek, ū chı̍t-chéng chhiong-iông put-pek ê khı̀-khài. M̄-kú nā tùi pháiⁿ ê hong-bı̄n khoàⁿ ,bē-bián sı̄ chin tı̂-tūn chin nō͘-sèng, noā-noā chhin-chhiūⁿ thô͘; hoān-sū bô-iàu bô-kín ê khoán , kò͘-chip chit khoán lóng bô piàn-khiàu ; pí-phēng chhin-chhiūⁿ “Se-iû-kı̀” ê lāi-bı̄n só͘-ū hit ê ti-ko-chiaⁿ , iōng i ê ti-ko-chhùi , mı̂-mı̂ teh giâ hit ê chhàu khı̄-koé-soaⁿ chı̍t-iūⁿ. Chò Hàn-bı̂n-cho̍k ê lâng , chhiáⁿ chhı̀-siūⁿ--khoàⁿ,tàu-tí lán chit ê gâu jím-nāi ê sèng-chit sı̄ ǹg tó chı̍t-bı̄n khah chē? Sı̄ khoan-iông gâu pau-hâm thun-lún , á-sı̄ nō͘-sèng , bô sı̂n-keng bô kám-kak, lâng kā lán phùi-noā tı̄ bı̄n-nı̍h iā lia̍h-chò sı̄ kā lán hiù phang-chúi; m̄ hān-tiāⁿ m̄-káⁿ chhit--khí-lâi , tian-tò tàm-thâu kā lâng seh ló͘-la̍t. Koh-chài sı̄ sím-mı̍h ū pá-ak , ū chiat-chhò; chı̍t-pái koat-sim ê tāi-chı̀ kàu sí to bô piàn-oāⁿ , á-sı̄ goán-bê kò͘-chip siú-kiū bô piàn-khiàu, khit-chia̍h-oáⁿ pàng lóng bē-lı̄ , Kiù-kèng sı̄ sio̍k tı̄ tó chı̍t-pêng? 5. Tiōng sı̍t-chāi Lán ê thiaⁿ-thâu siông-siông ū koà Châi-chú-siū ê toā-chhak. Hó-gia̍h , chē kiáⁿ-sun, tn̂g-hoè-siū , chit saⁿ-hāng nā ē lóng chê-pı̄ , lán ê lâng lia̍h án-ni chò tē-it hó-miā, ū hok-khı̀ . Tāi-khài sı̄ khoàⁿ chit saⁿ-hāng chò chı̍t-sı̀-lâng siāng toā ê só͘-tit, thang kóng lán ê lâng jı̍t-jı̍t teh khek-khı̂n khek-khó͘ , to lóng sı̄ ūi-tio̍h che khah-chē ! He! ū chı̂ⁿ, chē kiáⁿ-sun, tn̂g-hoè-siū , ū chit saⁿ-hāng ê só͘-chāi m̄-chai kúi lâng bô siūⁿ beh ài kàu ? Tāi-ke to sı̄ khoàⁿ che kap i ê sèⁿ-miā chha-put-to pêⁿ-tāng, sui-jiân sı̄ tit bē tio̍h , iáu-kú chiong he oē tiàm chhak-á koà-chiūⁿ piah-téng khoàⁿ, to iā put-chí ē siū an-ùi ê khoán-sit. Ò--ah! Kàu-gia̍h thang giú lâng ê sim-koaⁿ lah, Châi! Chú! Siū! Tùi Hàn-bı̂n-cho̍k ê tiong-kan iáu m̄-bat thiaⁿ-kı̀ⁿ ū chhòng-siat sím-mı̍h chong-kàu. Ū Jû-kàu (Khóng-chú-kàu) , che bē iōng-tit kiò-chò sı̄ chong-kàu; che sı̄ chı̍t-chéng káng tō-tek soat jı̂n-gı̄ ê kà-sı̄, chhin-chhiūⁿ ha̍k-hāu ê sian-seⁿ kà-sı̄ ha̍k-seng tio̍h ū hàu, ū jı̂n-ài, ū lé-sò͘ , ū sı̀n-sı̍t ê khoán, lóng sı̄ kà lâng sı̍t-sı̍t chāi-chāi ê tāi-chı̀, to sı̄ sè-kan lâng kap lâng chih-chiap ê sū, m̄-bat koan-hē sı̂n-bêng āu-lâi ê tāi-chı̀. Nā-sı̄ chong-kàu tek-khak tio̍h chí-bêng chı̍t-khoán ê sı̂n-bêng , tio̍h ū keng-tián kı̀-bêng sı̂n ê chí-ı̀ á-sı̄ koan-hē sı̂n ê sū-chek, tio̍h ū it-tēng lé-pài ê gı̂-sek. Iáu-kú só͘ kà-sı̄ ê tāi-chı̀ khiok m̄-sı̄ lóng bô koan-hē hiān-chāi, chóng-sı̄ lâng sí-liáu-āu ê tāi-chı̀ sı̄ khoàⁿ iáu khah tāng, sı̄ choan-tiōng kóng hit-hō khah bı̂-biáu khah chhim khah éng-oán ê sū. Só͘-í tùi án-ni khoàⁿ , thang kóng Jû-kàu (Khóng-chú-kàu) m̄-sı̄ chong-kàu. Ló-chú (Lí-ló-kun) só͘ kóng ê iā-sı̄ chı̍t-chéng ê tiat-ha̍k , boē iōng-tit kóng sı̄ chong-kàu. Hō͘-lâi ê lâng lia̍h i (Lí-ló-kun) chò Kàu-chú, chhin-chhiūⁿ chit-khoán kiò-chò Tō-kàu . He khí-thâu sı̄ beh gián-kiù chò sian ê hoat-tō͘ , kàu kin-á-jı̍t soà pı̀ⁿ chò chhin-chhiūⁿ chong-kàu ê khoán-sit. Í-goā chhin-chhiūⁿ pài Koan-sè-im , Má-chó͘ , Thó͘-tı̄-kong , á-sı̄ sím-mı̍h Ông-iâ , Hu-jı̂n-má, che lóng sı̄ chı̍t-chéng chun-kèng eng-hiông gâu lâng ê sim piàn-chiâⁿ--ê ,kap lán chèng-lâng teh kèng-pài kong-má sı̄ sio-siāng chéng-lūi. Kı̂-thaⁿ iā ū lâng teh pài toā-chhiū , toā chio̍h-thâu , pài jı̍t-thâu pài goe̍h-niû, chhin-chhiūⁿ chit-lūi to bián kóng. Chāi Tiong-kok á-sı̄ lán Tâi-oân hiān-sı̂ só͘-ū ê chong-kàu chiū-sı̄ Pu̍t-kàu, Hoê-hoê-kàu, Iâ-so͘-kàu. Chit kúi-chéng m̄-sı̄ Hàn-bı̂n-cho̍k só͘ chhòng-siat--ê , lóng sı̄ tùi Goā-kok thoân-lâi--ê . Chaih-ê chū thoân lâi Tiong-kok í-āu m̄-nā bô khah hoat-ta̍t , tian-tò sı̄ ū khah hūn-loān thè-pō͘ ê khoán-iūⁿ. Hàn-bı̂n-cho̍k ka-tı̄ bô chhòng-siat chong-kàu . Koh-chài tùi pa̍t-tah thoân--ê iā bē thang khah hoat-ta̍t, chit-hāng iā chiū chiok-gia̍h thang chèng-bêng Hàn-cho̍k sı̄ tiōng sı̍t-chāi , tiōng hiān-sı̂ ba̍k-chiu-chêng ê tāi-chı̀ , bô siūⁿ koan-sim tı̄ chiong-lâi éng-kiú ê kui-kio̍k . Hoān-nā khah hn̄g khah bı̂-biáu ê chiū khah bô chhù-bı̄ ê khoán-sit. Só͘-í in só͘ hi-bōng--ê chiū-sı̄ Châi, Chú, Siū . Só͘ kà-sı̄ só͘ gı̄-lūn ê chiū-sı̄ siu-sin, chê-ka , tı̄-kok , pêng thian-hā hit-khoán sı̍t-sı̍t chāi-chāi ê tāi-chı̀. Hàn-cho̍k cháiⁿ-iūⁿ chiah hèng tı̀-tiōng sı̍t-chāi neh? Chiàu goá siūⁿ , tē-it sı̄ Tiong-kok ê thó͘-tē thài-toā , lâng iū-koh sı̄ chin-chē, tı̀-kàu bān-sū chin ho̍k-cha̍p , chin khoài hūn-loān. In-ūi án-ni, hō͘ lâng m̄-káⁿ siūⁿ khah hn̄g ê tāi-chı̀, chū-jiân sı̄ khah tiōng ba̍k-chiu-chêng . Chhin-chhiūⁿ sio̍k-gú só͘ kóng , “Khóng-chú-kong m̄-káⁿ siu lâng ê keh-mê-thiap,” hoān-sū to ài hiān-tú-hiān , sı̍t-tú-sı̍t. Tē-jı̄ hāng hō͘ Hàn-cho̍k khah hàuⁿ sı̍t-chāi ê goân-in, chiū-sı̄ ka-cho̍k chè-tō͘; chit ê ka-cho̍k chè-tō͘ ê iû-lâi sı̄ tùi kèng-chó͘ liām-kiū ê su-sióng chhut. Lán ê ka-cho̍k chè-tō͘ ê tiong-sim-tiám sı̄ chāi chè-hiàn chó͘-sian. Tùi án-ni, chū-jiân hêng-tōng chiū khah boē chū-iû , khah siú-kiū, chó͘-kong á-sı̄ chı̀n-chêng ê lâng só͘ kóng só͘ siat--ê chiū khah m̄-káⁿ giâu-gı̂ m̄-káⁿ kái-oāⁿ; hō͘ lâng bô chı̀n-chhú ê sim-koaⁿ , bô mō͘-hiám ê sèng-chit, kiù-kèng iā-sı̄ kan-ta kiû pó hiān-sı̂ ê pêng-an,m̄-káⁿ koh siūⁿ beh thiam chiong-lâi ê hok-siū . Lán in-ūi tiōng sı̍t-chāi koè-thâu , tı̀-kàu ha̍k-būn chit hong-bı̄n m̄-nā bô hoat-ta̍t ,soà thè-pō͘ chin chē ; ia̍h jı̍t-jı̍t ê seng-hoa̍t soà chin bô chhù-bı̄. Phı̀-lūn tùi chia̍h mı̍h kóng, lán ê lâng khah tiōng hó-chia̍h koh sio̍k,lóng khah bô tı̀-tiōng hó-khoàⁿ ngá-khı̀. Lí khoàⁿ , lán ê lâng teh bé-bē lóng sı̄ choan tiōng hit hāng mı̍h ê chē-chió hó-pháiⁿ , lóng khah bô tiōng hit hāng mı̍h ê khoàⁿ-thâu. Pêⁿ-pêⁿ bé chı̍t ê gı̂n ê piáⁿ lâi kóng; nā-sı̄ Loē-tē-lâng á-sı̄ Goā-kok-lâng , in chiū chiong hit ê gı̂n pheⁿ chit-kak á-sı̄ kúi chiam-chı̂ⁿ chò a̍p-á pau choá ê hùi-iōng , pau hō͘ i hó-khoàⁿ , bē bak lâ-sâm, in khah hoaⁿ-hí, m̄-kú lán ê lâng chiū m̄-sı̄ án-ni. Bé chı̍t ê gı̂n, hit ê gı̂n chiū lóng tio̍h iōng tı̄ piáⁿ--nı̍h, piáⁿ nā ē ke chı̍t-tè sı̄ ke chı̍t-tè hó, pau-phoê lóng bô kò͘, kah-ha̍h iā-sı̄ hó, sin-bûn-choá iā-sı̄ hó; ū thang pau the̍h kàu chhù , boē phah-ka-la̍uh chiū hó liáu-liáu . Bān-sū to ū chit khoán ê kheng-hiòng. Thang kóng tùi chhù-bı̄ chit hong-bı̄n ê koan-liām , lán ê lâng sı̍t-chāi chin bô hoat-ta̍t, su pat-lâng sı̍t-chāi sı̄ chin-chē. Chóng-sı̄ che lóng sı̄ tùi lán tı̀-tiōng sı̍t-chāi koè-thâu só͘ tı̀ lâi--ê. Goá káⁿ toàn, lán ê hiaⁿ-tı̄ chí-moē ê toā pēⁿ-kin sı̄ tı̄ chit-tiám . Hàn-cho̍k chāi kin-á-jı̍t ê sè-kài chiòng bı̂n-cho̍k ê tiong-kan bē thang khiā tı̄ khah koân ê tē-ūi, tùi lâng thâu-khak kia̍h lóng bē khí , che kui-ē sı̄ tùi chit ê phoà-pēⁿ só͘ tài--lâi khah chē. Hiaⁿ-tı̄ chí-moē ! lán thiaⁿ-thâu hit pak Châi,Chú,Siū sı̍t-chāi m̄-sı̄ kàu hiah súi ê mı̍h lah. Goān tāi-ke kín-kín pah--lo̍h-lâi, ia̍h chhiáⁿ tāi-ke cheng-sı̂n toā kak-ngō͘ , thâu kia̍h khah koân, ba̍k-chiu khoàⁿ khah hn̄g. Ba̍k-chiu-chêng sı̍t-chāi ê tāi-chı̀ bián kóng lán tio̍h khoàⁿ-tāng , chóng-sı̄ chhiáⁿ m̄-thang ūi-tio̍h ba̍k-chêng kin-á-jı̍t ê tāi-chı̀ soà bē kı̀-tit bı̂n-á-chài ê kè-bô͘. Lán ū chı̍t kù chhiò-khoe ê oē kóng, “Lū Tōng-pin, kò͘-chhùi bô kò͘-sin.” Goá put-chí hoân-ló lán tông-pau ê tiong-kan ū chin-chē Lū Tōng-pin ê tô͘-tē , phah-sǹg lán nā m̄ kín-kín hoê-thâu ké-pı̀ⁿ,káⁿ ē hō͘ i tō͘-khı̀ hái-goā chò sán-sian, bē thang tiàm tı̄ chit ê sè-kài bûn-bêng ê siā-hoē kap lâng pêⁿ-chē pêⁿ-khiā lah! Hiaⁿ-tı̄ chí-moē ! tiōng sı̍t-chāi sı̄ hó, chóng-sı̄ m̄-thang tiōng koè-thâu,nā tiōng koè-thâu, kàu-boé sı̍t-chāi sı̄ ē pı̀ⁿ-chiâⁿ chò khang-khang. Goá chit-tia̍p teh siá chit-phiⁿ-bûn , ū tú-tio̍h chı̍t-chân chhù-bı̄ ê tāi-chı̀. Goá ê lāu-bú kin-nı̂ 69 hoè, chit-tia̍p i tı̄ thang-á-goā teh ak kiok-hoe. Goá pàng-lo̍h pit oá-khı̀ khoàⁿ, kiok-hoe í-keng phah chin-chē m̂ tı̄-teh. Goá chhun-chhiú chiong hiah ê m̄-chiâⁿ-mı̍h ê hoe-m̂ beh kā i liàm tàn-ta̍k, thang hō͘ hoe khui-liáu hó sè-bı̄n , ia̍h ē khah toā-lúi . Lāu-toā-lâng chiong goá ê chhiú kā goá lia̍h-teh kóng, “Âi--iô !Bô chhái lâng ê mı̍h , m̄-thang lah.” Lia̍t-ūi , i sı̄ goá ê sı̄-toā-lâng , chóng-sı̄ goá sı̀n i chit ê sim-su káⁿ ē iōng-tit tāi-piáu lán ê hiaⁿ-tı̄ chí-moē--ê . Lán tı̄ chèng-hoe ê tiong-kan iáu-kú kàu tı̄ chit ê khoán , kan-ta khoàⁿ-kı̀ⁿ hoe-m̂ chē lúi chiū hoaⁿ-hí, kā i liàm khí--lâi chiū m̄-kam, án-ni kiat-kio̍k sı̄ bô hó hoe thang khoàⁿ lah!