Chháu-tui-téng ê Bı̂n-bāng 01
Guā-māu
Jû-tông Chong-kàu Kò͘-sū Chok-chiá Ê Oē Chit ê kò͘-sū sı̄ kin-kù Má-thài 25: 40, ài beh kà-sı̄ soè-kiáⁿ m̄-thang khoàⁿ-khin pi-bı̂ ê lâng, tio̍h ū thiàⁿ-sim lâi thiàⁿ hiah ê loán-jio̍k bô i-oá ê lâng. Ǹg-bāng Sèng-keng kho, Sèng-si kho ê ha̍k-seng í-kı̍p kok-ūi kàu-oân lóng oē-thang tit-tio̍h chı̍t-pún,ka-têng ê pē-bú iā thang tha̍k, soah lâi kà-sı̄ in ê soè-kiáⁿ. Só͘ ū ê tô͘-oē sı̄ pài-thok chı̍t-ūi chí-moē lâi oē--ê toā-toā soè-siā i. Chit ê sı̄ ke̍k bı̂-soè ê chheh, iáu-kú ǹg-bāng ū hūn tı̄ Chú ê kok ê kang lâi hō͘ chē-chē soè-kiáⁿ tit-tio̍h pang-chān. Chhiáⁿ chham-khó í-hā ê Sèng-keng. Má-thài 5:7, 22:37, I. Iok-hān 3:10, 14,4:7, I. Thê-mô͘-thài 1:5, Iok-hān 13:34-35, 15:12, Lô-má 13:8, Lō͘-ka 6:36, Ngá-kok 2:13. N̂g Hoâi-un.1955, 9, 22. Má-lı̄ sı̄ chı̍t ê chin khó-ài ê cha-bó͘ gín-ná. I chhut-sı̀ bô loā-kú i ê lāu-pē chiū lı̄-khui sè-kan. Só͘-í Má-lı̄ chí-ū chı̍t-ê lāu-bú thang oá-khò nā-tiāⁿ. In-ūi i ê lāu-pē lāu-bú sı̄ chhut-goā lâng, lı̄-khui kò͘-hiong hn̄g-hn̄g lâi kàu lâm-pō͘ ê chı̍t-ê to͘-chhı̄ teh thàn-chia̍h. I ê lāu-pē sı̄ chı̍t ê put-chí toā-keng koh chhut-miâ ê kang-chhiúⁿ ê kang-oân. Má-lı̄ ê lāu-pē sí ê sı̂ Má-lı̄ iáu-kú sı̄ chı̍t ê moá 2 hoè ê sè-hàn eⁿ-á nā-tiāⁿ. Só͘-í Má-lı̄ lóng m̄-bat i ê lāu-pē sı̄ siⁿ-chò sím-mı̍h khoán. Chí-ū tùi siá-chin kap tùi Má-lı̄ ê lāu-bú só͘ kóng ê oē lâi chai i ê lāu-pē nā-tiāⁿ. Má-lı̄ ê lāu-bú ta̍k-mê-hng phō Má-lı̄ tı̄ i ê heng-chêng lâi kóng-khí i ê lāu-pē ê sū hō͘ i thiaⁿ. Ū-sı̂ kóng-kàu lāu-bú ka-kı̄ lâu ba̍k-sái. Má-lı̄ ê lāu-bú tùi i só͘ oá-khò ê tiōng-hu sí liáu-āu chiū ka-kı̄ thoa-boâ, ū-sı̂ kā lâng sé-saⁿ, ū-sı̂ tı̄ chhù-lāi chò-saⁿ chióng-chióng ê lô-khó͘ lâi teh seng-oa̍h, pang-chān Má-lı̄. Lāu-bú m̄-kam hō͘ Má-lı̄ tú-tio̍h iau-gō á-sı̄ bô kàu-gia̍h saⁿ thang chhēng. Só͘-í chit ê khó-lı̂n ê koáⁿ-hū bô-lūn hong-thai á-sı̄ lo̍h-hō͘, bô-lūn koâⁿ-joa̍h lóng tio̍h phō Má-lı̄ ta̍k-sı̀-koè khı̀ kā lâng sé-saⁿ. Ū-sı̂ chin bô khùi-la̍t chhin-chhiūⁿ beh tó-lo̍h-khı̀, ū-sı̂ siūⁿ-kàu chiân-tô͘ ê hn̄g chiū chin choa̍t-bāng, iáu-kú nā siūⁿ-tio̍h iù-iù ê Má-lı̄, koh siūⁿ-tio̍h i ê tiōng-hu lı̂m-chiong beh-sí ê sı̂ só͘ kóng ê oē, “Ka-liân, lí nā ū thiàⁿ goá, lí tio̍h m̄-thang pàng-sak Má-lı̄, lí tio̍h ióng-kám lâi pó-hō͘ Má-lı̄,hō͘ i m̄-bián tú-tio̍h bô-pē ê chhiⁿ-chhám.” Hit ê sı̂ chit ê khó-lı̂n ê koáⁿ-hū tio̍h chı̄n i ê khùi-la̍t lâi thoa-boâ chò-kang, hō͘ má-lı̄ oē thang chhin-chhiūⁿ pa̍t-ê gín-ná chı̍t-iūⁿ ū bêng-lóng ê bı̄n, ū súi ê saⁿ thang chhēng, bô tú-tio̍h sím-mı̍h kan-khó͘. Só͘-í Má-lı̄ tı̄ chit ê gâu thiàⁿ i, gâu chiàu-kò͘ i ê lāu-bú ê heng-chêng-lāi kám-kak hui-siông hēng-hok, i lóng bô ū sím-mı̍h khiàm-khoeh, in-ūi i ê lāu-bú gâu kiong-kip i. I ê bı̄n moá-moá sı̄ hoaⁿ-hí, i ê ba̍k-chiu chhin-chhiūⁿ chhiⁿ-le̍k-sek ê ô͘-chúi, chin-súi. I ê chhùi chin kó͘-chui, siông-siông teh gı̂m-si,sui-jiân sı̄ bô pē kiáⁿ, iáu-kú lâng-lâng lóng chin thiàⁿ i. Má-lı̄ tı̄ chit-khoán ê khoân-kéng chiām-chiām toā-hàn. I ê lāu-bú nā khoàⁿ-tio̍h i ê kiáⁿ chiah-nı̍h kó͘-chui, khó-ài ê sı̂, i lóng boē kı̀-tit i ê kan-khó͘ kap chhám-kéng. I ê sim-lāi ū ǹg-bāng kap hoaⁿ-hí,chí-ū i nā siūⁿ-tio̍h sí-khı̀ ê tiōng-hu ê sı̂, chiū siūⁿ kóng siat-sú tiōng-hu nā bô sí, chiū i sı̄ chı̍t ê sè-kan choè hēng-hok ê lâng, lāu-pē khoàⁿ-tio̍h kiáⁿ chiah-nı̍h súi m̄-chai beh loā hoaⁿ-hí? “Má-lı̄, lí ê A-pa tı̄ tó-ūi?” tı̄ mê-sı̂ Ka-liân nā phō-oá heng-chêng lâi mn̄g ê sı̂, Má-lı̄ chiū kí thiⁿ kóng: “Tı̄ Iâ-so͘ hia!” “Lí ū ài khı̀ Iâ-so͘ hia chhoē lí ê A-pa á-bô?” Lāu-bú nā koh mn̄g, chiū kóng: “Ài” “Lí ê A-pa chin thiàⁿ lí, i tı̄ thian-tông ê só͘-chāi teh thèng-hāu Má-lı̄, hia lóng bô kan-khó͘ bô sí-sit. Iâ-so͘ chò ông tı̄ hia.” Ka-liân kóng kàu chit ê só͘-chāi chiū lâu ba̍k-sái moá-bı̄n. I siūⁿ-tio̍h i só͘ thiàⁿ ê tiōng-hu pàng loán-jio̍k ê bú-kiáⁿ tı̄ chit ê chhut-goā ê só͘-chāi,koh siūⁿ-tio̍h i ê lô-khó͘ ê sı̂, boē-bián-tit ū ba̍k-sái. Iáu-kú tı̄ tiōng-hu chòng-sek ê sı̂ kàu-hoē ê hiaⁿ-tı̄ chí-bē só͘ gı̂m ê si, “Lóng bô koh saⁿ-lı̄, lóng bô koh saⁿ-lı̄, lóng bô koh saⁿ-lı̄, tı̄ hia lóng bô saⁿ-lı̄,” siông-siông tı̄ i ê sim-lāi teh gı̂m, hō͘ i chò chin-toā ê an-ùi. I siong-sı̀n ū chı̍t-jı̍t oē-thang kap só͘-thiàⁿ ê tiōng-hu saⁿ-kı̀ⁿ, Iâ-so͘ iā beh chhit-khı̀ i ê ba̍k-sái. Má-lı̄ 4 hoè ê sı̂ Ka-liân chiū chhoā kàu chı̍t-keng lé-pài-tn̂g khı̀ jı̍p Chú-jı̍t-o̍h. I chin ǹg-bāng Má-lı̄ oē-thang tit-tio̍h Chú Iâ-so͘ ê chiok-hok, oē-thang kiâⁿ tı̄ sı̀n-gióng ê lō͘. Só͘-í Má-lı̄ oē-hiáu-tit ê sı̂ chiū chiong Iâ-so͘ kap thian-tông ê sū kóng hō͘ i thiaⁿ. Ta̍k-mê nā Má-lı̄ khùn liáu ê sı̂, chiū kūi tı̄ i ê bı̂n-chhn̂g-chêng lâi ūi-tio̍h Má-lı̄ ê sū kı̂-tó Chú.Ka-liân iā kà Má-lı̄ kı̂-tó, só͘-í Má-lı̄ ta̍k saⁿ-tǹg ê chia̍h-pn̄g lóng ū kám-siā kı̂-tó. Ka-liân iā kà-sı̄ Má-lı̄ oē-hiáu gı̂m-si. Má-lı̄ put-tàn jio̍k-thé tit-tio̍h lāu-bú ê poê-iúⁿ, liân i ê lêng-sèng iā tit-tio̍h i ê lāu-bú ê poê-iúⁿ. Ū chı̍t-jı̍t Má-lı̄ kap i ê lāu-bú khı̀ sé-saⁿ liáu beh tńg-lâi ê sı̂ tı̄ lō͘-nı̍h khoàⁿ-tio̍h chı̍t-tı̄n gín-ná teh khioh chng-á khiàn chı̍t-ê khó-lı̂n, chhiⁿ-mı̂ ê lāu A-peh, Ka-liân kín-kín cháu khı̀ chó͘-tòng hiah ê gín-ná, chiong hit-ūi lāu A-peh chhoā kàu an-choân ê só͘-chāi, iā chiong Má-lı̄ chhiú-nı̍h só͘-the̍h ê piáⁿ hō͘ i. “Má-lı̄, lán m̄-thang khi-hū khó-lı̂n ê lâng, tio̍h ài pang-chān hit-khoán khit-chia̍h lâng, nā bô Chú Iâ-so͘ bô hoaⁿ-hí.” Tńg lâi chhù ê sı̂, Ka-liân chiū chiong chit ê sū lâi kà-sı̄ Má-lı̄. Ū chı̍t-jı̍t Má-lı̄ khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t chiah káu-á-kiáⁿ tı̄ chhù-piⁿ teh háu, chiū phō hit-chiah káu-á-kiáⁿ lâi hō͘ Ka-liân, “Ma-ma, chit-chiah káu-á-kiáⁿ teh háu A-bú, A-bú lah!” “Khó-lı̂n bô A-bú ê káu-á-kiáⁿ! Má-lı̄, lí khı̀ the̍h pn̄g lâi hō͘ i chia̍h, phah-sǹg chin iau.” Ka-liân khoàⁿ Má-lı̄ cháu-khı̀, sim-lāi ka-kı̄ chin hoaⁿ-hí koh kám-siā Siōng-tè hō͘ Má-lı̄ ū chit-chióng ê tông-chêng kap thiàⁿ-sim. Ka-liân te̍k-piat chù-ı̀ lé-pài-jı̍t thang chhoā Má-lı̄ khı̀ kàu Chú-jı̍t-o̍h. Só͘-í nā pài-la̍k kàu, Ka-liân chiū kā Má-lı̄ soé sin-khu, koh pı̄-pān beh chhēng ê saⁿ hó-sè, hō͘ Má-lı̄ iā thang hoaⁿ-hí lâi tán-hāu. “Má-lı̄, bı̂n-ná-jı̍t sı̄ lé-pài-jı̍t, só͘-í lí tio̍h khah chá khı̀ khùn, thang chhēng súi-saⁿ khı̀ lé-pài. Lí ū hoaⁿ-hí bô?” “Ma-ma, goá chin hoaⁿ-hí, goán lāu-su beh kóng kò͘-sū hō͘ goán thiaⁿ.” Má-lı̄ ê siaⁿ te̍k-pia̍t hiáng-liāng. Kè-jı̍t Ka-liân chiū chún-pı̄ it-chhè hó-sè, chhoā i kàu tı̄ lé-pài-tn̂g. Má-lı̄ tı̄ lō͘-tiong ū thiaⁿ-kı̀ⁿ pài-tn̂g ê cheng teh tân, hō͘ i ê sim ke-thiⁿ hoaⁿ-hí, iā ū tú-tio̍h chin-choē ê sè-hàn pêng-iú hō͘ in ê A-hiaⁿ chhoā lâi kàu pài-tn̂g. Tāi-ke lóng chin khoài-lo̍k. Lé-pài-tn̂g koân-koân ê cheng-lâu tùi chin-hn̄g chiū ū khoàⁿ-kı̀ⁿ, hit ê téng-koân ū sı̍p-jı̄-kè,pài-tn̂g ê toā-mn̂g, súi ê hoe-hn̂g, chhiⁿ-chhùi ê chhiū-ba̍k, chheng-khı̀ ê soa-lı̄-lō͘, giâm-siok ê lé-pài-tn̂g sı̄ hō͘ Má-lı̄ ê sim chin hoaⁿ-hí, ū toā ê ı̀n-siōng. “Má-lı̄, lí iā-bô kā lāu-su kóng pêng-an!” Ka-liân jı̍p-khı̀ ê sı̂, Hoâ thài-thài chiū kàu i ê bı̄n-chêng lâi chhéng-an. “Má-lı̄ pêng-an! Lí chin gâu chá, Lāu-su kin-á-jı̍t beh kóng chin hó thiaⁿ ê kò͘-sū hō͘ lín thiaⁿ, lí oē kı̀-tit bô?” Hoâ thài-thài ê siaⁿ chin-chiàⁿ súi koh chhin-chhiat. I sı̄ Hoâ I-seng ê hū-jı̂n-lâng, put-chí gâu pang-chān lâng koh ū thiàⁿ-sim. I ê bı̄n sı̂-sı̂ chin hoaⁿ-hí, kng-bêng. Ū Chú ê khùi-la̍t kap thiàⁿ-thàng moá-chhut tı̄ i ê bı̄n-iông. “Hoâ thài-thài, siông-siông bâ-hoân lí!” Ka-liân kóng: “M̄-thang án-ni kóng, lán lóng tı̄ Chú ê lāi-bı̄n bô kheh-khı̀.” Hoâ thài-thài kóng án-ni chiū chhoā Má-lı̄ kàu iù-tı̄-kho ê kàu-sek. Í-keng ū 10 goā ê jı̂-tông chū-chı̍p tı̄ hia, Hoâ thài-thài hō͘ in an-chēng, chiū kà in gı̂m-si. Ka-liân tı̄ kàu-sek ê āu-bı̄n teh chē, chim-chiok lâi teh khoàⁿ Má-lı̄ ū teh thiaⁿ, teh gı̂m á-bô. Ū-sı̂ Má-lı̄ nā bô chù-ı̀, i chiū khı̀ Má-lı̄ ê sin-piⁿ: “Má-lı̄ tio̍h ài thiaⁿ lāu-su teh kóng m̄-thang khoàⁿ pa̍t-ūi!” Hoâ thài-thài chiū ēng Lia̍p-sat-lō͘ ê kò͘-sū kóng hō͘ in thiaⁿ: “Khó-lı̂n ê khit-chia̍h Lia̍p-sat-lō͘, i ta̍k-jı̍t lóng sı̄ gia̍h-thâu teh ǹg thiⁿ, sui-jiân i sı̄ chı̍t ê kan-khó͘ ê lâng, iáu-kú i bô giâu-gı̂ sit-chı̀,só͘-í sí ê sı̂ Iâ-so͘ chiū chhe thiⁿ-sài lâi ngiâ-chih i khı̀ kàu tı̄ thian-tông, tı̄ hia lóng bô kan-khó͘, bô iau-gō, bô lâu ba̍k-sái, éng-oán oá tı̄ A-pek-lia̍p-hán ê heng-chêng. Só͘-í lán sı̀n Iâ-so͘ khah-iâⁿ chit ê sè-kan ê khùn-khó͘, lán iā beh kàu tı̄ hit ê hok-khı̀ ê thian-tông.” Má-lı̄ thiaⁿ-liáu ê sı̂ iáu-kú hóng-hut, chhin-chhiūⁿ tı̄ hit ê thiⁿ-sài só͘ pau-ûi ê thian-tông chı̍t-iūⁿ i ê sim-lāi chhiong-moá tio̍h pe̍h-saⁿ thiⁿ-sài ê iáⁿ-siōng. Chit ê kò͘-sū hō͘ Má-lı̄ chin-toā ê ı̀n-siōng, tı̀-kàu Má-lı̄ lóng bô boē-kı̀-tit. Má-lı̄ choè ài thiaⁿ ê chiū sı̄ thiⁿ-sài ê sū. I chai Lia̍p-sat-lō͘ án-choáⁿ tı̄ hit ê thiⁿ-sài só͘ toà ê thian-tông tit-tio̍h hoaⁿ-hí hēng-hok. “Ka-liân lí ê kan-khó͘ goá lóng chai, chóng-sı̄ sè-kan ê kan-khó͘ sı̄ bô loā-kú, lán tı̄ thian-tông ê hok-khı̀ khah iàu-kín, lí m̄-thang sit-chı̀, siông-siông kı̂-tó lâi iâⁿ it-chhè ê kan-khó͘, Chú Iâ-so͘ tek-khak beh siàu-liām lí ê kan-khó͘.” Lé-pài soah Ka-liân kap Má-lı̄ beh tńg-khı̀ ê sı̂ Hoâ thài-thài kín-kín tùi āu-bı̄n lâi, an-ùi Ka-liân ê sim. “Hoâ thài-thài chin to-siā lí, siông-siông tit-tio̍h lí ê hó an-ùi kap chē-chē mı̍h-kiāⁿ hō͘ goá chin put-jím sim.” Ka-liân ê ba̍k-sái tih-tâm Má-lı̄ ê chhiú. “Lí m̄-bián khoà-lū chiah-ê, lóng sı̄ Chú ê thiàⁿ nā-tiāⁿ, lí tio̍h ài ūi-tio̍h Má-lı̄ lâi khiā-chāi, lí nā koè-thâu sit-chı̀ siong-sim, nā bô thang pang-chān Má-lı̄ ê sı̂, Má-lı̄ ê chiân-tô͘ chiū koh khah chhi-chhám.” Hoâ thài-thài ēng i ê chhiú hoāⁿ tı̄ Má-lı̄ ê thâu-khak lâi kóng hō͘ Ka-liân thiaⁿ. Ka-liân chhoā Má-lı̄ tńg-lâi kàu tı̄ i só͘ soè ê chhù ê sı̂, chiū chiong só͘ thiaⁿ-kı̀ⁿ ê kò͘-sū koh soat-bêng hō͘ Má-lı̄ thiaⁿ. “Lí ê A-pa iā sı̄ tı̄ hit ê só͘-chāi teh tán-hāu lán. Tı̄ hia ê lâng lóng sı̄ tùi khó͘-lān tiong chhut-lâi ê, lóng sı̄ tı̄ sè-kan tek-sèng hoān-lān ê lâng. Tı̄ hia bô ū lâu ba̍k-sái thó͘-khùi, ū chheng-chheng bān-bān ê thiⁿ-sài chhēng pe̍h-saⁿ teh gı̂m-si o-ló Chú Iâ-so͘.” Ka-liân phō Má-lı̄ tı̄ i ê heng-chêng án-ni kóng: “Ma-ma, tı̄-hia Iâ-so͘ kiám beh thiaⁿ goá gı̂m ê si?” Má-lı̄ tùi lāu-bú ê heng-chêng khí-lâi án-ni mn̄g. “Beh! Má-lı̄, Iâ-so͘ tek-khak beh kóng Má-lı̄ ê siaⁿ-im chin-chiàⁿ súi.” Ka-liân koh chı̍t-pái phō-oá Má-lı̄. Ka-liân ê chhiú in-ūi koè-thâu ê lô-tōng chin-chiàⁿ chho͘, iā ū chin-chē chiam-siong. I jı̍t-sı̂ lóng sı̄ chhut-goā khı̀ soé-saⁿ, mı̂-sı̂ sı̄ chò-saⁿ. Má-lı̄ jı̍t-sı̂ tı̄ lāu-bú ê sin-piⁿ khoàⁿ lāu-bú soé-saⁿ, mı̂-sı̂ Ka-liân tı̄ Má-lı̄ teh khùn ê chhn̂g-piⁿ khoàⁿ Má-lı̄ teh khùn lâi chò-saⁿ. Ū sı̂ Ka-liân tı̄ poàⁿ-mı̂ kám-kak tio̍h chin bô-phoāⁿ, ko͘-to̍k bô i-oá, chóng-sı̄ lóng tı̄ kı̂-tó tiong lâi-tit-tio̍h Chú ê an-ùi. “Chú nā kap goá tı̄-teh siáⁿ-lâng beh tùi-te̍k goá?” Ka-liân siông-siông siūⁿ-tio̍h Bo̍k-su só͘ kóng ê oē lâi chòng-táⁿ. Ka-liân tı̍t-tı̍t chò-kang, tı̀-kàu i sin-thé soah chin loán-jio̍k, chhin-chhiūⁿ teh beh tó-lo̍h-khı̀, chóng sı̄ i iáu-kú siūⁿ-tio̍h i ê chek-jı̄m ê toā, chiū sı̄ tio̍h ài poê-iúⁿ Má-lı̄, tio̍h ài in-ūi Má-lı̄ lâi khiā-chāi, iā kı̂-tó Chú ê pang-chān lâi tit-tio̍h khùi-la̍t. Só͘-í sui-jiân chin loán-jio̍k iáu-kú chiàu-siông thoa-boâ. Chóng-sı̄ sio-joa̍h ê hē-thiⁿ chiām-chiām koè-khı̀, chhiu-thiⁿ lâi, chhiū-hio̍h lóng hō͘ pak-hong phah-lo̍h, thiⁿ-toē ta-sò, bô seng-khı̀ ê sı̂, Ka-liân soah tó-chhn̂g boē peh khí-lâi. Tı̄ chit sı̀ gō͘ nı̂ só͘ chek lâi ê lô-khó͘ chhin-chhiūⁿ chı̄n-pōng bô hoat-tō͘ thang koh kè-sio̍k. Ka-liân sui-sı̄ tó-chhn̂g, iáu-kú siūⁿ-tio̍h i só͘ tio̍h ài-chò ê kang-chok hiah choē chiū tó boē-tiâu, beh koh khí-lâi chò-kang, chóng-sı̄ kám-kak ū chin toā ê jia̍t, sı̍t-chāi chin khùn-lân thang khí-lâi. I kám-kak sim-thâu chin koh-iūⁿ, chhin-chhiūⁿ hoé teh sio, jiân-āu bô loā-kú i chiū thò͘ o͘-âng ê hoeh chhut-lâi. Ka-liân chiū m̄-chai lâng khı̀, bô loā-kú i chhéⁿ ê sı̂, chiū khoàⁿ-tio̍h tı̄ i ê sin-piⁿ teh háu khó-lı̂n ê Má-lı̄ kap lâu-kha teh toà ê lāu A-pô. “Ka-liân, lí chhéⁿ lah hò͘ⁿ? lí lóng chò siuⁿ koè-thâu chiah oē án-ni, goá kiám m̄-sı̄ siông-siông kiò lí tio̍h ài chù-ı̀ sin-thé. Taⁿ lí án-ni, bô khı̀ kiò i-seng lâi kiám oē sái-tit?” A-pô khoàⁿ-tio̍h Ka-liân ba̍k-chiu khui ê sı̂ chiū ēng soè-siaⁿ tı̄ i ê thâu-khak téng án-ni kóng, soà chhit i ê ba̍k-sái. Má-lı̄ khoàⁿ tio̍h lāu-bú chhéⁿ ê sı̂ chiū kín-kín tiām-tiām, in-ūi m̄ káⁿ chhá i ê lāu-bú. “A-pô, m̄-bián khı̀ kiò i-seng, che bô sím-mı̍h iàu-kín, goá bı̂n-ná-chài tio̍h oē-thang khí-lâi, khı̀ sé-saⁿ lah.” Ka-liân kóng án-ni, chóng-sı̄ i ê sim-lāi teh kı̂-tó kóng: “Chú ah! Chín-kiù goá ê lêng-hûn. Chú ah! Chiàu-kò͘ goá ê soè-kiáⁿ Má-lı̄.” Hut-jiân ba̍k-sái chhin-chhiūⁿ toā-chúi lâu-lo̍h. “Khó-lı̂n ê kiáⁿ, Má-lı̄!” Ka-liân chiong i ê siang-chhiú lám-oá Má-lı̄ tı̄ i ê heng-chêng, khui-siaⁿ háu chhut-lâi. “Ma-ma!” Má-lı̄ khoàⁿ-tio̍h i ê lāu-bú soe-jio̍k ê khoán-sit soà boē kı̀m-tit iā toā-siaⁿ háu chhut-lâi. “Ka-liân, lí m̄-bián khoà-lū sé-saⁿ ê sū, lí tio̍h ài choan-sim lâi hiu-ióng, nā sı̄ goá bı̂n-ná-chài chiah khı̀ thoè lí sé-saⁿ, só͘-í lí m̄-bián khoà-lū, lí tio̍h chiàu-kò͘ lí ê sin-thé, lí ū-bô siūⁿ Má-lı̄ iáu-kú soè-hàn, bān-it nā ū sím-mı̍h tāi-chı̀, lí beh pàng Má-lı̄ án-choáⁿ!! Kiám m̄-sı̄ chin khó-lı̂n!” A-pô iā soà khui-siaⁿ saⁿ-kap háu. Chóng-sı̄ Ka-liân ê sim-lāi put-sı̂ teh kı̂-tó: “Chú ah! kiû Lí chín-kiù goá ê lêng-hûn. Goá sı̄ chı̍t ê tāng-choē ê lâng, kiû Lí bô pàng-sak goá.” “Chú ah! Kiû Lí chiàu-kò͘ goá ê kiáⁿ Má-lı̄, kiû Lí hō͘ i ū khùi-la̍t thang tam-tng it-chhè ê kan-khó͘, kiû Lí m̄-thang pàng-sak i.” Ka-liân kı̂-tó liáu chiū khùn-khı̀. A-pô kín-kín lo̍h lâu kha khı̀ beh chhoē-io̍h lâi hō͘ Ka-liân chia̍h. Chóng-sı̄ Má-lı̄ tı̄ lāu-bú ê thâu-khak téng kám-kak chin siong-sim, kiông-kiông beh háu chhut-lâi. Chóng-sı̄ chí-ū iōng i soè-soè ê chhiú lâi bong i ê lāu-bú ê thâu-mn̂g nā-tiāⁿ. Má-lı̄ chai-iáⁿ i ê lāu-bú chin-chiàⁿ loán-jio̍k, i ê bı̄n chin pháiⁿ-khoàⁿ, i ê ba̍k-chiu thap-thap, Má-lı̄ khoàⁿ-kàu só͘ thiàⁿ, só͘ oá-khò ê lāu-bú chit-khoán ê chhi-chhám, chiū sim iu-siong kàu chhin-chhiūⁿ beh piak-lı̍h, chóng-sı̄ iáu m̄-káⁿ háu, lâi kiáu-jiáu tio̍h lāu-bú. Má-lı̄ hut-jiân siūⁿ-tio̍h Chú Iâ-so͘, i chiū kín-kín ba̍k-chiu khoeh-khoeh siang-chhiú ha̍p-oá lâi kı̂-tó: “Chú Iâ-so͘! Chú Iâ-so͘ kiù goá ê Ma-ma, goá ê Ma-ma teh kan-khó͘!” I khui ba̍k-chiu ê sı̂ ū khoàⁿ-tio̍h Ma-ma í-keng chhéⁿ, i ê bı̄n teh chhiò. “Má-lı̄ lí teh kı̂-tó tio̍h m̀! Chú Iâ-so͘ tek-khak bô pàng-sak lán, tek-khak beh chín-kiù lán.” Ka-liân lám-oá Má-lı̄, soah chim i ê chhiú. “Ma-ma! Ma-ma!” Má-lı̄ hut-jiân boē kı̀m-tit i ê siong-sim, soah háu chhut-lâi. “Má-lı̄, m̄-thang háu, Iâ-so͘ beh kiù lán, m̄-bián hoân-ló, lán nā khı̂ⁿ-tiâu tı̄ Chú, lóng bô thang kiaⁿ-hiâⁿ.” Hit-sı̂ A-pô chhoā chı̍t ê i-seng jı̍p-lâi, koh ū chhù-piⁿ ê A-ḿ toè jı̍p-lâi. I-seng lâi kàu Ka-liân ê chhn̂g-chêng, “Thài-thài, lí m̄-bián khoà-lū, tio̍h pàng-sim hō͘ goá khoàⁿ, m̄-bián hoân-ló io̍h-chı̂ⁿ ê sū.” Ka-liân ê chhùi beh kóng oē soah kám-kak chin bô khùi-la̍t. A-pô kap A-ḿ lóng lâi tı̄ i ê sin-piⁿ kóng an-ùi ê oē hō͘ i thiaⁿ. I-seng siông-sè lâi khoàⁿ i ê pēⁿ, Ka-liân ê ba̍k-chiu chiām-chiām khoeh-khı̀, i ê sim-lāi kám-kak tio̍h í-keng bô ū ǹg-bāng, nā siūⁿ-tio̍h Má-lı̄ ê sı̂ chhin-chhiūⁿ ū moá-sin ê khùi-la̍t ê khoán. “Thài-thài chhiáⁿ lí m̄-bián khoà-lū, bô iàu-kín, nā bô koh chhut-lâi chiū oē chiām-chiām hó, só͘-í tio̍h m̄-thang khí-lâi, ài an-chēng.” I-seng beh tńg-khı̀ ê sı̂, A-pô ū toè i kàu lâu-kha, chóng-sı̄ i-seng kóng Ka-liân ê phoà-pı̄ⁿ chhin-chhiūⁿ bô ǹg-bāng ê khoán. A-pô kín-kín chiūⁿ lâu-téng pò chit ê sū hō͘ A-ḿ chai. Nn̄g-lâng chí-ū phō Má-lı̄ lâi lâu ba̍k-sái nā-tiāⁿ. Hit chı̍t-mê Ka-liân lóng bô chia̍h bô chhéⁿ. I chhéⁿ khí-lâi ê sı̂ í-keng sı̄ o͘-àm ê poàⁿ-mê, pâng-keng chí-ū Má-lı̄ kap i nā-tiāⁿ, nā-sı̄ Má-lı̄ í-keng teh khùn, i ê bı̄n tài iu-chhiû, siong-pi, kap í-chêng ê Má-lı̄ lóng bô sio-siâng, i ê ba̍k-chiu iáu ū ba̍k-sái. Ka-liân siūⁿ-tio̍h Má-lı̄ ê chiong-lâi, sim chiū o͘-àm. Chóng-sı̄ chí-ū pek-chhiat oá-khò Chú Iâ-so͘ lâi pó-hō͘ i. Ka-liân gia̍h-ba̍k khoàⁿ thang-á-goā ê thiⁿ, tı̄ hia ū chin-chē chhiⁿ. I hut-jiân siūⁿ-tio̍h Hoâ thài-thài ê oē, “M̄-thang sit-chı̀, tio̍h tı̄ khó͘-lān tiong gia̍h lí ê ba̍k-chiu khoàⁿ-thiⁿ.” Koh siūⁿ tio̍h kóng: “Chú beh kı̀-liām lí ê kan-khó͘, lí tio̍h thun-lún, tán-hāu.” Hit ê oē hō͘ Ka-liân ê sim hui-siông ê hoaⁿ-hí, hit ê thiâm-chēng, thiⁿ-téng ê chhiⁿ soah piàn-chò chhin-chhiūⁿ pe̍h-saⁿ ê thiⁿ-sài, moá-thiⁿ iû-hêng, iā chhin-chhiūⁿ ū chin-súi ê im-ga̍k tùi hit ê thiⁿ-téng teh gı̂m lo̍h-lâi ê khoán-sit. Ka-liân ê sim só͘ ū it-chhè iu-būn, khoà-lū lóng piàn-chò khoài-lo̍k, kng-bêng. “Hit só͘-chāi ū chin-sı̍t ê hēng-hok teh tán-hāu,lán, chí-ū hit só͘-chāi ū an-lo̍k, sè-kan sı̄ khang-khang, bô ū ǹg-bāng. Ah! Goá ài kín-kín lâi khı̀ hit ê só͘-chāi.” “Má-lı̄, A-bú nā lı̄-khui lí, lí oē hoân-ló á-boē?” Kè-jı̍t chhéⁿ ê sı̂ Ka-liân chiū mn̄g Má-lı̄. “Ma-ma! Lí beh khı̀ tó-ūi? Lí lóng m̄-thang lı̄-khui goá, goá m̄-ài lı̄-khui A-bú.” Má-lı̄ ê siaⁿ-im chhin-chhiūⁿ beh háu chhut-lâi. “Khó-lı̂n ê Má-lı̄, iáu-kú Ma-ma tio̍h ài lı̄-khui lí khı̀, lí tio̍h ài koai, ū chı̍t-jı̍t lán thang koh saⁿ-kı̀ⁿ.” Ka-liân soà tòng boē-tiâu ka-kı̄ háu-chhut-lâi. “Ma-ma lí beh khı̀ tó-ūi? Lí kiám m̄-chhoā goá khı̀?” “Má-lı̄, goá beh khı̀ chhoē Iâ-so͘, beh khı̀ chhoē lí ê A-pa. Hit só͘-chāi ū chheng-chheng bān-bān ê thiⁿ-sài teh gı̂m-si, hit só͘-chāi chí ū sı̀n-khò Chú Iâ-so͘ ê lâng chiah oē-thang jı̍p-khı̀.”