Chháu-tui-téng ê Bı̂n-bāng 04
Guā-māu
I hit ê súi-súi kó͘-chui ê bı̄n, taⁿ lóng bô-khı̀, chiâⁿ-chò chı̍t ê siau-sán, pháiⁿ-khoàⁿ ê bı̄n. Siat-sú tı̄ chit-sı̂ Ka-liân nā ū khoàⁿ-tio̍h, m̄-chai beh án-choáⁿ siong-sim. Khó-lı̂n ê Má-lı̄, in-ūi ià-siān, iau-gō chiū khùn-kàu m̄-chai lâng. Chóng-sı̄ bô loā-kú i chiū bı̂n-bāng i ê lāu-bú teh chú liāu-lí beh hō͘ i chia̍h. “Ma-ma, khah-kín lah, Má-lı̄ pak-tó͘ chin-chiàⁿ iau. Káu-á mah chin iau. Goán tùi chá-khí lóng bô chia̍h pn̄g!” “Má-lı̄, Ma-ma liâm-piⁿ phâng-khı̀, teh beh hó lah!” “Ma-ma, goá beh chē tı̄ toh tán-hāu, lí tio̍h kín phâng-lâi, iā tio̍h chún-pı̄ káu-á ê pn̄g, goá beh tāi-seng kám-siā.” Má-lı̄ ka-kı̄ tı̄ bāng-tiong kóng-oē, kı̂-tó ê sı̂ tú-tú An-ná A-ko͘ ū khui-mn̂g jı̍p-lâi. I ê chhiú ū phâng Má-lı̄ ê chia̍h-mı̍h, iā ū chı̍t-niá thán-á beh hō͘ Má-lı̄ thang kah-sio. An-ná khoàⁿ-tio̍h Má-lı̄ bô khùi-la̍t, ià-siān khùn tı̄ tiū-chháu téng teh bı̂n-bāng ê sı̂, i ê sim chin khó-lı̂n Má-lı̄. A-ko͘ chiū kiò-chhíⁿ Má-lı̄ khí-lâi chia̍h-pn̄g. Má-lı̄ khoàⁿ-tio̍h A-ko͘ ê sı̂, iáu teh siūⁿ sı̄ bāng-tiong ê lāu-bú, chiū hoaⁿ-hí chiap hit ê pn̄g khı̀ chia̍h. “Ma-ma to-siā! Hoâ-tek lán chò-hoé lâi chia̍h”Má-lı̄ chiū kiám tām-po̍h tı̄ toē-nı̍h hō͘ káu-á chia̍h. Káu-á iā-sı̄ chin iau, nn̄g-lâng chiū lóng sûi-sı̂ chia̍h-liáu. Má-lı̄ gia̍h-thâu khoàⁿ ê sı̂ chiah chai A-ko͘ tı̄ i ê bı̄n-chêng. “A-ko͘!” Má-lı̄ khoàⁿ-bô i ê lāu-bú ê sı̂, i ê sim moá-moá ê thàng-thiàⁿ. “Má-lı̄, lí tio̍h koai-koai tiàm chit ê só͘-chāi, m̄-thang cháu bô-khı̀, àm-sı̂ tio̍h ài kah hō͘ i sio m̄-thang koâⁿ tio̍h, phah-sǹg lí ê lāu-bú oē lâi chhoā lí khı̀. Lí tio̍h ài thun-lún, tán-hāu.” A-ko͘ chhin-chhiūⁿ chai Má-lı̄ ê sim-su. I ê ba̍k-chiu ū ba̍k-sái teh lâu chhut. A-ko͘ chiū lı̄-khui Má-lı̄ khı̀. Kàu hit ē-àm, o͘-àm-mı̂ pek-oá, sı̀-ûi lóng an-chēng ê sı̂, Má-lı̄ ê sim chiū chiām-chiām kám-kak ko͘-toaⁿ put-an, kiaⁿ-hiâⁿ. In-ūi i lóng m̄-bat chı̍t-ê tı̄ chit-khoán àm-sàm ê só͘-chāi kè-mê. Só͘-í Má-lı̄ chí-ū phō káu-á tı̄ i ê sin-piⁿ m̄-káⁿ khùn, lâi teh tiuⁿ-tı̂. Ū sı̂ ū niáu-chhú chhut-hiān lâi hō͘ Má-lı̄ chin toā-kiaⁿ soah háu. Chóng-sı̄ ū-sı̂ ū kı̂-koài ê siaⁿ-im lâi hō͘ Má-lı̄ liân háu tio̍h m̄-káⁿ, chhin-chhiūⁿ o͘-àm ê ok-mô͘ chhiòng-léng tı̄ hit ê sı̀-ûi, teh pek-oá lâi. Má-lı̄ ū-sı̂ tio̍h ēng siang-chhiú lâi am i ê ba̍k-chiu, ū-sı̂ that-ba̍t i ê hı̄-khang, kiaⁿ-liáu khoàⁿ-tio̍h sím-mı̍h, thiaⁿ-tio̍h sím-mı̍h. Sı̍t-chāi Má-lı̄ soè-soè ê sim lóng bô hoat-tō͘ thang tam-tng chit-chióng ê kiaⁿ-hiâⁿ. I ê sı̂n-hûn in-ūi kiaⁿ, chiū chhin-chhiūⁿ beh siau-soàⁿ khı̀ ê khoán. I ê bı̄n lóng bô huih-sek, kiaⁿ-kàu pı̀ⁿ chin soè. Kàu chin àm i lóng bô hoat-tō͘ thang an-sim. Má-lı̄ ê thòng-khó͘ kàu tı̄ choa̍t-téng. Hut-jiân Má-lı̄ siūⁿ-tio̍h lāu-bú ê oē. “Kı̂-tó Chú!” I chiū kín-kín khoeh-ba̍k lâi kı̂-tó. I lâu ba̍k-sái pek-chhiat chiong i ê kiaⁿ-hiâⁿ, ko͘-to̍k ê sū lâi kı̂-tó. I lóng bô hioh-khùn, kè-sio̍k lâi tı̍t-tı̍t ēng sio-siâng ê oē lâi kı̂-tó. Kàu ū chı̍t ê sı̂ Má-lı̄ ê sim chiū kám-kak chin an-chēng. Má-lı̄ chiū khùn-khı̀. I sûi-sı̂ bāng-kı̀ⁿ Hoâ-thài-thài teh kóng Lia̍p-sat-lō͘ ê kò͘-sū hō͘ in thiaⁿ. Liâm-piⁿ tio̍h ū lāu-bú teh chhiò ê bı̄n chhut-hiān. Ū lé-pài-tn̂g ê bo̍k-su, ū Chú-jı̍t-o̍h ê gín-ná pêng-iú. Chia ê hō͘ Má-lı̄ ê sim lóng tit-tio̍h pêng-an hoaⁿ-hí. Má-lı̄ ū bāng-kı̀ⁿ chı̍t toā-tı̄n ê thiⁿ-sài, tùi thiⁿ lo̍h-lâi kàu chı̍t-keng chin-súi koh toā ê chhù ê mn̂g-kháu. Hiah ê thiⁿ-sài lóng teh gı̂m-si, ûi-oá chı̍t ê khó-lı̂n ê khit-chia̍h. Hit ê khit-chia̍h í-keng sí-khı̀, ēng chháu-chhio̍h pau-teh. Chóng-sı̄ thiⁿ-sài ū khan hit ê khit-chia̍h ê chhiú lâi kiò i khí-lâi. Khit-chia̍h kó-jiân ū koh-oa̍h. Thiⁿ-sài chiū hû-chhah hit ê khit-chia̍h, tùi só͘ lâi ê thiⁿ koh chiūⁿ khı̀. Tāi-ke lóng chin hoaⁿ-hí, teh gı̂m-si. Khit-chia̍h iā piàn chin hoaⁿ-hí, koh chin súi. Má-lı̄ hoat-kiàn hit ê khit-chia̍h chiū-sı̄ i pún-sin. Hit-keng súi ê chhù sı̄ A-kı̄m ê chhù. Má-lı̄ tı̄ thiⁿ-sài ê tiong-kan lóng boē kı̀-tit hiah ê kan-khó͘ kap ko͘-toaⁿ. I ê chiu-ûi chhiong-moá tio̍h chhēng pe̍h-saⁿ teh gı̂m-si ê thiⁿ-sài. Hit ê hoaⁿ-hí kap pêng-an sı̄ boē-thang hêng-iông ê. Má-lı̄ thong-mı̂ lóng bô koh kiaⁿ-hiâⁿ. Kàu i thí-khui ba̍k-chiu ê sı̂, í-keng chá-khí-sı̂ lah! Chóng-sı̄ Má-lı̄ kám-kak i sı̍t-chāi ū kàu hit ê khoài-lo̍k ê só͘-chāi, sı̍t-chāi ū tı̄ hia ê thiⁿ-sài ê tiong-kan, lâi thiaⁿ tio̍h hit ê súi kok bí-biāu ê ha̍p-chhiùⁿ, iā ū khoàⁿ-tio̍h hia ê pe̍h sih-sih, chheng-chheng bān-bān ê thiⁿ-sài. Só͘-í Má-lı̄ ê sim lóng bô koh kiaⁿ-hiâⁿ, lóng bô koh pi-ai, i ê sim ū kóng boē chhut-lâi ê ǹg-bāng kap khoài-lo̍k. Tı̄ jı̍t-sı̂ Má-lı̄ chiū chiong só͘ khoàⁿ-tio̍h, thiaⁿ-tio̍h thiⁿ-sài ê sū lâi kóng hō͘ káu-á thiaⁿ. I ê sim ū hoaⁿ-hí moá-moá. Sui-jiân i ê iūⁿ-siùⁿ chin pháiⁿ-khoàⁿ, chhin-chhiūⁿ chı̍t ê lah-sap ê khit-chia̍h gín-ná, iáu-kú i ê sim ū moá-moá ê hoaⁿ-hí kap o-ló. Ū thó͘-tē i ê kng iâⁿ jı̍t-tàu. Nā chhim-sı̀n chiū oē khoàⁿ kàu chin-bêng. Lán ê Pē tiàm-tı̄ hia teh thèng-hāu. Ū pı̄-pān ke̍k an-lo̍k ê pâng-keng. Tē-jı̄ mê-hng, hit ê o͘-àm, thiâm-chēng ê sı̂ lâi kàu. Má-lı̄ iû-goân phō káu tó tı̄ hit ê lâ-sâm ê chháu-tui téng, ba̍k-chiu khoeh-khoeh lâi kı̂-tó, bô loā kú i chiū khùn-khı̀, kó-jiân i tı̄ bı̂n-bāng tiong koh khoàⁿ-tio̍h i ê lāu-bú ê bı̄n. “Má-lı̄ kín khí-lâi, kin-á-jı̍t sı̄ lé-pài-jı̍t, só͘-í tio̍h khı̀ Chú-jı̍t-o̍h.” Má-lı̄ thiaⁿ-kı̀ⁿ Ka-liân lāu-bú teh kiò i, koh chiong chı̍t-niá chin-súi ê saⁿ hō͘ i chhēng. Bô loā-kú bú-kiáⁿ nn̄g-lâng chiū chiàu-siông sio-chhoā beh khı̀ lé-pài-tn̂g, Má-lı̄ kám-kak chit ê sı̄ pí í-chêng, koh khah khoài-lo̍k, chhin-bı̍t. Lé-pài-tn̂g ê cheng-siaⁿ, bô-sı̂ thêng teh tân. Má-lı̄ kap lāu-bú ū kàu chı̍t-ūi chin súi koh chin khoah ê khong-tiong lāi. Ū chin súi ê chheⁿ-hûn, pe̍h-hûn, kim-hûn, chhin-chhiūⁿ ông-kiong chı̍t-iūⁿ ê pâi-lia̍t tı̄ sı̀-ûi. Koh ū chı̍t tiâu chhit-chhái ê “Khēng”tùi chit ê hûn thàng-kàu hit chı̍t-pêng ê hûn. Má-lı̄ khoàⁿ-kı̀ⁿ hit ê ē-bı̄n ū chı̍t ê toā-mn̂g. Tùi hit ê mn̂g ū chheng-chheng bān-bān ê thiⁿ-sài, chhin-chhiūⁿ toā-chúi lâu chhut-lâi, in lóng toā hoaⁿ-hí teh gı̂m-si o-ló. Ū ê tiô-thiàu, ū ê thí-sı̍t poe-kàu hit ê súi ê khēng khı̀. Ma-ma chin súi!” Má-lı̄ ê sim toā hoaⁿ-hí. “Tı̄ hit hûn-lāi ū lo̍k-hn̂g,” lāu-bú chiū án-ni kóng. In 2 lâng chiū beh kín-kín cháu kàu thiⁿ-sài hia khı̀. Iáu-kú khah cháu to cháu boē-khı̀, chí-ū hn̄g-hn̄g lâi teh hoaⁿ-hí koan-khoàⁿ hia ê khoài-lo̍k ê thiⁿ-sài nā-tiāⁿ. Má-lı̄ kap hia ê thiⁿ-sài ê tiong-kan, chhin-chhiūⁿ iáu ū chı̍t ê keh-mo͘h tı̄-teh ê khoán. Chóng-sı̄ chia ê chêng-kéng, kàu chá-khí sı̂ Má-lı̄ nā khui-ba̍k ê sı̂ chiū piàn bô khı̀. Koh koè chı̍t-mê, Má-lı̄ ū khoàⁿ-tio̍h lāu-bú chhoā i khı̀ chı̍t-ūi chin-súi ê chhiū-nâ. Tı̄ chhiū-nâ lāi ū chı̍t-tiâu chin-súi ê khoe. Tı̄ khoe-piⁿ ū chin-súi ê pek-ha̍p-hoe, chin chheng-pe̍h, lóng bô ū chı̍t-lúi bái ê. Koh ū chin chheⁿ-chhùi ê chháu, iā ū chin-súi ê koé-chí-chhiū, lóng sı̄ lo̍k-hn̂g súi koh khoài-lo̍k ê chêng-hêng. Má-lı̄ khoàⁿ-kı̀ⁿ hut-jiân hiah ê pek-ha̍p-hoe lóng piàn-chò chhēng pe̍h-saⁿ ê thiⁿ-sài, tı̄ hit ê ô͘-chúi ê téng-bı̄n teh gı̂m-si, tiô-thiàu. “Ma-ma lí khoàⁿ!” Má-lı̄ ê hoaⁿ-hí kàu choa̍t-téng. Chhin-chhiūⁿ án-ni Má-lı̄ sim-lāi ê o͘-hûn lóng piàn-chò hoaⁿ-hí, i iā lóng bô kám-kak sı̄ chin ko͘-to̍k. I ta̍k-mê lóng sı̄ tı̄ hit ê bí-biāu thiⁿ-sài ê sè-kài, i soè-soè ê sim-lāi ū chē-chē bô hoat-tō͘ thang kóng-chhut thiⁿ-téng ê iáⁿ-siōng tı̄-teh. I ê goā-māu khiok jı̍t-jı̍t siau-sán pháiⁿ-khoàⁿ, nā-sı̄ i ê lāi-sim ū chı̍t-chióng hán-tit ū ê khoài-lo̍k kap pêng-an. Só͘-í i sui-jiân tı̄ hit ê ko͘-toaⁿ, kiaⁿ-hiâⁿ, iau-gō ê chháu-chhù-lāi, i kám-kak thian-tông sı̄ tı̄ hit ê koè-piah ê khoán, lı̄-khui i bô loā-hn̄g. I oân-choân sı̄ khiā-khí tı̄ chı̍t ê kò-iūⁿ ê sè-kài, lóng bô ū lâng thang chham-chhap, liân i ê A-kı̄m iā lóng bô koh lâi hāi i. A-ko͘ ū ta̍k-jı̍t chiong chia̍h-mı̍h kiong-kip i, hō͘ i m̄-bián iau-sí. Má-lı̄ ê sin-khu kap bı̄n ū hō͘ to̍k-thâng kā, piàn-chò chı̍t ê pháiⁿ-khoàⁿ ê gín-ná, thâu-mn̂g iā lóng bô chéng-lí, só͘-í chin pháiⁿ-khoàⁿ,chin lah-sap. Í-āu bô loā-kú, chiū-sı̄ Má-lı̄ ê A-kū Khap-nı̂ teh chò toā seⁿ-jı̍t. Kúi-jı̍t chêng tāi-ke chiū chin bô-êng teh chún-pı̄ lāi-bı̄n kap toā iân-sia̍h ê mı̍h-kiāⁿ. Hit chı̍t-jı̍t Khap-nı̂ kap Chin-ní ū chiau-thāi chin-chē lâng-kheh, pêng-iú, in nn̄g-lâng ūi-tio̍h chún-pı̄ kap koán-lí chiū thong-mı̂ lóng bô khùn. Kàu hit chı̍t chá-khí chiū ū chē-chē lâng-kheh chiap-sio̍k lâi. Khap-nı̂ kap Chin-ní lóng chhēng choè-súi ê saⁿ, chhut-lâi tı̄ toā-thiaⁿ chiap-thāi lâng-kheh. Tāi-ke lóng lâi kàu in ê bı̄n-chêng kóng kiong-hí ê oē, lóng sı̄ hoaⁿ-thâu hí-bı̄n. Bô loā-kú chhù-lāi chiū lâng-kheh moá-moá; ū lāu hū-jı̂n-lâng, sin-sū, cha-bó͘-lâng, gín-ná, lóng sı̄ chin ko-kùi, chhēng chin-súi. Ū hoaⁿ-hí ê siaⁿ, teh chhiò ê siaⁿ, kóng oē ê siaⁿ. Má-lı̄ sui-jiân lı̄-khui hn̄g-hn̄g tı̄ āu-bı̄n ê chháu chhù-lāi, iáu-kú ū kám-kak tio̍h lāi-bı̄n ū bô-siâng, i ū khoàⁿ-kı̀ⁿ chin-chē lâng tı̄ āu-bı̄n ê só͘-chāi teh bô-êng chhih-chhih só͘-í i ê sim ū tām-po̍h put-an, lóng-sı̄ kiaⁿ lâng lâi hoat-kiàn tio̍h i kap káu-á tı̄ chit ê só͘-chāi, lâi kiáu-jiáu in ê pêng-an. Só͘-í i lám káu-á tiām-tiām khut-tı̄ chháu-tui téng teh tiuⁿ-tı̂ goā-bı̄n ê chêng-hêng. Má-lı̄ kú-kú tı̄ ko͘-to̍k ê sè-kài, chū-jiân lí ài ko͘-to̍k iā kám-kak tio̍h chin kiaⁿ-ùi lâng. Chhin-chhiūⁿ hiah ê lâng lóng sı̄ beh hāi-sí i kap káu-á ê khoán-sit. Má-lı̄ tı̄ lāi-bı̄n ū thiaⁿ-kı̀ⁿ kúi ê gín-ná ê siaⁿ kūn-oá lâi, lóng sı̄ teh toā-siaⁿ hán-hoah. Tı̀-kàu Má-lı̄ chin-chiàⁿ put-an, chiū m̄-káⁿ koh toà tı̄ hit ê só͘-chāi, kín-kín tùi āu-bı̄n ê phoà-khang cháu-chhut lâi, siám-bih tı̄ pa̍t-ê iap-thiap ê só͘-chāi. Chóng-sı̄ lâng-kheh moá-moá tı̄ tiâⁿ-lāi, lâi teh iû-siúⁿ chháu-hoe, chhiū-ba̍k, só͘-í Má-lı̄ hō͘ chia ê lâng-kheh koáⁿ-kàu piⁿ-thâu ê chı̍t ê mn̂g-khı̀. Hit ê sı̄ oá tı̄ tû-pâng ê chı̍t ê piⁿ-thâu ê sió-mn̂g. Tı̄ hia lóng bô ū sím-mı̍h hó-khoàⁿ ê mı̍h-kiāⁿ, chí-ū chhe-ēng ê lâng tı̄ hia bô-êng teh chhut-jı̍p. Má-lı̄ chiū phō káu khut-sin tı̄ hit ê piah-piⁿ. Hit-sı̂ ū chı̍t-ê khit-chia̍h ê lāu A-pô lâi chhut-hiān tı̄ hit ê sió-mn̂g ê mn̂g-kháu, teh beh kiû-khit. I m̄-káⁿ jı̍p-lâi chí-ū tı̄ chhùi-lāi soè-siaⁿ teh kiû-khit. I ê khoán-sit put-chí khó-lı̂n koh thang kiaⁿ. Chin-sán, lóng-sı̄ kut-thâu. Thâu-mn̂g sı̄ chhin-chhiūⁿ pe̍h-soàⁿ chı̍t-iūⁿ, só͘ chhēng ê saⁿ sı̄ chin phoà koh lah-sap, i ê ba̍k-chiu put-chí piáu-bêng iau-gō ê khoán-sit. I só͘ chhun-chhut lâi beh kiû-khit ê chhiú, chhin-chhiūⁿ bô-la̍t giāuⁿ-giāuⁿ chhoah. Má-lı̄ hut-jiân khoàⁿ-tio̍h chit ê koh-iūⁿ ê lāu A-pô ê sı̂ soah seⁿ-chhut kiaⁿ-sim. In-ūi i m̄-bat khoàⁿ-tio̍h chit-khoán khó-lı̂n ê lâng. Só͘-í chiū bih-tı̄ piah-piⁿ lâi chù-ı̀ thau-khoàⁿ chit ê lāu-lâng. Khoàⁿ-liáu chiū in-ūi khó-lı̂n siong-sim soah lâu ba̍k-sái. Má-lı̄ siūⁿ-tio̍h i ê lāu-bú kiám-chhái iā sı̄ chhin-chhiūⁿ chit ê lāu A-pô chı̍t-iūⁿ teh siū-khó͘. Só͘-í Má-lı̄ kám-kak tio̍h kín-kín lâi ūi-tio̍h chit ê khó-lı̂n ê A-pô lâi mō͘-hiám. Chóng-sı̄ Má-lı̄ tú-tú teh siūⁿ ê sı̂, i ū thiaⁿ-kı̀ⁿ, Chin-ní A-kı̄m ê siaⁿ tùi āu-bı̄n kı̄n-oá lâi. Má-lı̄ chiū kín-kín lâi beh siám-bih tı̄ chit ê mn̂g-āu, iáu-kú hit ê hong-hiòng tú-tú hō͘ A-kı̄m khah ū khoàⁿ-tio̍h i. Chin-ní khoàⁿ-tio̍h Má-lı̄ lah-sap pháiⁿ-khoàⁿ ê khoán-sit koh phō káu-á, khiā tı̄ i ê bı̄n-chêng,i chiū soà boē kóng sím-mı̍h, chí-ū kám-kak chin thó-iàm, siū-khı̀. Chin-ní gia̍h-ba̍k koh khoàⁿ-kı̀ⁿ sió-mn̂g kháu ū chı̍t ê lah-sap, pháiⁿ-khoàⁿ ê lāu khit-chia̍h-pô tı̄ hia teh kiû-khit ê sı̂, i ê sim it-hoat àu-náu. A-kı̄m chiū kín-kín oa̍t tńg-sin lâi beh chhoē-khoàⁿ ū lâng thang chiong 2 ê khit-chia̍h koáⁿ-cháu á-bô. “Sím-mı̍h lâng, kín khı̀ koáⁿ hit 2 ê khit-chia̍h chhut-khı̀! Kin-á-jı̍t sı̄ sím-mı̍h jı̍t! Kiám m̄-chai goá ê chhù lóng sı̄ kùi-khı̀ ê lâng-kheh, hō͘ in tiàm hia beh oè-soè goá ê chhù tio̍h m̄!? Lín sím-mı̍h lâng kín-kín khı̀ kā in koáⁿ cháu! soah kā in phah hō͘ in m̄-káⁿ koh lâi!” Chin-ní án-ni âu-kiò, chiū koh chhong-chhong pōng-pōng jı̍p-khı̀ lāi-bı̄n. Nā-sı̄ lâng-lâng lóng chin bô êng, só͘-í lóng bô teh thiaⁿ Chin-ní ê siaⁿ. Má-lı̄ ê sı̂n-hûn lóng in-ūi kiaⁿ-hiâⁿ lâi sı̀-soàⁿ khı̀. A-kı̄m lı̄-khui liáu i chiū kín-kín cháu-lı̄ hit ê só͘-chāi lâi kàu A-pô ê sin-piⁿ, ı̀-sù ài kín-kín hō͘ A-pô lı̄-khui chit ê só͘-chāi, kiaⁿ-liáu A-pô oē tú-tio̍h sím-mı̍h pō͘-ge̍k. Má-lı̄ chı̍t-pō͘ chı̍t-pō͘ ûn-ûn-á kiâⁿ lâi tı̄ mn̂g ê piⁿ-thâu khoàⁿ A-pô, tùi thâu kàu boé siông-sè lâi kā i khoàⁿ. “Chhiáⁿ hó-sim ê thâu-ke niû tām-po̍h lâi pang-chān goá!” A-pô ê ba̍k-chiu tı̍t-tı̍t khoàⁿ tùi lāi-bı̄n khı̀ khoàⁿ ū lâng thang chhut-lâi khó-lı̂n siá-si á-bô, chóng-sı̄ i bô khùi-la̍t ê siaⁿ-im lóng hō͘ hong phah-soàⁿ khı̀, bô lâng oē thiaⁿ-kı̀ⁿ Má-lı̄ khoàⁿ-tio̍h chit-khoán ê loán-jio̍k soah lâi kūn-oá A-pô. “A-pô lí sı̄ bô chia̍h pn̄g, pak-tó͘ teh iau tio̍h m̄?” Má-lı̄ chiū hó-táⁿ lâi mn̄g i. “Sı̄ lah! goá í-keng 3 jı̍t-kú lóng bô chia̍h sím-mı̍h tı̄ goá ê pak-tó͘.” “A-pô, lí lâi goá ê chháu-liâu-á hó-m̄! goá ê A-ko͘ nā phâng pn̄g lâi hō͘ goá chia̍h ê sı̂ goá chiah ēng hit ê pn̄g hō͘ lí chia̍h lah!” Má-lı̄ chiū kín-kín án-ni kóng, sui-jiân sı̄ án-ni, iáu-kú Má-lı̄ siūⁿ-tio̍h i tùi chá-khí chiū lóng bô chia̍h, pak-tó͘ iā chin-chiàⁿ iau, chóng-sı̄ Má-lı̄ sı̍t-chāi chin hoaⁿ-hí chiong ka-kı̄ ê pn̄g pun i chia̍h, in-ūi i khoàⁿ chit ê A-pô ê khiàm-khoeh sı̄ chin toā. “Cha-bó͘ gín-ná, lí chin-chiàⁿ koai, chin to-siā lí.” Hit ê A-pô kóng án-ni soah lâu ba̍k-sái. Má-lı̄ khoàⁿ-tio̍h A-pô sin-khu teh chhoah, chiū mn̄g i, “A-pô lí teh koâⁿ tio̍h-m̄? Lí bô saⁿ thang chhēng tio̍h-m̄?” “Sı̄ lah; goá sı̄ chı̍t ê bô i-oá ê lāu-lâng, bô chhù bô ka-têng, ta̍k-jı̍t sı̄ tı̄ chit ê ke-lō͘ teh kiû-khit lâi tō͘-oa̍h, koâⁿ kap iau lóng sı̄ chin koàn-sı̀.” Má-lı̄ thiaⁿ-tio̍h chiah ê oē ê sı̂ sim chin kan-khó͘ i kám-kak m̄-chai tio̍h án-choáⁿ lâi pang-chān chit ê khó-lı̂n ê lāu-lâng. Chóng-sı̄ Má-lı̄ tı̄ i ê sim-lāi ūi-tio̍h A-pô lâi kı̂-tó. Hit-sı̂ Má-lı̄ oa̍t-thâu khoàⁿ ê sı̂, A-kı̄m hui-siông ê àu-náu lâi khiā tı̄ lāi-bı̄n teh gı̂n i. A-kı̄m ê bı̄n chhin-chhiūⁿ án-ni teh kóng. “Hó! hó! Lí chit ê khit-chia̍h gín-ná, lí soah kap hit ê khit-chia̍h-pô teh kóng-oē, hó, hó, lí tio̍h kā goá kı̀-teh, goá nā êng ê sı̂ chiah kap lí sǹg-siàu!” Má-lı̄ chin toā-kiaⁿ, chiū kín-kín kā A-pô kóng“A-pô chhiáⁿ lí lı̄-khui chit ê só͘-chāi se̍h tùi āu-bı̄n lâi, goá toà tı̄ hit ê chháu-chhù lāi, lí lâi hia chhoē goá, goá beh tı̄ hia ngiâ-chih lí” Má-lı̄ kín-kín lı̄-khui hit ê só͘-chāi, siám kàu i ê chháu-liâu-á khı̀. Tú-tú hit ê sı̂ iân-sia̍h teh khai-sí, lâng-kheh lóng teh chē-toh, tāi-ke lóng sı̄ chū-chı̍p tı̄ khoeh-thiaⁿ kap toā-thiaⁿ, só͘-í Má-lı̄ chiū hó-táⁿ kàu tı̄ āu-bı̄n mn̂g ê só͘-chāi lâi tán-hāu A-pô. Bô-loā-kú A-pô chiū chhut-hiān tı̄ hit ê oat-kak ê só͘-chāi ûn-ûn-á kiâⁿ-lâi, Má-lı̄ chiū cháu-khı̀ khiú A-pô ê saⁿ-á lâi jı̍p tı̄ i ê chháu-liâu-á lāi, koh hō͘ A-pô chē-tı̄ chháu-tui-téng. “A-pô. lí tiàm-chia tán-hāu goá, goá lâi-khı̀ chhoē-khoàⁿ ū sím-mı̍h chia̍h-mı̍h bô” Má-lı̄ án-ni kóng chiū mō͘-hiám beh chhut-khı̀ chhoē-khoàⁿ ū sím-mı̍h chia̍h-mı̍h á-bô. Má-lı̄ chai-iáⁿ tı̄ sı̍t-tn̂g ê piⁿ-thâu ê piah-kha ū chı̍t ê phun-kng teh té chióng-chióng m̄-tı̍h ê mı̍h-kiāⁿ, só͘-í i chiū siám lâng ê ba̍k-chiu kàu hit ê só͘-chāi beh chhoē chia̍h-mı̍h. Chóng-sı̄ i kám-kak-tio̍h i ê sin-khu soè-hàn boē-thang kàu hit ê koân koh toā ê phun-kng, iáu-kú i ū ta̍h-tı̄ chio̍h-thâu-téng lâi thàm lo̍h tı̄ hit ê phun-kng lāi. Má-lı̄ tı̄ hit ê chhàu-chhàu ê phun-kng péng-lâi péng-khı̀ lóng chhoē bô chı̍t-hāng mı̍h-kiāⁿ oē thang chia̍h, lóng sı̄ í-keng m̄ chai-iáⁿ sı̄ sím-mı̍h ê lah-sap, chí ū tām-po̍h ê chhài-koaⁿ nā-tiāⁿ. Má-lı̄ chin choa̍t-bāng, in-ūi i ê sim ài hō͘ hit ê khó-lı̂n ê A-pô oē-thang tit-tio̍h sím-mı̍h, iáu-kú chiàu-khoàⁿ sı̄ lóng bô hoat-tō͘. Má-lı̄ ēng i soè-soè ê chhiú bô ià-siān lâi teh chhiau-chhoē, nā-sı̄ iû-goân chhoē-bô, kàu boé Má-lı̄ soah lâu ba̍k-sái. I ê sim tı̄ bô ǹg-bāng ê sı̂, sûi-sı̂ hiòng tı̄ thiⁿ-nı̍h, só͘-í Má-lı̄ tı̄ i ê sim-lāi lâi háu-loā Chú Iâ-so͘, “Chú-ah! Goá beh án-choáⁿ tio̍h hó? Goá lóng chhoē-bô sím-mı̍h thang chia̍h, kiû Lí pang-chān goá!” Kó-jiân ū chhe-ēng ê ta-po͘-lâng phâng chı̍t-koá m̄-tı̍h ê mı̍h-kiāⁿ lâi beh hiat-ka̍k. I khoàⁿ-tio̍h Má-lı̄ àⁿ-tı̄ phun-kng, ba̍k-tâm ba̍k-tih teh chhoē hit ê chia̍h-mı̍h chiū lı̂n-bín i, tùi i ê pùn-ki lāi chhoē kúi-tè piáⁿ-iù lâi hiat hō͘ Má-lı̄, “Cha-bó͘ gín-ná, lí teh chhoē chia̍h-mı̍h tio̍h-m̄? Chia ū piáⁿ-iù hō͘ lí.” Má-lı̄ kín-kín chiong piáⁿ-iù khioh tı̄ i ê saⁿ-á-ku, chiū hoaⁿ-hí lâi cháu-kàu chháu-liâu-á khı̀. “A-pô chia ū kúi-tè piáⁿ-iù, chhiáⁿ lí chia̍h.” Má-lı̄ chiong só͘ khioh ê khǹg tı̄ A-pô ê bı̄n-chêng. “Chin to-siā!” A-pô chiū the̍h chı̍t-tè khí-lâi kín-kín chia̍h, Má-lı̄ tiām-tiām chē tı̄ A-pô ê piⁿ-á lâi khoàⁿ i chia̍h,i kám-kak i ê pak-tó͘ tùi chá-khí chiū lóng bô chia̍h í-keng sı̄ chin-iau. Chóng-sı̄ i khoàⁿ-kı̀ⁿ A-pô lâu ba̍k-sái, lâi teh gè hit-tè tēng-tēng ê piáⁿ ê sı̂, i ê sim chin hoaⁿ-hí, chin boán-chiok, só͘-í Má-lı̄ chiū lám káu-á lâi hoaⁿ-hí khoàⁿ A-pô teh chia̍h, “Cha-bó͘ gín-ná chı̍t-tè hō͘ lí chia̍h hó-bô?! Lí phah-sǹg iā chin-chiàⁿ iau.” A-pô chia̍h chı̍t-tè liáu ê sı̂ chiū chiong chı̍t-tè the̍h hō͘ Má-lı̄, koh chı̍t-tè hō͘ káu-á chia̍h soah-boé chí-ū chı̍t-tè soè-tè ê A-pô koh chia̍h i, Má-lı̄ chin hoaⁿ-hí chiū beh kám-siā lâi chia̍h, in-ūi i ê pak-tó͘ sı̍t-chāi chin-iau, iáu-kú siūⁿ-tio̍h A-pô ē-hng-àm bô-thang chia̍h sím-mı̍h ê sı̂, i chiū thun boē-lo̍h-khı̀, chiū koh chiong hit-tè the̍h hō͘ A-pô kóng,“A-pô chit-tè siu khí-lâi, ē-hng-àm thang chia̍h, goá,nā beh chia̍h goá ê A-ko͘ chiū oē phâng lâi hō͘ goá”A-pô chin-chiàⁿ siū kám-kek, i chiū chiong piáⁿ khǹg tı̄ i phoà-phoà ê tē-á-lāi. “Cha-bó͘ gín-ná, chin to-siā lí! Lí chin-chiàⁿ gâu-thiàⁿ lāu toā-lâng. Goān Siōng-tè kap lí tı̄-teh” A-pô án-ni kóng lâi kám-siā Má-lı̄ chiū beh khí-sin tńg-khı̀. “Taⁿ, hó-sim ê cha-bó͘ gín-ná goá beh lâi khı̀ lah! chin to-siā lí!” Má-lı̄ khoàⁿ-tio̍h A-pô beh lı̄-khui ê sı̂ kám-kak chin kan-khó͘ sim, “A-pô lí beh khı̀ tó-ūi?” “Goá m̄-chai beh khı̀ tó-ūi, chóng-sı̄ goá tio̍h ài khı̀” A-pô thó͘ chı̍t ê toā-khùi, i ê bı̄n chin choa̍t-bāng iu-chhiû ê khoán. “A-pô chhiáⁿ lí lâi goá chia khùn lah! goá chia ū tiū-chháu, koh goá ê A-ko͘ nā phâng goá ê pn̄g lâi ê sı̂, lán chiah chò-hoé lâi chia̍h, A-pô chhiáⁿ lí ē-hng-àm tio̍h lâi lah.” Má-lı̄ ê sim chin jia̍t-chhiat lâi kó͘-bú A-pô. “Hó sim ê Cha-bó͘ gín-ná oē lah! Goá nā ū oa̍h-teh goá chiū oē koh lâi lah!” A-pô án-ni kóng chiū lı̄-khui chháu-liâu-á, ûn-ûn-á chhut-khı̀, i ê kha-pō͘ chin bô hó-sè, in-ūi chin loán-jio̍k koh lāu. Má-lı̄ ū toè-kàu āu-bı̄n mn̂g lâi, “A-pô lí tio̍h ū iáⁿ koh lâi lah!” Má-lı̄ ê sim, in-ūi bô-liâu ko͘-to̍k soah lâu ba̍k-sái án-ni kóng. “Oē lah!” A-pô án-ni ı̀n. “A-pô lí tio̍h ū-iáⁿ koh lâi lah!” Thêng tām-po̍h kú, Má-lı̄ khoàⁿ A-pô lı̄-khui, kiâⁿ-kàu toā-lō͘ ê sı̂ Má-lı̄ chiū án-ni koh chı̍t-pái tùi A-pô kóng, “Oē lah!” A-pô chiū tùi hn̄g-hn̄g ê só͘-chāi lâi ı̀n i. “A-pô lí tio̍h ū-iáⁿ lah!” Má-lı̄ chài-saⁿ án-ni kóng ê sı̂ A-pô í-keng bô khoàⁿ-kı̀ⁿ lah. Má-lı̄ tńg-lâi ka-kı̄ ê chháu-tui kám-kak chin bô phoāⁿ, pak-tó͘ iā chin iau. A-ko͘ in-ūi bô êng soah lóng bô koh the̍h pn̄g lâi hō͘ i chia̍h, só͘-í Má-lı̄ kám-kak lóng bô la̍t thang khí-lâi, chí-ū tó tı̄ hit ê chháu-tui. Má-lı̄ kàu-boé soah khùn-khı̀.