21
Hêng-sū kho-tiúⁿ Chhoà sian-siⁿ só͘ chhoā jı̍p--lâi hit nn̄g ê lú-chú goân-lâi m̄-sı̄ pa̍t-lâng, chı̍t ê chiū-sı̄ Hūi-bí, chı̍t ê chiū-sı̄ tùi in āu-thâu kah--lâi ê chhe-ēng Sò͘-lân. Khun-hong khoàⁿ chı̍t-ē toā-kiaⁿ, tùi i hut-jiân ê chhò-kak, kap cheng-sı̂n ê heng-hùn, ē kám-kak sı̄ Hūi-bí ê iu-lêng chhut-hiān. Chı̍t-sı̂ tùi khan i jı̍p--lâi ê têng-teng lám tiâu tiâu chin-kiaⁿ, tı̍t-tı̍t hoah kiù-lâng, beh piàⁿ chhut-khı̀. Hit ê khoán-sit sı̍t-chāi khoàⁿ liáu chin khó-lı̂n. Goân-lâi Khun-hong sı̄ chı̍t ê bı̄n pe̍h-pe̍h ē-kok chiam-chiam sı̂n-keng-chit ê lâng. Só͘-í chin to-chêng, jı̂-chhiáⁿ chin khoài heng-hùn ê lâng. Hūi-bí khoàⁿ i án-ni sim iā-sı̄ m̄-kam, chiah kiâⁿ oá-khı̀. Kā-i kiò “A-hu-ah! M̄-bián-kiaⁿ chin-chiàⁿ sı̄ goá nē. Hūi-bí iáu oa̍h teh nē.” Khun-hong jı̄n kı̀ⁿ sı̄ Hūi-bí ê siaⁿ, sim thâu chiah tiāⁿ, oa̍t tò-tńg lâi kūi lo̍h khı̀ lám Hūi-bí ê kha tı̍t-tı̍t kiû Hūi-bí sià-bián. Hūi-bí iā háu, Sò͘-lân iā háu, chiū àⁿ-lo̍h khı̀ siang-chhiú kā i hû khí-lâi, “m̄-bián kiaⁿ, m̄-bián hoân-ló, goán lóng ióng-ióng tı̄-teh.” chiū kā i tàu chhah khí-lâi. Phoàⁿ-koaⁿ kiò i chhiáⁿ khiā tiàm piⁿ-ah, chiū-kiò Hūi-bí lâi mn̄g.
Seng mn̄g lâng-miâ, chū-sò͘ nı̂-lêng, chit-gia̍p, āu-lâi the̍h sin-hūn-chèng khí lâi tùi lóng bô chhò. Chiū kiò i chiù-choā bô kóng pe̍h-chha̍t oē, chiū chiù-choā. Phoàⁿ-koaⁿ bēng-lēng su-kı̀ siông-sè siá i ê kháu-keng khoàⁿ tauh-tí sı̄ cháiⁿ-iūⁿ? Hūi-bí chiū kóng:
“12 goe̍h chhe 2 àm, Khun-hong kap Siù-chhun, Bí-chu khı̀ sài-hoa-lâu. Goá sēng in bô tı̄-teh ê ki-hoē chiū chhoā Sò͘-lân khı̀ Liân-hoe tı̂-piⁿ kı̂-tó. In-ūi goá pêng-jı̍t siông-siū ge̍k-thāi.” kóng kàu chia chiū le̍k i ê chhiú-ńg, kap khò͘-kha hō͘ phoàⁿ-koaⁿ, khoàⁿ seng-khu chat-chat o͘. Chiū koh kè-sio̍k kóng. “Hit-àm tng in bô tı̄-teh chiū khı̀ tı̂-piⁿ kı̂-tó. Chá goá iā bat khı̀ hit kı̂-tó. Goá lóng bô chûn-sim beh chū-sat. Goá chhim-sı̀n Siōng-tè teh chiàu-kò͘. Goá toā ǹg-bāng Kiù-chú beh kiù goá ê ka-têng, hō͘ tiōng-hu ē hoê-thâu, hō͘ ka-têng ē hô-pêng. Goá m̄-bat siūⁿ beh pò sím-mı̍h lâng ê oan. Goá chū-jı̄n goá-sı̄ pek-ha̍p-hoe khui tı̄ chhı̀-phè-á ê lāi-bı̄n. Goá hit-sı̂ ná kı̂-tó ná háu, In saⁿ ê kiâⁿ-oá-lâi goá ê sim chin iu-būn, lún bē tiâu tı̍t-tı̍t háu. Tiōng-hu oá lâi mē goá, goá chiū tùi kha kā i lám teh. Khí-thâu bô hiah oá tı̂ piⁿ, hō͘ i thoa kiâⁿ kúi-nā-pō͘ chiū chin oá tı̂-piⁿ. In-ūi àm-àm, só͘-í goá m̄-chai gûi-hiám, tı̍t-tı̍t háu kā i lám tiâu leh. Āu-lâi i chiū chhoh pháiⁿ-chhùi kā goá chàm-khı̀, goá chū án-ni tǹg-la̍p-chē, tò-siang-hiàⁿ, chı̍t chhiú jı̍h tı̄ thô͘-nih, chı̍t chhiú jı̍h tio̍h chúi. Nā kā goá thoa iáu ē khí-lâi, chóng-sı̄ hit-sı̂ iáu ū chı̍t ê pa̍t lâng chàn kha kā goá that-lo̍h khı̀. Goá tú beh sian tò khí-lâi, i tú that--lâi. Goá ê chhiú khiú tio̍h i ê ê-chiam-boé. Goá tio̍h chı̍t-hāng mı̍h, tùi i ê ê lut tı̄ goá chhiú-nih. Goá chı̍t-sı̂ iā m̄-chai sı̄ sím-mı̍h mı̍h. Ai chı̍t siaⁿ goá chū án-ni poa̍h lo̍h-khı̀. Goá m̄-chai Khun-hong ū àⁿ lo̍h lâi sa, iā bô thiaⁿ lâng kóng sím-mı̍h. Goá tı̂m lo̍h-khı̀ chia̍h chúi.”
Phoàⁿ-koaⁿ chiū oa̍t koè lâi mn̄g Sò͘-lân, khoàⁿ Sò͘-lân hit chūn chai-iáⁿ bô? Sò͘-lân chiū ı̀n kóng “Hit ê chêng-hêng goá lóng chai. Goá khoàⁿ in saⁿ ê lâi, goá kín cháu khı̀ bih tı̄ toā chhiū-āu. Goán A-koaⁿ Khun-hong beh kā i bong khí-lâi. Siù-chhun tı̍t-tı̍t châⁿ-chhùi kóng m̄-bián. Kóng ‘koâⁿ-koâⁿ--lâng’ lí iā lim chiú chùi-chùi, koh lio̍h-á hō͘ i léng tio̍h--leh, mài-nò͘.’ Kóng sí to sí lah, kin-tú bı̂n-á-chài chiah lâi ko͘ mā-sı̄ sio-siâng. Kóng Khun-hong, lí to mē kóng beh sí chiū sí loh7-khı̀, bián tiāⁿ teh kau-tı̂ⁿ. Taⁿ kā i chún choè chū-sat thiàu-chúi mā bô lâng chai, iā bô lâng khoàⁿ-kı̀ⁿ, tı̍t-tı̍t kiò i m̄-bián ko͘. Tùi án-ni saⁿ ê chiū kiâⁿ tò-khı̀.”
Phoàⁿ-koaⁿ chiū koh mn̄g Hūi-bí āu-lâi án-choáⁿ? Hūi-bí chiū koh kóng: “Poa̍h lo̍h-khı̀ chia̍h-chúi, kai-chài kám-siā Siōng-tè hō͘ goá koh liòng khí-lâi. Kai-chài piⁿ-á ū chı̍t chiah lêng-kak chûn-á, in-ūi hı̂-tı̂ té ū liân-hoe, iā ū lêng-kak. Só͘-í ū chò chı̍t chiah chûn-á tı̄ hia, pêng-sı̂ thang bán lêng-kak, á-sı̄ bán liân-hoe, chhái liân-chí. Ū sı̂ goe̍h-kng thang tı̄ hia chē chûn-á. Goá tò liòng khí-lâi ê sı̂ bô phah-sǹg hō͘ goá khı̂ⁿ tio̍h lêng-kak chûn-á, goá chiū khı̂ⁿ tı̄ chûn piⁿ, bô la̍t, bô sè-bı̄n thang peh chiūⁿ chûn. Kan-ta khı̂ⁿ tı̄ chûn piⁿ. Āu-lâi in saⁿ ê chiū tò-khı̀ lah.”
Phoàⁿ-koaⁿ mn̄g kóng: “Hit-sı̂ lí thái bô hoah kiù lâng?” Hūi-bí ı̀n kóng: “Hit-sı̂ goá ê sim-kéng sı̄ chin khoàⁿ phoà, chin liáu-jiân. Mê-jı̍t siū lâng ge̍k-thāi, kàu chia koh hō͘ lâng ēng ok-ı̀ bô͘-sat. Goá siūⁿ tiōng-hu i sı̄ bô ok-ı̀. In-ūi i m̄-chai goá í-keng beh poa̍h-lo̍h tı̂. Sı̄ chàn kha chàm goá lo̍h khı̀ hit ê cha-bó͘-lâng sı̄ ok-ı̀.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Lí ná ē chai chàn-kha chàm lí lo̍h khı̀ ê lâng sı̄ cha-bó͘-lâng?”
Hūi-bí: “Goá ū giú tio̍h i ê ê-chiam, tùi ê-chiam ū hō͘ goá giú chı̍t hāng mı̍h, lut tı̄ goá ê chhiú-nih.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Hit-hāng mı̍h sı̄ sím-mı̍h? Chit sı̂ iáu ū tı̄-teh á-bô?”
Hūi-bí: “Ū” chiū tùi i ê saⁿ-á-tē jı̂m chhut-lâi, kau hō͘ chiáng-têng ê lâng. The̍h hō͘ phoàⁿ-koaⁿ khoàⁿ.
Phoàⁿ-koaⁿ: “Che-sı̄ sím-mı̍h?”
Hūi-bí: “Che-sı̄ Siù-chhun pêng-sı̂ tiò liân tı̄ i ê thiàu-bú-ê ê ê-chiam, sı̄ o͘-sek, tē-cháu-phoê ê koân-kia̍h-á-ê, sı̄ chı̍t lúi phoê choè ê hoe. Hoe-sim sı̄ kim--ê, ū jı̍p Khun-hong ê siōng. Che sı̄ hiān-sı̂ choè liû-hêng ê ê. Ēng i ê ài-jı̂n ê siōng jı̍p tı̄ hoe-nih, á-sı̄ jı̍p tı̄ thô-á-hêng (sim-hêng) ê kim-á lâi tiò tı̄ ê-chiam. Án-ni i chàm--lâi, tú hō͘ goá giú tio̍h, lut tı̄ goá chhiú-nih.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Koh khı̀ lí án-choáⁿ ē-tit khí-lâi?”
Hūi-bí: “In lóng cháu liáu ê sı̂, Sò͘-lân kín cháu chhut-lâi, ēng chûn ko-á hō͘ goá giú. Goá chı̍t-chhiú khı̂ chûn-á, chı̍t chhiú giú chûn-ko-á (theⁿ-chûn ê tek-ko-á) , Sò͘-lân chı̄n-la̍t kā goá thoa khí-lâi.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Sò͘-lân lí chı̍t ê án-choáⁿ thoa ū hoat?”
Sò͘-lân: “Hit-sı̂ chin chhut-la̍t. In-ūi sı̄ kiaⁿ, chhûn-sí ê chhut-la̍t. Koh goá ê kha keng tı̄ toā chio̍h-thâu, chûn-á kap lâng lóng phû-phû, só͘-í kám-kak khah khoài giú ê khoán. Bián chı̍t-ē-á chiū hō͘ goá giú chiūⁿ-hoāⁿ.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Chiūⁿ-hoāⁿ liáu siáⁿ-sū bô kín tò-khı̀?”
Hūi-bí: “Goá ê sim í-keng siūⁿ tò-khı̀ bô sím-mı̍h lō͘-ēng. In saⁿ ê kı̀-jiân tâng-sim beh ge̍k-thāi goá. Sı̄m-chı̀ ài goá sí, án-ni goá siūⁿ tò-khı̀ bô ı̀-sù. Só͘-í chiū koat-sim tô-cháu.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Cháu khı̀ tó-ūi?”
Hūi-bí: “Khun-hong tò-khı̀ keh chin kú chiah gia̍h-hoé lâi chhiō, ēng chûn-ko-á lā. Hit-sı̂ i boē-lâi, Sò͘-lân í-keng tò-khı̀ hiahN goá ê saⁿ kap the̍h-chı̂ⁿ lâi, goán nn̄g ê chiū oāⁿ-saⁿ bih tı̄ tı̂-piⁿ ê toā chhiū-āu. Kàu i lā bô tò-khı̀. Goán nn̄g ê chiū tùi āu-boé-mn̂g liu chhut-khı̀, cháu khı̀ bih tı̄ chı̍t ê tú-hó ê só͘-chāi. Keh thiⁿ-kng thàu-chá saⁿ-tiám ê chhia chiū khı̀ Siōng-hái.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Sò͘-lân lí tò-khı̀ hiahN-saⁿ the̍h chı̂ⁿ ê sı̂, in saⁿ ê teh chhòng sím-mı̍h, án-choáⁿ bô kín lâi kiù?”
Sò͘-lân: “Khun-hong beh kín gia̍h hoé lâi, in nn̄g ê kā i chó͘-tòng. Siù-chhun kā i chhiúⁿ teng, pûn-hoa hoé. Kap i oan-ke, m̄ hō͘ i lâi. Nn̄g ê sio-mē, āu-lâi Siù-chhun hō͘ Khun-hong sai chhùi-phoé, khàu. Chū án-ni kap Bí-chu tiuⁿ khı̀ khùn m̄ chhap Khun-hong. Goá bô khoà kā in khoàⁿ kàu-boé, kín the̍h-saⁿ lâi hō͘ goán A-niû oāⁿ.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Kàu Siōng-hái khı̀ tiàm sím-mı̍h lâng tau?”
Hūi-bí: “Khı̀ tiàm goán ê ı̂-piáu hiaⁿ-ko ê tau. I sèⁿ Khó͘, sı̄ tı̄ Siōng-hái Sèng Iok-hān tāi-ha̍k ê hù-sio̍k pēⁿ-ı̄ⁿ choè i-seng.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Lí chai Khun-hong tı̄ Siōng-hái bat khı̀ hit keng pēⁿ-ı̄ⁿ jı̍p-ı̄ⁿ á-bô?”
Hūi-bí: “Chai.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Án-choáⁿ lí ē chai?”
Hūi-bí: “Goá ê a-ko Khó͘ sian-siⁿ sı̄ lāi-kho-i, i lâi hō͘ goá ê a-ko khoàⁿ. Jı̍p-ı̄ⁿ tı̄ thâu-téng tē 2 hō sek. Goá ê a-ko tùi pēⁿ-ı̄ⁿ tò-lâi ū teh kā goá kóng. Goá iā poàⁿ-sı̀n poàⁿ-gı̂, hit àm khı̀ kā i khoàⁿ.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Khı̀ kā i khoàⁿ, án-choáⁿ i pún-lâng ē m̄-chai?”
Hūi-bí: “I hit àm teh khàu, kūi-lo̍h kı̂-tó hoán-hoé, āu-lâi beh oá-lâi thang-á mn̂g-kiⁿ the̍h bı̄n-pò͘ chhit ba̍k-sái, hit-sı̂ i ū khoàⁿ goá ê lâng-iáⁿ tı̄ goā-bı̄n. I khui-siaⁿ kiò, khui-mn̂g jiok chhut-lâi, goá cháu tı̄ àm-àm ê chháu-po͘-á. Hit mê goe̍h àm-so, àm-so, i that tio̍h chio̍h-thâu phak lo̍h-khı̀. Khí náu-pı̂n-hiat, goá oa̍t tò-tńg--lâi kap kò͘-mê tong-tı̍t ê hō͘-sū kā i kng jı̍p-khı̀ pēⁿ-pâng. Hit-sı̂ i m̄-chai lâng.”
Khun-hong thiaⁿ kàu chia ba̍k-sái sı̀ lâm-sûi, khàu bē chhut-siaⁿ.
Phoàⁿ-koaⁿ: “Khun-hong kó-jiân sı̄ án-ni á m̄-sı̄?”
Khun-hong: “Sı̄. Goá tı̄ hia kó-jiân hóng-hut ū khoàⁿ Hūi-bí tı̄ pēⁿ-pâng ê āu-bı̄n thang-á goā. Goá jiok chhut-lâi ū khoàⁿ chı̍t ê hū-jı̂n-lâng teh cháu. Chóng-sı̄ goá tio̍h-tak poa̍h lo̍h-khı̀, liáu-āu ê sū-chêng goá m̄-chai.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Hūi-bí, kı̀-jiân sı̄ án-ni, lí tı̄ pēⁿ-ı̄ⁿ cháiⁿ-iūⁿ m̄ kap i sio-jı̄n?”
Hūi-bí: “Hit-sı̂ goá ê sim bô piān. In-ūi goá m̄-chai i tú-tú hoán-hoé kàu sím-mı̍h khoán, iā sio-jı̄n āu, tò-khı̀ koh kap hiah-ê sè-ı̂ choè-hoé seng-oa̍h iā-sı̄ bô lō͘-ēng. Só͘-í sim the̍h liàn-tńg, koh tán-hāu koh lâi ê ki-hoē.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Chit-sı̂ lí án-choáⁿ ē lâi tı̄ chia?”
Hūi-bí: “Goá tùi Siōng-hái Tiong-iong-pò khoàⁿ tio̍h Bí-chu ê sū-kiāⁿ. Iā khoàⁿ tio̍h Khun-hong pı̄ khàu-liû, pı̄ û-sím, sàng lo̍h lâi Chiang-chiu koān-siâⁿ Tē-hng hoat-ı̄ⁿ beh tı̄ chia kiám-chèng kong-phoàⁿ, tı̄ sin-bûn lóng chai-iáⁿ, só͘-í goá chiū tò-tńg lâi chia.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Cha-hng lâi hoat-têng jiáng ê lâng sı̄ lí á m̄-sı̄?”
Hūi-bí: “M̄-sı̄, sı̄ Sò͘-lân.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Sò͘-lân lí cha-hng ū lâi hoat-têng á-bô?”
Sò͘-lân: “Ū. Goá chhut-lâi bé-chhài, thiaⁿ lâng kóng beh kong-phoàⁿ ‘Liân-hoe-tı̂ sū-kiāⁿ’, goá chiū oat lâi khoàⁿ. Goá khoàⁿ liáu ū oan-óng goá chiū jiáng chhut-lâi. Pún goá siūⁿ beh kóng, to hō͘ lâng koáⁿ chhut-khı̀.” Phoàⁿ-koaⁿ: “Lí án-choáⁿ bô lâi chhiú-sio̍k choè chèng-jı̂n.”
Sò͘-lân: “Goá bē hiáu, m̄-bat tio̍h cháiⁿ-iūⁿ.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Koáⁿ lí chhut-khı̀, lí tùi tó-ūi khı̀?”
Sò͘-lân: “Goá kín cháu khı̀ kā goán A-niû Hūi-bí kóng.”
Phoàⁿ-koaⁿ: “Hūi-bí lí thiaⁿ liáu thái bô kín-lâi?”
Hūi-bí: “Goá ū lâi, to í-keng soàⁿ-têng lah, só͘-í oat tò-tńg-khı̀. Kàu chá-khí thàm-thiaⁿ Chhoà sian-siⁿ iáu tı̄ chia, chiah lâi chhoē Chhoà sian-siⁿ. In-ūi tùi sin-bûn khoàⁿ tio̍h, chai chit ê àn-kiāⁿ sı̄ i choan-àn cha-pān, só͘-í chiah khı̀ chhoē i, chhiáⁿ i chhoā goán lâi.”
Phoàⁿ-koaⁿ chiong Siù-chhun gūi-chō ê Hūi-bí chū-sat ê ûi-giân-chn̄g, kap Siù-chhun ê-chiam ê hoe, kap Siù-chhun ê tiû chhiú-kin lóng the̍h hō͘ Khun-hong, kap Hūi-bí, Sò͘-lân in jı̄n. Chiah chai chit ê bô͘-sat sū-kiāⁿ ê chú-kak oân-choân sı̄ chhut tùi Siù-chhun, Khun-hong lóng bô koan-hē.”
Án-ni kàu chia.
Àn-kiāⁿ lóng sím-lí bêng-pe̍k chiong-kiat. Chiū soan-phoàⁿ hit ê Chú-bûn chhin-chhiūⁿ ē-bı̄n:
“Lūn Chhiang-chiu siâⁿ liân-hoe-tı̂ sū-kiāⁿ. Bô͘-hāi Lı̂m Hūi-bí ê sū, kap Tân Khun-hong bô koan-hē, i-hoat phoàⁿ-koat bô choē.”
Sū-sı̍t: Lūn chit-chân sū-kiāⁿ ê chú-hoān sı̄ Lí Siù-chhun. Nā-sı̄ hēng-tit Lı̂m Hūi-bí gū-kiù bô sí. Chiū pı̀ⁿ choè sat-jı̂n bı̄-sûi choē. M̄-kú Lí Siù-chhun ùi-choē í-keng chū-sat. Só͘-í koat-tēng pún àn-kiāⁿ m̄ koh tui-kiù, chū án-ni chiong-kiat.
22
Ang-bó͘ tùi án-ni koh thoân-oân. Hit ê hoaⁿ-hí kóng bē chı̄n. Soà bē kı̀-tit sı̄ tı̄ hoat-têng nn̄g ê lám-teh háu tit chin chhi-chhám, lú-pı̄ Sò͘-lân iā khiā tı̄ sin-piⁿ ba̍k-sái hò͘ m̄-khui. Lâi tı̄ hoat-têng khoàⁿ kong-phoàⁿ ê chhin-ke, chheⁿ-ḿ Ông Bo̍k-su, bo̍k-su-niû, kap hiaⁿ-só Soat-mûi iā lóng ûi oá lâi tāi-ke háu, chı̍t-sı̂ pi-hí bān-kám kau-chı̍p, te̍k-pia̍t Soat-mûi cháu oá-lâi tùi sió-ko͘ Hūi-bí ê chhiú khan leh, kiò chı̍t-siaⁿ “A-ko͘” ba̍k-sái hò͘ m̄-khui, háu bē chhut-siaⁿ, sim-lāi chı̍t-sı̂ siūⁿ tio̍h ka-tı̄ pháiⁿ kéng-gū tiōng-hu sí, ta-ke koaⁿ iā-sí, sió-ko͘ iā chiah pháiⁿ kéng-gū, thêng chin kú chiah háu chhut-siaⁿ. Chı̍t-sı̂ thèng chiòng khoàⁿ tio̍h chit ê chêng-kéng, iā kap in saⁿ-kap lâu ba̍k-sái, sı̄m-chı̀ kap in saⁿ-kap khui-siaⁿ háu kàu chhngh-chhngh-kiò ê lâng iā bē chió. Chit-sı̂ hoat-têng chin-loān, têng-tiúⁿ hoah tāi-ke an-chēng, bēng-lēng têng-teng kiò tāi-ke thè têng.
Tùi án-ni Ông Bo̍k-su chiū chhoā in chē sió pau-chhia seng tò-khı̀ Pài-tn̂g hioh-khùn. Tāi-ke jı̍p pài-tn̂g-thiaⁿ tı̄ hia saⁿ-kap gı̂m-si, kám-siā Siōng-tè koè-khı̀ ê chiàu-kò͘. Te̍k-pia̍t Khun-hong kap Hūi-bí nn̄g-ê koh sio-khan kàu káng-tâi chêng tāi-ke kūi lo̍h tı̄ Siōng-tè ê bı̄n-chêng, chài hoán-séng, koh chı̍t-pái siūⁿ-tio̍h kiat-hun tong-sı̂ ê lı̍p-sè, hit tong-sı̂ lāu-bú Lı̂m tiúⁿ-ló-niû iáu tı̄ sin-piⁿ, kap chá-sı̂ boē kiat-hun chêng saⁿ-thiàⁿ ê kau-poê. Bē kı̀m-tit nn̄g ê kūi-lo̍h saⁿ-ǹg lâi lâu ba̍k-sái, tùi Siōng-tè toā-toā chhàm-hoé. Te̍k-pia̍t Khun-hong háu kàu phı̄ⁿ-lâu noā-tih. Tùi Hūi-bí chhim-chhim jı̄n i ê koè-sit, hit ê thài-tō͘ chin-chiàⁿ khiam-pi, sû chin chêng-chhiat. Chı̍t-sı̂ Hūi-bí siū i chin-chêng hoán-hoé ê kám-tōng, iā bô koh ū tē-jı̄ kù thang kóng. Chí-ū kóng “Goān Chú sià-bián, in-ūi lí m̄-chai lí ê só͘ choè. Tùi chia khí bāng hu-kun chin-sim hoán-hoé, tâng-sim saⁿ-kap ho̍k-sāi Chú, chiū goá só͘ siū ê kan-khó͘ sı̄ chin ū kè-ta̍t.” Khun-hong thiaⁿ Hūi-bí ê ı̀n-tap it-hoat kám-kak kiàn-siàu.
Ông Bo̍k-su kap bo̍k-su-niû chiū ēng tú-hó ê oē an-ùi in. Āu-lâi Bo̍k-su ēng chhiú hoāⁿ in ê thâu-khak thoè in kı̂-tó. Kiû Chú chiok-hok in ê chiân-tô͘.
Tùi chia oán-jiân chài sin kiat-hun lâi sin chhut-hoat. Tāi-ke chiah siū an-ùi. Tùi hit-sı̂ í-āu sin seng-oa̍h ê hoaⁿ-hí kóng bē-chı̄n. Chiū tò-khı̀ chiong it-chhè chéng-lí, jiân-āu poaⁿ khı̀ tiàm Sū-liông. Tı̄ hia têng-sin khí-chhù. Khun-hong jia̍t-sim sı̀n Chú niá sé-lé jı̍p sèng-hoē, chin-chiàⁿ kái-thâu oāⁿ-bı̄n choè sin ê ka-têng. Hūi-bí bô khioh-hı̄n chı̄n-sim thiàⁿ Siù-chhun só͘ lâu ê sè-kiáⁿ Êng-chong, ná-chún chhin-siⁿ--ê. Í-āu chiū tı̄ kàu-hoē ê sin-piⁿ, chı̍t-pêng goân ū hū-siat ê chín-liâu-só͘, in tı̄ koh chı̍t pêng chhòng-siat chı̍t-keng Iù-tı̄-hn̂g kā i hō miâ choè “Hūi-chû Iù-tı̄-hn̂g” lâi kı̀-liām sí-khı̀ ê cha-bó͘-kiáⁿ “M̄-tı̍hⁿ-á.” Hūi-bí pún-sin choè hn̂g-tiúⁿ. Múi-jı̍t hu-hū hoaⁿ-hoaⁿ hí-hí chı̄n-sim ho̍k-sāi Siōng-tè, thiàⁿ kàu-hoē lâi hōng-sū lâng. Tùi án-ni ka-têng koh chı̍t-pái chhiong-moá si-koa, kı̂-tó, tha̍k Sèng-keng ê siaⁿ.
Ah! Thang khó-lı̂n “Chhı̀-á-lāi ê Pek-ha̍p-hoe,” lí ê kéng-gū thái ē khó͘ kàu án-ni leh! Kai-chài lí ū sí-siú hó ê sı̀n-gióng, chı̄n-sim thiàⁿ Chú kàu-boé, chiū Siōng-tè ūi-tio̍h lí khui-lō͘. Kiù-chú kó-jiân kiù lí. Taⁿ goān Chú chiok-hok thiaⁿ lín ê kı̂-tó, hō͘ lín chhú-khı̀ ē-tit hióng-siū hu-hū bí-moá tiⁿ-bı̍t ê ka-têng kàu éng-oán. A-só Soat-mûi choè kàu-hoē i-koán ê hō͘-sū, sè-kiáⁿ Jû-liông, Jû-mûi iā koai-koai chiām-chiām toā-hàn. Hūi-bí tit Chú un-tián iā koh siⁿ kiáⁿ, cha-bó͘-kiáⁿ chı̍t-ke toā thoân-oân.
(Oân)
A. D. 1954. 3. 15.
Siá tı̄ Jı̄-lı̂m kàu-hoē
Bo̍k-su-koán su-chai ê tang-thang.
CHOK-CHIÁ SŪ-GIÂⁿ
Tı̄ kin-nı̂ A.D. 1954 nı̂ 8 goe̍h kan tı̄ Khe-ô͘ kàu-hoē ū khui Tiong-tiong chheng-liân-pō͘ chú-chhui ê Chheng-liân thoân-khè hā-lēng-hoē. Hit-sı̂ Chheng-liân-pō͘ ū chhiáⁿ sió-tı̄ káng-ián chı̍t ê choan-tê kiò-choè “Tiⁿ-bı̍t ê ka-têng”. Goá bô sè-jı̄ ū káng-ián iok 4 tiám-cheng-kú. Bô phah-sǹg tit-tio̍h tāi-ke ê hoan-gêng. Āu-lâi goá ū chhut chı̍t ê choan-tê hō͘ in thó-lūn iok-ū 120 ê hoē-oân kap 30 ê pông-thèng chiá kiōng-iok 150 lâng, hun choè kúi-nā cho͘ chin jia̍t-sim lâi thó-lūn hit ê būn-tê. Taⁿ ū chiong hit ê thó-lūn ê kiat-kó lâi khǹg tı̄ āu-bı̄n choè hū-lio̍k.
Hit ê thó-lūn ê tê-ba̍k sı̄ “Loân-ài”. Hun choè kúi-nā hāng lâi thó-lūn.
1. Loân-ài sı̄ sím-mı̍h?
2. Loân-ài sı̄ thang á m̄-thang?
3. Tio̍h tùi sím-mı̍h sı̂ khí chiah thang loân-ài?
4. Loân-ài kap Loān-ài ū sím-mı̍h hun-piat?
5. Loân-ài kap kiat-hun ū sím-mı̍h koan-iàu?
Tāi-ke chin jia̍t-sim lâi thó-lūn. Thiaⁿ káng-ián ê sı̂ tāi-ke iā chin jia̍t-sim. Tı̍t-tı̍t chhiáⁿ káng-su tio̍h koh chiap-soà kóng. Tāi-ke lia̍h choè chin iàu-kín ê kà-sı̄. Khó-sioh ūi-tio̍h sı̂-kan ê chè-hān bē ē. Tùi án-ni Chheng-liân-pō͘ kám-kak ū chiong Kàu-io̍k-pō͘ só͘ khan-chài tı̄ Iù-hio̍h ê chong-kàu siáu-soat “Chhı̀-á-lāi ê pek-ha̍p-hoe” lâi chhut-pán ê pit-iàu. In-ūi só͘-kóng “Tiⁿ-bı̍t ê ka-têng” sı̄ hit ê siáu-soat ê chı̍t sió pō͘-hūn. Tùi án-ni Chheng-liân-pō͘, kap Kàu-io̍k-pō͘ chiū chham-siông ēng nn̄g-pō͘ ê bêng-gı̄ lâi kiōng-tông chhut-pán.
Chóng-sı̄ sió-tı̄ m̄-sı̄ Siáu-soat-ka, iā m̄-sı̄ bûn-ha̍k-ka. Sı̄ chı̍t ê pâi tı̄ boé-liu pi-bı̂ ê lô͘-po̍k. Put-kò iú só͘-kám, koh tı̄ kı̂-tó tiong tit-tio̍h goá só͘ thiàⁿ ê Thiⁿ-pē Siōng-tè un-tián. Iā-sı̄ in-ūi I ū chhim-chhim thiàⁿ goá chiū ín-chhoā goá siá chiah-ê. Un2-tàng ū chē-chē bô kàu-gia̍h ê só͘-chāi che-sı̄ tùi goá ê gû-gōng, bô láu-liān. Só͘-í chhiáⁿ lín bô sè-jı̄ kā goá chí-chèng pian-that.
Siá chit kúi-kù ēng 12 bān-hun ê kèng-ı̀ kā thiàⁿ goá, pang-chān goá chhut-pán chit pún chheh, kap siá sū-bûn ê sian-poè seh-siā. Soà kā lia̍t-ūi tho̍k-chiá chhéng-an. Ǹg-bāng Chú chiok-hok lín khong-lo̍k.
Sió-tı̄ Loā Jı̂n-seng Chū-sū
Siá tı̄ Jı̄-lı̂m kàu-hoē bo̍k-su-lâu ê su-chai A.D. 1954 nı̂ 11 goe̍h 8 jı̍t
