Chhut-sí-soàⁿ 05

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
 14 Thiàu koè liân 
 Sûn-chèng Sian-siⁿ 1-nı̂ kàu-jı̄m chiū tńg-khı̀, hit-sı̂ Sió-o̍h iā-soah. Chin-seng siūⁿ-beh khó Tiong-o̍h. Hit-sı̂ Tiong-o̍h, chí-ū Tâi-lâm Sin-lâu hit-keng. 
 Chin-seng siūⁿ-beh khı̀, nā-sı̄ kiaⁿ-liáu khó bē-tio̍h. Chı̍t mê-hng tú-tio̍h 5-nı̂-chêng ê sin phoà-pit-á Sian-siⁿ tńg-lâi, Chin-seng chiū tùi lāu-bó thó tām-po̍h chı̂ⁿ, khı̀ tiàm-á bé koá piáⁿ-á,bé koá tê-sim, bé 1-pau tiâu-jı̍t hun-ki, pı̄-pān beh chhiáⁿ sian-siⁿ lâi kà chı̍t-pái. Lāu-bó khoàⁿ-kı̀ⁿ Chin-seng hiah lêng-lāi chin hoaⁿ-hí, liâm-piⁿ the̍h-chı̂ⁿ hō͘ i khı̀ pı̄-pān. 
 Sian-siⁿ thiaⁿ-kı̀ⁿ Chin-seng ê tı̀-ı̀, koh ū siàu-liām tio̍h 5-nı̂-cheng ê in-su, chiū chin hoaⁿ-hí, liam-piⁿ lâi, ta̍k-hāng koh kà chı̍t-piàn, ı̍t-ı̍t kā i soat-bêng; nā-sı̄ Chin-seng chū-sı̀n sı̄ chha-put-to. 
 Sian-siⁿ iā kā Chı̀-khı̂n kóng, Án-ne khı̀ khó, m̄-bián hoân-ló. Lāu-bó chin hoaⁿ-hí, kā sian-siⁿ seh ló͘-la̍t, i saⁿ-sı̂ chiū tńg-khı̀. 
 Hit-nı̂ sı̄ 1909 nı̂ A-hiaⁿ Chheng-liû, chiū kā Chin-seng taⁿ mı̂-phoē, chhoā i khı̀ khó Tiong-o̍h; lāu-bó kā-lâng chhoah 20 kho͘ hō͘ i khı̀. 
 Kàu-ūi khoàⁿ-tio̍h ha̍k-hāu chiah toā-keng, pêng-iú chiah-nih chē, sin-ê ha̍k-seng kúi-nā cha̍p, khoàⁿ-tio̍h chheⁿ-hūn chheⁿ-hūn. Chit-nı̂ sı̄ Eng-kok-lâng Né-luh sàng chò hāu-tiúⁿ. 
 Hit ē-po͘ sin kū ê ha̍k-seng hoà-koà-kiò, tı̄ o̍h-tiâⁿ teh that-kiû; nā-sı̄ Chin-seng kiaⁿ-liáu khó bē-tiâu, chin hoân-ló, chiū-tı̄ pâng-keng teh kı̂-tó. Hiaⁿ-ko Chheng-liû chò i tńg-khı̀, Chin-seng teh-siūⁿ, siat-sú nā khó bô-tio̍h, goá m̄-tio̍h chhin-chhiūⁿ piàn-sūi ê lâng, ka-tı̄ giâ pho͘-kài khı̀ kiâⁿ. Ná siūⁿ ná iu-būn. 
 Hit-sı̂ khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t-ê thâu-pan ê ha̍k-seng (siāng-koân liân, bō-chò thâu-pan) miâ-kiò Chhó-bo̍k hiaⁿ, Sian-siⁿ kiò i khı̀ pang-chān chhau khó-toaⁿ. Í-keng chhut-lâi, hiah-ê saⁿ-bat ê pêng-iú chiū khı̀ thàm-thiaⁿ, khoàⁿ só͘ beh khó sı̄ kúi-mn̄g, sı̄ sáⁿ-hoè? Chhó-bo̍k hiaⁿ m̄-ài kóng, hiah-ê bô kiàn-siàu ê tông-seng tı̍t-tı̍t pek, i chiah ko͘-put-chiong kā in kóng tām-po̍h. Chin-seng teh-siūⁿ, kiaⁿ-liáu sı̄ khó pa̍t-mı̍h; nā kah-sı̄ khó sam-jı̄-keng, ke-kiám sêng-pun, tha̍k pe̍h-oē Sèng-keng, che-sı̄ iông-ı̄ⁿ ê sū. Goá lêng-khó͘ lâi bô-tiâu, tek-khak m̄-goān chò chha̍t lâi kı̍p-tē. 
 Keh-jı̍t būn-tê chhut, Chin-seng liâm-piⁿ siá-liáu, chò-thâu khı̀ kau. Phah-sǹg pa̍t-ê ha̍k-seng hiah toā-hàn, ún-tàng iáu khah khiàng, hit-mê iû-goân chin hoân-ló, kiaⁿ-liáu lo̍k-tē. Bô-phah-sǹg keh-jı̍t hoat-piáu, Chin-seng m̄-nā kı̍p-tē, iū-koh thiàu-koè it-liân, hoaⁿ-hí kàu bē-kò͘-tit. Chiū sûi-sı̂ siá-phoe tńg-khı̀ pò lāu-bó chai. Lāu-bó khoàⁿ-tio̍h phoe, chin hoaⁿ-hí. 
 Chin-seng sim-būn lāu-bó, thâu chı̍t lé-pài, thàu-chá sı̂ nā siūⁿ-tio̍h, chiū cháu-khı̀ chhù-āu lâu ba̍k-sái. 
 Ha̍k-kı̂ hun-choè téng poàⁿ-tang kap ē poàⁿ-tang, Chin-seng chiū kau poàⁿ-tang ê ha̍k-hùi koh bé só͘ tio̍h-ēng ê mı̍h, iáu chhun chı̍t kho͘ 3 kak beh chò lı̂m-sı̂ ê lō͘-ēng. Put-hēng hit-mê hō͘-lâng thau-the̍h khı̀, Chin-seng hoân-ló kàu-ke̍k. Siūⁿ-tio̍h chá-nı̂ phah-m̄-kı̀ⁿ 1-kak-gı̂n lāu-bó chin hoân-ló, hô-hòng kho͘-saⁿ! I nā chai-iáⁿ ún-tàng 13-poē ê chhi-chhám. Á! Chha̍t-ah, lí siáⁿ-sū hāi goá kàu án-ni! Pài-6 chiū tńg-khı̀ kā lāu-bó hoē m̄-tio̍h, bô-phah-sǹg lāu-bó kóng, Lí m̄-bián kiaⁿ, goá beh koh hō͘ lí. 
 15 Phoē-lāi ê Koài-mı̍h 
 Chhı̀-giām ê sı̂ í-keng kàu, Chin-seng pa̍t-kho ê hun-siaⁿ chin koân; to̍k-to̍k Jı̍t-pún-oē, tiám-sò͘ chin-chió. In-ūi tı̄ Sió-o̍h ê sı̂, sian-siⁿ bô sím-mı̍h kà, kàu jı̍p Tiong-o̍h chiah têng-thâu tha̍k a, i, u, e, o. Khó-toaⁿ pun-liáu, Chin-seng khoàⁿ-kı̀ⁿ chí-ū 30 hun, chiū khı̀ pâng-keng, ba̍k-sái ná lo̍h-hō͘, lı̍p-chı̀ tek-khak m̄-su pa̍t-lâng. Siūⁿ-tio̍h Sèng-chheh ū kóng, Ū-lâng tı̀-sek bô-kàu, tio̍h kiû Siōng-tè, Siōng-tè gâu hō͘ lâng. Chiū kūi-teh kı̂-tó, kiû I pang-chān. Kı̂-tó soah chiū koat-ı̀ bián-kióng, kı̀-tit sù-su ū kóng, Pa̍t-lâng nā tha̍k 1 pái chiū ē-hiáu-tit, goá beh tha̍k 10-pái; pa̍t-lâng nā 10-pái, goá beh tha̍k 100-pái. 
 * * * 
 Hit-sı̂ Tiong-o̍h ê Kah-keng teh tha̍h-lâu, jı̍t lo̍h-soaⁿ, Chin-seng chiū pı̄-pān 1-ki to-á, khı̀ chhiū-kha siu kúi-nā ki tek-á, beh tèng 1-ê sè-sè ê siuⁿ-á thang hē sè-pha teng-hoé, àn-sǹg beh chiong hit-ê siuⁿ-á chhàng-tı̄ mı̂-phoē lāi, àm-sı̂ thang tha̍k-chheh khah àm. Teh-kù tek-á ê sı̂, in-ūi chin-àm, kù-liáu siuⁿ kín, tek-á koh ku̍t, tò-chhiú ê kí-cháiⁿ soà kù-tio̍h 1-âm, hoeh-lâu chin-chē. Chin-seng chiū ēng chhiú-kin lâi pa̍k. 
 Chiàu o̍h-lāi ê kui-kí, àm-sı̂ lóng-chóng chū-chı̍p tı̄ o̍h-thiaⁿ, chū-siu kàu 7-tiám, chiū tio̍h hoa-teng jı̍p pâng-keng khı̀ khùn, bē-sái-tit koh tiám-hoé. Nā-sı̄ Chin-seng hùn-chı̀ beh bián-kióng, chiū tng lâng khùn-tiām-chēng ê sı̂, khí-lâi tiám i só͘ pı̄-pān ê teng-hoé, kiaⁿ-liáu sian-siⁿ khoàⁿ-tio̍h, chiū phak-tı̄ phoē-lāi, sè-jı̄ lâi tha̍k. 
 Chit-pái sià-kam sûn-keng tùi-hia koè, khoàⁿ-kı̀ⁿ bı̂n-chhn̂g lāi ū hoé ê iáⁿ, in-ūi Chin-seng khàm-liáu bô-bā, ū hoé-iáⁿ chiò--chhut-lâi. Sian-siⁿ chiū hoah, 
 Chin-seng, Chin-seng! 
 Chin-seng thiaⁿ chı̍t-ē, lóng m̄-káⁿ chhut-siaⁿ, sûi-sı̂ kín-kín ēng chhiú tēⁿ-hoé hō͘ i hoa, lóng m̄-káⁿ chò-siaⁿ, kiaⁿ-liáu nā ēng chhùi pûn, ē hō͘ sian-siⁿ thiaⁿ-tio̍h. Sian-siⁿ thiaⁿ-kı̀ⁿ bô chhut-siaⁿ, koh khoàⁿ-kı̀ⁿ bô hoé-iáⁿ, ka-kı̄ lia̍h-chò khoàⁿ-chhò, chiū chò i khı̀. 
 Keh-jı̍t sian-siⁿ chū-chı̍p, sià-kam kóng, i cha-mê tı̄ Chin-seng ê phoē lāi, ū khoàⁿ-kı̀ⁿ kng-kng ê hoé, hut-jiân bô-khı̀. Pa̍t-ê sian-siⁿ chhiò-chhiò kóng, Mı̂-phoē lāi kiám ū koài-mı̍h? 
 Chin-seng chiap-soà án-ni bián-kióng kài chē mı̂. Ū chı̍t mê-hng mı̂-phoē khàm-liáu siūⁿ kı̄n hoé, soà ín hoé khí-lâi, kui-ê siuⁿ-á teh to̍h-hoé. Chin-seng in-ūi chù-sı̂n teh siūⁿ chheh, liân i thâu-khak-téng ê mn̂g-sûi-á iā sio kah khiû-liù-liù, chhàu-hiⁿ-hiⁿ iā m̄-chai. Hit-ê sı̂-tāi ha̍k-seng sı̄ lâu mn̂g-sui, pı̄ⁿ mn̂g-boé sǹg-sı̄ chin sı̂-kiâⁿ. In-ūi hit-ê hoé, sı̄ ûn-á sio--lâi. Kàu thǹg-tio̍h bah ê sı̂, kia̍h-thâu chı̍t-khoàⁿ, chin toā -kiaⁿ. Thâu-khak ná-chún beh nǹg-jı̍p hoé-lô͘. Chiū bùn--chhut-lâi, tùi mı̂-phoē téng tian-tò kā i teh hō͘ i bā-bā, bô hong thang thàu-khùi, hoé chiū hoa--khı̀. Hian khí-lâi khoàⁿ, mı̂-phoē sio chı̍t-âm, hó-ka-chài sı̄ ka-tı̄ ê, khah bô būn-tê. 
 Thiⁿ-kng pêng-iú mn̄g kóng, Chin-seng, lí cha-mê tı̄ teng-hoé-kha tha̍k àm-chheh hōⁿ? Chin-seng kóng, Lí tùi tó-ūi ē-chai? Chai--noh! Lí ê phı̄ⁿ-khang kui-ê sı̄ o͘-ian. Chin-seng chai-iáⁿ phoē-lāi bián-kióng bô thò-tòng; chiū siūⁿ-beh piàn-thong. Hit-sı̂ chhiú-tiān tú-á teh-bē, siūⁿ ài hit-hāng khah hó-sè; m̄-kú khah bô keng-chè, chiū pā. Hit-tia̍p tú-tú hioh-joa̍h. 
 Hioh-joa̍h tiong, hui-siông bián-kióng, hāu-tiúⁿ chí-tēng nā hân-hā ê sı̂, thang chū-iû khı̀ tha̍k thian-lō͘ le̍k-thêng siōng-hā koàn, kàu jı̍p-o̍h ê sı̂ thang lâi khó, 1-miâ siúⁿ 3-kho͘, 2-miâ 2-kho͘, 3-miâ 1-kho͘. 
 Kàu khui-o̍h ê sı̂, chit-hāng thian-lō͘ le̍k-thêng, Chin-seng niá tio̍h 1-téng-siúⁿ, chin hoaⁿ-hí. Iū-koh pe̍h-oē-jı̄ iā 100-hun. Tit-tio̍h Sam-kiōng hiaⁿ ê pang-chān, Jı̍t-pún-bûn iā chám-jiân chı̀n-pō͘. 
 Chı̍t-jı̍t chhı̀-giām, pun-toaⁿ ê sı̂, Sam-tāi sian-siⁿ chin kı̂-koài, teh-siūⁿ Chin-seng pún-té sı̄ 30-tiám, cháiⁿ-iūⁿ hioh-joa̍h āu lâi khó, ē 85 tiám, giâu-gı̂ i sı̄ thau-khoàⁿ. Chiū te̍k-pia̍t koh kiò lâi i ê siok-siā, koh-chài kā i khó chı̍t-piàn. Bô-phah-sǹg khó chı̍t-ē tian-tò chē. 
 Tiong-tàu, sian-siⁿ chò-hoé chia̍h-pn̄g ê sı̂, tāi-ke teh hoē. Sam-tâi sian-siⁿ mn̄g kóng, Chin-seng pa̍t-mı̍h ê khò-thêng sêng-chek sím-mı̍h khoán? Kı̂-û ê Sian-siⁿ lóng kóng, Put-chí chı̀n-pō͘. Sam-tâi sian-siⁿ kóng, Goá só͘ kà ê kok-gú kap sǹg-siàu chit 2 khò, chin hó sêng-chek. Kı̂-koài chit-ê gín-ná! Chit-tia̍p liáu-āu, sian-siⁿ chin te̍k-pia̍t thiàⁿ i, khó-sioh Chin-seng sı̄ lám-sin. I siūⁿ ka-tı̄ chin han-bān, sui-jiân sı̄ lám-sin-miā, iā sı̄ chin phah-piàⁿ. Tı̄ i ê chheh lāi ū siá 2 kù kó͘-lâng-giân teh ka-tı̄ bián-lē:--- 
 1. It-khı̂n thian-hā bû lân-sū 
2. Ū-sim phah-chio̍h, chio̍h chiâⁿ chng. 16 Lí, lâi khı̀ Pàng-kà ê sı̂, Chin-seng tńg-khı̀. Hit-sı̂ tı̄ Chēng-chúi piⁿ, ū chı̍t-ê lâng, hut-jiân chiūⁿ-tâng, kóng-sı̄ in chhù-lāi hit-sian Tè-kun teh hián-sèng, tùi i teh hū-sin. Hoan-hù tio̍h kā i khí-biō, kóng Tè-kun teh-beh koh lı̂m-kàu. Chiūⁿ-tâng ê lâng miâ-kiò Iang-a, lâng soà kiò i tâng-ki Iang-a. Kó-jiân tı̄ i ê chhù-chêng khí chı̍t-keng Tè-kun-biō, Tè-kun hit-sian pu̍t, iā koh-chài têng le̍k-kim, kı̂-û ê gû-iâ, bé-iâ, hó͘-iâ, 18 lô-hàn chit-sı̂ iā pı̀ⁿ chin-chē, lóng-chóng koh khai-gán, chhat-kàu kim-niah-siahN. Che-sı̄ chng-nih bê-sı̀n ê lâng, khoàⁿ i chiūⁿ-tâng, lia̍h-chún ū-iáⁿ, chiū sio-cheⁿ chhiáⁿ in ê pu̍t-á lâi tàu-lāu-jia̍t. Tè-kun thı̀-bı̄n, khai-gán bêng-pe̍k, chiū kéng chı̍t-jı̍t beh khı̀ Chhài-liâu khe-té chhiáⁿ-sı̂n: In-ūi khai-gán liáu tio̍h chhiáⁿ-sı̂n, pu̍t-á chiah káⁿ koh lâi hū-sin. Chin-seng khı̀ khoàⁿ, siūⁿ-liáu chin mâu-tún, pu̍t-á pí lâng khah bô sè-le̍k, tio̍h chhiáⁿ chiah káⁿ lâi, cháiⁿ-iūⁿ ē pó-pı̀ lâng. Jı̍t-chí kàu, kó-jiân toā-kiō, kiō-á, toā-kı̂, lô-kó͘, sòng-kang kui toā-tı̄n, chiū tùi Chhài-liâu-khe tı̍t-tı̍t khı̀. Tı̄-hia hoat-koaⁿ kòng-kó͘ liām-chiū, kàu tiong-tàu tâng-ki Iang-a chiū chiūⁿ-tâng, kia̍h kiàm phoà-tâng, phoà-tit hoeh-lâu moá-bı̄n. Ná-chún A-khap-ông hit 340 miâ ê tâng-ki. Chhiáⁿ-sı̂n bêng-pe̍k, chiū pâi-lia̍t tò-tńg, í-keng beh jı̍p-chng, Chin-seng thiaⁿ-kı̀ⁿ chhı̀ⁿ-chhàⁿ-kiò, chiū pháu-khı̀ Chēng-chúi khe-piⁿ ê kiô-thâu, ài khoàⁿ chhiáⁿ-sı̂n tńg-lâi ū sím-mı̍h koh-iūⁿ. Kó-jiân chı̍t-tı̄n tı̍t-tı̍t lâi. Hut-jiân chı̍t-téng kiō-á, kng chı̍t-chiah hó͘-iâ, chhin-chhiūⁿ niau-á hiah toā chiah, tı̍t-tı̍t hián tı̍t-tı̍t lâi. Soh-á pa̍k bô ân, kng tùi kiô-nih koè, soà kō-lō tùi Chēng-chúi khe-té lo̍h-khı̀, kai-chài sı̄ sí-mı̍h; beh-sı̄ oa̍h-mı̍h--leh, chit-táu chiū chia̍h-chúi chia̍h kah háu. Kng ê lâng, kín kha-chhiú, chiū lo̍h-khı̀ kā i hû--khí-lâi. Tāi-ke chhiò kah, kóng hó͘-iâ koh ē chhùi-ta. * * * Chhiáⁿ-sı̀n tńg-lâi, tı̄ in biō-chêng ū khí chı̍t-keng toâⁿ, toâⁿ ê āu-piah chhāi chı̍t-ki tek-boé koân ê teng-ko; teng-ko ê thô͘-té phoah o͘-káu-hoeh tı̄-hia. Chin-seng khoàⁿ-liáu m̄-chai siáⁿ ı̀-sù. Chı̍t-jı̍t tâng-ki Iang-a koh chiūⁿ-tâng, peh-chiūⁿ chhù-téng, tı̄ i ê toâⁿ-téng kia̍h 2-ki kiàm, bú-lâi bú-khı̀, bú-liáu chiū tùi chhù-téng thiàu-lo̍h thô͘-kha. Āu-lâi chiū chhiok-thô͘ ı̀n thô͘-gı̂n, thia̍p chı̍t thoah-á tı̄ⁿ-tı̄ⁿ, ēng hong-tiâu hong--teh. Hit-sı̂ chng-nih ê lâng khoàⁿ i pı̀ⁿ án-ni, ū-ê kóng, Á, chit-ê lâng teh khí-siáu; ū-ê teh chı̄-bú-chı̄-chū. Thiaⁿ-kı̀ⁿ teh kóng, tâng-ki Iang-á teh ké-siáu, lâng sái-lōng i án-ni siáu, beh lâi thâi-sí Chēng-chúi khe ê lo̍h-kàu-lâng. Chin-seng thiaⁿ chı̍t-ē chin kiaⁿ, tńg-khı̀ chiū kā lāu-bó kóng, Nā-sı̄ Chı̀-khı̂n an-ùi i kóng, m̄-bián kiaⁿ, nā m̄-sı̄ Siōng-tè ê chí-ı̀, chiū chı̍t-ki thâu-mn̂g iā bē-ē sit-lo̍h. * * * Keh-jı̍t Chùn-tek-sai, thiaⁿ-lâng hong-siaⁿ, kóng tâng-ki Iang-a chù-thô͘-gı̂n; i sı̄ nah-phı̄ⁿ koh iⁿ-òⁿ ê lâng, koh-sı̄ Pak-koán-sai. I kā-lâng kóng, Âng-ı̂ Iang-a
óng e̍h ò ô͘-ı̂n;
oá be̍h âi í ā oàⁿ-māi è. Kóng-liáu chiū khı̀. Tú-tio̍h i bô tı̄ hiuⁿ-toâⁿ, chiū àm-chı̄ⁿ kā i thiah-khui hong-tiâu, khui thoah-á chhut-lâi khoàⁿ, chiū kóng, Ou-ah, o̍h iah ē. Kóng ê sı̂, tâng-ki Iang-a tı̄ hia jı̍p-lâi, khoàⁿ Chùn-tek-sai thau-khui i ê gı̂n, chiū chin siū-khı̀, liâm-piⁿ chiūⁿ-tâng, poe̍h i 2-ki kiàm, tı̍t-tı̍t jiok. Chùn-tek-sai kiaⁿ-ka̍h ı̀ⁿ-ò͘ⁿ-kiò, toā-pō͘-cháu sè-pō͘-lap, cháu-tùi Chin-seng in chhù chiū chǹg jı̍p-khı̀, Chı̀-khı̂n mn̄g i siáⁿ tāi-chı̀, Chùn-tek-sai kàu-ūi. Iām-iām, m̄ ang óng,
âng-ı̂ Iang-a beh âi--goá. Chin-seng khoàⁿ i bı̄n-á chheⁿ-sún-sún, chiū-chai kin-ná-jı̍t sı̄ gûi-hiám ê sı̂ lah. Chı̀-khı̂n chiū chhoā i bih-tı̄ pâng-keng. Kó-jiân sı̄, tâng-ki Iong-á chı̍t-tè chhoē-kè chı̍t-tè, hm̀-hm̀ kiò, chin chhiⁿ-kông. Chùn-tek sai, siūⁿ m̄ thò-tòng, chiū tùi lāi-bı̄n chhut-lâi, cháu tùi āu-bé-mn̂g khı̀. Chhàu-káu-miā! Hō͘ i khoàⁿ-kı̀ⁿ, chiū tı̍t-tı̍t tui. I cháu-khı̀ bih tı̄ Khı̂-á ê phoà-chhù-á, siáu-lâng jiok tùi hia jı̍p-khı̀, tùi Chùn-tek sai kā i jih toà í-tiâu, kia̍h kiàm tùi chhùi-phé tı̍t-tı̍t kā i kù. Kù koh hm̀-hm̀-kiò, thiaⁿ-tio̍h oē chiâⁿ chhı̀n. Chhùi-phé kù-liáu thàu-khang, chiū hiàm i khí-lâi, ah tùi Chin-seng ê chhù-chêng kè-khı̀. Chin-seng khui-mn̂g kā khoàⁿ, Chùn-tek sai chiàⁿ-pêng chhùi-phé huih-á chim-chim-lâu, ēng chhiú oeh i ê huih, hiù thó-ka̍k, siūⁿ-tio̍h oē kiaⁿ. Tâng-ki Iang-á ah Chùn-tek sai beh khı̀ chhòng siáⁿ? Ū lâng kóng: “Ah i khı̀ kô͘ io̍h.” Chin-seng teh siūⁿ, án-ni phah-sǹg sı̄ thâi-lâng siūⁿ chhò, chiū tāi-ke tı̄ thiaⁿ--nih teh hoē. Keh-piah chò-ba̍k sai-hū Kiong-peh-á iā kè-lâi lām teh hoē. Hut-jiân tâng-ki Iang-á koh-chài thiàu-lâi, sè-bı̄n koh-khah hiong-ok, iû-goân kia̍h hit nn̄g-ki kiàm-píⁿ, hiông-hiông tùi Kiong-peh-á siang-pêng keng-thâu chiū kā i tah lo̍h-khı̀. Kiong-peh chiū toè i chhut-khı̀. Chin-seng kiaⁿ kah bē kóng-oē. Khı̀ Kiong-peh in tau, ēng i ê kiàm pí âng-keh-toh téng ê cha̍p-kài-tiâu, kóng: “Ní-ní thiah lo̍h-lâi!” Kiong-peh sı̄ sı̀n Chú ê lâng, kóng: “Bô.” Siáu-iong chek-sı̂ ēng i ê nn̄g-ki kiàm chiū phoà-lâi. Kiong-peh sı̄ ū ē-sı̀ ê lâng, choa̍h chı̍t-sin, tùi i ê āu-piah kā i lám-teh, àn-sǹg beh chhiúⁿ i ê kiàm. Bô phah-sǹg siáu-lâng thài ū-la̍t, nn̄g-ki kiàm tı̍t-tı̍t bú. Kiong-peh ê bı̄n hō͘ i phún-tó kúi-nā lı̍h. Hit-tia̍p sı̄ tı̄ thiaⁿ-nih teh phún. Chhù-piⁿ koh chı̍t-ê sı̀n Chú ê lâng, kiò-choè Chio̍h-tēng ko, thiaⁿ-kı̀ⁿ lı̀n-lòng-kiò bô khoà soé thâu-bı̄n, chiū jio̍k khı̀ khoàⁿ. Khoàⁿ in tı̄ hia teh phún, kā Kiong-peh-á kóng: “Kiong-hiaⁿ ah! Pàng khui!” I chiū toā-ē kā i sak-khı̀, nn̄g-ê chiū tı̍t-tı̍t cháu, siáu-lâng sı̄ tı̍t-tı̍t jiok. Tı̄ Chin-seng ê chhù kap Kiong-peh ê chhù, ū saⁿ-chiap ê thong-hāng, bé-hāng ûi chı̍t-ê lâng goā koân ê tek-chhı̀-lı̄-á, in chhin-chhiūⁿ gû, cháu kah pı̀n-pòng-kiò, thiàu tùi lı̄-á téng kè. Siáu-iang tùi āu-piah jiok-lâi, chiong kiàm cha̍k-khı̀, kiàm-bé chha̍k tiâu Chio̍h-tēng ko ê thâu-khak-sim. I chek-sı̂ poa̍h thó-ka̍k, kín béng piàⁿ-khı̀ sa chı̍t-tiâu soh-á, tng i koh cháu tùi hit-tiâu hāng-thâu lâi, chiū poān-tó i ê kha, ēng hun-chhe-thâu toā-ē chiū kā i hmh-tùi thâu-khak lo̍h-khı̀. Siáu-iang chı̍t-sı̂ chhin-chhiūⁿ Koh-li-á tó tùi thô͘-kha lo̍h-khı̀. Chı̀-khı̂n pún-té mn̂g chhoàⁿ-leh, thiaⁿ-tio̍h in lı̀n-lòng-kiò, chiū tù bē tiâu, kia̍h-tó chı̍t-ki thûi-á, chiū jiok chhut-khı̀, siūⁿ beh kā i kòng chı̍t-ē hō͘ i tó-toē. Siàu-liân to iā bat hut-tó cheng-piàng-chha̍t kúi-nā ê, hô-hòng chı̍t-ê siáu-lâng? Beh tùi-te̍k Siōng-tè ê peh-sı̀ⁿ, káⁿ m̄-tio̍h piàⁿ chı̍t-ē siⁿ-sí. Khui-mn̂g chhut-khı̀, tú-tú pí chı̍t-ē chhiú; nā-sı̄ pa̍t-lâng ê hun-chhe-thâu seng tia̍p-kàu i ê thâu-hia̍h, Siáu-iang sūn-sè chiū tó lo̍h-khı̀. Lâng soah hong-siaⁿ “Toā-chhoan ê bó͘ phah-tó tâng-ki Iang”. Khah oàⁿ kéng-chhat lâi Tâng-ki Iang-a í-keng cheng-sı̂n, kéng-chhat kā sàm koè-lâi sàm koè-khı̀, i to-ā m̄-káⁿ koh tín-tāng. Chiū pa̍k khı̀ gê-mn̂g, kā i koat, kā i hoa̍t. Liáu-āu so̍h-so̍h tńg-lâi, soà m̄-bat koh chiūⁿ-tâng. Tāi-ke soà ài-chhiò kóng, Tè-kun khah-su pat-sian. Tùi án-ni chiū an-chēng. Chiàⁿ chhin-chhiūⁿ si kóng, Mô͘-kúi sè-le̍k hiông-ok khún-pek,
Ài-bia̍t I ê peh-sı̀ⁿ,
Ki-tok pó-hō͘, iâⁿ-koè kiàm-kek,
Pêng-an, bô siáⁿ tāi-chı̀. 17 Siuⁿ-lāi ê Koài-mı̍h Chit-ê sū koè-liáu, Chin-seng beh-koh khı̀ jı̍p-o̍h, nā-sı̄ bô chı̂ⁿ. Hit-sı̂ tú-tio̍h lâng beh bō͘-chı̍p se nâ-tâu. Chı̀-khı̂n siūⁿ-tio̍h bô chı̂ⁿ thang hō͘ kiáⁿ tha̍k-chheh, iā teh siūⁿ beh hō͘ It-chú iā soà tha̍k Lú-o̍h, chiū ia̍h khı̀ ín chit-hō kang, khı̀-kàu lâm-lō͘ Hōng-soaⁿ hit-sı̀. Chhù-nih pàng Chin-seng kap It-chú í-kı̍p hiaⁿ-ko hiaⁿ-só kap chı̍t-ê lāu-má tı̄-teh. Sǹg-sı̄ ūi-tio̍h kiáⁿ, chiah-tio̍h án-ni phun-pho. * * * Lāu-bó chhut-goā hit-nı̂ Chin-seng 15 hoè, It-chú ah 16 hoè. Chin-seng thiaⁿ It-chú ê siaⁿ-im, khoàⁿ i ê kiâⁿ-ta̍h, kàu-gia̍h chai i ê ı̀-sù; nā-sı̄ Chin-seng sı̄ chèng-tı̍t ê gín-ná, m̄-khéng poâⁿ-chhiûⁿ lâi thau-chia̍h chháu; hòng-kiàm í-keng jı̄n i chò chí-moē, tek-khak beh siám-pı̄ Àm-lūn ê bê-he̍k. Jı̍t í-keng àm, Chin-seng chiū chiong í-liâu chò bı̂n-chhn̂g, tiām-tiām bô chò-siaⁿ. Hit-sı̂ hiaⁿ-ko tı̄ hit-pêng khùn-pâng thiaⁿ-kı̀ⁿ, chiū kā Chin-seng kóng, Tio̍h jı̍p lāi-bı̄n khah bô-báng, toà-hia bô báng-tà. Chin-seng kóng, Bô iàu-kín, Gô͘-Béng chhı̄ báng, goá sı̄ chai i ê thun-lún siáⁿ khoán. It-chú tùi lāi-bı̄n iā chhut-siaⁿ kiò, Chin-seng ah, jı̍p-lâi khùn. Chin-seng ı̀n, Goá toà-chia chiū kàu-gia̍h. It-chú ê siaⁿ-im kap i ê hêng-ûi, oán-jiân chhiū-téng ê am-pô͘-chê; kàu-gia̍h tín-tāng lâng ê sim; nā-sı̄ Chin-seng koat-toàn beh siú tō-lí, chhin-chhiūⁿ siú ba̍k-chiu-jı̂n, chiū khùn-tı̄ í-liâu kàu khui-o̍h. To̍k-báng ê lı̄-hāi, ín-iú ê bê-he̍k, it-chhè bô kàu i ê sin-khu. Nā-chún sai-bô chia̍h chek-pı̄ lâ-lô-pho-àm ê sian-ti, kan-ta khiā-tı̄ i ê sin-piⁿ. * * * Jı̍p-o̍h ê kı̂ í-keng kàu, Chin-seng chiū koh khı̀ Hú-siâⁿ. Hit-tia̍p chhù-piⁿ ū chı̍t-ê pêng-iú kiò-chò Chú-kò͘ hiaⁿ, toà-tı̄ sin-lâu lāi āu-piah lâu, teh hō͘ Eng-kok Bo̍k-su chhiàⁿ chò pâi-toh, chéng-lí lāi-bı̄n. Hit-tia̍p Bo̍k-su m̄-chai khı̀ tó-ūi hioh-joa̍h, lâu Chú-kò͘ hiaⁿ teh chiú-lâu. I khoàⁿ-kı̀ⁿ Chin-seng tùi hia koè, chiū kiò, Chin-seng ah, khí-lâi chia thit-thô. Chin-seng chin hoaⁿ-hí; nā-sı̄ ı̀n kóng, Kiaⁿ-liáu ū lâng tı̄-teh goá m̄-káⁿ, Chú-kò͘ hiaⁿ kóng, Bo̍k-su bô tı̄-teh, chò lí an-sim. Chin-seng kóng, Hó, lâi khoàⁿ Eng-kok-lâng ê só͘-chāi, siⁿ-chò sím-mı̍h khoán. Kóng-liáu chiū peh tùi lâu-téng khí-khı̀. Chú-kò͘ hiaⁿ tmı̂ in ê kheh-thiaⁿ kā i chhoā kàu khùn-pâng, khoàⁿ-tit chin sóng chin súi. Kā i kóng, Bı̂n-chhn̂g chin sóng neh, nńg-sı̀m-sı̀m, lí chhiáⁿ kā i khùn khoàⁿ-māi. Chin-seng kóng, M̄-thang no͘h, lâng che-sı̄ Bo̍k-su teh khùn, hit-tiuⁿ sı̄ Bo̍k-su-niû teh khùn. Chú-kò͘ hiaⁿ kóng, Bô hông, lí kā i khùn khoàⁿ-māi, pa̍t-jı̍t mā ē chò Bo̍k-su. Chin-seng kóng, Án-ni hàⁿ, hó, khùn-liáu kah-ē chò Bo̍k-su, goá tek-khak ài khùn. It--ah! Chiū kā tó--lo̍h-khı̀! Ō͘--ah! Chin sóng to-tio̍h, tó--lo̍h-khı̀, sı̀m bē soah. Chin-seng teh-siūⁿ, Eng-kok-lâng cháiⁿ-iūⁿ chiah hok-khı̀, sı̍t-chāi chin hó. Chiū peh-khí-lâi, koh chhoā i khoàⁿ to-á,chhiám-á, toh-kin ta̍k-hāng súi-tang-tang; koh chhoā i khoàⁿ in ê piān-só͘, chhòng-kàu chin chheng-hiu koh hó-khoàⁿ, iā bô chhàu-bı̄. Chin-seng thó͘-khùi, Ah! Lán sı̍t-chāi bē-pí-tı̍t. Cháiⁿ-iūⁿ Eng-kok-lâng toà hó, khùn hó, chia̍h hó, chhēng hó, pàng hó, ta̍k-hāng hó. Pêⁿ-pêⁿ sı̄ Siōng-tè ê peh-sı̀ⁿ, cháiⁿ-iūⁿ in chiah-nih hù-kùi, lán chiah-nih chho͘-ló͘. Há, há, Sian-siⁿ ū kóng, Ná-á tùi i ê kiáⁿ Siám, Hâm, Ngá-hut kóng, Ka-lâm siū chiù-chó͘ chò lô͘-po̍k, Siám chò chhe-ēng, Ngá-hut khiā-khí Siám ê pò͘-pı̂ⁿ, (Chhòng 9:26, 27) In Au-chiu-lâng sı̄ Ngá-hut ê hō͘-è, lán sı̄ Siám ê hō͘-è, lán tio̍h khí pò͘-pı̂ⁿ lâi hō͘ in khiā-khí, lán tio̍h lô-tōng, in tio̍h chheng-sóng, pí in khah su, che sǹg iā eng-kai. Hut-jiân tı̄ lâu-kha ū phoê-ê-siaⁿ, khih-khih-kho̍k-kho̍k, teh peh-chiūⁿ lâu-téng. Sı̄, Ko͘-niû teh-lâi, Bo̍k-su bô tı̄-teh, ū kau-thok i ū-sı̂ lâi sûn-sı̄. Chú-kò͘ hiaⁿ chheⁿ-kông kā Chin-seng kóng, Ko͘-niû lâi--lah!! Chin-seng chin kiaⁿ, kóng, Taⁿ beh án-choáⁿ? Chú-kò͘ hiaⁿ chiū kín-kín chhoā i khı̀ āu-piah lâu-téng ê cháu-bé-lō͘, tı̄-hia ū chı̍t-kha chheⁿ-ê siuⁿ-á, m̄-chai kū-té sı̄ chò sím-mı̍h lō͘-ēng. Chiū kā i kóng, koáⁿ-kín bih-tı̄ lāi-té. Chin-seng thàn i ê oē, chiū nǹg-tı̄ hia, i chiū tùi siuⁿ-á-mn̂g kā só-teh. Hit-sı̂ Ko͘-niû chiūⁿ-lâu, sı̀-kè-khoàⁿ, sı̀-kè-sûn iā kiâⁿ-tùi Chin-seng só͘ bih ê siuⁿ-á piⁿ keng-koè, kóng, Chú-kò͘ chit-kha siuⁿ, kā i khui khí-lâi pha̍k. Chú-kò͘ chin kiaⁿ, kóng Hó. Chin-seng tı̄ siuⁿ-té àm-bong-bong, koh chhàu-phú, iū-koh chin kiaⁿ; in-ūi Ko͘-niû nā siūⁿ-beh khui-siuⁿ khí-lâi khoàⁿ, goá chiū hāi--lah, ē hō͘ i loā-chò chha̍t, koh ē liân-lūi Chú-kò͘ hiaⁿ bô thâu-lō͘, chit-sı̂ kiaⁿ-ka̍h kha-chhiú-bah ē chhoah; nā-sı̄ ka-chài hit-kha siuⁿ-á hē-liáu chin chāi, bē tín-tāng. Soà siūⁿ-tio̍h Sin-tó-siong sian-siⁿ, beh thau-cháu khı̀ Bí-kok ê sı̂, bih-tı̄ Bí-kok chiàn-chûn lāi, hō͘ Jı̍t-pún-koaⁿ chhiau-bô-tio̍h, chhoē nā ū-tio̍h sı̄ sí-choē. Hit-sı̂ teh chhoē, m̄-chai Sin-tó sian-siⁿ loā-nih kiaⁿ--leh! Chin-seng siūⁿ-liáu ê sı̂, thiaⁿ-kı̀ⁿ kha-pō͘-siaⁿ tùi tang-pêng, kho̍k-kho̍k-kiò, ûn-ûn-á teh-khı̀, sim-koaⁿ chiū pêng-an. Hit-sı̂ Chú-kò͘ khoàⁿ Ko͘-niû chhut-khı̀ chiū lâi khui-só, hian-koà hō͘ Chin-seng chhut-lâi. Chin-seng tah i ê keng-thâu kóng, Ái--ioh, hiám làu-khùi! Chú-kò͘ chhiò ka̍h tó-ló toà lâu-pang, kóng, Āu-pái chiah koh lâi. Chin-seng kóng, To-siā, lí chhiáⁿ goá bô-êng.