跳至內容

Gô͘ Têng-hong Thoân-tō ê Sió-toān

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
Gô͘ Têng-hong Thoân-tō ê pún só͘-chāi chiū-sı̄ Báng-kah. I tı̄ Bêng-tı̄ 3 nı̂ 10 ge̍h 24 jı̍t chhut-sı̀. Soè-hàn ê sı̂ ū tha̍k Hàn-o̍h; kàu khah toā hàn chin jı̄n-chin gián-kiù Khóng-chú chheh. Kàu 15 hè hit-sı̂ Hoat-kok lâi phah Tâi-oân(Se-á-hoán) tı̄ toē-hng choē-choē só͘-chāi put-chí jiáu-loān. Tı̄ Báng-kah hiah-ê Sam-tāi-sèng(N̂g, Lı̂m, Gô͘) toā khún-tio̍k kàu-hoē, kóng, nā ū Lé-pài-tn̂g chiū bô Sam-tāi-sèng, nā ū Sam-tāi-sèng chiū bô lé-pài-tn̂g. Peh-sı̀ⁿ toā jiáu-loān beh thiah Lé-pài-tn̂g. Hit-sı̂ Gô͘ Têng-hong phah-lô tı̄ koe-lō͘, chhut-la̍t kiò lâng lâi thiah pài-tn̂g. Bô-kú kúi-nā chheng lâng kia̍h ke-si, lâi thiah pài-tn̂g. 
Keng-kè kúi-nā nı̂ kú, Gô͘ Têng-hong chiū khı̀ kiâⁿ gê-mn̂g, í-kı̍p choè Sian-siⁿ. Kàu Bêng-tı̄ 29 nı̂ 4 ge̍h,I poaⁿ khı̀ Sek-kháu (Siông-san) choè sian-siⁿ. Tı̄ hia Sek-kháu ê Thoân-tō Tân Lêng ín-chhoā i lâi chiū-kūn Chú. Tùi-te̍k pı̀ⁿ-choè pêng-iú, Khóng-chú ê ha̍k-seng chiâⁿ-choè Ki-tok ê chhin-peng. Gô͘ Têng-hong Sian-siⁿ chhē-tio̍h oa̍h-miā ê lō͘ koh thiaⁿ-kı̀ⁿ Ki-tok ê siaⁿ kóng, “Tè goá,” i chiū pàng-sak it-chhè lâi tè Chú. 
Ū chı̍t jı̍t chha-put-to 32 nı̂ chêng, Tân Lêng Thoân-tō chhoā i kàu Báng-kah Lé-pài-tn̂g, kóng ū chı̍t ê tha̍k-chheh-lâng him-bō͘ ài jı̍p Sı̂n-ha̍k tha̍k-chheh. Hit jı̍t goá ê lāu-pē tú-tú tı̄ Báng-kah, goá iā tı̄-teh. Tân Lêng Thoân-tō kóng, “Kai Bo̍k-su, chit ūi sian-siⁿ ài choè thoân-tō, kūn-lâi siông-siông lâi Sek-kháu lé-pài.” Gô͘ Sian-siⁿ chhēng chı̍t niá chhiⁿ-saⁿ, tı̀ oáⁿ-bō chē tı̄ í-nı̍h, ba̍k-chiu kim-kim khoàⁿ goá ê lāu-pē. I chiū kap i kóng choē-choē oē, soà mn̄g kóng, “Lí siūⁿ ài choè thoân-tō?” Gô͘ Sian-siⁿ ı̀n kóng, “Kai Bo̍k-su, goá beh choè thoân-tō kàu chı̍t-sı̀-lâng.” Siāng hit nı̂, 1897, Gô͘ Sian-siⁿ jı̍p Tām-chúi Sı̂n-ha̍k choè ha̍k-seng. 
In-ūi i sı̄ tha̍k-chheh-lâng, hàn bûn i bat put-chí chhim, i iā chin gâu siá-jı̄. Tı̄ Tâi-oân chin-choē lâng chin him-bō͘ i ê jı̄. 
Tı̄ 1898 nı̂ 4 ge̍h 22 jı̍t, phài i khı̀ Chú-tńg-kha choè thoân-tō. Tı̄ hia kúi-nā nı̂ kú choè kang, kap tāi-ke put-chí chhin-chhiat. Āu-lâi khı̀ tiàm Thô-hn̂g, Sin-tek, Koe-lâng, Pak-tâu, Sū-lı̂m chiah-ê lé-pài-tn̂g. Bô-lūn khı̀ sím-mı̍h só͘-chāi i kap chèng-lâng chin khoài se̍k-sāi, in-ūi i gâu kau-poê pêng-iú. 
Tı̄ chit 30 nı̂ koh 3 ge̍h jı̍t kú, Gô͘ Thoân-tō put-chí un-khûn choè Chú ê kang. In-ūi i chin hó kháu-châi, siaⁿ-im hó, koh oa̍h-tāng, tùi án-ni choē-choē lâng ài thiaⁿ i ê ián-soat. I iā chin ài pò-iông Chú ê hok-im; lóng boē ià-siān, nā chhiáⁿ i ián-káng i m̄-bat the-sı̂. 
Tı̄ chit kúi nı̂ ê tiong-kan i tiàm tı̄ Sū-lı̂m choè thoân-tō, chóng-sı̄ múi lé-pài i iā chhut-la̍t pò͘-tō tı̄ Ē-koe-hú-teng Lé-pài-tn̂g. Lō͘-bé pái soat-kàu iā-sı̄ tı̄ hia. Hit àm i chiong “Ài” choè toê-ba̍k. The̍h hún-pit siá chı̍t jı̄ “Ài” tı̄ o͘-pang nı̍h. Sin-thé sui-jiân tām-po̍h loán-jio̍k, i iā-sı̄ chı̄n i só͘ oē ê lâi thoân. Hit-jı̍t chiū-si 6 ge̍h 5 jı̍t. Kàu 6 ge̍h 11 jı̍t ē-po͘ 4 tiám cheng hut-jiân hō͘ siōng-chú kéng-tiàu. Hit chá-khí i ê seng-khu bô pı̄ⁿ-thiàⁿ. Kàu ē-tàu iáu kap ke-lāi chē-toh, āu-lâi khı̀ the, hioh-khùn, koh bô loā-kú Thiⁿ-pē kéng-tiàu i; hióng-siū 60 hè. 
Tı̄ 6 ge̍h 18 jı̍t, ē-po͘ 2 tiám cheng tı̄ Sū-lı̂m Lé-pài-tn̂g ū choè chòng-sek. 
Chú-lí: Tiuⁿ Bo̍k-su 
Tha̍k Sèng-keng: Chiong Bo̍k-su 
Lí-le̍k: Kai Sian-siⁿ 
Soat-kàu: Bêng Bo̍k-su 
Tha̍k tiàu-tiān: Chhı̂ Chhun-kheng Tiúⁿ-ló 
Tap-siā: Gô͘ Su-mūi 
Chiok-tó, pı̀-sek: Tiuⁿ Bo̍k-su 
Jiân-āu goán sàng i kàu tı̄ Sū-lı̂m ê bōng-toē, tı̄ i lō͘-bé an-hioh ê só͘-chāi. 
( Tâi-oân Kàu-hoē-pò tē 532 koàn,1929 nı̂ 7 ge̍h)