Gē-su̍t káng-tâi Kiám-thó Tâi-oân Gē-su̍t ê Chú-thé-sèng
Guā-māu
Papora Thiāu káng, Bûn-eng kı̀-lio̍k Lán chêng-pái kóng ki-pún ê gē-su̍t khài-liām, chit-pái beh thó-lūn--ê sı̄, lán Tâi-oân kiám ū gē-su̍t? Nā ū, siáⁿ-mı̍h sı̄ Tâi-oân ê gē-su̍t? Tâi-oân ê gē-su̍t kiám ū chú-thé-sèng? Bı̄-lâi Tâi-oân ê gē-su̍t beh kiâⁿ hiòng tó-ūi khı̀--leh? Lán ùi le̍k-sú hun 5-ê kai-toāⁿ lâi-kóng: 1. Chheng-tiâu thóng-tı̄ Tâi-oân í-chêng, Tâi-oân ê gē-su̍t eng-kai tio̍h sı̄ goân-chū-bı̂n ê gē-su̍t. Tı̄ kok-cho̍k goân-chū-bı̂n tiong, khah ū gē-su̍t khı̀-bı̄--ê sı̄ Pâi-oan-cho̍k. Pâi-oan-cho̍k ê tiau-khek sı̄ siōng kia̍t-chhut--ê. M̄-kú, chit-chióng goân-chū-bı̂n ê gē-su̍t sı̄ khah chiap-kı̄n goân-sú khı̀-bı̄--ê, kap sı̍t-chè ê seng-oa̍h sio khan-liân. Chit-má seng-oa̍h hêng-thài iā lóng kái-piàn--ah, nā koh chò kap í-chêng sio-siāng ê chok-phín, chū-jiân sit-khı̀ i piáu-hiān seng-oa̍h cheng-sı̂n ê ı̀-gı̄. Án-ne koh chò--chhut-lâi ê chok-phín soà piàn-sêng kang-gē-phín, beh sǹg sı̄ gē-su̍t-phín ū khah bián-kióng. 2. Chheng-tiâu thóng-tı̄ Tâi-oân í-āu, ū chió-sò͘ ê bûn-jı̂n kap chò-koaⁿ--ê ū oē chúi-ba̍k-oē, che sı̄ ùi Tiong-kok thoân--lo̍h-lâi-ê. M̄-kú, chit-chióng tô͘ gē-su̍t-sèng bô koân, jı̂-chhiáⁿ kiám ē-tit sǹg sı̄ Tâi-oân ê gē-su̍t--leh? 3. Lán Tâi-oân khai-sí chiap-chhiok se-hong gē-su̍t khài-liām sı̄ tı̄ Jı̍t-pún sı̂-tāi. Jı̍t-pún-lâng khı̀ Au-chiu liû-ha̍k, tńg--lâi liáu-āu chiah khan-kà Tâi-oân-lâng. In-ūi Tâi-oân-lâng só͘ chiap--tio̍h-ê sı̄ keng-koè Jı̍t-pún bûn-hoà ê pak-tn̂g tńg-se̍h--chhut-lâi ê Ìn-siōng-phài kap Iá-siù-phài, kán-tan kóng sı̄ jı̄-chhiú-hoè. Chit-khoán tńg-se̍h ê lō͘-têng m̄-sı̄ chin tiōng-iàu, khah tiōng-iàu--ê sı̄, chit-sı̂ ê Tâi-oân oē-ka pēng-bô siūⁿ beh cháu-chhoē hit-sı̂ Au-chiu tú teh hoat-tián koh khah chiân-ūi ê gē-su̍t; chhin-chhiūⁿ Lı̍p-thé-phài, Dada chú-gı̄, Thiu-siōng-chú-gı̄ téng téng. Che poē-āu ê in-sò͘ ū khó-lêng sı̄ hit-sı̂ Tâi-oân ê siā-hoē iáu-boē sêng-se̍k kàu ē-tit chiap-siū ê thêng-tō͘. Oē-ka nā kiâⁿ tı̄ sı̂-tāi siuⁿ thâu-chêng, khióng-kiaⁿ boē-tit oa̍h--lo̍h-khı̀. Hit-sı̂ ê Tâi-oân sı̄ Jı̍t-pún ê sı̍t-bı̂n-tē, bô ka-kı̄ ê chèng-tı̄ tē-ūi. In-ūi chèng-tı̄ ê in-sò͘, kā oē-ka sok-pa̍k tiâu--leh, m̄-káⁿ oē piáu-hiān goā-bı̄n toā khoân-kéng ê chhiong-tu̍t. M̄-kú Tâi-oân oē-ka mā bô hiòng lāi-sim ê sè-kài thàm-thó. In só͘ oē--ê, chú-iàu sı̄ hong-kéng, hoe-chháu, jı̂n-bu̍t téng téng, piáu-hiān súi-súi ê thé-châi. Che chú-iàu sı̄ hit tong-sı̂ ê oē-ka ūi beh phah chhut ka-kı̄ jı̂n-seng ê lō͘, lóng ū kiōng-tông phah-piàⁿ ê hong-hiòng; jia̍t-lia̍t chham-ka Jı̍t-pún ê Tè-tián kap Tâi-oân ê Tâi-tián, tui-kiû jı̍p-soán choè siōng koân bo̍k-phiau. Chit ê bo̍k-phiau chin bêng-khak, mā tı̄ té-té ê sı̂-kan kó͘-lē chhut chı̍t-phit siàu-liân ê Tâi-oân-lâng kiâⁿ-jı̍p-khı̀ oē-toâⁿ, kiàn-lı̍p in ê miâ-siaⁿ, khak-lı̍p in tı̄ Tâi-oân oē-toâⁿ ê tē-ūi. Tùi lēng-goā chı̍t-ê kak-tō͘ khoàⁿ, chit-ê ēng Jı̍t-pún bûn-hoà ê gán-kài kap koaⁿ-hong chú-tō ê sêng-kong bô͘-sek, ná chhin-chhiūⁿ tô͘ khı̀ hō͘ kheng kheng-tiâu--leh kāng-khoán. Tâi-oân oē-ka cháu-chhoē ka-kı̄ ê lō͘, ēng Tâi-oân chò chú-thé ê khong-kan soà iā án-ne sok kàu chin iú-hān. Sui-jiân chiah ê oē-ka tı̄ gē-su̍t siōng ê sêng-chiū bô sǹg chin koân, khiok ē-tit sǹg sı̄ chin-chiàⁿ tāi-piáu Tâi-oân ê tē-it-tāi oē-ka. 4. Chiàn-āu, Tâi-oân koh oāⁿ chı̍t-ê thóng-tı̄-chiá, Kok-bı̂n-tóng chèng-hú. Gē-toâⁿ ê kè-ta̍t-koan mā chhin-chhiūⁿ hian-chheh án-ne, oāⁿ lēng-goā chı̍t-ê tô͘-bı̄n, Tiong-kok ê chúi-ba̍k-oē. Chhú-tio̍h chit-chūn gē-toâⁿ koân-ek --ê, chú-iàu sı̄ toè Kok-bı̂n-tóng chèng-hú lâi ê Tiong-kok pó-siú-phài oē-ka. Hit-sı̂ ê siàu-liân-lâng, í goā-séng-lâng ê chú-tē chò chú-thé, toā siaⁿ hoah-chhut “se-hong ê Thiu-siōng chú-gı̄ chiah sı̄ chin-chiàⁿ khah hiān-tāi ê gē-su̍t.” Nn̄g-pêng sı̄ chhá kah nāu-jia̍t kún-kún. Sı̍t-chè-siōng, Tiong-kok ê chúi-ba̍k-oē kap ēng hoah ê Thiu-siōng chú-gı̄, in kap Tâi-oân chit-tè thó͘-tē bô siáⁿ-mı̍h koan-hē, kiám ē-tit tāi-piáu Tâi-oân gē-su̍t--leh? Kóng tò tńg--lâi, tı̄ Jı̍t-pún sı̂-tāi nǹg-chhut-thâu ê tē-it-tāi Tâi-oân oē-ka, tı̄ gē-toâⁿ chū-jiân sı̄ kan-ta khiā tı̄ piⁿ--á ê hūn niā-niā, bô siū tiōng-sı̄. Tı̄ chit-chióng “jı̍t-thâu chhiah-iāⁿ-iāⁿ,” koân-pà ê khı̀-hun kap ap-chè hā, it-tı̍t kàu 20 tang chêng chó-iū, pún-thó͘ ūn-tōng khai-sí í-āu chiah tùi in ū khah sin ê phêng-kè. 5. Choè-kı̄n it, jı̄-cha̍p-tang lâi, Tâi-oân ū chē-chē ê oē-ka liû-ha̍k koh tńg--lâi. Chiah ê āu-poè oē-ka tı̍t-chiap chiap-tio̍h se-hong chiân-ūi ê gē-su̍t. Beh án-choáⁿ khip-siu se-hong gē-su̍t ê cheng-hoâ, kha ta̍h Tâi-oân chit-tè thó͘-tē, kap Tâi-oân siā-hoē ê sim-chōng chò-hoé teh pho̍k-pho̍k-chhéng teh chhoán-khùi, chhòng-chō chhut ū Tâi-oân-bı̄, ū hiān-tāi-kám, ū chin kiông Tâi-oân te̍k-sek, chiū-sı̄ ēng Tâi-oân chò chú-thé ê hiān-tāi gē-su̍t--leh? Sui-jiân Tâi-oân gē-su̍t sı̄ m̄ sı̄ ē-tit chiâⁿ-chò sè-kài ê chú-liû, che sı̄ bô hoat-tō͘ ū-chhek ê tāi-chı̀. M̄-kú kiàn-lı̍p ēng ka-kı̄ chò-chú, ū ka-kı̄ te̍k-sek ê gē-su̍t, kiám m̄ sı̄ chò chı̍t-ê Tâi-oân gē-su̍t-ka ê chek-jı̄m? Kiám m̄ sı̄ Tâi-oân gē-su̍t-ka ài kiâⁿ ê lō͘--leh?
(Tâi-oân-jı̄ Cha̍p-chı̀ tē 5 kı̂, 2001 nı̂ 1 goe̍h)