Gō͘-jı̍t-cheh ê kám-sióng

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
 Goá tı̄ Bí-kok hit-chām, hoān-nā tú-tio̍h Tâi-oân ê cheh-jı̍t, tông-hiong lóng oē saⁿ-kap koè-chiat. Te̍k-pia̍t sı̄ cha-bó͘ tông-hiong lóng oē choè-hoé pı̄-pān hit-ê cheh-jı̍t ê chia̍h-mı̍h. Gō͘-jı̍t-cheh ê sı̂, tāi-ke tiāⁿ-tio̍h oē pa̍k chàng. Goá put-sı̂ teh thèng-hāu tâi-oân ê cheh-jı̍t. Tı̄ tha-hiong ı̄-kok oē thang kap pı̂ⁿ-pı̂ⁿ tùi Tâi-oân khı̀--ê saⁿ chhin-kūn, hō͘ goá kám-kak ke̍k-toā ê un-loán. 
 Goá chiok ham-bān pa̍k chàng. Pa̍t-lâng pa̍k ê chàng ū-lêng ū-kak. Goá pa̍k ê chàng choân-jiân bô hêng-thé, chhin-chhiūⁿ chı̍t-oân thái-ko-mı̍h ēng tek-hio̍h kap soh-á khún--teh. Chū-chhan ê sı̂-chūn, chin-chiàⁿ bô chı̍t-lâng tháu goá pa̍k ê chàng khı̀ chia̍h. Goá ko͘-put-chiong ka-kı̄ chia̍h. Koh tiām-tiām oàn-thàn, liân bah-chàng siⁿ-choè bái, mā oē bô lâng ài. 
 Kap pa̍t-ê cha-bó͘ tông-hiong pa̍k chàng ê sı̂, tāi-ke lóng ná choè khang-khè ná khai-káng. Hit-chūn tông-hiong-hoē--nih chhin-chhiūⁿ goá hiah chió-hoè ê hū-lú iáu chin chió. In ê nı̂-hoè tāi-khài lóng kàu tiong-nı̂. In lóng oē kóng-tio̍h ka-kı̄ ê ang-sài, gín-á, tı̄ goā-kok chia̍h thâu-lō͘ ê kan-lân, choè ka-têng chú-hū ê sin-khó͘ kap ut-chut, í-kı̍p in chiām-chiām soe-thè ê chheng-chhun kap sin-thé. Goá ná choè ná thiaⁿ, lóng thiaⁿ kàu hı̄-khang phak-phak. Cha-bó͘-lâng ê oē-toê khah Nńg-sèng, mā khah oē chhiok-tōng-tio̍h kò-jı̂n ê kám-chêng. Cha-po͘ tông-hiong khah ài kóng chèng-tı̄, ta̍k-pái lóng piān-kàu chiok kín-tiuⁿ, chhı̀-kek. Ū sı̂-chūn chiah-ê tông-hiong a-chí hoat-hiān goá mā chē tı̄ in tiong-kan, chiū oē tùi goá kóng, “Pháiⁿ-sè. Goán kóng--ê kap lí ê nı̂-lêng bô ha̍h. Lí tāi-khài thiaⁿ bē jı̍p-ní.” Kı̂-sı̍t goá chiok ài thiaⁿ in kóng ka-kı̄ ê sim-sū. Thiaⁿ liáu koh thiaⁿ iā boē siān. 
 Chia-ê tông-hiong a-chí m̄-nā kà goá pa̍k bah-chàng, koh kà goá choē-choē chú-chia̍h ê hoat-tō͘. In chai-iáⁿ goá tú-tú chhut-gia̍p, kiat-hun, iáu boē hiáu-tit chú-chhài, chian ke-nn̄g liân nn̄g-khak mā oē lo̍h-tiáⁿ. Chiū kā in ê pı̀-koat thoân-siū hō͘ goá. Ū ê kà goá ēng hang-lô͘ “hang” chhài-thâu-koé kap tiⁿ-koé. Ū ê lâng kà-goá koàn ian-chhiân, chhoe bah-oân kap mı̄-piáⁿ. Goá lóng chiàu in ê chhài-toaⁿ chı̍t-hāng chı̍t-hāng “sı̍t-giām”--koè. Teh-beh tńg-lâi Tâi-oân ê sı̂, goá mā kā hiah ê chhài-toaⁿ khoán jı̍p hêng-lí, lia̍h in choè bat tı̄ Bí-kok toà--koè ê kı̀-liām. Mā ēng in thang siàu-liām tông-hiong tùi goá ê chiàu-kò͘.
 Gō͘-jı̍t-cheh tông-hiong-hoē pān chū-hoē. Thèng-hāu chèng-lâng chia̍h-pá, beh gô͘-lo̍k ê sı̂, tek-khak ū lâng oē chhiùⁿ “Hông-hun ê kò͘-hiong”. Ta̍k-pái hiah-ê jı̄-saⁿ-cha̍p-nı̂ boē tit thang tńg-khı̀ Tâi-oân--ê, lóng chhiùⁿ te̍k-pia̍t toā-siaⁿ. Hō͘ goá thiaⁿ-tio̍h chin thè in m̄-kam. Jı̄-saⁿ-cha̍p-nı̂ chêng in mā kap goá kāng-khoán sı̄ tan-sûn ê liû-ha̍k-seng, ná oē piàn-chiâⁿ choè o͘-miâ-toaⁿ leh? Sı̂-kan koè-óng, in ê pı̀n-piⁿ í-keng chiām-chiām piàn-pe̍h. In mā chá chiū tı̄ chit-ê goā-kok tèng-kun. Sı̄m-chı̀ jı̍p Bí-kok ê kok-che̍k. Chóng-sı̄ tùi in sin-chiūⁿ iáu khoàⁿ oē tio̍h kó͘-chá Tâi-oân-lâng ê kám-chêng kap sèng-chit. Boē tit saⁿ-kı̀ⁿ ê kò͘-hiong kiám chin-chiàⁿ ná in só͘-chhiùⁿ--ê hiah-nih kó͘-chui, bí-lē? 
 Poaⁿ tńg-lâi Tâi-oân í-āu, goá hoat-kak chia ê jı̂n-chêng-bı̄ ná-lâi ná po̍h. Nı̂-cheh ê khı̀-hun mā bān-bān bô--khı̀. Goá koh ūi-tio̍h saⁿ-tǹg, mı̂-jı̍t thoa-boâ. Chit kúi-nı̂ koè gō͘-jı̍t-cheh, goá lóng bô koh te̍k-pia̍t hoaⁿ-hí. Ha̍k-seng sı̂-tāi ê jia̍t-chêng í-keng hō͘ seng-oa̍h ê tāng-tàⁿ boâ-chı̄n. Goá tùi Tâi-oân ê sit-bōng mā chı̍t-jı̍t pí chı̍t-jı̍t khah chhim. Chı̍t-toāⁿ kı̂-kan goá soà tiāⁿ-tiāⁿ bāng-tio̍h Bí-kok. Ū chı̍t-mı̂ bāng-kı̀ⁿ png-á-hio̍h teh lak ê sı̂, goá koh tò-tńg-khı̀ hia, kap tông-hiong saⁿ kap choè lé-pài. Cheng-sı̂n ê sı̂-chūn, goá ê bı̄n-téng iáu ū ba̍k-sái. Ū chı̍t-jı̍t ē-po͘, tı̄ hā-pan ê lō͘-tô͘-tiong, goá thiaⁿ-tio̍h “khah-lá OK” teh pàng “Hông-hun ê kò͘-hiong.” Khiā-tı̄ chhia-ian kap thô͘-hún iāⁿ-iāⁿ-poe ê ke-lō͘, goá thiaⁿ chit-tè koa pàng-soah, khiok bô tām-po̍h ê kám-tōng. Kan-ta mn̄g ka-kı̄, goá ê kò͘-hiong sı̄ tı̄ toh-ūi? 
 Kin-nı̂ ê gō͘-jı̍t-cheh teh-beh kàu lah. Tāi-khài goá oē kap pêng-siông-sı̂ chı̍t-iūⁿ, tiām-tiām tō͘-koè chit-jı̍t. M̄-kú sim-lāi ê gı̂-būn iû-goân tı̄-teh: Goá só͘ him-bō͘ ê kò͘-hiong tàu-té tı̄ toh-ūi? Si-jı̂n Tân Bêng-jı̂n bat kóng koè, “Tâi-oân-lâng siⁿ-sèng ài liû-lōng.” Goá m̄-chai ka-kı̄ kiám ū-iáⁿ ài phiau-lōng. Chóng-sı̄ goá iáu teh chhiat-chhiat chhiau-chhoē chı̍t-ê chin-chiàⁿ ê kò͘-hiong, chı̍t-ê lí-sióng ê kok-tō͘-----tı̄ hiah goá ê jio̍k-thé kap lêng-hûn lóng oē tit-tio̍h an-hioh kap oá-khò. Bô koh sı̀-koè cháu-chông, kiaⁿ-hiâⁿ bô-tiāⁿ. Kò͘-hiong m̄-nā sı̄ goá chhut-sı̀, toā-hàn ê tē-hng, ài koh chiâⁿ-choè chı̍t-ê ta̍t-tit goá kià-thok kám-chêng ê só͘-chāi. 

(Tâi-bûn Bóng-pò tē 8 kı̂, 1997 nı̂ 5 goe̍h)