Giâ-ông

M̄ chai-iáⁿ ta̍k-ê kám ū chit-ê kám-kak, tō sı̄ chng-kha-lâng chiok hèng ngiâ-lāu-jia̍t--ê; chhiūⁿ goán chng 3-nı̂ 1-kài ê “giâ-ông”, tō sı̄ goán put-chí-á kı̂-thāi ê jı̍t-chí. 2000-nı̂ Lán-lâng 3-goe̍h 17, sı̄ goán chng ê “giâ-ông”. Chit-kang sı̄ pài-5, goá tú-á-hó bô khò, pài-4 e-po͘ tō kho̍k hoé-chhia tńg Pı̂n-tong, kàu chhù--nih mā àm-sı̂ 10-tiám--a. Tńg-khı̀ chhù ê lō͘--nih kap a-pà bóng-oē, i kóng èng-kai ài kóng “ngiâ-ông”, tō sı̄ ngiâ ông-iâ ê ı̀-sù. Chit-má chng--nih ê lâng lóng kóng “giâ-ông”, goá siūⁿ, èng-kai sı̄ cháu-im iah sı̄ kán-hoà ê koan-hē. A-pà koh kóng, ông-iâ sı̄ Gio̍k-hông-tāi-tè phài lâi hoân-kan sûn-sı̄--ê, chit-kho sı̄ Chhı̂-hú-ông-iâ, ta̍k-kho ê ông-iâ lóng bô kâng, chhiáⁿ-sı̂n ê tē-tiám mā bô kò͘-tēng. Chit-kài tú-á-hó 3-chng kāng 1-kang giâ-ông---- goán-chng Phêⁿ-chhù kap keh-piah-chng Sin-chng-á, Sū-iông. Án-ne kóng--khí-lâi, m̄ tō ài ū chiok chē ông-iâ, bô nah ū hoat-tō͘ èng-hù chiah-nı̄ chē chng ê giâ-ông? Beh nah ē ū hiah-nı̄ chē ông-iâ--leh? Kám kóng goá sí liáu-āu mā ē hông chio-khı̀ chò ông-iâ? 3-goe̍h 17 chit-kang, thàu-chá 2-tiám tō ài khı̀ chhiáⁿ-sı̂n, kiàn-pái chhiáⁿ-sı̂n ê tē-tiám lóng tı̄ khe-á-piⁿ, goá mā m̄ chai-iáⁿ sı̄ án-choáⁿ? Chit-kài sı̄ tı̄ Lí-káng 1-keng soa-chio̍h-á-tiûⁿ lāi-té ê khe-á. Goá chit-ê toè-som̂--ê, kui-mê bô khùn, au kàu tiám-poàⁿ tō chē bē-tiâu--a. Chit-chūn, goā-kháu í-keng ū lâng tih tín-tāng, mā thiaⁿ-tio̍h biō-kong tih hòng-sàng, chhui ta̍k-ê kín lâi biō-tiâⁿ chún-pı̄. Kiâⁿ kàu biō-tiâⁿ, oah! Chiok chē lâng lóng chhut--lâi-a, tı̄n-thâu mā chún-pı̄ kah chha-put-to--a, 6-téng ông-kiō chhāi tı̄ hia, 1-koá lâng tih khoán phàu kap ian-hoé, chiok lāu-jia̍t--ê. Chhiáⁿ-sı̂n ê koè-têng it-tı̍t kàu chái-khí 8-tiám-poàⁿ chiah sǹg kiat-sok. Giâ-ông chit-kang, ta̍k-hō͘ tiong-tàu kap àm-sı̂ lóng ē pān-toh chhiáⁿ chhin-chiâⁿ pêng-iú, che sı̄ goán chia--ê gín-á siōng hèng--ê. Hioh-tàu soah, e-po͘ 2-tiám-poàⁿ khai-sí ûn-kéng, tō sı̄ ûn-chng ê ı̀-sù. Chhoā-thâu--ê sı̄ khai-lō͘-kó͘, koh lâi sı̄ tı̄n-thâu, chit-kho kan-taⁿ chhun lêng-tı̄n, sòng-kang-tı̄n kap 2-ê toā-kó͘-tı̄n, bô ta̍h-khiau kap sái-lê-á--a. Tı̄n-thâu āu-piah tō sı̄ ông-kiō, tâng-ki khiā tı̄ kiō téng-koân, tı̄n-thâu ē tı̄ ta̍k-hō͘ mn̂g-kháu bú-lāng, chit-chūn, lâng ē chún-pı̄ âng-pau hō͘--in, sǹg sı̄ kó͘-lē kap kám-siā ê sim-ı̀. Ông-kiō tō bô tek-khak ē thêng--lo̍h-lâi, m̄-koh Gō͘-goân-soè ū jı̍p-lâi goán-tau oē hû-á, kám sı̄ ū chai-ek? It-tı̍t kàu 5-tiám-goā chiah ûn liáu beh jı̍p-biō, jı̍p-biō sı̄ kui-ê giâ-ông siōng-jia̍t ê sı̂-chūn. Sui-bóng tı̄n-thâu lú lâi lú chió, m̄-koh iah sı̄ kāng-khoán lāu-jia̍t, chhut-goā phah-piàⁿ ê lâng lóng ē tńg--lâi, pêng-siông-sı̂-á hán tih khoàⁿ--tio̍h-ê, chit-chūn mā lóng cháu--chhut-lâi-a. Chng-kha-lâng bô siáⁿ-mih êng-chı̂ⁿ, m̄-koh goán hia ta̍k-kho giâ-ông lóng ū khoán chiok chē phàu kap ian-hoé--ê, kiàn-pái nā khoàⁿ-tio̍h phàu-á tih pàng, tō ká-ná khoàⁿ-tio̍h chı̂ⁿ 1-pé 1-pé tih iā--leh. Goán chit-keng biō pài--ê sı̄ Chiā-hú-goân-soè, thiaⁿ-kóng in ū 5-ê hiaⁿ-tı̄-á, kan-taⁿ Saⁿ-goân-soè kap Gō͘-goân-soè ū tâng-ki. Goán a-pà tō sı̄ saⁿ-goân-soè ê tâng-ki, chū sè-hàn goá tō tùi tâng-ki chiok hò͘ⁿ-hiân--ê, m̄-koh lóng m̄-káⁿ mn̄g--i. Goá tha̍k kok-tiong ê sı̂, ū 1-kài ká-ná mn̄g i kóng, khí-tâng tih chhau kám ē thiàⁿ iah sı̄ ū siáⁿ-mih kám-kak chit-khoán būn-tê, i sūi soá tùi pa̍t-ê oē-tê khı̀, bô ı̀n--goá. Chū hit-chūn khai-sí, goá tō koh khah bô ióng-khı̀ mn̄g i che--a. Chit-kài khı̀ chhiáⁿ-sı̂n, tı̄ hia tih chhiáⁿ goân-soè lo̍h--lâi, beh ngiâ ông-iâ chiūⁿ-hoāⁿ ê sı̂-chūn, soah chhiáⁿ lóng bô, ta̍k-ê tı̄ hia tán kui-po͘-kú, goá tō cháu khı̀ goán a-pà piⁿ-á, mn̄g i hoat-seng siáⁿ-mih tāi-chı̀, i kan-taⁿ kóng ài tán--1-ē, goá tō koh cháu tùi pa̍t-giah khı̀. Koè bô joā kú, i tō khí-tâng--a. Boé--á, siūⁿ siūⁿ--leh, ka-tı̄ sı̍t-chāi chiok pe̍h-lān--ê, hit-chūn khoàⁿ i ka-tı̄ khiā tı̄ hia, èng-kai tō chai-iáⁿ i ū kám-èng--a, goá koh pe̍h-chhi pe̍h-chhi cháu khı̀ mn̄g i hoat-seng siáⁿ-mih tāi-chı̀. Chit-má, goán chng--nih ê toā-tāi-chı̀ tō kan-taⁿ chhun giâ-ông kap 5-goe̍h chhe-5 sı̂n-bêng seⁿ-jı̍t, chia--ê oa̍h-tāng sı̄ liân-lo̍k kap ı̂-chhı̂ chhoan-bı̂n chêng-kám ê chú-iàu le̍k-liōng. Chin-ka-chài, chng-á-lâng koh chiok tiōng-sı̄ giâ-ông--ê, bô hō͘ i bô--khı̀, nā bô, goán chit-chng chá tō pang--khı̀-a. Chit-kài giâ-ông hoat-seng chiâⁿ chē chhiò-khoe-tāi, mā ū 1-koá ı̀-goā. Tán 3-nı̂, án-ne 1-kang tō koè--khı̀-a, chiok bē koè-giàn--ê, aih.... koh ài tán 3-nı̂ chiah ē-sái koh kám-siū-tio̍h giâ-ông ê un-loán. (TGB Thong-sı̀n tē 9 kı̂, 2000 nı̂ 6 goe̍h)