Hô͘-lı̂ kap Ti-á-kiáⁿ

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

e̍k Kó͘-chá kó͘-chá, tı̄ chı̍t ê hiuⁿ-siā, ū chı̍t ê lāu á-pô, i ū chhı̄ 3 chiah ti-á-kiáⁿ. Chóng-sı̄ lāu a-pô in-ūi sàn, bô mı̍h thang hō͘ in chia̍h, só͘-í pàng in tı̄ goā-bı̄n, ǹg-bāng in oē ka-kı̄ khı̀ chhē tio̍h hó ê chia̍h-mı̍h. Chit 3 chiah ti-á-kiáⁿ kap in ê chú-lâng lı̄-khui liáu-āu, chiū lóng chhut-khı̀. Chı̍t chiah pe̍h ti-á-kiáⁿ kiâⁿ ǹg pak-pêng-sı̀ khı̀; ū chı̍t jı̍t, i tú-tio̍h chı̍t ê lāu a-peh, keng-thâu phāiⁿ chı̍t khún ê tiū-chháu, i siūⁿ kóng che it-tēng sı̄ i ê hó chō-gū. Só͘-í khui-chhùi kā hit ê lāu a-peh kóng: “A-peh ah, a-peh ah, lí keng-thâu téng hit khún tiū-chháu hō͘ goá khí chhù hó bô?” Hit ê a-peh ı̀n hó, chiū hō͘ i, i chiū ēng hiah ê chháu khí chı̍t keng soè keng ê chhù toà tı̄ hia. Kè bô kúi jı̍t, ū chı̍t chiah hô͘-lı̂ lâi kā i phah mn̂g kóng, “Pêng-iú ah, pêng-iú ah, hō͘ goá jı̍p-khı̀ khoàⁿ lí ê chhù ū súi bô?” “Ouh! Boē ēng-tit, boē ēng-tit, goá m̄ hō͘ lí jı̍p-lâi.” Hô͘-lı̂ chiū siū-khı̀ kóng, “Nā m̄ hō͘ goá jı̍p-khı̀, goá beh chiong lí ê chhù chhia hō͘ tó.” Só͘-í hô͘-lı̂ chin-chiàⁿ chhia-tó pe̍h ti-á-kiáⁿ ê chhù, cháu jı̍p-khı̀, chiong pe̍h ti-á-kiáⁿ chia̍h liáu-liáu. Chı̍t chiah ǹg lâm-pêng-sı̀ kiâⁿ ê hoe-sek ê ti-á-kiáⁿ, ū chı̍t jı̍t i tú-tio̍h chı̍t ê lāu a-peh, keng-thâu téng phāiⁿ chı̍t khún ê chhâ, i chiū kā hit ê lāu a-peh kóng, “A-peh ah, a-peh ah, chhiáⁿ lí hit khún chhâ hō͘ goá khí chhù hó bô?” Hit ê a-peh ı̀n hó, chiū sàng hō͘ i. Chit chiah hoe-sek ti-á-kiáⁿ chiū khí chı̍t keng chhù lâi toà. Ū chı̍t jı̍t, hit chiah hô͘-lı̂ koh lâi kā hit chiah ti-á-kiáⁿ kóng, “Pêng-iú ah, pêng-iú ah! Hō͘ goá jı̍p-khı̀ lí ê lāi-bı̄n hó bô?” Hit chiah ti-á-kiáⁿ kóng, “Oh! Boē ēng tit, boē ēng-tit, goá m̄ hō͘ lí jı̍p-lâi.” Hô͘-lı̂ chin siū-khı̀, ēng toā la̍t chhia-tó hoe-sek ê soè chiah ti-á-kiáⁿ ê chhù, soà chiong i chia̍h liáu-liáu. Taⁿ chí-ū chhun chı̍t chiah siāng soè chiah ê o͘-sek ê ti-á-kiáⁿ. Ū chı̍t jı̍t i iā tú-tio̍h chı̍t ê lāu a-peh, taⁿ chı̍t tàⁿ ê âng-chng-á. I kā lāu-peh kóng, “A-peh ah, a-peh ah, chhiáⁿ lí hit tàⁿ âng-chng-á hō͘ goá khí chhù hó bô?” Hit ê a-peh chiong hit tàⁿ ê âng-chng-á hō͘ i, i chiū khí chı̍t keng âng-chng-á chhù. Hit chiah hô͘-lı̂ koh lâi, chhin-chhiūⁿ tùi í-chêng hit nn̄g chiah ê hong-hoat kóng, “Pêng-iú ah! Pêng-iú ah! Hō͘ goá jı̍p-khı̀ khoàⁿ lí ê chhù ū súi bô, hó bô?” I ı̀n kóng, “Oh! Boē ēng-tit, boē ēng-tit, goá m̄ hō͘ lí jı̍p-lâi.” Só͘-í hô͘-lı̂ chiū koh toā siū-khı̀, ēng toā la̍t ài chhia hit keng chhù, chóng-sı̄ bô-lūn án-cháiⁿ-iūⁿ chhia lóng bô pān-hoat thang chhia tó hit keng âng-chng-á chhù. Āu-lâi hô͘-lı̂ chiū kóng, “Pêng-iú ah, goá kā lí kóng, goá chai-iáⁿ ū chı̍t khu chin toā tiâu ê han-chû hn̂g.” Soè chiah ti-á-kiáⁿ mn̄g kóng, “Tı̄ tó-ūi?” “Oh! Tı̄ sai-pêng ê toā hô-kı̂ⁿ, lí bı̂n-á-chá-khí chún-pı̄ hō͘ hó-sè, goá lâi chhoā lí khı̀, lán thang choè-tı̄n tı̄ hia, chia̍h lán ê àm-tǹg chiah tńg-lâi.” Soè chiah ti-á-kiáⁿ mn̄g kóng, “Kúi tiám?” Hô͘-lı̂ ı̀n kóng, “Bı̂n-á chá-khí 6 tiám.” Keh jı̍t, chit chiah ti-á-kiáⁿ tı̄ 5 tiám cheng, thiⁿ phú-kng ê sı̂ khí-lâi, khoàⁿ hô͘-lı̂ iáu bē lâi, koáⁿ-kín cháu khı̀ han-chû hn̂g, chiong han-chû ó͘ khí-lâi. La̍k tiám ê sı̂ hô͘-lı̂ lâi phah-mn̂g, mn̄g kóng, “Pêng-iú ah, chún-pı̄ hó boē?” Soè chiah ti-á-kiáⁿ ı̀n kóng, “Hó-à lah! M̄-kú goá í-keng khı̀ ó͘ tńg-lâi thang choè goá ê àm-tǹg lah!” Hô͘-lı̂ thiaⁿ liáu chin siū-khı̀, m̄-kú i siūⁿ kóng i tio̍h ēng pān-hoat thang pián hit chiah ti-á-kiáⁿ, só͘-í, bı̄n kek chhiò-iông, koh tùi hit chiah ti-á-kiáⁿ kóng, “Pêng-iú ah! Goá chai-iáⁿ ū chı̍t ê chin toā ê phōng-kó hn̂g, siⁿ chin-choē ê phōng-kó.” Soè chiah ti-á-kiáⁿ mn̄g kóng, “Tı̄ tó-ūi?” Hô͘-lı̂ ı̀n kóng, “Tı̄ tang-pêng ê hoe-hn̂g lāi. Lí nā ài, lán bı̂n-á chá-khí 5 tiám, goá lâi kiò--lí, lán choè-tı̄n lâi-khı̀ bán.” Keh jı̍t, chit chiah ti-á-kiáⁿ tı̄ 4 tiám chiū peh khí-lâi, koáⁿ-kín cháu khı̀ phōng-kó hn̂g, i ǹg-bāng oē tı̄ hô͘-lı̂ bē lâi í-chêng bán kàu-gia̍h, m̄-kú lō͘ hn̄g, koh tio̍h peh chiūⁿ chhiū-téng bán. Só͘-í tng tı̄ i bán hó beh lo̍h-lâi ê sı̂, i khoàⁿ-kı̀ⁿ hô͘-lı̂ tı̄ hia teh lâi, só͘-í i hui-siông ê tio̍h-kip koh kiaⁿ-hiâⁿ. Tng hô͘-lı̂ lâi kàu chhiū-kha ê sı̂, kóng, “Pêng-iú ah, lí koh pí goá khah chá lâi, chhiū-téng ê phōng-kó boē pháiⁿ chia̍h hò͘ⁿ?” Soè chiah ti-á-kiáⁿ ēng kiaⁿ-hiâⁿ ê sim ı̀n kóng, “Oh! Chin...chin hó chia̍h, goá tı̀m chı̍t lia̍p hō͘ lí hò͘ⁿ?” Kóng liáu tùi chhiū-téng tı̀m chı̍t lia̍p hō͘ hô͘-lı̂, i tiâu-kò͘-ı̀ tı̀m tı̄ soaⁿ-phiâⁿ, hō͘ phōng-kó lı̀n tùi soaⁿ-kha lo̍h-khı̀, tng hô͘-lı̂ cháu khı̀ khioh ê sı̂, i koáⁿ-kín peh lo̍h-lâi, cháu tńg-khı̀ chhù-nih. Hô͘-lı̂ khioh tio̍h phōng-kó koh tò-tńg lâi ê sı̂, khoàⁿ-kı̀ⁿ chhiū-téng ê soè chiah ti-á-kiáⁿ í-keng cháu tńg-khı̀, hui-siông ê siū-khı̀. Só͘-í i koat-sim beh chia̍h hit chiah ti-á-kiáⁿ, i cháu khı̀ soè chiah ti-á-kiáⁿ ê chhù, kā ti-á-kiáⁿ kóng, “Goá beh tùi ian-tâng liu lo̍h-khı̀ lí ê chhù beh chia̍h lí.” Soè chiah ti-á-kiáⁿ thiaⁿ liáu, koáⁿ-kín ēng toā-tiáⁿ hē tı̄ ian-tâng kha, ēng hé hiâⁿ chı̍t toā tiáⁿ ê chúi, tng hô͘-lı̂ tùi ian-tâng beh liu lo̍h-lâi sı̂, soè chiah ti-á-kiáⁿ chiong koà hian-khui, hô͘-lı̂ chhèng tio̍h sio ian, poa̍h lo̍h toā-tiáⁿ lāi, thǹg chı̍t-ē sí khiàu-khiàu, soè chiah ti-á-kiáⁿ chū án-ni chú-chú leh, choè àm-tǹg chia̍h. (Lú-soan Ge̍h-khan Tē 75 kı̂, 1966 nı̂ 3 ge̍h)