Tē cha̍p-it khò Gâu káng-kiù só͘ khoàⁿ
Tı̄ tang-hng ê siáu-soat ū kı̀-chài kóng, ū chı̍t ê Thó͘-ní-kı̂ ê sian-jı̂n, toaⁿ-sin kiâⁿ-iû tı̄ khòng-iá. I siông-siông thêng-teh, kūi tı̄ soa-bô͘ kı̂-tó.
Ū chı̍t jı̍t tú-tio̍h chı̍t tı̄n choè seng-lí lâng. In thêng-teh kā i kóng, Sèng-jı̂n ah, goán ū sit-lo̍h chı̍t chiah lo̍k-tô. Sèng-jı̂n chiū mn̄g in kóng, Hit chiah lok-tô kiám m̄ sı̄ chiàⁿ pêng ê ba̍k chhiⁿ-mı̂, tò pêng ê kha teh chhiáng? Choè seng-lí lâng kóng, Chiàⁿ-sı̄. Sèng-jı̂n koh mn̄g, kóng, Kiám m̄ sı̄ chhùi ê thâu-chêng lak chı̍t ki chhùi-khí mah? Choè seng-lí lâng kóng, Chiàⁿ-sı̄. Koh mn̄g, Kiám m̄ sı̄ chı̍t pêng chài be̍h? Choè seng-lí lâng koh kóng, Chiàⁿ-sı̄. Ū chı̍t pêng chài bı̍t á bô? Choè seng-lí lâng hoaⁿ-hí, phah-sǹg sèng-jı̂n chai lo̍k-tô tı̄ tá-lo̍h, chiū kóng, Sı̄, sı̄, sı̄. Sèng-jı̂n chiū kóng, Hó, chóng-sı̄ goá bô khoàⁿ-kı̀ⁿ lí ê lo̍k-tô. Choè seng-lí lâng thiaⁿ-kı̀ⁿ án-ni lō͘-khı̀ chhiong-thian, kā i kóng, Lí tek-khak chai lo̍k-tô tı̄ tá-lo̍h, ia̍h giâu-gı̂ phah-sǹg tek-khak ū khioh-tio̍h lo̍k-tô, kap só͘ chài ê hè-mı̍h chı̂ⁿ-châi.
Só͘-í in lia̍h i, toà kàu chı̍t ê tē it kūn ê siâⁿ, chiūⁿ gê-mn̂g kò i. Koaⁿ-hú thiaⁿ-kı̀ⁿ choè seng-lí lâng só͘ kóng ê oē, ia̍h phah-sǹg chha̍t thau khan lo̍k-tô ê tāi-chı̀, sèng-jı̂n tek-khak chai, to̍k-to̍k m̄ ài kóng nā-tiāⁿ.
Chóng-sı̄ iáu-bē tēng-àn ê tāi-seng, koaⁿ-hú kah i tio̍h hun-sò͘ siū kò ê in-toaⁿ.
Koaⁿ-hú mn̄g kóng, Lí tùi cháiⁿ-iūⁿ chai lo̍k-tô chı̍t ba̍k chhiⁿ-mı̂? Sèng-jı̂n ı̀n kóng, Goá liāu lo̍k-tô chı̍t ba̍k chhiⁿ-mı̂ in-ūi tı̄ lō͘-nı̍h ê chháu chí-ū chia̍h chı̍t pêng nā-tiāⁿ.
Koaⁿ-hú koh mn̄g kóng, Lí tùi cháiⁿ-iūⁿ chai lo̍k-tô ê tò kha teh chhiáng? I chiū ı̀n kóng, Goá liāu lo̍k-tô ê tò kha teh chhiáng, in-ūi goá khoàⁿ hit kha ê jiah pí pa̍t kha khah khin.
Koaⁿ-hú koh mn̄g kóng, Lí cháiⁿ-iūⁿ chai hit chiah lo̍k-tô lak chı̍t ki thâu-chêng khí? Sèng-jı̂n ı̀n kóng, Goá phah-sǹg hit chiah lo̍k-tô lak chı̍t ki chhùi-khí, in-ūi i chia̍h chháu ê só͘-chāi ê tiong-ng, siông-siông ū lâu chı̍t châng chháu-á bô chia̍h. Choè seng-lí lâng chiū chhoàn kháu-keng kóng, Chóng-sı̄ lí cháiⁿ-iūⁿ oē chai lo̍k-tô só͘ chài ê mı̍h; taⁿ tio̍h kā goán kóng. Sèng-jı̂n ı̀n kóng, Lūn lo̍k-tô só͘ chài ê mı̍h, sı̄ in-ūi goá khoàⁿ chı̍t tiâu lō͘ chı̍t pêng ū káu-hiā teh kiâⁿ, koh chı̍t pêng ū hô͘-sı̂n teh cham. Tùi án-ni goá oē chai lo̍k-tô só͘ chài sı̄ be̍h kap bı̍t. Sèng-jı̂n koh kóng, Pêng-iú ah, m̄ nā án-ni nā-tiāⁿ, goá phah-sǹg lo̍k-tô m̄ sı̄ hō͘ lâng thau khan-khı̀, put-kò kiâⁿ m̄ tio̍h lō͘ nā-tiāⁿ, in-ūi chêng-āu lóng bô khoàⁿ-kı̀ⁿ lâng ê kha-jiah. Tò-tńg khı̀ chhē lí ê lo̍k-tó.
Koaⁿ-hú ia̍h kóng, Tio̍h tò-tńg khı̀ chhē lí ê lo̍k-tô, in-ūi sèng-jı̂n sı̄ thoat-sio̍k ê lâng. Choè seng-lí lâng chiū khı̀ chhē lo̍k-tô, ia̍h chhē-tio̍h tı̄ só͘ phah-m̄-kı̀ⁿ ê só͘-chāi, sio lı̄-khui kúi-nā lí lō͘ nā-tiāⁿ.
Tē cha̍p-jı̄ khò Má-nı̂-la
Tùi Hiong-káng kàu Má-nı̂-la chē chûn nn̄g jı̍t chiū kàu. Má-nı̂-la sı̄ Hui-lı̄-pı̂n ê hái-sū, put-chí lāu-jia̍t ê só͘-chāi, sı̄ Sió Lū-sòng iàu-kín ê siâⁿ. Hui-lı̄-pı̂n hái-sū toā soè lóng-chóng sǹg, chiū-sı̄ chı̍t-chheng chı̍t-pah ê, tı̄ Tiong-kok hái, tùi lâm kàu pak chha-put-to saⁿ-pah la̍k-cha̍p-la̍k phò͘ lō͘: chûn tı̍t-tı̍t cháu, tio̍h saⁿ jı̍t chiū kè. Má-nı̂-la hái-oan chin toā khoah, chûn-chiah chin choē. Siâⁿ-nı̍h ê peh-sı̀ⁿ, sı̀-cha̍p bān lâng, ū-ê Tāi-bí lâng, ū-ê Se-pan-gâ lâng, ū-ê Hui-lı̄-pı̂n pún-toē lâng, ū-ê Tiong-kok lâng chhut-goā tı̄ hia. Hui-lı̄-pı̂n pún-toē lâng m̄ ài choè kang, pı̂n-toāⁿ, tı̀-ı̀ chı̍t hāng, chiū-sı̄ chhı̄ koe-kak lâi saⁿ-phah. Chha-put-to ta̍k lâng ū chı̍t chiah. Chhı̄ i, sioh i, loa̍h i, ài ēng i choè tàu su-iâⁿ ê lō͘-ēng.
Hū-jı̂n-lâng khah kip-kè ài choè kang thàn chı̂ⁿ, khoàⁿ in tı̄ koe-lō͘-nı̍h kiâⁿ-lâi, kiâⁿ-khı̀, seng-khu koâiⁿ tı̍t-tı̍t, káⁿ sı̄ tùi tı̀ mı̍h tı̄ thâu-khak téng chiū án-ni, bô tı̀ bō-á, bô chhah hoe. Khah toā poàⁿ chhiah kha, ū-ê thoa oê, bı̄n chhiah-sek, thâu-mn̂g o͘-o͘, lâm-lú lóng chia̍h hun-hio̍h.
Choē-choē lâng sı̄ sio̍k Thian-chú kàu, in-ūi pún Hui-lı̄-pı̂n sı̄ sio̍k Se-pan-gâ. Hit sı̂ m̄ chún pa̍t kàu ê lâng khı̀ hia thoân kàu. Gō͘ nı̂ chêng hō͘ Tāi-bí thâi-iâⁿ chiū sio̍k in, í-keng ū siat hó ê hoat-tō͘ lâi lı̄-ek pún-toē lâng, chı̍t hāng sı̄ chhe lâng lâi thoân Iâ-so͘ ê chin-lí, taⁿ teh khí lé-pài-tn̂g. Koh chı̍t hāng, chiū-sı̄ ta̍k só͘-chāi ū khui-o̍h,kà ha̍k-seng,í-keng ū chı̍t chheng lâm-lú o̍h ê sian-siⁿ lâi. Ia̍h ū chhòng toā lō͘, chhòng kiô,chhòng sng chhù thang khǹg tùi pa̍t kok lâi ê bí-niû, chiū m̄ bián pháiⁿ-khı̀.
Má-nı̂-la só͘ chhut ê mı̍h tē it miâ-siaⁿ chiū-sı̄ hun-hio̍h, tē jı̄ sı̄ iû-moâ, tē saⁿ sı̄ hó chhâ. Tı̄ choè hun-hio̍h ê só͘-chāi, ū lâm-lú lâng teh choè, gâu choè kang ê, chı̍t jı̍t tiong oē pau chı̍t pah ki. Chı̍t chiah chûn ū chài la̍k pah toā pau iû-moâ khı̀ pa̍t kok choè soh.
Ū chı̍t hāng chin kı̂-koài, chiū-sı̄ chı̍t ê bâi-chòng ê só͘-chāi, sı̄ Thian-chú kàu ê pa-lé só͘ koán ê, sı̄ nn̄g têng chhiûⁿ-piah ı̂ⁿ-ı̂ⁿ, chı̍t ê tı̄ lāi, chı̍t ê tı̄ goā. Khí chha-put-to tn̄g goā koâiⁿ, la̍k chhioh khoah, siu sin-si tı̄ piah-nı̍h, ū saⁿ choā ê khang choè bōng, bōng sè gō͘ nı̂ kú nā-tiāⁿ, gō͘ nı̂ moá, tio̍h koh sè, nā bô, in chiū chiong kut-thâu chhut-lâi hiat-ka̍k-khı̀, chiū hit ê bōng koh sè pa̍t lâng. Taⁿ Tāi-bí kok lâng m̄ chún in chhı̀n-chhı̀n chhái-chhái hiat-ka̍k kut-thâu, hoan-hù tio̍h pàng hé sio khah hó.
Tē cha̍p-saⁿ khò Be̍h-ka
Chit ê sı̄ A-lat-pek ê toā siâⁿ. Hoê-hoê kàu ê lâng lia̍h chit ê choè sèng siâⁿ, in-ūi chia sı̄ Hoê-hoê kàu-chú Mô͘-hán-be̍k-tek chhut-sı̀ ê só͘-chāi.
Chit ê siâⁿ tı̄ A-lat-pek ê sai-sı̀, lı̄ Âng-hái 13 phò͘ poàⁿ, nā tùi thong-siong ê po͘-thâu kiâⁿ kàu chia tio̍h 22 phò͘. Siâⁿ khí tı̄ soaⁿ-kok lāi, sı̀-ûi ū bô chhiū-ba̍k ê soaⁿ ûi i; lâng beh kàu chit ê siâⁿ, chí-ū nn̄g ê niá thang keng-kè, só͘-í tio̍h kiâⁿ kàu chı̄n kūn, chiah oē khoàⁿ-kı̀ⁿ chit ê siâⁿ. Chhâ-khó A-lat-pek ê kó͘ siâⁿ, chit ê sı̄ tē it chá ê chı̍t ê. Lūn siâⁿ-lāi ê toē sı̄ chin sàn, bô chhut sím-mı̍h, siâⁿ-lāi ê peh-sı̀ⁿ tio̍h khı̀ siâⁿ-goā sı̀-bı̄n boé-boē chiah thang tit-tio̍h chia̍h, só͘-í tı̄ chit ê siâⁿ ê lō͘ tùi tang kàu sai, tùi lâm kàu pak, lóng sı̄ chhut-jı̍p ê lō͘-chām, ia̍h choē-choē seng-lí lâng lāu-jia̍t ê só͘-chāi.
Chiah-ê peh-sı̀ⁿ só͘ khiā ê chhù lóng sı̄ khí tı̄ soaⁿ-kok-nı̍h ê soaⁿ-phiâⁿ, só͘-í in ê chhù tio̍h khí chin ióng, in-ūi nā lo̍h hō͘ ê sı̂ soaⁿ-téng ê kau lâu chúi chin toā, chhiâng-lo̍h tı̄-chiah-ê chhù, ū-sı̂ siông-siông tó, tı̀-kàu siâⁿ sui-jiân sı̄ kū, chhù siông-siông sin. In ê chhù khoán, chhù-téng lóng sı̄ chng-pı̂ⁿ, pang pun keh choè kúi-nā keng, thang-á thóng-chhut, chhiûⁿ piah kúi-nā chhioh, chhù ê lāi-bı̄n ta̍k hāng iáu chhù-sū, khó-sioh koe-lō͘ chin m̄ hó, lóng bô pho͘ chio̍h, bô lo̍h hō͘ ê sı̂ thô͘-soa sı̀-koè pe; lo̍h hō͘ ê sı̂ thô͘-bê chin lâu-siông, kau-lō͘ ê chúi bô tháu, chek-chū chı̄n chhàu.
Hoê-hoê kàu ê lâng lia̍h chit só͘-chāi choè sèng, chı̍t-sı̀-lâng nā chı̍t pái kàu chia, in sı̄ siūⁿ put-chí ū kong-tek.
Siâⁿ-nı̍h só͘ khí Hoê-kàu ê lé-pài-sı̄ put-chí toā, oē iông-ún-tit saⁿ bān goā lâng. Chit ê lāi-bı̄n ū kúi-nā ūi Hoê-kàu ê lâng chı̄n tùi-tiōng, chiū-sı̄ chı̍t keng jı̍p-hong ê chhù, lāi-bı̄n ū o͘-chio̍h-pi. Chit ê chio̍h-pi in lia̍h choè ke̍k sèng, tiâu-kò͘-ı̀ jı̍p tı̄ piah-tiong hō͘ lâng ê chhùi chim oē tio̍h; só͘ hē ê só͘-chāi sı̄ tı̄ chit keng chhù ê tang-lâm kak. Tı̄ chit ê lāi-bı̄n koh ū chı̍t tè lâm-sı̀ chio̍h, chiàu in siūⁿ chit ê pí o͘ ê khah su tām-po̍h. Lâng nā lâi chia kèng-pài tio̍h se̍h chit keng chhù chhit khoân, jı̍p lāi-bı̄n chhùi chim o͘-chio̍h, chhiú bong lâm-chio̍h.
Bē ū Mô͘-hán-be̍k-tek chı̄n chá ê sı̂, chit keng sı̄ ngó͘-siōng ê biō, lâng put-chí chun-kèng, tùi choē-choē só͘-chāi lâi chia hiàn-chè. Āu-lâi ê lâng káng-kiù chit ê o͘-chio̍h sı̄ thiⁿ ê chhiⁿ ka-la̍uh lo̍h-lâi, i ê miâ sı̄ tūi-se̍k.
Kàu Mô͘-hán-be̍k-tek ê chhiú chiū hoè chiah-ê ngó͘-siōng, lâu chit ê chio̍h, kóng, chit keng sı̄ A-pek-lia̍p-hán koáⁿ-chhut Í-sı̍t-má-lı̄ ê sı̂ só͘ khí.
Chit keng chhù ê piah sı̄ ēng chı̄n súi ê tiû-toān lâi khàm kàu ba̍t-ba̍t, chí ū jı̍p o͘-chio̍h, kap lâm-sı̀ ê chio̍h bô khàm nā-tiāⁿ. Chiah-ê toān múi nı̂ tio̍h oāⁿ sin, chiū-sı̄ Thó͘-ní-kı̂ ông ta̍k nı̂ lâi hiàn ê, lāi-bı̄n put-sı̂ chı̄n chéng-tùn.
Tiâⁿ ê lāi-bı̄n koh ū chı̍t ê chíⁿ, in kiò choè sèng chíⁿ, in-ūi chit ê chúi oē tām-po̍h sio, chiàu lâng káng-kiù ū chio̍h ê chit tı̂ chúi-lāi, nā-sı̄ hiān-kim lâng káng-kiù chit ê chíⁿ, kàu chit tia̍p i ê chúi lóng ū chhàu ê chit, chóng-sı̄ Hoê-kàu ê lâng in siūⁿ chit ê chíⁿ ê chúi oē kiâⁿ sı̂n-jiah, só͘-í put-chí kèng-tiōng. Koh ū chı̍t só͘-chāi, in kóng sı̄ Hā-kah kap Í-sı̍t-má-lı̄ ê bōng. Hoān-nā lâi kèng-pài ê lâng ia̍h tio̍h se̍h chit ê só͘-chāi. Ū chı̍t só͘-chāi miâ kiò A-pek-lia̍p-hán khiā ê só͘-chāi, chit ê ūi khàm-ba̍t bô hō͘ lâng khoàⁿ. Chiàu in kóng hia ū i ê kha-jiah tiâu tı̄ chio̍h-nı̍h. Chiah-ê só͘-chāi lóng tı̄ lé-pài-sı̄ ê lāi-bı̄n.
Chit ê Be̍h-ka siâⁿ Hoê-kàu ê lâng choè put-chí sèng ê toē, m̄ ài pa̍t kàu ê lâng kàu hia, kiaⁿ-liáu phah lâ-sâm. Só͘-í giâm-kín pé-siú, siat-sú ū pa̍t kàu ê lâng ài kàu hia sı̄ put-chí oh.
Tē cha̍p-sı̀ khò Pe̍h Hı̂m
Tı̄ pak-sı̀ chin koâⁿ, siông-siông ū seh tı̄ toē-nı̍h, sui-bóng hē thiⁿ ia̍h put-chí koâⁿ, ū toā tè peng phû tı̄ hái-nı̍h. Tı̄ hia ū chhut pe̍h hı̂m, in bô kiaⁿ koâⁿ, in-ūi Siōng-tè hō͘ in kāu-kāu ê mn̂g oē sio, in hoaⁿ-hí léng khı̀, chhin-chhiūⁿ lán hoaⁿ-hí jı̍t ê sio. In kiâⁿ tı̄ peng-nı̍h boē ku̍t, in-ūi i ê kha-pê ū tn̂g-tn̂g ê mn̂g, kiâⁿ lō͘ chin khin chhin-chhiūⁿ chhēng chı̍t siang ū mn̂g ê oê. Chit hō hı̂m khiā-khí kūn hái, in-ūi in ài siû chúi, tı̄ chúi-nı̍h ia̍h thang tit-tio̍h choē-choē chia̍h mı̍h. In tē it ài chia̍h ê sı̄ hái-káu, in kiâⁿ tı̄ peng téng tı̍t-tı̍t chhē kàu chı̍t só͘-chāi khoàⁿ-kı̀ⁿ pêng-iûⁿ, chiū chai sı̄ hái-káu chhun thâu ê só͘-chāi. I chiū chē-teh thèng-hāu kàu hái-káu ê thâu-khak koh chhun chhut-lâi, liâm-piⁿ thoa i chhut-lâi, thiah chhùi-chhùi lâi chia̍h. Ū-sı̂ i chǹg-jı̍p chúi khı̀ lia̍h hı̂, put-chí kín-khoài, hı̂ cháu boē lı̄ hō͘ i lia̍h-tio̍h. Ū-sı̂ i nā khioh-tio̍h chı̍t tè keng-hı̂ ê bah, chiū lia̍h choè chin hó chia̍h ê mı̍h. Chit hō hı̂m tı̄ hái-piⁿ nā bô thang chia̍h ê sı̂, i oē kàu seh iûⁿ ê só͘-chāi chia̍h chháu-chí, nā-sı̄ iau kàu-ke̍k i ia̍h ài chia̍h hái-chháu.
Tē cha̍p-gō͘ khò Kiû Hok-khı̀
Siông-siông thiaⁿ chı̍t kù oē, chiū-sı̄ “Kiong-hí,” koh mn̂g-liân siông-siông siá Hok jı̄, An jı̄, chiū chai lâng-lâng ê sim só͘ toā ı̀-ài chiū-sı̄ hok-khı̀, pêng-an. Lín soè-kiáⁿ ài hok-khı̀, ū chin hó ê lō͘ thang tit-tio̍h, chiū-sı̄ sím-mı̍h lō͘? Chiū-sı̄ tio̍h thiàⁿ pa̍t lâng khah kè-thâu thiàⁿ ka-kı̄.
Bat ū chı̍t ê cha-bó͘ gín-á, miā kiò Bí-lı̄, chit ê gín-á chin kó͘-chui, chin koai, tit lâng thiàⁿ. Khó-sioh chı̍t jı̍t khı̀ kap ha̍k-seng phoāⁿ thit-thô, hut-jiân tùi chhian-chhiu poa̍h-tó hiám-hiám sí, siang-kha kut chı̍h, kú-kú boē khí chhn̂g, boē tín-tāng, chin khó-lı̂n. Bí-lı̄ hoaⁿ-hí ê bı̄n-sek taⁿ lóng piàn-oāⁿ, gín-á ta̍uh-ta̍uh liām i ê bô hok-khı̀, hiâm tang, hiâm sai. Pē-bú, hiaⁿ-tı̄, chí-bē sui-jiân chin thiàⁿ i, hoaⁿ-hí ho̍k-sāi i, in-ūi siông-siông hō͘ i hiâm, hō͘ i mē, sim chin kan-khó͘. Bí-lı̄ pún-sin bô pêng-an, liân in tau chèng-lâng soà bô pêng-an. Kai-chài ū chı̍t jı̍t in saⁿ ı̂ lâi thàm i, chai gín-á ê pháiⁿ sèng-tē chin choē, sı̄ tùi siông siūⁿ ka-kı̄ ê kan-khó͘, bô thé-thiap pa̍t lâng, chiū kā i kóng, “Bí-lı̄, goán chhù-piⁿ ū chı̍t ê pái-kha ê cha-bó͘ gín-á, i pí lí koh khah loán-jio̍k, chóng-sı̄ i ū hoaⁿ-hí ê bı̄n-māu, ta̍k lâng ài chhin-kūn i. I ta̍k jı̍t teh chhē ki-hoē thang pang-chān lâng.” Bí-lı̄ kóng, “Pái-kha ê beh thái-oē pang-chān lâng?” In saⁿ ı̂ kóng, “Oē, ū-sı̂ chhiah bō-á hō͘ soè-kiáⁿ, ū-sı̂ khoàⁿ lâng saⁿ phoà hoaⁿ-hí pó͘-thı̄ⁿ, ū-sı̂ gín-á bô koai, chiū ūi ang-á-tô͘ hō͘ i thit-thô, tha̍k chheh hō͘ i thiaⁿ, án-ni hō͘ in lāu-bú khah êng. Chèng-lâng lóng o-ló i chin hó lú-tek.” In saⁿ ı̂ tò-khı̀, Bí-lı̄ koh siūⁿ i só͘ kóng ê oē sim hoaⁿ-hí o̍h hit ê pái-kha gín-á ê khoán. Tùi hit sı̂ hán-tit liām-ka-kı̄ ê kan-khó͘, jı̍t-jı̍t thàn ki-hoē pang-chān lâng. Bô kú Bí-lı̄ ê pâng-keng ná chhin-chhiūⁿ sió thian-tông, in-ūi sı̄ chin pêng-an ê só͘-chāi. In chhin-lâng í-kı̍p gín-á lóng ài chhē i chē. Pún-sin hoaⁿ-hí, chèng-lâng tè i hoaⁿ-hí. Hok-khı̀, kan-khó͘, khah choē m̄ sı̄ tùi goā-bı̄n tit-tio̍h, sı̄ tùi lāi-sim chhut.
Tē cha̍p-la̍k khò Lūn Bán Hái-jiông
Joa̍h thiⁿ ê sı̂-chūn tı̄ Ai-kı̍p kok káng-kháu, í-kı̍p hit só͘-chāi ê hái-oan, hái-kháu, hái-kı̂ⁿ, siông-siông ū khoàⁿ-kı̀ⁿ soè chiah chûn-á, siám tı̄ chēng-ba̍t ê ūi, in-ūi hia khah siông ū sai-pak hong, só͘-í chûn tio̍h siám-bih tı̄ hia. Hiah-ê chûn ū lâng teh lo̍h hái bán hái-jiông thang khı̀ boē. Hiān-sı̂ lâng nā beh lo̍h chúi khioh hái-jiông, tio̍h chhēng bı̄-chúi ê saⁿ, nā-sı̄ sòng-hiong ê, bô chı̂ⁿ thang boé hit hō ê saⁿ, chiū chiàu chá-chêng lâng ê khoán-sit, thǹg-theh lo̍h chúi. Lâng koh lo̍h-khı̀ bán hái-jiông, i ê ām-kún tio̍h koà chı̍t khia bāng-tē thang toé só͘ khioh ê mı̍h. Hong chēng, chúi chheng ê sı̂ lâng lo̍h-khı̀ jı̄-cha̍p siâm ê chhim, chúi-bı̄n ê lâng iáu-kú khoàⁿ oē kı̀ⁿ. Lo̍h chúi teh kiâⁿ ê khoán-sit m̄ sı̄ chhin-chhiūⁿ pêng-siông kiâⁿ ta toē ēng nn̄g kha thêng-sin kiâⁿ, sı̄ chhin-chhiūⁿ sı̀-kha káu àⁿ-lo̍h lâi pê; ia̍h oē chhòng hoat-tō͘ kap chúi-bı̄n ê lâng saⁿ thong-chêng. Chit ê hoat-tō͘ chiū-sı̄ ēng po̍h thih pán lâi choè chı̍t lia̍p khang-khak ê toā lia̍p kiû ê khoán-sit, hō͘ thâu-khak kui ê nǹg-jı̍p tı̄ lāi-bı̄n, koh chhòng nn̄g phı̀ⁿ po-lê choè toā tùi ê ba̍k-kiàⁿ, hō͘ ba̍k-chiu oē khoàⁿ chhut-lâi; ia̍h ū chhòng chı̍t tiâu chhiū-leng-kńg tùi āu-bı̄n thàu kàu chúi-bı̄n choè chhoán-khùi thong khı̀ ê lō͘-ēng. Koh, ū chı̍t tiâu soh thàu tı̄ chúi-bı̄n, hō͘ chúi-bı̄n ê lâng thang thiu-pu̍ih hō͘ i khí-lâi. Nā-sı̄ beh chiūⁿ khí-lâi, tı̄ ē-toé chiong hit tiâu soh-á iô hō͘ i tín-tāng, hō͘ téng-bı̄n ê lâng thang chai pu̍ih i khí-lâi; koh tio̍h chiong hit tiâu thong khı̀ ê chhiū-leng-kńg choān ân piⁿ-thâu ê sng, hō͘ khı̀ tiùⁿ-moá, boē sia̍p-chhut, hō͘ saⁿ phòng-toā, chān lâng khah khin phû-khí-lâi. Chiūⁿ chúi liáu kín-kín chiong bı̄-chúi saⁿ thǹg-khí-lâi, seng-khu tio̍h hioh-siān.
Hái-jiông sı̄ kiat tı̄ hái toé chio̍h-thâu téng; tú-tú bán chiūⁿ chúi ê sı̂ sek-tı̄ o͘-o͘, ia̍h sı̄ liâm, koh ū jiû-n̂g ê bı̄. Beh pı̄-pān hō͘ lâng hó-ēng, tio̍h ēng kúi hāng ê hoat-tō͘ hō͘ i chheng-khı̀. Hái-jiông khioh-lâi tio̍h lok tı̄ soa-nı̍h lâi pha̍k jı̍t, chhin-chhiūⁿ teh phiò ê khoán, jiân-āu tio̍h kâⁿ chúi lâi tûi, tı̍t noá tı̍t soé hō͘ i chheng-khı̀, thêng kúi lé-pài kú o͘ sek chiū thè, liâm-liâm ê siau-bô-khı̀, chiah oē hó ēng.
Tē cha̍p-chhit khò Pek-lı̂m
Tek-kok ê kiaⁿ-siâⁿ miâ Pek-lı̂m, sı̄ Au-chiu tē sāⁿ toā ê siâⁿ, tı̄ Pho͘-lō͘-su séng, khí tı̄ Sı̍t-put-lí hô. Chit tiâu hô khoah 20 tn̄g, tn̂g thàu-kè siâⁿ. I ê chúi teh kiâⁿ lâng lím-lím oē khoàⁿ-kı̀ⁿ, in-ūi chit ê siâⁿ kiàn tı̄ soaⁿ ê pı̂ⁿ-iûⁿ, toē-sè bô koâiⁿ, só͘-í hô chiah bô sím-mı̍h lâu. Chit tiâu hô tùi siâⁿ tiong-ng chǹg-kè, pun hō͘ siâⁿ ê siang-pêng pı̂ⁿ toā, lâng tùi chia khui hô-kau thàu kàu O-ta hô kap Pho-lô hái, hō͘ chûn-chiah óng-lâi lı̄-piān.
Hông-tè só͘ khiā ê chhù khí tı̄ siâⁿ tiong, chha-put-to ū 700 keng pâng, só͘-khí chı̄n súi chı̄n hó khoàⁿ, lāi-bı̄n só͘ pâi ê ke-si ia̍h chı̄n pâi-chhiâng, ta̍t chı̂ⁿ ê mı̍h. Kūn chit só͘-chāi koh nn̄g keng hông-kiong sı̄ chá ê hông-tè só͘ khiā-khí ê. Ū hông-tè ê chheh-pâng, lāi-tiong 100,0000 phō ı̀n-pán ê, 3,0000 phō chhiú-chhau ê.
Ū gō͘ só͘-chāi hoē-hn̂g, lāi-bı̄n chı̄n chheng-sóng, choē-choē hoe-ba̍k, hō͘ lâng thang kiâⁿ-soá, hioh-khùn. Ū phok-bu̍t-ı̄ⁿ, lāi-bı̄n khı̂m-siù ta̍k hāng mı̍h thang khui lâng ê gán-kài. Ū khǹg chhiū-ba̍k, hoe-chháu ê só͘-chāi thang hō͘ lâng káng-kiù ke-thiⁿ kiàn-sek.
Siâⁿ-lāi ê seng-lí, khui hâng, khui tiàm, kap chè-chō ê só͘-chāi, kūn-lâi put-chí heng-ōng, chiū-sı̄ tùi Sit-put-lí hô oē thàu Choē-choē hô-kau, koh ū 14 tiâu kong-si ê thih-lō͘, só͘-í hō͘ seng-lí óng-lâi lı̄-piān,tı̀-kàu chit ê siâⁿ choè Au-chiu toā seng-lí ê só͘-chāi.
Só͘ chhut ê chè-chō chiū-sı̄ mı̂, hoe-á, sai-iûⁿ, ki-khı̀, hé-hun-chhia, toā chhèng, thih-khı̀, hûi-khı̀, ga̍k-khı̀,choá,soat-bûn, phê, sı̂-cheng, pió-á, thih-pit kap lâm-lú chng-thāⁿ ê mı̍h; koh chhut chiam-chhia, tiān-pò ê khı̀-kū, kek-tı̀ ê ke-si.
Tē cha̍p-poeh khò Lūn Hoe-tiâu-bé
Hoe-tiâu-bé sı̄ chhin-chhiūⁿ lû, siù ê tiong-kan tē it hó khoàⁿ ê, chhut tı̄ A-hui-lı̄-ka, i ê phê kng chhin-chhiūⁿ tiû-toān, thong seng-khu ū o͘ hûn tı̍t-tı̍t kàu kha. I khah ài tiàm tı̄ soaⁿ-téng, i sı̄ put-chí sió-táⁿ ê cheng-siⁿ, nā khoàⁿ-kı̀ⁿ sím-mı̍h kı̂-koài ê mı̍h chiū kiaⁿ, cháu kàu i ê só͘-chāi. Kiâⁿ lō͘ ê lâng bat kóng, tı̄ A-hui-lı̄-ka,hoe-tiâu-bé kui-tı̄n chhut-lâi lim chúi. In khah siông tı̄ jı̍t lo̍h á-sı̄ jı̍t chhut ê sı̂ kàu chúi-choâⁿ ê só͘-chāi lim chúi, tı̄ hia in siông-siông tú-tio̍h sai tui-jip, liam-liam beh hāi in. Hoe-tiâu-bé chı̍t ē chai, chiū toā kiaⁿ, pháu-cháu khı̀ soaⁿ-nı̍h. Ū lâng kóng, ge̍h kng ê sı̂, sai m̄-kàu chúi-choâⁿ ê só͘-chāi, in-ūi khoài hō͘ in khoàⁿ-kı̀ⁿ, in khah ài àm, in-ūi àm ê sı̂ khah khoài kā-tio̍h hoe-tiâu-bé. Beh chhı̄ chit hō hó khoàⁿ ê cheng-siⁿ boē oē. Hoe-tiâu-bé boē thang kà i choè kang, chhin-chhiūⁿ bé kap lû, án-ni Siōng-tè chhòng-chō i hō͘ i it-seng chhut-chāi ı̀-sù pháu-cháu tı̄ soaⁿ-iá.
Tē cha̍p-káu khò Bé-ia̍h ê phı̀-jū (Ⅰ)
Ū súi-súi ê bé-ia̍h siⁿ nn̄g tı̄ ko-lê-chhài hio̍h ê téng-bı̄n. Ū chı̍t jı̍t i khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t bé thâng teh sô, i chiū tùi i kóng, “ Goá ài chhiáⁿ lí choè bú-á, chiàu-kò͘ goá ê kiáⁿ, lí khoàⁿ chiah-ê nn̄g goá m̄ chai loā kú oē chhut-sı̀, goá taⁿ phoà-pı̄ⁿ, nā sí chı̄-chūi-á oē chiàu-kò͘ goá ê kiáⁿ. Chhiⁿ-sek, un-jiû, hó sim ê thâng ah ! m̄ chai lí hoaⁿ-hí bô ? Lí tio̍h soè-jı̄ hō͘ in chia̍h, in chū-jiân boē oē chhin-chhiūⁿ lí chia̍h chho͘-chho͘ ê mı̍h, in tio̍h chia̍h chá-khí sı̂ ê lō͘-chúi kap phang-bı̍t. Lūn pe ê tāi-chı̀ tio̍h kà in ûn-ûn-á o̍h. Khó-sioh lí pún-sin boē hiáu pe, chóng-sı̄ goá bô sim thang chhiáⁿ pa̍t lâng, ǹg-bāng lí chı̄n lí ê pún-hūn khı̀ kiâⁿ, khó-lı̂n tāi ah ! goá m̄ chai cháiⁿ-iūⁿ siⁿ-nn̄g tı̄ ko-lê-chhài hio̍h, chit ê só͘-chāi chı̄n m̄ ha̍p-gı̂, hó sim ê thâng ah, tùi goá ê sı̍t-ē lâi the̍h kim-tiám, choè lí ê kang-chı̂ⁿ, goá chı̄n hı̂n ah !” Chiū soè siaⁿ kóng, “M̄-thang boē kı̀-tit ēng sím-mı̍h hō͘ in chia̍h.” Kóng-liáu, bé-ia̍h ê sı̍t chiū nńg, chiū kè-óng. Hit ê thâng lóng bô phāng thang ı̀n i, bô tùi i kóng, beh á m̄, to̍k-to̍k lâu i tı̄ hiah-ê nn̄g sin-piⁿ.
Hit ê thâng ka-kı̄ kóng, “Chit ê súi-súi ê bé-ia̍h káⁿ ū sit sim, chiah lâi kéng goá hā-chiān ê thâng choè bú-á. Chiah-ê kiáⁿ i ū sı̍t kiám beh thiaⁿ goá ê chhùi mah ? Phah-sǹg in kín-kín pe-khı̀, chiàu in só͘ ı̀-ài khı̀ pe, hit ê bé-ia̍h sui-bóng ū súi-súi ê saⁿ, ia̍h ū kim, iáu-kú i ê tı̀-sek bô kàu-gia̍h, chiah ū kéng goá.” Sui-jiân án-ni bé-ia̍h í-keng sí, lâu i ê nn̄g tı̄ ko-lê-chhài hio̍h, chit ê chhiⁿ thâng ū hó sim, phah-sǹg i tio̍h chiàu i só͘ oē ê lâi choè.
Chiong mı̂ i lóng m̄-káⁿ khùn, tı̍t-tı̍t ûi hiah-ê nn̄g, ûi kàu ka-chiah thiàⁿ, sı̄ in-ūi kiaⁿ pa̍t mı̍h lâi hāi in.
Chá-khí sı̂ i chiū ka-kı̄ siūⁿ kóng, “Chı̍t lâng chú-tiuⁿ m̄ ta̍t nn̄g lâng su-niû, goá tio̍h chhē chı̍t ê tı̀-sek ê oa̍h mı̍h, kap i gı̄-lūn, goá sı̄ teh sô ê thâng, án-cháiⁿ-iūⁿ oē chai tāi-chı̀, tek-khak tio̍h mn̄g chı̍t ê khah toā goá ê, chóng-sı̄ oh-tit, m̄ chai beh kap chı̄-chūi gı̄-lūn. Tı̄-chia ū chı̍t chiah hiông ê káu, nā kiò i lâi gı̄-lūn i ê bé nā chı̍t ē tín-tāng chiū oē hām-hāi hiah-ê nn̄g, goá ê sim cháiⁿ-iūⁿ oē thun-lún tit; ia̍h ū chı̍t chiah niau, i siông-siông chē tı̄ chhiū-ē, jı̍t nā chhut i sı̀ kha tı̍t-tı̍t teh pha̍k jı̍t, chóng-sı̄ i bô iàu-kín pa̍t lâng ê tāi-chı̀, nā beh kap i kóng, i m̄ ài thiaⁿ. Taⁿ goá tio̍h siūⁿ só͘ bat ê oa̍h-mı̍h, tá-lo̍h chı̍t ê khah gâu oē pang-chān goá.” I chiū tı̍t-tı̍t siūⁿ, siūⁿ-chhut chı̍t ê po͘-tiuh-á, i oē pe koâiⁿ-koâiⁿ, án-ni oē khoàⁿ chin choē mı̍h, phah-sǹg i tek-khak khah gâu, in-ūi i chiàu thâng ê só͘ siūⁿ nā oē pe koâiⁿ-koâiⁿ sı̄ choè tē it êng-kng ê tāi-chı̀.
Oá hia ū chı̍t khu be̍h chhân, tı̄ hia ū chı̍t ê po͘-tiuh-á, thâng chhē mı̍h chhiáⁿ i lâi, chiū chiong i só͘ oh pān ê sū lâi mn̄g i, ia̍h mn̄g i tio̍h cháiⁿ-iūⁿ chiàu-kò͘ soè-soè ê bé-ia̍h, in-ūi i kap in bô saⁿ-tâng. Koh kóng, ǹg-bāng lí nā pe koâiⁿ-koâiⁿ tı̄ hia ū ê thang mn̄g i. Chiáu-á chiū ı̀n, “Kiám-chhái oē.”
Āu-lâi i pe-khı̀ chheng thian ê só͘-chāi, i teh pe ê sı̂ ná pe, ná gı̂m si, ná koâiⁿ ná bô thiaⁿ-kı̀ⁿ i ê siaⁿ. Hit bé thâng kia̍h thâu teh khoàⁿ, khoàⁿ kàu bô kı̀ⁿ, chiū chhun khah tn̂g lâi khoàⁿ ia̍h khoàⁿ bô, án-ni chiū khı̀ ûi hiah-ê nn̄g, koh chia̍h tām-po̍h ko-lê-chhài hio̍h, an sim thèng-hāu.
Thèng-hāu chı̄n kú, chiáu-á lóng bô tò-lâi, i chiū thó͘-khùi kóng, goá ài chai, i tá-lo̍h khı̀, nā ū ê oē kā goá kóng, goá beh goá lóng-chóng ê kha hō͘ i, goá phah-sǹg i chit pái ū pe koh khah koâiⁿ, goá chin ài chai i tá-lo̍h khı̀, tı̄ hit ê kı̂-koài chhiⁿ-chhiⁿ ê thiⁿ ū thiaⁿ-kı̀ⁿ sím-mı̍h. I pe-lâi pe-khı̀ ê sı̂ siông-siông gı̂m si, hia káⁿ sı̄ hoaⁿ-hí ê só͘-chāi, i lo̍h-lâi ê sı̂ bô beh kā goá kóng sím-mı̍h, i chı̄n gâu khǹg sū. Chit ê thâng koh-chài kiâⁿ lâi ûi tı̄-chiah-ê nn̄g.
