La̍k Pò-kò
Bûn-hiàn siá pò-kò ê sı̂-kan pí i siūⁿ--ê koh khah kú, tng kah Bêng-tek thó-lūn kiat-kó ê sı̂, chha-put-to sı̄ 6 lé-pài āu--lò͘.
Bêng-tek m̄-sı̄ kho-ha̍k-ka, sı̄ seng-lí-lâng, taⁿ chai án-choáⁿ thàn-chı̂ⁿ. Tek-á lı̄-khui toh-á at Bûn-hiàn ê chhiú, kóng,“To-siā lí lâi”, liáu-āu in chē tı̄ thang-á-mn̂g-piⁿ ê nn̄g chiah toā koh sóng ê phòng-í. Tek-á ê pān-kong-sek, khoah koh chhu kāu-kāu ê tē-thán, piah-téng ū súi ê tô͘, tùi thang-á-mn̂g ē-tàng khoàⁿ tio̍h hô, lēng-goā 1 pêng ū chhiū-nâ kah khang-tē, hō͘ lâng kám-kak chheng-sóng, hoaⁿ-hí, koh an-ún.
Tek-á khí-seng kóng,“ Goá tha̍k-koè lí ê pò-kò”, jiân-āu thêng--lo̍h-lâi, koh tiám-hun, chiah kóng,“M̄-sı̄ chin hó, sı̄--bô? ”
Bûn-hiàn kiaⁿ chı̍t-tiô, tùi Tek-á gı̂n kóng,“ Lí kóng siáⁿ ? ”
Tek-á chhiò-chhiò, chhiú chhun koè ian-bū, soà kóng,“ Bô siáⁿ, bô siáⁿ, bián koà-sim, goá m̄-sı̄ chí pò-kò bái, tong-jiân m̄-sı̄, lí chin phah-piàⁿ kang-chok, mā chò liáu chin hó, goá kí--ê sı̄ goá bô kah-ı̀ boé-á ê ı̀-kiàn. ”
Bûn-hiàn kóng,“In kám ū siáⁿ m̄-tio̍h? ”
Tek-á kóng,“ In siuⁿ kùi”, nn̄g ê lâng, sio gı̂n ū chı̍t-sı̂-á kú, Bûn-hiàn ê ūi kám-kak léng koh cho, Tek-á chhiò-chhiò, m̄-koh he m̄-sı̄ Bûn-hiàn kah-ı̀ hit chióng ê chhiò.
Tek-á kóng,“ Bûn-hiàn, lí khoàⁿ, lí pò-kò siá kóng lán ài chng koá-á ke-khı̀, tı̄ hùi-liāu tò-jı̍p hô chı̀n-chêng, seng chheng-sé, tio̍h--bô? Chia ê ke-khı̀ ài khai nn̄g pah-bān pōng. Lí siūⁿ lán ē-tàng khı̀ toè chhoē chia ê chı̂ⁿ--leh? Lí mā chai, chı̂ⁿ bē seⁿ tı̄ chhiū-á. ”
Bûn-hiàn kóng,“ Bē--ā, tong-jiân bē. ” Chhùi ta-ta, khı̀ the̍h chı̍t poe chúi, kám-kak chhiú teh tín-tāng, koh kóng,“M̄-koh lán teh bē chē-chē ê sin chhat-liāu, tùi hia ta̍k kò goe̍h thàn kúi-ā pah-bān, kám m̄-sı̄--leh? ”
Tek-á kóng,“ Sı̄, lán chò liáu chin hó, m̄-koh lán nā iōng nn̄g pah-bān pōng khı̀ chō sin ê ke-khı̀, chit-ê chhat-liāu it-tēng ke chin kùi, lán tō bē bô chiah chē. ”
Bûn-hiàn kóng,“M̄-koh lán it-tēng ài chò, chia ê hùi-liāu pí goá siūⁿ--ê ke chin gûi-hiám, lí kám bô tı̄ goá ê pò-kò tha̍k tio̍h hia, tng goá kā hùi-liāu-phín chham lo̍h-khı̀ niáu-chhí lim ê chúi, ū ê niáu-chhí-á-kiáⁿ chhut-sı̀ tō bô ba̍k-chiu, bô hı̄ⁿ-á, chı̍t chiah bô kha, chı̍t chiah 6 ki kha. ” Chhoah-chhoah koh kóng,“ Ū ê lim hùi-liāu 2 ppm lông-tō͘ ê sı̂, chhut-sı̀ tō bô kha. Lán bē-sái tò chia ê hùi-liāu lo̍h-khı̀ hô--nih. ”
Tek-á kóng,“ Bûn-hiàn, tong-jiân goá ū tha̍k--tio̍h, mā chin chim-chiok, chin siông-sè tha̍k koè lí ê pò-kò, ū siá kóng lán tò jı̍p khı̀ hô pí 2 ppm ê lông-tō͘ khah chió, tán--leh, thiaⁿ goá kóng chı̍t hun-cheng! Lí goá lóng chai, lim ê chúi lóng m̄ sı̄ tùi chit tiâu hô lâi--ê, jı̂-chhiáⁿ hô nn̄g kong-lí tō chhut hái, ūi-choáⁿ-iūⁿ in ē gûi-hiám--leh? Bûn-hiàn ah, bô lâng ē khı̀ lim--in, lán bô su-iàu chng chia ê sin ke-khı̀! ”
Bûn-hiàn siūⁿ tio̍h in kiáⁿ, chē chûn hâng-hêng tı̄ hô-téng, mā siūⁿ tio̍h hái-káu, tiò-hı̂ ê lâng, tı̄ hái-kiⁿ chhit-thô kah siû-chúi ê sè-hàn gín-á, chiah kóng,“Lán it-tēng ài chng. ”
Tek-á siông-sè khoàⁿ Bûn-hiàn, siaⁿ chin sè koh ngē kóng,“Bûn-hiàn, thiaⁿ goá ê oē, lí sı̄ chin hó ê kho-ha̍k-ka, gún hok-khı̀ ū lí tı̄ chit keng kong-si, m̄-koh lí m̄ sı̄ seng-lí-lâng, goá sı̄, khoàⁿ che” Kéng chı̍t tiuⁿ choá khí--lâi, the̍h koè toh-á hō͘ Bûn-hiàn khoàⁿ, téng-bı̄n siá kong-si ū joā-chē chı̂ⁿ, koh kóng,“Lán kū-nı̂ chioh chı̍t chheng-bān, lí siūⁿ khoàⁿ-māi--leh, chhiūⁿ chit khoán ê sió chng-thâu phah-sǹg ē-tàng ta̍t joā-chē. ”
Bûn-hiàn kóng,“ Goá chai, m̄-koh …”
Tek-á kóng,“ Chit-má, thiaⁿ goá ê, lán nā chng chia ê ke-khı̀, chin chē lâng ē sit-gia̍p ah! Kong-si bô lêng-le̍k khı̀ chioh khah chē chı̂ⁿ, lán chit-chūn bô-hoat-tō͘...”
Bûn-hiàn khiā--khí-lâi koh kóng,“ Nā lâng in-ūi chē phoà-pēⁿ--leh? Lí ū siūⁿ tio̍h che--bô? Jiân-āu pò-choá ē khan siáⁿ--leh? ”
Tek-á kóng,“Bô lâng ē tio̍h-pēⁿ, in-ūi bô lâng ē khı̀ lim hia ê chúi, pò-siā choa̍t-tùi m̄-chai. ”
Bûn-hiàn kóng,“ Goá nā kóng, in tō chai. ”
Tiām chin kú, jiân-āu Tek-á khiā--khí-lâi, ba̍k-chiu siám piⁿ-á, koh kiâⁿ koè Bûn-hiàn, chē toh-á āu, taⁿ-thâu ê sı̂, ba̍k-chiu léng koh phú-phú, chhiūⁿ hái-piⁿ ê chio̍h-thâu.
Tek-á kóng,“ Bûn-hiàn, lí nā án-ne chò, goá ē kóng lí pe̍h-chha̍t, lí ē bô thâu-lō͘, it-tēng ài bē chhù tńg-khı̀ lah-sap ê kong-ú, ē piàn-sêng kiâⁿ tı̄ ke-lō͘, bô pêng-iú ê lāu-hoè-á, he kám sı̄ lí beh tı̍h--ê? ”
Bûn-hiàn bô hoê-tap, khiā chin kú, gı̂n Tek-á, mā bô kóng poàⁿ kù oē, chha-put-to nn̄g hun-cheng āu, Tek-á léng-chhiò kóng,“ Lí nā kè-siok lâu--lo̍h-lâi, mê-nı̂ sin-súi ka poē, jı̂-chhiáⁿ bô lâng ē siū siong-hāi, mā bô lâng ē khı̀ lim hia ê chúi. ”
Tek-á tùi toh-á khí--lâi, se̍h kàu thâu-chêng, chhiú pàng--lo̍h, Bûn-hiàn kāng-khoán khiā chı̍t-chūn, jiân-āu Tek-á at Bûn-hiàn ê chhiú kóng,“Siūⁿ khoàⁿ-māi--leh! Bûn-hiàn. ”
Bûn-hiàn oa̍t-thâu, bān-bān kiâⁿ tùi mn̂g chhut-khı̀.
Chhit Tâi-an kah Hūi-chin
Lē-bí mā kah Tek-á kóng--koè, m̄-koh bô khah hó, i kiâⁿ--chhut-khı̀ ê sı̂, khoàⁿ--khí-lâi siān-siān koh chin siong-sim.
Lē-bí kah Tek-á tùi hùi-liāu mā piān-lūn kúi-ā kò goe̍h, m̄-koh Tek-á m̄ thiaⁿ, m̄-chiah tı̄ Bûn-hiàn pò-kò liáu 8 kò goe̍h, Lē-bí koat-tēng oāⁿ pa̍t-keng kong-si. Lē-bí chin hoaⁿ-hí, in-ūi he sı̄ khah tiōng-iàu ê khang-khoè, m̄-koh m̄-sı̄ i cháu ê goân-in, i chai-iáⁿ bē chng chheng-sé ê ke-khı̀.
Bûn-hiàn siong-sim khoàⁿ i cháu, bat hiáng-siū kah i kang-chok ê khoài-lo̍k, tı̄ kū-nı̂ kah téng poàⁿ-nı̂ i bat khı̀ in tau kúi-ā piàn, Bûn-hiàn ê kiáⁿ tng kah-ı̀ i, chū in lāu-bó sí liáu, in m̄-bat kah pa̍t ê hū-jı̂n-lâng chiah chhin-chhiat--koè.
Lē-bí tı̄ kong-si ê boé-á kang, kah Bûn-hiàn tı̄ kong-si ê chhan-thiaⁿ chò-hoé chia̍h tiong-tàu.
Bûn-hiàn kóng,“ Lē-bí, lí chai-iáⁿ lí bô it-tēng ài cháu, kong-si chin sêng-kong, jı̂-chhiáⁿ lóng teh thàn-chı̂ⁿ, lí ê sin chhat-liāu, cheng-ka 400 ê kang-chok ki-hoē kah hù-jū, mā ū lâng beh tùi pa̍t ê só͘-chāi poaⁿ lâi chia. ”
Bûn-hiàn kóng tio̍h Tâi-an in ha̍k-hāu sin ê ūn-tōng-tiong-sim, che sı̄ kong-si chàn-chō͘ só͘ khí--ê, kāng-khoán chng--nih ū nn̄g keng sin koh toā ê tiàm, ū sin hı̀-hn̂g, mā ū chē-chē ê sin-ok, kóng,“ Che lóng-sı̄ lí--ah, Lē-bí, joā-nı̍h-á kı̂-miāu,kám m̄-sı̄--leh?” Chhiò-chhiò khoàⁿ tùi toh-á tùi-bı̄n ê Lē-bí, koh kā Lē-bí ê chhiú the̍h kàu i ê chhiú-sim.
Lē-bí tiām-tiām khoàⁿ Bûn-hiàn, kah i thâu-khí-seng lâi kong-si ê sı̂, í-keng piàn chin chē, Bûn-hiàn tı̄ kang-chok chêng 6 kò goe̍h sı̄ hoaⁿ-hí koh ū oa̍h-la̍t, Lē-bí lóng chai-iáⁿ i tı̄ kang-tiûⁿ ê tó-ūi, in-ūi i tiāⁿ-tiāⁿ ǹg Lē-bí chhiò, tùi Lē-bí chhiùⁿ-koa. M̄-koh boé-á chit 18 kò goe̍h i ke chin thiám, tiāⁿ-tiāⁿ bô êng, bô koh chhiùⁿ-koa, bô chhiò, mā bô chhiâng-chāi siòng Lē-bí, tng i ko͘-toaⁿ ê sı̂, khoàⁿ--khí-lâi siān koh khó͘-liân.
Lē-bí ūn-ūn-á kā tı̄ Bûn-hiàn chhiú-sim ê chhiú soá--khui, chiah kóng, “ Bûn-hiàn, lí chai-iáⁿ, goá ūi-choáⁿ-iūⁿ beh cháu, goá chai-iáⁿ tò jı̍p hô sı̄ siáⁿ, goá bô ài siūⁿ--i, lí mā ē-sái cháu, khı̀ pa̍t keng kong-si chò. ”
Bûn-hiàn sái-sèng-tē gı̂n Lē-bí kóng,“ Goá siuⁿ lāu, tùi goá lâi kóng, chhoē sin thâu-lō͘ bô iông-ı̄ⁿ, jı̂-chhiáⁿ Lē-bí, kong-si chit-má chò chhat-liāu mā chhiau koè nn̄g nı̂, mā bô lâng siū siong-hāi, kám m̄-sı̄--leh? ”
Lē-bí thêng chı̍t khùn, chiah kóng, “ Kan-taⁿ lí.”
Bûn-hiàn kóng, “ Lí ı̀-sù sı̄ siáⁿ, kan-taⁿ goá? ”
Lē-bí siong-sim khoàⁿ Bûn-hiàn, i thut-thâu-thut-thâu, khoàⁿ--khí-lâi kài sêng lāu-lâng, khah-chá bat siūⁿ beh kè hō͘ Bûn-hiàn, chit-má ka-chài Bûn-hiàn hit-chūn bô hiòng i kiû-hun.
Lē-bí kóng, “ Ò͘, goá sı̄ chí lí ê kha”, m̄-koh he m̄-sı̄ i ê chin-ı̀. Bûn-hiàn ê kha iáu ū thiàⁿ ê âng-tah, ū sı̂ in-ūi án-ne, bô hó kiâⁿ-lō͘.
Bûn-hiàn chhiò-chhiò kóng, “ Goá ê kha chha-put-to khah hó--ah, goá kiông beh bē kı̀-tit ah, m̄-koh Lē-bí lí cháu chı̀n-chêng… m̄-chai lí ē-tàng pang-chān goá--bô, sı̄ ka-têng ê būn-tê. ”
Lē-bí kóng, “ Hó, goá beh án-choáⁿ pang-chō͘--lí ? Lí mā chai, tùi lín kiáⁿ goá bô chin liáu-kái. ”
Bûn-hiàn kóng,“ Bô liáu-kái he sı̄ tong-jiân, m̄-koh lí sı̄ hū-jı̂n-lâng; pēng-chhiáⁿ tı̄ chhù chò chı̍t ê lāu-pē, tùi goá lâi kóng, ū sı̂ sı̄ khùn-lân, hiān-chāi, Hūi-chin sı̄ cha-bó͘-gín-á, bô lāu-bú kah i tâm-lūn, goá tiāⁿ-tiāⁿ m̄-chai beh kóng siáⁿ ? ”
Lē-bí khoàⁿ Bûn-hiàn chin khó͘-liân, tiāⁿ-tiāⁿ hoâi-gı̂ ūi-choáⁿ-iūⁿ Bûn-hiàn bô khah chia̍p iau-chhiáⁿ i khı̀ in tau, i kah-ı̀ Bûn-hiàn kah in kiáⁿ, koh siūⁿ kóng Bûn-hiàn mā kah-ı̀--i, kóng,“ Hūi-chin, chit-má kúi hoè ? ”
Bûn-hiàn kóng, “ 18, koh siūⁿ beh kiat-hun. ”
Lē-bí kóng,“ Í-keng koat-tēng--ah! Hūi-chin siuⁿ siàu-liân, kám m̄-sı̄--leh ? ” Bûn-hiàn teh hoân-ló, kóng, “ Hèⁿ, goá tō sı̄ án-ne kóng, m̄-koh Hūi-chin kah goá teh siūⁿ-khı̀, sı̄ chin-chiàⁿ teh sái-sèng-tē. ”
Lē-bí kóng,“ Tùi-hong sı̄ siáⁿ lâng? ”
Bûn-hiàn kóng, “ Hō-chò Ông Liông-kian, sı̄ kok-lāi pò-choá ê sin-bûn kı̀-chiá, goá siūⁿ sı̄ chin hó ê siàu-liân-ke, m̄-koh ta̍k-kái kah i kóng-oē, piān-lūn, Hūi-chin lóng oá Liông-kian hit-pêng. Lē-bí lí mā chai, goá bô ài kah i siūⁿ-khı̀, m̄ ài i kè, m̄-koh goá tòng-bē-tiâu, goá kám-kak goá beh sit-khı̀ i--ah! ”
Lē-bí kóng, “Lín sı̄ piān-lūn siáⁿ? ”
Bûn-hiàn kóng, “ Ài--ah, chin hô͘-tô͘, goá chin-chiàⁿ m̄-chai, i sı̄ khoân-pó thoân-thé (Greenworld) ê sêng-oân, goá siūⁿ--tio̍h-ah, i tiāⁿ-tiāⁿ kóng tio̍h Greenworld. I siūⁿ kóng taⁿ siàu-liân-lâng chiah-tio̍h, chhiau koè 25 hoè ê lâng tiāⁿ-tiāⁿ sı̄ m̄-tio̍h! ”
Lē-bí ná siūⁿ ná khoàⁿ Bûn-hiàn.
Lē-bí kóng, “Hó, Bûn-hiàn lí beh kiò goá chò siáⁿ? Goá m̄-sı̄ ma-ma, mā m̄-bat kè--koè. ”
Bûn-hiàn kóng,“M̄-koh… khó-lêng lí ē-tàng kā Hūi-chin kóng? Lé-pài lí beh khı̀ gún tau chia̍h tiong-tàu--bô? ”
M̄-chiah Lē-bí khı̀ Bûn-hiàn in tau. Liông-kian mā tı̄ hia, in chò-hoé chia̍h-pn̄g, mā tâm-lūn bé kah sái-chûn. Ta̍k-ê lâng lóng chin kheh-khı̀, mā bô cheng-lūn, lō͘-boé Lē-bí kah Hūi-chin khı̀ khoàⁿ bé, Liông-kian kah Bûn-hiàn lâu tı̄ hia; tı̄ chháu-po͘, Lē-bí khai-sí kah Hūi-chin kóng tio̍h Liông-kian, Lē-bí kóng,“Hūi-chin, Liông-kian sı̄ bē-bái ê siàu-liân-ke, chin khiáu, chin hó-sim, hō͘ goá siūⁿ tio̍h lín lāu-pē. ”
Hūi-chin kóng,“ Goán Pâ-á! Liông-kian chiah bô sêng--i, jı̂-chhiáⁿ gún lāu-pē hiâm--i. ”
Lē-bí kóng,“ Goá siong-sı̀n bē chiah tio̍h! ”
Hūi-chin kóng,“ Chin-chiàⁿ hiâm--i, gún Pâ-á kóng, i tùi goá lâi kóng sı̄ siuⁿ lāu, koh bē-sái kı̀ⁿ--i, siūⁿ kóng goá iáu sı̄ cha-bó͘ gín-á-iⁿ, goá 18 hoè--ah, goá beh kè! ”
Lē-bí kóng,“ Kóng khah chē Liông-kian ê tāi-chı̀…”
Lē-bí ka-tı̄ chı̍t ê tiām-tiām tı̄ chháu-po͘ khiā chin kú. Thè Hūi-chin the̍h chia̍h-mı̍h hō͘ bé chia̍h, thiaⁿ i kóng Liông-kian ê tāi-chı̀, Hūi-chin kóng Liông-kian sim-tn̂g hó, khiáu, koh chin kut-la̍t, mā kah-ı̀ sái-chûn,khiâ-bé, jı̂-chhiáⁿ beh hō͘ sè-kài khah chheng-khı̀, khah hó. Hō͘ goá kám-kak ka-tı̄ ê tiōng-iàu, sı̄ toā-lâng m̄-sı̄ gín-á, goá mā kı̀ⁿ-koè in pē-bú, in mā chin kah-ı̀ goá, taⁿ gún Pâ-á...
Hūi-chin mn̄g kóng,“ Chhiūⁿ án-ne goá ài án-choáⁿ chò--leh! a-ı̂ ? ”
Lē-bí iōng chhiú khǹg tı̄ bé ê ām-kún,chiah kóng,“ Goá bô pá-ak, goá siūⁿ lí beh kè--i, m̄-koh bô-ài lín pa-pa siūⁿ-khı̀ tio̍h--bô? Án-ne khai-sí kah Liông-kian chò-hoé seng-oa̍h m̄-sı̄ siōng hó ê hong-sek. ”
Hūi-chin kóng,“ Sı̄--ā, nā ài chò siáⁿ, goá it-tēng khı̀ chò! ”
Lē-bí kóng,“ Kám ài goá khı̀ kā lín Pâ-á kóng? Khó-lêng i ē thiaⁿ goá ê oē, lí sı̄ i ê ko͘ cha-bó͘-kiáⁿ, beh kè, tùi i lâi kóng chin m̄-kam, mā khó-lêng chin hoân-ló. ”
Hūi-chin kóng,“ Ah! a-ı̂ lí beh khı̀? Pài-thok--lí, goá chin-chiàⁿ hi-bāng Pâ-á kah-ı̀ Liông-kian, m̄-koh tùi Liông-kian tiāⁿ-tiāⁿ lóng boē moá-ı̀. ”
Lē-bí kóng,“ Goá ē chı̄n-le̍k, m̄-koh m̄-chai kóng ē kiâⁿ--bô? ”
Lē-bí khı̀ Scotland kang-chok í-chêng, chin-chiàⁿ mı̄-noā chhı̀, khà tiān-oē kā Bûn-hiàn kóng, ū sı̂ chò-hoé tı̄ chng--nih lim ka-pi, Bûn-hiàn hiah chù-ı̀ thiaⁿ Lē-bí kóng-oē, hō͘ i kám-kak chin ı̀-goā. Bûn-hiàn tùi i ê pang-bâng mā chin kám-kek; Lē-bí jı̄n-ūi Bûn-hiàn khak-sı̍t sı̄ chiok ko͘-toaⁿ--ê, chhoā nn̄g ê kiáⁿ koh bô bó͘, it-tēng chin kan-khó͘, hiān-chhú-sı̂ Bûn-hiàn siōng su-iàu kah gín-á tiāⁿ-tiāⁿ khai-káng, m̄-koh in bô.
Boé--á Bûn-hiàn tah-èng in chit chân hun-sū. In-ūi chit-ê hó siau-sit, Lē-bí siū iau-chhiáⁿ chia̍h chit tǹg te̍k-pia̍t ê àm-tǹg. Hūi-chin chiâⁿ hoaⁿ-hí, tı̄ Lē-bí kàu ūi ê sı̂, chim i koh sàng sió lé-bu̍t kám-siā i, he sı̄ 1 tùi chin súi ê hı̄ⁿ-kau. Chia̍h-pn̄g ê sı̂, Bûn-hiàn liô-á kín-tiuⁿ ê khoán, m̄-koh mā chin hoaⁿ-hí, sui-jiân bô siūⁿ tio̍h sàng lé-bu̍t, mā iōng lân-tit ê chhiò-iông lâi kám-siā i. Bûn-hiàn kui ê àm-tǹg lóng teh khoàⁿ Hūi-chin, ká-ná kiaⁿ khoàⁿ bē tio̍h i--a. Tng Hūi-chin chhiò-chhiò khoàⁿ Bûn-hiàn ê sı̂, i tō chin hoaⁿ-hí.
Jiân-āu Liông-kian khiā khí-lâi kóng-oē.
Liông-kian kóng,“ Tiūⁿ-lâng Pâ-á, goá ē tiāⁿ-tiāⁿ kı̀-tit êng-àm, goá chai-iáⁿ lí hiah-nı̍h-á ài Hūi-chin, mā sı̀n-jı̄m goá ài--i, lí ē koà-lū goá, sı̄ in-ūi beh hō͘ lí ê cha-bó͘-kiáⁿ chı̄n-liōng kè siōng hó ê ang, goá..., goá bô-hoat-tō͘ tah-èng siáⁿ, m̄-koh ē chı̄n-sim chò, tiūⁿ-lâng Pâ-á lí sı̄ hó-gia̍h-lâng, tú khai-sí Hūi-chin kah goá bô hiah chē chı̂ⁿ, m̄-koh goá siūⁿ gún ē kè-oē. ” Chhiò-chhiò khoàⁿ Hūi-chin, koh kóng “Tiūⁿ-lâng Pâ-á, cha-hng goá kah goán thâu-ke kóng--koè, i beh kā goá ka sin-súi. ”
Bûn-hiàn kiaⁿ-kı̂ ê khoán, kóng,“ Chin--ê ò͘? Siáⁿ goân-in? ”
Liông-kian kóng,“In-ūi phài hō͘ goá sin ê khang-khoè, ài goá tı̄ pò-choá siá khoân-kéng pó-hō͘ ê būn-tê, ta̍k lé-pài ài siá chı̍t pán ê kó, khoàⁿ chia, chit tiuⁿ sı̄ thâu chı̍t phiⁿ. ”
Liông-kian tùi phoê-pau the̍h chhut chı̍t tiuⁿ pò-choá, tı̄ in ê bı̄n thâu-chêng the̍h hō͘ thêng, téng-bı̄n ê tô͘ ū hái-chúi, soa-chiu, kah kúi-chiah-á hái-káu, piau-tê siá:
“Tı̄ hô-kháu ê hái-káu tio̍h kı̂-koài ê pēⁿ Hoat-hiān 4 chiah hái-káu-kiáⁿ sí--khı̀”
Peh Kiat-hun-jı̍t
Hái-káu ê pēⁿ tio̍h kah chin giām-tiōng, 3 chiah khah ke ê hái-káu-kiáⁿ sí--khı̀, chı̍t chiah seⁿ--chhut-lâi bô boé, London ê kho-ha̍k-ka lâi khoàⁿ--in, pò-choá ū tn̂g phiⁿ ê pò-kò, m̄-koh bô lâng khak-tēng sı̄ siáⁿ goân-in, ū lâng kóng he sı̄ chúi--nih siông-siông ū ê pēⁿ, ū lâng kóng sı̄ khı̀ chia̍h tio̍h phoà-pēⁿ ê hı̂, mā ū lâng kóng sı̄ hô-piⁿ ê chhat-liāu kang-tiûⁿ.
Hô-piⁿ mā ū lah-sap-chúi kang-tiûⁿ, chia ê lah-sap-chúi tùi pa̍t-ūi lâi--ê, ū chı̍t-jı̍t, tı̄ kang-tiûⁿ, Bûn-hiàn hoat-hiān nn̄g ê siàu-liân hoà-ha̍k kang-têng-su, chhı̀-giām hô-chúi ê kiàn-pún, chúi sı̄ tı̄ chı̀ⁿ-chúi nn̄g kong-lí ê lah-sap-chúi kang-tiûⁿ hū-kı̄n.
Bûn-hiàn kiaⁿ-gı̂ mn̄g kóng,“ Ūi siáⁿ beh án-ne chò? ” In kı̂-tiong chı̍t ê ı̀n kóng,“ Che sı̄ te̍k-pia̍t ê sı̍t-giām, sı̄ Tek-á chhin-sin kiò gún chò--ê, i kám bô kā lí kóng? ”
Bûn-hiàn bô ı̀n, tiām-tiām khoàⁿ in kúi-ā hun-cheng, chiah kóng, “ Kiat-kó sı̄ siáⁿ ? ”
Siàu-liân--ê kóng,“ Chin bái! M̄-koh Tek-á put-tān bô hoân-ló, khiok hoaⁿ-hí koh kiau-ngō͘ ê khoán, hit keng lah-sap-chúi kang-tiûⁿ tò chin chē hùi-liāu lo̍h khı̀ hô--nih, goá siūⁿ pò-choá ē chin chù-ı̀. ”
Bûn-hiàn mn̄g kóng,“ Pò-choá?” Siàu-liân--ê chhiò-chhiò kóng,“ Sı̄--ā, Tiuⁿ--sian-siⁿ, lán kong-si koan-sim khoân-kéng, kám m̄-sı̄--leh? Che tō sı̄ gún chò ê lí-iû, nā ū-hoat-tō͘, gún ē pang-chō͘ khó͘-liân ê hái-káu. ”
Tng Bûn-hiàn kiâⁿ khui, thiaⁿ tio̍h tı̄ i āu-bı̄n bı̂-bı̂ ê chhiò-siaⁿ, m̄-koh thiaⁿ bô, khó-lêng sı̄ siàu-liân-lâng chin-chiàⁿ siong-sı̀n i só͘ kóng ê oē.
Hūi-chin kah Liông-kian soán tı̄ 6 goe̍h ê hó jı̍t kiat-hun.
Tng in tùi kàu-tn̂g tńg--lâi, tı̄ Bûn-hiàn in chhù ê hoe-hn̂g pān bú-hoē, ta̍k-ê lóng chin hoaⁿ-hí, Bûn-hiàn kah-ı̀ Liông-kian ê pē-bú, mā kah in kóng chin chē oē.
Liông-kian ê lāu-pē kóng,“ Tiuⁿ--sian-siⁿ, lí chin hok-khı̀, ū súi ê chhù koh tı̄ hoe-hn̂g boé ū khó-ài ê hô. ”
Bûn-hiàn kóng,“ Goá bô tiāⁿ-tiāⁿ ê hó-ūn, lâng tiāⁿ-tiāⁿ kóng goá sı̄ ūn-khı̀ chin hó ê lâng.” Mā iáu khiā teh siūⁿ tāi-chı̀, siūⁿ tio̍h chá-chêng khiā tı̄ chhı̄-tiong-sim ê sió kong-ú sı̄ joā pi-chhám. Hit sı̂-chūn bô thâu-lō͘, bô chı̂ⁿ bé hó mı̍h hō͘ gín-á, m̄-koh tiāⁿ-tiāⁿ kah gín-á khai-káng. Chit chūn sı̄ hó-gia̍h-lâng, ū sêng-chiū, m̄-koh gín-á soah bô ài kah i kóng-oē.
Bûn-hiàn chhiò-chhiò tùi Liông-kian in pē-bú kóng,“ Sı̄--ā, goá sı̄ chin hēng-ūn, ū Liông-kian chò goá ê kiáⁿ-sài, mā thè gún cha-bó͘-kiáⁿ chin hoaⁿ-hí.”
Ông lú-sū kóng,“Ū Hūi-chin chò gún ê sin-pū, gún mā chin hoaⁿ-hí, chhin-ke goá siong-sı̀n Liông-kian tùi lí kah chit tiâu hô ē ū pang-chō͘, goá liáu-kái tı̄ hô--nih ū chı̍t chióng hō͘ hái-káu tı̀-pēⁿ ê pēⁿ-khún, Liông-kian kā goá kóng i beh jı̄n-chin chhoē chhut goân-in, hō͘ hô--nih ē-tàng chheng-khı̀ siùⁿ, goá siūⁿ lí ē chin hoaⁿ-hí. ”
Bûn-hiàn kóng,“ Sı̄--á, sı̄--á, tong-jiân.” Cha-hng í-keng khoàⁿ koè Liông-kian tı̄ pò-choá ê bûn-chiuⁿ, siá tio̍h pēⁿ-khún sı̄ tùi lah-sap-chúi kang-tiûⁿ lâi--ê, Tek-á mā the̍h hō͘ i khoàⁿ, m̄-koh Bûn-hiàn tiām-tiām.
Bûn-hiàn khoàⁿ tio̍h cha-bó͘-kiáⁿ kah Liông-kian, Tâi-an chham pêng-iú teh chhiò. I m̄-bat khoàⁿ koè Hūi-chin chiah-nı̍h-á hoaⁿ-hí, siūⁿ tio̍h ka-tı̄ ê hun-lé, kah Sò͘-gio̍k kiōng-tông ê hi-bāng.
Bûn-hiàn kóng,“ Chhiⁿ-ḿ, goá kā lí tò chı̍t poe liâng-chúi, ūi-tio̍h gín-á ê chiong-lâi lán ài lim, ǹg-bāng in ē-tàng bí-boán. ”
Bûn-hiàn tı̄ chhù--nih ê chiú-kūi tú-tio̍h Lē-bí, Lē-bí ū-sı̂ ē tńg--lâi chit-ê chng-thâu, Bûn-hiàn tı̄ Scotland chhiáⁿ koè Lē-bí nn̄g-pái.
Lē-bí kóng,“ Bûn-hiàn, kin-á-jı̍t chin sêng-kong, lí it-tēng chin hoaⁿ-hí. ”
Bûn-hiàn thé-thiap tah Lē-bí ê chhiú-kut, kóng,“ Lē-bí, goá ài án-ne, goá í-keng chò--lò͘, mā chı̄n-le̍k--lò͘, m̄-koh chit-má sı̄ in ê sè-kài, beh ài siáⁿ-khoán ê sè-kài, lóng tio̍h ài in ka-tı̄ khı̀ phah-piàⁿ.”
Káu Goá Bē Siong-sı̀n--lí
Bûn-hiàn kóng,“ Hūi-chin, he m̄-sı̄ sū-sı̍t, Liông-kian ê chu-liāu m̄-tio̍h. ”
Hūi-chin kóng,“ Pâ-á, goá bē siong-sı̀n--lí. ”
Bûn-hiàn kah Hūi-chin nn̄g ê siūⁿ-khı̀ teh sio gı̂n, che tùi in nn̄g-ê sı̄ thòng-khó͘, kiaⁿ-hông ê sı̂-khek. Che sı̄ tı̄ kiat-hun 3 kò goe̍h āu ê chı̍t ê àm-mı̂, Hūi-chin toà kúi-ê-á hoaⁿ-hí ê siau-sit, i lâi kā in lāu-pē kóng i ū-sin--ah, Bûn-hiàn tih-beh chò a-kong--ah. Ū chı̍t-chūn in lóng teh kóng che, m̄-koh bô joā kú, Hūi-chin khai-sí kóng Liông-kian ê sin kang-chok. Liông-kian í-keng hoat-hiān chhat-liāu kang-tiûⁿ ê hùi-liāu chêng-pò. Siau-sit tùi kong-si chin put-lı̄. Liông-kian tı̄ pò-choá siá chit-ê pò-kò, kóng, “ Chhat-liāu kang-tiûⁿ ê hùi-liāu ē hāi sí hái-káu-kiáⁿ. ” Tek-á mā liam-mi siá hō͘ pò-siā, kóng Liông-kian ê pò-kò oân-choân m̄-sı̄ sū-sı̍t.
Kóng kàu chia in bô koh-chài hoaⁿ-hí tâm-lūn gín-á ê tāi-chı̀. In piān-lūn kui ē-po͘, Bûn-hiàn chá tō chai in ē ū chit khoán ê cheng-lūn, āu lé-pài chng--nih ū chı̍t ê kong-thiaⁿ-hoē, kàu sı̂ chèng-hú koaⁿ-oân beh tiau-cha sū-sı̍t. Nn̄g-pêng ê kho-ha̍k-ka kah hoat-lu̍t choan-ka mā beh piān-lūn. Chng--nih ê lâng lóng teh tâm-lūn chit-ê hoē kah Liông-kian ê bûn-chiuⁿ.
Hūi-chin mn̄g kóng,“Pâ-á, Bêng-tek chek ūi-siáⁿ-mih beh siá hō͘ pò-siā, i m̄-sı̄ kho-ha̍k-ka, sı̄ chin-chin-chiàⁿ-chiàⁿ ê seng-lí-lâng, ūi-choáⁿ-iūⁿ lí bô siá hō͘ pò-siā? ”
Bûn-hiàn siong-sim kóng,“ Goá í-keng ū siá--ah, lí mı̂-ná-chài khó-lêng ē khoàⁿ--tio̍h. ”
Hūi-chin mn̄g kóng,“A̍h ! lí siá siáⁿ? ”
Bûn-hiàn kám-kak thòng-khó͘, pún-lâi bô ài siá chit tiuⁿ phoe, kah Tek-á mā cheng-lūn chiâⁿ kú, m̄-koh boé--á ia̍h-sı̄ tah-èng, tah-èng in kā khah chá chin-chē bái ê tāi-chı̀ am-khàm--khí-lâi, só͘-í in bô koh chài cheng-lūn.
Bûn-hiàn kóng,“ Goá siá gún ê hùi-liāu bē toà hō͘ hô-chúi u-jiám, gún chin sè-jı̄ sı̍t-giām ū chin-chē nı̂--ah, hùi-liāu nā hō͘ hô-chúi thàu po̍h--khı̀, tō bē gûi-hiám. Hô--nih thong-siông kan-na 1.5 ppm ê lông-tō͘ niâ, jı̂-chhiáⁿ hái-káu m̄-sı̄ tı̄ hô--nih, sı̄ tı̄ hái--nih, phoe lāi goá án-ne siá, āu lé-pài ê hoē mā sı̄ kóng chia. ”
Bûn-hiàn kóng-oē ê sı̂, Hūi-chin siông-sè chù-ı̀ i, khoàⁿ tio̍h Bûn-hiàn ê bı̄n chiah-nı̍h-á iu-chhiû, chiah-nı̍h-á siān. Bûn-hiàn toā-pō͘-hūn ê sı̂-kan lóng teh khoàⁿ ka-tı̄ ê chhiú, bô khoàⁿ Hūi-chin.
Hūi-chin khin-siaⁿ kóng,“ Pâ-á, goá siūⁿ beh siong-sı̀n--lí, m̄-koh goá bô-hoat-tō͘.”
Bûn-hiàn siūⁿ-khı̀ gia̍h-thâu kóng,“Án-ne, lí m̄ siong-sı̀n goá; lí siong-sı̀n Liông-kian, sı̄ m̄-sı̄? I sı̄ sin-bûn kı̀-chiá, tàu-té goá chí sı̄ chı̍t ê seng-bu̍t-ha̍k kang-têng-su, lí ê lāu-pē, ūi-hô lí m̄ siong-sı̀n--goá? ” Bûn-hiàn siūⁿ-khı̀ khiā--khí-lâi kiâⁿ tùi mn̂g-chhùi kā mn̂g phah-khui, koh kóng,“ Hūi-chin pháiⁿ-sè, kin-á-jı̍t goá chin kan-khó͘, thiám--ah, bô ài chē tı̄ chia thiaⁿ gún cha-bó͘-kiáⁿ kóng goá sı̄ phiàn-chú, tńg-khı̀ Liông-kian hia, goá beh khùn--ah. ”
Hūi-chin ūn-ūn-á khiā--khí-lâi, bān-bān-á kóng,“ Pâ-á, he chin tiōng-iàu, tùi ta̍k-ê lâng lóng chin tiōng-iàu. ”
Bûn-hiàn kóng,“ Hūi-chin, goá chai-iáⁿ, m̄-koh chhat-liāu kang-tiûⁿ mā chin tiōng-iàu, i hō͘ lí, goá, chng--nih ê lâng lóng chin chē lı̄-ek, siūⁿ khoàⁿ-māi--leh, chiām-sı̂ kā hái-káu pàng hō͘ bē-kı̀-tit kám bē-sái--lih? ”
Hūi-chin kóng,“Pâ-á, ū pí chı̂ⁿ khah tiōng-iàu ê mı̍h-kiāⁿ.”
Bûn-hiàn kóng,“Kám ū? Lí kóng hō͘ tı̄ kong-si siōng-pan kah tı̄ chia seng-oa̍h ê lâng thiaⁿ khoàⁿ māi--leh. Nā in-ūi Liông-kian ê pò-tō, hāi kang-tiûⁿ koaⁿ--khí-lâi ê sı̂, in beh khò siáⁿ seng-oa̍h, in kám ē-tàng the̍h hái-káu-kiáⁿ ê siòng-phı̀ⁿ hō͘ in ê gín-á chia̍h--leh? ”
Hūi-chin kiâⁿ-chhut mn̂g chı̀n-chêng khoàⁿ Bûn-hiàn chı̍t khùn, kóng,“ Pâ-á nā gín-á tı̄ hô--nih sńg--leh? Nā in khı̀ chia̍h tio̍h hô ê chúi--leh? Ah nā án-ne--leh? ”
Bûn-hiàn kóng,“ Bô lâng ē khı̀ lim tio̍h hô-chúi gûi-hiám ê pō͘-hūn. Goá mā kóng--koè, tùi gín-á bô gûi-hiám. ”
Hūi-chin boé--á tiām-tiām-á kā mn̂g koaⁿ--khí-lâi.
