Hoat ḿ--á tùi-khoàⁿ ê kò͘-sū
Guā-māu
Ha̍k-seng kā goá kóng 1 ê chhù-bı̄ ê tāi-chı̀, i beh kap lâng tēng-hun, choan-kang tńg khı̀ chng-kha kā in a-má pò-kò. A-má mn̄g i kóng: “Ah lín tang-sı̂ beh tùi-khoàⁿ ?” “A-má! Chit-chūn bô lâng leh tùi-khoàⁿ--a lah !” “Nah ē án-ni ? Chit-má ê cha-bó͘ lâng m̄ tō pí goán kó͘-chá khah chhám! Lâng gún kó͘-chá iáu koh ū thang tùi-khoàⁿ--1-ē, thang chai-iáⁿ beh kè--ê sı̄ seⁿ chò ı̂ⁿ iah píⁿ, lín liān tùi-khoàⁿ to bô, chin hiâu-hēng--o͘ !” Thiaⁿ tio̍h chit ê kó͘-chui ê a-má kong--ê, goá siūⁿ khí lēng-goā 1 ê pêng-iú in lāu-bú, Hoat ḿ--á, bat kā goá kóng i cha-bó͘ gín-á sı̂-tāi kap lâng tùi-khoàⁿ ê kò͘-sū. Hoat ḿ--á in tau sı̄ tı̄ ke--nih leh khui phòng-se tiàm, choan bē chhiah phòng-se saⁿ ê soàⁿ-liāu, Hoat ḿ--á chò cha--bó͘ gín-á ê miâ sı̄ “Chhiⁿ-se” tō-sı̄ chhiⁿ ê phòng-se ê ı̀-sù; Chhiⁿ-se in lāu-pē sı̄ chin kó͘-pih ê seng-lí-lâng, 3 ê cha-bó͘ kiáⁿ, toā-hàn--ê hō miâ “Âng-soàⁿ”, hit chūn ū Kńg-tang hı̀ phoè Ē-mn̂g oē leh poaⁿ, hı̀ ê miâ tō-sı̄ “Âng-soàⁿ lú”, i khoàⁿ hı̀ liáu tńg--khı̀, tō kā tú seⁿ ê cha-bó͘ kiáⁿ hō kap chú-kak kāng-khoán ê miâ. Tē 2--ê sı̄ Chí-mı̂, Chhiⁿ-se pâi siōng boé--ê. Toā-chí Âng-soàⁿ beh chò--lâng ê sı̂, soah bô lâng khan âng-soàⁿ, kap tiàm lāi ê siàu-kūi kiam tiàm-oân loân-ài, lāu-pē siūⁿ kóng ka-tı̄ iā bô hāu-seⁿ thang chiap, tō kā âng-soàⁿ chio ang, tiàm-oân tha̍h in ê sèⁿ piàn thâu-ke. Chí-mı̂ tı̄ kheh-ūn ê Bus chò chhia-chiáng, tú-hó ū 1 ê kok-hāu-á ê sian-siⁿ ta̍k kang thong-khı̂n lóng choan-kang chē i chit pan, tō khı̀ kat--tio̍h-a. Chhù-piⁿ tau chhiò kóng: “Phòng-se tiàm hit ê Thiam-teng--á, siōng-kài hó sim, ka-tı̄ bô thiam gah poàⁿ ê teng, kan-taⁿ chhiau-hoân lâng bô bó͘, choan leh thè lâng chhoân sin-pū.” Koh kóng : “Hó sim ū hó ı̀m, in cha-bó͘ kiáⁿ lóng bián liáu gah 1 sián hm̂-lâng chı̂ⁿ, ka-tı̄ kā ang chhoē hó-hó !” Chit khoán oē poàⁿ kháu-sé, Thiam-teng peh--á bē kham--tit, Chhiⁿ-se koán gah chin ân, kiaⁿ i goā-kháu pha-pha cháu koh hō͘ lâng kó͘--khı̀, tiāⁿ-tio̍h ài Chhiⁿ-se chiàu pō͘ lâi, mài koh hō͘ chhù-piⁿ tau thau chhiò, sià-sı̀ sià-chèng. Chhiⁿ-se pún-té tō-sı̄ pı̀-sù ê cha-bó͘ gín-á, ài bih tı̄ pâng-keng iōng cha̍p-hoe koài-sek ê se-á-soàⁿ chhı̀ i siàu-lú ê bı̂n-bāng. In a-pa kā i bé chin chē Jı̍t-pún ê Bukhuh, lóng-sı̄ chhiah phòng-se saⁿ ê hó iūⁿ-siùⁿ. I ē-hiáu tı̄ phòng-se saⁿ téng chhiah chhiūⁿ, chhiah kó͘ siâⁿ-pó chhù, chhiah hoé-chhia, ū-sı̂ tiàu tı̄ tiàm--nih chò kiàn-pún, siâⁿ lâng-kheh bé phòng-se soàⁿ. Chhin-chhiūⁿ chit khoán hèng chhiú-gē ê Chhiⁿ-se, seⁿ-pún tō bô ài chhut mn̂g, beh nah ē ka-tı̄ khı̀ kap lâng loân-ài ? Kàu Chhiⁿ-se 21 hoè, tı̄ hit ê sı̂-tāi, che sı̄ kàu-se̍k ê nı̂-hoè, chai-iáⁿ Chhiⁿ-se bô kap lâng leh kiâⁿ, tō ū hm̂-lâng-pô-á lâi leh kiâⁿ-ta̍h, thâu 1 ê sı̄ khui pah-hoè-hâng ê thâu-ke-á kiáⁿ, lâng seⁿ chò chin nńg-chiáⁿ, koh-sı̄ chhù--nih ê ko͘-kiáⁿ, siūⁿ-beh chhoā 1 ê kha-chhiú mé-lia̍h, khiàng-kha ê bó͘, āu pái ē-tàng hoāⁿ hit keng tiàm, Chhiⁿ-se m̄-sı̄ hit khoán kha-siàu, siang hong-bı̄n lóng bē ha̍h-su, liān tùi-khoàⁿ to bô, tō chún tú hó, bô su iâⁿ. Tâi-oân thoân-thóng ê hm̂-lâng-pô--á ū 1 ê chit-gia̍p phiah, nā ū lâng iang--i, chit ê hm̂-lâng lé bô thàn gah tio̍h tek-khak m̄ chêng-goān pàng chhiú, chit ê bô kah-ı̀ tō oāⁿ chhoē pa̍t ê, chit khoán cheng-sı̂n sı̄ hiān-tāi chò ho̍k-bū gia̍p--ê eng-kai ài hó-lé-á o̍h--ê. Thâu ê chò bô sêng, sûi tō koh lâi pò tē 2 ê, sı̄ chhı̄-á lāi ti-bah-tiam ê hāu-seⁿ, lâng seⁿ chò toā-kho͘-pé, khoàⁿ--khí-lâi hoâiⁿ-pà-pà ê khoán, liān Thiam-teng--á to kiaⁿ. Koh lâi kóng sı̄ kong-bū jı̂n-oân, soah sı̄ 1 ê kéng-chhat tāi-jı̂n, Thiam-teng--á chū-lâi tō kóng chò kéng-chhat sı̄ gûi-hiám khang-khoè, chit tô͘--ê kap ūn-choán-chhiú i lóng bô ài. Kóng sı̄ beh hō͘ Chhiⁿ-se ka-tı̄ khoàⁿ, ka-tı̄ kéng, kàu boé lóng-sı̄ lāu-pē ê ı̀-kiàn khah chē koè niau-á-mn̂g. Tō án-ni, hm̂-lâng-pô--á kóng koè 5, 6 ê, liān tùi-khoàⁿ to bô, tō khı̀ hō͘ Thiam-teng khan-jió--khí-lâi. Chit ê hm̂-lâng-pô--á chin m̄ sı̀n siàⁿ, koh lâi pò, kóng chit ê ún thò-tòng, sı̄ tı̄ kong-só͘ chia̍h thâu-lō͘--ê. Iok tı̄ ke--nih siōng ū phài-thâu ê 386 sı̍t-tn̂g; Hit chūn sı̍t-tn̂g lóng-sı̄ iōng tiān-oē-hoan leh hō miâ--ê. Thiam-teng in ang-á bó͘, Chí-mı̂ in ang-á bó͘ kap Âng-soàⁿ, beh khı̀ kap lâng tùi-khoàⁿ ê Chhiⁿ-se tong-jiân bē-sái bô khı̀, kan-taⁿ Âng-soàⁿ in ang lâu leh kò͘-tiàm. Cha-po͘--ê hit pêng ū 5, 6 ê lâi, hām hm̂-lâng-pô--á chāi lāi, tú-hó tàu 1 táⁿ, chē 1 tè toā toh ı̂ⁿ-ı̂ⁿ. Chhiⁿ-se cha-bó͘ gín-á lâng kiaⁿ pháiⁿ-sè, chū thâu kàu boé lóng thâu-khak lê-lê, kan-taⁿ thiaⁿ hm̂-lâng siāu-kài siang hong, Chhiⁿ-se chai-iáⁿ lēng-goā hit 4 ê sı̄ cha-po͘ gín-á ê pē-bú kap a-chek a-chí. 2 pêng sı̄-toā-lâng hō͘-siong chhéng-an kap mn̄g oē, liáu-kái 1 koá poē-kéng chu-liāu. Thiaⁿ cha-po͘ gín-á leh ı̀n oē, siaⁿ su-bûn koh kóng oē bêng-liâu, Chhiⁿ-se ı̀n-siōng bē bái, siūⁿ beh khoàⁿ tùi-hong siáⁿ khoán seⁿ-tiuⁿ, koh m̄ káⁿ gia̍h thâu. Hm̂-lâng-pô--á kiò Chhiⁿ-se kóng: “Goá chai-iáⁿ lí cha-bó͘ gín-á lâng kiaⁿ pháiⁿ-sè, m̄-koh kin-á-jı̍t sı̄ beh hō͘ lín 2 ê tùi-khoàⁿ--ê, lí mā tio̍h chim-chiok khoàⁿ--1-ē, chit sı̂ bē-sái koh kiaⁿ kiàn-siàu, bô, mā tio̍h hō͘ lâng siòng--1-ē !” Chhiⁿ-se chit sı̂ chiah khoaⁿ-khoaⁿ-á kā thâu taⁿ koân, cha-po͘--ê chhēng 1 niá White Shirt (u-ai siah-chuh), bı̄n seⁿ chò chin sù-chiàⁿ, kiám-chhái sı̄ chē sū-bū toh--ê, hán-tit pha̍k jı̍t, bı̄n chin pe̍h. Chit sı̂ tùi-hong mā tú-hó kā ba̍k-chiu chiò--koè-lâi, Chhiⁿ-se khoàⁿ tio̍h tùi-hong ū koá chheⁿ-hūn kap m̄-chai beh án-choáⁿ kái-soeh ê ba̍k-sı̂n. Hm̂-lâng-pô--á kóng : “Nā lâm-hong chit pêng, ta̍k hāng lóng thèng hó khı̀ thàm-thiaⁿ, chhù-piⁿ tau, ū koá khah bô hó--ê lâng lóng ē chai, chheng-thian pe̍h-jı̍t, goá hm̂-lâng chhùi lâng kóng sı̄ hô͘-lùi-lùi mā bē-sái chhı̀n-chhái kóng, o͘-pe̍h phiàn. Lí khoàⁿ, i chia̍h chèng-hú ê thâu-lō͘, koh seⁿ chò chiah-nı̄ ian-tâu. Ah Chhiⁿ-se sió-chiá lâng sı̄ seⁿ chò pí hoe koh khah súi, gâu chhiah phòng-se, hó lú-tek. 2 ê ū-iáⁿ sı̄ thian-seng tē-sek--ê, ū kàu sù-phoè !” Thiam-teng tùi chit ê cha-po͘ gín-á piáu-sı̄ kah-ı̀, mn̄g cha-bó͘ kiáⁿ, thâu--á tiām-tiām, boé--á chiah sè-siaⁿ ı̀n kóng : “Kù-chāi a-pa chò chú tō hó !” Thiam-teng kóng: “Goá m̄-sı̄ bô lí-kái ê lāu-kó͘-pán, iáu-sı̄ ài lí ka-tı̄ kam-goān chiah ē-sái, goá khoàⁿ, tùi-hong tiaⁿ-tio̍h ē kah-ı̀--lí, ē koh lâi iok beh chhut--khı̀, lí koh chim-chiok--kúi-pái-á, chin-chiàⁿ ū tâu lí ê iân chiah kóng.” Tán kúi nā kang, soah bô gah 1 ê hoê-im, chiàu kóng, eng-kai lóng ē koh chı̀n 1 pō͘ iau-kiû 2 ê iok chhut-khı̀ chia̍h tê iah-sı̄ khoàⁿ iáⁿ-hı̀, nah ē bô 1 ê siaⁿ-soeh, siūⁿ-kóng kiám-chhái tio̍h chhiáⁿ hm̂-lâng-pô--á khı̀ thàm--1-ē. Kóng lâng lâng kàu, hm̂-lâng chhím jı̍p mn̂g tō hoah: “Kiong-hí, tùi-hong leh kóng tang-sı̂ beh hō͘ in lâi thê chhin ?” Thiam-teng--á gı̂-būn kóng : “Kám bián koh hō͘-siōng iok--1-ē ? Chò chı̀n 1 pō͘ ê liáu-kái ?” “Bián--lah, lâng khoàⁿ Chhiⁿ-se sı̄ sûi sahN--tio̍h, kóng m̄-bián koh khó-lū. Tùi-hong lí mā chai, mn̂g-hō͘ chiàⁿ-pān, gín-á ū hó thâu-lō͘, 1-sı̀-lâng ū chèng-hú thang chhı̄, lâng-châi kap jı̂n-châi lóng-sı̄ it-phín--ê, hoaⁿ-hí to leh bē-hù, kám ū siáⁿ thang hiâm ?” Thiam-teng pún-té siūⁿ-beh sûi ín--i, koh siūⁿ--1-ē, kóng : “Iáu-si iok--1-ē, hō͘ Chhiⁿ-se kap i koh tâm khoàⁿ māi, hō͘-siōng khah chai sèng.” Hm̂-lâng-pô--á kóng beh khı̀ iok. Hit e-po͘, tú-hó 1 ê lâng-kheh lâi kau-koan, sı̄ kap hit ê cha-po͘ gín-á kāng chng--ê. Thiam-teng kā thàm-thiaⁿ, lâng-kheh seng o-ló 1 khùn, chiah kóng: “Sui-bóng kha ū koá bô lı̄-piān, m̄-koh kiâⁿ-lō͘ iáu hó-sè hó-sè--leh.” Thiam-teng chit sı̂ chiah chai-iáⁿ tùi-hong pái-kha pái-kha, chiah ē hit kang seng lâi tı̄ sı̍t-tn̂g tán, beh lı̄-khui ê sı̂-chūn kan-taⁿ khí sin, iā bô sàng in chhut mn̂g. Chin siūⁿ-khı̀, kiò hm̂-lâng-pô lâi mē, kóng ū-iáⁿ sı̄ hm̂-lâng chhùi hô͘-lùi-lùi, liān che iā beh phiàn, chit khoán hm̂-lâng lé kám thàn ē koè sim ? Hm̂-lâng ı̀n kóng: “Oan-óng--o͘, goá sı̄ toh-ūi kā lí phiàn? Lâng-pān lí ka-tı̄ chhin ba̍k-chiu ū khoàⁿ--tio̍h, chia̍h kong-só͘ ê thâu-lō͘ sı̄ hiān-tú-hiān--ê, in tau ê ka-sè mn̂g-hong sı̄ ū toh-ūi bô hó ?” “Lí bô kóng cha-po͘ gín-á pái-kha ê tāi-chı̀, án-ni m̄-sı̄ phiàn ?” “Goá nah ē bô kóng ? Goá khí-thâu tō seng kóng--a, kha bô hó--ê lâng lóng ē chai, ta̍k hāng lóng thèng-hó kā chhù-piⁿ tau thàm-thiaⁿ. Kóng gah hiah bêng, koh beh óng-khut--goá !” Thiam-teng kā Chhiⁿ-se kóng tùi-hong kha bô siáⁿ lı̄-piān, iáu-sı̄ chún soah. Chhiⁿ-se kā a-pa kóng: “Sûi-chāi a-pa chú-ı̀ tō hó.” Thiam-teng--á kám-kak chit ê hm̂-lâng, chhùi-súi sı̍t-chāi lāi, kín-chá-bān ē hō͘ i siat-kè--khı̀, liōng-khó͘ oāⁿ--1-ê-á khah chāi-ún, tō pau 1 ê lé-sò͘ tap-siā--i, bô koh hō͘ i chhim-mn̂g-ta̍h-hō͘, koh thàm-thiaⁿ khoàⁿ iáu ū pa̍t-ê hm̂-lâng-pô--á--bô. Chhiⁿ-se siūⁿ-kóng án-ni bē-su sı̄ leh hiâm lâng pái-kha--leh, siuⁿ-koè siong--lâng, tō khı̀ keh-piah hiong ê kong-só͘ ké pān tāi-chı̀, kā i hoē sit-lé. Chheng-liân mā kā Chhiⁿ-se hoē sit-lé, kóng bô eng-kai moâ--i, ūi-tio̍h kha ê koan-hē, kúi pái tùi-khoàⁿ lóng bē sêng, chit pái m̄-chiah kui-khı̀ bô kóng bêng, siūⁿ-kóng bó͘ nā chhoā jı̍p mn̂g, beh hoán-hoé tō bē-hù--a, lâng kóng “Chheⁿ-bí chú sêng pn̄g” án-ni. Hit ê chheng-liân tō-sı̄ Hoat--á, Chhiⁿ-se koh khı̀ chhoē i kúi nā pái, 2 ê soah jú kóng jú tâu-ı̀, sui-bóng Hoat--á kiâⁿ lō͘ gió--leh gió--leh, m̄-koh iáu hó-sè hó-sè, koh kóng lâng sı̄ leh chia̍h thâu-lō͘--ê iā m̄-sı̄ choh-sit--ê, nah ū siáⁿ bô lı̄-piān ? Koè poàⁿ-nı̂, tùi-hong kiò hiong-tiúⁿ chò phoāⁿ, lâi kàu Chhı̄ⁿ-se in tau kóng beh kiû chhin-chiâⁿ, Thiam-teng--á chiah chai-iáⁿ cha-bó͘ kiáⁿ kap lâng leh kiâⁿ, bô tap-èng iā bē-sái. Thiam-teng kā in bó͘ oàn-thàn kóng: “Lâng kóng goá Thiam-teng--á ê cha-bó͘ kiáⁿ lóng-sı̄ ka-tı̄ loân-ài--ê, chit siaⁿ, ū-iáⁿ sı̄ bô-iáⁿ bô-jiah hō͘ lâng kóng gah tùi-tùi, goá beh án-choáⁿ kı̀ⁿ--lâng ?” Thiam-teng in bó͘ ı̀n kóng : “Siáⁿ-mih leh ka-tı̄ loân-ài ? Hm̂-lâng-pô--á m̄-sı̄ ū an-pâi in 2 ê tùi-khoàⁿ--koè ?” Thiam-teng chiah hoaⁿ-thâu hí-bı̄n kā Chhiⁿ-se chhoân kè-chng. Che tō-sı̄ Hoat ḿ--á tùi-khoàⁿ ê kò͘-sū.