2002 nı̂ 11--goe̍h, goá tú-tio̍h kà Tâi-gí 5 nı̂ í-lâi siōng-toā ê khó-giām. Chit-nı̂ 9--goe̍h khai-sí, goá tı̄ Gı̄-siú Tāi-ha̍k khui chı̍t-ê sin ê thong-sek khò-thêng, hō-chò “Tâi-gí kap Bûn-hoà”. Tú-hó chit-ha̍k-kı̂ iā oāⁿ chı̍t-ê sin ê thong-sek tiong-sim chú-jı̄m. Ūi-tio̍h i kò-jı̂n iōng Tiong-kok chò Tiong-sim ê ı̀-sek hêng-thài, soah boē-tit-thang iông-ún Tâi-gí-khò, sı̄m-chı̀ lām-sám ēng chit-koân, hā hêng-chèng bēng-lēng beh hoè-tû chit-ê khò. Hó-ka-chài, choē-choē Tâi-gí-kài ê pêng-iú kā goá tàu-kha-chhiú, Gı̄-siú Tāi-ha̍k jı̍t-kan-pō͘ to̍k-it ê Tâi-gí-khò, chiah tı̄ 1 lé-pài ê tiong-kan, bán-kiù tò-tńg.
I. 2002. 11.14
2002 nı̂ 11 goe̍h 14 jı̍t, pài-sı̀. Chá-khí 9-tiám-goā, goá kā 140 hūn ê Eng-gí kı̂-tiong-khó khó-chhı̀-choá tèng hó-sè, chún-pı̄ beh khı̀ kàu-sek kàm-khó. Tú-hó keng-koè Thong-sek Tiong-sim, siūⁿ-kóng chin-kú bô-khı̀ sûn goá ê sı̀n-siuⁿ, sūn-soà oat-jı̍p-khı̀ khoàⁿ-māi. Kiat-kio̍k tı̄ tiāⁿ-tiāⁿ khang-lóng-lóng ê sı̀n-siuⁿ-lāi, the̍h-tio̍h āu-ha̍k-kı̂ ê thong-sek-khò sin-chhéng-pió. Che-sı̄ téng-lé-pài pài 5, goá E-mail chhut--khı̀, ūi-tio̍h goân-lâi ê khò-thêng thê-chhut ê sin-chhéng-su. “Tâi-gí kap Bûn-hoà” chit-ê-khò chá chiū tı̄ 2002 nı̂ 7--goe̍h hō͘ Thong-sek Úi-oân-hoē thong-koè, ū the̍h-tio̍h khui-khò-koân. Tiông-sin sin-chhéng put-kò sı̄ hō͘ ha̍k-hāu chai, lāu-su ū ı̀-goān beh koh kà, m̄-bián koh hō͘ Úi-oân-hoē sím-cha.
The̍h-chhut chit-hūn sin-chhéng-pió, chiah hoat-hiān i ē-té iáu-ū chhiú-siá ê jı̄, ı̀-sù kóng, ha̍k-hāu chhiàⁿ kiam-jı̄m lāu-su, kan-taⁿ ē-sái kà i ê choan-gia̍p kho-ba̍k. 【本件退知鄭老師】Soà-boé ū hiān-jı̄m Thong-sek Tiong-sim chú-jı̄m Jı̄m Siān-liông ê chhiam-miâ. Goá khoàⁿ-liáu kui-seng-khu phı̍h-phı̍h-chhoah, hoeh sûi chhèng kàu thâu-khak-téng. Koh ēng teh-chùn ê siaⁿ mn̄g hiah-ê chō͘-lí, “I siá che sı̄ siáⁿ-mı̍h ı̀-sù? Kiò goá mài-khui simh?” Chō͘-lí sió-chiá m̄-bat khoàⁿ-koè goá chiah-nı̍h siū-khı̀, it-tı̍t kā goá hē sit-lé, kóng-beh sûi chhiáⁿ in chú-jı̄m lâi. M̄-kú chı̍t-sı̂ soah chhoē bô lâng. Goá mā in-ūi ha̍k-seng beh khó-chhı̀ ài kín lı̄-khui. Chí-hó iok tı̄ khó-liáu-āu goá chiah koh lâi.
Hit-jı̍t tiong-tàu, goá koh khı̀ Thong-sek Tiong-sim. Chit-pái ū chiap-tio̍h chú-jı̄m Jı̄m Siān-liông. I sı̄ peng-á chhut-sin, kà tiān-chú--ê, siⁿ-chò sán-sán lò-lò, tāi-iok 50 goā hoè. In-ūi i oân-choân boē-hiáu kóng Tâi-gí, goá ko͘-put-chiong kap i kóng pak-kiaⁿ-oē. Chı̍t-khai-sí, i kóng ū-ê lāu-su bô chiàu khò-thêng kong-iàu kà ā-sı̄ sǹg hun-sò͘, ín-khí choē-choē cheng-gı̄. Goá kóng che m̄-sı̄ goá ê būn-tê, goá it-hiòng ha̍k-kı̂-thâu chiū kap ha̍k-seng kau-tài chheng-chhó, iā lóng chiàu iok-sok kiâⁿ. Jiân-āu i koh kóng, ū ha̍k-seng cháu-lâi Thong-sek Tiong-sim kā in tâu, kóng goá lóng iōng Tâi-gí siōng-khò, in boē koàn-sı̀. (Goá hoâi-gı̂ kám ū chit-chióng tāi-chı̀? “Tâi-gí kap Bûn-hoà” sı̄ chit-ha̍k-kı̂ tú khui--ê. Tú kà poàⁿ-ha̍k-kı̂, to iáu-boē chò phêng-kàm, i ná ē chai? Hô-hòng kám ū ha̍k-seng chia̍h-pá hiah êng, ē ūi-tio̍h chı̍t-ê soán-siu ê khò, cháu-khı̀ chhoē thong-sek tiong-sim ê chú-jı̄m?) Goá hoê-tap, Ta̍k-chióng-khò lóng ū i ê tiâu-kiāⁿ, iōng Tâi-gí siōng-khò sı̄ khí-thâu chiū kā ha̍k-seng phín-bêng--ê. Jı̂-chhiáⁿ che goân-pún sı̄ soán-siu ê khò, in nā bô hoat-tō͘ chiap-siū Tâi-gí siōng-khò, mā iáu ē-sái soán pa̍t-ê khò. Chit-sı̂, i soah hoán-mn̄g goá, án-ne kám-sı̄ kiò ha̍k-seng mài lâi siōng--ah. Goá kā i kóng m̄-sı̄ chit-ê ı̀-sù.
Chiap-soà chit-lé-pài, hit-pan i kap kı̂-tha ê Tiong-kok-á ha̍k-su̍t lô͘-moâ lóng-sı̄ iōng chit-chióng khiú-khiok, lia̍h-oē-pı̀ⁿ ê khoán-sit lâi kong-kek--goá. Goá koh kā i kóng, jı̄m-hô chı̍t-ê khò to bô châi-tiāu hō͘ só͘-ū ê ha̍k-seng boán-ı̀. Kiám-chhái ū lâng pâi-thiat iōng Tâi-gí siōng-khò. M̄-kú, tùi khai-ha̍k kàu ka-thè-soán 3 lé-pài tiong-kan, iáu ū 59 ê ha̍k-seng koat-tēng beh lâu-lo̍h-lâi kè-sio̍k o̍h. Che tāi-piáu chiok choē lâng lóng hoaⁿ-hí goá ê siōng-khò hong-sek. Lūn kàu kàu-ha̍k ê gí-giân, goá tı̄ chit-keng ha̍k-hāu mā teh kà 2 pan Eng-gí. Tong-chho͘ ha̍k-hāu iàu-kiû Eng-gí lāu-su ài iōng Eng-gí siōng-khò, thang êng-chō gí-giân khoân-kéng. Chit-má ha̍k-seng o̍h Tâi-gí, iōng Tâi-gí siōng-khò, kám ū siáⁿ-mı̍h m̄-tio̍h? Jı̄m Siān-liông soà--lo̍h kóng, hiān-chhú-sı̂ ha̍k-hāu í-keng tēng sin ê chèng-chhek, kiam-jı̄m lāu-su kan-ta ē tàng kà choan-gia̍p kho-ba̍k.
I chá chiū tiau-cha goá tāi-ha̍k kap gián-kiù-só͘ tha̍k siáⁿ-mih, toā-chú-toā-ı̀ jı̄n-tēng goá bô chu-keh kà Tâi-gí. I koh the̍h hāu-tiúⁿ tǹg-ı̀n-á ê kong-bûn hō͘ goá khoàⁿ. I koh ná kā goá kóng, m̄-nā goá chı̍t-ê, iáu ū pa̍t-ê lāu-su mā ū chit-chióng kà “hui-choan-gia̍p kho-ba̍k” ê būn-tê. Só͘-í thong-sek úi-oân-hoē beh tı̄ āu-lé-pài 3 khui-hoē, thó-lūn in ê khò āu-ha̍k-kı̂ kám ē-sái koh khui. Chiah-ê lāu-su ài chhut-se̍k soat-bêng. Chit-sı̂ goá chiah bêng-liâu, goân-lâi Jı̄m Siān-liông bô keng-koè úi-oân-hoē, chiū su-té-hā beh kā goá ê khò “chò-tiāu”. Sı̄ án-choáⁿ pa̍t-lâng ē-tàng thê-chhut soat-bêng, khiok kā goá chha-pia̍t thāi-gū, m̄ hō͘ goá pêng-téng ê ki-hoē? Kàu chia lâi, i poē-āu ê tōng-ki í-keng chin bêng-hián!
I koh kóng, chit-má ū Tâi-gí-khò, bô Kheh-gí-khò, kheh-lâng nā lâi hoe beh án-choáⁿ? Lí sı̄ o̍h Eng-gí kap sin-bûn--ê. Nā chin-chiàⁿ beh kà Tâi-gí goá beh chhiàⁿ Tiong-bûn-hē--ê. Goá kā i kóng, tùi-tı̄ Tâi-gí, Tiong-bûn kap Eng-gí pı̂ⁿ-pı̂ⁿ lóng-sı̄ pa̍t-chióng gí-giân. Kı̀-jiân Tiong-bûn-hē--ê ē-sái kà, goá iā ē-sái, chí-sı̄ iōng bô-kāng ê khoán-sit. I thiaⁿ-tio̍h goá kā Tâi-gí kap Tiong-bûn pēng-lia̍t chò “Gí-giân”, ba̍k-thâu sûi kak-kak. Che jú chèng-bêng i kā Tâi-gí khoàⁿ-chò in Tiong-kok ê hong-giân, thiau-tı̂ beh keng-thé, hoè-tû Tâi-gí-khò. Jı̄m Siān-liông ū mn̄g goá, kám beh khui sin-bûn hong-bı̄n ê khò, mài kà Tâi-gí. Goá ı̀n i kóng, iáu m̄-bat siūⁿ-koè chit-ê tāi-chı̀. Choè-āu goá kā i kóng, goá beh ǹg Úi-oân-hoē soat-bêng.
II. 11. 20. 2002
Thàu-chá piàⁿ-khı̀ Éng-khong kà 3 tiám-cheng ê khò. Ē-po͘ chhéng-ká.
Thàu-tiong-tàu chiū koáⁿ kàu Toā-siā, chún-pı̄ beh hù thong-sek úi-oân-hoē ê hoē-gı̄, thang chhiúⁿ-kiù Tâi-gí-khò.
Sui-jiân ài chia̍h tàu, khiok boē kám-kak iau. In-ūi liâm-mi chiū ū chı̍t-tiûⁿ khó͘-chiàn ài phah, ná ū sim-chêng chia̍h-pn̄g? Sū-sı̍t-chiūⁿ chit-lé-pài goá chha-put-to boē chia̍h boē khùn. Jı̍t--sı̂ chiàu-siông siōng-pan. Bô-khò ê sı̂ chiū sı̀-kè liân-lo̍k lâng, á-sı̄ chhoân chu-liāu. Àm-sı̂ chhù-lāi khang-khoè chò-soah, hoat-lo̍h gín-á, káu-á khı̀-khun liáu-āu, iā-sı̄ kāng-khoán khà tiān-oē chhoē lâng, chéng-lí chu-liāu.
Pún-lâi goá sı̄ chin hó-khùn ê lâng, thâu nā khoeh-tio̍h chím-thâu chiū m̄ chai lâng ah. Chóng--sı̄ chit-chām ū-sı̂-chūn kàu 2, 3 tiám iáu khùn-boē-khı̀. Te̍k-pia̍t tı̄ goá kap Jı̄m Siān-liông piān-lūn, ū kāng ha̍k-hāu ê lāu-su khı̀ thàm i ê oē. I bô am-khàm kóng--chhut-lâi, chiū sı̄ hoâi-gı̂ goá iōng Tâi-gí-khò lâi thoân Tâi-oân ı̀-sek. Taⁿ chai-iáⁿ i sı̄ ūi-tio̍h ı̀-sek hêng-thài, chiah lı̄-iōng chit-koân, chioh hêng-chèng bēng-lēng lâi hoè Tâi-gí-khò, goá koat-sim beh kap i chiàn kàu té.
Tiāⁿ-tiāⁿ tı̄ àm-mı̂ teh-siūⁿ, chhin-chhiūⁿ Jı̄m Siān-liông chiah-nı̍h phian-kek ê toā-tiong-kok-chú-gı̄-chiá, chin-chiàⁿ m̄-sı̄ siáu-soat teh-siá--ê. Kó-jiân hō͘ goá chhin-sin tú--tio̍h. Kan-ta pı̂n chı̍t-tiám hoâi-gı̂ kap ı̀-sek hêng-thài bô kāng, i chiū tùi chı̍t-ê m̄-bat khoàⁿ--koè, bô se̍k-sāi koh kap i bô oan bô siû ê lâng hē chit-khoán to̍k-chhiú. Jı̂-chhiáⁿ koh iōng hiah-nih chho͘-ló͘ ê hong-sek, boē-su gōng-ióng ê kun-hu. Goá ê khò sı̄ keng-koè sin-chhéng, téng-kài ê thong-sek úi-oân-hoē só͘ thong-koè--ê. I choáⁿ thang pı̂n kò-jı̂n ê ı̀-sù chiū beh hoè-tû. Chit-ê sū-kiāⁿ í-keng m̄-sı̄ goá kò-jı̂n ê lı̄-hāi koan-hē nā-tiāⁿ. Che sı̄ chèng-tı̄ phek-hāi! Sı̄ ah-pà ê Tiong-kok soa-bûn chú-gı̄-chiá teh kı̂-sı̄ Tâi-gí, phek-hāi Tâi-oân-lâng kap Tâi-oân-bûn-hoà!
Jú siūⁿ chiū jú hùn-khài. Tâi-oân í-keng chiâⁿ-chò bı̂n-chú kok-ka. Hiān-chú-sı̂, chóng-thóng iā tio̍h Tâi-oân-lâng teh chò. Kèng-jiân iáu ū lâng káⁿ iōng chiah chho͘-chhân ê chhiú-toāⁿ, lâi hoán-tùi pún-thó͘-hoà. Óng-hùi Tâi-oân-bí teh hō͘ in chia̍h!
Chò chı̍t-ê Tâi-oân-lâng goá boē-ēng-é án-ne chiū khut-ho̍k! Chún-kóng ē án-ne lâi sit-khı̀ thâu-lō͘, iā beh kap Jı̄m Siān-liông chiah-ê lâng chiàn kàu-té. Goá chai ha̍k-hāu ū chı̍t-phâng chhin-chhiūⁿ i chit-khoán ê pó-siú-phài, chá chiū tùi pún-thó͘-hoà chin chhı̀-chha̍k. Hiān-chāi tio̍h i hoāⁿ thong-sek khò-thêng. I siòng-chún goá put-kò sı̄ chı̍t-ê kiam-jı̄m káng-su, sı̄ kàu-su kai-chân-lāi siōng-kē chân-chhù--ê, chiū só-tēng goá hē-chhiú.
Nā hoê-sióng tı̄ Gı̄-siú Tāi-ha̍k khui Tâi-gí-khò chin khi-khiau ê koè-thêng, kám-khài chiū ná chhim. 2000 nı̂ 4--goe̍h, chho͘-chho͘ sin-chhéng ê sı̂, goá iōng “Hiān-tāi Tâi-gí Bûn-ha̍k” chò khò-miâ, in-ūi kiaⁿ-liáu koè-thâu chhı̀-kek pó-siú-phài sím-cha úi-oân, mā siūⁿ beh pı̄-bián kap lēng-goā chı̍t-ūi kà iā-kan-pō͘ Tâi-gí ê lāu-su sèng-chit siuⁿ oá. Kó-jiân hit-sı̂ ê thong-sek úi-oân-hoē tùi “Tâi-gí” che 2 jı̄ chiū ū ı̀-kiàn. Ūi-tio̍h beh the̍h khui-khò-koân, lō͘-boé goá chiū in, kā khò-miâ kái-chò “Tâi-oân Bûn-ha̍k chok-phín siāu-kài”. Tng teh hoaⁿ-hí ta̍h-chhut thâu-chı̍t-pō͘, bô gı̂-gō͘ hêng-chèng jı̂n-oân soah kā siōng-khò sı̂-kan pâi m̄-tio̍h, tı̀-kàu tē 1 pái khui-khò, chiū in-ūi ha̍k-seng bô kàu-gia̍h lâi thêng-khui.
Ka-chài soà-chiap 2 ha̍k-kı̂ khui ū-sêng. Goá chı̍t-bı̄n kà Lô-má-jı̄, chı̍t-bı̄n chhoā ha̍k-seng tha̍k Tâi-gí chok-phín. In kám-kak beh o̍h ê mı̍h siuⁿ-choē, hū-tam siuⁿ tāng. Āu-lâi goá ēng “Ki-chhó͘ Tâi-gí” chò khò-miâ, têng-thâu sin-chhéng, phah sǹg choan-sim kà Lô-má-jı̄ chiū hó. Thong-sek úi-oân-hoē iû-goân ū ı̀-kiàn. Put-kò kái khò-miâ liáu chiū tông-ı̀ hō͘ goá khui-khò. Chit-ha̍k-kı̂ ê ha̍k-seng pí éng-koè khah choē, thêng-tō͘ mā khah hó, khah chiâu. Chiah kà poàⁿ-ha̍k-kı̂, tng teh jia̍t-phut-phut ê sı̂, soah lâi hoat-seng “Jı̄m Siān-liông Sū-kiāⁿ”.
Ū choē-choē Tâi-gí-kài ê pêng-iú kap chiân-poè thiaⁿ-tio̍h goá ê tāi-chı̀, iā chhut chin-choē-la̍t, thè goá tàu chông, tàu chhoân chu-liāu. Ū-ê sı̄m-chı̀ m̄-bat kı̀ⁿ--koè, kin-pún bô se̍k-sāi--ê. Chit-khoán ê “tông-chı̀-chêng” goá ē éng-oán kı̀ tı̄ sim-lāi. Goá chai in m̄-sı̄ ūi-tio̍h goá, sı̄ ūi-tio̍h Tâi-gí, ūi-tio̍h Tâi-oân-lâng ê chun-giâm teh sio-kēng.
Siūⁿ-ē-kàu ê hoat-tō͘, chhoē-ē-tio̍h ê chu-goân lóng chhı̀--koè-lah. Lı̍p-úi ū chhoē--koè, kàu-io̍k-pō͘ mā chai chit-ê tāi-chı̀. Siāng-sı̂ goá iā chò siōng-bái ê phah-sǹg. Bān-it thong-sek úi-oân-hoē m̄ hō͘ goá kè-sio̍k khui Tâi-gí-khò, tio̍h hō͘ chit-ê sū-kiāⁿ chiâⁿ-chò siā-hoē ūn-tōng ê khí-thâu. Goá chí-hó chhái-chhú ke-thâu khòng-cheng, kiám-chhái ài khı̀ kàu Khatagran Toā-tō. Ke-thâu khòng-cheng chiū piáu-sı̄ bô thâu-lō͘. Goán tau kan-ta khò goá chı̍t-lâng teh thàn-chı̂ⁿ. Goá kā chit-ê koat-tēng thiah-bêng hō͘ gín-á chai. I bô kóng siáⁿ. M̄-kú poàⁿ-mı̂ goá tiāⁿ-tiāⁿ tó--teh, teh siūⁿ goá kap gín-á ê chiong-lâi. Chit-sı̂ goá ê lāu-bú soah kiò goá mài kà Tâi-gí chún soah, put-kò sı̄ chı̍t-ê 2 tiám-cheng ê khò. I hoân-ló Jı̄m Siān-liông ē tùi goá iōng āu-pō͘. Goá kóng Tâi-oân-lâng ná thang án-ne pe̍h-pe̍h hông khi-hū. I soah kóng goá ná ē pı̀ⁿ chiah-pháiⁿ? Goán lāu-bú ê oē hō͘ goá chin sit-bāng. M̄-kú hoán-tńg kā siūⁿ--chı̍t-ē, goá tı̄ goán tau pún-lâi chiū chin ko͘-toaⁿ. Beh bú Tâi-gí ê tong-chhe-sı̂, chiū chai-iáⁿ chit-choā lō͘ pháiⁿ-kiâⁿ koh bô-phoāⁿ. Kan-ta kiû Siōng-tè hû--goá, kap goá tâng kiâⁿ.
12 tiám--ah. Thang jı̍p-khı̀ hoē-gı̄-sek. Siū lêng-tı̂ ê sı̂-khek kàu--lah. Goá ê thâu tāng-tāng, seng-khu sio-sio phû-phû. Siōng-tè--ah, kiû Lí tek-khak tio̍h kap goá tı̄--teh. Goá chai-iáⁿ chit-chiàn m̄-sı̄ sió-khoá, tiāⁿ-tio̍h chiâⁿ kan-lân. Lí tio̍h pang-chān goá, m̄ thang pàng goá chı̍t-ê. Goá beh kà Tâi-gí ê sim-goān, siat-sú ha̍h-tio̍h Lí ê chí-ı̀, kiû Lí sêng-choân, hō͘ goá chiàn-iâⁿ ê khùi-la̍t. Kiû Lí lı̂n-bín Tâi-oân-lâng. Goán í-keng siū thún-ta̍h chiah-nı̍h kú, chiah-nı̍h khó͘-chhó͘, kám bô-thang hō͘ goán chiàn-iâⁿ chı̍t-pái? Hoē-gı̄-sek--nih U hêng ê í-toh í-keng chē beh moá. Tû-khı̀ goá í-goā, iáu ū 5 ūi lāu-su iā sı̄ beh lâi soat-bêng in beh kà ê “hui choan-gia̍p kho-ba̍k”. Thong-sek úi-oân-hoē mā ū cha̍p-kúi-ūi lia̍t-se̍k. Sū-chêng thàm-thiaⁿ--koè, Jı̄m Siān-liông chhiáⁿ-lâi chò úi-oân--ê , tāi-khài lóng kap i ê ı̀-sek hêng-thài kāng-khoán. Ta̍k-ê chin khin-sang teh chia̍h piān-tong. Goá chia̍h boē lo̍h--khı̀, it-tı̍t teh ho̍k-sı̍p ka-kı̄ ê “káng-ián-kó”. Goá hông pâi tı̄ ò͘-boé hoat-giân. Kan-ta goá chı̍t-ê sı̄ cha-bó͘--ê. Tı̄ goá chı̀n-chêng hoat-giân--ê, ū 3 ê thiaⁿ kháu-im sı̄ Tiong-kok-lâng. Chı̍t-ūi sı̄ chhâi-liāu-hē--ê, in-ūi bat tı̄ goā-kháu kin lâng o̍h E̍k-keng, siūⁿ beh kà “E̍k-keng kap Jû, Tō”. Koh chı̍t-ê sı̄ “thó͘-bo̍k-hē--ê, chēng siàu-liân chiū ài thiaⁿ koa-kio̍k, siūⁿ beh kà “Koa-kio̍k Jı̍p-mn̂g”. Lēng-goā chı̍t-ê sı̄ i-kang-hē--ê, beh kà “Seng-gâi Kui-oē”. In pēng bô te̍k-pia̍t chún-pı̄ siáⁿ-mı̍h chu-liāu, kan-ta the̍h chı̍t-koá pa̍t-lâng phian ê chheh á-sı̄ koa-kio̍k ê VCD. Hiah-ê thong-sek úi-oân ná chhin-chhiūⁿ chhı̀n-chhái khoàⁿ--chı̍t-ē, it-tı̍t o-ló in, kóng kheh-khı̀-oē.
Soà--lo̍h-lâi sı̂ chı̍t-ūi sò͘-ha̍k-hē--ê beh kà “Cháu-chhoē Kó͘-Ai-kı̍p”. I ê Tâi-oân-khiuⁿ khah tāng. I kóng sı̄ hioh-joa̍h khoàⁿ chı̍t-koá siāu-kài Ai-kı̍p ê DVD, khai-sí ū chhù-bı̄, mā ū chah chheh kap DVD lâi. Thong-sek úi-oân kā i mn̄g khah choē, m̄-kú iáu sǹg kheh-khı̀. Í-siōng che 4 ūi lóng sı̄ choan-jı̄m hù-kàu-siū. Chiah-ê úi-oân tāi-khài siūⁿ beh lâu koá cheng-sı̂n, soah-boé chiah lâi tùi-hù goá chit-ê siōng-kài bı̂-sè ê kiam-jı̄m káng-su. Tio̍h goá ê sı̂-chūn, boē-chēng khui-chhùi, Jı̄m Siān-liông chiū chhiàng hō͘ ta̍k-ê chai, kóng goá toh-ūi chhut-gia̍p, o̍h sím-mı̍h--ê, Tâi-gí m̄-sı̄ goá ê choan-gia̍p.
Goá kā ı̀n kóng, “Jı̄m chú-jı̄m teh hoâi-gı̂, só͘-í goá beh chèng-bêng hō͘ lín khoàⁿ, goá khak-sı̍t ū kà Tâi-gí ê lêng-le̍k.” Goá sûi-ê-á sûi-ê, the̍h-chhut Tâi-gí kàu-su chu-keh chèng-su, Lí Kang Khiok Tâi-gí Bûn-ha̍k-chióng tio̍h-téng chèng-bêng, hoat-piáu--koè ê si, sàn-bûn kap lūn-bûn, goá ēng ê Tâi-gí khò-pún, goá ka-kı̄ phian ê Lô-má-jı̄ káng-gı̄, koh ū Tēⁿ Liông-úi, Lı̄ Heng-chhiong kap Lí Khı̂n-hoāⁿ 3 ūi kàu-siū thè goá siá ê chhui-chiàn-phoe. Chiah-ê chu-liāu hiah-ê úi-oân ta̍k-hāng lóng the̍h-khí chim-chiok khoàⁿ. Goá sūn-soà pó͘-chhiong, ka-kı̄ iā bat chò-koè tiān-tâi hoan-e̍k, kā Eng-gí sin-bûn hoan-e̍k chò Tâi-gí. Chit-sı̂ Jı̄m Siān-liông kóng, “Lí ê lêng-le̍k í-keng ‘show’ chhut-lâi hō͘ goán khoàⁿ. M̄-kú ha̍k-hāu ê chèng-chhek iû-goân ài chhiàⁿ lāu-su kà in ê choan-gia̍p kho-ba̍k.”
Goá hoê-tap, hiān-chhú-sı̂ tı̄ Tāi-ha̍k kà Tâi-gí thong-sek khò-thêng--ê, iáu-bô Tâi-gí-hē chhut-gia̍p--ê. Goá kú chin choē lē hō͘ in thiaⁿ, chhiáⁿ i chiūⁿ bāng-lō͘ khı̀ chhâ. I hoán-tńg mn̄g goá, ná ē bat in. Goá ı̀n-kóng, in lóng sı̄ goá ê pêng-iú. Sı̍t-chāi siūⁿ beh kā I háⁿ, choân Tâi-oân ê Tâi-gí lāu-su lóng chai-iáⁿ lí teh phek-hāi Tâi-gí--ah. Koh lâi chiū-sı̄ hō͘ lâng liô, hō͘ lâng koah, úi-oân mn̄g būn-tê ê sı̂-kan lah. Goá tāi-khài hō͘ in “khó-mn̄g” chı̍t-tiám-cheng-kú, chı̍t-lâng chiàn in cha̍p-goā-lâng. In ū-iáⁿ choan-kang beh lâi ngeh goá--ê, jú mn̄g thài-tō͘ jú bái, sı̄m-chı̀ m̄ hō͘ goá ū tap-piān ê ki-hoē.
Siōng-ok-chit--ê, chiū-sı̄ Eng-gí-hē ê chiân-jı̄m chú-jı̄m, Siōng Hūi-hong. I sı̄ Tiong-kok-lâng tē 2 tāi. Khí-thâu i kóng ha̍k-seng bat cháu-khı̀ kā i tâu, kóng lāu-su iōng Tâi-gí siōng-khò, hāi in thiaⁿ bô, tān-sı̄ i m̄-chai kám-sı̄ goá ê Tâi-gí-khò ha̍k-seng (Kı̀-jiân án-ne, a̍h-sái mn̄g!). Koh mn̄g goá iōng siáⁿ-mı̍h gí-giân siōng Eng-gí-khò. I jú lâi jú bô kheh-khı̀, kóng chiok choē ha̍k-seng to thiaⁿ-ū Tâi-gí--ah, ná tio̍h koh o̍h? Tâi-gí chí-sı̄ “hong-giân” niā-niā, ná tio̍h o̍h? Toā-Tiong-kok ê sim-thài oân-choân hián-bêng--chhut-lâi. Hit-sı̂ goá chin-chiàⁿ siūⁿ beh kā chhoh: “Fuck yo͘, sow!” M̄-kú, chêng-chı̍t-jı̍t ū lâng kà--goá, “chit-ê khò nā lâu--lo̍h-lâi, lán chiū iâⁿ.” Goá ài jím-nāi, m̄-thang tiòng in ê kè, kap in chò ı̀-sek hêng-thài ê chhiong-tu̍t.
In iōng chhia-lûn-chiàn ê hong-sek, chhun-pān kā goá le̍k--sí. Kı̂-sı̍t lō͘-boé-chhiú, goá mā m̄-chai ka-kı̄ teh ı̀n siáⁿ. Jı̄m Siān-liông chhūn ki-hoē thuh-chhâu lia̍h-pau. Goá kóng o̍h pún-thó͘ gí-giân sı̄ sè-kài tiâu-liû, Eng-kok ê Wales mā ū teh chò. I sûi toā-siaⁿ hoah kóng, bô chit-lō tāi-chı̀. Ū lâng mn̄g goá án-choáⁿ sǹg hun-sò͘, goá kóng-tio̍h chı̍t-ha̍k-kı̂ ná kan-ta 2 pái khoat-se̍k, bô khàu-hun. Jı̄m Siān-liông sûi jióng, ná-ē-sái--tit! Ha̍k-hāu kui-tēng ài sàng khòng-khò-toaⁿ. I ká-ná chiâⁿ ài kiông-pek, chè-ap ha̍k-seng.
Iā ū lâng mn̄g goá, Tâi-gí sı̄ m̄-sı̄ ài hō-chò Hō-ló-oē á-sı̄ Bân-lâm-gí chiah tio̍h. Sio-siâng beh ín goá jı̍p-khı̀ ı̀-sek hêng-thài ê oa̍h-ta̍uh. Lēng-goā chı̍t-ê mn̄g goá tùi-tı̄ pò͘-tē-hı̀ tha̍k-chheh-im ê khoàⁿ-hoat. Goá kóng pò͘-tē-hı̀--nih ū chiok choē gí-sû kóng m̄-tio̍h, m̄-sı̄ hó ê Tâi-gí. M̄-chai án-choáⁿ, i kui-ê-bı̄n soah loa̍h--lo̍h-lâi.
Lı̄-khui liáu-āu, goá kám-kak pi-koan.
Hit-chām Tâi-gí-khò tú-á kà-tio̍h siaⁿ-tiāu kap piàn-tiāu. Goá kiò ha̍k-seng ài jı̄n-chin o̍h, che khó-lêng sı̄ siōng-boé chı̍t-pái Gı̄-siú ū khui Tâi-gí-khò, in-ūi ha̍k-hāu lāi ū lâng bô hoaⁿ-hí lán o̍h Tâi-gí. Nā put-hēng chiâⁿ-chò sū-sı̍t, goá tio̍h ài lı̄-khui Gı̄-siú. “Che sı̄ tùi chı̍t-ê cho̍k-kûn, chı̍t-ê bûn-hoà ê kı̂-sı̄. Goá choa̍t-tùi beh chı̄n-la̍t lâi pó-hō͘ goá ê bó-gí, goá ê bûn-hoà.” Hā-khò liáu, boē-chió ha̍k-seng lâi kap goá kóng-oē, piáu-sı̄ chi-chhı̂. Ū ê kóng, thong-sek-khò pún-lâi chiū bô kàu choē, chiok choē ha̍k-seng beh siu to bô hoat-tō͘. Ha̍k-hāu ná thang koh o͘-pe̍h hoè-tû pún-chiâⁿ khui-hó-hó ê khò.
III. 11.22. 2002 -----
Siūⁿ-boē-kàu, thong-sek úi-oân-hoē kèng-jiân thong-koè “Tâi-gí kap Bûn-hoà”!
Keng-koè chı̍t-hoan thó-lūn, iōng chin lím ê phiò-sò͘ tit-tio̍h thong-koè. Thiaⁿ-kóng, thong-sek úi-oân sui-jiân iáu-sı̄ pó-siú-phài chiàm to-sò͘, m̄-kú, in bô hoat-tō͘ hó͘-jı̄n, goá pí kı̂-tha 4 ūi “hui choan-gia̍p ê lāu-su”, chún-pı̄ ê chu-liāu khah chhiong-chiok, hián-bêng khah choē “choan-gia̍p lêng-le̍k”. Ū úi-oân kóng, “Tâi-gí-khò nā bô hō͘ i thong-koè, iáu-kú ē ū būn-tê lâu--teh.”
Thong-sek Tiong-sim hoat hō͘ goá ê thong-ti siá kóng, “Ū tiâu-kiāⁿ thong-koè”, ài goá siu-kái khò-thêng loē-iông.
Kàu chit-ê khám-chām, chiah káⁿ kóng, chho͘-pō͘ chiàn-iâⁿ. Bı̄-lâi, Toā-Tiong-kok-chú-gı̄-chiá bô-tiāⁿ ē koh tián àu-pō͘. Goá iû-goân tio̍h sè-jı̄. Ha̍k-kı̂-boé, ha̍k-seng kau Tâi-gí pò-kò lâi. Ū kúi-nā-ê Lô-má-jı̄ siá-liáu chin hó, hō͘ goá kám-tōng kah kiông-beh lâu ba̍k-sái. Kám-kak chit-ha̍k-kı̂ só͘ liáu ê sim-hiat, só͘-siū ê thoa-boâ, lóng ū ta̍t--lah. (Goá kà Eng-gí, iáu m̄-bat ūi-tio̍h ha̍k-seng ê Eng-gí chı̀n-pō͘ chiah hoaⁿ-hí.) Kám-siā Siōng-tè. Iā kám-siā choē-choē pang-chān goá ê pêng-iú, bô-lūn sio-bat a̍h bô sio-bat. Tı̄ chit-toāⁿ o͘-àm ê kı̂-kan, lín sı̄ tùi Siōng-tè hia chhe--lâi ê thiⁿ-sài.
Goá m̄-káⁿ kóng, ka-kı̄ ūi Tâi-oân chò joā-choē. Kap choē-choē siū koaiⁿ-kaⁿ, siū-hêng, sı̄m-chı̀ hi-seng sı̀ⁿ-miā ê chèng-tı̄-hoān pí--khí-lâi, goá só͘-chò--ê sı̄ chiah-nı̍h bı̂-sè. Só͘ chia̍h ê khó͘ iā m̄ ta̍t-tit thê-khí. Chá-chêng kiâⁿ-jı̍p Tâi-gí ūn-tōng, chiū kak-gō͘ ài kam-goān chia̍h-khó͘. Kám-siā Siōng-tè kéng-soán goá chiap-siū chit-ê chhı̀-liān, hō͘ goá ū-hūn tı̄ Tâi-oân-lâng ê sı̍p-jı̄-kè. Ē-tàng ūi Tâi-oân siū tām-po̍h úi-khut, sı̄ goá ê kong-êng, iā-sı̄ I hō͘ goá ê siōng-hó ê pò-siúⁿ.
(Chok-chiá thê-kiong)
