Kèng-tiàu Liāu Sam-tiōng kun

Liāu kun Sam-tiōng, jū-miâ Tō-siu, sı̄ Ka-gı̄ thiaⁿ Sai-lê kàu-hoē Liāu Sêng-phi Tiúⁿ-ló ê tē-saⁿ sió-tı̄.
Kun chū-sè bô pē, siū koáⁿ-bó kap toā-hiaⁿ ēng Ki-tok-kàu ke-têng ê kàu-io̍k. Cha̍p-jı̄-hoè chiū jı̍p Sin-lâu Tiong-o̍h, le̍k-nı̂ khó-chhı̀ lóng lia̍t iu-téng. Chāi o̍h-tiong siū sé-lé. Kun thian-chu bêng-bín, gı̄-lūn chhiòng-hêng, hō͘ tong-sı̂ ê sian-siⁿ kap pêng-iú só͘ khı̀-tiōng; put-châi kap kun tông-chhong nn̄g-nı̂ kú, siū-tio̍h bô khı̀-hiâm khoàⁿ chò ti-kí; m̄-nā thiàⁿ-sioh kun ê châi-chêng, iā it-hoat kèng-ho̍k kun ê chò-lâng. Kun 15 hoè sit-lo̍h tē-it thiàⁿ ê koáⁿ-bó. Cha̍p-la̍k-hoè chut-gia̍p Tiong-o̍h. Hit-tia̍p sim ū só͘ kám-tōng, khoàⁿ-phoà sè-chêng, koat-ı̀ jı̍p Sin-lâu Hok-im-chu-ı̄ⁿ káng-kiù sı̂n-ha̍k beh pı̄-pān chò thoân-kàu ê kang. Sı̄ chai ài chín-kiù tông-pau, chín-heng bûn-hoà, bô m̄-sı̄ beh kó͘-bú Ki-tok-kàu ê cheng-sı̂n; kun ê sim-chı̀ tùi án-ne hián-bêng. 
Kun chāi Sı̂n-ha̍k tiong ka-tı̄ chai iáu-boē ū kàu-gia̍h, chin tı̀-ı̀ ài koh liû-ha̍k Loē-tē; bat kúi-nā pái tùi goá kóng-chhut chit hō chı̀-khı̀. Khó-sioh sui-jiân ha̍k-chu jiâu-jı̄, nā-sı̄ sı̀-piⁿ ê kéng-gū m̄ ín, sı̂ boē kàu chı̀ boē chiâⁿ. M̄-chai sı̄ in-ūi khı̂n-tha̍k siuⁿ koè-thâu, á-sı̄ in-ūi sit-ı̀ bô chhun-chhoá; chāi sı̂n-ha̍k ê tē-saⁿ nı̂ tı̀ náu-pēⁿ, koè Phêⁿ-ô͘ iā koh tńg-khı̀ chhù--nı̍h tiāu-ióng. Koè-nı̂ pēⁿ khah hó chiah koh lâi Tâi-lâm chiap-soà tha̍k-chheh. Chut-gia̍p āu, kun bô sit-lo̍h éng-jı̍t ê chı̀-khı̀, tit-tio̍h toā-hiaⁿ kap Kàu-sū-hoē ê ín-chún lâi Tang-kiaⁿ tha̍k Bêng-tı̄-ha̍k-ı̄ⁿ. Kun sı̄ Tâi-oân sı̂n-ha̍k ê ha̍k-seng thâu chı̍t ê lâi liû-ha̍k-ê. 
Bêng-tı̄ 41 nı̂ 2 goe̍h 11 hō Kí-goân-cheh, chiū-sı̄ kun Sı̂n-hō͘(Kobe) chiūⁿ-hoāⁿ ê kı̀-liām-jı̍t. Hit sı̂ kun 23 hoè. Kun kàu Tang-kiaⁿ liáu-āu koè nn̄g lé-pài goá iā lâi Kiaⁿ-to͘ chiap-tio̍h kun ê phoe kóng, “Goá ê sim-goān sui-jiân chiok, nā-sı̄ goá ê siāng hó ê sı̂-chūn í-keng teh-beh koè.” Ou-ho͘! Kun ê khó͘-sim thang chai. Bêng-tı̄ 43 nı̂ 3 goe̍h chiū chut-gia̍p Bêng-tı̄-ha̍k-ı̄ⁿ ê Phó͘-thong-pō͘. Hoan-tńg nı̂ 4 goe̍h jı̍p Chó-tiū-tiân(Waseda) Tāi-ha̍k bûn-kho. Kun chāi Tang-kiaⁿ 4 nı̂ kú bô bē-kı̀-tit ín-chhoā hia ê tông-pan lâi chiū-kı̄n tō-lí, chiū kap Tân Bo̍k-su saⁿ-kap siat-chiâⁿ Ko-sa Ki-tok-kàu Chheng-liân-hoē. Ta̍k lé-pài hoē-oân chū-chı̍p tı̄ Hù-sū-kiàn-teng ê kàu-hoē.
Goá 43 nı̂ chhun-thiⁿ lâi Tang-kiaⁿ thàm-mn̄g kun, ū chhin-ba̍k khoàⁿ-kı̀ⁿ chit-ê hoē ê oa̍h-tāng. Kàu taⁿ hoē ê hêng-sek sui-jiân ké-oāⁿ, nā-sı̄ cheng-sı̂n iáu tı̄-teh; kun só͘ chò ê kang bē bô-khı̀. Sı̄ kun pêng-seng khoàⁿ sı̀n Chú chò chèng tı̀-sek ê goân-thâu, chı̍t tō ê lêng-hoé put-sı̂ tı̄ sim lāi teh to̍h. KHó-sioh ē ê lâng kāu tio̍h-boâ; 45 nı̂ chhun-thiⁿ kū-pēⁿ koh hoat-choh, ko͘-put-chiong tio̍h hiu-ha̍k tńg-lâi Tâi-oân tiâu-ióng. Liáu-āu pēⁿ-chêng hoán-khí hoán-tó, koh lâi Kiú-chiu Hok-kong(Fukuoka) chhı̀ jı̍p Tāi-ha̍k pēⁿ-ı̄ⁿ táⁿ-tia̍p. Put-hēng chia̍h io̍h bô èng-hāu. Tāi-chèng 3 nı̂ 8 goe̍h 12 hō ko͘-sin koè-óng tı̄ chò lâng-kheh ê só͘-chāi, hióng-siū 29 hoè. Ou-ho͘! Ai--chài! Kun ê sí ún-tàng m̄-tān-nā kun ê hiaⁿ-tı̄, ke-koàn, chhin-chhek teh siong-pi. Saⁿ-cha̍p-hoè hō-chò chòng, pàng-sak poàⁿ-sı̀ ê seng-gâi khı̂n-khó͘ ēng kang, poē chheh-siuⁿ tang phun sai cháu, iā ǹg-bāng beh thang chiong só͘ tit--tio̍h moá-pak ê keng-lûn lâi hiàn chò Siōng-chú chín-heng pún-tó bûn-hoà ê lō͘-ēng; nā-sı̄ beh thài ū phah-sǹg “Chhut-su bı̄ chia̍t sin sian sòng, tiông sú eng-hiông lē tiám khim.” (Chhut-cheng boē iâⁿ seng-khu tāi-seng sí, kú-kú hō͘ eng-hiông ê ba̍k-sái lâu kàu moá heng-chêng). Ou-ho͘! Ai--chài! Ha̍k tú-tú chiân, seng-khu í-keng hoè. Kun ê sí sı̄ Tâi-oân sèng-hoē ê toā sńg-sit.
Khoàⁿ kun sui-jiân ha̍k-būn tú-chiah chiâⁿ iáu-boē chhut-lâi toā keng-êng tı̄ siā-hoē; m̄-kú kun ê it-seng thang kóng sı̄ tāi-piáu hiān-tāi Tâi-oân Chheng-liân ê kéng-gū. Sı̂-sè ê hoán-tōng, hò͘ⁿ-ha̍k bô ki-hoē;ū lâng ūi-tio̍h ha̍k-chu ê chó͘-tòng, ū lâng ūi-tio̍h ke-têng siā-hoē ê m̄ ún-chún, tı̀-kàu poàⁿ-sı̀ khám-khó, khoàⁿ ha̍k-būn chhin-chhiūⁿ hái-iûⁿ bô chûn thang koè, chhin-chhiūⁿ oa̍h-bé pa̍k tı̄ sí-chhiū; tùi án-ne khang-khang khǹg toā chı̀-khı̀ ún-ba̍t tı̄ san-lı̂m; che kiám m̄-sı̄ hiān-tāi Tâi-oân chheng-liân ê kéng-gū mah? Tō-siu kun ê sí sı̄ kéng-gū ê hi-seng ê chı̍t-ê. Ou-ho͘! ēng kun ê châi lâi chhut-sı̀ tı̄ 50 nı̂ í-chêng ê Tâi-oân, bô hō͘ goā-kok bûn-bêng ê ap-pek, choan-sim tı̄ si-bûn hàn-ha̍k, tek-khak sı̄ ta̍h chheⁿ ê hûn tı̍t-tı̍t chiūⁿ. Ēng kun ê châi lâi chhut-sı̀ tı̄ 50 nı̂ í-āu ê Tâi-oân, hit-sı̂ pún-tó ê kàu-io̍k kiám-chhái khah chín-heng, tha̍k chheh ê mn̂g kiám-chhái khah khui, thang sūn chı̀-khı̀ sūn nı̂-hoè ēng kang, kiám-chhái bô koh-iūⁿ lāi chǹg-á chhut phoê-lông goā ē thang tek-chı̀ mā kú-káⁿ. Ou-ho͘! kun chhoàn-chhoàn chhut-sı̀ tı̄ chit-tia̍p ê Tâi-oân, saⁿ-tı̂ⁿ sı̀-tı̂ⁿ sı̂-chūn koè-choa khı̀. Hòng-kiam tang-sai-iûⁿ ê ha̍k-būn ná hoân-cha̍p, ài gián-kiù chió sı̂-chūn; khang-khang phāu iú-ûi ê châi khǹg oán-tāi ê chı̀, ut-chut koè chı̍t-sı̀-lâng. Ou-ho͘! goá chhim-chhim ūi-tio̍h kun ê sí sioh, soà ūi-tio̍h kun chı̀-ài ê pêng-iú N̂g kun Hūi-ngó͘, Tiuⁿ kun thiam-teng ê sí sioh, soà ūi-tio̍h hiān-tāi Tâi-oân ê chheng-liân lâu chı̍t phóng tông chêng ê ba̍k-sái.
Tē cha̍p-peh sè-kí ê tiong-ia̍p Tek-kok ū chı̍t ê chhut-miâ ê sian-seⁿ miâ-kiò Lê-sı̀n(Lesseng) tù chhut-miâ ê si-jı̂n Kó͘-lâi-su-tek(Kleist) ê toān-kı̀, tiong-kan ū chı̍t chām teh kóng, lâng tı̄ sè-kan ū saⁿ téng-hō: thâu chı̍t téng-hō sı̄ thian-chu chin hó, koh ū chiâu-chn̂g ê ki-hoē thang poê-iúⁿ kàu chiâⁿ-mı̍h, kàu-boé kiàn-lı̍p bē hiú-noā ê kang-tiâⁿ tı̄ tē-bı̄n chiūⁿ; chit hō lâng hán-tit ū; Gi-sèng(Goethe)chiū-sı̄ chit khoán ê lâng. Tē-jı̄ téng-hō sı̄ sui-jiân ū chin hó ê châi, iáu-kú kéng-gū bô sūn-lı̄, sin-thé m̄ chò chú, kàu boé bô thang chhun-chhoá i ê châi-tiāu; put-kò só͘ boē bat kiâⁿ ê lō͘ hō͘ i ta̍h koè, khui chı̍t tiâu-á lō͘-hûn-á; chit hō ê lâng khah chē Nietzsche, á-sı̄ Kleist sı̄ chhin-chhiūⁿ chit khoán. Tē-saⁿ téng-hō sı̄ sui-jiân châi-tiāu khah pêng-siông iáu-kú ū chin hó ê kéng-gū thang pang-chān i ta̍h thâu-chêng ê lâng ê lō͘ hō͘ i khah toā tiâu; hiān-sı̂ ê ha̍k-chiá tú-tú sı̄ án-ne. Liāu kun Sam-tiōng ê kéng-gū thang kóng sı̄ sio̍k tı̄ téng-bı̄n só͘ kóng ê tē-jı̄ téng-hō. Sím-mı̍h lâng ē phah bô tı̄ chháu-chhı̀-á ê tiong-kan khui lō͘-hûn ê lâng ê kong-lô? Toè āu-piah kiâⁿ lō͘ ê lâng bô hiah khoài, chò thâu-chêng khui lō͘ ê koh-khah oh. Nā chiong Tâi-oân hiān-sı̂ cheng-sı̂n-kài ê hoán-tōng pí-phēng chiàn-cheng. Liāu kun ê sí bô koh-iūⁿ, Soaⁿ-tang Poàn-tó chiūⁿ-lio̍k-āu ūi-tio̍h khı̀ thàm khe-lâu, chı̍t-ê siōng-téng peng tú-tio̍h bêng-ū chiàn-sí. Sui-jiân khui lō͘ ê lâng sí, sı̄ beh bián-lē āu-sin ê lâng; Tō-siu kun ê sí ē koh seⁿ-chhut chē-chē ê Tō-siu. Che sı̄ chhó chit phiⁿ bûn ê sı̂, siong-pi tiong seⁿ-chhut chı̍t chióng ê ǹg-bāng. Tō-siu kun ê sí m̄-sı̄ bô ı̀-sù. Goān Thiⁿ-pē an-ùi chiok-hok khı̀ hō͘ Liāu kun Sam-tiōng ê hiaⁿ-tı̄ ke-koàn kap chhin-chhek. 
Téng-bı̄n só͘ kı̀ Liāu kun ê lí-le̍k sı̄ chiàu goá sè-hàn kap i chò-hoé só͘ thiaⁿ-kı̀ⁿ ê lâi siá, kiám-chhái ū bô chiâu-pē ê só͘-chāi, bāng khoàⁿ Pò ê lia̍t-ūi khoan-iông. 

(Tâi-lâm Hú-siâⁿ Kàu-hoē-pò tē 355 koàn, 1914 nı̂ 10 ge̍h)