Khó͘ sian-siⁿ Tiâu-iông ê Sió-toān

Khó͘ sian-siⁿ Tiâu-iông sı̄ sio̍k tı̄ Ka-gı̄ koān ê Koaⁿ-po͘, tı̄ Ka-gı̄ siâⁿ tit-tio̍h tō-lí. Hit-sı̂ tı̄-hia chió-chió lâng lâi lé-pài, tı̄ Tâi-lâm siâⁿ ê pak-pêng Hàn-jı̂n ê tiong-kan chí-ū tı̄ Ka-gı̄ siat lé-pài-tn̂g, pa̍t-ūi lóng bô; iā lóng bô Hàn-jı̂n jı̍p sèng-kàu.

Jiân-āu i lâi toà tı̄ Hú-siâⁿ, 1876 nı̂ 12 goe̍h 31 jı̍t siū sé-lé jı̍p-kàu. Hit-sı̂ tú-tú 20 hoè. Bô-loā-kú soà khı̀ thoân tō-lí. Tı̄ 1884 bı̂ ū thêng-kang 3 nı̂ kú, āu-lâi jı̍p Toā-o̍h tha̍k nn̄g-nı̂ chheh, chiah koh khı̀ tng thoân-tō. Chiàu i kóng tē-jı̄ pái chhut-khı̀ thoân tō-lí i chám-jiân khah chai tō-lí. Pún-jiân sı̄ chhut-la̍t khǹg lâng m̄-thang pài pu̍t, tio̍h pài Siōng-tè, tio̍h hoán-hoé ké-pı̀ⁿ, bāng Siōng-tè chiap-la̍p. Āu-lâi khah chai-iáⁿ in-tián ê tō-lí, siông-siông khǹg lâng tio̍h hoán-hoé choē, khò Kiù-chú Iâ-so͘, tùi án-ni tit-tio̍h sià-choē chiâⁿ sèng ê hok-khı̀.

Sian-siⁿ ū toà tı̄ Lâu-chhù-chng, Poa̍t-bé, Ka-gı̄ thoân tō-lí; tùi Ka-gı̄ lâi Moâ-tāu-ke. Hit-sı̂ tı̄ Moâ-tāu chió-chió lâng siū sé-lé. I tı̄-hia ê sı̂ lâng-gia̍h ûn-ûn-á ke-thiⁿ, kè-kiōng ū 8 lâng jı̍p-kàu.

I toà tı̄-hia khah bô nn̄g-nı̂ kú chiah tú-tio̍h kiáu-jiáu. Hit-sı̂ Jı̍t-pún lâi phah Tâi-oân, lâng ê sim chin pháiⁿ, siⁿ-khí giâu-gı̂ ê ı̀-sù, hiâm lán ê hiaⁿ-tı̄ teh thong Jı̍t-pún, pàng-tiau beh lia̍h sian-siⁿ khı̀ thâi; i thiaⁿ-chai chiū siám-pı̄ khı̀ toà tı̄ lāi-soaⁿ hiaⁿ-tı̄ ê chhù; lâng chhut siúⁿ-kè beh lia̍h i, kai-chài lia̍h bô tio̍h. Khó-sioh āu-lâi ke--nı̍h ê lâng, bô-in bô-toaⁿ, hut-jiân-kan khí, lia̍h-tio̍h cha̍p-goā ê thàn tō-lí ê hiaⁿ-tı̄ chí-moāi, chin chân-jím kā in thâi-sí. Tùi hit-sı̂ kúi-nā-nı̂ kú bô lâng tı̄-hia chū-chı̍p lé-pài.

Hit-sı̂ Khó͘ sian-siⁿ khı̀ toà tı̄ Poa̍t-bé thoân tō-lí; tı̄ 1896 nı̂ hō͘ hiaⁿ-tı̄ kéng i chò tiúⁿ-ló.

Kàu āu-lâi tē-hng khah an-chēng ê sı̂, lâng koh chū-chı̍p tı̄ Moâ-tāu lé-pài, Khó͘ sian-siⁿ koh khı̀ toà tı̄-hia. Hit-sı̂ lé-pài-tn̂g kap sió-chhù lóng thiah pháiⁿ khı̀; chiū khí saⁿ keng thoân-tō ê chhù, tı̄ thâu-chêng tah chı̍t-ê liâng-têng, ē iông-ún--tit chiâⁿ-pah lâng jı̍p--khı̀ chē.

Tùi hit-tia̍p lâng-gia̍h tı̍t-tı̍t ke-thiⁿ, sian-siⁿ put-chí tio̍h-boâ pò͘-tō, iā ê-hng sı̂ khı̀ jı̂n-ke lé-pài. Chiū gı̄-tiāⁿ tio̍h lēng-goā siat chı̍t-keng tı̄ Siau-lâng ke, nn̄g-ūi lóng ū pah-goā lâng teh chū-chı̍p. Iū-koh chı̍t só͘-chāi, chiū-sı̄ Sai-po͘-lāi ū kúi-nā cha̍p lâng ta̍k lé-pài tı̄-hia chū-chı̍p.

Tı̄ kū-nı̂ ê tiong-kan Moâ-tāu ê hiaⁿ-tı̄ chhut khùi-la̍t tê-gı̂n, beh khí lé-pài-tn̂g, Chó͘-ke ê kong-hoē iā siàu-liām in só͘ keng-koè ê chhı̀-liān chiū hoaⁿ-hí chān; tāi-ke tâng-sim khí chı̍t-keng lé-pài-tn̂g, ta̍t chı̍t-chheng sı̀-pah kho͘; tı̄ kin-nı̂ 3 goe̍h 9 hō chiah khui-siat. Hit-sı̂ i-ê sim chin hoaⁿ-hí.

Kàu kin-nı̂ Khó͘ sian-siⁿ ê sin-thé khah lám, ū lâi Hú-siâⁿ toà i-koán kúi-nā lé-pài kú chiah tńg-khı̀ Moâ-tāu. Chóng-sı̄ ná-kú ná-lám, tı̄ 8 goe̍h 14 hō (7:6 ) tı̄-hia koè-óng. I tng thoân-tō ê chit jı̄-cha̍p-goā nı̂ kú; tı̄ kúi-nā ūi tio̍h-boâ lı̄-ek kàu-hoē.

I ū chhoā Hú-siâⁿ Tiuⁿ Bêng-sai ê cha-bó͘-kiáⁿ, siⁿ 13 ê kiáⁿ, chiông-tiong 7 ê iáu tı̄-teh. Toā ê cha-bó͘-kiáⁿ kè-hō͘ thoân-tō sian-siⁿ, Toh Úi-sı̂n, hiān-kim toà tı̄ Ka-gı̄.

(Tâi-lâm Kàu-hoē-pò tē 271 koàn,1907 nı̂ 10 ge̍h)