Khó-chhı̀

“Chit-má khai-sí khó-chhı̀, toh-téng ê chheh lóng siu--khí-lâi!” Kàm-khó ê lāu-su tı̄ tâi-á-téng án-ne kóng, “Ta̍k-ê toh-téng lóng ū 1-tiuⁿ khó-chhı̀-toaⁿ hām 1-tiuⁿ siá tap-àn ê khó-chhı̀-choá.” A-bûn iōng ba̍k-boé kā kàu-sek bi--1-liàn, ta̍k-ê lóng kā pit tēⁿ ân-ân, pit hō͘ in tēⁿ kah tı̄ khó-chhı̀-choá téng-thâu thò͘-hoeh thò͘ bē thêng. Tē-1-chiat khó sò͘-ha̍k, phó͘- thong-sı̂-á m̄-chai siá-koè joā chē liān-sı̍p-tê, khoàⁿ-tio̍h tê-ba̍k tō chai-iáⁿ beh án-choáⁿ chò, che í-keng piàn-choh 1-ê hoán-siā tōng-chok--a. A-bûn thâu àⁿ--lo̍h, kā miâ siá siá--leh, soà--lo̍h-lâi teh khoàⁿ tê-ba̍k, kui-tiuⁿ khó-chhı̀-toaⁿ kā siòng--1-ē, bô 1-tê ū ı̀n-sióng--ê, koh kā siòng 1-piàn, mā sı̄ bô hoat-tō͘, i it-tı̍t khoàⁿ, it-tı̍t siūⁿ, thâu-khak-lāi soah lóng bô mı̍h-kiāⁿ. I ê ba̍k-khang lú-lâi lú toā, khoàⁿ--tio̍h-ê lóng bē-hiáu siá, kui-sian lâng bô-sı̂n bô-sı̂n chhāi tı̄ í-á-téng, nā chhiūⁿ sı̄ chhâ khek ê thó͘- tē-kong--leh. Joa̍h--lâng ê jı̍t-thâu phah-piàⁿ beh kā sio-hut-hut ê jia̍t-chêng hòng-sàng hō͘ choân-sè-kài, tı̄ chia bô lâng ē kám-tōng, kan-taⁿ ē hiâm i kô-kô-tı̂ⁿ. A-bûn gāng--khı̀, pàng-khang-siâⁿ ê 2-lúi ba̍k-chiu khang-lo-lo, khian tháng-á lo̍h-khı̀ phah mā phah bē-tio̍h poàⁿ-tih ba̍k-chúi iah sı̄ ba̍k-iû. I chiàⁿ-chhiú chhoah--leh chhoah-- leh, bān-bān-á kā téng tı̄ toh-téng ê pit sái tín-tāng, khó-chhı̀-choá phú-phú pe̍h-pe̍h, hông sái-kiâⁿ ê pit phah-piàⁿ kā pak-lāi ê hoeh-chúi thò͘ tı̄ choá téng-thâu, 1-jı̄ 1-jı̄ teh oē, lú oē lú kín. A-bûn ê ba̍k-chiu iáu-boē nih--tio̍h, khó-chhı̀-choá í-keng poàⁿ-tiuⁿ boán-boán, chiàⁿ-chhiú sái-pit ê sok-tō͘ bē-kín bē-bān, kui-keng kàu-sek lāi-toè siá khó-chhı̀-choá ê siaⁿ, tàu-tı̄n tı̄ toh-téng bú kah khih-khih- kho̍k-kho̍k, tâi-á-téng ê kàm-khó lāu-su bô-liâu teh khoàⁿ pò-choá, pò-choá hian kah chin toā-siaⁿ, m̄-koh khó-chhı̀ ê ha̍k-seng bô lâng ū-êng chhap--i. A-bûn sin-khu chē tı̍t-tı̍t, m̄ sı̄ siá-jı̄ ê chu-sè, m̄-koh chiàⁿ-chhiú it-tı̍t ti khó-chhı̀-choá téng-koân teh oē. Kui-tiuⁿ khó-chhı̀-toaⁿ A-bûn lóng bē-hiáu siá, thiaⁿ-tio̍h lāu-su hian pò-choá ê siaⁿ, hı̄ⁿ-á-phoê kiōng beh hō͘ chha̍k-phoà, ba̍k-chiu-khang siu oá--lâi, kui-phiàn pe̍h-bông-bū lāi-toé, khoàⁿ-tio̍h 1-ê lâng chē tı̄ tâi-á-téng, o͘-pang téng-koân siá “kin-á-jı̍t khó sò͘-ha̍k”. I m̄-chai ka-tı̄ tú-á teh chhòng siáⁿ, kā tı̀ pió-á ê tò-chhiú giâ-khí-lâi ba̍k- chiu thâu-chêng, chhun bô 10 hun- cheng tō beh hā-khò--a, i m̄-káⁿ koh khoàⁿ toh-téng ê khó-chhı̀-toaⁿ, mā bô siūⁿ beh khoàⁿ bô siá poàⁿ-jı̄ ê khó- chhı̀-choá, sim-lāi àn-sǹg kin-nı̂ boài koh khó--a, moâ-nı̂ chiah koh lâi, tò-chhiú kā khó-chhı̀-choá chhio̍k--leh, lâng khiā--khí-lâi, kiâⁿ khı̀ beh kau khó-chhı̀-choá. Kàm-khó ê lāu-su mn̄g: “Sı̂-kan iáu-boē kàu--leh, lí boài koh kiám-cha--1-ē?” A-bûn kā ı̀n 1-kù “Lóng bē-hiáu siá!” tō kiâⁿ tùi mn̂g-chhùi khı̀, i thâu oat-koè bi kàu-sek lāi-toé, kui-keng kàu-sek 40~50-ê lâng lóng chē tı̍t-tı̍t, ba̍k-chiu nā-chhiūⁿ ta-khok-khok ê kó͘-chéⁿ, chiok chhim chiok àm--ê, chiàⁿ-chhiú tı̄ toh-á-téng it-tı̍t oē. A-bûn cháu--chhut-lâi, chiàⁿ-chhiú bâ-bâ, tò-chhiú chhun khı̀ bong, bong bô mı̍h-kiāⁿ, soah bong- tio̍h pak-tó͘- piⁿ, thâu oat--koè, khoàⁿ-tio̍h chhiú-ńg tı̄ hia hàiⁿ--leh hàiⁿ--leh. Kàm-khó ê lāu-su ùi kàu-sek toè-chhut-lâi kā hoah: “Oeh! 『同學』, lí ê chhiú bē-kı̀--ê the̍h--ô͘!” (TGB Thong-sı̀n tē 9 kı̂, 2000 nı̂ 6 goe̍h)