Khiâ Thih-bé

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
 Chiong-hoà ū Pat-koà-soaⁿ, sı̄ tı̄ chhı̄-khu piⁿ--a, nā beh khiâ thih-bé siōng-ke 10 hun-cheng tio̍h khai-sí peh-kiā-lō͘. Só͘-í khiâ thih-bé sı̄ Chiong-hoà lâng siōng chú-iàu ê êng-siân ūn-tōng. Ū teng-san hêng thih-bé ê lâng khó-lêng ū kúi-ná chheng lâng í-siōng, chı̍t-ê ka-têng toā-sè ū 4, 5 tâi--ê mā bē chió. In-ūi Pat-koà-soaⁿ bô koân, chin sek-ha̍p it-poaⁿ lâng khiâ thih-bé chò ūn-tōng, jı̂-chhiáⁿ lō͘ ê kau-thong bô sǹg chē, an-choân-sèng bē-bái, hioh-khùn-jı̍t tiāⁿ-tiāⁿ khoàⁿ tio̍h kui ke-hoé-á toā-sè-hàn chò-hoé khiâ ê choân-ka-hok. Chiong-hoà chhı̄-lāi ū lı̍p-àn ê thih-bé-hoē chhiau-koè 5 ê í-siōng. Pat-koà-soaⁿ tùi Chiong-hoà kàu Jı̄-chúi pak-lâm chiòng-koàn kap Lâm-tâu-koān sio keh-kài, sai-pêng kap Chiong-hoà kúi ê hiong-tı̀n sio-oá, só͘-í kui-ê Chiong-hoà-koān khiâ thih-bé ūn-tōng ê hong-khı̀ chin liû-hêng, choân Chiong-hoà-koān ê thih-bé-hoē sǹg bē liáu. 
 Tâi-oân nn̄g toā thih-bé chhiúⁿ-siong tiāⁿ-tiāⁿ tı̄ Chiong-hoà-koān pān kok-chióng thui-kóng oa̍h-tōng, tùi chhiúⁿ-siong sı̄ soan-thoân, tùi it-poaⁿ-lâng lâi kóng, khai 1, 2 pah kho͘ ê pò-miâ-hùi lâi chham-ka, ū chia̍h koh ū lia̍h koh thang ūn-tōng, mā bē-bái. Bé thih-bé lâi khiâ ê lâng jú lâi jú chē, piàn chò chin-hó ê hong-khı̀. 
 Nn̄g toā thih-bé chhiúⁿ-siong pān ê oa̍h-tōng put-tàn ū té-tô͘, mā ū khoân-tó, sam-hoâiⁿ (cháu koè pak tiong lâm saⁿ tiâu hoâiⁿ-koàn kong-lō͘), oán-cheng Kim-mn̂g, Phêⁿ-ô͘, chhut-kok khı̀ Au-chiu, Ò-chiu, Tiong-kok si-lō͘ téng-téng. Chiah ê oa̍h-tōng Chiong-hoà tē-khu ê thih-bé-iú chiàm ū chin toā ê kak-sek. Chin khó-sioh goá lóng m̄-bat chham-ka--koè, chá-kı̂ sı̄ khang-khoè bô-êng, āu-lâi sı̄ sin-thé bē kham--tit. 
 Goá tı̄ 1991 nı̂ tio̍h khai-sí khiâ thih-bé, hit sı̂-chūn khó-lêng bô chhiau-koè 5 chiah thih-bé, chhı̄-bı̄n siōng ê thih-bé lóng sı̄ hō͘ tha̍k-chheh gín-á khiâ--ê. Hiu-hiân Teng-san hêng ê thih-bé lóng sı̄ goā-siau, tı̄ Tâi-oân nā beh bé ài kúi bān kho͘ chiah bé ē tio̍h, só͘-í chin chió lâng bé. Ū chı̍t-ê pêng-iú kā goá kóng i ē-tàng tùi kang-tiûⁿ khan goā-siau ê thih-bé chhut--lâi, khoàⁿ ū beh ài--bô? Chí-iàu 6000 kho͘, sı̄ FILA pâi, 21 sok, chhı̀ khiâ khoàⁿ mā kám-kak bē bái, tio̍h án-ne khai-sí khiâ thih-bé. Tē it pái khiâ chiūⁿ Pat-koà-soaⁿ, lóng sı̄ peh-kiā, khiâ kah phı̄ⁿ-phēⁿ chhoán, hó-ka-chài, pún-lâi tio̍h ū ūn-tōng ê sı̍p-koàn, bô khı̀ hō͘ kiaⁿ--tio̍h, sūn soaⁿ-lêng-soàⁿ khiâ kàu Gı̂n-hâng-soaⁿ, ē kı̀-tit sı̄ 5 goe̍h thiⁿ, khiâ kàu sin-khu chhun lāi-saⁿ, mā kui sin koāⁿ, bô oāⁿ-saⁿ mā bô ke chhēng-saⁿ tio̍h khiâ lo̍h-soaⁿ, pio thih-bé chin chhı̀-khek, m̄-koh kàu chhù tio̍h bái--a, sûi khı̀ kám-mō͘--tio̍h, kan-khó͘ kúi-nā kang, mā hō͘ goán bó͘ liām kúi nā kang. Āu-lâi ta̍k kang khiâ, sı̂-kan kú í-āu sin-thé ū kám-kak khah hó, jı̂-chhiáⁿ mā khah bē kám-mō͘. 
 Chit nn̄g-nı̂ āu chhiúⁿ-siong khai-sí tı̄ Tâi-oân thui-kóng lāi-siau, thih-bé-tiàm mā khai-sí tāi-le̍k thui-siau, m̄-kú iáu chin kùi, chı̍t-tâi mā sı̄ ài kúi nā bān kho͘. Thih-bé-tiàm ūi-tio̍h beh thui-siau, tiāⁿ-tiāⁿ pān oa̍h-tōng, sı̀-kè oán-cheng, Siông-peh-niá, Jı̍t-goe̍h-thâm, Chı̍p-chı̍p, Ha̍p-hoan-soaⁿ, Ò-bān-tāi téng. Khiâ thih-bé choè toā ê hó-chhù sı̄ ē-tàng khı̀ pêng-siông sái-chhia bē kàu ê só͘-chāi, ē-tàng khoàⁿ tio̍h te̍k-pia̍t ê hong-kéng iah sı̄ jı̂n-bûn hong-sio̍k. Chhin-chhiūⁿ Khut-peng chio̍h-koan ı̂-chí kap goân-chū-bı̂n ê pō͘-lo̍k. Khı̀ Siông-peh-niá ū chı̍t toāⁿ lō͘ soah piàn lâng hō͘ thih-bé khiâ, sı̍t-chāi chin chhù-bı̄. Tı̄ Chiong-hoà kàu Siông-peh-niá, tan-têng 30 goā kong-lí, lóng sı̄ khiâ soaⁿ-lō͘, lâi-hoê chhiau-koè 5 tiám-cheng, ū-kàu ngē-táu, siang-chhiú bâ-pı̀, kha-chhng-phé thiàⁿ. M̄-koh nā kóng beh koh khı̀, mā sı̄ toè leh cháu, téng chı̍t-pái ê kan-khó͘ lóng pàng bē kı̀--tit. 
 Khiâ thih-bé sı̀-kè chhit-thô ē tùi Tâi-oân chū-jiân khoân-kéng ū khah chhim ê chiap-chhiok, chhin-chhiūⁿ Pat-koà-soaⁿ hō͘ lâng koè-tō͘ khai-hoat. Khı̀ kàu tó-ūi tō ū lâng thau tò pùn-sò. Nā sè-tui ê pùn-sò sı̄ thoaⁿ-hoàn lâu--ê. Ū lâng ê só͘-chāi tō ū thoaⁿ-hoàn. Choân Tâi-oân cháu thàu-thàu khó-lêng kan-na Gio̍k-san téng-koân bô thoaⁿ-hoàn. Sı̀-kè ê pùn-sò ū sı̂ hō͘ lâng tı̄ hoaⁿ-hoaⁿ hí-hí ê chhit-thô lō͘--nih kám-kak chin ak-chak. Kúi kò goe̍h chêng ū lâng kā koān-tiúⁿ kóng chit hāng tāi-chı̀, koān-tiúⁿ pài-thok chiah ê thih-bé-iú, nā ū khoàⁿ tio̍h lâng thau-tò pùn-sò tio̍h hiòng khoân-pó-kio̍k choan-soàⁿ thong-pò, mā ū pān chı̍t ê hiòng pùn-sò soan-chiàn ê toā hoē-su, ǹg-bāng Pat-koà-soaⁿ sı̄ chheng-chheng khı̀-khı̀ ê hó só͘-chāi. 
 Tâi-oân-oē kóng “chiūⁿ siap tio̍h bē liap”, tı̄ 1995 nı̂ goá tio̍h 40 kúi hoè--a. Sin-thé ū chı̍t-koá piàn-hoà, chē-kut sı̂n-keng thiàⁿ, kha-thâu-u thiàⁿ, chhùi-khí mā thiàⁿ. Chá-khí beh khí-chhn̂g ê sı̂ soah peh bē khí--lâi. Cháu pēⁿ-ı̄ⁿ khoàⁿ chit-hāng khoàⁿ hit hāng. Chò ho̍k-kiàn, chhòng chhùi-khí. Sim-lāi kám-kak chiok ut-chut. Tı̄-liâu mā lóng bô siáⁿ hāu-kó. Sim-lāi siūⁿ kóng kám hiah kín tio̍h beh lāu--khı̀-a. Chı̍t-toāⁿ sı̂-kan āu jı̄n-chheng sū-sı̍t, kái-piàn ūn-tōng ê hong-sek, thih-bé kái khiâ pêⁿ-lō͘, hán-hán chiah khiâ soaⁿ-lō͘. Chit-má koh kái iōng kiâⁿ-lō͘, m̄-kú lóng kiâⁿ peh kiā ê lō͘. Liáu-kái ka-kı̄ ê sin-thé chōng-hóng í-āu kā seng-oa̍h kap ūn-tōng chò sek-tòng ê tiâu-chéng. Kū-nı̂ khı̀ peh Gio̍k-san, kám-kak bē thiám, tùi ka-kı̄ ū sı̀n-sim, hi-bāng í-āu thang khı̀ peh pa̍t-ūi ê koân-soaⁿ. 
 Sui-jiân goá chit-má khah bô khiâ khı̀ soaⁿ-téng, ū sı̂-chūn nā tú-tio̍h thih-bé-iú, mā lóng chin hoaⁿ-hí. Ū chı̍t-ê koa-chhiⁿ ê lāu-pē, nā tú--tio̍h, goá tio̍h kā mn̄g siáⁿ-mih sı̂-chūn beh kè súi-cha-bó͘-kiáⁿ. Ū chı̍t-tùi ang-á-bó͘, thài-thài í-keng 40 goā hoè khoàⁿ-tio̍h ná siâu-chê. Hit-ê thài-thài bô kúi-ê cha-po͘-lâng toè ē tio̍h, it-poaⁿ lâng khiâ ê lō͘-têng i ài khiâ 2 liàn chiah ū-kàu khùi, in ang-á-bó͘ tiāⁿ-tiāⁿ chò-hoé khiâ, ang lóng toè kah phı̄ⁿ-phı̄ⁿ-chhoán. Goá put-sı̂ kā chhiò-kóng jı̍t ā chhau mê ā chhau, sı̄ ē kham--tit bô. Ū chı̍t-ê thoè-hiu ê hāu-tiúⁿ, mā lóng kap lâng sı̀-kè oán-cheng, sam-hêng, Tiong-kok si-lō͘ lóng bat chham-ka--koè, sı̍t-chāi bô kán-tan. Put-koán sı̄ khiâ thih-bé iah-sı̄ kiâⁿ-lō͘ sàn-pō͘, pó-chhı̂ ūn-tōng ê sı̍p-koàn, tùi sin-thé ū chin-toā ê hó-chhù, hi-bāng ta̍k-ke chò-hoé lâi ūn-tōng.