Kiù-miā-chûn

Iâ-so͘ tùi i-ê peh-sèⁿ ê sim-lāi m̄-nā ū tû-khı̀ choē-ok koh ū seⁿ-khí hó ê sèng-chêng. Án-ni-seⁿ, khah jia̍t-sim ê sèng-tô͘ siông-siông teh-siūⁿ ū thang siat sím-mı̍h jı̂n-ài ê hoat-tō͘ lâi pang-chān pa̍t-lâng. Tı̄ Sai-kok chiông-tiong só͘ siat ê hoat-tō͘ chiū ū chı̍t-hāng sı̄ toā ê lō͘-ēng, chiū-sı̄ chō Kiù-miā-chûn. Oá tı̄ hái-kı̂ⁿ nā tú-tio̍h toā-chiah chûn phah-phoà, chiū Kiù-miā-chûn ū chhut-khı̀ khoàⁿ ē-tit-thang kiù lâng ê sèⁿ-miā á-bē. Ū-sı̂ chit-hō kang sı̄ ke̍k gûi-hiám, in-ūi hong chin-thàu éng chin-toā, ia̍h tı̄ hit-sı̂ pêng- siông chûn lóng bē-ēng-tit chhut-káng.

Chō Kiù-miā-chûn eng-kai tio̍h toā iàu-kín kúi-nā hāng ê tāi-chı̀, chiông- tiong thang kóng-khí chiū-sı̄ ē-té sı̀-ê:

1.Chûn tio̍h gâu phû tı̄ hái-bı̄n; sui- jiân chúi phoah jı̍p tı̄ lāi-bı̄n kàu lóng chhiong-moá, iáu-kú tio̍h chhòng hō͘ i bē tı̂m lo̍h--khı̀. In-ūi ài án-ni-seⁿ chiū tı̄ chûn thâu-boé, piⁿ-á, kap té ū chhòng khang-khak ê só͘-chāi khoah-toā koh ba̍t- chia̍t. Chûn-té ū hun-pia̍t nn̄g chân. Ē-té chân ū phàⁿ-phàⁿ ê chhiū-phoê (ná- chhin-chhiūⁿ po-lê-kan ê that-á) kap thiⁿ-khı̀. Tı̄ téng-chân, thâu-boé, kap piⁿ-á hiah-ê khang-khak ê só͘-chāi lóng ū thiⁿ-khı̀. Phàⁿ-chhâ kap thiⁿ-khı̀ sı̄ khah- khin chúi, só͘-í ē hō͘ chûn phû--khí-lâi.

Chı̍t-ūi ê tô͘ thang hō͘ lâng lio̍h-á chai tú-á kóng-khí chûn hit chı̍t-hāng ê khoán-sit. Lâng ū chē tı̄ tiong-ng ê só͘-chāi. Nā tùi téng-bı̄n khoàⁿ sı̄ chhin- chhiūⁿ tı̄ chit-ê ē-té ê tô͘ só͘ phı̀-jū--ê. Lâng tiàm ê só͘-chāi sı̄ sı̀-kak.

2.Tı̄ chúi--hı̍h chûn tio̍h chám-jiân khiā-chāi, sui-jiân hong-éng ū toā-siak- tio̍h piⁿ-á, iáu-kú tio̍h chhòng hō͘ i oh-tit khi-chhiâ. Nā chō chûn chin-khoah chiū ē án-ni-seⁿ, m̄-kú nā péng-koè-khı̀ chiū khah-bē koh-chài péng-koè-lâi, só͘-í ū chō pa̍t-mı̍h khoán, chiū-sı̄ tèng tāng tāng ê mı̍h-liāu (ná-chhin-chhiūⁿ thih, hit-hō) tı̄ chhiám-á té. (Khoàⁿ téng-bı̄n thâu-chı̍t-ê tô͘, hit-ê siāng-ē-té ê o͘-hûn chiū-sı̄).

3 .Chûn nā tò-péng lo̍h-khı̀, tio̍h chhòng hō͘ i ka-tı̄ ē hoan-lı̀n-tńg khí-lâi, Phı̀-jū ū siang-thâu-boé chò ba̍t ê tháng- á, tı̄ piⁿ-á nā pa̍k chı̍t-ki-thih, chiū lóng- chóng hiat-lo̍h-chúi, hit-ê pa̍k-thih ê pêng siông-siông beh hoan-chò ē-té, in- ūi hit-pêng sı̄ khah-tāng, téng-bı̄n ê só͘-chāi sı̄ chám-jiân khah-khin. Kiù-miā- chûn ū hit-ê khoán-sit, to̍k-to̍k tı̄ téng-bı̄n ê tiong-ng ū tiâu-chò lap-khang thang hō͘ lâng chē.

4.Chûn nā siū chúi phoah-jı̍p--lâi tio̍h chhòng hō͘ i kín-kín pàng koh chhut-khı̀. Tı̄ téng-bı̄n í-keng ū kóng lâng chō Kiù-miā-chûn chin-gâu phû. Siat-sú chûn ū boán-chài lâng ê kha só͘ ta̍h ê tē-pán sı̄ khah-koân chûn-goā ê chúi-bı̄n, só͘-í nā khui-khang tı̄ chûn-té phoah- jı̍p--lâi ê chúi beh tùi hia ka-tı̄ lâu-chhut- khı̀. Chhòng chit-ê hoat-tō͘ to̍k to̍k ū chit-hāng m̄ hó-sè, chiū-sı̄ chûn nā thı̀m- éng kàu hui-siông chhim chúi beh tùi hit-ê khang chhèng-khí--lâi tı̄ lāi-bı̄n, só͘-í lâng tı̄ hit-ê khang téng-bı̄n ê kháu ū ke-chò chı̍t-ê kan-ta ē-khui- lo̍h-khı̀ ê mn̂g, Tùi ē-té ài jı̍p-lâi ê chúi nā tōng-tio̍h chit ê mn̂g chiū i ē-khí--lâi kàu pêⁿ-pêⁿ. lóng bē koè-khui, in-ūi ū kı̂ⁿ thó͘-chhut--lâi noâ-chí.

Kiù-kèng lán thang chai Kiù-miā-chûn sı̄ ke̍k kı̂-ı̄ⁿ, sı̄ tú-á ha̍p tı̄ i-ê ēng, ia̍h sı̄ chin ún-tàng.

Kiù-miā-chûn thang phı̀-jū Iâ-so͘. Hái-nı̍h ê gûi-hiám sı̄ ná-chún lán tı̄ chit sè-kan ūi-tio̍h choē-ok kap chhı̀-liān teh-beh tı̂m-lûn. Soaⁿ-téng sı̄ chhin- chhiūⁿ thian-tông. Lán nā bô oá-khò Kiù-sè-chú tek-khak bô-thang tit-tio̍h kiù. Lēng-goā sı̍t-chāi bô pa̍t-mı̍h ê hoat-tō͘ sı̄ ún-tàng. Ǹg-bāng lán tāi-ke beh koáⁿ-kín lâi it-chı̄n khò Iâ-so͘, chiū koh bô-loā-kú tı̄ thiⁿ--nı̍h thang éng-oán hióng-kok. Sı̄ sim só͘ goān.

(Tâi-lâm Hú-siâⁿ Kàu-hoē-pò, tē 100 koàn, 1893 nı̂ 8 ge̍h)