Kim-kù Ê Kò͘-sū 12

Kim-kù Ê Kò͘-sū
1959 12 Ge̍h 12 Ge̍h 6 Jı̍t Kim-kù: Só͘-í tio̍h saⁿ chiap-la̍p, chhin-chhiūⁿ Ki-tok ū chiap-la̍p lín. (Lô-má 15:7) Tı̄ 40 nı̂-chêng, ū chı̍t ê chheng-liân lâng, miâ Ka-sı̀n, i sı̄ chı̍t ê chin láu-sı̍t ê chheng-liân. Ū chı̍t-pái khiâ-chhia tùi Hoa-liân-káng beh kàu Tâi-tang ê só͘-chāi. Hit-sı̂ tú-tú sı̄ chiaⁿ-ge̍h chin koâⁿ ê sı̂-hāu, chheng-liân lâng chin ài ūn-tōng, koh hit ê sı̂-chūn hoé-chhia, á-sı̄ khı̀-chhia bô chhin-chhiūⁿ chit-chūn chiah hoat-ta̍t; nā m̄-sı̄ khiâ-chhia, chiū-sı̄ kiâⁿ-lō͘. Chin khó-sioh Ka-sı̀n beh chhut-mn̂g ê sı̂, bô chim-chiok i ê chhia ū hó-sè á-bô, chiū chhut-hoat, Ka-sı̀n chin khoài-lo̍k, ná khiâ-chhia ná gı̂m-si. Jı̍t-thâu teh lo̍h-soaⁿ chin kín, tı̍t-tı̍t àm-khı̀; taⁿ í-keng bô khoàⁿ-kı̀ⁿ lō͘, tı̄ hia lóng sı̄ soa-po͘, Ka-sı̀n chin tio̍h-kip, koh khoàⁿ-kı̀ⁿ sı̀-ûi lóng bô chhù, iū-koh pak-tó͘ iā teh iau, iā chin koâⁿ; chiū chhut-la̍t ta̍h-chhia, bô phah-sǹg só͘ teh khiâ ê chhia-lián soà phoà-khang, bô hoat-tō͘ thang koh chı̀n-hêng. Tı̄ hia teh kiaⁿ-hiâⁿ ê tiong-kan, hut-jiân tı̄ soa-po͘ ū khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t ê só͘-chāi kng-kng ê khoán, Ka-sı̀n chiū chiong chhia bān-bān khan kàu hit só͘-chāi, kó-jiân ū chı̍t-keng chhù. I chiū kā phah-mn̂g, lāi-bı̄n ū chı̍t ê oá 60 hoè ê lāu-lâng lâi khui mn̂g, chı̍t-ē khui-khui chiū toā-siaⁿ hoah kóng, Lí sı̄ chha̍t beh lâi chhiúⁿ goán ê mı̍h, goá bô mı̍h thang hō͘ lí, kín-cháu, kín-cháu, nā m̄ cháu, (hit-sı̂ a-peh tùi i ê la̍k-tē-á gia̍h chı̍t ki to chhut-lâi) kóng, goá beh lâi kap lí chhı̀ khoàⁿ lè. Hit-sı̂ Ka-sı̀n chin kiaⁿ kā i kóng, Lāu a-peh-á, goá m̄-sı̄ chha̍t, goá sı̄ chı̍t ê láu-sı̍t lâng, in-ūi goá ê chhia ê chhiū-leng khı̀ hō͘ phoà-khı̀, chhiáⁿ lí hō͘ goá kià chit-tâi chhia, koh hō͘ goá tiàm chia koè chı̍t-àm, in-ūi chin koâⁿ goá bı̂n-á chá-khí chiū beh chhut-mn̂g, chhiáⁿ lí tông-chêng goá lè; goá sı̍t-chāi m̄-sı̄ chha̍t-á. Lāu a-peh koh-khah toā-siaⁿ kóng, Beh cháu lí tio̍h cháu, nā m̄ beh hō͘ lí sí. Tı̄ in lāi-bı̄n lāu a-ḿ teh khùn thiaⁿ-kı̀ⁿ mn̂g-goā sı̄ cháiⁿ-iūⁿ, chiū khí-lâi, tú-tú hit-sı̂ Ka-sı̀n beh lı̄-khui i ê chhù, lāu a-ḿ chhut-siaⁿ kiò, siàu-liân lâng lí bān chiah khı̀, chiū mn̄g khoàⁿ sı̄ sím-mı̍h tāi-chı̀. Ka-sı̀n lóng láu-sı̍t tùi thâu kàu-boé kóng hō͘ i thiaⁿ. Lāu a-ḿ chin hoaⁿ-hí kóng, Chhiáⁿ lí jı̍p-lâi koè-lō͘ lâng, goá tio̍h-ài hó-lé chiap-thāi lí. Chóng-sı̄ lāu a-peh tı̄ piⁿ-á chin siū-khı̀, kóng, Ē-àm teh-beh tio̍h chha̍t-thau lah, lí chı̍t-koá phoà-saⁿ-á-khò͘ m̄-kiaⁿ hō͘ i thau-the̍h khı̀. Ka-sı̀n kóng, Lāu a-peh goá to kā lí kóng liáu, goá m̄-sı̄ chha̍t-á, goá sı̄ chı̍t ê sı̀n Iâ-so͘ ê lâng, lāu a-peh thiaⁿ-tio̍h i sı̄ sı̀n Iâ-so͘, chiū chin hoaⁿ-hí, nā-sı̄ sı̀n Iâ-so͘ ê lâng chin hó, goá ū chı̍t-pái iû-goân m̄ tú-hó lō͘-chām, ū chı̍t ê sı̀n Iâ-so͘ ê lâng chin hó-lé chiap-la̍p goá. Taⁿ chin sit-lé, chhiáⁿ lí kín jı̍p-lâi, chiū kín chú chı̍t-koá sio-moê hō͘ i chia̍h, hit-àm chhiáⁿ i tı̄ hia koè-mı̂. Taⁿ sió pêng-iú, Iâ-so͘ Ki-tok ū chiap-la̍p lán chò i ê pêng-iú, nā ū lâng ê tâng-phoāⁿ lâi chò lán ê Chú-jı̍t-o̍h ha̍k-seng, lán tio̍h hó-lé chiap-thāi i, m̄-thang kap i oan-ke, m̄-thang koáⁿ i, tio̍h chhin-chhiat lâi ín-chhoā i, chiū Iâ-so͘ iā beh chiap-la̍p lán. (koh saⁿ-kap lâi liām kim-kù) (Âng Siok-kheng) 12 Ge̍h 13 Jı̍t Kim-kù: Taⁿ goá chin-chiàⁿ chai Siōng-tè bô ēng goā-māu chhú lâng. (Sù-tô͘ Hēng-toān 10:34) Chá-chêng tı̄ Tâi-lâm hū-kı̄n ê hiong-chhoan ū chı̍t ê lāu-toā lâng, miâ kiò “Chóng-chek-à”. I sı̄ choh-chhân lâng, bô sím-mı̍h ha̍k-būn, chóng-sı̄ tı̄ in ê tē-hng sı̄ chám-jiân hó-gia̍h ê lâng. Ū chı̍t-pái i beh khı̀ Tâi-lâm, eng-kai i tio̍h chē chhia khı̀, chóng-sı̄ i m̄-kam liáu chı̂ⁿ chē chhia, só͘-í i chiū thàu-chá khí-lâi, ēng kiâⁿ-lō͘ beh khı̀ Tâi-lâm. I siūⁿ kóng, beh khı̀ Hú-siâⁿ (Tâi-lâm ê kó͘-chá miâ) leh, nā bô chhēng-ê ē hō͘ lâng chhiò, só͘-í tio̍h chhēng-ê lâi-khı̀, m̄-kú i koh siūⁿ kóng, nā chhēng-ê, kiâⁿ kàu Tâi-lâm, chiū ê ē khoài pháiⁿ, só͘-í i chiū koat-tēng thǹg khí-lâi ēng the̍h--ê, kàu beh kàu-ūi ê sı̂ chiah lâi chhēng. Chóng-chek-à chiū án-ni thǹg chhiah-kha, chhiú koāⁿ ê, pō͘-kiâⁿ khı̀ Hú-siâⁿ. Chóng-chek-à kiâⁿ kàu poàⁿ-lō͘ ê sı̂, bô sè-jı̄ soà that tio̍h chio̍h-thâu. I ê kha-chńg-kah soà hiauh khí-lâi, koh teh lâu-huih, sı̍t-chāi chin thiàⁿ. Chóng-sı̄ i chin hoaⁿ-hí kóng: “Hó kai-chài goá bô chhēng-ê, nā beh ū chhēng, kin-á-jı̍t goá ê ê í-keng pháiⁿ-khı̀ lah.” Āu-lâi i chiū jı̍p-khı̀ Hú-siâⁿ ê chı̍t-keng gı̂n-hâng, kiò-chò Khoàn-gia̍p gı̂n-hâng (hiān-sı̂ ê thó͘-tē gı̂n-hâng) ê mn̂g-kháu beh thèng-hāu khui-mn̂g, in-ūi hit-sı̂ iáu chin chá, Chóng-chek-à kin-á-jı̍t lâi sı̄ beh niá-chı̂ⁿ. Chóng-chek-à in-ūi chin khiām, só͘-í i ê chhēng-chhah bô hó, sı̄ bái-bái. Chá-sı̂ nā ū lâng beh chhiàⁿ lâng chò-kang, tio̍h khı̀ Khoàn-gia̍p gı̂n-hâng kháu, in-ūi hia ū chin chē chho͘-kang-lâng teh thèng-hāu hō͘ lâng chhiàⁿ. Hit-jı̍t ū chı̍t ê lâng oá-lâi Chóng-chek-à hia, kā i kóng, “Iú-è-á lí beh choán-chia̍h bô? Kin-á-jı̍t chin hó jı̍t, a-hiaⁿ khiàm chin chē.” (kng sí-lâng--ê, Tâi-lâm kiò-chò a-hiaⁿ) Ì-sù sı̄ khoàⁿ i sı̄ chı̍t ê chho͘-kang-lâng, beh kiò i khı̀ kng sí-lâng. Thài ē án-ni? In-ūi i sui-bóng hó-gia̍h, iáu-kú tı̄ i ê goā-māu bô chhin-chhiūⁿ hó-gia̍h lâng. Sió pêng-iú phó͘-thong lâng lóng sı̄ chin ài khoàⁿ lâng ê goā-māu. Lán ê Chú Iâ-so͘ tı̄ sè-kan ê sı̂ mā sı̄ bat hō͘ lâng khoàⁿ-khin. Tng-sı̂ ê lâng kóng: “Chit ê Iâ-so͘ kiám m̄-sı̄ ba̍k-chhiūⁿ mah?” “Kiám m̄-sı̄ Iok-sek ê kiáⁿ mah?” Koh hō͘ Ná-tàn-gia̍p kā Hui-le̍k kóng “Ná-sat-le̍k ê chhut sím-mı̍h hó-mı̍h?” (Iok-hān 1:46) Chóng-sı̄ kám-siā Siōng-tè, in-ūi kin-á-jı̍t ê kim-kù kā lán kóng “Siōng-tè bô ēng goā-māu chhú lâng”. (Sù-tô͘ Hēng-toān 10:34) Nā ū sı̂-kan thang soat-bêng Pí-tek cháiⁿ-iūⁿ thoân tō-lí hō͘ goā-pang lâng Ko-nı̂-liû, chiū-sı̄ Iû-thài lâng khoàⁿ chò bô chheng-khı̀, bē kham-tit chò Siōng-tè ê soán-bı̂n--ê. Á-sı̄ beh lâu tı̄ hun-pan ê sı̂ chiah kóng ia̍h hó. (T. H. C.) 12 Ge̍h 20 Jı̍t Kim-kù: Bo̍h-tit kiaⁿ, in-ūi goá pò lín toā hoaⁿ-hí ê hó siau-sit, hō͘ peh-sı̀ⁿ lóng ū hūn. (Lō͘-ka 2:10) Sió pêng-iú tı̄ chia ū 2 hāng siau-sit, chı̍t-hāng sı̄ pháiⁿ--ê, chı̍t-hāng sı̄ hó--ê, lán ài thiaⁿ tó chı̍t-khoán ah? Chū-jiân ài thiaⁿ hó--ê, hoaⁿ-hí--ê, thang lâi saⁿ-kap hoaⁿ-hí, kiám m̄-sı̄ án-ni? Chóng-sı̄ ū sı̂ m̄-nā bô hó--ê, tian-tò sı̄ chin pháiⁿ--ê, hō͘ lâng thiaⁿ liáu chin kiaⁿ. Goá kóng chı̍t ê hō͘ lín thiaⁿ: Chá Siōng-tè ê peh-sı̀ⁿ kap pài-pu̍t-á ê pháiⁿ-lâng Hui-lı̄-su lâng saⁿ-thâi, thâi-su Siōng-tè ê peh-sı̀ⁿ, ka-kı̄ siūⁿ Siōng-tè sı̄ chin ū la̍t, koh chin thiàⁿ in. Chá in kap tùi-te̍k saⁿ-thâi, á-sı̄ tú-tio̍h khùn-lân ê sū nā kiû Siōng-tè, Siōng-tè chiū thiaⁿ, chiū hō͘ in pêng-an, khah iâⁿ. Chhin-chhiūⁿ koè Iok-tàn-hô, kng Iok-kūi choè thâu-chêng seng kiâⁿ, hô-chúi chiū ta hō͘ in koè, kap Iâ-lı̄-ko lâng kau-chiàn, Ná-siá kng Iok-kūi tiām-tiām kā i se̍h, liân chio̍h-chhiûⁿ ê toā-siâⁿ, m̄-bián kha̍p--i i to ka-kı̄ tó lo̍h-khı̀. Taⁿ kap Hui-lı̄-su lâng kau-chiàn, ná-sái kng Iok-kūi lâi-khı̀, tùi-te̍k chı̍t-ē mā su, tek-khak tô-cháu hō͘ lán thâi sí liáu-liáu. Bô phah-sǹg tú-tú tùi-hoán. Pài Siōng-tè ê peh-sı̀ⁿ m̄-chai ūi-tio̍h in ê choē, ūi-tio̍h in bô jia̍t-sim, bô kèng-khiân pài Siōng-tè, Siōng-tè í-keng lı̄-khui in, m̄ khoàⁿ-kò͘ in lah, in lóng m̄-chai. Iok-kūi chı̍t-ē kng khı̀, soà hō͘ tùi-te̍k chhiúⁿ-khı̀. Peh-sı̀ⁿ toā-pāi, in ê chiong-kun hō͘ lâng thâi-sí. Pò siau-sit ê lâng kín cháu tò lâi pò, tong-sı̂ ê chè-si-thâu, iā-sı̄ sian-ti, koh sı̄ Sū-sū ê lāu sian-siⁿ Í-lı̄, thiaⁿ chı̍t-ē tùi siâⁿ-mn̂g-lâu poa̍h-lo̍h-lâi, ām-kún chek-tn̄g soà sí khiàu-khiàu. I ê sim-pū thiaⁿ chı̍t ê toā-kiaⁿ soà liû-sán, thong siâⁿ ê lâng chin kiaⁿ toā thı̂-khàu, khàu án-choáⁿ? 1. Khàu chai-iáⁿ Siōng-tè m̄-tı̍h--in, lı̄-khui in khı̀ lah.
2. Iok-kūi hō͘ pài-pu̍t ê lâng chhiúⁿ-khı̀, chin-chiàⁿ sı̄ bô thé-biān, hián-bêng Siōng-tè bô khoàⁿ-kò͘ in lah.
3. Tùi chia khí tio̍h choè tùi-te̍k ê lô͘-châi, hō͘ lâng koán, choè khó͘-kang oāⁿ lâng phah, koh oāⁿ lâng bô hoaⁿ-hí lah. Chai chhám lah, só͘-í tāi-ke khui-siaⁿ khàu, chit-hō siau-sit lín ài thiaⁿ bô? Un2-tàng m̄ ài, chin-chiàⁿ sı̄ chhi-chhám, kiàn-siàu, thang kiaⁿ ê siau-sit. Taⁿ lán chá-khí tian-tò-hoán, lán sı̄ beh lâi kóng chı̍t-hāng m̄ nā chı̍t kok ê lâng só͘ ū hūn, hoaⁿ-hí ê siau-sit. Sı̄ choân sè-kài, bô lūn sím-mı̍h lâng to͘ ū hūn, lí ū hūn, lāu-su iā ū hūn. Jı̂-chhiáⁿ chit ê siau-sit m̄ sı̄ chí ū koan-hē su iâⁿ ê sū, sı̄ koan-hē choân-jı̂n-lūi ê sí, oa̍h, chin-chiàⁿ sı̄ bô pí hoaⁿ-hí ê hó siau-sit. M̄ sı̄ hit sı̂ ê lâng hoaⁿ-hí, hiān-chāi koh chiong-lâi, kàu ta̍k sè-tāi, ta̍k só͘-chāi ê lâng thiaⁿ-tio̍h, to͘ beh chhiùⁿ-koa o-ló Siōng-tè, toā-toā kám-siā I ê thiàⁿ ê hó siau-sit. Taⁿ chiàu lín siūⁿ chit ê hó siau-sit sı̄ sím-mı̍h? Chiū-sı̄ Siōng-tè tı̄ Sèng-tàn-cheh só͘ beh sàng lán siāng toā koh kùi-khı̀ ê lé-mı̍h. Hit tong-sı̂ ê hoaⁿ-hí kap khèng-chiok ê jia̍t-nāu chin chiàⁿ m̄ sı̄ sió-khoá. Taⁿ thèng-hāu hun-pan ê sı̂ sian-siⁿ chiah lâi kóng hit ê. 1. Siōng-tè só͘ hō͘ lâng choè toā ê lé-mı̍h, hit ê hoaⁿ-hí ê siau-sit sı̄ sím-mı̍h?
2. Lí ū chiap-siū tio̍h á iáu-boē?
3. Taⁿ lán tio̍h ēng sím-mı̍h thài-tō͘ lâi saⁿ-kap khèng-chiok, hoaⁿ-hí chiap-siū hit ê hó ê siau-sit chiah hó? (L. J. S.) 12 Ge̍h 27 Jı̍t Kim-kù: Gı̄-lâng ê kı̂-tó, i ê le̍k-liōng ū toā kong-hāu. (Ngá-kok 5: 16) Tı̄ 1600 nı̂ chêng A-hui-lı̄-ka ê só͘-chāi chı̍t-ūi kèng-khiân ê hū-jı̂n-lâng kiò choè Mô͘-ni-ka, i ū chı̍t ê hāu-seⁿ kiò choè Ò͘-kó͘-sū-teng, i sè-hàn ê sı̂ lāu-pē chiū sí khı̀. Lāu-bú chı̍t-sı̀-lâng chiú i, lāu-bú it-seng ê kı̂-tó sı̄ ài kiáⁿ choè chı̍t ê hó ê Ki-tok-tô͘, nā-sı̄ kiáⁿ khiok bô ài chiàu lāu-bú ê kı̂-thāi, ài sè-kan khah koè-thâu tı̄ tō-lí, āu-lâi khı̀ kàu Lô-má liû-ha̍k ê sı̂, oân-choân lı̄-khui tō-lí soà kiâⁿ tı̄ o͘-àm ê lō͘. Chóng-sı̄ lāu-bú toà tı̄ kò͘-hiong mê-jı̍t to ūi-tio̍h i ê kiáⁿ piàⁿ-miā ê kı̂-tó ài i hoé-kái, lāu-bú múi-jı̍t to lâu ba̍k-sái tùi Chú kiû, tio̍h hō͘ i ê kiáⁿ hoán-hoé, ū chı̍t pái ū chiong kiáⁿ ê sū kā chit ê sian-siⁿ kóng ê sı̂, sian-siⁿ án-ni an-ùi i kóng “Chhiáⁿ lí an-sim tńg-khı̀, Siōng-tè it-tēng ē pang-chān lí, chhin-chhiūⁿ lí chit-khoán piàⁿ-miā ê kı̂-tó, lí ê kiáⁿ tek-khak boē bia̍t-bô.” Kó-jiân sı̄ lah, ū chı̍t-jı̍t Ó͘-kó͘-su-teng tı̄ hoe-hn̂g teh sàn-pō͘ khoàⁿ hoe ê sı̂, hut-jiân ū thiaⁿ-tio̍h chı̍t ê siaⁿ tùi téng-bı̄n lâi kā i kóng “The̍h khí-lâi tha̍k, the̍h khí-lâi tha̍k”. I chhek tio̍h sim chiū jı̍p-khı̀ tha̍k chheh-pâng the̍h chı̍t-pún kú-kú bô teh tha̍k ê Sèng-keng hian-khui chı̍t-ē khoàⁿ hit chat Sèng-keng chiū-sı̄ Lô-má 13 chiuⁿ 13-14 chat. “Só͘ kiâⁿ tio̍h toan-chiàⁿ, chhin-chhiūⁿ tı̄ jı̍t-sı̂, bo̍h-tit hò͘ⁿ-sek siâ-ı̂m, bo̍h-tit saⁿ-chiⁿ oàn-tò͘. Tio̍h chheng Chú Iâ-so͘ Ki-tok, bo̍h-tit ūi-tio̍h jio̍k-thé tô͘-bô͘, tı̀-kàu thàn su-io̍k.” Chit ê sı̂-chūn Ó͘-kó͘-su-teng, lêng-hûn chhéⁿ khí-lâi siūⁿ tio̍h lāu-bú, siūⁿ tio̍h Siōng-tè. Tńg-khı̀ kò͘-hiong chhoē lāu-bú jı̄n-choē, iā kóng chit ê keng-koè. Lāu-bú chin-chiàⁿ kám-siā Siōng-tè, in-ūi kiáⁿ thiaⁿ-tio̍h “the̍h khí-lâi tha̍k” hit ê siaⁿ ê sı̂ tú-tú i ê ma-ma tı̄ chhù-nı̍h ūi-tio̍h i teh kı̂-tó, āu-lâi Ó͘-kó͘-su-teng chiū chiâⁿ-choè kàu-hoē chin chhut-miâ ê lâng, lâng iā chheng i choè Sèng Ó͘-kó͘-su-teng, i ū kóng “goá bô tı̀-kàu bia̍t-bô, oân-choân sı̄ tùi goá ê lāu-bú mı̂-jı̍t piàⁿ-miā kı̂-tó ê kong-lô. Gı̄-lâng ê kı̂-tó, i ê le̍k-liōng ū toā kong-hāu. (I. L. Chhı̂)