Lūn Song-sū 01

Kū-nı̂ Kàu-hoē-pò ū chhiáⁿ hiaⁿ-tı̄ chò lūn, chiū-sı̄ chiong Song-sū chò tê lâi gı̄-lūn. Thâu-miâ beh siúⁿ nn̄g kho͘, jı̄-miâ beh siúⁿ chı̍t kho͘; lēng-goā hiaⁿ-tı̄, chí-moē ê tiong-kan thâu-miâ beh tām-po̍h siúⁿ in. Āu-lâi ū chih--tio̍h 6 phiⁿ niā-niā. Taⁿ í-keng phoe-phêng bêng-pe̍k, chiong jı̄-miâ-lāi kı̀ tı̄ ē-té:

1. Lâu Bō͘-chheng, A-lí-káng. 2. Chhı̂ Chhun-ki, Chio̍h-pâi.

Hiaⁿ-tı̄ bô lâng siá; chí-ū chí-moē chı̍t-ê siá, chiū-sı̄ tiàm tı̄ Iâm-po͘ ê Kin-só.

Taⁿ chiong thâu-miâ ê Lūn ı̀n tı̄ ē-té, hō͘ lín tāi-ke khoàⁿ.

Thâu-sū

Pêng-an khoài-lo̍k sı̄ chèng-lâng só͘ him-bō͘; pēⁿ-thiàⁿ sí-sit iā sı̄ ta̍k-lâng só͘ bē bián-tit. Kı̀-jiân ū sí, chiū ū bâi-chòng; ū bâi-chòng, chiū ū song-sū ê lé. Song-sū ê lé oh-tit khe-khó kàu chı̄n, iā lân-tit ta̍k-hāng lūn kàu chiâu-tio̍h siông-sè. In-ūi ū kó͘-chá sèng-hiân só͘-tēng ê lé, hō-chò Kó͘-lé. Iā ū hō͘-sè hiân-jı̂n só͘ ke ê lé, kı̀ tı̄ Ka-lé. Iā ū hiān-sı̂ só͘ tùi-tiōng siông-ēng ê lé, hō-chò Sio̍k-lé. Kó͘-lé kı̀ chiūⁿ keng-chheh ū tàng khe-khó. Sio̍k-lé kok sûi hong-sio̍k, bô ū tēng-kui.

Chiū Tâi-oân lâi lūn, koaⁿ-ke ê song-lé kap peh-sèⁿ ū koh-iūⁿ; pù-lâng kap sàn-hiong-lâng bô lóng chı̄n-tâng. Chiang, Choân, Kheh-lâng, Pêⁿ-po͘, kok ū cheng-chha. Tāi-khài lâi kóng, iā ū kó͘-lé, iā ū sio̍k-lé chham-lām teh ēng khah-chē.

Kàu-hoē hun-siat tı̄ ta̍k-ūi, sı̀n Chú ê lâng gū-tio̍h song-sū ê tāi-chı̀, beh it-bı̄ thàn-sio̍k lı̄ tek-choē Siōng-tè; nā beh it-khài kán-séng, sè-sio̍k m̄-nā hiâm lán put-hàu, soà khoàⁿ-khin tō-lí m̄-thàn. Tha̍k sèng-keng iū bô siông-sè kóng song-sū tio̍h choáⁿ-iūⁿ kiâⁿ-gı̂. Mn̄g khah-chai tō-lí ê lâng, só͘ kóng iā bô it-tēng ê kui-kí. Án-ni, sı̀n Chú lâng liāu-lí song-sū ê tāi-chı̀, beh lióng-choân kı̂-bí sı̍t-chāi oh-tit lah.

Put-tek-í tio̍h chiong kó͘-kim khah thong-hêng-ê lâi pâi-lia̍t tı̄ ē-té. Hoān ū chha-biū-ê, kiû ko-bêng ê sian-siⁿ ké-bêng kà-sı̄: chiàⁿ sı̄ sim só͘ goān.

Lūn Poaⁿ-pho͘ ê iân-kò͘, kap Poaⁿ-pho͘ ê khí-in

Pēⁿ lâng beh koè-khùi ê sı̂, kā i poaⁿ-koè pa̍t-ūi, hō-chò poaⁿ-pho͘; khah-siông sı̄ pēⁿ-lâng nā chai i-ê pēⁿ tı̂m-tāng-lah, chiū kah lâng kā i oāⁿ-ūi. Siat-sú pēⁿ-lâng hun-bê, bē-hiáu-tit kà--lâng, chò kiáⁿ-sun ê lâng iā m̄-káⁿ bô kā i poaⁿ-pho͘; sui-jiân sı̄ mê-sı̂ iā m̄-káⁿ iân-oān bô chı̄n-sim.

Chiàu sè-sio̍k ê ı̄ⁿ-toan sı̄ kóng, “Nā tı̄ bı̂n-chhn̂g koè-khùi, sí-liáu ē giâ bı̂n-chhn̂g-kê.” Chit hāng sı̀n Chú lâng m̄-thang thàn. In-ūi m̄-nā ı̄ⁿ-toan, iā ū sún-hāi; lâng tı̄ lı̂m-gûi beh koè-khùi ê sı̂, eng-kai tio̍h ēng tit-kiù ê tō-lí an-ùi i, hō͘ i an-sim koè-sı̀ chiàⁿ ha̍p-gı̂; thái-thó thang poaⁿ-iô kiáu-jiáu, hō͘ i bô an-jiân?

Khe-khó poaⁿ-pho͘ ê khí-in sı̄ tùi Cheng-chú. Lé-kı̀ Tân-kiong-siōng kóng, “Cheng-chú pēⁿ-tāng khùn tı̄ Kùi-sun só͘ sù ū-hoe, súi, koh kng-ku̍t ê chhio̍h bē-tit koè-khùi, i ê kiáⁿ Cheng-goân kā i oāⁿ-chhio̍h-liáu chiū-sí.” (Kùi-sun sı̄ Ló͘-kok ê siōng-kheng). Cheng-chú boē-bat chò tāi-hu-koaⁿ, só͘-í m̄-káⁿ khùn tāi-hu ê chhio̍h. Thang-chai Cheng-chú ê oāⁿ-chhio̍h sı̄ kiaⁿ chhiàm-lé, kap hiān-sı̂ poaⁿ-pho͘ ê ı̀-sù sio tùi-hoán.

Put-kò lâng sí chhoē tú-hó ê só͘-chāi lâi hē, hō͘ chhin-lâng thang khoàⁿ, beh siu-bâi jı̍p-bo̍k iā khah hó-sè. Nā hē tı̄ pâng-lāi bē-ēng-tit, in-ūi beh chò tāi-chı̀ ū chó͘-gāi.

Lūn Poaⁿ-thiaⁿ kap ta̍k-hāng ê só͘-chò

Tng pēⁿ-lâng tn̄g-khùi hit sı̂, thiaⁿ-lāi ê sı̂n-pu̍t bo̍k-chú ta̍k-hāng-mı̍h, tio̍h poaⁿ khı̀ khǹg pa̍t ūi, hō-chò piàⁿ-thiaⁿ. Ì-sù sı̄ kiaⁿ hiah ê ta̍k-hāng hō͘ sí-lâng ê oè-khı̀ chhiok--tio̍h, chiū m̄-hó. Song-ka ta-po͘-lâng tio̍h tháu koè-soh, thâu-chang-boé phah-soàⁿ. Hū-jı̂n-lâng tio̍h pak thâu-chang, chiam-á thâu-chhah; tûi-heng tǹg-kha chhut ai-chhám ê siaⁿ, ûi sin-si lâi khàu.

Ū só͘-chāi ê hong-sio̍k the̍h sí-lâng ê saⁿ tiàu tı̄ tek-ko-boé, chiūⁿ chhù-téng á-sı̄ lō͘-piⁿ, lâi kiò sí-lâng ê miâ saⁿ-pái; hō-chò kiò-hûn. Āu-lâi kńg saⁿ lâi khàm sí-lâng ê sin-khu. Hō͘ sí-lâng khùn tı̄ bô kha ê chhn̂g, chhn̂g tio̍h phah kē-kē kı̄n-thô͘; ı̀-sù sı̄ lâng chhut-sı̀ ê sı̂ hē tı̄ thô͘-nı̍h, taⁿ chhn̂g phah kı̄n thô͘, ǹg-bāng i tùi thô͘ koh tit-tio̍h oa̍h-khı̀ lâi oa̍h. Iā tio̍h tı̄ sí-lâng ê kha-boé sio chē-chē gı̂n-choá, hō-chò sio kha-boé-choá. Ì-sù sı̄ beh bé miā. Ûi-thoân kóng, ū lâng in-ūi sio kha-boé-choá tit-tio̍h koh-oa̍h.

Chit téng-bı̄n kúi-nā-hāng sı̄ ı̄ⁿ-toan. Lâng ū choē chiū ū sí, bô iáⁿ sí-liáu chiū ē chhek-tio̍h-lâng, á-sı̄ chhek-tio̍h sı̂n kap ta̍k-hāng mı̍h. Lâng tùi Siōng-tè lâi oa̍h, sí sı̄ Siōng-tè thó i ê lêng-hûn; ǹg-bāng tùi thô͘ tit-tio̍h oa̍h-khı̀, che sı̄ gōng-siūⁿ, gōng-lâng ê só͘-chò. Sio-gı̂n-choá bé-miā sı̄ bô iáⁿ ê tāi-chı̀; nā beh miā ē bé-tit, Chhoà Lûn í-chiân ê lâng bo̍k-koài i ê sí, in-ūi bô choá thang sio. Choáⁿ-iūⁿ hiān-sı̂ ê lâng chin gâu sio choá iû-goân sı̄ sí? Bat ū lâng sí liáu nn̄g saⁿ jı̍t koh-oa̍h, he sı̄ hūn--khı̀, m̄-sı̄ chin-chiàⁿ sí; iáu-kú iā sı̄ hán-iú ê sū, koat-toàn m̄-sı̄ sio kha-boé-choá ê èng-hāu. Sı̀n Chú lâng tı̄ hē sin-si ê só͘-chāi piàⁿ-sàu chheng-khı̀, ta̍k-hāng siu khoán chu-chap khiok thang. Chóng-sı̄ m̄-thang ū ı̄ⁿ-toan khiàn-sńg ê sim; iā m̄-bián tio̍h chhin-chhiūⁿ sè-sio̍k khoàⁿ lâng chı̍t-ē tn̄g-khùi, chiū chheⁿ-chin kông koà cháu-chông, kiaⁿ piàⁿ bē-hù, hit-khoán.

Lūn Táⁿ-pān sí-lâng ê sin-khu, kap khit-chúi bo̍k-io̍k

Ta-po͘-lâng sí tio̍h thı̀-thâu, hū-jı̂n-lâng sí tio̍h se-chng. Lâm-jı̂n tio̍h kiáⁿ-sun kā i se, lí-jı̂n tio̍h cha-bó͘-kiáⁿ sim-pū kā i se. Se-thâu ê khoán thâu-chêng se saⁿ-ē, āu-piah se sı̀-ē. Se-liáu chhâ-se tio̍h at-chı̍h, chı̍t-koe̍h hiat ka̍k, chı̍t-koe̍h hē tı̄ sí-lâng ê hâ-pau-lāi. Hàu-lâm chhēng moâ-saⁿ phâng chı̍t-ê khaⁿ, ēng nn̄g-ê chı̂ⁿ pa̍k âng-soàⁿ kàu khe-piⁿ á-sı̄ chéⁿ-piⁿ, chiong chı̂ⁿ hiat-lo̍h-chúi, khaⁿ iúⁿ koá chúi khí-lâi, hō-chò khit-chúi. Phâng-chúi iân-lō͘ khàu kàu chhù, ēng khaⁿ-nı̍h ê chúi lâi kā sí-lâng sé, hō-chò bo̍k-io̍k. Tāi-seng sé thâu-khak, ēng chı̍t-tiâu-kin chhit, āu-lâi sé sin-khu lēng-goā chı̍t-tiâu-kin.

Chián kha-kah chhiú-kah, té tı̄ sè ê tê-á, thèng-hāu liām-chó͘ liáu hē tı̄ pán-lāi.

Sé-liáu hiah ê chúi tò tı̄ chheng-khı̀ ê só͘-chāi, hit-ê khaⁿ lâu-teh té gı̂n-choá-hu, hō-chò chı̂ⁿ-lô͘.

Táⁿ-pān sí-lâng ê sin-khu hō͘ i chheng-khı̀-siùⁿ hó-khoàⁿ, sı̄ eng-kai tio̍h án-ni. Chóng-sı̄ tio̍h sím-mı̍h lâng kā i se, iū tiāⁿ-tio̍h se kúi-ē, tio̍h tùi tó-ūi se khí, tio̍h choáⁿ-iūⁿ se, choáⁿ-iūⁿ chhit, tio̍h kúi-tiâu-kin, tio̍h lēng-goā khit chúi, he lóng sı̄ ı̄ⁿ-toan, sı̀n Chú lâng m̄-thang o̍h in. Sèng-keng kóng, Siōng-tè chhòng-chō thiⁿ, tē, hái, bān-mı̍h; Sù-tô͘ Hēng-toān 14:15, 17:24-26. Thang chai thiⁿ tē bān mı̍h lóng-sı̄ Siōng-tè chiáng-koán. Thái-thó lēng-goā ū chúi-sı̂n? Ēng ke-lāi teh ēng ê chúi kā i sé chiū ē-ēng-tit, mı̍h-sái tio̍h lēng-goā khit?

Lūn I-khim, chiū-sı̄ sí-lâng só͘ chhēng ê i-chiûⁿ

Só͘ chhēng ê i-chiûⁿ bô tēng-kui. Ū koaⁿ-chit ê lâng, chiū kā i chhēng tiâu-i tiâu-ho̍k téng-tài. Pù-lâng khah-chē sı̄ tiû-toān. Sàn-hiong-lâng khah-chē sı̄ chho͘-pò͘. Hū-jı̂n-lâng iā sı̄ án-ni. Put-lūn kùi-chiān put-chí tiōng chhēng hit su chhiūⁿ-thâu saⁿ-khò͘. (Lâm-lí ha̍p-hun ê sı̂ kok ū chhēng chı̍t-su pe̍h saⁿ-khò͘, hō-chò Chhiūⁿ-thâu saⁿ-khò͘.) Ì-sù ang-bó͘ thang koh sio-jı̄n. I-khim bô tēng-kui; siāng chē chhēng cha̍p-it têng, ū-ê káu têng, ū-ê chhit têng, ū-ê gō͘ têng, ū-ê saⁿ têng; kok chiàu ke-sū lâi táⁿ-pān, iàu-kín tio̍h sǹg khia, m̄-thang ū siang. Nā chhēng chı̍t têng, tio̍h chò chı̍t-ê sûn. (Ēng mı̍h lâi chè sí-lâng, hō-chò Chò-sûn.) Ū lâng lēng-goā koh ēng pò͘ lâi chat sin-si, hō-chò Liām-chó͘. Ū toā liām-chó͘ sió liām-chó͘ ê hun-pia̍t. Hoat-tō͘ tio̍h chó͘-chiūⁿ ū liām-chó͘, kiáⁿ-sun chiàⁿ thang liām-chó͘; chó͘-chiūⁿ nā bô, kiáⁿ-sun chiū m̄-thang.

Liām-chó͘ ê ı̀-sù ū-ê kóng, sı̄ beh hō͘ siu-si khah siap-tia̍p só͘-kiat; ū lâng kóng, sı̄ piáu-bêng oa̍h kui Chheng, sí kui Bêng. Sè-sio̍k ê ı̄ⁿ-toan khah-chē sı̄ kóng, nā ū liām-chó͘, āu chhut-sı̀ chiū seⁿ-chò khah-hó ki-kut.

Chiàu Ka-lé tāi-seng só͘ kóng, bô liām-chó͘ sı̄ m̄-tio̍h. Chóng-sı̄ hiān-sı̂ bô liām-chó͘--ê iā chē.

Nā beh kóng liām-chó͘ ê pò͘ tio̍h loā tn̂g, loā khoah, tio̍h choáⁿ pa̍k, choáⁿ kat, put-chí tn̂g, só͘-í bián kóng.

Ū lâng mn̄g, Lūn sin-si, sı̀n-chú ê lâng tio̍h choáⁿ-iūⁿ táⁿ-pān chiàⁿ ha̍p-gı̂? Ìn i kóng, Bē it-tēng--tit. Tio̍h chiàu ke-sū ê ū bô, lâi chı̄n kiáⁿ-sun ê pún-hūn; nā kò͘-chip tio̍h chhēng kúi têng, kúi niá saⁿ, kúi niá kûn, tio̍h kèng-kah kúi sek tiû, kúi sek pò͘; á-sı̄ tio̍h thâu-boé chheⁿ ı̀m hāu-seⁿ, che chiū-sı̄ ı̄ⁿ-toan.

Kı̂-ı̂ ê khàm ba̍k-chiu kin, ngó͘-kok-tē, lân-lân san-san ê mı̍h-kiāⁿ, bián ēng ē chò-tit.

Hok-im-toān ū kı̀ A-lı̄-má-thài ê Iok-sek koh ū Nı̂-ko-tí-bó ēng iù moâ-pò͘ io̍h-liāu siu-bâi Chú ê sin-si. Iā ū kı̀ Boa̍t-tāi-lia̍p ê Má-lı̄-a kap kúi-nā ê hū-jı̂n-lâng bé hiuⁿ-liāu beh khı̀ boah Chú ê sin-si. Lō͘. 23:50-53, Hān. 19:38-40, Khó. 16:1. Chhòng-sè-kı̀ iā ū kı̀ lok-sek chhiáⁿ i-seng ēng hiuⁿ-liāu boah i-ê pē Ngá-kok ê sin-si. 50:2. Chiàu án-ni khoàⁿ sin-si iû-goân tio̍h chiàu ha̍p-gı̂ ê hoat-tō͘ lâi siu-bâi, m̄-thang siuⁿ kán-séng; siuⁿ kán-séng sı̄ kiáⁿ-sun ū chûn khek-po̍k ê sim, chûn khek-po̍k ê sim sı̄ put-hàu. Nā ēng kim-gı̂n châi-pó kap sin-si khı̀ tâi sı̄ siuⁿ chhia-hoâ; siuⁿ chhia-hoâ tı̀-kàu pháiⁿ-lâng kiap-koan sún-hāi si hâi. Che iā sı̄ m̄-tio̍h hoat.

Chiàu sè-sio̍k ê ı̄ⁿ-toan sı̄ kóng, nā boē koè-khùi kā i chhēng, chiū bông-hûn ū tit-khı̀; nā kàu koè-khùi chiàⁿ kā i chhēng, chiū khah-hó ê mı̍h iā bô tit poàⁿ hāng. Só͘-í lâng khah ài liōng-chá chò piān, lio̍h-á lı̂m-gûi chiū koáⁿ-kín kā i chhēng-chhēng--teh. Koh ū chı̍t hāng ı̄ⁿ-toan, chiū-sı̄ sí-lâng m̄-thang kā i chhēng ū phoê ê ê, in-ūi Im-kan Nāi-hô-kiô ū gû-iâ bé-iâ teh pé-siú, khoàⁿ tio̍h ū chhēng phoê ê chiū chhe hō͘ i péng-lo̍h hô.

Ū lâng mn̄g, Bông-hûn tàu-tí tio̍h chhēng i-chiûⁿ á m̄-bián? Ìn i kóng, M̄-bián. Lêng-hûn bô hêng bô siōng; m̄-pí sin-khu ū kut-jio̍k hiat-khı̀, bô chhēng i-chiûⁿ ē koâⁿ, ē kan-khó͘, ē kiàn-siàu. Hok-im-toān kóng, Chú koh-oa̍h chhut-bōng, bōng-lāi ū lâu iù moâ-pò͘ kap pau thâu-khak ê kin tı̄-teh. Lō͘. 24:12, Hān. 20:5-8. Che thang pı̂n-kı̀ koh-oa̍h ê thé kap lêng-hûn m̄-bián i-chiûⁿ. Sui-jiân ū kóng, Thiⁿ-sài ê saⁿ ia̍p-ia̍p sih, pe̍h chhin-chhiūⁿ seh, che sı̄ chioh lâng ê hêng-siōng hō͘ lâng ē khoàⁿ-kı̀ⁿ; lán m̄-thang siūⁿ thiⁿ-sài ū chhēng i-chiûⁿ chhin-chhiūⁿ lâng. Thài. 28:3, Khó, 16:5, Lō͘. 24:4.

Lūn Pò-pe̍h kap Chih-goā-ke ê lé

Pē sí, tio̍h pò chek-sun chai. Bó sí, tio̍h pò goā-ke. Khah hn̄g--ê, chhe lâng khı̀ pò chiū ē chò--tit; nā-sı̄ kı̄n--ê, tio̍h chhin-sin khı̀. Pò goā-ke tio̍h ēng chı̍t tè pe̍h-pò͘, chı̍t tè chhíⁿ-pò͘, chhut-chāi i choáⁿ-iūⁿ siu; nā chhíⁿ-pe̍h chò chı̍t-ē siu, ı̀-sù sı̄ beh tn̄g-lō͘ lah.

Ū só͘-chāi ê hong-sio̍k hàu-lâm kàu goā-ke ê mn̂g-kháu tio̍h kūi-teh, chhut siaⁿ ai; goā-ke chhut-lâi khan i khí lâi, iúⁿ léng-chúi hō͘ i lim, jiân-āu chhiáⁿ i jı̍p chhù, mn̄g sí lâng ê siau-sit.

Iúⁿ chúi hō͘ hàu-lâm lim ê ı̀-sù, ū lâng kóng sı̄ kiò i cheng-sı̂n, kā i khai-kháu; ū lâng kóng sı̄ kiaⁿ oè-khı̀ jı̍p in lāi-bı̄n, khı̀ chhek--tio̍h in. Che chiū-sı̄ ı̄ⁿ-toan.

Goā-ke lâi bāi-song boē jı̍p-chhù, hàu-lâm hàu-hū tio̍h chò káu pê-chhut-khı̀ chih--i; goā-ke nā bô khan i khí--lâi, tio̍h koh chò káu pê jı̍p chhù; nā m̄ án-ni, lâng chiū hiâm i put-hàu bû lé. Goā-ke iā beh siū-khı̀ khiâu-khó͘ kàu-nāu. Chhut-chòng ê sı̂ goā-ke sàng kàu lō͘--nı̍h, iū tio̍h kūi-teh chhiáⁿ i tò-tńg.

Chiàu Siōng-tè ê Sèng-keng só͘ kı̀, put-lūn kūi--lâng, á-sı̄ hō͘ lâng kūi, lóng m̄-tio̍h. Be̍k.22:8-9. Tô͘. 10:25, 26. Sı̀n Chú ê lâng chò goā-ke, tek-khak m̄-thang siū lâng kūi; nā goā-ke sı̄ sè-sio̍k, chiū tio̍h khoàⁿ ū siáⁿ hoat-tō͘ thang bián m̄-tio̍h, iā bián goā-ke siū-khı̀ tı̀-jiá chai-hō.

Lūn Chhím-chiam, Chím-khoài, Lı̂-bō͘

Chhím, ké-soeh sı̄ khùn; chiam, sı̄ chháu; chím, sı̄ chím-thâu; khoài, sı̄ kui tè ê thô͘. Chhu chháu lâi khùn, hō-chò Chhím-chiam; ēng thô͘ chò chím-thâu, Bō͘, sı̄ bōng. Tah liâu-á lâi chiú-bōng, hō-chò Lı̂-bō͘.

Lı̂-bō͘ sı̄ hàu-chú pi-siong pē-bó tâi tı̄ goā-bı̄n, chū-kí m̄-káⁿ tiàm chhù-lāi an-jiân. Chit-hō lé kı̀ tı̄ Lé-kı̀ Būn-song; hiān-sı̂ khiok m̄-bat khoàⁿ-kı̀ⁿ.

Chhím-chiam, Chím-khoài, sı̄ hàu-lâm iu-būn pē-bó tit-beh kui thó͘, chū-kí m̄-káⁿ khùn so͘-sóng ê bı̂n-chhn̂g; chiū chhu chháu tı̄ sin-si ê sı̀-piⁿ lâi khùn, kàu jı̍p-bo̍k chhut-chòng chiàⁿ soah. Ū só͘-chāi ê chheh kóng, pah-jı̍t-lāi tio̍h án-ni.

Téng-bı̄n chit-hō lé khiok m̄-sı̄ ı̄ⁿ-toan; chóng-sı̄ hêng-hàu ê tō-lí, iáu ū pa̍t-hāng pí che khah hó khah iàu-kín. Koh chit-hō lé khêng-chin iā ū hām-hāi. Sin-si boē jı̍p-bo̍k chhut-chòng, kiáⁿ-sun chū-jiân tio̍h sè-jı̄ sûn-sı̄ chiàu-kò͘, m̄-thang hō͘ i ū sún-hāi. Nā kò͘-chip tio̍h khùn tı̄ tâm-sip chhı̀n-léng ê thô͘, kiám-chhái ē tı̀ pēⁿ iā káⁿ. Koh ū hō͘ pēⁿ sui-jiân lâng sí lah, i-ê to̍k-khı̀ iáu ē thoân-jiám pa̍t-lâng; nā kap i khùn kāng só͘-chāi jiám tio̍h sí lâng ê to̍k-khı̀, kiám-chhái ē tò͘-tio̍h loā-chē lâng iā káⁿ.

Lūn Koan-kok

Koan, sı̄ koan-bo̍k, ū sı̂ kóng pán, ū sı̂ kóng koaⁿ-chhâ, kı̂-sı̍t tâng chı̍t-hāng-mı̍h. Koan-bo̍k ê goā-bı̄n lēng-goā koh chı̍t-têng lâi pau chiū hō-chò Kok; kok, ū chhâ-kok chio̍h-kok. Lé-kı̀ Tân-kiong siōng kóng, Hoân Su-má chò chio̍h-kok saⁿ-nı̂ iáu-boē hó; Khóng-chú hiâm i chhia-chhí. Bēng-chú kóng, Tiong-kó͘ ê sı̂ koan chhit chhùn, kok iā sı̄ án-ni. Thang chai kó͘-jı̂n ū ēng kok.

Hiān-sı̂ sui-jiân hán-tit ū ēng kok, nā sı̄ lūn song-sū ê tāi-chı̀, iû-goân sı̄ kóng koan-kok i-khim. Bat khoàⁿ koaⁿ-hú beh ūn-koan tò-khı̀ pún hiuⁿ, ēng chhâ lâi chò chhin-chhiūⁿ toā-kūi ê khoán, koaⁿ-chhâ hē tı̄ lāi-bı̄n, téng-bı̄n khàm-koà; tùi goā-bı̄n khoàⁿ sı̄ toā-kūi, bô khoàⁿ-kı̀ⁿ ū koan.

Kó͘-jı̂n ēng kok ê ı̀-sù, sı̄ beh pó-hō͘ koan-bo̍k hō͘ i khah oh-pháiⁿ, sı̄ chhú sı̍t-chāi ê lō͘-iōng. Hiān-sı̂ ê lâng tùi-tiōng koan-tà, put-kò chhú tiap-á-kú ê hó khoàⁿ tiāⁿ-tiāⁿ.

Sı̀n Chú lâng tio̍h tiōng chin-sı̍t ê lō͘-iōng khah hó, beh ēng koan-tà put-jû ēng hit ê só͘-hùi lâi bé khah kian-kò͘ ê koan-bo̍k khah tio̍h. Chóng-sı̄ lâng nā koat-ı̀ beh ēng i, kı̀ⁿ-jiân m̄-sı̄ ı̄ⁿ-toan, iā bē kiông--tit i m̄ thang ēng.