M̄-bián chı̂ⁿ ê Hó-io̍h
Kiàn-ha̍k Goá bô kóng, lín kiám ioh ē tio̍h? Ē lah. Chiū-sı̄ jı̍t-kng. Tùi goân khí- thâu kàu kin-á jı̍t. Thài iông hoat-siā kng, ū chheng-chheng bān-bān ê bé-la̍t, lâi lı̄-ek chit-ê sè-kài. Lán ê siⁿ-oa̍h, tùi bu̍t-chit hong-bı̄n lâi khoàⁿ, choan-choan sı̄ oá-khò i. Taⁿ kán-lio̍k kı̀ kúi- hāng tı̄ chia, ǹg-bāng ū sim-sek. 1.Ta̍k-jı̍t tio̍h khui khùn-pâng ê thang, hō͘ jı̍t-kng chiò jı̍p-lâi. Chiū pâng-lāi ū chhàu-bı̄, siⁿ-ko͘, chhàu-phú, kap khong-khı̀ tiong ū thoân-jiám lâng ê bái-khéng, chhin-chhiūⁿ kám-mō͘, chhut-phia̍h, chhut chu, thái-ko, lô- siong, chióng-chióng ê pı̄ⁿ-khún, nā tú-tio̍h jı̍t-kng, chiū ē bia̍t-bô. 2.Báng-tà, phoē-toaⁿ, mı̂-chioh, tah-tah-bı̍h, tio̍h siông-siông poaⁿ chhut-lâi pha̍k jı̍t. Nā bô, khùn liáu ē kut-thâu sng, hong thiàⁿ. Pēⁿ-lâng só͘ ēng ê chhím-kū, koh khah tio̍h jı̍t- kng siau-to̍k. 3.Seng-khu tio̍h pha̍k-jı̍t. Che hō-chò jı̍t-kong e̍k. Lâng nā jiám-tio̍h iô-siong pı̄ⁿ, ta̍k- jı̍t tio̍h thǹg saⁿ pha̍k-jı̍t. Jı̍t-kng ū la̍t, ē jı̍p lâng ê sin-thé phah-bia̍t bái-khéng. Lâng ê hoeh-lûn, ū âng kap pe̍h. Tāi-khài, âng hoeh-lûn nā ū 500 lia̍p, pe̍h hoeh-lûn ū chı̍t-lia̍p. Pe̍h hoeh-lûn teh phah-bia̍t to̍k-mı̍h, chhin-chhiūⁿ peng-tūi teh phah thó͘-húi. Jı̍t-kng ê lāi-bı̄n ū chı̍t-chióng ê kng, ē pang-chān pe̍h hoeh-lûn khah kiông, nā siū chit-chióng ê kng, hoeh-lûn tí- khòng bái-khéng ê la̍t, ē ke-thiⁿ 100 hūn ê 40 kàu 70 ê la̍t. Lâng khí-thâu beh jı̍t-kng e̍k, 5 hun cheng chiū hó, m̄-thang siuⁿ kú, āu-lâi chiām chı̀n, kàu 10 hung téng-téng, seng-khu iā-sı̄ chiām chı̀n, pí-phēng khí-thâu pha̍k kha, āu-lâi pha̍k kha-tâng, āu-lâi toā-thúi. Lâng nā kám-mō͘, á-sı̄ koâⁿ-jia̍t, in m̄-thang pha̍k, tio̍h chiām-thêng kàu in ê pı̄ⁿ hó. 4.Lâng khiàm jı̍t-kng ū sún-hāi. Hoat-siⁿ nńg-kut pı̄ⁿ. Lâng ê sin- thé lāi ū chı̍t-khoán ê mı̍h, ē kap jı̍t- kng liân-ha̍p, lâi chè-chō bí-ta-bín D (Vitamin D). Khiàm jı̍t-kng chiū bē chè-chō; khiàm bí-ta-bín tí, kut bē tēng. Gín-ná nā bô oân-choân siū jı̍t-kng chiò, iû-goân ū hāi. Lâng ū khí nn̄g lông ê chhù, lâi chhı̀-giām. Chı̍t lông ê thang, ū jı̍p po-lê, chı̍t lông bô. Toà hit keng bô ê, hiah-ê gín-ná hoat- io̍k khah hó. Taⁿ ta̍k-jı̍t chá liu-liu, Siōng-tè tùi hn̄g-hn̄g ê jı̍t-thâu khí, 305,724,090 lí, sàng chit-hō bô kè-pó ê Hó-io̍h, lâi siúⁿ-sù lán, ū sim-koaⁿ ê lâng lah! Tio̍h kám-in bô soah. (Tâi-oân Kàu-hoē Kong-pò tē 697 hō, 1947 nı̂ 1 ge̍h)