Nâ-boé-má

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

Hong teh chhoe, hong teh chhoe, ia̍h-á ia̍h-á lí kín poe~kín poe...... Goá ū nn̄g-ê goā-má, chı̍t-ê toà tı̄ soaⁿ-kha, chı̍t-ê toà tı̄ khe-piⁿ. Soaⁿ-kha--ê sı̄ a-bú ê chhin-seⁿ lāu-bú, khe-piⁿ--ê sı̄ ióng-bú. Soaⁿ-piⁿ ê a-má, goá kā kiò-chò “Nâ-boé-má”, i kui-sı̀-lâng ū chı̍t-poàⁿ ê sı̂-kan tó tı̄ bı̂n-chhn̂g téng, a-má ē-poàⁿ-sin lóng bē-tàng tín-tāng, bô hoat-tō͘ kiâⁿ mā bô hoat-tō͘ chē, i lóng tio̍h tó--leh, nā beh lim-chúi chia̍h-pn̄g, tio̍h-ài iōng chhiú-āu-khiau kā keng-kah-thâu keng--khí-lâi, sin-khu chhu-chhu chiah ē--tit-leh. Nâ-boé-má ê bı̄n chin pe̍h, thâu-mo͘ tn̂g-tn̂g, hok-siòng hok-siòng, khoàⁿ--khí-lâi siàu-liân-sı̂ eng-kai mā sı̄ chin súi ê ko͘-niû-á, m̄-koh, “súi-lâng bô súi-miā”. A-má sim-koaⁿ-té chin oàn-chheh, chin bû-nāi mā chin ko͘-toaⁿ, i oàn-thiⁿ oàn-tē oàn miā-ūn mā oàn a-kong, i koài-choē a-kong m̄-kam khai toā-chı̂ⁿ chhiàⁿ I-seng, chiah hāi i chiah-nı̄ chhiⁿ-chhám lo̍k-pek. I kóng beh oa̍h pí a-kong khah kú, beh khoàⁿ a-kong pí i khah chá sí! A-má seⁿ káu-ê kiáⁿ-jı̂ sı̄-sè (saⁿ-ê cha-bó͘--ê), liáu-āu sin-khu tō bē tín-tāng--a. A-má chhù--nih chèng-tê, oá-soaⁿ chia̍h-soaⁿ, in ê tê-hn̂g chin toā phiàn, phoà-pēⁿ chı̀n-chêng, a-má koh sı̄ Nâ-boé chit-tah bán-tê ê ko-chhiú, m̄-koh, kā sè-hàn kū--á seⁿ--lo̍h-lâi liáu-āu, i sin-khu tō bē tín-tāng--a, hoān-sè sı̄ seⁿ-kiáⁿ ê sı̂ bô tú-hó--tio̍h. A-má sui-bóng poàⁿ-sûi, m̄-koh i ê chhiú iáu chèng-siông chèng-siông. Goá ē kı̀-tit, a-má tó tı̄ bı̂n-chhn̂g téng, toā-pō͘-hūn sı̂-kan lóng teh chhiah phòng-se, I ē-hiáu chò-saⁿ, kûn kap kah-á, chiú-kang chin iù, sek-chúi phoè kah chin súi-khoán. A-má tiāⁿ-tiāⁿ chhiah ê tô͘, sı̄ súi-súi ê hoe-á chháu-á, téng-bı̄n koh ū ia̍h-á teh poe, a-má chhiah ê ia̍h-á koh kó͘-chui koh chū-jiân. A-má siōng sioh toā-hàn a-chí, I chò ê saⁿ kap kûn lóng sı̄ beh hō͘ a-chí chhēng--ê, a-chí sı̄ a-bú tē-it-ê gín-á, hoān-sè sı̄ án-ne, i chiah ē te̍k-pia̍t kā thiàⁿ-sioh. A-má sui-bóng sin-khu bē-tàng tín-tāng, m̄-koh thâu-khak chin chheng-chhó, kı̀-sèng bô khah bái. A-kū kap a-kı̄m tiāⁿ tı̄ soaⁿ-téng bán-tê, bô tı̄ chhù--nih, a-má ē thè kui ke-hoé-á bé-chhài, chhài-hoàn-á ê hoat-châi-chhia nā keng-koè in mn̂g-kháu-tiâⁿ, a-má tō ē hoah-siaⁿ kiò bē-chhài--ê jı̍p--lâi. Toā-pō͘-hūn sı̂-kan a-má lóng chı̍t-ê lâng tó tı̄ bı̂n-chhn̂g téng. Lâng kóng “kú-tn̂g-pēⁿ, put-hàu-kiáⁿ”, nā m̄-sı̄ beh kā hōng-thāi saⁿ-tǹg, chhù--nih ê lâng lóng pı̄n-toāⁿ kap I kóng-oē khai-káng. A-má ê pâng-keng tı̄ kū-chhù lāi-té, bô kap a-kū in ê sin-chhù chò-hoé. A-má chin bô-phoāⁿ mā chin ko͘-toaⁿ, goá kap a-bú ta̍k-pái tńg--khı̀, a-má tō ná-chhiūⁿ chiok kú bô kóng-oē--a, it-tı̍t kóng it-tı̍t mn̄g, lóng kóng bē soah. Sı̀-kū chhut ı̀-goā, hō͘ a-má táⁿ-kek chiâⁿ toā. Sı̀-kū kha-thâu-u siū-siong bô chù-ı̀--tio̍h, koh khı̀ chhài-hn̂g phùn tû-chháu-che, liáu-āu hoat-iām koh bô sûi khı̀ pēⁿ-ı̄ⁿ, soah phoà-siong-hong, to bô 40--leh, tō pàng bó͘ pàng kiáⁿ koè-sin--khı̀. Hit-toāⁿ sı̂-kan , a-má kui-kang ba̍k-sái lâu ba̍k-sái tih, tú-tio̍h lâng tō kóng: “Sı̄ án-choáⁿ sí--ê m̄-sı̄ goá!” A-má chiok choa̍t-bāng--ê. Tha̍k ko-tiong ê sı̂, ū chı̍t-pái goá khı̀ khoàⁿ chı̍t-chhut tiān-iáⁿ, kio̍k-chêng lāi-té hit-ê poàⁿ-sûi ê khó-liân hū-jı̂n-lâng hō͘ goá chin kám-tōng, goá hiông-hiông liông-sim hoat-hiān, siūⁿ kóng tio̍h khı̀ kā a-má khoàⁿ--chı̍t-ē. Goá ka-tı̄ chı̍t-ê m̄-káⁿ khı̀, koh chhoē keh-piah ê A-jû tàu-tı̄n, nn̄g-ê lâng khiâ thih-bé khı̀ khoàⁿ a-má. A-má khoàⁿ-tio̍h goá chiâⁿ hoaⁿ-hí koh chin oàn-thàn: “Goá sı̄ bô lō͘-iōng lâng, lí koh ū-sim ē siūⁿ-tio̍h goá chit-ê a-má.” I the̍h sı̀-siù-á chhut-lâi hō͘ goán chia̍h, chhùi--nih kāng-khoán it-tı̍t liām it-tı̍t mn̄g, kóng lóng bē soah, A-jû chē tı̄ piⁿ--á, mā m̄-chai beh chhòng siáⁿ? Boé--á a-má kóng kah thiám--a, thiⁿ mā beh àm--a, goán chiah koáⁿ-kín soan, tú chông chhut-khı̀ kàu mn̂g-kha-kháu, pâng-keng lāi a-má koh sau-siaⁿ sau-siaⁿ it-tı̍t kóng: “Ū-êng ài koh lâi--heh, ū thiaⁿ--tio̍h-bô? Ū-êng ài koh lâi khoàⁿ a-má......” Che sı̄ goá tē-it-pái ka-tı̄ khı̀ khoàⁿ a-má, mā sı̄ siōng-boé chı̍t-pái. Nâ-boé-má tı̄ bı̂n-chhn̂g téng tó 22 tang, tài kui sin-khu ê pēⁿ-thiàⁿ koè-sin--khı̀. Ǹg-bāng a-má ê lêng-hûn chhin-chhiūⁿ ia̍h-á, chhiong-chhut i àm-sàm ê pâng-keng, poe-koè i khah-chá chèng-choh ê tê-hn̂g, poe-koè soaⁿ-piⁿ khe-khàm, poe-khı̀ i mê-jı̍t bāng-sióng ê thiⁿ-goā-thiⁿ. Hong teh chhoe, hong teh chhoe, ia̍h-á ia̍h-á lí kín poe~kín poe..... (TGB Thong-sı̀n tē 43 kı̂, 2003 nı̂ 4 goe̍h)