Phian-e̍k
Goân chok-chiá: Charles M. Seldon
Thâu-sû
Tùi chit kı̂ khí só͘ beh liân-chài ê chong-kàu siáu-soat “Nā-sı̄ Chú beh cháiⁿ-iūⁿ choè?” goân-tù sı̄ tı̄ 1896 nı̂ siá ê. Khí-thâu sı̄ tı̄ chı̍t-ê lé-pài àm ê chū-hoē chı̍t lé-pài hoat-piáu chı̍t-chiuⁿ,in-ūi tit-tio̍h toā ê hoan-gêng chiū chhut-pán chò chı̍t pún chheh. Goân-miâ “Tè I ê kha-pō͘” (In His steps), iā ū miâ chò “Nā-sı̄ Chú beh cháiⁿ-iūⁿ choè?” (What wo͘ld Jesus do?)
Chit pún chheh hō͘ tha̍k ê lâng oē siū kám-tōng, koat-ı̀ ài chò Chú só͘ hoaⁿ-hí ê sū, in-ūi lán ê phian-pak iú-hān, boē-thang it-it chiàu goân-sû oân-choân e̍k-chhut, chí-ū chiàu hit-ê tāi-ı̀ e̍k-chhut khah cheng-chhái ê pō͘-hūn; chóng-sı̄ iû-goân toā kı̂-thāi oē-thang lı̄-ek tho̍k-chiá, oē-thang khak-pó i goân-lâi ê kám-tōng-la̍t.
Choè-āu goān Sèng Sı̂n ê kám-tōng lı̂m-kàu múi chı̍t-ūi tho̍k-chiá ê sin-chiūⁿ, sı̄ sim só͘ goān. Phian-e̍k-chiá sû.
Tē 1 Chiuⁿ
“In-ūi Ki-tok iā bat ūi lín siū-khó͘, lâu bō͘-iūⁿ hō͘ lín, beh hō͘ lín tè I ê kha-pō͘”.
Pài-gō͘ chá-khí, Má bo̍k-su tı̄ i ê su-chai teh chún-pı̄ tō-lí. I hian-khui Pí-tek chiân-su 2 chiuⁿ teh tha̍k, i tit-tio̍h chı̍t-ê lêng-kám, ài tùi “Tè I ê kha-pō͘” chit chat lâi kóng-khí Ki-tok ê siū-khó͘, hi-seng, sio̍k-choē, soà khǹg lâng o̍h Ki-tok ê khoán-sit. I tú-á teh tı̂m-su tı̄ “Tè I ê kha-pō͘” chit kù oē só͘ pau-hâm ê ı̀-sù ê sı̂, hut-jiân tio̍h-tio̍h mn̂g-lêng teh tân, i pàng-hē chhiú-nı̍h só͘ kia̍h ê pit, kàu thang-á piⁿ khoàⁿ tàu-té sı̄ sím-mı̍h lâng-kheh lâi. Khoàⁿ-kı̀ⁿ tı̄ mn̂g-kháu khiā chı̍t-ê chheng-liân. Má bo̍k-su sim-lāi sûi-sı̂ kám-chhiok tio̍h “Ah! Iū koh sı̄ sit-gia̍p ê chheng-liân beh lâi lô-hoân lah!” I chin put-tek-í lo̍h-khı̀ chiap-thāi i.
“Ah! bo̍k-su, goá sı̄ bô thâu-lō͘ ê lâng, goá siūⁿ lí oē hoaⁿ-hí pang-bâng goá, só͘-í goá lâi chhoē lí”. Chheng-liân khui-chhùi án-ni kóng. “Thâu-lō͘ chin pháiⁿ chhoē, goá iā bô pān-hoat thang pang-chān lí”, bo̍k-su kóng soah chiū siūⁿ beh koaiⁿ-mn̂g.
“Ah! Bo̍k-su, lí kiám boē-thang thè goá siá chı̍t-tiuⁿ kài-siāu-chn̄g hō͘ goá khı̀ thih-lō͘ kong-si, á-sı̄ kang-tiûⁿ?” Chheng-liân hián-chhut chin kiàn-siàu ê khoán-sit án-ni kóng.
“Bô hoat-tō͘, goá boē-thang pang-chān lí, goá chá-khí chin bô êng. Goá khó-lı̂n lí, chóng-sı̄ bô pān-hoat. Goá ê chhù iā bô khiàm kang, chin sit-lé”. Bo̍k-su kóng soah chiū koaiⁿ-mn̂g khı̀, kàu lâu-téng ê thang-á àⁿ-lo̍h ba̍k-sàng hit-ê chheng-liân, khoàⁿ tio̍h chhin-chhiūⁿ iap-boé-káu teh kiâⁿ, chin sit-chı̀ ê khoán. Bo̍k-su kàu i ê toh-á, chhoán chı̍t-ê toā-khùi koh kè-sio̍k i ê chhó-kó. I kám-kak chin moá-ı̀ tı̄ só͘ chún-pı̄ ê. I chin ǹg-bāng lé-pài-jı̍t ū hó ê thiⁿ-khı̀ thang hō͘ chèng hoē-iú chhut-se̍k lâi thiaⁿ chit phiⁿ hó ê tō-lí.
Lé-pài-jı̍t í-keng kàu, kó-jiân ū chheng-chheng ê hó thiⁿ-khı̀, tı̀-kàu chit-ê Lē-bûn chhı̄ ê Tē-it Kàu-hoē, ū boán-tông ê hoē-iú chhut-se̍k. Chit-ê kàu-hoē ê hoē-iú toā pō͘-hūn sı̄ chhı̄-lāi ê bêng-bōng-ka, châi-sán-ka.
Lé-pài taⁿ khai-sí, Sèng-koa-tūi ê chàn-bí ke-thiⁿ chong-pài ê khı̀-hun. In teh gı̂m, “Goá goān kun-sûi Kiù-chú kha-pō͘, Éng kiâⁿ sı̍p-kè tō-lō͘, Lō͘-tô͘ sui-jiân khi-khu chhiⁿ-so͘, Goá iā bô hiâm kan-khó͘.”
Sèng-koa-tūi ê ha̍p-chhiùⁿ liáu koh ū La̍h-kiat sió-chiá ê to̍k-chhiùⁿ.
“Goá beh toè chhin-ài ê Kiù-chú, Lóng bô hiâm hó-pháiⁿ ê kéng-gū, Pē sı̍p-kè kap Chú kiâⁿ siāng lō͘, Choan-sim tè Chú, tè Chú ê kha-pō͘.”
Liâu-lēng bí-lē ê siaⁿ kám-tōng múi chı̍t-ê hoē-iú, chún-pı̄ sim thiaⁿ-siū bo̍k-su ê káng-tō. Má bo̍k-su khiā chiūⁿ tâi-téng, hian-khui i ê chhó-kó khai-sí i ê káng-tō “Tè I ê kha-pō͘.” I khoàⁿ-tio̍h chá-khí ū chiah-nı̍h choē ê hoē-iú chhut-se̍k hō͘ i chin moá-ı̀. I ná kóng ná liân-sióng tio̍h i só͘ bo̍k-hoē chit keng kàu-hoē sı̄ chhı̄-lāi tē-it toā-keng ê, hō͘ i tı̄ káng-tō͘ ê sı̂, boē bián iā hián-chhut chin chū-sı̀n, chin tek-ı̀ ê khoán-sit.
Chóng-sı̄ tng bo̍k-su kiat-sok i ê káng-tō chē lo̍h-khı̀ ê sı̂, hut-jiân ū chı̍t-ê chheng-liân kiâⁿ kàu tâi-chêng. Tāi-ke chin tio̍h-kiaⁿ, m̄-chai tàu-té ū sím-mı̍h sū beh hoat-seng.
Chheng-liân khiā tı̄ tâi-chêng tia̍p-á-kú chiū khui-chhùi kóng: “Goá chin ài tùi lín kóng kúi-kù oē, goá chai-iáⁿ án-ni oē kiáu-jiáu lín lé-pài ê cheng-sı̂n, chóng-sı̄ goá choè-chió tı̄ goá beh sí í-chêng ài chiong goá sim-lāi só͘ ài kóng ê kā lín kóng.”
Má bo̍k-su jı̄n-chhut i chiū-sı̄ chêng-jı̍t lâi chhoē i hit-ê chheng-liân.
“Goá sı̄ chı̍t-ê sit-gia̍p chiá, cha̍p-goe̍h jı̍t lâi goá chhoē bô chit-gia̍p. Chóng-sı̄ goá chá-khí m̄-sı̄ beh kóng goá pún-sin ê sū. Goá tú-chiah ū thiaⁿ-kı̀ⁿ bo̍k-su ê káng-tō “Tè I ê kha-pō͘”Bo̍k-su ū kóng, tio̍h o̍h Chú ê khoán-sit, chóng-sı̄ i bô soat-bêng hó-sè tàu-té sı̄ beh o̍h sím-mı̍h. Goá chit 3 goe̍h-jı̍t kú, liû-lōng tı̄ ke-bı̄n, ài tit chit-gia̍p, goá tit bô tio̍h chit-gia̍p iā tit bô tio̍h chit-kù tông-chêng kap an-ùi ê oē. Chí-ū chı̍t-ūi bo̍k-su kóng chin khó-lı̂n goá, ǹg-bāng goá oē chhoē-tio̍h chit-gia̍p nā-tiāⁿ. Goá m̄-sı̄ beh kiò lín kā goá pang-chān, chí-ū hō͘ goá kám-kak chin bô ha̍h ê chiū-sı̄ lín chhùi kóng “Tè Chú ê kha-pō͘,”gı̂m kóng giâ sı̍p-jı̄-kè, chóng-sı̄ lín tàu-té o̍h Ki-tok ê sím-mı̍h? Ki-tok ūi lâng siū-khó͘ hi-seng, lín o̍h sím-mı̍h? Kin-á-jı̍t chhı̄-lāi sit-gia̍p ê lâng ū 500 í-siōng, toā-poàⁿ ū ka-têng ê hū-tam. Chhin-chhiūⁿ goá ê hū-jı̂n-lâng tı̄ 4 kò-goe̍h chêng sí khı̀, goá ê soè-kiáⁿ kià lâng chhı̄. Goá só͘ boē bêng-pe̍k ê sı̄ Ki-tok-tô͘ ka-kı̄ chhia-hoâ iàn-lo̍k, chhùi koh kóng “Tè Chú ê kha-pō͘, o̍h Chú ê khoán-sit”, chóng-sı̄ in sı̄ chí-ū kiû ka-kı̄ ê lı̄-ek an-lo̍k. Sè-kan ū chin-choē put-hēng ê sū, goá siūⁿ Ki-tok-tô͘ nā oē-thang chiàu só͘ gı̂m ê si tè Chú ê kha-pō͘ o̍h Chú ê khoán-sit, m̄-chai beh kiám-chió loā-choē put-hēng ê sū. Lín ū hó ê chhù thang khiā, oē-thang hioh-joa̍h, hioh-koâⁿ, chı̍t hong-bı̄n tı̄ pı̂n-bı̂n-khut hia ū loā-choē lâng tı̄ pı̂n-khó͘, choē-tiong teh seng-oa̍h......In thòng-khó͘, lim-chiú, choa̍t-bāng......”
Kóng kàu chia hit-ê chheng-liân soà hūn-tó tı̄ tâi-chêng. Chèng hoē-chiòng chhut tio̍h-kiaⁿ soan-hoa ê siaⁿ, bo̍k-su soan-pò͘ lé-pài kàu chia kiat-sok. Sûi-sı̂ ū hoē-iú ûi-moá tâi-chêng, ū i-seng lâi khoàⁿ, kóng sı̄ sim-chōng bâ-pı̀. Bo̍k-su kiò lâng kng jı̍p i ê kheh-thiaⁿ; tı̄ hia chı̄n-sim chiàu-kò͘ i. Chóng-sı̄ kàu tē-saⁿ jı̍t, chêng-sè chin bái, i ū khui-chhùi iau-kiû lâng chhoā i ê cha-bó͘-kiáⁿ lâi kap i saⁿ-kı̀ⁿ. Gín-ná iáu-boē kàu, i chiū hián-chhut boē-thang koh thèng-hāu ê khoán-sit kā bo̍k-su kóng, “Goá boē-thang kok kı̀ⁿ goá ê kiáⁿ lah! Kám-siā lí tùi goá chin chhin-chhiat, goá siūⁿ Ki-tok iā-sı̄ oē án-ni chò”. Kóng soah chiū tn̄g-khùi.
Lé-pài-jı̍t koh kàu lah! Má bo̍k-su ê bı̄n hián-chhut chin chiau-chùi ê khoán-sit khiā tı̄ tâi-téng, chá-khí ê káng-tō kap phó͘-thong sı̂ bô tâng ê só͘-chāi, bo̍k-su chhin-chhiūⁿ ū chin-choē sim-ı̀ boē-thang cha̍p-hūn kóng-bêng. Káng-tō soah, bo̍k-su kiâⁿ kàu tâi-chêng, kóng-khí chêng lé-pài só͘ hoat-seng ê sū.
“Lán ê hiaⁿ-tı̄, chêng lé-pài hit-ê chheng-liân, í-keng koè-óng. Goá m̄-chai i ê keng-le̍k, goá thiaⁿ kóng i ū chı̍t-ê chí-bē tı̄ Chi-ka-ko, goá í-keng siá phoe hō͘ i, i ū chı̍t-ê cha-bó͘-kiáⁿ chiām-sı̂ siu-liû tı̄ chia”, bo̍k-su chhoán chı̍t-ê khùi, chù-ba̍k khoàⁿ hoē-chiòng tia̍p-á-kú chiū koh kè-sio̍k kóng:
“Hit-ê hiaⁿ-tı̄ chêng lé-pài tı̄ chia só͘ kóng ê oē chin kám-tōng goá. Tùi i hiah-ê oē, í-kı̍p i ê sí, hō͘ goá chı̍t-ê sin ê būn-tê, chiū-sı̄ “Kun-tè Iâ-so͘” chit-ê ū sím-mı̍h ı̀-sù. Chiàu lín só͘ thiaⁿ hit-ê hiaⁿ-tı̄ só͘ kóng hiah-ê sı̄ tùi Ki-tok-tô͘ ê chı̍t-ê thiau-chiàn. Goá ná siūⁿ ná kám-kak án-ni. Chit kúi-jı̍t lâi goá tùi chit-ê būn-tê, í-keng ū siūⁿ chhut chı̍t ê hong-hoat. Kin-á-jit goá ài chiong chit-ê hong-hoat pâi tı̄ lín ê bı̄n-chêng. Chit-ê hong-hoat iā m̄-sı̄ chı̍t-ê sin ê tō-lí, iā m̄-sı̄ chin oh-tit sı̍t-hêng ê hong-hoat, goá chin ǹg-bāng lín oē cha̍p-hun bêng-pe̍k goá só͘ beh kóng ê. “Kun-tè Iâ-so͘!” Lán beh cháiⁿ-iūⁿ kun-tè I? Beh cháiⁿ-iūⁿ tè I ê kha-pō͘? Goá ū siūⁿ chhut chı̍t-ê pān-hoat chiū sı̄ lán bô-lūn beh chò sím-mı̍h sū í-chêng, seng tı̄ lán ê sim ka-kı̄ mn̄g kóng, “Nā-sı̄ Chú beh chái-iūⁿ choè?” Siat-sú Chú Iâ-so͘ nā khiā tı̄ goá ê lı̍p-tiûⁿ, i beh cháiⁿ-iūⁿ pān chit hāng sū? Ēng chit-ê lâi choè lán chò-sū ê chún-chı̂n. Lia̍t-ūi, lín thiaⁿ bêng-pe̍k mah? Nā ū lâng koat-ı̀ beh tè Chú ê kha-pō͘, ài chiàu chit-ê chún-chı̂n lâi kiâⁿ ê lâng, lé-pài āu chhiáⁿ chū-chı̍p tı̄ hoē-gı̄-sek”.
Hoē-chiòng sı̍t-chāi chin tio̍h-kiaⁿ tı̄ bo̍k-su só͘ kóng ê, in-ūi bo̍k-su kàu-taⁿ só͘ kóng ê tō-lí m̄-bat ēng chit-ê hong-hoat teh ké-soeh. Pı̀-hoē liáu-āu, hoē-iú choē-choē iáu teh hoē só͘ kóng chit-ê hong-àn, bo̍k-su koh chı̍t pái chhiáⁿ ū koat-ı̀ ê lâng lâu teh chū-chı̍p. Bo̍k-su kàu tı̄ hoē-gı̄-sek ê sı̂ hō͘ i tio̍h-kiaⁿ, kéng-jiân ū 4,50 lâng chū-chı̍p. Kı̂-tiong iā ū tāi-ha̍k chóng-tiúⁿ Má-si, thih-lō͘ pō͘-tiúⁿ Pa-oá-su, toā siong-gia̍p-ka Loā-tek. Oē-su-tek i-su, siáu-soat-ka Chhoà-su, chiah-kú tit-tio̍h 100 bān lāu-pē ê ûi-sán ê Poē-ní sió-chiá, í-kı̍p koa-chhiú La̍h-kiat.
Bo̍k-su jı̍p-lâi chiong mn̂g koaiⁿ teh, i ê bı̄n in-ūi kám-kek heng-hùn kàu chhiⁿ-pe̍h, i chhùi-tûn teh chhoah. Sı̄ lah! In-ūi chit-ê hoē, sı̄ koan-hē kàu-hoē ê heng-soe kap i pún-sin ê heng-soe.
Bo̍k-su khoàⁿ-kı̀ⁿ chiah-ê ū koat-ı̀ ê bı̄n-iông, chin siū kám-kek. Khí-thâu i boē hiáu beh kóng sím-mı̍h, chí-ū saⁿ-kap kı̂-tó. Sèng-lêng ê kám-hoà tùi kı̂-tó, it-hoat chhiong-moá tı̄ ta̍k-lâng ê sim, Sèng-lêng ê lêng-le̍k ūn-hêng tı̄ sek-lāi, kı̂-tó soah, ta̍k lâng in-ūi kám-kek, thâu-khak iáu-kú chhih-chhih, bo̍k-su ê bı̄n siū ba̍k-sái só͘ sip-tâm. I ēng chēng-chēng ê gú-tiāu khai-sí kóng:
“Lán só͘ beh chò ê, lán lóng bêng-pe̍k lah! Lán chiū-sı̄ bô kò͘ siūⁿ kiat-kó cháiⁿ-iūⁿ, chí-ū siūⁿ “Nā-sı̄ Chú beh cháiⁿ-iūⁿ choè”, lâi kiâⁿ ta̍k-jı̍t ê seng-oa̍h, kang-chok. Āu lé-pài goá ǹg-bāng oē-thang tùi lín pò-kò goá ê seng-oa̍h chiūⁿ tùi chit-ê ū toā ê piàn-hoà. Chêng lé-pài goá ná siūⁿ ná boē moá-ı̀ tı̄ goá chò Chú ê ha̍k-seng ê khoán-sit, só͘-í goá siūⁿ chhut chit-ê pān-hoat. Goá siong-sı̀n chit-ê sı̄ toā koân-lêng ê chhiú ê ín-chhoā. Lín lóng oē bêng-pe̍k só͘ beh chò ê mah?”
“Goá ài mn̄g chı̍t-hāng” La̍h-kiat sió-chiá khui chhùi, chèng-lâng ê gán-kong chū-chı̍p kàu i ê sin-chiūⁿ.“Goá chin hoâi-gı̂, chhin-chhiūⁿ lán chit khoán lâng sı̄ m̄-sı̄ ū pān-hoat thang phoàⁿ-toàn sím-mı̍h sı̄ Chú só͘ beh chò ê. Nā ū m̄-chai Chú ê chí-ı̀ ê sı̂ beh cháiⁿ-iūⁿ?”
“Sı̄ lah! Chit-ê sı̂ lán chí-ū kiû Sèng Sı̂n ê pang-chān, í-goā bô pān-hoat”.
“Ū-sı̂ lán só͘ khoàⁿ ê phoàⁿ-toàn kap pa̍t-lâng bô tâng ê sı̂ beh cháiⁿ-iūⁿ?” Pa-oá-su mn̄g.
“Sı̄ lah! Ta̍k-lâng ê kiàn-kái kiám-chhái boē-thang lóng saⁿ-tâng, chóng-sı̄ lán nā ū sêng-sı̍t sim beh chiàu Chú só͘ ài chò ê khı̀ chò, goá siūⁿ boē-oē ū toā ê chha-piat. Lán só͘ m̄-thang boē-kı̀-tit ê chı̍t-hāng sū sı̄, tng lán khak-sı̍t phoàⁿ-toàn che sı̄ Chú ê chí-ı̀ ê sı̂, lán tio̍h sı̍t-hêng, bô-lūn kiat-kó sı̄ lı̄, sı̄ sún”.
Chèng-lâng àⁿ-thâu piáu-sı̄ tông-ı̀ tı̄ bo̍k-su só͘ kóng ê. Ta̍k-lâng lı̍p-iok múi lé-pài beh chū-chı̍p chı̍t-pái lâi pò-kò ta̍k-lâng só͘ lē-hêng ê kiat-kó, bo̍k-su kı̂-tó pı̀-hoē. Chèng-lâng koh chı̍t-pái kám-kak Sèng-sı̂n ê kám-hoà, chiū tı̄ bû-giân tiong soàⁿ-hoē.
Bo̍k-su ka-kı̄ koh kàu tı̄ kı̂-tó-sek, kı̂-tó poàⁿ-tiám cheng. I iáu m̄-chai Lē-bûn chhı̄ teh beh tùi chit-ê sū siū loā-toā ê éng-hióng.
Tē 2 Chiuⁿ
“Kı̀ⁿ-nā tiàm tı̄ I ê, tio̍h chiàu I só͘ kiâⁿ ê lâi kiâⁿ.”
“Lē-bûn jı̍t-pò” ê chú-pit Nó-ní-bûn, seng-kı̂-it chiàu-siông chhut-khı̂n kàu sin-bûn-siā. I ū cha̍p-hun ê koat-sim beh lâi lē-hêng chā-hng ê sē-iok, chóng-sı̄ tng i chē-lo̍h i ê toh-á ê sı̂, i kám-kak chin tāng-tàⁿ kap kiaⁿ-hiâⁿ, i liân-sióng kàu sı̍t-hêng chit-ê sē-iok ê khùn-lân kap só͘ beh hoat-seng ê chó͘-gāi ê sı̂, i kám-kak chin bô khùi-la̍t. Nā-sı̄ oa̍h-miā ê lêng tı̄ i ê sim-lāi chò-kang, i chiū chò i kúi-nı̂ lâi m̄-bat chò ê sū. Khí-lâi koaiⁿ mn̂g, kūi-lo̍h kı̂-tó.
Tng i kia̍h-pit, khai-sí siá só͘ tio̍h siá ê lūn-soat ê sı̂, phian-chhip-tiúⁿ chhut-siaⁿ kóng:
“Che sı̄ chā-hng poa̍h-kiáu ê kı̀-sū, lóng-chóng ū 3 toāⁿ-poàⁿ, siūⁿ ài lóng-chóng khan-chài.”
“Hó......oh! Chhiáⁿ tán leh! hō͘ goá khoàⁿ māi.” I the̍h hit-ê ēng táⁿ-jı̄-ki só͘ táⁿ ê chhó-kó lâi tha̍k-liáu, chiū àⁿ-thâu tiām-tiām.
“Kin-á-jı̍t, che m̄-thang chhut” thêng tia̍p-á-kú i án-ni kóng.
Phian-chhip-tiúⁿ khiā tı̄ mn̂g-kháu, thiaⁿ-tio̍h chit kù oē chin tio̍h-kiaⁿ koh mn̄g kóng “Lí ê ı̀-sù sı̄ kóng sím-mı̍h?”
“Che m̄-thang khan-chài.”
“Chóng-sı̄, lí nā án-ni chò, lán ê tho̍k-chiá beh cháiⁿ-iūⁿ? Pa̍t ê pò-choá lóng ū khan-chài, lán bô.” Phian-chhip-tiúⁿ chin boē bêng-pe̍k chú-pit ê ı̀-sù.
“Lâi, goá kā lí kóng”, nn̄g-lâng saⁿ-tùi chē, tiām-tiām bô oē. Nó-ní-bûn chú-pit hut-jiân chiah khui-chhùi kóng “Khek-lah-khek, lí siūⁿ Ki-tok nā chò lán ê chú-pit, i kiám oē chiong poa̍h-kiáu ê kı̀-sū chhut tı̄ sin-bûn?”
“Bô, goá bô siūⁿ án-ni.”
“Sı̄ lah! goá m̄ ài khan-chài chit-ê kı̀-sū sı̄ in-ūi goá ài hō͘ Ki-tok chò lán ê chú-pit, Ki-tok só͘ m̄ ài khan-chài ê goá iā bô ài.”
Khek-lah-khek hui-siông tio̍h-kiaⁿ thiaⁿ-tio̍h chit-ê soan-giân, sim-lāi siūⁿ kóng chú-pit káⁿ-sı̄ thâu-náu bô chheng-chhó.
“Án-ni kiat-kó oē cháiⁿ-iūⁿ?” I soè-siaⁿ mn̄g, “Lí siūⁿ cháiⁿ-iūⁿ?” Chú-pit ı̀n.
“Chí-ū ná soe-bı̂ nā-tiāⁿ.” Khek-lah-khek siūⁿ ài kap i piān-lūn, chiū chı̍p-tiong i sàn-loān ê sim kóng “Lí só͘ siūⁿ ê hong-hoat put-kò sı̄ chı̍t-ê lí-sióng, sı̄ boē thang sı̍t-hêng ê sū. Kin-á-jı̍t lí nā bô khan-chài chit-ê siau-sit, chı̀-chió ū 4,5 pah ê tho̍k-chiá oē sit-lo̍h. It-liû ê jı̂n-sū, kin-á-jı̍t lóng teh tán chit-ê kı̀-sū, lí m̄-thang khoàⁿ-khin kong-chiòng ê kı̂-thāi, che sı̄ toā chhò-gō͘.”
Chú-pit chēng-chēng kúi-hun cheng, ēng koat-ı̀ ê gú-khı̀ kóng. “Khek-lah-khek, lí ê ı̀-kiàn boē thang chò lán chò sū ê phiau-chún, lán ê ı̂-it chèng-tong ê phiau-chún kiám m̄-sı̄ kiâⁿ Ki-tok só͘ beh kiâⁿ ê mah? Choè-ko ê hoat-chek chiū-sı̄ hoān-sū chū-mn̄g “Nā-sı̄ Chú beh cháiⁿ-iūⁿ choè?” Bô-lūn kiat-kó jû-hô, tio̍h chiàu Chú ê sim-ı̀ lâi chò, oāⁿ oē lâi kóng lâng tı̄ jı̍t-siông ê seng-oa̍h tio̍h ēng Chú choè bô͘-hoān lâi chò, kiám m̄-sı̄ án-ni?!”
Khek-lah-khek bı̄n âng, kóng, “Sı̍t-chāi sı̄ án-ni, chóng-sı̄ būn-tê sı̄ chāi tı̄ sı̍t-hêng. Goá siūⁿ nā chiàu lí só͘ kóng ê lí-sióng lâi keng-êng pò-choá sı̄ m̄-sı̄ oē-thang ı̂-chhı̂? Nā ài sêng-kong it-tēng tio̍h toè siā-hoē ê hong-sio̍k, tiâu-liû.”
“Án-ni, lí sı̄ kóng nā chiàu Ki-tok ê chò-hoat sı̄ boē-thang sêng-kong mah?”
“Sı̄ lah! Nā án-ni m̄-bián chı̍t-kò goe̍h chiū oē phò-sán.”
Nó-ní-bûn chú-pit bô koh ı̀n, chí-ū teh chēng-su. “Chit-ê būn-tê í-āu chiah koh kóng, kiat-kio̍k lí tio̍h chiàu goá ê kau-tài, m̄-thang khan-chài hit-ê poa̍h-kiáu ê siau-sit. Goá í-keng koat-ı̀ tı̄ beh lâi 1 nı̂ kú, beh ēng “Nā-sı̄ Chú beh cháiⁿ-iūⁿ choè?” chò phiau-gú, lâi pān it-chhè ê sū. Goá m̄-nā sı̀n oē sêng-kong, iā khak-sı̀n beh pí koè-khı̀ koh khah toā ê sêng-kong.
Khek-lah-khek lı̄-khui chú-pit ê sek, chhut-khı̀, tı̄ i ê sim-té ū kiaⁿ-hiâⁿ, giâu-gı̂, siū-khı̀; i sı̍t-chāi boē bêng-pe̍k, sím-mı̍h iân-kò͘ hō͘ chú-pit kái-piàn hong-chiam, i siūⁿ m̄ chai sím-mı̍h lâng kè-bô͘ beh lâi hāi chit-ê pò-siā.
Hit ē-àm, Nó-ní-bûn chú-pit beh tńg-khı̀, khoàⁿ-kı̀ⁿ mn̂g-kháu ûi chı̍t-tı̄n lâng.
“Sı̄ siáⁿ-sū?”
“Chiah-ê boē sin-bûn ê gín-ná kóng, in-ūi bô poa̍h-kiáu ê kı̀-sū, lóng boē boē khı̀, koh the̍h tńg lâi”. Chèng-lâng ê gán-kong chı̍p-tiong tı̄ chú-pit.
“Lóng-chóng sǹg khoàⁿ iáu kúi-tiuⁿ, goá chóng boé.” Chú-pit ê chı̍t-kù oē sui-jiân hō͘ hiah-ê gín-ná chin hoaⁿ-hí, chóng-sı̄ boē bián iā ū tio̍h-kiaⁿ ê piáu-chêng.
Nó-ní-bûn iân-lō͘ teh siūⁿ, nā-sı̄ Chú sı̄ m̄-sı̄ án-ni chò, tng i tit-tio̍h chit-ê khak-sı̀n ê sı̂, i ê bı̄n ū an-ùi ê chhiò-iông.
2,3 jı̍t āu, chú-pit chiap-tio̍h kúi-tiuⁿ phoe, lóng sı̄ teh chek-mn̄g cháiⁿ-iūⁿ bô ū poa̍h-kiáu ê kı̀-sū. Kı̂-tiong ū chı̍t-ê hun-chiú ê siong-jı̂n in-ūi thiaⁿ-tio̍h jı̍t-pò ê kái-kek hong-chiam, chiū sı̂ khı̀ kàu-taⁿ ê kóng-kò úi-thok.
Nó-ní-bûn khoàⁿ-liáu chit tiuⁿ phoe, hō͘ i koh siūⁿ-khí kóng-kò ê sū. “Nā-sı̄ Chú sı̄ m̄-sı̄ oē tı̄ i ê sin-bûn kóng-kò hun-chiú, kóng-kò tiān-iáⁿ?” “Oh! Chóng-sı̄ nā tùi sin-bûn tû-khı̀ chiah-ê kóng-kò, sin-bûn ê siu-jı̍p-kim oē kiám-chió loā-choē? Sin-bûn beh khò sím-mı̍h lâi ı̂-chhı̂?” Nó-ní-bûn ná siūⁿ ná kiaⁿ-hiâⁿ, i kūi-lo̍h kiû téng-bı̄n ê pang-chān, ū toā cheng-chiàn tı̄ i ê sim, chhin-chhiūⁿ Chú tı̄ Khek-se-má-nı̂ ê cheng-chiàn. Nā-sı̄ choân-lêng--ê sı̄ hoaⁿ-hí pang-chān hiah-ê choan-sim tui-chhoē I ê chí-ı̀ ê. I peh khí-lâi ê sı̂ ū toā ê koat-sim, ū kian-koat ê ı̀-chı̀ piáu-hiān tı̄ i ê bı̄n.
Chóng-sı̄ būn-tê iáu ū koh-khah tiōng-tāi ê. Pài-la̍k, Nó-ní-bûn chhut-khı̂n ê sı̂ khoàⁿ-kı̀ⁿ toh-téng í-keng ū siá lé-pài-jı̍t ê sin-bûn hāng-bo̍k ê choá. Pún-lâi Lē-bûn jı̍t-pò tı̄ lé-pài-jı̍t ū te̍k-piat chhut khah-choē gō͘-lo̍k, chhiò-khoe, hı̀-ke̍k ê chhâi-liāu, chāi-lâi sı̄ chin siū hoan-gêng ê jı̍t-pò. Nā-sı̄ kin-á-jı̍t Nó-ní-bûn khoàⁿ-tio̍h chiah-ê chhâi-liāu, m̄-sı̄ tek-ı̀, hoán-tńg sı̄ tú-tio̍h koh chı̍t ê thiau-chiàn. “Nā-sı̄ Chú sı̄ m̄-sı̄ tı̄ che an-hioh ê sèng-jı̍t oē kióng-kip chiah-ê sio̍k-sè ê chhâi-liāu kı̀-sū hō͘ lâng tha̍k? Chóng-sı̄ lé-pài-jı̍t nā thêng-khan, che oē hō͘ jı̍t-pò sún-sit sò͘ chheng-kho͘. Beh cháiⁿ-iūⁿ?” I tiû-tû, i sui-jiân sı̄ jı̍t-pò-siā ê choân-koân-chiá, i siūⁿ ài tiàu-chı̍p lóng-chóng ê chit-oân lâi kóng-khí i tı̄ chit lé-pài tiong só͘ chhı̂-siú ê hong-chiam.
Lóng-chóng ê chit-oân chū-chı̍p chı̍t-tn̂g, che sı̄ thâu chı̍t-pái ê sū. Chú-pit chiong i cháiⁿ-iūⁿ koat-ı̀ ài-chiàu Chú só͘ kiâⁿ ê lâi kiâⁿ tı̄ jı̍t-pò ê ı̀-sù kóng-bêng ê sı̂, bô lâng chhut-siaⁿ hoán-tùi, chèng-lâng chí ū tio̍h-kiaⁿ. Soàⁿ-hoē liáu Khek-lah-khek koh kàu chú-pit-sek, in-ūi i thiaⁿ-tio̍h lé-pài-jı̍t beh thêng-khan, i í-keng boē thang koh jím-nāi, chiū beh lâi sı̂-chit.
“Nó-ní-bûn, goá boē bêng-pe̍k lí, lí kap í-chêng lóng bô tâng. Lí nā án-ni lí ê pò-siā oē tó, goá ài sı̂.”
“Khek-lah-khek, lí siūⁿ án-ni, chóng-sı̄ goá bô án-ni siūⁿ, chhiáⁿ lí koh thun-lún kàu siā nā tó chiah sı̂ hó mah?”
Khek-lah-khek tiû-tû tia̍p-á-kú chiah tah-èng beh koh tiàm. Chóng-sı̄ i ê sim chin put-an, kám-kak pún-sin ná chhiūⁿ oē kap chit-ê pò-siā tâng bia̍t-bông.
Lé-pài-jı̍t koh kàu, Nó-ní-bûn chiàu-siông kàu pài-tn̂g, hoē-iú ê gán-kong chhin-chhiūⁿ te̍k-piat chı̍p-tiong tı̄ i; in-ūi ta̍k ê tùi tı̄ i só͘ hoat-piáu ê sin hong-chiam ū só͘ kám-kek ê só͘-chāi, chit lé-pài lâi m̄ nā jı̍t-pò ū toā ê piàn-hoà, chiū-sı̄ thih-lō͘-chhiúⁿ ê Pa-oà-su só͘ chò ê sū, í-kı̍p toā siong-jı̂n Loā-tek ê sin hong-chiam, lóng ū kám-kek lâng ê só͘-chāi.
Lé-pài khai-sí, bo̍k-su ê kı̂-tó, káng-tō, toā-toā ū kám-tōng ê khùi-la̍t, in-ūi i tı̄ chit lé-pài tiong iā sı̄ ēng hit-ê bo̍k-phiau “Nā-sı̄ Chú beh cháiⁿ-iūⁿ kóng” teh chún-pı̄. Só͘-í it-hoat oē thang kóng-chhut Chú ê sim-ı̀. I chí-chek choē-ok, ké-hó, tham-châi, chhia-hoâ......che sı̄ m̄-bat tı̄ chit-ê kàu-hoē thiaⁿ-tio̍h ê tō-lí. Chèng-lâng lóng khak-sı̀n ū Sèng-lêng ê kám-hoà.
Lé-pài soah, bo̍k-su pò-kò ài koh chhiáⁿ sē-iok-chiá chū-chı̍p tı̄ hoē-gı̄-sek. Tng i jı̍p-khı̀ ê sı̂ thang kiaⁿ ah! bô ū khang-ūi, ū ke-thiⁿ choē-choē chheng-liân, chóng-sı̄ tióng-chip chin-chió.
Kı̂-tó khui-hoē liáu, bo̍k-su chhiáⁿ ū būn-tê ê lâng thang mn̄g. Poē-ní sió-chiá khí-lâi kóng.
“Goá kám-kak chin oh bêng-pe̍k Chú ê chí-ı̀. Goá ê būn-tê sı̄ “Chú nā ū 100 bān beh cháiⁿ-iūⁿ?” Chú iā m̄ sı̄ châi-sán-ka, só͘-í i bô thang hō͘ goá o̍h ê hêng-tōng, goá hiān-chāi ūi chit-ê sū teh kı̂-tó.”
“Bô-kú lí chiū oē bêng-pe̍k” bo̍k-su chēng-chēng ı̀n. Siong-jı̂n Loā-tek iā kóng-khí i ê keng-giām; i ēng sin ê hong-chiam tùi-thāi i ê tiàm-oân, tı̀-kàu ū hó ê éng-hióng. Í-goā koh ū kúi ê chheng-liân kóng-khí in ê keng-giām.
Chū-hoē soah, Nó-ní-bûn kap Loā-tek, Pa-oà-su kap bo̍k-su iáu lâu teh kóng, choè-āu in nn̄g lâng iok-sok bı̂n-á-jı̍t saⁿ-kı̀ⁿ.
“Bı̂n-á-jı̍t chhiáⁿ lí lâi goá ê kang-tiûⁿ, goá ài chiong goá ê kè-oē hō͘ lí khoàⁿ, iā ài lí chiong hok-im kóng hō͘ in thiaⁿ.”
Bo̍k-su siūⁿ-tio̍h beh hiòng nn̄g, saⁿ pah ê lô-tōng kang-jı̂n kóng tō-lí, sió-khoá tám-tám, chóng-sı̄ būn-tê sı̄ chiàu Chú ê chí-ı̀ kiâⁿ, m̄-sı̄ pı̂n ka-kı̄ ê kám-kak, chiū tah-èng beh khı̀.
Pài-it Pa-oá-su tı̄ i ê pān-kong-sek ngiâ-chih bo̍k-su.
“Tùi goá chham-ka hit-ê sē-iok í-lâi goá teh siūⁿ beh cháiⁿ-iūⁿ choè, goá taⁿ siūⁿ chhut ài chiong chit keng kheh-thiaⁿ pâi toh, í-á chún-pı̄ chı̍t-cho͘ ka-pi tê ê ki-khı̀ hō͘ kang-lâng thang tı̄ chia hioh tàu, iā thang lı̄-iōng hit-ê sı̂-kan kóng tō-lí hō͘ in thiaⁿ. Ē-tàu goá í-keng ū hoan-hù in lâi, chhiáⁿ lí chiah chiong hok-im pun hō͘ in.”
Hioh tàu ê cheng chı̍t-ē tân, chèng kang-lâng lóng chū-chı̍p kàu kheh-thiaⁿ, tiong-sı̍t ēng liáu í-keng 20 hun, bo̍k-su siū kài-siāu chiū khai-sí i ê káng-tō. I ê tê-ba̍k sı̄ “Jı̂n-seng ê boán-chiok”. I kóng-khí boán-chiok ê goân-in kap hit-ê kun-goân, i iā kóng-khí i pún-sin kap lô-tōng kang-jı̂n m̄-sı̄ ū chha-pia̍t, i bô ū ēng chı̍t-kù kang-lâng ê oē-sû lâi chheng-ho͘ in. Ta̍k-lâng chin hoaⁿ-hí, soàⁿ-hoē āu kap bo̍k-su ak-chhiú. Bo̍k-su tńg-khı̀ liáu chiong i kap kang-lâng ak-chhiú só͘ thé-giām ê hí-lo̍k kóng hō͘ hū-jı̂n-lâng thiaⁿ. I kin-á-jı̍t thâu chı̍t-pái kám-kak i kap chiah-ê lô-tōng kang-jı̂n sı̄ tông-pau.
(khiàm tē 3 chiuⁿ)
