Tē 10 Chiuⁿ
“In-ūi Ki-tok iā ūi lín siū khó͘ lâu bō͘-iūⁿ hō͘ lín, beh hō͘ lín tè I ê kha-pō͘.”
Tùi Pò͘ bo̍k-su thê-khí hit-ê sē-iok tı̄ Ná-sat-le̍k kàu-hoē, í-keng keng-koè 3 goe̍h-jı̍t ê kong-im là! I m̄-bat khoàⁿ-tio̍h hoē-iú chiah-nih jia̍t-sim, sı̍t-chāi i pún-sin iā m̄ káⁿ kı̂-thāi ū chiah choē sē-iok chiá. Tùi chit pang i chiah hoat-kiàn hoē-iú tiong ū choē-choē lâng ài kiû sı̀n-gióng chı̀n-pō͘, ài chò sím-mı̍h lâi hō͘ Chú hoaⁿ-hí.
Chóng-sı̄ bo̍k-su pún-sin hoê-kò͘ i tı̄ 3 goe̍h jı̍t lâi só͘ chò ê, chin boē moá-ı̀. Keng-koè choē-choē ê kı̂-tó khó-lū, chiū ióng-kám koat-tēng chı̍t-hāng sū, che sı̄ sím-mı̍h sū, lán tùi i kap pêng-iú Ài-tek-hoâ kam-tok ê tâm-oē thang chai.
Nn̄g-ê chhin-iú chiàu-siông tı̄ tha̍k chheh ê pâng-keng teh tâm-lūn sı̍t-hêng sē-iok ê kiat-kó.
“Kim-àm lâi chhoē lí, bô ūi-tio̍h pa̍t-hāng, sı̄ ài lâi chiong goá ê sim-ı̀ kóng hō͘ lí chai. Goá siūⁿ goá lóng bô sı̍t-chāi sı̍t-hêng sē-iok, goá bô chiàu goá só͘ ké-soeh kun-tè Chú ê ı̀-sù lâi sı̍t-hêng.” Kam-tok chē tı̄ an-lo̍k-í, siang-chhiú gı̄m-oá, i ê ba̍k-chiu tı̄ toā koat-ı̀ ê í-chêng ū hoat-chhut te̍k-piat ê kong-hui, chit sı̂ iā-sı̄ án-ni.
“Ài-tek-hoâ”! kàu taⁿ tı̄ sek-lāi kiâⁿ-lâi kiâⁿ-khı̀ ê bo̍k-su hut-jiân chhut-siaⁿ. “Goá sui-jiân ū siú sē-iok, chóng-sı̄ iā boē moá-ı̀. Goá taⁿ ū koat-sim ūi-tio̍h beh chun-siú sē-iok tio̍h lâi sı̂ chit-ê kàu-hoē.”
“Hm̀! Bô án-ni choè iā-sı̄ boē-ēng-tit, kim-àm goá lâi chhoē lí iā sı̄ siūⁿ án-ni, goá siūⁿ goá iā tio̍h sı̂-chit.”
Pò͘ bo̍k-su oá khı̀ kam-tok ê sin-piⁿ kóng:
“Goá siūⁿ lí m̄-bián tı̀-kàu án-ni.”
“Bô, m̄-sı̄ án-ni, goá kap lí sı̄ siāng-khoán lí-iû.”Kam-tok lio̍h-á thêng--leh, koh ke-thiⁿ jia̍t-chêng kóng:“Lí iā só͘ chai lán kú-kú tı̄ chit-ê chit, chek-jı̄m-siōng ū choē-choē tāng-tàⁿ, chóng-sı̄ tùi sè-kan ê sàn-hiong lâng á-sı̄ sit-bōng chiá lâi khoàⁿ, lán só͘ koè ê seng-oa̍h sı̄ chin hó koh thó-chè ê seng-oa̍h. Só͘ khiā sı̄ hó ê chhù, só͘ chhēng só͘ chia̍h iā-sı̄ ko-kip-phín, koh iā thang hióng-siū bí-su̍t, bûn-ha̍k, im-ga̍k, koh iā thang khı̀ goā-kok lú-hêng. Sı̍t-chāi goá m̄-bat thé-giām tio̍h bô chı̂ⁿ ê chu-bı̄. Goá mn̄g ka-kı̄ kóng: “Goá ūi Ki-tok ū siū sím-mı̍h khó͘?” Pó-lô ūi Ki-tok ū siū choē-choē khó͘-lān, Má bo̍k-su kóng beh kun-tè Ki-tok chiū-sı̄ tio̍h siū khó͘-lān, sı̍t-chāi sı̄ án-ni. Goá nā chiong goá ê seng-oa̍h kap Pó-lô á-sı̄ kó͘-tāi ê sûn-kàu-chiá saⁿ-pí, sı̍t-chāi sı̄ koè-thâu khoàⁿ-oa̍h ê seng-oa̍h, chin chiàⁿ kiàn-siàu, goá boē thang koh kè-sio̍k chit-khoán seng-oa̍h, che chhin-chhiūⁿ sı̄ hoān-choē. Só͘-í goá kim-āu ài chiong só͘ chhun ê jı̍t-chí lâi kap ke̍k sàn-hiong pi-chhám ê lâng saⁿ-kap seng-oa̍h, thang sı̍t-chāi thé-giām tio̍h jio̍k-thé siōng, cheng-sı̂n siōng ê kan-khó͘, khoàⁿ oē-thang pó͘-moá koè-khı̀ ê seng-oa̍h boē.” Kam-tok kiâⁿ kūn thang-á, khiā tı̄ hia tia̍p-á-kú i koan-khoàⁿ goā-bı̄n, óng-lâi ê kûn-chiòng, i ê sim kēng-ka kám-khài. “Pò͘-ní-su, lán só͘ toà chit-ê to͘-chhı̄ sı̍t-chāi sı̄ chin thang kiaⁿ, ū choē-ok! ū pi-chhám ê sū! ū su-io̍k! siūⁿ khí-lâi, oē khí mn̂g-kńg. Kàu-hoē put-kò sı̄ chı̍t-keng súi ê chhù, bo̍k-su sı̀n-tô͘ só͘ koè ê seng-oa̍h sı̄ chhia-hoâ, hióng-hok, oh! goá ê seng-oa̍h sı̄ thang kiàn-siàu! Chiah kú goá siông-siông thiaⁿ-kı̀ⁿ Chú ê siaⁿ. “Lí kiâⁿ tı̄ chı̀-bı̂-soè ê chı̍t ê chiū-sı̄ kiâⁿ i tı̄ Goá.” Ah! goá siáⁿ-sı̂ bat ūi-tio̍h hóng-būn tūi-lo̍h ê choē-jı̂n lâi mō͘-hiám ah! Hoán-tńg siông-siông tı̄ hù-ong, kùi-cho̍k ê tiong-kan teh koè thó-chè an-lo̍k ê seng-oa̍h. Ah! siáⁿ-sı̂ bat ūi-tio̍h lâng, ūi-tio̍h Chú siū khó͘-lān ah! Oh! Pò͘-ní-su, goá chiah-kú siông-siông siūⁿ ài piⁿ-phah ka-kı̄.”
Pò͘ bo̍k-su thiaⁿ-tio̍h chiah-ê oē, bı̄n chhiⁿ sún-sún. I m̄-bat khoàⁿ-tio̍h kam-tok piàⁿ chiah toā ê jia̍t-chêng teh kóng. Sek-lāi chēng chauh-chauh, kam-tok chē tı̄ í-á thâu-khak chhih-chhih, thêng tia̍p-á-kú bo̍k-su chiah khui-chhùi.
“Ài-tek-hoâ, goá iā-sı̄ kap lí tông-kám, kàu-hoē ê kang-chok m̄-sı̄ kóng lóng bô tāng-tàⁿ, khó͘-lān, chóng-sı̄ sǹg-khí-lâi iā-sı̄ khoàⁿ-oa̍h ê kang, hó-koè ê seng-oa̍h. Lūn-kàu ūi Chú siū khó͘ sı̄ m̄-bat. Pí-tek chiân-su só͘ kóng:
“In-ūi Ki-tok iā bat ūi-tio̍h lín siū-khó͘, lâu bō͘-iūⁿ hō͘ lín beh hō͘ lín tè I ê kha-pō͘.” Chit chat Sèng-keng chhin-chhiūⁿ teh chha̍k goá ê sim. Goá iā-sı̄ m̄-bat sàn-hiong ê chu-bı̄, iā oē-thang lú-hêng, kap siōng-liû jı̂n-sū kau-poê, cha̍p-hun hióng-siū bûn-bêng ê khoài-lo̍k, tùi tı̄ chhı̄-lāi pi-chhám ê chêng-hêng goá sı̄ lóng bô koan-hē. Taⁿ goá iā boē-thang koh kè-sio̍k chit-khoán seng-oa̍h, goá iā beh sı̂ bo̍k-su ê chit, beh lâi tı̍t-chiap tiàm tı̄ choē-ok kap tūi-lo̍h ê só͘-chāi chò kang. Chit-ê í-goā goá boē thang ūi Chú chia̍h sím-mı̍h khó͘.”
Nn̄g-lâng chēng-chēng, hit sı̂ in só͘ lı̍p ê koat-sim m̄-sı̄ sió-khoá, in m̄ sı̄ khin-khoàⁿ in ê chit-bū ê tiōng-tāi.
“Án-ni, lí ê hong-hoat sı̄ sím-mı̍h?” Thêng tia̍p-á-kú kam-tok khin-siaⁿ mn̄g. I ê bı̄n ū kóng boē chhut bí-biāu ê bı̂-chhiò.
“Goá ê hong-hoat sı̄ tāi-seng lâi chhoē chhı̄-lāi tē-it phian-phiah-ê só͘-chāi, poaⁿ khı̀-tiàm hia, hō͘ hit-ê só͘-chāi oē in-ūi lán tı̄ hia tit-tio̍h lı̄-ek.”
Pò͘ bo̍k-su chēng-chēng ı̀n.
“Án-ni goá kóng chı̍t-ūi hō͘ lí chò chham-khó hó bô?” Kam-tok tùi chit-hāng sū ê jia̍t-sim ū piáu-hiān tı̄ i bı̄n ê kong-hui. I chiū chiong i só͘ lia̍h chò hó ê tiûⁿ-só͘ kap hong-hoat kóng chhut, nn̄g lâng chiū ná jia̍t-sim saⁿ-kap kè-oē kàu poàⁿ-mı̂. Tng in koat-sim beh khai-sí sin seng-oa̍h hit-àm, in lóng kám-kak chhin-chhiūⁿ ū tāng-tàⁿ thoat-lo̍h.
Taⁿ nn̄g-ūi bo̍k-su chiàu só͘ kè-oē sı̍t-hêng ê tē-it pō͘ chiū-sı̄ soè chı̍t-keng chhng-khò͘, kái-chō choè khiā-ke, he sı̄ tı̄ chiú-ka toā chhiong-sēng ê tē-khu, sı̄ chhiong-moá pi-chhám, choē-ok, iá-bân ê só͘-chāi. In chit-pang án-ni chò pèng m̄-sı̄ sím-mı̍h sin hong-hoat, in-ūi Ki-tok í-keng ūi-tio̍h beh chín-kiù jı̂n-lūi chiū chiâⁿ chò lâng ê iūⁿ-siùⁿ, lı̄-khui Thiⁿ-pē ê ke, lı̂m-kàu sè-kan. In bô khoà-ı̀ pa̍t-lâng ê phoe-phêng, in chí-ū khak-sı̀n Chú nā oē án-ni chò, in chiū chiàu án-ni khı̀ chò.
Kó-jiân tng in tı̄ lé-pài-jı̍t thê-chhut sı̂-chit-su ê sı̂ m̄ nā hoē-iú tio̍h-kiaⁿ, choân Chi-ka-ko siâⁿ lóng toā chín-tōng. Ū lâng ēng choē oē khó͘-khǹg in thiat-siau sı̂-chit-ê ı̀-sù, chóng-sı̄ kam-tok án-ni ı̀n in.
“Cháiⁿ-iūⁿ lín lia̍h goán só͘ chò ê sū sı̄ chin kı̂-koài? Sı̂n-ha̍k phok-sū kap kam-tok saⁿ-kap ēng te̍k-piat ê hong-hoat beh kiù-lâng, che pèng m̄ sı̄ hi-kı̂ ê sū. Siat-sú goá nā ūi-tio̍h beh khı̀ A-hui-lı̄-ka á-sı̄ Tiong-kok thoân-tō, lâi sı̂-chit, lín oē o-ló goá kóng chin kám-sim; nā-sı̄ án-ni cháiⁿ-iūⁿ goán ūi-tio̍h beh kiù chhı̄-lāi tūi-lo̍h ê lâng lâi sı̂-chit, lín oē lia̍h choè kı̂-koài nih? Goán nn̄g-lâng ūi-tio̍h beh kap choē-jı̂n khah chiap-kūn thang chín-kiù in, che pèng m̄ sı̄ kı̂-koài ê sū.”
Sui-jiân in nn̄g lâng lia̍h che chò èng-tong chò ê sū, chóng-sı̄ sè-kan lâng boē thang chiap-siū in ê chò-hoat, ū phoē-phêng, koài-chek moá-moá. Ah! sı̍t-chāi kiàn-siàu, chheng-choè Ki-tok-kàu kok ê Bí-kok, it-tàn ū lâng ūi-tio̍h beh kun-tè Chú hoaⁿ-hí kiâⁿ siū-khó͘ ê lō͘ ê sı̂, chèng-lâng chiū lia̍h choè kı̂-koài.
Pò͘ bo̍k-su ê sı̂-chit hō͘ Ná-sat-le̍k kàu-hoē ê hoē-iú iā chin m̄ kam, chóng-sı̄ tùi tı̄ bô ka-jı̍p sē-iok ê lâng sǹg sı̄ tháu-pàng. Nā-sı̄ hiah-ê sē-iok chiá khoàⁿ-tio̍h bo̍k-su ūi-tio̍h beh khak siú sē-iok, hoaⁿ-hí kiâⁿ khek-kí ê lō͘ chiū it-hoat ke-thiⁿ khùi-la̍t.
Chhiu-thiⁿ koh kàu, giâm-hân ê tang-thiⁿ iā chiām-chiām pek-oá. Ū chı̍t-jı̍t kam-tok beh chhut-khı̀ hóng-būn chêng-jı̍t sio-bat ê pêng-iú; kiâⁿ koè 3, 4 tiâu toā-thong ê sı̂, hut-jiân khoàⁿ-tio̍h chı̍t keng tiàm ū khah koh-iūⁿ, i chiū oá khı̀ thàm khoàⁿ lāi-bı̄n sı̄ sím-mı̍h tiàm. Khí-thâu khoàⁿ-tio̍h po-lê-tû-á lāi só͘ pâi hó chia̍h ê liāu-lí, sim-lāi teh kı̂-koài chit tē-khu cháiⁿ-iūⁿ ū chit-khoán chheng-kiat ko-siōng ê sı̍t-tn̂g, tú-hó hit sı̂ Hui-lí tùi lāi-bı̄n chhut-lâi.
“Oh! Hui-lí, lí tı̄-sı̂ lâi tiàm tı̄ chia, goá lóng m̄ chai”. Kam-tok khoàⁿ-tio̍h Hui-lí sim chin hoaⁿ-hí.
“Lí thái chai goá lâi tı̄ chia?” Hui-lí chhiò-chhiò mn̄g.
“In-ūi khoàⁿ-tio̍h chit keng chhù te̍k-piat chheng-khı̀ chiū siūⁿ oat-jı̍p lâi khoàⁿ”.
“Goá siūⁿ iā-sı̄ ūi-tio̍h án-ni”. Hui-lí ná thı̀m-thâu. Kam-tok khoàⁿ-tio̍h Hui-lí ko-siōng, chheng-chēng ê thāi-tō͘, hō͘ i siūⁿ-tio̍h chá-chêng ê seng-oa̍h.
“Lí siáⁿ-sū bô kā goá kóng chiū cháu-lâi tı̄ chia?”Kam-tok mn̄g.
“Goá siūⁿ lí nā chin bô êng tı̄ lí sı̍t-bı̂n-koán ê sū-gia̍p, goá iā siūⁿ ài khı̀ kā lí chham-koan nè! Hiān-sı̂ goá kap Pa Kho͘-ní hu-jı̂n kap chit-ê cha-bó͘ gín-ná tiàm tı̄ chia. Goán chhut-bē sio̍k koh hó-chia̍h ê chhài, koh kà hū-jı̂n-lâng chú-chia̍h, goá chhiáⁿ lí goá chhiú-lō͘ ê chia̍h-mı̍h hó bô?” Hui-lí chiū phâng chı̍t poâⁿ chhut-lâi.
“Oh! sı̍t-chāi chin hó, pí tı̄ hoē-koán teh chia̍h ê khah hó, Hui-lí goá ǹg-bāng lí iā thang lâi pang-chān goán ê sı̍t-bı̂n-koán. Kin-á-jı̍t saⁿ-kap lâi khı̀ chham-koan hó mah?”
Hui-lí chiū kap kam-tok kàu sı̍t-bı̂n-koán, chia sı̄ kam-tok ūi-tio̍h beh siu-liû hoé-kái āu boē thang seng-oa̍h ê lâng só͘ khui ê sı̍t-bı̂n-koán, Hui-lí chı̍t bı̄n chham-koan, chı̍t bı̄n kám-kak chit-ê khek-kí ê lâng kap hōng-hiàn ê kim-chı̂ⁿ só͘ oē chiâⁿ ê sū sı̍t-chāi thang kiaⁿ ê toā. Nn̄g-lâng kàu tē-hā-sek ê sı̂ ū thiaⁿ-tio̍h thih-thâu ê siaⁿ, jı̍p-khı̀, khoàⁿ-tio̍h chı̍t ê chheng-liân ná gı̂m si ná teh chò ba̍k-kang.
“I sı̄ Sú-tek-hun sian-siⁿ, i chı̍t lé-pài 2 jı̍t pang-bâng goán ê kang”. Kài-siāu liáu, ū lâng lâi kiò kam-tok khı̀.
“Ah! goá bat lí, lí sı̄ Hui-lí sió-chiá hòⁿ!”
“Sı̄ là! goá hoaⁿ-hí koh kı̀ⁿ-tio̍h lí, lí cháiⁿ-iūⁿ lâi tı̄ chia?”
“Ah! kóng khí-lâi oē tn̂g, goá ê lāu-pē iā-sı̄ phò-sán, só͘-í goá tio̍h chò kang. Kam-tok kóng goá eng-kai tio̍h kám-siā. Sı̄ là! goá hiān-chāi tian-tò hēng-hok. Ah! lí tı̄ Ná-sat-le̍k kàu-hoē chham-ka sē-iok ê sı̂ goá iā ū chham-ka”. Sú-tek-hun bı̄n âng-âng.
“Oh! he sı̄ thang hoaⁿ-hí ê sū”.Chit sı̂ kam-tok tú-hó jı̍p-lâi.
“Hui-lí, lí bat Sú-tek-hun mah?” Kam-tok mn̄g.
“Sı̄ là! tı̄ Ná-sat-le̍k kàu-hoē ê sı̂ goán sı̄ pêng-iú”.
“Hò! án-ni ò͘! pêng-iú nā-tiāⁿ mah?”
“Sı̄, sı̄ chhin-iú là!” Hui-lí ê bı̄n hoat-chhut kong-hui.
Kam-tok sim-lāi teh siūⁿ chit nn̄g lâng bô kú kiám-chhái oē ū chhin-iú í-siōng ê kau-poê, sı̄ sè-kan ê jı̂n-chêng, in-ūi i khoàⁿ-chhut in ê bı̄n-sek.
Tē 11 Chiuⁿ
“Ióng-kiāⁿ ê lâng bô khiàm-ēng i-seng, to̍k-to̍k phoà-pı̄ⁿ ê chiū ài......Goá lâi sı̄ beh chio choē-jı̂n hoé-kái.”
Ū chı̍t-àm kam-tok khı̀ hù hoē-gı̄, soàⁿ-hoē ê sı̂ í-keng chin àm, tò-lâi ê lō͘ tiong kiâⁿ kàu kū kang-tiûⁿ ê chhiûⁿ-á-kha ê sı̂, hut-jiân nn̄g ê lâng chông chhut-lâi, chı̍t ê kia̍h chhèng tu tiàm kam-tok ê phı̄ⁿ, koh lēng-goā chı̍t ê kia̍h chı̍t ki thûi-á.
“Chhiú kia̍h khí-lâi,” kia̍h chhèng ê án-ni hoah.Kam-tok chiong chhiú kia̍h khí-lâi, lóng bô tí-khòng,i ê khoán-sit sı̄ chhin-chhiūⁿ teh kı̂-tó, sı̍t-chāi tı̄ i ê sim ū teh kı̂-tó.
Kam-tok pêng-sı̂ bô chah chin choē chı̂ⁿ tı̄ seng-khu, chhiau seng-khu ê chha̍t-á chhiau tio̍h lan-san-chı̂ⁿ nā-tiāⁿ, chiū chhut-siaⁿ mē, kia̍h chhèng ê khoàⁿ-tio̍h án-ni iā chhut-siaⁿ.
“Hèⁿ! Khó-ò͘ⁿ, sı̂-pió pak khí-lâi! Chhiau bô chı̂ⁿ.”
Tú-hó hē chhiú beh pak sı̂-pió ê sı̂, thiaⁿ tio̍h lâng lâi ê kha-pō͘-siaⁿ.
“Thoa jı̍p-lâi chhiûⁿ-á-lāi! Lí nā ài sèⁿ-miā tio̍h chēng-chēng m̄-thang chhut-siaⁿ!” Chiū tùi chhiûⁿ-á-kha phoà-khang ê só͘-chāi Ǹg jı̍p-khı̀.
“Sı̂-pió pak khí-lâi boē?” Kia̍h-chhèng ê mn̄g.
“Liân-á pak boē khí-lâi là!”
“Chhoah hō͘ tn̄g.”
“Oh! Pài-thok m̄-thang kā goá chhoah-tn̄g, chit-ê liân-á sı̄ pêng-iú hō͘ goá chò kı̀-liām ê.” Kam-tok chit-sı̂ chiah khui-chhùi. Kia̍h-chhèng ê thiaⁿ-tio̍h kam-tok ê siaⁿ tiô khí-lâi, soà àⁿ lo̍h-khı̀ siông-sè chı̂n kam-tok ê bı̄n.
“Sı̂-pió m̄-thang pak là! Kā the̍h chı̂ⁿ chiū kàu-gia̍h là!”
“Kàu-gia̍h? 5 kak-gı̂n chiū kàu-gia̍h! Lí m̄-thang kún-chhiò.” Kia̍h thûi-á ê beh koh kóng sím-mı̍h, kı̂-koài ah! Chit sı̂ i ê tâng-phoāⁿ soà chiong chhèng ǹg i ê thâu-khak.
“Sı̂-pió m̄-thang pak là! Chı̂ⁿ iā hêng i, i sı̄ kam-tok nè! Lí m̄-bat thiaⁿ-tio̍h kam-tok ê sū mah!”
“Sím-mı̍h kam-tok? Chóng-thóng mā sio-siâng. Lán sı̄ beh......”
“Chēng-chēng! Koh hiah chāu-chāu-liām goá chiū beh khui chhèng!” Kia̍h-chhèng ê án-ni hoah. I ê tâng-phoāⁿ chit sı̂ bo̍k-bêng kı̂-biāu, chiū chiong chı̂ⁿ hêng kam-tok.
“Kam-tok sian-siⁿ, chin sit-lé, chhiáⁿ lí thang pàng-chhiú là!” Kia̍h-chhèng ê ná kóng ná chù-ı̀ i ê tâng-phoāⁿ.
“Sian-siⁿ, lí thang tńg-khı̀ là! Goán bô beh chhòng sím-mı̍h là!” Kia̍h chhèng ê án-ni kóng, chiū chē tı̄ chhiûⁿ-á-kha.
“Goá ài kap lín tâm-oē, chē teh sı̄ chin hó.” Kam-tok ná kóng ná chē lo̍h tı̄ chio̍h-thâu téng.
“Lí ún-tàng tông-chêng goán chit-khoán lâng, goán sı̄ kiâⁿ tē-ge̍k lō͘ ê lâng, tē-ge̍k iā sı̄ khiàm goán chit-khoán pí Mô͘-kúi khah hó tām-po̍h ê lâng lâi chhoā lō͘, hà! hà!” hit-ê khiā teh ê án-ni kóng.
“Goá oē-thang pang-chān lín sím-mı̍h bô?” Kam-tok chin un-jiû án-ni kóng.
Chē teh hit-ê, kim-kim siòng kam-tok chiū khui-chhùi kóng: “Sian-siⁿ, lí oē jı̄n tit goá mah?”
“Boē, in-ūi hoé bô chin kng.” Kam-tok ı̀n.
“Án-ni chiū oē khoàⁿ chheng-chhó là!” Chē teh hit-ê chiū peh khí-lâi, thǹg bō-á, khiā-oá kam-tok ê bı̄n-chêng. Chit-ê lâng ê thâu-mn̂g chin o͘, chí-ū thâu-khak-sim ê só͘-chāi ū chı̍t jiah pe̍h-pe̍h. Kam-tok khoàⁿ-tio̍h hit-jiah chiū siūⁿ tio̍h 15 nı̂ chêng ê sū.
“He sı̄ 15 nı̂ chêng ê sū là! Lí oē kı̀-tit chı̍t ê lâng khı̀ kā lí kóng i ê bó͘-kiáⁿ lóng tı̄ Niú-io̍k hoé-sio chhù ê sı̂ sio sí ê sū mah?”
“Sı̄ là! Sı̄ là! goá oē kı̀-tit”. Kam-tok thı̀m-thâu, hit-ê khiā teh ê tâng-phoāⁿ iā chù-sı̂n teh thiaⁿ.
“Hit àm lí lâu goá tiàm lí hia, keh jı̍t koh ūi goá chhoē thâu-lō͘, chhoē tio̍h kò͘ chhng-khò͘ ê chit, goá iā kap lí iok beh kı̀m-chiú.”
“Sı̄ là! Lí káⁿ ū siú iok hòⁿ!”
Hit-ê lâng thó͘ chı̍t ē toā-khùi, koh chhun chhiú toā-la̍t cheng piah, chhiú soà lâu-huih.
“Bô ah! Thái ū siú lè! Bô chı̍t lé-pài chiū koh lim, hiān-chāi iā sı̄. Chóng-sı̄ lí ê kı̂-tó goá éng-oán boē-oē boē-kı̀-tit. Goá hit chá-khí hō͘ lín chhiáⁿ ê sı̂, lí ū kı̂-tó, hit-ê chêng-hêng khek tı̄ goá ê sim-lāi. Goá ê lāu-bó tı̄ goá soè-hàn ê sı̂ iā ta̍k àm ūi goá kı̂-tó, ū chı̍t àm lāu-bó teh kı̂-tó, lāu-pē chia̍h chiú tńg-lâi chiū that-tó lāu-bó. Hit chá-khí lí ê kı̂-tó tú-tú chhin-chhiūⁿ lāu-bó ê kı̂-tó. Goá hit jı̍t khı̀ chhoē lí ê sı̂ tú chhin-chhiūⁿ chùi-hàn, chóng-sı̄ lí iā siu-liû goá. Ah! goá sı̍t-chāi tùi-put-chū lí. Goá í-āu ê seng-oa̍h lóng sı̄ tı̄ chiú-ka chhut-jı̍p, chóng-sı̄ lí ê kı̂-tó siông-siông chhin-chhiūⁿ chiam chha̍k goá ê sim. Goá ê thâu-lō͘ í-keng sit-lo̍h, iā bat lô-hoân kéng-chhat. Ah! Sian-siⁿ ah, goá bô beh siong-hāi lí, lí thang tńg-khı̀ là!”
Kam-tok lóng bô tín-tāng, m̄ chai tó-ūi ê sı̂-cheng kòng chı̍t tiám, hit-ê lâng tı̀ bō-á koh chē lo̍h-lâi. Ah! Kam-tok ê sim kám-khài moá-moá.
“Lí bô thâu-lō͘ í-keng joā-kú lah?” Kam-tok mn̄g i, khiā teh hit-ê ı̀n kóng:
“Poàⁿ-nı̂ lâi, tû-liáu chhiúⁿ-kiap í-goā sı̄ bô chò sím-mı̍h kang là! Sian-siⁿ ah! Chhiúⁿ-kiap sı̄ chin bô sim-sek nè! Ū sı̂ chhin-chhiūⁿ ē-àm tit bô poàⁿ-chiam!”
“Sı̄ là! Nā-sı̄ án-ni, goá nā thè lín chhoē ū thâu-lō͘, lín hoaⁿ-hí pān chit-ê kang mah?”
“Sian-siⁿ ah bô chhái-kang là! Goá í-keng hoé-kái kúi-nā pái, chóng-sı̄ bô pān-hoat, poah tı̄ Mô͘-kúi ê lô-bāng là! siūⁿ bān là! Bô thang koh ké-pı̀ⁿ ê ǹg-bāng là!” Chē tı̄ chio̍h-téng hit-ê án-ni ı̀n.
“Bô ah! m̄-thang án-ni kóng”. Kam-tok án-ni kóng, chóng-sı̄ tı̄ i ê sim boē bat seⁿ-khí chiah-nih jia̍t-chhiat ài kiù lâng lêng-hûn ê sim. “Oh! Chú ah! chiong chit nn̄g ê lêng-hûn hō͘ goá, Chú ah! ūi Lí ê miâ ê iân-kò͘, chín-kiù chit nn̄g ê lâng,” i put-toān tı̄ i ê sim-té teh kiû.
“Lín m̄-thang án-ni siūⁿ, Siōng-tè m̄ chai beh ēng lín kàu cháiⁿ-iūⁿ, lín sı̄ Siōng-tè ê pó-poè”. Kam-tok hoán-hok án-ni kóng. Chit sı̂ kam-tok pún só͘ ū chin hó ê kı̀-ek-le̍k hō͘ i siūⁿ tio̍h 15 nı̂ chêng khı̀ chhoē i chit-ê lâng ê miâ.
“Pa-su kun!” Kam-tok ēng moá ū thiàⁿ-chêng ê gú-khı̀ kiò i ê miâ hō͘ i tio̍h toā-kiaⁿ.
“Pa-su kun kap lí ê pêng-iú lín nn̄g-lâng kim-àm nā khéng kàu goá ê chhù, goá it-tēng ūi lín chhoē chèng-tong ê thâu-lō͘. Lín nā siūⁿ sè-kan iáu ū thiàⁿ ê chûn-chāi, chhiáⁿ lín siong-sı̀n goá sı̄ thiàⁿ lín ê. Sı̍t-chāi goá ū thiàⁿ lín, goá tı̄ thiàⁿ goá ūi goá sí ê Chú Iâ-so͘ ê bı̄n-chêng, goá boē thang khoàⁿ lín lo̍h tē-ge̍k. Lâi, saⁿ-kap lâi-khı̀, lâi sin chhut-hoat, ē-àm ê sū lán í-goā bô lâng chai, Siōng-tè iā hoaⁿ-hí sià-bián lín. Kı̀ⁿ-nā kiû I sià-bián, I boē oē bô sià-bián. Lâi, lán saⁿ lâng saⁿ-kap lâi kı̂-tó. Ki-tok lâi sè-kan sı̄ ūi-tio̍h beh chín-kiù choē-jı̂n. Ah! Chú ah! Kiù chit nn̄g tiâu lêng-hûn.”
Kam-tok jia̍t-lia̍t ài kiù in ê sim, kı̂-tó í-goā bô oē thang kóng-chhut. Kam-tok khai-sí kı̂-tó bô kú, Pa-su chiū chhiú am-bı̄n, ná háu ná kūi lo̍h-khı̀. Ah! Pa-su ê lāu-bó hiān-kim tı̄ tá-lo̍h teh ūi i ê kiáⁿ-jı̂ kı̂-tó ah? I ê kı̂-tó iā ún-tàng kap kam-tok ê kı̂-tó saⁿ tâng-sim. Í-chêng m̄-bat kam-tok hit-ê khí-thâu khiā tı̄ chhiûⁿ-á-piⁿ ê tâng-phoāⁿ, āu-lâi iā siū kam-tok ê kı̂-tó só͘ kám-tōng. Ah! kı̂-biāu ah! Sèng Sı̂n ê khùi-la̍t! Chá sı̂ tı̄ Tāi-má-sek ê lō͘-chiūⁿ táⁿ-tó Sò-lô ê Sèng Sı̂n, í-kı̍p tng Má bo̍k-su koat-tēng beh kun-tè Iâ-so͘ ê sı̂, kàng-lo̍h tı̄ Tē-it kàu-hoē kap Ná-sat-le̍k kàu-hoē ê Sèng Sı̂n, chit-sı̂ iā kàng-lı̂m tı̄ Chi-ka-ko ke̍k o͘-àm ê só͘-chāi, tı̄ bô liông-sim, bô ū Siōng-tè chûn-chāi ê nn̄g ê kiông-tō ê sin-chiūⁿ, liân in pún-sin iā tio̍h-kiaⁿ.
Kam-tok kı̂-tó liáu, Pa-su iáu teh lâu ba̍k-sái, the tı̄ chhiûⁿ-á. Lēng-goā hit-ê iā in-ūi hoé-kái chhiong-moá hoaⁿ-hí, nā sı̄ iáu-kú ū kiàn-siàu ê khoán-sit.
“Lâi, Siōng-tè sı̄ lı̂n-bín ê Siōng-tè, ē-àm lín lâi tiàm sı̍t-bı̂n-koán, thâu-lō͘ goá oē siat-hoat.”
Nn̄g-lâng chiū toè kam-tok kiâⁿ, kàu sı̍t-bı̂n-koán ê sı̂ í-keng sı̄ 2 tiám. Kam-tok chhoā in kàu chı̍t keng pâng-keng hioh-khùn, kam-tok beh lı̄-khui pâng-keng ê sı̂ i ê bı̄n sui-jiân in-ūi chiah kú ê lô-tōng ke chin sán, iáu-kú sı̍t-chāi ū hoat-chhut Siōng-tè ê êng-kng.
Keh chá-khí kam-tok beh khı̀ chhoē in, sim iáu lún-lún, chóng-sı̄ cha-mê ê kám-khài iáu tı̄ i ê sim, chiū chiàu iok ūi in chhoē thâu-lō͘. Chiū sı̄ hō͘ Pa-su chò sı̍t-bı̂n-koán ê kang-ia̍h, i ê tâng-phoāⁿ chò hū-kı̄n bé-chhia-tiàm ê chhia-hu, án-ni nn̄g-lâng chiū beh khai-sí sin ê seng-oa̍h là!
Hit ē-po͘ chı̍t ê sin-lâi ê kang-ia̍h teh chheng-sàu sı̍t-bı̂n-koán ê mn̂g-kháu, hut-jiân i thêng-chhiú kia̍h-thâu khoàⁿ chiu-ûi, khoàⁿ ah! tı̄ tùi-bı̄n ū “Tē-it chiú-ka” ê chiau-pâi, koè-khı̀ koh ū nn̄g-keng, oat-kak hia iā ū saⁿ-keng. Hit sı̂ tú-hó ū lâng tùi Tē-it chiú-ka chhut-lâi, phang-phang ê chiú-bı̄ chhèng kàu Pa-su ê phı̄ⁿ-khang. Pa-su kia̍h ân i ê sàu-chhiú, bián-kióng ài boē kı̀-tit hit-ê chiú ê chu-bı̄, chóng-sı̄ i ê bı̄n it-tı̍t lâu chhı̀n-koāⁿ, chhiú phı̍h-phı̍h-chhoah, chńg-thâu-á iā tńg sek.
“Ah! kam-tok nā kín tńg-lâi mā hó!” Tú-chiah i ū khoàⁿ-tio̍h kam-tok kap Pò͘ bo̍k-su chhut-khı̀. I kè-sio̍k koh sàu 2, 3 hun cheng, chóng-sı̄ i ná sàu ná oá-kūn chiú-ka, i thǹg bō-á chhit-koāⁿ, ba̍k-chiu khoàⁿ tio̍h tû-á lāi ê chiú, choân-sin koh thiu-chhoah. Put-ti put-kak i í-keng kiâⁿ kàu chiú-ka ê mn̂g-kháu. I oa̍t-thâu khoàⁿ chiu-ûi, chiū chhun-chhiú beh khui chiú-tû; tng i tú-hó koāⁿ-tio̍h chı̍t kan chiú beh cháu ê sı̂, khoàⁿ ah! tùi hit pêng kak-thâu ū chı̍t ê toā-hàn lâng kiâⁿ lâi, i chiū-sı̄ kam-tok.
Kam-tok tùi i ê chhiú khiú tiâu, thoa i beh tńg-khı̀, i put-koán sı̄ sím-mı̍h lâng, chhun chhiú chhut-la̍t cheng-khı̀, tú-hó cheng-tio̍h kam-tok ê ē-hâi, kam-tok tio̍h-siong, chóng-sı̄ i bô chhut-siaⁿ, chí-ū chhut-la̍t thoa i jı̍p sı̍t-bı̂n-koán, jı̍p kheh-thiaⁿ chiū pàng i chē tı̄ tē-pán, Pa-su chit sı̂ chiah khui-siaⁿ thı̂-khàu, kūi-teh beh kı̂-tó.
“Pa-su, lí tio̍h kı̂-tó, pek-chhiat kı̂-tó, che sı̄ tē-it oē pang-chān lí ê hong-hoat,” kam-tok ê bı̄n moá ū iu-būn kap lı̂n-bín ê piáu-chêng.
“Ah! kam-tok, chhiáⁿ lí kap goá saⁿ-kap kı̂-tó, kiù goá chhut tē-ge̍k!” Pa-su toā-siaⁿ âu-kiò. Kam-tok chiū kap i saⁿ-kap kūi-lo̍h, kı̂-tó soah, Pa-su jı̍p i ka-kı̄ ê pâng, hit àm chhut-lâi ê sı̂ í-keng chhin-chhiūⁿ gín-ná ê khiam-sùn.
Chóng-sı̄ tùi-bı̄n ê chiú-ka iû-goân chûn-chāi, che tùi tı̄ koat-ı̀ beh kiâⁿ chiàⁿ-lō͘ ê lâng sı̄ toā ê iú-he̍k. Siáⁿ-sı̂ chiah oē-thang hō͘ in tí-khòng chiú-bı̄ ê iú-he̍k ah!
Kè-jı̍t kam-tok kap Pa bo̍k-su saⁿ-kap tâm-lūn chit-ê sū.
“Lí chai-iáⁿ tùi-bı̄n ê chiú-ka sı̄ chı̄-chūi ê mah?”kam-tok mn̄g.
“M̄ chai, chóng-sı̄ goá oē thang thàm-thiaⁿ. Lí khoàⁿ kiám ū khó-lêng thang hoán-tùi chiú-ka ê chûn-chāi? In ê sè-le̍k, kap tē-poâⁿ ê kian-kò͘ sı̄ boē su kàu-hoē. Kiám-chhái sı̄ bô pān-hoat.”
“Siōng-tè ū pān-hoat, chhin-chhiūⁿ hoè-chí lô͘-lē chè-tō͘ chı̍t iūⁿ. Lán ū pit-iàu seng chai-iáⁿ tùi-bı̄n hit keng ê só͘-iú-chiá.” Kam-tok chin jı̄n-chin ı̀n.
“Hó, goá lâi khı̀ tiâu-cha.” Pò͘ bo̍k-su tah-èng, nn̄g-jı̍t-āu Pò͘ bo̍k-su khı̀ hóng-būn Ná-sat-le̍k kàu-hoē chı̍t ê hoē-iú, i tı̄ hia siū toā hoan-gêng.
“Kin-á-jı̍t lâi hóng-būn lí sı̄ ūi-tio̍h sı̍t-bı̂n-koán tùi-bı̄n ê chiú-ka ê sū. Khek-liû-tek kun, lí kiám siūⁿ chiong chhù soè lâng chò chiú-ka sı̄ ha̍p-gı̂ mah?” Pò͘ bo̍k-su tı̍t-chiap kóng-chhut chit-ê iàu-kiāⁿ ê sı̂, chit-ê chhù ê chú-lâng, bı̄n âng, bô kú koh tńg chheⁿ, soà lâu ba̍k-sái.
“Pò͘ bo̍k-su, lí kiám chai goá ū chham-ka sē-iok mah?”
“Sı̄ là!”
“Goá ūi-tio̍h hit keng chhù iā sı̄ chin kan-khó͘ sim, he sı̄ Mô͘-kúi tùi goá ê toā iú-he̍k, in-ūi goá tùi hia ê siu-jı̍p sı̄ chin choē. Goá tú-chiah iā ū teh siūⁿ Chú tek-khak boē chiong i ê chhù soè lâng chò chiú-ka.” Kóng liáu chhun-chhiú kap bo̍k-su ak-chhiú. Nn̄g-lâng kám-khài moá-moá, bo̍k-su saⁿ-sı̂ tńg-khı̀.
Chı̍t kò͘-goe̍h āu, sı̍t-bı̂n-koán tùi-bı̄n ê chiú-ka siu khí-lâi, Khek-liû-tek sian-siⁿ m̄ nā koat-sim m̄ soè lâng chò chiú-ka, koh hoaⁿ-hí hō͘ kam-tok kap Pa bo̍k-su chò sı̍t-bı̂n-koán ê lō͘-ēng.
Bô loā-kú chit keng chhù siū kái-chō chò chı̍t-keng ka-sū ha̍k-hāu. Hui-lí tı̄ chia toā hoat-hui i ê châi-lêng, lâi kàu-ióng cha-bó͘ gín-ná chú-chia̍h ê hoat-tō͘.
Ah! Sèng Sı̂n ê kang-chok kè-sio̍k teh oa̍h-tāng, chit-keng chiú-ka í-keng chiâⁿ-chò lı̄-ek lâng ê só͘-chāi là!
(Oa̍h-miā ê Bí-niû tē 39-40,42,47-48,51-52,54 kı̂,1957 nı̂ 8-9,11 ge̍h,1958 nı̂ 4-5,8-9,11 ge̍h)
