OPERA lāi ê Mô͘-sı̂n-á 04
Guā-māu
VII. Goá ê im-ga̍k thian-sài Chha-put-to ū kui lé-pài ê sı̂-kan, Rao͘l kap Christine ta̍k-kang iok-hoē. Ū-sı̂-á Christine ē tiām-tiām khoàⁿ boē tio̍h chhiò-iông, ū-sı̂-chūn i m̄-tāⁿ ē chhiò, koh ē chhiùⁿ-koa. M̄-koh i m̄-bat koh thê-khí Opera hı̀-ı̄ⁿ iā-sı̄ chhiùⁿ-koa ê tāi-chı̀. Mā boē koh mn̄g Rao͘l sı̄-m̄-sı̄ ū ài i. Rao͘l kám-kak chin kiaⁿ-hiâⁿ. I leh hoân-ló hit-ê siaⁿ, hit-ê kı̂-koài ê sian-siⁿ, Christine ê "im-ga̍k-thian-sài". Liáu-āu ū chı̍t kang, Christine soah sit-chong khı̀ ah! I bô tı̄ i ê pâng-keng, bô tı̄ Opera hı̀-ı̄ⁿ, iā bô tı̄ iok-hoē ê só͘-chāi. Rao͘l sı̀-koè khı̀ mn̄g lâng, chhoē kah kiông beh khí-siáu ah! Tàu-té Christine sı̄ cháu tùi tó-ūi khı̀ leh? Bô poàⁿ ê lâng chai-iáⁿ. Tı̄ chit keng Opera hı̀-ı̄ⁿ tiông-sin khui-mn̂g ê chı̀n-chêng nn̄g kang, Rao͘l siu tio̍h chı̍t tiuⁿ phoe. Sı̄ Christine kià lâi hō͘ i ê phoe. Chı̍t tiám-cheng lāi, kàu Opera hı̀-ı̄ⁿ ê siōng téng-chàn lâi khoàⁿ goá. Opera hı̀-ı̄ⁿ ê 10 lâu sı̄ chı̍t ê chiâⁿ gûi-hiám ê só͘-chāi. Ū kúi pah tiâu soh-á àn hia khan kàu it-lâu ê bú-tâi-téng. Siak-lo̍h-khı̀ mā su-iàu saⁿ bió goā ê sı̂-kan. Rao͘l kap Christine nn̄g lâng chē tı̄ àm-àm ê piah-kak. Rao͘l khan Christine ê chhiú. Christine ê bı̄n-sek sı̄ hiah-nı̍h-á pe̍h koh hiah-nı̍h-á thiám. "Rao͘l, lí thiaⁿ Goá kóng," Christine kā siaⁿ ah kah chiâⁿ kē, "Goá ē kā só͘-ū ê tāi-chı̀ kā lí kóng. M̄-koh che sı̄ lán ē-tàng chò-hoé ê siōng-boé chı̍t àm. Goá boē-tàng koh khoàⁿ tio̍h lí ah! " "Christine, lí chhian-bān m̄-thang án-ne kóng." Rao͘l ná kóng soah tòng-boē-tiâu khàu-chhut-lâi. "Goá ài lí! Lán lâi-khı̀..." "Shi! Khah sè-siaⁿ leh! Lán ē khı̀ hō͘ i thiaⁿ tio̍h. Rao͘l, kui ê hı̀-ı̄ⁿ i lóng thiaⁿ ē tio̍h." "Siáng? Lí leh kóng siáⁿ-mı̍h ? " "Goá ê im-ga̍k-thian-sài! Téng lé-pài la̍k, goá bô hoat-tō͘ khı̀ khoàⁿ lí sı̄ in-ūi i lâi chhoē goá, koh chhoā goá lı̄-khui chia. Pún-lâi, goá tı̄ hı̀-ı̄ⁿ ê hoà-chong-sek lāi-té. Tu̍t-jiân-kan, i chhut-hiān tı̄ goá ê bı̄n-thâu-chêng. Goá thâu-chı̍t-pái khoàⁿ tio̍h siaⁿ ê chú-lâng. I chhēng chı̍t niá o͘-sek ê hong-i, bı̄n-téng tı̀ chı̍t ê siáu-kúi-á-khak. I chhoā goá kiâⁿ koè chı̍t-koá àm-mn̂g kap chı̍t koá pı̀-bı̍t ê hāng-lō͘. Chı̍t chàn lâu, chı̍t chàn lâu kiâⁿ lo̍h-khı̀. Tı̄ Opera hı̀-ı̄ⁿ ē-té ū chı̍t khut pi-á. Chı̍t khut chin toā khut ê pi, chúi léng koh o͘. I chhoā Goá chē chûn kàu in tau. I ê chhù tio̍h khí tı̄ ô͘-tiong-ng. In tau chiū tı̄ chit keng Opera hı̀-ı̄ⁿ ē-té ! " Rao͘l ná thiaⁿ ná kiaⁿ-hiâⁿ. Kám-kóng i só͘ ài ê Christine í-keng khí-siáu ah! Christine khoàⁿ tio̍h i ê gán-sı̂n, chiū kóng : "Che sı̄ chin ê, Rao͘l, lí it-tēng ài siong-sı̀n goá. I... i chiū sı̄ Opera hı̀-ı̄ⁿ lāi ê mô͘-sı̂n-á! M̄-sı̄ án-ne, i m̄-sı̄ kúi, mā m̄-sı̄ im-ga̍k hoà-sin ê thian-sài. I sı̄ chı̍t ê chin-sı̍t ê lâng, i ê miâ kiò-chò Erek. I kóng i ài goá. I khún-kiû goá chò i ê khan-chhiú. Rao͘l! Chhiáⁿ lí thiaⁿ goá kóng, m̄-sı̄ kan-taⁿ án-ne niā-niā. I tı̄ i ê chhù-lāi, chı̍t keng chin súi ê pâng-keng lāi kā goá kóng chia ê tāi-chı̀. I kā goá kóng, in-ūi i ê bı̄n sı̄ hiah-nı̍h-á bái, bô chı̍t ê cha-bó͘ lâng ē-tàng chin-sim ài i. I ê jı̂n-seng sı̄ hiah-nı̍h-á o͘-àm. Jiân-āu i kā i ê siáu-kúi-á-khak pak lo̍h-lâi..." Christine tòng boē tiâu i ê ba̍k-sái, khàu chhut-lâi. Rao͘l chí-hó kā lám khí-lâi an-ùi. "Rao͘l ! I ê bı̄n sı̄ hiah-nı̍h-á khióng-pò͘, hiah-nı̍h-á bái. Goá siūⁿ beh toā siaⁿ ai-kiò lâi tô-cháu, m̄-koh goá ē-tàng cháu khı̀ tó-ūi leh? I ê bı̄n tō kán-ná sı̄ sí-lâng kāng-khoán. I bô phı̄ⁿ-á, kan-taⁿ nn̄g khut o͘-sek ê ba̍k-chiu khang, khǹg tı̄ i n̂g-sng-ê bı̄n-chiūⁿ, ū-sı̂ á koh ē siā-chhut âng-sek ê kng..." I kā thâu àⁿ lo̍h-lâi, siang-chhiú am-bı̄n leh khàu, jiân-āu i koh kè-siok kóng, "Goá tı̄ hia toà 5 kang, i tùi goá chin hó, hō͘ Goá kám-kak tùi i chin put-chū. I khún-kiû Goá ài ài i. Goá í-keng kā i kóng..." "Boē-sái-tit, Christine! Lí chhian-bān boē-tàng tap-èng i, lí sı̄ Goá ê bó͘. Lán chit-chūn tio̍h kín lâi cháu, cháu lâi-khı̀ hn̄g-hn̄g ê só͘-chāi. Lí boē-sái koh tò-tńg khı̀ hia." "M̄-koh í-keng boē-hù ah !" Christine sè-siaⁿ bô-nāi leh kóng, "I chai-iáⁿ lí ê tāi-chı̀, i mā chai-iáⁿ lán nn̄g lâng leh chò-hoé. I kóng goá nā m̄ tńg-khı̀ i ê sin-khu-piⁿ, i beh chiong lí thâi-sí ! " "Lí boē-sái án-ne chò! " Rao͘l kóng, "Goá sı̄ chiah-nı̍h ài lí, lí m̄-bián koh hoân-ló, goá ē thâi sí chit ê Erek! " Erek... Erek... Erek... Erek..., chit-ê siaⁿ tı̄ hı̀-ı̄ⁿ lāi thoân lâi thoân khı̀, sú-tit Rao͘l kap Christine lóng chin kiaⁿ-hiâⁿ. "He sı̄ siáⁿ-hoè? " Rao͘l ê siaⁿ leh chùn, "He kám-sı̄...i ê siaⁿ ? He sı̄ àn tó-ūi thoân-lâi ê ? " "Goá mā m̄ chai-iáⁿ," Christine kā siaⁿ ah-kē, "Pài-la̍k ê sı̂, goá ē koh pān Margarita. Lán beh án-choáⁿ chò chiah hó leh ? " "Pài-la̍k àm, tán lí chı̍t lo̍h bú-tâi, lán chiū chò-hoé lâi cháu. Mài koh hoân-ló ah! Lán chit-chūn seng lo̍h-lâi-khı̀ hó bô? Lán mài koh toà chit téng-bı̄n." In chiū chiâⁿ sè-jı̄ peh khí-lâi, kiâⁿ koè chı̍t tiâu o͘-sô-sô ê hāng-lō͘. Kiâⁿ kàu beh lo̍h lâu-thui ê sı̂-chūn, hiông-hiông soah thêng-lo̍h-lâi. Chı̍t ê koân-koân lò-lò ê cha-po͘-lâng tòng tı̄ thâu-chêng, sin-khu téng chhēng chı̍t su o͘-sek ê hong-i, koh tı̀ chı̍t téng o͘-sek ê bō-á. Chit-ê cha-po͘-lâng tńg-sin hiòng in nn̄g lâng kóng : "M̄-thang! Lín m̄-thang kiâⁿ chit-pêng ê lâu-thui! Lín èng-kai àn thâu-chêng hit-pêng ê lâu-thui lo̍h-khı̀. Khah kín leh! Nā bô tio̍h boē-hù ah ! " Christine thiaⁿ liáu oa̍t-thâu chiū cháu, Rao͘l toè leh i ê āu-piah bı̄n. "I sı̄ siáⁿ-mı̍h lâng? " Rao͘l ná cháu ná mn̄g. "I kiò-chò Persian." "I tàu-té sı̄ siáⁿ-mı̍h lâng? Ūi-sím-mı̍h i ē kiò lán ài àn thâu-chêng ê lâu-thui cháu leh ? " "Bô lâng chai-iáⁿ i chin-chiàⁿ ê miâ, ta̍k-ke lóng kiò i Persian. I kui kang lóng tı̄ chit keng hı̀-ı̄ⁿ lāi. Goá kám-kak i chai-iáⁿ Erek ê tāi-chı̀, m̄-koh i chiông-lâi m̄-bat kóng koè i. Bô-tiāⁿ-tio̍h i tú-á ū khoàⁿ tio̍h Erek tı̄ lán thâu-chêng. I siūⁿ beh kā lán tàu-saⁿ-kāng, só͘-í kiò lán kiâⁿ chit pêng." In siang-lâng chhiú khan-chhiú, àn lâu-thui cháu lo̍h-lâi. Keng-koè chı̍t-koá hāng-lō͘ liáu-āu koh keng-koè chin choē ê lâu-thui-khiat-á kap hāng-lō͘. Boé-ah, tı̄ chı̍t ê thàng ùi goā-bı̄n, o͘-sek sè-sè ê mn̂g thâu-chêng thêng-lo̍h lâi. "Pài-la̍k àm, tán hı̀ chhiùⁿ soah," Rao͘l kóng, "Goá ē kā lí chhoā lı̂-khui chit-ê só͘-chāi, kap lí kiat-hun." Christine khoàⁿ i ê bı̄n, sin-khu chiām-chiām soá koè-khı̀, kóng : "Hó, chiū sı̄ án-ne ! " Jiân-āu, in nn̄g lâng chiū tı̄ Opera hı̀-ı̄ⁿ ê mn̂g piⁿ-a chim khí-lâi. He sı̄ in nn̄g lâng thâu chı̍t pái sio-chim. VIII. Christine Daaé tı̄ tó-ūi Pài-la̍k thàu-chá, Comte Philippe chia̍h chái-khí ê sı̂-chūn, giâ-thâu hiòng in sió-tı̄ kim-kim khoàⁿ. "Rao͘l, chhiáⁿ lí koh ài chim-chiok siūⁿ-khoàⁿ-māi! Chit-ê cha-bó͘ gín-á só͘ kóng ê, só͘ thê-khí ê chí-sı̄ chı̍t-koá kúi-á-kó͘. Goá kám-kak chit-ê cha-bó͘ gín-á í-keng cheng-sı̂n chhò-loān khí-siáu ah!" "I m̄-sı̄ khí-siáu! Jı̂-chhiáⁿ goá í-keng koat-tēng beh chhoā i chò bó͘." Rao͘l kóng. "Lí ài chai-iáⁿ i chí-sı̄ chı̍t ê chhiùⁿ-koa ê ián-oân." Philippe bô siáⁿ hoaⁿ-hí leh kā i thê-chhíⁿ. "Jı̂-chhiáⁿ i iá hiah-nı̍h-á siàu-liân. Kám kóng 10 nı̂ āu, 20 nı̂ āu lí iá-koh iû-goân ē ài i? " Rao͘l tiām-tiām kā ka-pi phâng khí-lâi lim, bô ı̀n poàⁿ kù oē. Opera hı̀-ı̄ⁿ lāi-té mā-ū nn̄g ê lâng teh iu-thâu kat-bı̄n, chit nn̄g ê tō-ián í-keng chai-iáⁿ chit-ê Opera kúi ê lı̄-hāi. In bô hi-bāng koh ū ı̀-goā lâi hoat-seng. "Box 5 kin-á-jı̍t ài khàng chhut-lâi hō͘ Opera kúi lâi sú-iōng. Lán mā beh hō͘ Daaé lâi ián Margarita. I só͘ beh tı̍h ê 20,000 franc mā kín hō͘ i. Chiū kiò Madame Giry kā chı̂ⁿ khǹg toà Box 5. Kám koh ū kı̂-tha ê tāi-chı̀? " Monsieur Armand mn̄g Monsieur Firmin. "Lí ài chai-iáⁿ che m̄-sı̄ chı̍t pit sió sò͘-bo̍k ! " Monsieur Firmin bô siáⁿ hoaⁿ-hí leh kóng. Khó-lū chı̍t hun-cheng āu, "Khǹg chı̍t koá hoe toà Box 5, siáⁿ-khoán? Giry lú-sū kám m̄-sı̄ ū kóng koè, O.K. kah-ı̀ hoe ? " "Beh tı̍h hoe kiò i ka-kı̄ chhoân tio̍h hó!" Monsieur Armand siūⁿ-khı̀ leh kóng. Hit àm tú khai-sí ê sı̂ iá chin sūn-lı̄. Hit pha tiàu-teng iā í-keng sūn-lı̄ chng-hó-sè, iōng sin ê soh-á tiàu tı̄ goân-lâi ê só͘-chāi. Só͘-ū Paris ê lâng lóng lâi-kàu hı̀-ı̄ⁿ siūⁿ beh thiaⁿ Christine Daaé chhiùⁿ-koa. Christine kap Vicomte de Chagny loân-ài ê kò͘-sū mā í-keng thoân-khui. Tı̄ Paris, pēng bô siáⁿ-mı̍h ài-chêng kò͘-sū sı̄ pı̀-bı̍t ê. Ta̍k-ke lóng ba̍k-chiu kim-kim leh khoàⁿ chē tı̄ Box 14 lāi ê Comte kap Vicomte. Chhin-chhiūⁿ Chagny chit-khoán ka-cho̍k chhut-sin ê siàu-liân-lâng sı̄ boē kap koa-chhiú lâi kiat-hun eh. Tng Christine kiâⁿ chiūⁿ bú-tâi, i kui ê bı̄n chhiⁿ-sńg-sńg, chhiong-boán kiaⁿ-hiâⁿ ê piáu-chêng. M̄-koh i ê koa-siaⁿ chiū chhin-chhiūⁿ thiⁿ-chhiⁿ hā-hoân kāng-khoán, sı̄ hiah-nı̍h-á hó thiaⁿ! Ē-sái kóng choân Paris ê lâng lóng í-keng chhim-chhim ài tio̍h i. Chit-ê sı̂-chūn, i khai-sí chhiùⁿ chit siú ū-miâ ê chêng-koa. Tu̍t-jiân kan, kui hı̀-ı̄ⁿ ê teng-á-hoé lóng sit-khı̀! Kúi bió lāi, kui ê hı̀-ı̄ⁿ lóng tiām-tiām bô-siaⁿ, mā bô lâng soá tín-tāng. Bô joā-kú, thiaⁿ tio̍h chı̍t ê cha-bó͘-lâng kiaⁿ-hiâⁿ ê kiò-siaⁿ liáu-āu, só͘-ū ê teng-á-hoé lóng koh to̍h khí-lâi. M̄-koh Christine m̄-chai cháu tó-ūi khı̀ ah! I bô tı̄ bú-tâi téng, mā bô tı̄ bú-tâi-kha, mā bô tı̄ bú-tâi āu. Sı̀-koè chhoē thàu-thàu lóng chhoē bô i ê hêng-iáⁿ. Kui ê hı̀-ı̄ⁿ kiông beh khí-siáu ah! Ta̍k-ke sı̀-koè loān-chông, hoah lâi hoah khı̀. Tō-ián ê pān-kong-sek lāi, chiòng-lâng chhut-chhut jı̍p-jı̍p. Kèng-chhat mā kàu ah. Mn̄g chı̍t koá būn-toê, m̄-koh bô lâng ē-tàng hoê-tap. Monsieur Armand khı̀ kah kı̀ⁿ-lâng tio̍h jióng. Monsieur Firmin kiò i ài khah tiām leh. Bô joā-kú, Madame Giry kap in cha-bó͘-kiáⁿ mā kiâⁿ jı̍p-lâi pān-kong-sek. "Cha-bó͘-lâng, siám khah piⁿ-a leh!" Monsieur Armand teh jióng. "Sian-siⁿ, í-keng ū saⁿ ê lâng sit-chong khı̀ ah!" Madame Giry kóng," Meg, lí kā in kóng lí só͘ khoàⁿ tio̍h ê tāi-chı̀." Í-hā sı̄ Meg só͘ khoàⁿ tio̍h ê tāi-chı̀ : "Teng-á-hoé sit-khı̀ ê sı̂, gún tng tı̄ āu-tâi. Gún thiaⁿ tio̍h chı̍t siaⁿ ai-kiò, goá kám-kak he sı̄ Christine ê siaⁿ. Āu-lâi teng-á-hoé koh to̍h khí-lâi ê sı̂-chūn, Christine choâⁿ siau-sit khı̀ ah! Gún sı̄ hiah-nı̍h-á kiaⁿ, tio̍h lóng cháu tńg-khı̀ hoà-chong-sek. Sı̀-koè lóng-sı̄ lâng, cháu lâi cháu khı̀. Āu-lâi Goá ū khoàⁿ tio̍h Vicomte de Chagny. I ê bı̄n-á âng-âng, khoàⁿ-khí-lâi chiâⁿ siūⁿ-khı̀." "Christine cháu tó-ūi khı̀ ah? Christine ē tı̄ tó-ūi leh?" Ná kiâⁿ ná hoah. Chit-ê sı̂-chām, Persian àn i ê āu-piah chhut-hiān, khan i ê chhiú. I m̄-chai kā Vicomte kóng siáⁿ-hoè, liáu-āu in nn̄g lâng kiâⁿ jı̍p-khı̀ Christine ê hoà-chong-sek lāi-té... "Sò͘-kâ, ah liáu-āu leh?" Monsieur Firmin it-tı̍t mn̄g, "Soah lo̍h-lâi hoat-seng siáⁿ-mı̍h tāi-chı̀ ? " " Bô lâng chai-iáⁿ ! " Meg ê bı̄n-á pe̍h-pe̍h-pe̍h. " Gún toè leh āu-bı̄n jı̍p-khı̀, m̄-koh poàⁿ ê lâng-iáⁿ mā bô khoàⁿ tio̍h ! "