跳至內容

Pâi-oân-cho̍k ê kè-chhoā

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
 Pâi-oân-cho̍k ê kè-chhoā kap lán pı̂ⁿ-tē ū toā cheng-chha, thiaⁿ-liáu iā ū khó-chhú, iā ū chhù-bı̄, iā ū khó-lı̂n ê só͘-chāi. Só͘-í it-hoat kám-kak tio̍h thoân-tō-lí, chiong Ki-tok ê kng chhiō in. Taⁿ ài kán-tan lâi kài-siāu. 
 1. Chò-chhin. 
 Pâi-oân-cho̍k in ê chò-chhin, khí-chho͘ bô chhin-chhiūⁿ ēng moâi-lâng kài-siāu. Chiū-sı̄ lâm lú nā ta̍t kàu kiat-hun ê nı̂-hoè, lâm chheng-liân tio̍h ài kàu lú chheng-liân ê só͘-chāi siông-siông khı̀ thit-thô, chhiùⁿ-koa, kóng-oē saⁿ kau-poê, ū sı̂ tı̄ chia, ū sı̂ tı̄ hia, āu-lâi chiah chhoē-chhut ı̀-khı̀ saⁿ hô-ha̍p ê lâng lâi chı̀n-hêng chhin-sū. Che sı̄ in tùi kó͘-chá í-lâi ê hong-sio̍k, sı̄ in chò-chhin ê khí-thâu, bô-lūn sím-mı̍h lâng tō ài án-ni. Chit khoán ê kau-poê, in ê oē kiò-chò khi-sú-juh. Siat-sú nā ū chheng-liân khah bô chhù-bı̄ tı̄ chit-ê, chiū lāu-lâng ài kong-kek, beh kóng “Lí bô beh khı̀ khi-sú-juh, sím-mı̍h lâng beh phit-phoè lí.” In lâm lú ê kau-poê, sui-jiân sı̄ tāi-ke ê kong-jı̄n, iáu-kú sı̄ boē ēng-tit su-khia kau-poê, tio̍h ài tiàm tı̄ ka-têng sı̄-toā-lâng ê kam-tok ē lâi kong-jiân kau-poê chiah oē ēng-tit. Koh pêng-siông ê lē, lú chheng-liân m̄-bat khı̀ chhoē lâm chheng-liân. 
 2. Chhin-sū ê sêng-lı̍p. 
 In lâm lú án-ni kau-poê, nā chhoē-chhut ū tâu-ha̍p--ê, lâm chit pêng chiū iong moâi-lâng khı̀ chò-chhin. Iā lú chit pêng, moâi-lâng nā lâi kóng, chiah khui chhin-cho̍k hoē-gı̄ lâi chham-siông. Siat-sú chhin-cho̍k tiong nā ū chı̍t lâng bô chàn-sêng, sui-sı̄ lâm lú chheng-liân chin ı̀-ài, iā sı̄ tio̍h soah--khı̀. Nā ū lóng chàn-sêng, lâm lú lióng-hong chiah tēng kı̂-jı̍t lâi chham-siông phèng-lé. (In teh chò phèng-lé ê mı̍h, chiū-sı̄ tiáⁿ, am-kng, tı̂-thâu, gû-lê, kó͘-chu, chiú, ti, gû, chı̂ⁿ). Phèng-lé nā chham-siông hó-sè, chiah koat-tēng kiat-hun ê jı̍t. (In khah-siông ēng ū goe̍h ê jı̍t). Jı̍t nā tēng liáu, tı̄ cha̍p-goā jı̍t chêng chiū cheng sek-á chò sek-á chiú, kàu sı̂ thang chhiáⁿ lâng-kheh. Iū-koh sio-siâng tı̄ hit ê cha̍p-goā jı̍t lāi, chheng-liân lâm lú, á-sı̄ chhin-lâng pêng-iú, ta̍k mê tio̍h ài lâi lú-ka thiàu-bú chhiùⁿ-koa. Nā-sı̄ thâu-ba̍k tio̍h ài pa̍k chin koân ê chhian-chhiu hō͘ sin-niû kap it-poaⁿ ê pêng-iú hàiⁿ, ta̍k àm thit-thô kàu chin àm. Che sı̄ in kiat-hun chêng ê nāu-jia̍t, iā sı̄ in só͘ tùi-tiōng ê, nā bô chò sek-á chiú, bô thiàu-bú ê kiat-hun, chiū-sı̄ sı̄-toā-lâng bô chàn-sêng, ka-kı̄ chū-iû ê kiat-hun. 
 3. Kiat-hun-sek. 
 Kiat-hun-sek sı̄ tı̄ lú-ka lâi kú-hêng. Kàu hit ê tong-jı̍t, sin-niû, kiáⁿ-sài kap it-poaⁿ ê lâng lóng sēng-chong kàu tı̄ chng-tiong hoē-ha̍p ê kong-tiâⁿ, tı̄ hia chhiùⁿ-koa, thiàu-bú, chia̍h chiú lâi nāu-jia̍t. Nā-sı̄ thâu-ba̍k tio̍h chin-choē lâng lâi hàiⁿ chhian-chhiu. Án-ni chiū-sı̄ in ê kiat-hun tián-lé-sek, iā chit ê tián-lé-sek sı̄ tāi-khài tùi ē-po͘ sı̂ ê 3, 4 tiám cheng khí, kàu hit àm ê poàⁿ-mı̂ āu chiah ū soah, ū-sı̂ kàu thiⁿ-kng iā bat. Taⁿ sek nā soah, kiáⁿ-sài ê pêng-iú tio̍h lâi āiⁿ sin-niû khı̀ kiáⁿ-sài ê chhù. Kàu hit sı̂ sin-niû kap i ê chhin-lâng, pêng-iú, tio̍h lâu lı̄-pia̍t ê ba̍k-sái, āu-lâi chiah hō͘ lâng āiⁿ--khı̀. Chóng-sı̄ ū-sı̂ sek chò liáu-āu, sin-niû bô sûi-sı̂ khı̀ kiáⁿ-sài ê chhù, chū án-ni koh tńg-khı̀ in tau keh kúi-nā jı̍t chiah khı̀ ê, iā sı̄ ū. 
 Í-siōng só͘ kóng sı̄ it-poaⁿ lâng ê kiat-hun-sek, chóng-sı̄ nā-sı̄ thâu-ba̍k ê kiat-hun chiū m̄-sı̄ án-ni nā-tiāⁿ. Ū-sı̂ beh chhoā chı̍t ê sin-niû lâi kàu chhù, tio̍h ài chhoā kúi-nā jı̍t chiah oē kàu, che sı̄ cháiⁿ-iūⁿ? Chiū-sı̄ tı̄ chit tiong-kan sin-niû ài beh tùi kiáⁿ-sài lâi thó chin-choē mı̍h, in teh kóng, Chhı̄ cha-bó͘-kiáⁿ beh tùi i lâi tit-tio̍h mı̍h, chiū-sı̄ chit ê sı̂ nā-tiāⁿ, só͘-í chı̄n só͘ oē chit ê sı̂-kan tio̍h kā i iân-chhiân hō͘ i kú-kú. Taⁿ in chit tiong-kan beh ēng cháiⁿ-iūⁿ lâi tit-tio̍h kiáⁿ-sài ê mı̍h, chiū-sı̄ sin-niû hō͘ lâng āiⁿ kàu tô͘-tiong ū chhiū-á ê só͘-chāi, i tō tùi chhiū-á-ki khiú--leh, án-ni chiū-sı̄ i m̄ kiâⁿ. Hit-sı̂ kiáⁿ-sài chit pêng tō koh the̍h mı̍h-kiāⁿ á-sı̄ chı̂ⁿ khı̀ kā i ko͘-chiâⁿ, kiò i tō pàng, thang koh kiâⁿ. Chóng-sı̄ hit ê mı̍h-kiāⁿ hō͘ i khoàⁿ liáu nā bô boán-chiok, tio̍h ài hō͘ i kàu boán-chiok chiah ē-ēng--tit, nā bô, i tō m̄ kiâⁿ. Chhin-chhiūⁿ chit khoán ê tāi-chı̀, m̄ sı̄ chı̍t pái iah sı̄ nn̄g pái nā-tiāⁿ, sı̄ chiàu sin-niû ê só͘ chò, beh kúi pái, lóng tio̍h chiàu án-ni. Goá chhin-sin chai, chı̍t ê thâu-ba̍k khı̀ chhoā chı̍t ê thâu-ba̍k ê cha-bó͘-kiáⁿ, chhoā 3 jı̍t chiah kàu chng-kha, tùi chng-kha kàu chhù 30 hun ê lō͘ nā-tiāⁿ, chóng-sı̄ sin-niû m̄ kiâⁿ, koh ko͘-chiâⁿ cha̍p goā pái, chhiân 8 tiám goā cheng ê sı̂-kan, ke iōng liáu 20 goā tè pò͘, koh saⁿ-kap lâi chhoā ê lâng ê chı̂ⁿ iā lóng khêng chhut-lâi saⁿ-thiⁿ. Chhin-chhiūⁿ chit khoán ê hong-sio̍k, kū-koàn ê lâng lia̍h chò chin thé-bı̄n, khoàⁿ chò chin iàu-kín. Chóng--sı̄ kı̄n-lâi khah ū tı̀-sek ê lâng iā kám-kak án-ni sı̄ m̄ hó, ū chiām-chiām teh kái. 
 (Tâi-oân Kàu-hoē Kong-pò tē 789 hō, 1954 nı̂ 9 ge̍h)