Pa Bo̍k-su ê phoe

Kı̄n-lâi goán ū chiap-tio̍h Pa Bo̍k-su ê phoe kóng I koè Thài-pêng-iûⁿ kàu Ka-ná-thaⁿ it-lō͘ lóng pêng-an. Chóng-sı̄ I lēng-goā ū koh siá chı̍t tiuⁿ sı̄ pe̍h-oē jı̄--ê ài beh hō͘ Tâi-oân ê kàu-hoē kong-khoàⁿ, taⁿ chiong hit tiuⁿ phoe ı̀n tı̄ ē-té:

Chit 3 goe̍h 15 goá tı̄ An-pêng lo̍h-chûn, tùi Ē-mn̂g, Soàⁿ-thâu koè, 24 kàu Hiong-káng. An-hioh-jı̍t ē-po͘ chham pún-tē lâng ê kàu-hoē chū-chı̍p chia̍h Boán-chhan. Tı̄-hia káⁿ ū nn̄g-pah-goā lâng jı̍p-kàu, iā ū chhiáⁿ chı̍t-ê pún-tē Bo̍k-su, só͘-hùi lóng-sı̄ in ka-tı̄ chhut. Lēng-goā iā ū pa̍t-keng ê pài-tn̂g, goá khiok bô khı̀ khoàⁿ. Pài-it ē-po͘ chham goā-kok ê sian-siⁿ, sian-siⁿ-niû chū-chı̍p chò kı̂-tó-hoē. Hit-tia̍p in tı̄-hia in-ūi nn̄g-hāng tāi-chı̀ teh kám-siā Siōng-tè. Chı̍t-hāng sı̄ in-ūi kı̄n-lâi Hiong-káng ê koaⁿ-hú ū siat-hoat beh kı̀m hia-ê kiáu-keng; khó-sioh hiān-sı̂ tı̄-hia kiáu chin sēng.

Koh chı̍t-hāng sı̄ koaⁿ-hú iā teh siat-hoat hō͘ kiâⁿ-chûn ê lâng thang siú an-hioh-jı̍t. Chêng chiah-ê chûn nā kàu-ūi chiū tı̍t-tı̍t khí-hoè lo̍h-hoè, bô-lūn an-hioh-jı̍t iā lóng bô thêng. Taⁿ koaⁿ-hú beh kı̀m in m̄-thang, nā-sı̄ an-hioh-jı̍t tio̍h hioh-khùn. Siat-sú ū lâng kóng in-ê tāi-chı̀ chin pek, put-tek-í tio̍h chò kang, in thang khı̀ pín koaⁿ-hú chún in, chóng-sı̄ tio̍h hoa̍t gı̂n kúi-nā pah kho͘, só͘ hoa̍t--ê chē-chió sı̄ chiàu chûn ê toā-sè. Chit chân m̄-sı̄ in-ūi koaⁿ-hú ài thàn-chı̂ⁿ, sı̄ piáu-bêng tāi-chı̀ chin-chiàⁿ chhiat-iàu, hō͘-lâng bē tit tùi tham-châi ê iân-kò͘ lâi the-sı̂ kóng sı̄ phah-sńg kang.

Chit-chiah chûn koán toā-chhia--ê ū kā goá kóng, chiàu i só͘ bat keng-koè, lâng nā siú an-hioh m̄-nā i-ê lêng-hûn khah pêng-an, seng-khu khah sóng-khoài, iū-koh i só͘-chò ê kang bē khah-su pa̍t-lâng ê. Chhin-chhiūⁿ i chham i -ê kha-chhiú chò la̍k jı̍t hioh chı̍t-jı̍t, kiám-chhái pa̍t-lâng tı̍t-tı̍t chò bô thêng, iáu-kú hia-ê lâng só͘ chò ê kang bē khah-chē i-ê. Khó-sioh ū-sı̂ chiah-ê sin-lô thâu-ke bô chit-hō ê ı̀-sù sı̄ khah-oh. Só͘-í chē-chē lâng teh hoaⁿ-hí, in-ūi koaⁿ-hú siat chit-ê hoat-tō͘, taⁿ in-ê thâu-ke ko͘-put-chiong tio̍h thàn.

Goá 3 goe̍h 27 tı̄ Hiong-káng koh-chài lo̍h-chûn; chit chiah chûn pí lâi An-pêng hit-hō-ê kúi-nā poē khah-toā, m̄-kú iáu ū chûn pí chit chiah put-chí khah-toā. Goán goā-kok lâng tah-kheh chha-put-to 50 lâng, Jı̍t-pún lâng 50-goā lâng, Tn̂g-lâng saⁿ pah goā lâng; kiâⁿ-chûn ê lâng, chú-chia̍h, pâi-toh hiah-ê chóng-kiōng iā chiâⁿ-pah lâng. Chûn iā gâu-kiâⁿ, chı̍t-jı̍t chı̍t-mê kiâⁿ chha-put-to 80 phò͘ lō͘. Hiān-sı̂ tú-tú teh-koè Thài-pêng-iûⁿ; tùi Jı̍t-pún kàu A-bí-lı̄-ka tio̍h kiâⁿ 13 mê-jı̍t khah-ke, chúi-lō͘ ê tiong-kan iā lóng bô khoàⁿ-kı̀ⁿ soaⁿ, sı̀-bı̄n lóng sı̄ hái-chúi. Chóng-sı̄ bē kan-khó͘, bô sím-mı̍h hong, éng iā chēng-chēng; goá chı̍t-lō͘ lóng bô hı̂n-chûn. Kheh-thiaⁿ iā kàu-gia̍h sóng; nā beh khoàⁿ-chheh, siá-phoe, toâⁿ-khı̂m, tioh-kı̂ lóng thang; tı̄ chûn-téng iā thang sı̀-kè kiâⁿ, iā ū lâng phah-kiû. An-hioh-jı̍t chū-chı̍p lé-pài lóng sı̄ goá teh chò, chûn--nı̍h bô pa̍t-ê Bo̍k-su; ta̍k chá-khí goán kúi-nā lâng iā chū-chı̍p lé-pài.

Chûn--nı̍h ê Hàn-jı̂n sı̄ Kńg-tang-séng ê lâng; goá kúi-nā koè ū khı̀, ài kap in kóng-oē, chhoē bô chı̍t lâng bat lán Chiang-choân ê thó͘-im. Tùi Tiong-kok kàu A-bí-lí-ka in-ê chûn-cho͘ tio̍h chha-put-to 80 kho͘. Kàu ūi beh jı̍p Ka-ná-thaⁿ kok, in iā tio̍h chhut 80 kho͘ ê teng-hiòng-gı̂n hō͘ koaⁿ-hú, chiah chún in jı̍p. hiān-sı̂ lâng m̄-chún in jı̍p Hoe-kı̂-kok; chóng-sı̄ kiám-chhái ū-ê ài-beh thau-jı̍p. Hit-pêng ê kang-chı̂ⁿ khah-hó thàn, ū lâng kā goá kóng, kàu-ūi goá nā ài hō͘ lâng sé-saⁿ, múi kiāⁿ tio̍h sǹg nn̄g-kak-poàⁿ gı̂n hō͘ in ! M̄-chai ū-iáⁿ á-bô.

Kin-á-jı̍t sı̄ pài-sı̀, sı̄ goán ê 5 goe̍h 21; cha-bō͘-jı̍t iā sı̄ pài-sı̀ sı̄ 5 goe̍h 21, chiū-sı̄ chit lé-pài ê tiong-kan ū nn̄g-ê pài-sı̀, pı̂ⁿ-pı̂ⁿ sı̄ tē 21 jı̍t. Kı̂-û pài-it, pài-jı̄ iû-goân lóng chiâu tı̄-teh, chiū chit lé-pài ê lāi-bı̄n sǹg peh jı̍t. Chit-ê tāi-chı̀ sı̄ oh-bêng, lâng tio̍h káng-kiù thian-bûn chiah ē hiáu-tit; goá nā ài kóng-khí hit-ê ı̀-sù, kiaⁿ-liáu lín bē hiáu-tit thiaⁿ. Chóng-sı̄ chit-ê lí-khı̀ m̄-nā lín bē bêng; chiàu goá khoàⁿ chûn--nı̍h ê pêng-iú chē-chē--ê bē hiáu-tit in-ūi siáⁿ-sū, chiah tio̍h sǹg án-ni. Siat-sú lâng bô chhin-chhiūⁿ án-ni têng-sǹg chı̍t-jı̍t, chiū bē ēng-tit, kàu-ūi ē lóng loān. Goán kàu hit-jı̍t, lâng tı̄ soaⁿ-téng nā kiò chò pài-saⁿ, goán tı̄ chûn--nı̍h kiò chò pài-sı̀, só͘-í tı̄ lō͘-nı̍h tio̍h ke sǹg chı̍t-jı̍t chiàⁿ ē hô. Chûn nā tò-tńg-khı̀ Jı̍t-pún, tio̍h tian-tò làng chı̍t-jı̍t, bô sǹg; iû-goân sı̄ hit-ê lí-khı̀.

Téng-bı̄n só͘-siá sı̄ pài-sı̀ siá--ê; kin-ná-jı̍t taⁿ koè lé-pài ê pài-saⁿ. Goán í-keng ū jı̍p-káng, ǹg-bāng ê-hng ē kàu-ūi. Goān lín tāi-ke pêng-an. Goá ài siông-siông thiaⁿ-kı̀ⁿ lín hó ê siau-sit: tāi-ke ná tok-sı̍t khò Kiù-chú lâi thàn i-ê kà-sı̄, koh toā-toā ke-thiⁿ lâng-gia̍h.

(Tâi-oân Hú-siâⁿ Kàu-hoē-pò, Tē 75 tiuⁿ, 1891 nı̂ 8 ge̍h)